Support Fryslân jaarverslag 2007
2
pagina
inhoudsopgave
Support Fryslân jaarverslag 2007
pagina
3
Support Fryslân jaarverslag 2007
Support Fryslân is als project juridisch ondergebracht bij Stich-
1.1 Wat houdt het maatjesproject in?
ting Katholiek Steunpunt Maatschappelijk Activeringswerk Solidair Friesland. Solidair Friesland stelt zich ten doel te be-
Support Fryslân koppelt vrijwilligers (maatjes) aan jongeren
vorderen dat binnen de provincie Friesland en NOP personen,
tussen de 12 en 20 jaar die om uiteenlopende redenen extra
instellingen, raden, orga-nisaties en groepen zich vanuit ka-
aandacht en een steuntje in de rug kunnen gebruiken. Samen
tholieke inspiratie bezinnen op welzijnsvraagstukken en bijdra-
spreken ze af wat ze gaan ondernemen. De vrijwilliger is een
gen leveren aan de opbouw en het welzijn van de samenleving.
‘maatje’ voor de jongere op wie hij of zij kan rekenen, en regel-
Ondanks dat Support Fryslân niet specifiek werkt vanuit een
matig iets afspreekt met de jongere. Het gaat hierbij voorname-
katholieke inspiratie, past het qua insteek en doelstelling erg
lijk om het ‘er zijn’ voor de jongere. Belangrijk is dat de controle
goed bij een maatschappelijke activeringsorganisatie als So-
bij de jongere ligt. Hij of zij bepaalt zelf wat hij/zij vertelt over
lidair Friesland.
zijn/haar redenen om zich aan te melden, bepaalt zelf met wie hij/zij op pad wil en hoe vaak.
1.3. Doelgroep. Het betreft jongeren die soms moeite hebben om aansluiting te vinden bij de samenleving. Deze jongeren worden gekoppeld
Support Fryslân richt zich op een brede doelgroep. Elke jongere
aan de maatjes, die zich hiervoor als vrijwilliger hebben aange-
die het zelf van belang vindt om zich aan te melden voor het
meld. Door dit maatjescontact krijgen jongeren uit de doelgroep
maatjesproject, wordt in principe aangenomen.
de mogelijkheid om nieuwe contacten te maken, hun netwerk te vergroten, en krijgen ze een nieuwe kans om aan de samenle-
Het kan bijvoorbeeld gaan om jongeren die extra aandacht no-
ving deel te nemen.
dig hebben/verdienen, jongeren met een laag zelfbeeld, jongeren die moeilijk contact maken met andere jongeren, jongeren die eenzaam zijn, jongeren die ‘verkeerde’ vrienden hebben of
1.2. Hoe is Support Fryslân ontstaan.
jongeren die normoverschrijdend gedrag vertonen. Signaalgedrag kan voor bijvoorbeeld een ouder/verzorger, leerkracht of
Het politiedistrict Noord-West Friesland was de initiatiefnemer
hulpverlener reden zijn om, in overleg met de jongere zelf, de
van het project. Vaak blijk dat jongeren behoefte hebben om
jongeren bij ons aan te melden. Maar als jongeren het gewoon
over hun situatie te spreken, maar niet (of niet uitsluitend) met
leuk vinden om samen met een maatje activiteiten te onderne-
een professionele hulpverlener willen spreken. De politie heeft
men, zijn ze ook van harte welkom. Immers niet het probleem
Solidair Friesland benaderd om een actieve rol in te nemen bij
maar de wens van de jongere staat centraal! Daarbij komt dat
het opzetten van Support Fryslân. Solidair Friesland en de politie
jongeren met een ‘goed’ sociaal netwerk en aansluiting bij de
hebben daarnaast Stichting Humanitas en Jeugdzorg Friesland
maatschappij, zich hoogst waarschijnlijk niet zullen aanmelden
gevraagd plaats te nemen in de projectgroep.
bij een maatjesproject. Een aanmelding door een jongere neemt
4
pagina
Support Fryslân dus altijd serieus.
Hoofdstuk 1 het maatjesproject
Support Fryslân werkt wel met een contra-indicatie, omdat er
gedaan zou kunnen worden en wie h/zij daarbij voor de ander
met vrijwilligers wordt gewerkt. Deze contra-indicaties zijn: jon-
kan zijn. Wat gedaan kan worden, wordt dan ook gedaan. Een
geren met psychiatrische problemen; jongeren met een ernstige
manier van doen, die slechts verwezenlijkt kan worden met ge-
verslaving.
voel voor subtiliteit, vakmanschap, met praktische wijsheid en liefdevolle trouw. Aansluiten volgens de presentiebenadering: methodische kenmerken
1.4. Methodiek en werkwijze 1. Beweging, plaats en tijd Jongeren kunnen zich zelf aanmelden bij Support Fryslân of wor-
De presentiebeoefenaar is dikwijls ‘niet onder dak’, dat wil zeg-
den verwezen via derden. Hierbij kun je denken aan bijvoorbeeld
gen: werkt niet vanuit een pandje of bureau. De basisbeweging
een ouder/verzorger, leerkracht of hulpverlener. Voorop staat
is: naar de ander toe in plaats van omgekeerd (‘u moet naar
dat de jongere zelf graag een maatje wil.
mij toe komen’). De presentiebeoefenaar is ongehaast en houdt zich vrijelijk op in het leefmilieu van de betrokkenen, is gemak-
Het maatje kiest ervoor om op vrijwillige basis, zonder dat hij of
kelijk aan te klampen. Het ritme van werken is afgestemd op het
zij hier een vergoeding voor krijgt, tijd te investeren in de jon-
leefritme van de anderen: soms is dat traag, soms buiten loket-
gere. Hiermee geeft het maatje de jongere een duidelijke bood-
uren, soms razendsnel en urgent, soms repetitief en iteratief,
schap: de jongere is het waard om energie in te steken. Dit kan
vaak instabiel en redelijk onvoorspelbaar. Bovendien hebben
bijdragen in het krijgen of versterken van het zelfvertrouwen
presentiebeoefenaren in de regel langdurige contacten.
van de jongere.
Bij Support Fryslân kunnen de jongeren en de maatjes zelf bepalen waar, hoe vaak, hoe lang en wanneer ze afspreken.
Binnen het contact wordt gebruik gemaakt van de presentietheorie. Het ‘er voor de jongeren zijn’ staat hierbij centraal.
2. Ruimte en begrenzing
Het gaat erom dat je er bent en niet direct om wat je doet. Als
De presentiebeoefenaar is niet louter aanspreekbaar op één type
maatje ben je absoluut geen hulpverlener! Natuurlijk kun je wel
probleem of hulpvraag. Openheid, domeinoverschrijding, brede
een hoop betekenen voor een jongere. Dat kan door bijvoorbeeld
inzetbaarheid, doen wat de hand vindt te doen: dat zijn tref-
te luisteren of afleiding te bieden. De gedachte dat er altijd ie-
woorden. Een ander: gespecialiseerd in het ongespecialiseerde,
mand voor je is, is al erg waardevol.
en dat is (vergeleken met het reguliere welzijnswerk) hoogst bijzonder. De betrokkenen hoeven de aandacht en hartelijkheid
Een zeer korte omschrijving van presentiebeoefening is de vol-
van de presentiebeoefenaar niet te verdienen, ze zijn ook niet
gende:
aan (formele) voorwaarden gebonden en kunnen het trouwens
Een praktijk waarbij de zorggever zich aandachtig en toegewijd
ook niet gemakkelijk verbruien. De presentiebeoefenaar is er
op de ander betrekt, zo leert zien wat er bij die ander op het
onvoorwaardelijk.
spel staat – van verlangens tot angst – en die in aansluiting
Binnen Support wordt niet vooraf bepaald welke onderwerpen
dáárbij gaat begrijpen wat er in de desbetreffende situatie
en activiteiten er centraal komen te staan. Er worden ook geen
pagina
5
Support Fryslân jaarverslag 2007
doelen opgesteld waaraan voldaan hoeft te worden. Er wordt een
betekenis van het leven goed tot je door laten dringen (dus jezelf
vriendschap opgebouwd waarbij alle ‘domeinen’ van de jongere
openstellen). De sturing van het werk is dus ook problematisch:
aan bod kunnen komen. Dit betekend niet dat het maatje dan
reflectief, zonder vaste patronen, zonder een legitimatie vooraf,
ook een actieve rol hoeft aan te nemen. Samen wordt bekeken
zonder veilige regels of een beschermende professionele status.
wat het maatje voor je jongeren kan betekenen.
Je moet het toch vooral van jezelf hebben (introspectie). En ten
Daarbij behoort het kenmerk dat er zoveel mogelijk gewerkt
slotte is ook het profiel van de werke vaak laag, open, flexibel,
wordt met de zaken, de verhalen en de sociale structuren zoals
zonder te verdoezelen wie h/zij is, waarvoor h/zij staat en wat
ze zich voordoen (organiciteit).
zijn of haar verantwoordelijkheden zijn.
3 Aansluiting
5 Betekenis
Er wordt nauw aangesloten bij de leefwereld en levensloop van
Vanwege deze kenmerken is de presentiebenadering bijzonder,
de betrokkenen. De presentie-beoefenaar deelt in het leven van
zij het niet exclusief, geëigend waar contact gezocht wordt met
de betrokkenen. Bovendien staat niet de jacht op problemen
mensen in de marge van onze samenleving, met moeilijk be-
voorop, maar het vinden van een bevredigende verhouding tot
reikbare, chaotisch en teruggetrokken levende mensen bij wie
het leven. Deze verworteling in het geleefde leven mondt uit in
zich de problemen opstapelen. Daarmee is tevens gezegd dat
een ander kenmerk: de presentiebeoefening oogt vaak heel al-
het onjuist is om de presentiebeoefening eenzijdig te associ-
ledaags, bedient zich ook van alledaagse omgangs- en werk-
ëren met armoede. Het blijkt vooral betekenisvol voor mensen
vormen, werkplekken en werkrollen, van gewone taal, kleine,
die maatschappelijk uitgestoten, sociaal overbodig heten, wier
doodgewone aanleidingen en aangrijpingspunten. Denk vooral
verhaal, leed, leven anderen nauwelijks interesseert en die ge-
niet aan zware hulpverlenende gesprekken, maar eerder aan
mist kunnen worden als kiespijn. Juist die mensen worden door
met elkaar optrekken en daar doorheen ernstige zaken aansnij-
presentiebeoefenaren uitgekozen, gevonden, gesterkt, opgeno-
den: afgrijselijke kindermishandeling ter sprake krijgen onder
men in een sociaal weefsel, erkend. Doordat de presentiebe-
een patatje. De omgang van presentiebeoefenaar is dikwijls
oefenaar zich (nauwgezet) positioneert in het netwerk van de
heel hartelijk en informeel, men kent elkaar en deelt een ge-
reguliere zorg en het welzijnswerk, vormt deze vaak een goed
schiedenis. Trouw is een trefwoord, net als de beeldspraak van
bruggenhoofd.
de familiale betrekking. 4 Afstemming en openheid De presentiebenadering loopt niet over van door anderen uitgebroede bedoelingen. Doelen liggen niet vast, zeker niet tevoren; we spreken eerder van een doelrichting. De presentiebeoefenaar heeft een open agenda die de ander mag invullen; vaak letterlijk! Open is ook de benadering van de anderen: niet weten, je
6
pagina
laten verrassen, je oordeel en handelen opschorten, de geleefde
Hoofdstuk 2 Doelstellingen
geren zien dat het nut heeft een maatje te hebben, bij bijvoor-
2.1 Algemene doelstellingen.
beeld kennissen of huisgenoten. Ook de hulpverlening merkt dat het hebben van een maatje bijdraagt aan het welzijn van de
Support Fryslân is primair een preventief project en richt zich
jongere. De jongere krijgt bijvoorbeeld meer energie, zelfvertrou-
derhalve niet op de professionele hulpverlening, maar juist op
wen of ‘lucht’ waardoor er meer ruimte ontstaat voor de profes-
het voorkomen van de noodzaak daartoe. Uiteraard kan Support
sionele hulpverlening. Steeds meer hulpverleningsinstellingen
Fryslân daarnaast ook functioneren als een aanvulling op en/of
bieden ons project daarom structureel aan bij elke jongere die
een vervolg zijn van de professionele hulpverlening. Om aan-
bij hen binnenkomt. Enkele instellingen hebben hun ervaringen
sluiting te vinden bij de maatschappij en om je eigen problemen
voor ons op schrift gezet. U kunt dit vinden in bijlage 1.
op te lossen, is allereerst zelfvertrouwen nodig. Zelfvertrouwen kun je o.a. krijgen als je je geliefd voelt, je een goed zelfbeeld hebt en je succeservaringen hebt. Door een jongere te koppelen
2.2 Doelstellingen voor 2007
aan een vrijwilliger en samen een vriendschap op te bouwen, streven we ernaar dat een jongere door deze positieve ervaring
Doelen die Support Fryslân had gesteld voor 2007 (voortvloeiend
(weer) zelfvertrouwen krijgt.
uit de doelen van 2006):
Door een jongere uit de doelgroep te koppelen aan een vrijwil-
1
Het tot stand brengen van: (voorwaardes provincie Frys-
liger wordt met dit project getracht:
lân)
• Voortijdig schoolverlaten tegen te gaan
1) Een gemiddelde van 36 koppelingen voor het jaar 2007 met
• Criminalisering te voorkomen
als beoogd effect van het tegengaan van voortijdig school-
• De noodzaak van professionele hulpverlening te voorkomen
verlaten, het voorkomen van criminalisering en eventueel
• Het aangaan of herstellen van maatschappelijke contacten
andere ernstige zaken als verslaving en depressiviteit.
te stimuleren 2) Een grotere zelfredzaamheid en toegenomen zelfkennis bij Of Support Fryslân deze effecten haalt is moeilijk aan te tonen
jongeren alsmede bij hen toegenomen sociale vaardigheden.
in cijfers. Immers, het is een preventief project en we zullen nooit weten of onze jongeren zonder ons waren afgegleden.
3) Een kwalitatief goede inzet van de betrokken vrijwilligers.
Tevens krijgen veel jongeren ook professionele hulpverlening. Hierbij is het moeilijk aan te wijzen wie verantwoordelijk is voor
2
Voortzetting van bekendmaking van Support Fryslân te
welk effect. Wel is duidelijk dat de samenwerking elkaar en de
beginnen in zuidwest Friesland. Met als doel dat de naams
effecten versterkt.
bekendheid van Support Fryslân op 31 december 2008 is voltooid, in die zin dat het product over heel Friesland bekend is
Dat Support Fryslân zijn doelstellingen bereiken wordt beves-
en er actieve deelname van jongeren en vrijwilligers is vanuit
tigd door het groeiende aantal aanmeldingen. Steeds meer jon-
heel Friesland. Hiervoor zal begin 2007 een werkplan worden
pagina
7
Support Fryslân jaarverslag 2007
opgesteld. (Tevens voorwaarde provincie Fryslân)
als beoogd effect van het tegengaan van voortijdig schoolverlaten, het voorkomen van criminalisering en eventueel
3
De ontwikkeling en inwerkingstelling van een database
andere ernstige zaken als verslaving en depressiviteit.
voor Support Fryslân.
2) Een grotere zelfredzaamheid en toegenomen zelfkennis bij
De resultaten van Civiq bespreken en verwerken.
3) Een kwalitatief goede inzet van de betrokken vrijwilligers.
jongeren alsmede bij hen toegenomen sociale vaardigheden. 4
Met deze opgedane kennis vervolgens beleid bepalen over de
In 2007 zijn er 39 koppelingen tot stand gebracht. Support Frys-
PR van Support Fryslân en de werving en waardering van de
lan werkt vanuit de presentietheorie, die zegt dat de kwaliteit
vrijwilligers voor 2007 en 2008.
van leven wordt bevorderd, wanneer je een vriend hebt. Vanuit
Het implementeren van de resultaten van het onderzoek van
dit perspectief gekeken hebben we ons ingezet als preventief
Civiq/&Joy naar de motivatie van de vrijwilligers.
project ter voorkoming dat jongeren afdwalen van het recht pad.
5
Solidair Friesland en Support Fryslân dienen er voor te
zorgen dat er cofinanciering plaats gaat vinden, die gelijk is
De insteek van Support Fryslân, dat de jongere aan mag geven
aan de subsidie van de provincie, van € 38.500 voor het jaar
wat hij/zij wil doen met zijn/haar maatje, werkt mee aan het
2007.
vergroten van de zelfredzaamheid en zelfkennis bij jongeren. Ook in 2007 hebben we ook vanuit deze benadering gewerkt.
6
De juridische positie van Support Fryslân zal moeten wor-
den besproken voor zowel 2007 als voor de verdere toekomst.
Vanaf oktober 2007 zijn 3 groepen van elk +/-11 nieuwe vrij-
Deze wordt besproken binnen zowel Solidair Friesland als bin-
willigers getraind. De geplande training voor januari 2007 kon
nen de projectgroep van Support Fryslân.
helaas niet doorgaan, i.v.m. te weinig aanmeldingen van vrijwilligers. De vrijwilligers die zich wel aangemeld hebben, zijn op
7
De ‘zelfdragendheid’ van Support Fryslân moet een aan-
dachtspunt en actiepunt blijven. (voorwaarde provincie Fryslân)
een later tijdstip getraind. De vrijwilligers die al actief waren, zijn elke 6 weken bij elkaar geweest onder begeleiding van een coördinator, voor intervisie.
8
Het versterken van de projectgroep met een jongerenwer-
ker, bij voorkeur uit zuidwest Friesland.
2.2.2. Voortzetting van bekendmaking van Support Fryslân 2.2.1. Voorwaarden provincie Fryslân De provincie stelde de volgende doelen voor 2007:
nen in zuidwest Friesland. Met als doel dat de naamsbekend-
Het tot stand brengen van: (voorwaarden provincie Fryslân)
heid van Support Fryslân op 31 december 2008 is voltooid,
1) Een gemiddelde van 36 koppelingen voor het jaar 2007 met
in die zin dat het product over heel Friesland bekend is en er
8
pagina
Voortzetting van bekendmaking van Support Fryslân, te begin-
Hoofdstuk 2 Doelstellingen
actieve deelname van jongeren en vrijwilligers is vanuit heel
2007 en 2008.
Friesland. Hiervoor zal begin 2007 een werkplan worden opgesteld. (Tevens voorwaarde provincie Fryslân)
Begin oktober 2007 zijn de resultaten van Civiq besproken tijdens een presentatie. Het was bijzonder leerzaam en verhelde-
In 2007 is een derde coördinator voor 17 uur aangetrokken. Elke
rend onderzoek waarbij met het ‘vinden en binden’ van vrijwil-
coördinator is intussen actief in een derde van Friesland. Met
ligers binnen ons project centraal stond. Over de resultaten zal
3 coördinatoren kunnen we zeggen dat Support Fryslan nu in
het een en ander benoemd worden in hoofdstuk 4.2.
alle gemeentes in Fryslân bekend is, mede door de grootschalige PR-actie die begin 2007 is opgezet. In 2007 zijn ook veel
Het implementeren van de resultaten van het onderzoek van
voorlichtingen gegeven op informatiemarkten, bij WMO bijeen-
Civiq/&Joy naar de motivatie van de vrijwilligers.
komsten, op scholen en binnen sociale teams of andere vergaderingen binnen hulp- en welzijnsorganisaties.
Helaas heeft Support Fryslân nog geen schriftelijk verslag van de resultaten en aanbevelingen van het onderzoek mogen ontvangen. De implementatie van de resultaten heeft daardoor vertraging op-
2.2.3. Database
gelopen. Support Fryslân wil in 2008 hier mee aan de slag.
De ontwikkeling en inwerkingstelling van een database voor Support Fryslân.
2.2.5. Cofinanciering
Eind 2006 is begonnen met het ontwikkelen van een database.
Solidair Friesland en Support Fryslân dienen er voor te zorgen
Een noodzakelijke stap gezien de snelle groei van het project. Rond
dat er cofinanciering plaats gaat vinden, die gelijk is aan de
maart 2007 is de database voor Support Fryslân in werking gesteld.
subsidie van de provincie, van € 38.500 voor het jaar 2007
Alle gegevens van de afgelopen jaren zijn ingevoerd. Momenteel wordt er gewerkt aan een verbetering van de werking van de data-
Ook voor 2007 is Solidair Friesland er in geslaagd cofinanciering voor
base: de kinderziektes worden uit het systeem gehaald. In 2008 zal
Support Fryslân te vinden voor een bedrag van minimaal € 38.500,00.
de database perfect moeten functioneren.
Cofinanciers zijn fondsen, o.a. Kinderpostzegels, Oranjefonds, Stichting DOEN!, VSB-fonds Friesland, gemeenten en kerken.
2.2.4. Beleid bepalen over de PR en werving en waardering van de vrijwilligers
2.2.6. De juridische positie van De juridische positie van Support Fryslân
De resultaten van Civiq bespreken en verwerken. Met deze opgedane kennis vervolgens beleid bepalen over de PR van Support
De juridische positie van Support Fryslân zal moeten worden
Fryslân en de werving en waardering van de vrijwilligers voor
besproken voor zowel 2007 als voor de verdere toekomst. Deze
pagina
9
Support Fryslân jaarverslag 2007
wordt besproken binnen zowel Solidair Friesland als binnen de
huizing zou op dit moment meer onrust met zich mee brengen
projectgroep van Support Fryslân.
dan voordelen. Daarom spreekt Support Fryslân de voorkeur uit voorlopig juridisch ondergebracht te willen blijven bij Solidair
In 2007 is binnen het team van Support Fryslân geanalyseerd
Friesland.
wat de beste plaats zou zijn om Support Fryslân juridisch onder
De voorkeur van het team wordt in 2008 voorgelegd aan het
te brengen.
bestuur. Deze zal hier een definitieve keuze in maken.
De statutaire doelstelling van de stichting Katholiek Steunpunt Maatschappelijk Activeringswerk Solidair Friesland is:
2.2.7. ‘Zelfdragendheid’ van Support Fryslân • De stichting stelt zich ten doel te bevorderen dat binnen de provincie Friesland en NOP personen, instellingen, raden,
Support Fryslân heeft zich in operationeel opzicht inmiddels
orga-nisaties en groepen zich vanuit katholieke inspiratie
ontwikkeld tot een stevige en zelfdragende organisatie. De
bezinnen op welzijnsvraagstukken en bijdragen leveren aan
werkzaamheden worden gecoördineerd door een team van re-
de opbouw en het welzijn van de samenleving. (art. 2)
giocoördinatoren (tezamen ca. 1 fte). Daarmee kan Suport Frys-
• De stichting tracht haar doel te bereiken met alle wettige
lân in principe de maatjes in de hele provincie ondersteunen en
middelen, in het bijzonder door het in standhouden van een
jaarlijks ca. 36-40 koppelingen realiseren.
bureau, van waaruit de volgende taken worden verricht: Bestuurlijk en rechtspositioneel maakt Support Fryslân onder-
(art. 3) a. het geven van voorlichting en informatie’ met betrekking
deel uit van het Katholiek Steunpunt Maatschappelijk Active-
tot de samenlevingsproblematiek;
ringswerk “Solidair Friesland”. Voor de ontwikkeling van Support
b. de zorg voor een juiste motivatie;
Fryslân van een pilotproject naar een provinciebreed opererende
c. het signaleren van tekorten in de samenleving, het bevor-
organisatie zijn door fondsen en de provincie investerings-
deren en ondersteunen van nieuwe initiatieven en spontane
subsidie beschikbaar gesteld voor de periode 2006-2008. Ten
projecten;
aanzien van de bestuurlijke en rechtspositionele borging van
d. het bevorderen van een eigen, specifieke, inbreng in de
Support Fryslân geeft het coördinatieteam er de voorkeur aan
welzijnsplanning en -programmering;
deze situatie per 1-1-2009 te continueren.
e. het bevorderen van de maatschappelijke vaardigheid en zelfwerkzaamheid van de doelgroepen, genoemd in artikel 2.
Support Fryslân is een snel gegroeide organisatie, maar nog volop in ontwikkeling. Het project heeft een breed maatschappelijk draagvlak onder instellingen en vrijwilligers in Fryslân,
katholieke inspiratie, past het qua insteek en doelstelling nog
maar heeft nog geen zekerheid over het financiële draagvlak na
steeds erg goed bij een maatschappelijke activeringsorgani-
2008. Medio 2008 zal daaromtrent meer duidelijkheid ontstaan.
satie als Solidair Friesland. De afgelopen jaren zijn voor beide
Wanneer er voldoende financiële vooruitzichten zijn worden de
partijen als plezierig en vruchtbaar ervaren. Een eventuele ver-
mogelijkheden voor borging van Support Fryslân bij Solidair
pagina
10
Ondanks dat Support Fryslân niet specifiek werkt vanuit een
Hoofdstuk 2 Doelstellingen
Friesland onderzocht en vergeleken met eventuele andere varianten. Op basis daarvan zal een besluit vallen over de voortzetting van Support Fryslân.
2.2.8. Het versterken van de projectgroep met een jongerenwerker Bij het opstarten van het project is een projectgroep ontwikkeld. Deze bestond uit collega’s uit het werkveld. Samen met afgevaardigden van Buro Jeugdzorg, Humanitas, Politie Noordwest Friesland en Solidair Friesland is Support Fryslân geholpen in het opstarten van het maatjesproject. Deze projectgroep is later aangevuld met een leerplichtambtenaar van de gemeente Leeuwarden. De invloed van de projectgroep tijdens de startfase van support Fryslân is erg gewaardeerd. In oktober 2007 is echter besloten de Projectgroep op te heffen. De projectgroep bleek na evaluatie geen meerwaarde meer te hebben voor het uitzetten van het beleid voor Support Fryslan. De deelnemers van de Projectgroep zijn hiervan persoonlijk op de hoogte gebracht.
pagina
11
Support Fryslân jaarverslag 2007
Support Fryslân richt zich op alle jongeren van 12 tot 20 jaar die
wraak. Deze meiden worden door de vrouwenopvang gewezen op
een maatje willen. In hoofdstuk 1.2 is al uitgelegd dat de ach-
de mogelijkheid om zich aan te melden voor een maatje. Door-
tergronden van de jongeren divers zijn. In het kort kun je zeggen
dat deze meiden ondergedoken in Friesland verblijven, missen
dat alle jongeren in deze leeftijdscategorie, die een maatje wil-
zij de sociale contacten die zij noodgedwongen achter hebben
len welkom zijn.
moeten laten. Op hun onderduikadres worden zij voortdurend omringt door hulpverleners en lotgenoten. Veel meiden vinden
Toch kun je, als we de aangemelde jongeren onder de loep ne-
het juist in dit stadium prettig om een maatje te hebben die
men, verschillende groepen herkennen. We zullen hieronder 3
‘buiten’ de problematiek staat, en afleiding en/of een luisterend
grote groepen benoemen.
oor kan bieden.
Veel jongeren komen uit gezinnen die te maken hebben
Om deze jongeren op de hoogte te brengen van ons bestaan,
met complexe problematiek. Ook wel ‘multi problem gezinnen’
hebben we in 2006 nieuwe folders ontwikkeld. Deze folders val-
genoemd. Vaak is hierbij ook al professionele hulpverlening
len duidelijk in de smaak bij de jongeren, en hierop wordt regel-
aanwezig. Sommige van deze jongeren wonen vanwege deze
matig gereageerd. Tevens is in 2006 de website online gegaan
problemen in gezinsvervangende huizen. De thuissituatie is
waarop jongeren zich met weinig inspanning kunnen aanmel-
vaak onrustig en ongeschikt om vrienden te ontvangen. Veel
den. In 2007 hebben we als vervolg hierop een grootschalige PR
jongeren hangen hierdoor op straat, komen makkelijk in aanra-
actie opgezet.
1
king met verkeerde vrienden en criminaliteit. Naast folders voor de jongeren, worden ook instellingen benaVeel jongeren die zich bij ons hebben aangemeld, hebben
derd. Regelmatig wordt er voorlichtingen gegeven op scholen,
een verstandelijke en/of sociale beperking . Veel jongeren kam-
bij gemeentes, bij de politie en verschillende hulpverlenings-
pen met bijvoorbeeld ADHD of PDD-NOS. Deze beperkingen kun-
instellingen.
2
nen het moeilijk maken om contacten met leeftijdsgenoten op te bouwen. Zelfvertrouwen van de jongere en begrip van vrienden
Het aantal aanmeldingen van jongeren groeit nog elk jaar. Erg
zijn niet altijd vanzelfsprekend. Een aantal van deze jongeren
positief om te vermelden is dat het aantal jongeren dat zichzelf
wordt door deze beperkingen dusdanig beperk dat speciaal on-
aanmeld steeds groter wordt. In hoofdstuk 5 geven we een over-
derwijs wenselijk is. Jongeren missen hierdoor contacten met de
zicht van de aantallen.
jongeren uit hun eigen buurt. Zeker wanneer het speciaal onderwijs gegeven wordt in een landelijk gebied, is het voor deze jongeren vaak al om praktische redenen moeilijk om buiten school om contacten te onderhouden met klasgenoten of vrienden. 3
Een steeds sneller groeiende groep zijn meiden die slacht-
pagina
12
offer zijn geworden van een loverboy, mensenhandel of eer-
Hoofdstuk 3 Jongeren
pagina
13
Support Fryslân jaarverslag 2007
4.1. Support Fryslân is een vrijwilligers project.
Na het selectiegesprek vindt een verplichte training van 5 middagdelen plaats. Hierin komen verschillende thema’s aan bod.
Support Fryslân is een vrijwilligersproject dat gecoördineerd
Zo wordt er onder andere een beeld gegeven van de doelgroep,
wordt door betaalde krachten. Juist door te werken met vrijwil-
de vooroordelen, wordt er ingegaan op gesprekstechnieken en
lige maatjes is ons project zo succesvol. Jongeren geven aan
komen de eigen grenzen van de vrijwilliger ruimschoots aan
dat ze het erg bijzonder vinden dat iemand in zijn of haar eigen
bod. Na de training heeft de coördinator nogmaals een gesprek
tijd met de jongere op pad wil. Blijkbaar is de jongere het waard
met de vrijwilliger waarin beiden nog kunnen aangeven met el-
om energie in te steken. Dit kan een jongere enorm veel zelfver-
kaar door te willen, of niet.
trouwen geven.
Wanneer een vrijwilliger de training succesvol heeft afgerond, kan hij of zij gekoppeld worden. Aan wie hij of zij gekoppeld
Doordat het geen professionele hulpverlening betreft, kun je als
wordt, wordt in overleg bepaald. Als vrijwilliger kun jij je voor-
koppel je tijd anders besteden. Je kunt ontspanning zoeken of je
keuren uitspreken, immers je moet wel een ‘click’ hebben met
hart luchten. Maar in geen geval hoef je daarbij te voldoen aan
de jongere.
vooropgestelde doelen. We praten niet over moeten maar over mogen. Deze vrijheid geeft de jongere vaak de ruimte om zich-
Na de training wordt één maal per zes weken een bijeenkomst
zelf te zijn. Een vrijwilliger laat zien door vooral present te zijn,
gepland waarin alle vragen en ervaringen van de vrijwilligers
dat dit kan. De jongere hoeft bijvoorbeeld geen stoer gedrag te
besproken kunnen worden. Deze bijeenkomst wordt geleid door
laten zien om leuk gevonden te worden.
de coördinator. Naast deze bijeenkomsten is de coördinator ook bereikbaar per telefoon, e-mail, Hyves en MSN. Vooral studenten
Omdat vrijwilligers in aanraking kunnen komen met jongeren
maken dankbaar gebruik van de laatste optie.
met diverse en soms heftige problematiek, vinden wij het erg belangrijk een vrijwilliger goed te begeleiden. Daarom is beervaring in het werkveld.
4.2. Onderzoek naar ‘vinden en binden’ van vrijwilligers
Allereerst krijgt elke potentiële vrijwilliger een selectiegesprek met
Vrijwilligers worden op verschillende manieren geworven. Re-
een coördinator wanneer hij of zij zich aanmeld. Een goed moment
gelmatig adverteren we in huis-aan-huis bladen en provinciale
voor een vrijwilliger om een reëel beeld te krijgen wat het vrijwilli-
kranten. Helaas zijn de reacties naar aanleiding van deze op-
gers werk bij Support Fryslân inhoudt. Tevens is dit voor een coördi-
roepen beperkt.
sloten de coördinatie te laten uitvoeren door professionals met
nator een moment om in te schatten of een persoon geschikt is voor Een van de plekken waar wij veel vrijwilligers vinden, is de prak-
partijen denkt dat dit vrijwilligerswerk niet geschikt is, wordt ervoor
tijkmarkt voor studenten van ‘Social Studies’ van de Noordelijke
gekozen om niet te starten als vrijwilliger.
Hogeschool Leeuwarden. In september 2007 hebben we ook
pagina
14
het vrijwilligerswerk bij Support Fryslân. Wanneer een van beide
Hoofdstuk 4 vrijwilligers
voorlichtingen gegeven op de Christelijke Hogeschool Noord-
motivatie zorgt ervoor dat mensen langer blijven omdat het niet
Nederland, op de afdeling Sociaal Pedagogische Hulpverlening.
tijdgebonden is. Dit kan o.a. gedaan worden door vrijwilligers
Studenten van beide scholen kunnen in kader van een stage
aan te spreken op hun intrinsieke motivatie en ze hierin vooral
ervaring bij ons op doen in de rol van vrijwilliger.
te belonen en minder nadruk te leggen op de excentrieke motivatie. Dit is iets waar Support Fryslân zich in 2007 al op heeft
Ondanks het feit dat we blij zijn met de vele aanmeldingen van
gericht. De studenten die in 2007 actief waren, zijn bijna alle-
studenten in 2006, zijn we er ook van bewust dat dit een dui-
maal actief gebleven na het behalen van hun studiepunten. We
delijke keerzijde heeft. Immers, een aantal studenten zullen na
zullen onze aandacht hier dan ook na 2007 op blijven richten.
een jaar bij het behalen van hun studiepunten, Support Fryslân weer verlaten. En dat terwijl de koppelingen dan vaak nog lo-
Binnen het onderzoek werd ook duidelijk dat het overgrote deel
pen. Voor een jongere is dit dat een teleurstellende ervaring.
van de vrijwilligers tevreden was over Support Fryslân, en hun werk als vrijwilliger binnen deze organisatie. Wij zien dit als een
Gelukkig wil de grootste groep studenten wel blijven na het
groot compliment.
behalen van de studiepunten. Een opmerkelijk verschil die bij ons de vraag opriep waarom de ene student wel blijft en de andere niet, en welke invloed wij hierop kunnen uitoefenen. In 2006 hebben we daarom Civiq benaderd om een onderzoek te starten naar het vinden en binden van vrijwilligers binnen Support Fryslân. Helaas zijn de uitkomsten van het onderzoeken nog niet op schrift naar ons gerapporteerd, waardoor we geen cijfers en harde conclusies kunnen laten zien. Wel zijn de voorlopige conclusies van het onderzoek tijdens een bijeenkomst aan ons gepresenteerd. De voornaamste conclusie is dat Support Fryslan veel vrijwilligers vindt op een plek waar iedereen een extrinsieke motivatie heeft (motivatie van buitenaf) namelijk de opleiding. Hier staat o.a. het behalen van studiepunten centraal. Toch zou het niet zinvol zijn te stoppen met het werven op deze plaatsen omdat het zoveel aanmeldingen met zich mee brengt. De kunst volgens Civiq, is om deze extrinsieke motivatie te verplaatsen naar een intrinsieke motivatie (motivatie van binnenuit). En intrinsieke
pagina
15
Support Fryslân jaarverslag 2007
Verloop jongeren en vrijwilligers Nieuw aangemelde jongeren in 2007
34
Gestart aantal clicks in 2007 (inclusief jongeren die voor 1 januari 2007 zijn aangemeld)
35
Gestopte clicks in 2007 (inclusief clicks die voorgaande jaren zijn gemaakt)
16
Waarvan x aantal jongeren opnieuw gekoppeld
7
Nieuw aan-gemelde vrijwilligers
54
Waarvan x aantal actief in 2007
30
Aantal actieve jongeren op 31 december 2007 (lopende clicks, clicks gestart in 2007 en te clicken jongeren)
28
Totaal aantal gemaakte clicks in 2007 + 4 lopende clicks uit 2006
39
1. Aantal koppelingen: sommige jongeren zijn aan meerdere vrijwilligers gekoppeld (geweest). 2. Sommige vrijwilligers zijn gekoppeld aan meerdere jongeren. 3. Sommige jongeren/vrijwilligers melden zich aan, maar worden nooit actief of worden afgewezen.
pagina
16
Dit verklaart het gat tussen aanmelding en actief.
Hoofdstuk 5 overzicht aantal koppelingen
pagina
17
Support Fryslân jaarverslag 2007
Binnen Support Fryslân wordt veel samengewerkt met andere
• Voorlichting Christelijke Hogeschool Nederland (Stender
instellingen. Want ook naast de aanmelding door de jongere
hogeschool) afdeling Sociaal Pedagogische hulpverlening.
zelf, kunnen jongeren naar ons verwezen worden. Hierbij kun
• Aangesloten bij de landelijke website van het Oranjefonds
je denken aan bijvoorbeeld een mentor, decaan, politieagent of
www.ikwordmaatje.nl.
hulpverlener.
6.1. PR-Acties 6.2. Verwijzers. In 2006 hebben we ons gepresenteerd aan heel Friesland, waardoor veel instellingen en organisaties op de hoogte zijn
De volgende instellingen hebben jongeren naar ons verwezen of
gebracht van ons bestaan. Dit heeft Support Fryslân gedaan
waarmee de eerste contacten zijn gelegd:
door o.a.: • Het geven van een workshop op de WMO-conferentie in
Maatschappelijke instellingen: • Bureau Jeugdzorg
Heerenveen. • Deelgenomen aan de WMO-conferentie in gemeente Smal-
• Bureau jeugdhulp (leefgroephuizen, observatiegroepen, crisisopvang ed.)
lingerland • Het houden van een voorlichtingsstand op de bevrijdings• Het geven van een interview aan de locale omroep van Leeu-
• Talant • Fier Fryslân (vrouwenopvang)
warden Mercurius. • Het houden van een stand tijdens de Congres Week van de
• Aanzet • Het Buro/S-team
Jeugdzorg. • Voorlichting Jongerenwerkers van de gemeenten Bolsward, Littenseradiel, Nijefurd, Wûnseradiel en Gaasterlân-Sleat. • Het houden van een voorlichtingsstand op de Meet&Greet op de CHN (Stender hogeschool) in Leeuwarden. • Voorlichting Jong in Fryslân (JIF) coördinatoren van heel
• Hulp en Welzijn Leeuwarden. • De Frybuiters • Vrijwilligerscentrales • Tjallingahiem • Politie Fryslân • Maatschappelijke Organisaties Smallingerland (MOS)
Friesland. • Voorlichting Politie Fryslân.
• BUS+ project van Frank Koster
• Voorlichting Slachtofferhulp Nederland.
• Timpaan, coördinator Sociale teams en trajectbegeleiding
• Voorlichting Noordelijke Hogeschool Leeuwarden afdeling
• Humanitas
18
Social Works.
pagina
• GGZ ambulant • Mee
markt in Leeuwarden.
• Philadelphia
Hoofdstuk 6 promotie
• Leer en leefgemeenschap Wieldemerk • Leger des Heils - T for Toekomst • De Skule Franeker, jongerenwerkers
6.3.2. Noordelijke Hogeschool Leeuwarden, Bureau Jeugdzorg en Support Fryslân
• Jongerenwerkers in Bolsward, Littenseradiel, Nijefurd, Wûnseradiel, Gaasterlân-Sleat, Smallingerland, Leeuwarden,
Eind 2006 zijn we door de Noordelijke Hogeschool Leeuwar-
Menaldumeradeel
den benaderd om samen te werken met de opleiding Social
• Slachtofferhulp Nederland
Work en Bureau Jeugdzorg. De voogden die werkzaam zijn bij
• Stichting Zorg op Maat Friesland
Bureau Jeugdzorg zien veel jongeren die behoefte hebben aan
•
een maatje, daarnaast vroeg de NHL om stage plekken voor tweedejaarsstudenten . Na overleg is er besloten dat studenten
Onderwijs:
zich aan kunnen melden als maatje en dat Support Fryslân de
• Professor Grewelschool Leeuwarden
training en begeleiding gaat verzorgen. Bureau Jeugdzorg zal de
• VSO De Zwaai Drachten (voortgezet onderwijs)
jongeren in gaan lichten over Support Fryslân en als de jongeren
• Zuiderpoort Praktijkonderwijs Sneek, zorgcoördinator
gemotiveerd is, kan hij/zij zich aanmelden.
• Zuiderzeecollege Lemmer
Door de coördinatoren van Support Fryslân is er een voorlichting gegeven aan de voogden. De voorlichting vond plaats halverwege december 2007 en de verwachting is dat meerdere jongeren
6.3. Samenwerking
zich aan zullen melden in 2008. Via de NHL zijn tweedejaars studenten aangetrokken en zal er in
Naast contacten met verwijzers, werken we ook samen met ver-
januari 2008 gestart worden met de training.
schillende projecten en instellingen.
6.3.1. Maatjesprojecten Overleg Fryslan Naast de samenwerking met de bovengenoemde verwijzers, werkt Support Fryslân ook samen met andere vrijwillige ‘maatjesprojecten’. Samen met Stichting Aanzet, Co-zorg, Home-start van Humanitas en het Tandemproject van MEE, komen we eens in de 3 maanden samen om de projecten te bespreken. Er wordt samen gekeken naar hoe wij ons duidelijk kunnen profileren naar netwerk en cliënten. Maar ook thema’s als de WMO en subsidies komen aan bod.
pagina
19
Support Fryslân jaarverslag 2007
Support Fryslân wordt gefinancierd door: • Provincie Fryslân (Sociaal Investeringsfonds, hoofdsponsor) • Oranjefonds • Fonds Kinderpostzegels • Stichting DOEN! • VSB-fonds Friesland • Kerken • Caritas • Gemeente Het Bildt • Gemeente Harlingen • Gemeente Heerenveen • Gemeente Kollumerland • Gemeente Leeuwarden • Gemeente Leeuwarderadeel • Gemeente Skarsterlân
pagina
20
• Gemeente Smallingerland
Hoofdstuk 7 financiËn
7.1. Overzicht inkomsten en uitgaven 2007 Support Fryslan - uitgaven 2007 (bedragen in Euro’s)
Uitgaven 2007
Raming Uitgaven 2007 Personeelskosten Huisvesting
Uitgaven
Drukwerk en fotokopieën
Personeelskosten
60.903
55.000
Huisvesting
2.300
1.200
Drukwerk en fotocopieën
3.229
2.000
Porti
416
1.000
1.345
1.000
15.798
3.200
300
100
Organisatiekosten/secretariaat
5.549
4.000
Specifieke kosten, o.a. vrijw.kosten
2.942
5.000
0
1.000
92.782
73.500
Telefoonkosten Kantoormiddelen en automatisering*1) Vakliteratuur, abonnementen
Overigen Totaal
Porti Kantoormiddelen en automatisering*1) Vakliteratuur Organisatiekosten/secretariaat Specifieke kosten, o.a. vrijw.kosten
Support Fryslan - inkomsten 2007 Gemeenten
8.750
Fondsen en kerken*2)
38.911
Provincie Fryslân
38.500
Overigen Totaal
6.621 92.782
Gemeenten Fondsen en kerken*2) Provinsje Fryslân Overigen
*1) In 2007 extra kosten i.v.m. ontwikkelen D-base en website (€ 14.699) *2) Bijdragen geheel of gedeeltelijk ontvangen in 2007: Oranjefonds (€ 18.750) Bijdragen geheel of gedeltelijk nog te ontvangen in 2008: Oranjefonds (€ 6.250), VSB Friesland (€ 7.500)
pagina
21
Support Fryslân jaarverslag 2007
Actioma), die wordt gegeven door de coördinatoren. In 2008
Doelen die Support Fryslân wil behalen in 2008 (voortvloeiend uit de doelen van 2007):
zullen er weer een aantal trainingen plaatsvinden. In januari/februari zal er een groep getraind worden en in oktober zullen er zo’n 2 á 3 groepen getraind worden. Daarnaast wordt, net als in de jaren er voor, in 2008 doorgewerkt met de 6-wekelijkse intervisies van de vrijwilligers.
1. Kerntaken
Om als coördinatoren op een professionele wijze vrijwilligers te kunnen trainen, zullen de coördinatoren eind januari een ééndaagse cursus volgen van Actioma, waarin het geven van een
a. Maken van koppelingen en verwachte resultaten voor 2008
training aan vrijwilligers centraal staat. Op deze manier kan
Het maken van een gemiddelde van 36 koppelingen voor het
worden gewaarborgd dat de vrijwilliger op een kwalitatief goede
jaar 2008 met als beoogd effect het tegengaan van voortijdig
manier wordt begeleid en de vrijwilliger derhalve kwalitatief
schoolverlaten, het voorkomen van criminalisering en eventueel
goed werk kan verrichten.
andere ernstige zaken als verslaving en depressiviteit. (voorwaarde provincie Fryslân) • Het bevorderen van een grotere zelfredzaamheid en toegeno-
2. PR en naamsbekendheid
men zelfkennis bij jongeren alsmede bij hen toegenomen sociale vaardigheden. (voorwaarde provincie Fryslân).
Voortzetting van bekendmaking van Support Fryslân, met als
• Insteek van een koppeling bij Support Fryslân is, dat de
doel dat het project uitbreidt naar die gebieden van Fryslan
jongere aan mag geven wat hij/zij wil doen met zijn/haar
waar in 2006 en 2007 nog geen activiteiten zijn geweest. Het
maatje. De jongere heeft het primair voor het zeggen. Hier
project moet op 31 december 2008 zijn voltooid, in die zin dat
speelt het maatje (de vrijwilliger) op in. Dit doet het maatje,
het product dan over heel Fryslan bekend is en dat het product
door op een positieve en stimulerende manier te reageren op
dan ook deelname van vrijwilligers en jongeren uit heel Fryslan
de jongere, waardoor zijn/haar zelfvertrouwen kan groeien
kent. (Voorwaarde provincie Fryslân)
en de jongere (onbewust) zaken mee krijgt als zelfredzaam-
• Om de naamsbekendheid op 31 december 2008 te kunnen
heid, zelfkennis en sociale vaardigheden.
voltooien, hebben de 3 coördinatoren elk een regio onder hun vleugels genomen. Fryslân is opgedeeld in Regio 1: Zuid/West Fryslân, Regio 2: Noord/Oost, Zuid/Oost en Leeu-
b Selectie, training en begeleiding maatjes
warden en Regio 3: Noord en Noord/West. Elke coördinator
Een kwalitatief goede inzet van de betrokken vrijwilligers. (voor-
richt zich met name ook op de gemeentes binnen de regio,
waarde provincie Fryslân)
waar nu nog niet zoveel tijd in is geïnvesteerd door Support
• Vrijwilligers volgen, alvorens zij aan de slag kunnen/mogen
Fryslân. Dit zal worden gedaan in de vorm van gesprekken
pagina
22
aan als maatjes, eerst een training (samengesteld door
en voorlichtingen, onder andere met gemeentes, politie,
Hoofdstuk 8 doelstellingen 2008
jongerenwerk en hulpverleningsinstanties. • Er wordt een PR samenwerking met overige maatjesprojec-
de volgende punten aan de orde komen: doelstelling, doelgroep, toekomstvisie, groei, juridische positie, huisvesting,
ten in Fryslân gepland. Begin 2008 zal een gezamenlijke
financiën. Voorjaar 2008 zal het beleidsplan binnen het
advertentie geplaatst worden in lokale en regionale kranten.
bestuur worden besproken.
• In 2008 zal Support Fryslân ook beginnen met het verspreiden van een Digitale Nieuwsbrief.
Het implementeren van de resultaten van het onderzoek van Civiq/Movisie naar de motivatie van de vrijwilligers. • Begin 2008 zullen de resultaten van Civiq/Movisie worden verwerkt. Een gedeelte hiervan zal terug komen in het be-
3. De organisatie
leidsplan. Zaken waar Support Fryslan naar zal gaan kijken zijn: functieontwerp van vrijwilligers, duurzaam binden van vrijwilligers aan de organisatie en de wervingsboodschap.
a. Bestuurlijk, rechtspositioneel en ondersteuning De ‘zelfdragendheid’ van Support Fryslân moet een aandachtspunt en actiepunt blijven. (voorwaarde provincie Fryslân)
c. financieel
• In 2008 moet gekeken worden naar structurele financie-
Solidair Friesland dient er voor te zorgen dat er cofinanciering
ringsbronnen. Support Fryslân moet haar inbedding deels
plaats gaat vinden, die gelijk is aan de subsidie van de pro-
vinden binnen gemeentes via het WMO beleid. Begin 2008
vincie, van € 38.500 voor het jaar 2008 (Voorwaarde provincie
zal één van de coördinatoren 4 uur per week o.a. besteden
Fryslân). Solidair Friesland heeft hiertoe toezeggingen gekregen
aan de realisatie van de ‘zelfdragendheid’ van het project.
van o.a. een aantal fondsen en kerken.
Er moet een beslissing worden genomen rond de juridische positie van Support Fryslân voor zowel 2008 als voor de verdere toekomst. • In 2007 heeft het team van Support Fryslân aangegeven dat de voorkeur uitgaat naar het structureel borgen van Support Fryslân bij Solidair Friesland In 2008 zal het bestuur van Solidair Friesland hier over een beslissing nemen.
b. beleidsmatig Opstellen beleidsplan voor 2009 - 2012 • Begin 2008 zal er een start worden gemaakt met het opstellen van het beleidsplan voor 2009-2012 . Hierin zullen
pagina
23
Support Fryslân jaarverslag 2007
Support Fryslân is een initiatief van Solidair Friesland, de Jeugdtaak van Politie Friesland, Bureau Jeugdzorg en Humanitas.
Bonifatiusplein 21a, 8911 JT Leeuwarden T 058-2137861. www.supportfryslan.nl
[email protected]
