Extramuralisatie: een risicovolle uitdaging

29 oktober 2015 Jaarcongres VBWTNL

Extramuralisatie: een risicovolle uitdaging Maatschappelijke ontwikkelingen en de uitdagingen voor BWT

Ciska van den Andel, beleidsadviseur, BWT gemeente Rotterdam

Diederik van Kinderen bouwinspecteur, BWT gemeente Rotterdam

30-10-2015

Drie gewonden bij brand zorgcentrum Maassluis  Do 1 januari 2015

 In Maassluis zijn donderdag drie mensen overgebracht naar het ziekenhuis na een brand in een zorgcentrum. De slachtoffers hebben rook ingeademd.  De brand was op de eerste verdieping van zorgcentrum De Vloot in Maassluis. Er kwam rook uit een meterkast. Door de rookontwikkeling werden dertig bewoners van twee etages overgebracht naar een andere plek in het complex.

2

30-10-2015

Dode en gewonde bij brand in zorgcentrum Rhenen  Zo 1 maart 2015

 In Rhenen is vanmiddag een dode gevallen bij een brand in een zorgcentrum. Er raakte ook iemand gewond.  Ze werden met een hoogwerker naar beneden gehaald. Twee bouwlagen werden ontruimd.  Het vuur is waarschijnlijk ontstaan in een slaapkamer op de bovenste verdieping, meldt de Veiligheidsregio Utrecht.

3

30-10-2015

Brand wooncomplex Nijmegen eist vier levens  Ma 2 maart 2015

 Brand in ‘De Notenhout’ in Nijmegen eist vier slachtoffers  De brand in het seniorencomplex ontstond in de cafetaria naast de ingang van de

flat. Daarbij raakten negen bewoners, vooral ouderen, zwaargewond. Daarvan overlijden er uiteindelijk vier.  Alle bewoners van de 71 appartementen werden geëvacueerd.

4

30-10-2015

Brand in Het Lichtpunt

5

30-10-2015

Ouderen vaker slachtoffer van brand

 Er zijn steeds meer ouderen  Ouderen wonen langer zelfstandig, veroorzaken vaker brand  Ouderen kunnen zichzelf minder goed redden

 Ouderen herstellen minder makkelijk van brandwonden

 Extramuralisatie brengt extra risico’s met zich mee!

6

30-10-2015

Wat is extramuralisatie?

Extramuralisatie = “buiten de muren (van de instelling)”

 Minder mensen krijgen indicatie voor wonen in zorginstelling

 Wonen en zorg losgekoppeld (AWBZ > eigen huurcontract)  Langer thuis wonen (ouderen, zieken, gehandicapten)  MAAR: zelfstandig ≠ zelfredzaam bij calamiteiten!

7

30-10-2015

Extramuralisatie

Aandachtspunten voor BWT:

Brandveiligheid Huisnummers, vergunningen,WMO-voorzieningen Bestemmingsplannen Transformatie leegkomende complexen Omvorming van ‘zorg’ naar ‘wonen’ Spikkelen: meer doelgroepen in 1 pand Parkeren scootmobielen Sociale veiligheid, eenzaamheid, dementie, omgeving….

8

30-10-2015

Zorgaanbieder aan het woord De Adviseur Vastgoed / Concern Hoofd Bedrijfshulpverlening van Aafje Thuiszorg, Huizen, Zorghotels

“….  Transformatie diverse panden (verpleeghuis  woongebouw)  Van ‘zorg’ naar ‘wonen’  bouwkundige eisen minder zwaar  Toch zo veel mogelijk extra voorzieningen:  Niveau nieuwbouw (deuren, kozijnen, doorvoeren)  BHV blijft in stand  Brandblussers  Tóch volledige branddetectie

 Steeds meer druk op de financiën  Steeds moeilijker te organiseren, met meer zorgaanbieders in 1 gebouw  Opzeg huur verzorgingshuizen (bewoners huren van corporatie en kopen hun eigen zorg in)

….“ 10

30-10-2015

De woningcorporatie aan het woord De beleidsmedewerker van een Rotterdamse corporatie:

“…  De bewoners worden ouder en hulpbehoevender:  55+ is nu 75+  Ook psychiatrie en andere problemen  De minimale bouwkundige eisen zijn afgelopen decennia hoger geworden  We zitten financieel klem  Verhuurdersafdracht  Huren omlaag  Geen winstgevende activiteiten meer  We maken een risico-inventarisatie en willen in overleg met de overheid de prioriteiten bepalen

…“

11

30-10-2015

De bouwinspecteur aan het woord  Risico- in plaats van regelgericht adviseren  Inspectie bestaande voorraad op basis van risico’s: prioriteiten bij seniorencomplexen  Minimumeis is Bouwbesluit (wonen, meestal bestaande bouw)  Brandcompartimentering is vaak aandachtspunt

 We bieden vooroverleg bij transformatie en verbouw  We denken graag mee:  Zo veel mogelijk veiligheid met de beperkte middelen  Innovatieve (individuele) voorzieningen

12

30-10-2015

De brandweer aan het woord De beleidsmedewerker Rampenbestrijding Zorg:

“…  We geven voorlichting  Aan doelgroepen  Huisbezoeken  Op zoek naar risico’s  We vormen met de bouwinspectie de brandpreventiecommissie  We maken inzetplannen  Bij risicovolle panden  Bij kwetsbare bewoners  We beschikken over informatie over bewonersgroepen  Hoe kunnen we deze informatie beter benutten voor preventie, repressie en bouwtechnische maatregelen?

….” 13

30-10-2015

De Rotterdamse aanpak Niet regel-, maar risicogericht benaderen  Quickscanteam Zorgvastgoed:  Vroegtijdig communiceren met vastgoedeigenaren  Snelle service (elke week spreekuur)  Ervaringen delen, afstemming BWT - Veiligheidsregio  Uniform kader en werkwijze hanteren

 Beleidsteam Zorgvastgoed:  Grote lijnen en bevindingen, beleid, dilemma’s  Team Brandveilig Leven:

 Voorlichting doelgroepen  Programma Langer Thuis  Tegengaan tegenstrijdig gemeentelijk beleid 15

30-10-2015

Casus A: Woonfunctie voor zorg met aanschrijving

Casus: - Woonfunctie voor zorg voldoet niet aan de eisen. - ‘Verlopen’ aanschrijving (o.a. brandcompartimentering). De geëiste maatregelen zijn echter financieel niet haalbaar ivm geplande grootschalige verbouw. Hoe nu verder? 16

30-10-2015

Casus A: Woonfunctie voor zorg met aanschrijving Traditioneel: Dwangsom stellen en/of pand niet langer laten gebruiken. Nu, risicogerichte benadering: - Eigenaar/gebruiker uitnodigen voor overleg. - Daarna gecombineerd overleg met: - Eigenaar pand - Architect - Brandpreventiecommissie - Inspecteur Toezicht Gebouwen - Brandweer (afdeling handhaving) - Vergunningverlener Hierin is afgesproken: - binnen 3 maanden tijdelijke huisvesting en verhuizen bewoners - vergunning aanvraag bestaande bouw binnen 1 maand - vergunning aanvraag nieuwbouw binnen 6 maanden (Nieuwbouw financieel noodzakelijk voor totaalproject.) Eind goed, al goed?

17

30-10-2015

Casus A: Woonfunctie voor zorg met aanschrijving Nee, de tijdelijke huisvesting blijkt niet mogelijk. Traditioneel: terug bij af Dwangsom stellen en/of pand niet langer laten gebruiken.

Nu: risicogerichte benadering -Binnen een week opnieuw met quickscanteam: - vervangende huisvesting pas over 14 maanden (nu gegarandeerd) Afspraken: - komt uitgewerkt plan voor tussenliggende periode met o.a. - alle personeelsleden BHV - BMI opnieuw certificeren tevens - rondgang met nieuwe inventarisatie van minimale aanpassingen (VRR + TG)

18

30-10-2015

Casus B: Brand in woongebouw voor senioren Relatief klein incident: Oplader scootmobiel oververhit. Ligt echter op zitting en de scootmobiel staat naast de voordeur van de woning.

Deze deur blijkt geen WBDBO waarde te hebben. Hierdoor brand de woning uit. En tijdens het bestrijden van de brand blijken de gangen van 2 hoger gelegen verdiepingen vol rook te staan. 19

30-10-2015

Casus B: Brand in woongebouw voor senioren De brandweer schakelt BWT in.

Vanwege de grote hoeveelheid oudere bewoners wordt het opgepakt door het quickscanteam. Ook hier weer: Binnen enkele weken overleg met het quickscanteam. Naar aanleiding van de constateringen van Brandonderzoek worden er in overleg met de eigenaar de volgende maatregelen genomen: - Alle voordeuren worden vervangen - Bestaande brandwerende scheidingen worden gecontroleerd - Nieuwe brandwerende scheidingen worden aangebracht - Er komen rookmeldergestuurde roosters in de ventilatiekanalen - Er komen inpandig speciale scootmobielstallingen (WBDBO afgescheiden) Door de risicogerichte benadering is dit een mengeling van wettelijke en vrijwillige maatregelen. Los hiervan gaat het quickscanteam het gehele gebouw bekijken (niet alleen het betrokken deel) en volgen totdat alles in orde is. 20

30-10-2015

Het woord is aan u 1. Hoe is de samenwerking tussen partijen bij u in de gemeente geregeld? 2. Heeft het zin om de veiligheid voor ouderen af te dwingen met extra regels? 3. Wat zijn de ervaringen met extramuralisatie in uw

gemeente? Ervaart u het als een probleem? 4. Doelgroepspecifiek adviseren: hoe kan de verbinding worden gelegd tussen de informatie over bewonersgroepen en bouw/preventie/repressie? 5. Hoe bereiken we individuele ouderen, in hun eigen huis? 21

30-10-2015