Persbericht ”Expeditie Greenland ICE” 31‐03‐2014
Expeditie Greenland ICE: Investigating the Climate with Eolus1 WERELDRECORD Poolreizigers Dixie Dansercoer en Eric McNair‐Landry staan aan de vooravond van een nieuwe wereldrecordpoging in Groenland: 5000 km in 80 dagen over de enorme ijskap van Groenland, enkel en alleen voortgedreven door de wind.
WINDKRACHT Tijdens hun reis zullen Dixie en Eric 100% gebruik maken van de wind om zich voort te bewegen. Op basis van de theoretische windcirculatie werd in samenwerking met wetenschappers een specifieke route uitgestippeld die het mogelijk maakt om de geplande afstanden af te leggen met kites.
GRENSVERLEGGEND Het moedige duo staat op het punt om een kite‐expeditie aan te vatten waarbij ze de gehele ijskap van Groenland zullen rondgaan: dit is een tot de verbeelding sprekende afstand waarbij ze, met behulp van de nieuwste kites, enkel gebruik zullen maken van de wind om zich voort te bewegen.
COMPLEMENTARITEIT TUSSEN GENERATIES Alleen door intensieve samenwerking tussen twee generaties op het ijs gedurende meer dan 70 dagen in vaak onmenselijke omstandigheden zullen Dixie en Eric in staat zijn om deze missie tot een goed einde te brengen.
ONDERZOEK NAAR DE KLIMAATVERANDERING Dixie en Eric zullen tijdens hun tocht gegevens verzamelen die wetenschappelijke onderzoekers moeten helpen bij het begrijpen van de klimaatverandering, niet alleen in Groenland maar wereldwijd. Het onderzoek zal worden gecontroleerd en beheerd door een toegewijd team van wetenschappers.
EEN 100% GROENE EXPEDITIE Dixie en Eric zullen ecologische duurzaamheid promoten door hun eigen ecologische voetafdruk te compenseren. Met de beperkte hulpmiddelen die beschikbaar zijn op het ijs en zonder voorzieningen die CO² voortbrengen, zal deze expeditie een staaltje zijn van duurzaam ondernemen.
MISSIE
Dixie: “Aan de hand van ons avontuur willen we zoveel mogelijk mensen wereldwijd bereiken en overtuigen om zich in te zetten voor het klimaat. Wanneer iemand zich bewust is van zijn/haar ecologische voetafdruk, kan hij/zij er effectief ook iets aan doen."
1
Eolus is de god van de wind in de Griekse en Romeinse mythologie.
2 Persbericht ”Expeditie Greenland ICE” 31‐03‐2014
Expeditie Greenland ICE: Investigating the Climate with Eolus Poolreizigers Dixie Dansercoer en Eric McNair‐Landry staan op het punt om een nieuw wereldrecord te vestigen in Groenland. Het moedige duo begint aan een kite‐expeditie rondom de Groenlandse ijskap: enkel gebruik makend van de wind zullen ze een afstand afleggen die alle verbeelding tart. Tegelijkertijd zullen ze baanbrekend wetenschappelijk onderzoek verrichten dat wetenschappers moet helpen in het beter begrijpen van de opwarming van de Aarde. Brussel, 31 maart 2014 ‐ Dixie Dansercoer (51) en Eric McNair‐Landry (30) zijn klaar om te vertrekken op een kite‐expeditie die een afstandsrecord moet vestigen over de enorme Groenlandse ijskap ‐ de tweede grootste ijskap ter wereld. Ze zullen meer dan 5.000 kilometer afleggen in amper 80 dagen. Dixie en Eric zullen tegelijkertijd ook wetenschappelijke gegevens verzamelen om onderzoekers te helpen cruciaal inzicht te verwerven in de klimaatverandering, niet alleen in Groenland maar wereldwijd. Het Belgisch‐ Canadese team zal deze ongeëvenaarde expeditie aanvatten op 7 april. Eric en Dixie worden ten westen van Tasiilaq aan de oostkust van Groenland met een helikopter afgezet op de ijskap en zullen op hetzelfde punt eindigen: Green‐speed Ridge (N 65°46.736 W 38°32.869). Ze reizen met de klok mee om maximaal te kunnen profiteren van de katabatische winden, die onder invloed van het corioliseffect (rotatie van de Aarde) soms naar links en dan weer naar rechts afbuigen, dit naargelang men zich op het noordelijke of het zuidelijke halfrond bevindt. "We leggen de nadruk op verantwoord risicobeheer en maatschappelijk verantwoord ondernemen. De expeditie moet collectieve verantwoordelijkheid, ervaring, leiderschap, ambitie en zin voor pionierswerk met ingecalculeerde risico’s uitstralen.”
Intensieve voorbereidingsfase "Een dergelijke expeditie zal ongetwijfeld bijzonder zijn, want we reizen in een grote cirkel rond een windbron, waarbij we continu met onze linkerski zullen moeten afzetten", verklaart Eric op de vraag naar de fysieke uitdagingen van deze tocht. "Dit zal natuurlijk de linkerknie extra belasten, maar kiten vereist sowieso sterke knieën." De fysieke voorbereiding van Dixie omvat specifieke oefeningen voor de onderrug: "Enkele maanden voor de expeditie ben ik lange wandelingen beginnen maken waarbij ik banden met me meesleurde. Ik loop en fiets vooral om mijn uithoudingsvermogen te trainen." Beide expeditieleden zullen echter moeten putten uit de bikkelharde mentale kracht die ze vastberaden aangescherpt hebben tijdens hun intensieve voorbereidingsfase. "Het is moeilijk om geestelijk gezond te blijven tijdens een expeditie, maar natuurlijk wel noodzakelijk", geeft Eric toe. "Ik merk dat het helpt om de geest te blijven prikkelen: ik slaag daarin door enkele interessante boeken, beeld‐ en audio‐opnamen van lezingen en een schetsboek voor documentatie en ontwerpen mee te brengen.» Dixie voegt hieraan toe: "Een poolexpeditie is een contradictorische activiteit in onze moderne samenleving die voornamelijk comfort, een eindeloos assortiment van kleuren en geuren en een permanent aanbod van stimuli biedt. De enige manier waarop je je kunt voorbereiden op een lange expeditie, is door het jezelf moeilijk te maken."
Een 100% groene expeditie: wind en zonne‐energie als volwaardige expeditiepartners Dixie en Eric zullen ecologische duurzaamheid promoten door hun eigen ecologische voetafdruk te compenseren. Met de beperkte hulpmiddelen die beschikbaar zijn op het ijs en zonder voorzieningen die CO² voortbrengen, zal deze expeditie een staaltje zijn van duurzaam ondernemen. Voor wat betreft de ecologische voetafdruk, zullen de poolreizigers handelen volgens het motto "laten we dit maximaal
3 Persbericht ”Expeditie Greenland ICE” 31‐03‐2014 beperken". Momenteel heeft het team de afvalberg dusdanig weten te beperken dat de totale hoeveelheid afval voor de 2 poolreizigers slechts 600 gr bedraagt gedurende de 80 dagen op het ijs (= 3,75 g per persoon per dag!). Tijdens de expeditie wordt elke dag gemiddeld 9 cl brandstof verbrand per persoon. Het project zal gebruik maken van nieuwe en vernieuwende zonne‐energie‐ en kitetechnieken om nog efficiënter gebruik te maken van windenergie en zo de expeditie bijna 100% milieuvriendelijk te maken. Dixie en Eric streven naar een maximaal gebruik van hernieuwbare energie en duurzame mobiliteit. Tijdens hun reis zullen Dixie en Eric 100% gebruik maken van de wind om zich voort te bewegen. Op basis van de theoretische windcirculatie werd in samenwerking met wetenschappers een specifieke route uitgestippeld die het mogelijk maakt om de geplande afstanden af te leggen met kites.
Nieuw ontwikkelde kites Dixie en Eric hebben nieuw ontwikkelde Ozone‐kites van uiteenlopende grootte mee in hun sleeën om zowel op grote als lage hoogte wind op te vangen. Dixie: "Natuurlijk is er wind nodig om een zo’n grote afstand af te leggen met kites, maar te veel wind kan het kiten ook gevaarlijk maken. We zullen voortdurend moeten afwegen welke kite geschikt is voor de specifieke windkracht. Op dagen met weinig wind zullen we een prototype Chrono‐kite gebruiken van 18 vierkante meter." Dixie en Eric zullen ook kunnen gebruik maken van twee ultramoderne flexibele zonnepanelen die energie zullen leveren om accu's op te laden (inclusief hun Iridium Extreme satelliettelefoons, Canon video‐en fotocamera, Panasonic Toughpad, Astron Rough Pro en andere elektronische apparaten). De missie van de poolreizigers bestaat erin om mensen over heel de wereld door hun avontuur aan te zetten tot nadenken. Dixie: " Aan de hand van ons avontuur willen we zoveel mogelijk mensen wereldwijd bereiken en overtuigen om zich in te zetten voor het klimaat. Wanneer iemand zich bewust is van zijn/haar ecologische voetafdruk, kan hij/zij er effectief ook iets aan doen."
Baanbrekend wetenschappelijk onderzoek op de grote Groenlandse ijskap Zoals bij elke Polar Circles2‐expeditie is de missie niet beperkt tot een louter sportieve uitdaging. Dixie en Eric nemen wetenschappelijk materiaal mee om broodnodige gegevens over de opwarming van de Aarde te verzamelen voor wereldwijde klimaatexperts. Deze informatie zal vervolgens gebruikt worden bij baanbrekend onderzoek dat ons allen aanbelangt. Het onderzoek zal gemonitord en beheerd worden door een internationaal wetenschappelijk onderzoekcomité. Windrichtingen op de Groenlandse ijskap
2
Polar Circles is een bedrijf dat gespecialiseerd is in poolexpedities, poolgidsen, ondersteuningprogramma's voor bedrijven en publieke voordrachten – www.polarcircles.com
4 Persbericht ”Expeditie Greenland ICE” 31‐03‐2014
MEER INFORMATIE: Ga naar: www.greenlandice.be en volg Dixie en Eric op Facebook, Twitter en Instagram Via deze link kunt u ook foto's en het logo van de expeditie downloaden3:
CONTACT: Contactpersoon voor Interel: Cedric van der Donk,
[email protected] – 00 32 474 346 037 Polar Circles: Stefan Maes, projectcoördinator voor Greenland ICE:
[email protected] – 00 32 475 89 43 46.
Het internationale wetenschappelijke team
De Groenlandse ijskap verkleint steeds sneller. De massa die verloren gaat door smeltwater of afkalving van ijsbergen zal de wereldwijde zeespiegel sterk doen stijgen: als al het Groenlandse ijs zou smelten, stijgt de globale zeespiegel ongeveer 6 m. De atmosferische circulatie over Groenland ‐ die de luchttemperatuur en het smelten van het ijs beïnvloedt ‐ wordt in grote mate gestuurd door katabatische winden – neerwaartse stromen van koude lucht over de ijskap. Door de zeldzame observaties is onze kennis van katabatische winden beperkt. Observaties uit Groenland zijn meestal afkomstig van weerstations die metingen maken in de onderste 10 m van de atmosfeer. Bovendien bevinden de 6 locaties waar wel observaties worden uitgevoerd op hogere niveaus (>10m) zich ‐ met uitzondering van het Summit‐station ‐ allemaal aan de kust. Tot slot werden er tot op vandaag op Groenland nog geen observaties gemaakt van de sneeuwpakerosie door de wind (die voorkomt in de winter/lente). De Greenland ICE‐expeditie 2014 zal unieke observaties opleveren over de toestand van de sneeuw (aan het smelten, opgewaaid, ...), de wind, de luchttemperatuur en de luchtvochtigheid en dit tot een hoogte van 200 m over een afstand van 5.500 km in het binnenste deel van de ijskap Deze nieuwe metingen zullen ons een beter inzicht geven in de dynamiek van katabatische winden en hun wisselwerking met de luchttemperatuur. De waarnemingen zullen ook toelaten om de prestaties van de weersvoorspellingen en klimaatmodellen in de regio te evalueren. Het wetenschappelijke team dat Greenland 2014 ondersteunt, bestaat uit toonaangevende internationale experts op het gebied van arctische meteorologie en glaciologie. De resultaten zullen ten goede komen aan uiteenlopende programma's en projecten, zoals het Polar Prediction Program, de Arctic Freshwater Synthesis van de World Meteorological Organization en de ontwikkeling van het Frans/Belgische regionale klimaatmodel MAR (Modèle Atmosphérique Régional). Leden van het internationale wetenschappelijke team Voorzitter Timo Vihma, John Cassano, David Bromvich, Benjamin Harden, Konrad Steffan, Xavier Fettweis, Marc Dekeyser, Fritz Buyl en Gert Coone. http://owncloud.interelgroup.com/public.php?service=files&t=773ae19a1a062cc0be414040b8df51b3
3
5 Persbericht ”Expeditie Greenland ICE” 31‐03‐2014
Voornaamste risico's voor het Greenland ICE‐expeditieteam op de ijskap
-
-
-
-
Piteraq: dit zijn sterke en koude katabatische winden afkomstig van de Groenlandse ijskap. De opbouw van koude lucht met een hoge dichtheid over de ijslagen brengt, in combinatie met niveauverschillen in het ijs, enorme gravitatie‐energie teweeg. Wanneer er een lagedrukgebied de oostkust nadert, zijn deze winden het meest intens in Groenland en kunnen ze snelheden tot 300 km/u (190 mijl per uur) bereiken. Het woord "piteraq" betekent in de lokale taal "de wind die aanvalt". Gletsjerspleten: dit is een diepe spleet in een gletsjer (tot 100 m diep). Een spleet kan bedekt worden door een sneeuwbrug die ontstaat uit opgehoopte en opgewaaide sneeuw, maar is daarom niet noodzakelijk gevuld. Dit maakt de spleten onzichtbaar en potentieel dodelijk voor wie de gletsjer tracht over te steken. Gletsjermolen ("moulin"): een moulin of gletsjermolen is een min of meer ronde, verticale of bijna verticale schacht in een gletsjer, waarlangs water binnenstroomt van de oppervlakte. Het begrip is afgeleid van het Franse woord voor molen. Een dergelijke "moulin" kan tot 10 meter breed zijn en komt doorgaans voor in een vlak gedeelte van de gletsjer, in een stuk met dwarsliggende spleten. Moulins kunnen honderden meters diep tot op de bodem van de gletsjer reiken, of kunnen slechts even diep zijn als een gewone spleet (ongeveer 10–40 m) op plaatsen waar de stroom via de gletsjer binnenloopt. Moulins maken deel uit van het interne afvoersysteem van een gletsjer, dat smeltwater van het oppervlak afvoert. Water van een moulin verlaat de gletsjer vaak via de bodem. Dat kan in de zee zijn, maar soms ligt het onderste deel van een moulin bloot in een vlak van de gletsjer of aan de rand van een stilstaande ijsblok. IJsberen: een ijsbeer is een vleesetende beer die leeft binnen de poolcirkel, de Noordelijke IJszee en haar omliggende zeeën en landelijke gebieden. De ijsbeer is het grootste roofdier op het vasteland en is groter dan elke andere beersoort. Een volwassen beer (mannetje) weegt ongeveer 350–700 kg (770–1,540 lb), een vrouwelijk exemplaar ongeveer de helft. In Groenland leven ijsberen in het uiterste noorden van West‐Groenland en in Noordoost‐Groenland. Ze komen echter ook af en toe voor elders in Groenland omdat ze zich laten meedrijven door drijfijs.
6 Persbericht ”Expeditie Greenland ICE” 31‐03‐2014
Greenland ICE‐expeditie 2014 – Feiten en cijfers
-
-
-
Expeditie Greenland ICE ‐ Investigating the Climate with Eolus (Klimaatonderzoek met Aeolus) De langste sneeuwkite‐expeditie zonder ondersteuning (volledig autonoom en niet‐gemotoriseerd) (huidig record: de verticale oversteek van 4.260 km van de Groenlandse ijskap in 67 dagen in 2009) Afstand van Greenland ICE (ongeveer): 5.200 km Duur: 80 dagen (ongeveer), aanvang op 7 april Locatie: de Groenlandse ijskap, de tweede grootste ijskap ter wereld: 1.710.000 km² Poolreizigers: Dixie Dansercoer (Belg) & Eric McNair‐Landry (Canadees) Voortgang: met windenergie (kites) Kites: Stationaire "Flow"‐kites: 2, 4 en 9 m² Ozone Progression‐kites: 4 m² Access 6 m² Access 10 m² Summit (ultralichte versie) 15 m² Summit (ultralichte versie) 18 m² Chrono (nieuw prototype!) Nasawing Progression‐kite van 32 m² Verwachte temperaturen: ‐30 °C > ‐ 15 °C (gevoelstemperatuur) Gewicht van het materiaal: 170 kg per slee Brandstofverbruik: 9 cl per persoon/dag Voeding: 4.030 kcal per persoon/dag (ontbijt, lunch, diner, zoute snacks) – de maaltijden werden speciaal ontwikkeld in samenwerking met de Belgische chef Frank Fol Wetenschappelijke gegevensverzameling: 4 Kestrel 4500‐wind‐ en weermeters, 1 Ebro precisie sondethermometer Communicatie & camera/video Nieuwe Panasonic FZ‐M1 Toughpad Nieuwe Iridium Extreme satelliettelefoons Canon video‐ en fotocamera Nieuwe Astron Rough Pro Solar Power Film – flexibele zonnepanelen (2) om de accu's van alle communicatie‐ en navigatieapparaten op te laden.
7 Persbericht ”Expeditie Greenland ICE” 31‐03‐2014
Het internationale expeditieteam op het ijs
Twee generaties samen …
Over Dixie Dansercoer (°1962 ‐ België) Ervaring, maturiteit, leiderschap, zin voor pionierswerk, berekende risico's Elke expeditie van Dixie Dansercoer (°1962) in de uitgestrekte Noord‐ en Zuidpoolgebieden was uniek en baanbrekend. De afgelopen 18 jaar hebben Dixie Dansercoer, zijn partners en zijn team in elke zin van het woord grenzen verlegd tijdens elk van hun expedities. Hij runt samen met zijn vrouw en zakenpartner Julie Brown het bedrijf Polar Circles, een dynamische onderneming voor poolexpedities, poolgidsen, management consultancy, publieke voordrachten, het schrijven van boeken en filmproducties. Dixie Dansercoer begint deze nieuwe, ambitieuze poolexpeditie met een duidelijk doel voor ogen dat zijn positie met betrekking tot poolrecords zal bevestigen. Dixie vestigde eerder al (samen met expeditiepartner Sam Deltour) een nieuw wereldrecord voor niet‐gemotoriseerde afstanden in Antarctica tijdens hun Antarctic ICE‐expeditie. Toen legden Dixie en Sam in 74 dagen 5.013 kilometer af in extreme omstandigheden. Over Eric McNair‐Landry (°1984 ‐ Canada) Ambitieus, professioneel, modern, innovatief, inzichtelijk Eric is opgegroeid in Iqaluit, Nunavut, waar men van kindsbeen af met een hondenslee rijdt, kiteskiet en overlevingstechnieken in koud weer leert. Door zijn passie voor expedities legde hij al 15.000 km af al kiteskiënd. Zijn avonturen voerden hem naar de Noordwestelijke Doorvaart, de Gobi‐woestijn, tweemaal naar de Zuidpool en zes keer over de Groenlandse ijskap. Eric is de wereldrecordhouder voor de langste gekiteskiede afstand in 24 uur; hij werd genomineerd voor de Adventurer of the Year Award van National Geographic en kreeg de Outdoor Idol Award in 2007. Erics foto werd onlangs gepubliceerd in het National Geographic‐magazine. Voor dit nieuwe avontuur koestert Eric grote hoop en heeft hij realistische verwachtingen: "Ik geniet van het rondtrekken, van elke dag weer een andere plaats aan te doen. Ik houd van de afwisseling in het dagelijkse leven tijdens een expeditie, waarbij elke dag nieuwe en andere uitdagingen brengt. Er is geen sprake van sleur op een kite‐expeditie!"
8 Persbericht ”Expeditie Greenland ICE” 31‐03‐2014
Het partnerteam van de expeditie De expeditie wordt geleid door twee uiterst competente professionals. Hun ambitie, de doelstellingen van het project (zoals meer inzicht in de opwarming van de Aarde) en het wereldrecord brachten DEME, Elia, Puratos en CMB/BOCIMAR ertoe om de Greenland ICE‐expeditie te sponsoren. Alain Bernard, CEO van DEME: "De poolgebieden zijn van cruciaal belang voor de ecologie van de hele planeet. DEME deelt de ambitie van Dixie om de menselijke voetafdruk te verkleinen en promoot duurzaamheid aan de hand van vernieuwende, trendsettende activiteiten: van bescherming van onze kwetsbare kustgebieden tegen de negatieve effecten van de klimaatverandering tot het promoten van hernieuwbare energie door de ontwikkeling en bouw van offshore wind‐, getijden‐ en golfcentrales." "Dit initiatief getuigt van ondernemerschap en illustreert waarden zoals innovatie en duurzaamheid, daarom steunen we deze expeditie. Het pioniersaspect spreekt ons echt aan, vooral omdat ze nooit verantwoordelijkheid en veiligheid uit het oog verliezen", verklaart Jacques Vandermeiren, CEO van Elia. "Puratos is een toonaangevende vernieuwer in zijn vakgebied, die altijd uitdagingen weet om te vormen tot nieuwe opportuniteiten. De Greenland Ice‐expeditie van Dixie Dansercoer weerspiegelt onze waarden: moed, passie en een pioniersmentaliteit", aldus Isabelle Verhaeghe van Puratos. Volgens Marc Saverys, CEO van CMB/BOCIMAR: "Dit is de derde keer dat we samenwerken met Dixie. We hebben altijd veel bewondering gehad voor de kwaliteit, moed, integriteit en vastberadenheid waarmee de expedities uitgevoerd worden. Ik voel eerlijk gezegd een oprechte sympathie en vriendschap voor Dixie."
Partners van de expeditie
Communicatiepartner
Technische en logistiek partners
9 Persbericht ”Expeditie Greenland ICE” 31‐03‐2014
