IO ,./
F*6à Fryâ
I
L"ï ii $ii$" Ps".J lrt
ffé :
.,,.'
'i
,s
;r
ai:;; ,l F]Ë L r. ër'-.ar ., lt
; -irl-
{
t'
T
I i
i
,# ' rGT
\-à-,.-,
&=æ e
sfr*ta$Fe*
t{,
#,wfu*'p"?g,s#
*fs
,&ræhæ Het is een van de mooiste en zeker het vrolijkste moment tijdens het bezoek van de koningin, de Prins van Oranje en prinses Mâxima aan Aruba. Als zij na het wervelende optreden van de Arubaanse dansgroepen verrast worden door een kleurrijke, uitbundige sroer van carnavalsdansers met meterslange veren en glitter, en alle pracht en praal. De koningin, de prins en de prinses ontvangen ieder een beeld, schoon carnavalsmaskeL zo een dieje op een elegant stokje voor het gezicht houdt. En dan moet het natuurlijk gebeuren: de leider van de Carnavalsgroep vraagt Mâxima ten dans, en ook de koningin en de prins
worden opgenomen in het opzwepende ritme van de brassband, de vrolijkheid van alle mensen eromheen, van de dansers. Het is een groot spektakel. ledereen danst, iedereen is blij. De politie dansg de adjudanten dansen, de mensen van de organisatie dansen, de koningin, de prins, de prinses... het is onvergerelijk. Wat een fantastisch welkom op dit eerste eiland van de zes die de koninklijke familie aandoet rijdens deze unieke reis naar het Caribisch deel van het koninkrijk. Het
is
vrijdag z8 oktober, de eerste dag van het officiële bezoek. Ondanks
sombere weersvoorspellingen zien we een knalblauwe lucht, voelen we de tropische warmte, die prima re verdragen is door de altijd aanwezige wind. Aan de met vlaggen versierde L.C. Smithboulevard langs de zee zijn zowel het parlement, het kabinet van de gouverneur en het kanroor
Orsten
van de minister-president gevestigd. Er ligt een rode loper, en hagen dik staan kinderen.Zezwaaien enthousiast met Nederlandse en Arubaanse vlaggetjes en oefenen hun welkomstkreten: 'Lang leve het koninkrijk, lang leve de koningin.' Een gelegenheidskoor van honderden kinderen van diverse scholen, allemaal in witte T-shirts met de opdruk Bishita Real Aruba zon (koninklijk bezoek Aruba zot), staat al klaar. De dirigente is een enthousiaste dame, die ook de liederen voor de koningin heeft gecomponeerd, waaronder Un Canto di Bon Bini (Welkomstlied). Het duurt even, maar we vervelen ons geen moment. Vanonder een tent, die bij het begin van de koninklijke route staat, klinken vrolijke Caribische klanken met vooral trompetten en andere blaasinstrumenten, van gelegenheidsorkest Orquesta Nacional. lntussen arriveren steeds meer parlementariërs en ministers, de dames in prachtige kleurrijke outfits met elegante hoeden. Ook de minister-president Mike Eman verschijnt. Een stoere, joviale man die iedereen vrolijk begroet en druk handjes schudt met het publiek. De spanning loopt op, het is bijna zover. Dat wordt duidelijk als de in het wit gestoken militaire kapel en erewacht arriveren en zich opstellen langs de route. Dan stopt de auto met de standaard van de koningin bij het begin van de rode loper. Minister-president Eman heet de koningin welkom, onder de boog met de hartelijke tekst Bon Bini Famia Real.En
o
r I iJ i.t f f l:f
iï *Id
r*
-, I
=ll
I
ilI
BEZOEK
Aarcd,æ,cfzfi î) t tr
royale
CUlftfUf
en natuur
Dan neemt Mike Eman het woord, die de koningin opnieuw van harte welkom heet:'U heeft het in alle talen gehoord: Bon Bini, Bienvenido, Welkom. En dat is van harte gemeend. Dank voor uw
aanwezigheid. We hebben u de Arubaanse gemeenschap getoond, verenigd in al zijn kleuren.' Hij beschrijft hoe belangrijk het is, ook en juist in deze tijd, om verantwoordelijk te zijn voor naasten. Wij moeten trachten een weg te vinden naar wat ons samenbindt, en niet naar wat ons scheidt - de koningin kijkt verrast op. En inderdaad, zegt Mike Eman:'Het zijn riw woorden, majesteit. U bent een kompas voor ons, altijd geweest, ook al met wijlen uw echtgenoot. want het gaat om normen en waarden, om principes van naastenliefde. U bent ons kompas in het overtreffen van de verschillen. Masha danki.'Nadat de koningin, Willem-Alexander en Mâxima de prachtige carnavalsmaskers in ontvangst hebben genomen, spreekt de koningin haar dankwoord.'U hebt ons laren zien dat u een eenheid aan het vormen bent. U hebt elkaar ook de eer gegeven, zij aan zij, om te laten zien wie u bent. We hebben een fantastische middag gehad en we hebben genoten. We voelen ons hier thuis, het is een feest om hier te zijn.' En dan gaat het feest los, de carnavalsgangers nodigen de koningin, de prins en de prinses ten dans, en het wordt een bonte, uitbundige stoet, met muziek en dans, waar iedereen aan meedoet. De tweede dag van het bezoek verlaten we hoofdstad Oranjestad, en vertrekken we richting binnenland, naar het informatiecentrum van het Parke Nacional Arikok. Hoewel het er redelijk groen uitziet,
dit erg droog land. Doornige struiken, enorme cacrussen en diyi divlbomen, de kenmerkende bomen van Aruba, met hun door de wind getoupeerde kronen. Het centrum, dat nog niet zo lang geleden is gebouwd, ziet er prachtig uit, van glanzend hout, met langs de ene kant een omloop. Er is een klein winkeltje en enkele glazen vitrines met boaconstrictors, die zowel in dit park als op het eiland tot een ware plaag zijn uitgegroeid er zijn er veel te veel. is
Ondertussen speelt een minimuziekgroepje van drie mannen een Arubaanse wals op de taha di organ (een soort draaiorgeltje) en op de wiri (slaginstrumentjes). ln het auditorium volgt een presentatie over de toekomst van het park. De boaconstrictor is dus een probleem en dat legt een grote druk op de vogelsoorten. Het plan is om voor vogels nieuwe leefgebieden te creeëren. Ook wil men proberen de ruïnes van goudmijnen toegankelijk te maken voor publiek.
De projecten blijven niet tot het park beperkt.'Wij leren mensen hoe ze gewoon in hun tuin bepaalde planten kunnen planten die dan weer vogels aantrekken. Aloës bijvoorbeeld, die kolibri's heerlijk vinden, en ook de suikerdief es.' Dan gaat de koningin het gebied met eigen ogen bekijken. Ze klimt in een jeep en zwaait stralend vanuit het open raam; een hofdame achter haar. Het is wel duidelijk dat ze hier zeer van genietl En dat de wamte haar, zo op het oog, niet echt deert.
Terwijl de koningin nog door het park rijdt, vertrekken wij naar de woonwijk Yuwana
Morto (dode leguaan), even buiten
San Nicolas.
(Srsten
31
g
''ét{
$..
BEZOEKroyale
r+{-
,"Ï
ffG h'ï \; 'l/!.l.
I
s
:i ff
T
?
F&,
:'. r&
tr=,-
'é+æ
-1
:
r:1,:d '!ti: .:a:i :.. :::i:Bir
', i '(Srsten
.15
BEZOEK
royale
De rod,e lober higt uit op
n: Curaçao : witroze schelp. Het is ; een uniek gebied met I een imposante bio, diversiteit, waar echter
: ook ruimte
is
voor
:.
vissers, windsurfers
tr
en zwemmers. Alles
,, wel streng gereguleerd.
i We krilgen
een dag
:' eerder de kans
om
i
een stukje door het
;,
mangrovegebied te
rl ,.. varen, een prachtige
ervaring, ook een wat stekelige want het stikt er van de muggen. Vandaag gaat de koningin, in een kayak met fluistermotor. Om er te komen, moet zij eerst een stukje door enkelhoog water lopen. Celukkig heeft de hofdame water-schoentjes meegenomen. En hopelijk ook anti-muggenlotion, want 'muggen houden wel van mij', lacht de koningin. Het is niet voor het eerst, en het zal ook niet voor het laatst zijn, dat we met bewondering naar de
koningin kijken deze reis. Een buitengewoon druk programma, in de hitte, met toch menig ongemak - zij doorstaat het allemaal met een glimlach.
Op Curaçao lijkt in eerste instantie weinig animo te zijn voor het bezoek van de koningin; er zijn maar enkele mensen bij de aankomst aanwezig. Wel is er op het vliegveld een heel enthousiaste groep schoolkinderen. De rode loper ligt uiq de erewacht van land-, zee- en luchtmacht staat gereed, evenals het tamboerkorps van de Curaçaose politie. De oranje-witte PH-KBX verschijnt - de koningin reist tussen de eilanden met haar eigen'vliegtuig - met de prins in de cockpit. Even later wordt het gezelschap verwelkomd door de gouverneur, Frits Coedgedrag, en minister-president Cerrit Schotte. Twee meisjes bieden onder de ogen van hun trotse moeders bloemen aan. Als de koningin, prins en prinses al in de auto's zijn gestapt, is er even enige vertraging: dé kans voor de schoolkinderen. Ze stormen naar de auto's en de koningin stapt lachend weer uit om enkele minuten met de kinderen te praten. Maar dan wordt het toch echt tijd om naar Fort Amsterdam te gaan, waar de regering van dit nieuwe land zetelt. Op het plein van het fort een kinderkoortje dat enkele liederen zal zingen. De bewaking is streng op Curaçao. De sfeer is wat minder gemoedelijk dan op de vorige eilanden. Althang zolang we bij officiële gelegenheden zijn. Maar op het schoolplein van de Prinses Margrietschool in BuenaVista is het weer buitengewoon gezellig. Zowel de koningin als de prins en prinses zullen aan het eind van de reis met een heel positief gevoel terugkijken op de ontwikkelingen die zijzienbij de scholen. Cisteren waren we nog op een school in Bonaire, de Watapana-school voor speciaal onderwijs (de eerstel), waar ook een project van NL Doet (Bon Doet) wordt gemobiliseerd. En nu, op deze school in een van de dichtst-
($tstett
bevolkte wijken van Willemstad, zien zij ook weer voorbeelden van < mogelijkheden en kansen die kinderen krijgen. Met veel animo word een toneelstukje opgevoerd met prinsessen in de hoofdrol, maar de absolute apotheose is de groepsfoto, een zeer luidruchtig gebeuren. de enorme kluwen kinderen is het zoeken naar de koninklijke gasten
Wat rustiger gaat het er aan toe bij onderwijsproject Academy Hot waar studenten in de praktijk leren wat er nodig is voor een baan in deze branche. Van het werken als receptionist tot in de keuken, en v serveren tot het mixen van drankjes. Het ruikt er heerlijlc want de koningin moet natuurlijk wel proeven wat de studenten al kunnen bereiden. Ze hebben onder meer crabcakes gemaakt, en verrukkelijk fruitdrankjes. Een soortgelijke opleiding, maar dan met name gerich op het restaurantwezen, Sundial School, zullen we later op Sint Maart tegenkomen. Ook daar is het weer smullen voor de koningin en haat gezelschap. ln de splinternieuwe professionele keuken daar zijn ondt meer coconut shrimps gemaakt.
Naarmate de dag vordert, wordt het enthousiasme rond het bez< en het feestelijke gevoel steeds groter. I Avonds is er een groot feest het Brionplein, waar altijd alle bijzondere evenementen plaatsvinder Met lichtjes is een rode loper uitgelegd, waarover de koningin straks haar weg zal gaan langs allerlei artiesten en waar ook kunstenaars ht werk zullen vertonen. Overal bovenuitstekend zijn er steltlopers in h fraaie kostuumt zoals we ze ook al bij het feest in Aruba tegenkwame Op het podium treden de beroemdste Curaçaose publiekslievelinge op, en op het plein is alle ruimte voor dans. De koningin geniet duideli van haar tocht over het plein. Tijdens de rondgang ontmoet het gez schap streetdancers en muzikanten, maar ook dejongens van voetb club Hubentut Fortuna, de eerste landskampioen van Curaçao! Uiteindelijk neemt de koningin plaats op de tribunes tussen vele andere genodigden. Duizenden bewoners en toeristen hebben rond het plein een plekje gevonden. De koningin krijgt een zeer gevarieerr programma van muziek, zang en dans voorgeschoteld - waaronder een spectaculaire struisvogeldans, maar ook lieve walsjes. De carnav hit van het afgelopen jaar Mi Pueblo a mandami ( mijn volk heeft m gestuurd) brengt iedereen, tot en met de koningin, aan het swingen.
Aan het eind van de avond heeft haar gastheer, Cerrit Schotte, n, een mooi geschenk voor haar: een kunstwerk van Yubi Kirindongo, r lokale artiest met wereldroem, die vooral objecten vervaardigt van chromen bumpers. Dit werk heet BEA, oftewel beauty (schoonheid) het Spaans, legt Schotte uit. De koningin is duidelijk gelukkig met dt belevenis:'Wat hebben we vanavond genoten'. Het is allemaal indru wekkend, is haar enthousiaste commentaar.'Wat een talent is hier. ( af te sluiten met de woorden; Masha danki mi dushi Kôrsou (veel d; mijn geliefde Curacao!).' De volgende dag bezoeken we Seru Fortuna, de gevaarlijkste wijk van de stad, hoog op de berg, uit het zicht van de meeste mensen. F heerst geweld en misdaad; de politie heeft er weinig te vertellen âls;
BEZOEK
royale De man met spandoek die overal bii wasl.-
Çodllsss
S'naæ,wgdsw yt{s 'dvt ddeph{mçxrÂ}
s x## :
Sahæ er staan tafels vol lekkere hapjes, er is van alles te drinken, en
wordt muziek gemaakt.
Een groepje van vijf danseressen en e danser, met boeiende kleurrijke hoofdtooien, voert een mooi stelling op. Even later danst Mâxima mee met de jongen. Hee
het haar gevraagd?'lk heb niks gezegd', reageert hij verlegen,' alleen mijn hand naar haar uitgestoken en een buiging gemaa toen ging ze meteen met me dansen. Een heel goede dansere dat is zij!'
De koningin zal het nooit hardop zeggen, maar als er één lievr eiland is, is het wel Saba. Niet meer dan een smaragden rots ir diepblauwe Caribische Zee.'s Morgens vroeg vliegen we er in piepklein vliegtuig van Winair naartoe. De piloot vertelt dat hij terugvliegt om de koningin op te halen. De KBX kan hier niet la het vliegveldje heeft de kortste landingsbaan ter wereld. Dat, nog spannend! Het is een buitengewoon gezellig vliegveld. Op veranda zitten, prachtig aangekleed, heel wat bewoners te wa op het hoge bezoek. Miss Teen Saba, in een knalroze jurk met en haar kleine zusje in het wit arriveren: zij zullen straks de blor aanbieden.
Als de koningin spectaculair maar veilig is geland, rijden wr beneden - een achtbaangevoel; elke straat is hier steil. Maar v een prachtig lief eiland: veel groen, met daarin witte huisjes n rode daken en groene luiken. Meisjes in het wit, met kleurige sjerpen, dansen de koningin moet bij het Saba Tourist Centre. Een drumband speelt uit alle m die zullen we steeds weer terugzien! Wat een warmte en welk overal. Bij de kinderopvang wordt een toneelstukje opgevoer( Mâxima in één van de hoofdrollen! De koningin krijgt oranje ball, aangereikt. Bij het community centre bewonderen ze schilderi het prachtige kant dat eilandbewoonsters maken. En bij de ha wordt het gezelschap geïnformeerd over natuurbehoud- en ar projecten. Dit is overigens de plek waar de koningin voor het, op Saba arriveerde, per boot, in de jaren vijftig!
Na het bezoek aan het ziekenhuisje (de bedden hebben bloen lakens!), het sportveldje (een echt CruyffCourt) en de Amerik medische universiteit (l), komt het vertrek nabij. Nu is werkeli. hele Sabaanse bevolking bij het vliegveld samengestroomd. Het ba
maakt overuren. Op de veranda spelen muzikanten prachtige liederen over Saba, de emoties lopen hoog op bij het afscheid Sommigen snikken het uit,'het is misschien wel de laatste k< we haar zien'. Als de koningin naar het vliegtuig loopt klinkt het moedig: Beautiful, BeauttJul Saba, Cem of the Caribean Sea, Bet BeautiJul Saba, Come Back to my lsland and Me. @
42
{
*Ë:'
gl
.f
,
f-
-&e
I
Afscheid van zes prachtige eilanden, op het vliegveld van Saba
I
**,$t {'-
m ro
v
*
x, ] .q! 'iii;tl::-'ê. i :l
.,â:;
t :.
vorsten
I
lir
