A
Go od
DaGratis jk na sn y ar el T op o pa gi Di na e 3
Ki
6
redactioneel onafhankelijk magazine van Saxion
Even binnen gluren Zo wonen studenten van Saxion
Etalage voor technologische hoogstandjes Droom intact ondanks tegenslag Onderzoek: algenvet voor biodiesel Nummer 4, januari 2013
Ha rd
Gezocht:
De redactie is op zoek naar een Saxion-student die voor Sax tegen een kleine vergoeding games wil recenseren. We zoeken iemand die games op verschillende platforms speelt en geïnteresseerd is in meerdere genres. In iedere uitgave van het magazine plaatsen we één recensie. Sax verschijnt negen keer per jaar. Dus ben jij gamer en vindt je het leuk om over games te schrijven, stuur dan een mail naar
[email protected] met daarin jouw motivatie en je contactgegevens.
Foto: Icedsoul Photography
Gamerecensent
Inhoud 10
Etalage voor technologische hoogstandjes
12
Droom intact ondanks tegenslag
19 26
Zo wonen Saxion-studenten
Onderzoek: algenvet voor biodiesel
En verder: 4 Nieuws, opinie, fun I 10 Open Access I 15 Student & co I 24 Collega & co I 28 Agenda 29 Mededelingen/CMR I 31 International I 34 Oud-student I 36 Recensies 38 De maand van… I 39 Volgende maand, Colofon
Gluren Gluren heeft een nare bijklank maar is eigenlijk niemand vreemd. Als de buren hun huis te koop zetten, duikt de halve buurt massaal op Funda om de foto’s te bekijken. En wie kijkt tijdens een wandeling door zijn wijk niet even bij mensen naar binnen? Ik wel hoor. Om deze hele natuurlijke menselijke eigenschap draait ons coverthema van deze maand. Zeven studenten gaven ons toestemming een fotograaf langs te sturen om hun al dan niet bijzondere kamer vast te leggen. Waarom zij het leuk vinden om hier aan mee te werken? Geen idee! Waarom de lezer dit soort hoogstpersoonlijke onderwerpen graag ziet in Sax? Ook daar heb ik geen antwoord op. Misschien dat iemand van de opleiding Toegepaste Psychologie daar zijn of haar licht eens over wil laten schijnen. We hebben natuurlijk meer dan alleen kijkplaatjes in dit januarinummer. Vooral het artikel over Tijmen
Heerding, student Vastgoed en Makelaardij, is een aanrader. Vorig jaar werd bij hem huidkanker geconstateerd, net op het moment dat hij als houseproducer voet aan de grond kreeg. Zijn situatie leek uitzichtloos, maar nieuwe medicijnen geven nu weer hoop. Tijmen vertelt open over zijn ziekte, zijn dromen en zijn twijfels. Veel leesplezier! Thijs Klaverstijn Hoofdredacteur PS Misschien was het je al opgevallen, maar collegahoofdredacteur Wendy van Til schreef niet mee aan dit voorwoord. Zij begint het nieuwe jaar met een verdiende trip naar Nieuw-Zeeland en sluit zich voor het volgende nummer weer aan bij de redactie.
Nieuws, opinie, fun
Alumni van Saxion zijn minder tevreden met hun baan en met hun mogelijkheden op de arbeidsmarkt. Dat blijkt uit de nieuwste HBO Monitor, waar in totaal 1.222 afgestudeerden uit de periode 2009/2010 aan meewerkten.
Beoordelingen van Saxion-alumni komen over het algemeen overeen met het landelijk gemiddelde. Wat opvalt is dat de alumni pittiger zijn in hun oordeel dan zittende studenten. Dat blijkt uit een vergelijking met de Nationale Studenten Enqûete. “Ze vinden dat de lat in een aantal gevallen wel wat hoger mag”, reageert Paul Nieuwenhuis, manager van Bureau Kwaliteitszorg. “Veel van de punten die naar voren komen uit de HBO Monitor zijn trouwens een bevestiging van het beeld dat we al hadden.” Werkloosheid Het percentage alumni dat aangeeft ruime carrièremogelijkheden te zien is in twee jaar tijd gedaald van 61 naar 52 procent. Ook de tevredenheid over de eigen functie daalde: van 70 naar 62 procent. Volgens Nieuwenhuis is dat te verklaren uit de economische crisis. “Er is sprake van verdringing op de arbeidsmarkt. Wo’ers hebben in sommige gevallen banen op hbo-niveau en die op hun beurt weer op mbo-niveau. De instap op de arbeidsmarkt van onze alumni verandert mee met de economische situatie.” Positief is dat de werkloosheid onder de Saxion-alumni met vier procent constant blijft en zelfs één procent onder het landelijk gemiddelde ligt. Over de aansluiting van de opleiding op het werkveld is 79 procent tevreden.
4
Toetsing Het afnemen van toetsen en de beoordeling door docenten blijft een belangrijk aandachtspunt, blijkt uit de Monitor. Alle scores op dat gebied liggen beneden de gewenste zestig procent. Zo vindt veertig procent de opleiding uitdagend qua niveau en oordeelt 26 procent dat de tentamens en opdrachten pittig zijn. Geen verrassende uitslagen voor Nieuwenhuis. “Vanaf 2009 zijn we veel explicieter aan toetsing gaan werken. Uit een steekproef bleek toen al dat de kwaliteit en het niveau van veel tentamens voor verbetering vatbaar waren. Elke academie is met zijn eigen verbeterplan aan het werk gegaan. Het lectoraat Assessment heeft daar een grote rol in gehad.” Die inspanningen lijken nu effect te hebben. Want hoewel de scores op het gebied van toetsing en beoordeling laag zijn, is er wel op alle aspecten een stijgende lijn te zien. “Ik weet zeker dat die is ingezet. Het zou me heel erg verbazen als de beoordeling op deze punten een volgende keer daalt.” Thijs Klaverstijn
Illustratie: iStockphoto/alashi
Alumni pessimistischer over werk
Nieuws, opinie, fun
Opbrengst Serious Request 3FM Serious Request heeft ruim twaalf miljoen voor de strijd tegen babysterfte binnengehaald, maar legde ook de stad Enschede geen windeieren. In totaal is er zeven miljoen euro extra in de lokale economie gepompt. Er valt wat voor te zeggen om (een deel van) dat bedrag ook aan het Rode Kruis te schenken. Maar onze stelling is dat de stad dat geld zelf moet houden. Wat vinden jullie?
Ja
Ja
Yvonne Jans (20) Student Crime Science “Van elke twaalf baby’s die in Afrika worden geboren sterven er zes. Het is fijn dat ze nu een kans krijgen om te overleven, maar wat gebeurt er later als ze ouder zijn? Dan hebben ze wederom geld nodig. Die zeven miljoen kunnen we daarom beter in het herstel van de eigen economie steken.”
Jarin van der Zande (20) Student Crime Science “Er is twaalf miljoen opgehaald, dat is een flink bedrag. Maar je kunt niet exact nagaan waar het ingezamelde geld aan wordt uitgegeven. Bovendien heeft het ook geld gekost om het Glazen Huis naar Enschede te halen. Laten ze de opbrengst daarom lekker in de gemeente houden.”
Onderzoek naar master nanotechnolgie Saxion onderzoekt de mogelijkheden voor een masteropleiding nanotechnologie. Een eventuele master zal naast de bestaande bacheloropleiding worden opgezet. De plannen bevinden zich nog in de oriënterende fase. Mocht de opleiding er komen, dan ziet de master nanotechnologie op zijn vroegst in september 2014 het levenslicht.
instituut voor nanotechnologie aan de Universiteit Twente, red.] niet voor de voeten lopen. We hebben als het op nanotechnologie aankomt veel aan hen te danken. Een aantal lectoren, Mesa+ en ikzelf gaan de komende maanden onderzoeken hoe we de opleiding vorm kunnen geven. In maart kijken we hoe de puzzel in elkaar valt.” De plannen voor een masteropleiding nanotechnologie staan dus nog in de kinderschoenen. Volgens Van Dam is er voldoende vraag naar fysisch technologisch geschoold personeel. Mocht de
“Het is nog niet zeker dat de masteropleiding nanotechnologie
master er daadwerkelijk komen, dan verwacht de directeur dat de
er daadwerkelijk komt”, benadrukt directeur Peter van Dam van
opleiding op zijn vroegst in september 2014 kan starten. “Ideeën
de academie Life Science Engineering en Design (LED). “Vlak voor
omzetten in een concrete opleiding kost tijd. Als we besluiten dat
kerst kregen we groen licht voor een onderzoek naar de moge-
de master er moet komen, dan zal deze naast de bestaande ba-
lijkheden van een nieuwe opleiding. Daarbij willen we Mesa+ [het
cheloropleiding worden opgezet.” (WK)
Nieuwe bestuursruimte IDent Het heeft even geduurd, maar nu heeft IDent dan toch eindelijk een nieuwe bestuursruimte. “We hebben een ruimte waar we met het voltallig bestuur in passen en waar we op een normale manier mensen kunnen ontvangen”, aldus voorzitter Dennis Hammink. Het lange wachten is beloond. De studievereniging van de opleiding Forensisch Onderzoek en studieroute Crime Science klaagde al geruime tijd over hun bestuursvertek. Tot voor kort zat IDent in W2.29a in Enschede. Vanwege het geringe oppervlak zocht de vereniging naar een ruimer onderkomen. De nieuwe locatie bevindt zich eveneens op de tweede verdieping van Wolvecamp, op nog geen tien meter afstand van de oude. Dennis Hammink: “We zijn blij met deze nieuwe ruimte, al is ook dit hok maar tijdelijk. We hopen dat we hier niet zo lang hoeven zitten als waar we eerder zaten, dat duurde tweeënhalf jaar.” De zoektocht gaat dus verder, waarbij Hammink geen idee heeft hoe lang het gaat duren voor er iets definitiefs is gevonden. “Daar heb ik geen indicatie over gekregen. Wij streven naar een plek op de vierde verdieping van Wolvecamp. Daar zit onze opleiding, dus daar willen we onze ruimte hebben. Dicht bij de leden.” (WK)
5
‘Succes Serious Request was grootste winst’ Een van de initiatiefnemers die het Glazen Huis naar Enschede haalde was Claar Grooten. De docente Communicatie aan Saxions HRM-opleiding wist in haar periode als raadslid van D66 de overige raadsleden te overtuigen van het belang van het Huis voor Enschede. Het leverde haar een nominatie voor de titel Enschedeër van het jaar op. Je was genomineerd voor ‘Enschedeër van het jaar’. Dat is een hele eer! “Het was een grote verrassing. Zeker omdat ik sinds november 2011 niet meer in de gemeenteraad van Enschede zit. Het grappige is dat ik genomineerd ben door iemand die Marc Enschede heet. Dat is geen grap!”
6
Wat was jouw rol bij het binnenhalen van het Glazen Huis? “Het originele idee kwam niet van mij, maar toen ik er mee in aanraking kwam was ik wel direct enthousiast. Ik zat in de gemeenteraad, heb een breed netwerk én veel overtuigingskracht. Half 2010 zijn we begonnen om het Glazen Huis naar Enschede te halen. In februari was het eindelijk zo ver dat we besloten
er voor te gaan. We hebben flink campagne gevoerd. De eerste keer lukte het niet, toen werden we tweede. Niemand durfde er nog een keer voor te gaan, maar op Hyves vonden 30.000 mensen dat we dat wel moesten doen. We hebben een nieuwe aanbieding gedaan bij 3FM en deze keer kregen we het Huis toegewezen.” Ben je trots op hoe Serious Request is verlopen? “Het was prachtig. Superleuk! We hebben laten zien dat we in Twente feest kunnen vieren. Bovendien heeft het mensen met elkaar verbonden. Ik heb met een klas nog een les in betogen bij het Glazen Huis gehouden. Dat was superleuk om te doen. Zelf heb ik nog
twee acties voor Serious Request gehouden. Daarnaast heb ik toneelvoorstellingen bezocht en op de Oude Markt van die dingetjes gekocht waar je niets aan hebt, maar waarvan de opbrengst naar Serious Request zou gaan.” De verkiezing tot Enschedeër van het jaar heb je niet gewonnen. “Daar heb ik geen nacht minder van geslapen. Ik wist in eerste instantie niet eens dat ik genomineerd was. Dat ik de prijs ben misgelopen vond ik niet erg. Het grootste succes voor mij is dat mijn inspanningen gewaardeerd zijn en dat Serious Request zo’n groot succes is geworden.” Willem Korenromp
Foto: TCTubantia
Nieuws, opinie, fun
De laatste ontwikkelingen in de CyberSecurity staan centraal in de onlangs opgerichte CyberSecurity SpecialInterestGroup (SIG). De groep is in het leven geroepen om docenten en studenten op de hoogte te houden van veranderingen in de beroepsgroep, maar ook om antwoorden te vinden op moeilijke vragen. Studievereniging SMSP krijgt een leidende rol in de SIG. SMSP-voorzitter Jaap Verhees legt uit wat de nieuw opgerichte groep inhoudt. “De CyberSecurity SIG bestaat uit geïnteresseerde studenten en docenten van de bachelor Security Management en vertegenwoordigers van de Cyber Security Raad (CSR). De bijeenkomsten worden onder agendaregie van de bachelor Security Management en het bestuur van SMSP georganiseerd.” Inhoudelijk gaat het over de vraagstukken en ontwikkelingen in de CyberSecurity, nationaal en internationaal. “De opleidingsvraagstukken die daarbij horen, de impact van de digitale samenleving op de veiligheid van bedrijven in de sectoren van de vitale infrastructuur en wat je daar als securitymanager aan kunt doen.” Studievereniging SMSP heeft een leidende functie in het geheel. “De missie van de studievereniging is de verbinding van studenten en het beroepenveld stimuleren”, zegt Verhees. “Deze SIG is daar een voorbeeld van. Door de agendavoering, organisatie en publicatie daarvan via onze website proberen wij de bijeenkomsten te faciliteren. De meerwaarde van de SIG is dat deelnemende docenten en studenten de nieuwste informatie verkrijgen, dat zij de informatie direct in hun vraagstukken kunnen verwerken en een bijdrage kunnen leveren aan de recentste vraagstukken in de branche waarvoor nog geen oplossingen zijn bedacht.” (WK)
Intakegesprekken Voorafgaand aan dit studiejaar hebben ruim 2.100 nieuwe studenten een intakegesprek gehad voordat ze aan hun studie begonnen. Dat is ongeveer 27 procent van het totaal aantal aanmeldingen voor het huidige studiejaar. Vanaf 1 mei 2013 moeten alle eerstejaarsstudenten deelnemen aan een intakegesprek voordat ze met hun studie starten.
Poll
sax.nu
Heb jij wel eens gefraudeerd bij een toets bij Saxion?
10%
Ja, ik heb wel eens gespiekt. (45)
8%
Ja, ik had de toets vooraf in mijn bezit. (38)
2%
Ja, anders... (11)
80%
Nee, nog nooit. (371)
Foto: iStockphoto/EdStock
SIG voor studenten Security Management
Belicht
Nieuws, opinie, fun
Twitterpaus De paus twittert. De eerste pauselijke tweet verscheen in december vorig jaar. Wat is de meerwaarde van een twitterende paus? Saxion-docent en katholiek theoloog Robin Effing doet onderzoek naar het gebruik van social media in de kerk. Hij laat zijn licht schijnen over deze vraag. “De paus geeft via Twitter het goede voorbeeld voor de kerken, al is het niet voor het eerst dat hij actief is op het medium. Vlak voor de vastenperiode in 2012 heeft hij ook al een poging gedaan onder de naam Pope2youvatican. Hij was toen echter moeilijk te vinden voor zijn volgers. Onder de naam Pontifex is hij opnieuw begonnen. De kerk heeft een boodschap en een missie. Die wordt nu actief via Twitter verspreid. Het unieke aan een twitterende paus is het tweerichtingsverkeer. Hij is bereikbaar. Mensen kunnen hem vragen stellen en de meest interessante vragen worden beantwoord. Of de paus zelf de tweets verstuurt? Misschien dat hij niet de persoon is die de knoppen bedient, maar ik denk dat het wel zijn stem is die de boodschap verkondigt. Persoonlijk vind ik het geweldig. Dat de kerk actief is op Twitter verwacht je niet. Het Vaticaan is daar prima op ingesprongen, al zouden
meerdere kerken zich op deze manier kwetsbaar moeten opstellen. Daarin gaat het niet alleen om het meedoen, maar moeten ze ook echt een boodschap hebben. Ik juich twittergebruik door de kerk toe. Op deze manier wordt het stoffige imago van de kerk afgestoft. De gevolgen van een twitterende paus kunnen zowel positief als negatief zijn. Veel mensen gebruiken het kanaal om hun negatieve ervaringen op de kerk te richten. Het voordeel is dat de boodschap van de paus mensen over de hele wereld bereikt. Ook kan hij bepaalde uitspraken zelf rectificeren. Mensen met affiniteit met het christelijke geloof komen door Twitter misschien dichter bij de kerk te staan, raken meer betrokken. Al moeten er geen wonderen worden verwacht. De paus gebruikt Twitter niet om zieltjes te winnen, maar om zich geloofwaardig en kwetsbaar op te stellen.” (WK)
7
Nieuws, opinie, fun
Foto: Auke Pluim
In the picture
Food Gala
Het eerste Food Gala werd vorig jaar door studievereniging Promaître georganiseerd ter ere van het lustrum van de Hogere Hotelschool. Dat beviel zo goed, dat begin januari de tweede editie werd gehouden in het gebouw aan de Kerklaan in Apeldoorn.
Saxion eerste hogeschool met International Human Resource Management
Nieuwe internationale opleiding De academie Mens en Arbeid biedt vanaf volgend studiejaar een nieuwe Engelstalige opleiding aan: International Human Resource Management (IHRM). Volgens eigen zeggen is Saxion de eerste hogeschool in Nederland met deze opleiding. Het streven is om met ingang van het studiejaar 2013/2014 met één klas van ongeveer 25 studenten te starten. “We hadden al langer het plan om een internationale opleiding op te zetten”, zegt coursemanager Harry Wagter. “Ons vakgebied wordt steeds internationaler. En dan heb ik het vooral ook over Nederlandse bedrijven die in internationale handen vallen.” De komst van de opleiding IHRM kent een lange aanlooppe-
8
riode. Er is al een aantal jaren een internationale minor, een internationaal uitstroomprofiel van de Nederlandstalige HRMopleiding en een Short Degree Programme. De ervaringen opgedaan in die drie internationale takken vormen een belangrijke basis voor de nieuwe vierjarige bacheloropleiding. “Bij de Nederlandstalige opleiding kijk je meer naar de instrumenten die je kunt toepassen”, zegt teamleider Pierre Remmel. “De nieuwe Engelstalige variant zit op een iets hoger abstractieniveau. Het zijn accentverschillen.” Geïnteresseerde studenten moeten aan instroomvoorwaarden op taalgebied voldoen. Ook wordt voorafgaand aan de opleiding met de studenten een gesprek gevoerd over hun motivatie. (TK)
Nieuws, opinie, fun
Opinie
Tuition fee refugees Een omslag willen ze het niet noemen, want hogeschoolbestuurders buigen hun hoofd niet graag voor Haagse politici. Hogescholen in de grensstreek presenteren de koerswijziging liever als een uitbouw van hun Euregionale activiteiten. Dat neemt niet weg dat de Hanzehogeschool, Fontys en de HAN hun Duitstalige opleidingen omzetten in tweetalige of drietalige Euregio-programma’s. Precies zoals voormalig staatssecretaris Zijlstra een jaar geleden eiste toen hij de strijd aanbond met de groeiende kosten van de uit de hand gelopen grensmobiliteit. Saxion loopt keurig in de pas. De werving van Duitse studenten stond al op een lager pitje en in september start de Euregio-variant van Sozialpädagogik, de enige Duitstalige Saxion-opleiding. Maar dat betekent niet dat de stekker uit de Duitse studententrekker gaat. Door een tweetalige voltijdopleiding naast een Duitstalige deeltijdopleiding aan te bieden, denkt Saxion al voldoende tegemoet te komen aan de Haagse eisen. De kans is groot dat minister Bussemaker het Saxion niet moeilijk zal maken, want sinds de zomer waait er weer een andere wind in Den Haag. Niet dat de nationalistische sentimenten samen met Geert Wilders naar de oppositiebankjes zijn verdreven, integendeel, het nationale belang staat nog steeds voorop. Alleen heeft het Centraal Planbureau becijferd dat de 25.000 Duitse studenten in Nederland geen kostenpost zijn, maar juist geld in het laatje kunnen brengen. Als een op de vijf internationale studenten na hun studie in Nederland blijft werken, levert dat de schatkist 740 miljoen euro per jaar op. Hogescholen kunnen zich dus weer op de werving van buitenlandse studenten storten. In Duitsland is waarschijnlijk weinig winst meer te boeken, maar aan de andere kant van de Noordzee des te meer. Dit studiejaar steeg het collegegeld aan de Engelse universiteiten naar 11.000 euro en dat leidt tot een stroom tuition fee refugees, voorspellen de Britse media. Nederland is dankzij het grote aantal Engelstalige opleidingen en de basisbeurs de populairste bestemming. The Guardian berekende dat een Britse student die uitwijkt naar Nederland 30.000 euro op de totale studiekosten kan besparen. Mede dankzij de studiefinanciering die buitenlandse studenten in Nederland kunnen aanvragen als ze een baantje van 32 uur per maand hebben. Het Nederlandse hoger onderwijs is klaar voor de slag om de Engelse student. Veertig universiteiten en hogescholen brengen hun waar al aan de man via een Brits marketingbureau dat een speciale Study in Holland-site heeft opgezet. Daar worden 250 Engelstalige hbo- en wo-studies aangeprezen, waaronder toerisme en hotelmanagement van Saxion. Met internationalisering heeft het bar weinig te maken. Met het door parlementariërs verfoeide binnenharken van zo veel mogelijk studenten des te meer. Maar zolang hogescholen gefinancierd worden op basis van hun marktaandeel mogen ze daar niet vreemd van opkijken. Yvonne van de Meent is freelance onderzoeksjournalist, gespecialiseerd in onderwijs
Uitschieters uit de actualiteit
+
Waterschade
De wateroverlast in de Schierbeekvleugel was heel vervelend. Maar we willen hier toch de hoofdschuldige, de gesprongen waterleiding, een compliment geven. Want als die lasnaad het dan toch niet volhoudt, dan was de avond van 2 januari inderdaad het beste moment om te knappen. Iets eerder en de hulptroepen waren veel langzamer op gang gekomen. Rond kerst en oud en nieuw doet iedereen namelijk rustiger aan. Iets later, bijvoorbeeld in de eerste lesweek van het nieuwe jaar, was ook een minder goede optie geweest. Nee, 2 januari was perfect. De kater van de jaarwisseling was weg en er was nog net genoeg tijd om de vleugel in orde te brengen. Heel volwassen van de gesprongen waterleiding om daar rekening mee te houden.
–
Waterschade
Het glas halfvol of halfleeg? Het eerste geldt voor de plus hierboven, maar als je eerlijk bent is er weinig positiefs aan de wateroverlast in Enschede. Zoals de stank op de tweede verdieping. Studieverenigingen Construct en Trias Loci zochten dan ook tijdelijk hun heil op een andere locatie. Gelukkig was het bestuur van de Koepel Overleg Studenten Saxion zo vriendelijk om ze een plek aan te bieden in hun kantoor in de centrale hal.
Een blik in de hogeschool- en universiteitsbladen
Ondertussen bij… UT bouwt eigen energiecentrale UT Nieuws – Universiteit Twente Ambitieuze plannen bij Universiteit Twente. Ze willen daar een eigen energiecentrale bouwen die 1,8 megawatt groene elektriciteit opwekt. Genoeg om de halve universiteit van stroom te voorzien. Eén grote maar: er moet nog wel een subsidie van 25 miljoen euro voor de komende twaalf jaar worden binnengehaald. Overstap naar Gmail onveilig? UK – Rijksuniversiteit Groningen De Rijksuniversiteit Groningen verwacht jaarlijks vier ton te besparen door over te stappen op Gmail en Google Agenda. De transitie vindt begin 2013 plaats. Maar juristen van de universiteit bepleiten nu dat het onveilig is. De USA Patriot Act verplicht Amerikaanse bedrijven als Google namelijk om de overheid toegang te geven tot data. Domme fraude met andere kleur pen Punt. – Avans Hogeschool Domme fraude: tijdens de inzage van haar tentamen schreef een studente de goede antwoorden alsnog op haar blaadje – met een pen in een andere kleur. In de haast schreef ze ook nog eens dwars door de opmerkingen van de twee docenten die haar tentamen hadden nagekeken heen. De examencommissie trapte er uiteraard niet in.
9
Achtergrond
Alle academies doen mee aan programmering en profilering Saxion
Academia Vitae: toonkam Met een programmering van veertig producties per jaar wil Saxion Academia Vitae nieuwe stijl laten zien wat Saxion te bieden heeft op het gebied van innovatieve technologie. Alle kenniscentra en academies doen mee. “Een etalage voor de pareltjes van Saxion”, zegt kwartiermaker Rients Jorna.
10
Sinds de jaren negentig kent Saxion een Studium Generale. Het programma omvat zo’n twintig (gratis toegankelijke) activiteiten per jaar en wordt aangeboden in Deventer. Er zijn lezingen en debatten, maar bijvoorbeeld ook een ‘diner pensant’ waar, begeleid door muziek, eten en drinken, wordt gediscussieerd over maatschappelijke en soms ook filosofische thema’s. Nieuw was de afgelopen november volgeboekte TEDxSaxion Salon over sociale media. De activiteiten trekken een wisselend publiek. Soms komt er slechts een handjevol belangstellenden van buiten, dan weer zit de zaal met 300 studenten stampvol. Saxion Academia Vitae nieuwe stijl streeft
naar een groter en meer gemengd publiek. De veertig producties zouden samen voor zeker enkele duizenden bezoekers moeten zorgen. De nieuwe organisatie is min of meer een voortzetting van het oude Studium Generale, maar dan in een
Jorna, die samen met Saskia Zwolle eindverantwoordelijk is voor de inrichting van Saxion Academia Vitae. “Er zullen producties plaatsvinden in de theaterzalen van Saxion, maar het zou ook in een café buiten de hogeschool kunnen. We denken
‘Academies moeten de bühne opzoeken’ bredere en meer toegankelijke vorm. De activiteiten zullen zich niet langer beperken tot Deventer, maar worden ook in de vestigingssteden Enschede, Hengelo en Apeldoorn georganiseerd. “In principe kan dat op elke plek gebeuren”, denkt Rients
verder aan bijvoorbeeld het Stadsarchief en de Athenaeumbibliotheek in Deventer en we zouden bijeenkomsten kunnen houden op locatie bij een bedrijf. Uitgangspunt is de programmering, de locatie sluit daarop aan.”
Academia Vitae
Illustratie: iStockphoto
mer van technologie
Vliegende brigade Een ander verschil met Studium Generale is dat Saxion Academia Vitae veel breder gedragen gaat worden door de academies en kenniscentra van Saxion. Van hen wordt verwacht dat ze twee tot drie activiteiten per jaar gaan organiseren. Deze producties zijn bestemd voor een groter publiek: zowel studenten en medewerkers van Saxion als relaties en andere geïnteresseerden van buiten. Jorna: “De academies en kenniscentra moeten het gaan doen. Wij helpen als een soort vliegende brigade mee in de programmering en de pr en met de praktische uitvoering.” Een en ander sluit aan bij de ambities van
Saxion om een University of Applied Sciences te zijn. De Academia Vitae moet het podium worden voor het zichtbaar maken van onderzoek. “Hierdoor ontwikkelt zich een meer reflective professional die nadenkt en doordenkt over waarop het handelen in de beroepspraktijk en de samenleving gebaseerd is en waardoor het wordt beïnvloed”, verwacht Jorna. “Daar hoort bij dat je kennis en kunde deelt met elkaar door discussie, debat en opinievorming.” De bal ligt nu dus bij de academies en kenniscentra die invulling gaan geven aan het programma. De eerste ideeën zijn er al. Zo wil Creatieve Technologie in een showcase laten zien hoe creatieve vormen van technologie het menselijk gedrag kunnen beïnvloeden. De academie komt met concrete praktijkvoorbeelden, zoals displays met bewegende beelden bij bushaltes om mensen met elkaar in gesprek te laten gaan. Het lectoraat Ethiek & Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen van het kenniscentrum Hospitality Business wil een debat organiseren over de toenemende rol van technologie in het dagelijks leven en de (on)wenselijkheden daarvan. Verder is het de bedoeling om een serie presentaties te maken over innovatieve technologie in verschillende beroepen en branches (zorg, onderwijs, leefomgeving, hospitality). Tot slot komt er een vervolg op TedxSaxion, dit keer over governance en corruptiesystemen. Innovatie technologie Een thema dat in alle activiteiten van de Academia Vitae aan de orde zou moeten komen is innovatieve technologie, aansluitend bij het speerpunt van Saxion: High Tech Systemen & Materialen. Jorna: “Kenniscentra zijn er om het onderwijs te versterken, de professie in het werkveld te bedienen en kennis te verbreden, dus onder de aandacht te brengen van een groter publiek. De wereld moet weten dat Saxion goed is in innovatieve technologie, wat je in alle opleidingen terugziet. Ook onze studenten moeten zich daarvan bewust worden. Of je nu studeert voor security manager of voor een baan in de gezondheidszorg, je zult overal te maken krijgen met nieuwe technologie. De
thema’s liggen er, nu moeten de academies de bühne gaan opzoeken en publiek maken wat ze aan het doen zijn. Ze hebben de mogelijkheid om de pareltjes van Saxion in de etalage te zetten.” Marco Krijnsen
Ideaal professor Klamer gesneuveld Dertig- tot zestigjarigen die afstand nemen van het jachtige leven van alledag en zich intellectueel willen opfrissen. Dat was de doelgroep van de Academia Vitae in 2005. Initiatiefnemer was economiehoogleraar Arjo Klamer. Hij wilde een programma voor brede academische vorming aanbieden aan iets oudere studenten dat vijf halve weken studie in beslag nam en waarin literatuur van klassieke en moderne denkers werd bestudeerd en bediscussieerd. Al snel werd duidelijk dat het beoogde publiek zich onvoldoende aangesproken voelde, er was weinig animo. Vervolgens richtte de Academia zich op vwo’ers die een soort tussenjaar wilden volgen voor ze naar de universiteit zouden gaan. Het programma met een ‘brede basis in de wetenschap en kunsten’ zou hen aan collegegeld 9.000 euro kosten. Ook dat werd geen succes. Het eerste jaar meldden zich zeven studenten, het jaar erop slechts twee. In 2010 vroeg Klamer het faillissement aan, waarna Saxion besloot om naam, beeldmerk en website van de Academia Vitae over te nemen. “Het gedachtegoed van de Academia Vitae sluit aan bij de ambities van Saxion”, zegt Rients Jorna namens Saxion. “We hebben gekeken of we een doorstart konden maken met Klamer en een deel van zijn medewerkers, maar die zagen daarvan af.”
11
Interview
Student en houseproducer Tijmen Heerding kreeg huidkanker
Droom intact ondanks zware tegenslag
Vierdejaarsstudent Vastgoed en Makelaardij Tijmen Heerding leek een carrière als houseproducer tegemoet te gaan. Na jaren hard werken kreeg hij eindelijk voet aan
zette zijn wereld op zijn kop, maar Heerding liet zich niet klein krijgen. “Ik blijf geloven in mijn droom.” 12
Foto’s: Auke Pluim
de grond op nationaal niveau. En toen werd er huidkanker bij hem geconstateerd. Het
Tijmen Heerding
Op het eerste gezicht lijkt er weinig aan de hand met Tijmen Heerding. Het verhaal van de Saxion-student Vastgoed en Makelaardij is echter bepaald niet alledaags. In oktober 2011 stortte de wereld van de in Zwolle wonende Heerding in. Nietsvermoedend ging hij naar de huisarts vanwege een moedervlek die iets van kleur was veranderd en jeukte. Hij werd echter onmiddellijk doorverwezen naar het ziekenhuis. De diagnose: huidkanker. “Ik had een melanoom op mijn rug en er waren uitzaaiingen in mijn rechteroksel gevonden. Mijn lymfeklieren zijn om die reden verwijderd. In eerste instantie leek alles goed te gaan, maar later voelde ik allemaal ribbeltjes op mijn rug. Er bleken nog vijftien melanomen te zitten.” Het leven van Heerding was tot het moment dat hij ziek werd vrij voorspoedig verlopen. Hij schoot in een hoog tempo door het leven of, zoals hij het zelf formuleert, hij hield het gaspedaal er goed op. Bovendien had hij een droom: doorbreken als producer van housemuziek. Als dj stond hij op het festival Fusion of Dance en hij was een van de resident dj’s van de University of Dance van muziektempel Hedon in Zwolle. Een door Heerding geproduceerde plaat werd zelfs opgepikt door Laidback Luke, die samen met Steve Angello van de Swedish House Mafia verschillende platen maakte. “Hij heeft mijn plaat zelfs nog op Sensation White in Polen gedraaid”, zegt Heerding vol trots. Hij leek op weg zijn droom te verwezenlijken, tot door zijn ziekte de muziek op een laag pitje kwam te staan. Lichtpuntje “Toen de vijftien melanomen werden ontdekt is er een lap vel van mijn rug verwijderd. Vervolgens moest ik revalideren en kreeg ik vier weken lang elke dag bestralingen. De ziekte was echter nog niet verdwenen. Ik had uitzaaiingen in mijn hals en ook op andere plaatsen in mijn lichaam.” De grootste klap kwam toen de artsen Heerding vertelden dat er geen medicijn was tegen zijn ziekte. “Het vreemde is dat mijn vrienden en familie heftiger reageerden op het slechte nieuws dan ik. Vanaf het moment in oktober dat de melanoom bij mij werd ontdekt tot februari drong het amper tot me door. Het was een ver-vanmijn-bed-show. Ik had nooit eerder bloed
laten prikken en dan krijg je zo’n verhaal. Maar toen kwam de man met de hamer langs. Op dat moment stort je wereld in. Ik heb alles op een laag pitje gezet: mijn studie, de muziek. Mijn familie en vrienden wilden me telkens bellen, maar daar ben ik niet zo van. Ik wilde op dat moment liever alleen gelaten worden. Pas toen ik iets met mijn vriendin Lisa kreeg werd het beter. Voor haar was het zwaar, een vriend met kanker. Voor mij was zij een lichtpuntje.” De liefde gaf Heerding de nodige houvast in deze moeilijke periode. Maar ook vanuit het ziekenhuis kwam goed nieuws. Er was een nieuw medicijn gevonden waardoor er toch weer hoop was. “Ze kwamen met een immunotherapie aanzetten. Dat is de commando onder de chemokuren. Het bevat stofjes die de slechte cellen in je lichaam opzoeken. Iedere dag slik ik acht tabletten, in eerste instantie voor acht maanden. Voor mijn gevoel helpt het fantastisch. Door de medicijnen is er een kans van tachtig procent op genezing, iets wat ik een half jaar
Genieten Aan die gedachte houdt Heerding zich vast. Hij wil sterker terugkomen uit zijn ziekte. Wil laten zien dat je niet bij de pakken neer moet zitten, moet blijven vechten voor je dromen, zelfs bij heftige tegenslagen. “Misschien heb ik door mijn ziekte nog wel een grotere drang om mezelf te bewijzen. In mijn opleiding heb ik een half jaar studievertraging opgelopen, maar ik haal nu hogere cijfers dan voorheen. Bij mij overheerst het gevoel dat ze mij niet klein krijgen. Wat dat betreft haal ik ook motivatie uit het contact met mijn docenten. Dat is persoonlijker geworden. Ze vragen of ze iets voor me kunnen doen en geven me energie. Bijvoorbeeld door te zeggen dat ze trots op me zijn als ik een belangrijk tentamen haal. Maar ook in mijn manier van muziek maken ben ik veranderd. Ik probeer meer rust in mijn platen te brengen. Besteed meer tijd aan het afmixen van de muziek. Op die manier wil ik blijven groeien.”
‘Mij krijgen ze niet klein’ geleden nooit kon verwachten. Daar probeer ik me aan vast te houden.” Het toont de positieve houding van Heerding. Een levenswijze die hem op de been heeft gehouden maar die er ook voor zorgt dat hij weer durft te dromen van een carrière in de muziek. Vanuit zijn studio aan huis produceert hij houseplaten in de hoop alsnog door te breken. “De muziek heeft dik een half jaar op pauze gestaan omdat ik er een tijd lang echt niets uit kon krijgen. Maar ik ben gek op house en creatief met muziek. Op mijn twaalfde ben ik begonnen met muziek maken met een simpel programmaatje. Ik werd steeds meer opgepikt. Werd ik een keer gedraaid op SlamFM. Muziek geeft me ook afleiding, het is een uitlaatklep. Het is mijn droom om mijn geld te verdienen met het produceren van houseplaten. Mijn opleiding past daar misschien niet bij, maar mocht het niet lukken in de muziek dan heb ik een goede basis nodig om op terug te vallen. De house die ik maak heeft een lekker ritme en zet aan tot bewegen. Ik ben er van overtuigd dat zolang ik goede platen blijf maken, ik vanzelf een keer word opgepikt.”
De ziekte heeft het leven van Heerding veranderd, maar niet alles is er slechter door geworden. Hij haalt zijn geluk meer uit kleine dingen. En bovendien heeft hij de waarde van zijn vrienden en familie leren kennen. “Als mijn vrienden of Lisa er niet waren geweest, dan zou het een stuk moeilijker zijn voor mij. Soms heb ik geen zin om te praten, maar toch is het wel fijn als er iemand voor je klaarstaat. Die gewoon even rustig naast je kan zitten zonder iets te zeggen. Zelf heb ik de kleine dingen leren waarderen. Bijvoorbeeld wanneer ik buiten loop en de frisse lucht opsnuif. Waarom zou ik daar niet van genieten?” Willem Korenromp
13
Over een paar dagen is Zita oud genoeg... Als Zita 12 dagen oud is mag een pelsjager haar doodknuppelen. Eind maart begint in Canada de barbaarse moord op 330.000 zeehondjes. 95% van deze dieren is tussen de 12 dagen en 12 weken oud. Zita heeft dan geen witte vacht meer maar is nog steeds een baby. En dat allemaal voor haar mooie vachtje waar veel geld aan wordt verdiend. Wil jij de zeeHeb je je bachelor afgerond? Kies dan voor een master in Leiden of Den Haag.
hondjes helpen, kijk dan op www.stopdeknuppels wat je kunt doen om de zeehondjes te beschermen. Of bel (020) 676 66 00.
Masterdag 8 maart Kom langs en maak kennis met de Universiteit Leiden: 70 masters en meer dan 200 specialisaties. Meld je aan op unileidenmasters.nl en volg ons op Twitter #masterdag.
Bij ons leer je de wereld kennen.
FOTO: IFAW
www.stopde knuppels.nl
Investeer in
jezelf in 2012!
voor: Schrijf je in IUXFSLFO
FSJD t0QMPTTJOHTH
VOJDBUJF /-1 N N DP T t#BTJ FOUFO VE TU O WB E XFSFM t%VJLJOEF BTJT
BSEJHIFEFO C t(FTQSFLTWB HMJTI "EWBODFE&O t$BNCSJEHF OJOH FTFOUBUJFUSBJ t4UFNFOQS BSEJHIFEFO WB F DI UJT BD EJE t*OUSPEVDUJF F LTIPQT0GGJD t%JWFSTFXPS
Interesse? Ga naar saxionacademy.saxion.nl en schrijf je in!
Kom verder. Saxion.
saxionacademy.saxion.nl
Student & co
Foto: Toma Tudor
Wonen op zonne-energie
Duurzaamheid en energiebesparing, dat heeft de bijzondere belangstelling van vierdejaarsstudent Bouwkunde Gerwin van Dijk. Samen met een compagnon zette hij een adviesbureau op voor energieneutraal wonen: NeutraalWonen. Voor zijn afstudeeropdracht werkt Gerwin van Dijk samen met drie andere studenten de tweede prijs van het Ronald McDonald Centre in Amsterdam uit. Daarnaast probeert hij samen met Sjaak Boks, die veel ervaring heeft op het gebied van energiezuinige installaties en duurzaamheid, Nederlandse bedrijven en consumenten te overtuigen van de voordelen van energieneutraal bouwen. “Energieneutraal bouwen is goed voor mens en milieu. Het voorkomt onnodige CO2-uitstoot. Op dit moment bestaat in Nederland, waar de zon niet altijd schijnt, nog niet veel vertrouwen in de mogelijkheid woningen volledig op zonne-energie te laten draaien. Toch is de overheid bezig de regelgeving aan te scherpen zodat vanaf 2020 alleen nog maar energieneutraal kan worden gebouwd in Nederland. Een aantal bedrijven springt nu al in dat gat, maar een echt nieuw concept als de
zonwoning is er nog niet. Hoe dan ook, energieneutraal wonen gaat een begrip worden in de bouwwereld, daar is geen ontkomen aan”, zegt Gerwin. Pilot Op dit moment wordt gezocht naar een particulier die het risico van het project aandurft. “We zijn al een paar maanden op zoek. We hopen begin 2013 iemand te hebben gevonden voor dit innovatieve project, want dat is het. Met een pilot hopen we veel publiciteit te genereren, waardoor veel twijfel kan worden weggenomen. Vervolgens kunnen we een onderzoek starten, waarna het project in de markt kan worden gezet”, aldus Gerwin. Om een woning CO2-neutraal te maken is alleen een zonnecollector voor warm water niet genoeg. Er zal slim moeten worden gewerkt met bestaande systemen. Niet met nieuwe snufjes, maar met
eenvoudige onderdelen die makkelijk te installeren zijn. Uiteindelijk wordt niet alleen het milieu gespaard maar wordt er ook geld bespaard. “De crisis dwingt bedrijven tot innoveren. Veel bedrijven bewegen nu richting duurzaamheid en innovatie. Door de crisis worden veel bedrijven eindelijk wakker geschud”, zegt Gerwin. Naast dit project onderzoekt Gerwin ook voor Vastgoedbedrijf Enschede hoe een sportgebouw energieneutraal kan worden gerenoveerd. Gerwin: “Ook hierbij komen veel duurzaamheidsaspecten aan de orde. Belangrijk hierbij is het goed inschatten van het huidige en toekomstige energiegebruik. Doel is natuurlijk het toekomstige energiegebruik volledig neutraal te maken, dus met een CO2-uitstoot van nul.” Richard Hoekstra
15
Protest
De webshopuitdaging Koen van der Velden zit in het tweede jaar van de opleiding Commerciële Economie. Het liefst zou hij na zijn studie doorgaan met waar hij in zijn vrije tijd mee bezig is: donskussens verkopen via internet. Of iets anders. Websites bouwen deed Koen al vanaf heel jong, maar het echte avontuur begon toen in het bedrijf van zijn vader een donskussenoverschot was ontstaan. Speciaal voor de kussens bouwde hij een webshop. Na een week kwamen de eerste bestellingen binnen. Het aanbod (aanvankelijk verkocht hij maar één soort kussens) werd uitgebreid en ook het aantal leveranciers groeide mee. Binnen de kortste keren was www.donskussen.nl met een
Foto: Toma Tudor
Student & co
gevarieerd aanbod aan donskussens een groot succes. De webshop runt Koen zelf, een ander bedrijf zorgt er voor dat de bestellingen bij de klant worden afgeleverd. Voor het ontwikkelen van applicaties voor de website schakelt Koen freelancers in. Daardoor is het nu bijvoorbeeld mogelijk om online een vragenlijst in te vullen waaruit vervolgens de persoonlijke donskussenvoorkeur van de klant rolt. Met dit ‘persoonlijke advies’ onderscheidt Koen zich van andere kussenaanbieders. Ook al gaat het goed met zijn studie en vindt hij de opleiding interessant, toch wil Koen later het liefst verder met waar hij nu mee bezig is. Wat er precies moet worden verkocht maakt hem niet zo veel uit. Zo lang er maar uitdaging in zit. (LK)
16
Jeroen Bolhuis (21) en Casper Gils (27) zijn derdejaars Archeologie aan de ROB én enthousiaste zaalvoetballers. Bij de Winckelmann-Cup in Giessen, Duitsland, afgelopen zomer, was hun Saxion-team het beste. Tijd voor een kennismaking. Als Sax-redacteur leer je nog eens wat. Nooit geweten dat er archeologenzaalvoetbal bestaat. Sterker, nooit geweten dat er een hogere beroepsopleiding Archeologie bestaat. Als enige hbo-instelling in Nederland biedt Saxion deze studie aan. Gelden er voor archeologenzaalvoetbal speciale regels? We nemen aan dat jullie niet met stenen voetballen? “Nee, zeker niet, maar er hangt wel een ludiek sfeertje. Dat is ook de reden dat we werden uitgenodigd voor het wintertoernooi in Dresden. We vielen op door de sfeer in ons team en doordat we ons kamp helemaal oranje hadden ingericht. Helaas hebben we verstek moeten laten gaan”, zegt Casper. “Het werd te duur en daardoor hielden we te weinig deelnemers over.”
Eigenlijk is het vooral een vorm van netwerken. In eerste instantie voor archeologen in de Duitse deelstaten, maar inmiddels doen er ook teams uit Engeland, Italië en Nederland mee. De sfeer is altijd gezellig en ontspannen. Het volgende zomertoernooi wordt in München gehouden, dan hopen ze er weer bij te zijn. “Saxion wil misschien de reis sponsoren en ook de Universiteiten van Amsterdam en Leiden, met wie we gezamenlijk gaan, zijn bereid mee te betalen”, zegt Jeroen. “Wie weet”, vult Casper aan, “kunnen we de Winckelmann-Cup ook een keer naar Nederland halen!” (MK)
Foto: Auke Pluim
Archeologenzaalvoetballers houden van sfeer
Student & co
ANNE Nieuwe studentcolumnist
Singles
Als groot liefhebber van singles loop ik regelmatig een platenzaak binnen. Altijd op zoek naar dat perfecte plaatje: mooi hoesje, een inhoud met wat diepgang en (met een knipoog) het formaatje zeven inch is natuurlijk ook niet verkeerd! Het eerste waar het oog op valt is de uitverkoopbak. Deze exemplaren zijn wat makkelijker te bemachtigen, maar ze schreeuwen ‘kies mij’! Die twee leuke nummers maken het nog lang niet de perfecte plaat. Op de rest van de vulling raak je snel uitgekeken en zo is het zojuist aangeschafte singletje snel een afdankertje. Nog erger is de tweedehandsbak. Deze singles hebben al een hele geschiedenis. Ze zijn afgedankt, beschadigd en haperen daarom nog wel eens. Damaged goods dus. Collectors items kunnen bij voorbaat worden afgeschreven. Ze zijn als Puyol: oerlelijk, maar iedereen wil hem daten omdat hij een profvoetballer is. Een prestigeproduct dat wat mij betreft lekker achter het glas mag blijven staan.
Foto: Auke Pluim
De liefhebber moet zorgvuldig kiezen. Een ‘exclusive’, een tweedehandsje of een exemplaar uit de uitverkoopbak? Beter nog loopt de liefhebber regelmatig de platenzaak binnen. Misschien af en toe een platenzaak in een andere stad. Het perfecte exemplaar vinden kost nu eenmaal tijd. Dus lekker door de bakken bladeren. Want er zit vast een keer een hoes tussen die de moeite waard is. Als de hoes mooi is, gaat de aandacht naar de achterkant (fluit de universele ‘sexy-tune’). Daar vind je net dat beetje extra informatie dat je nodig hebt om tot actie over te gaan. Easy listening, donkere dubstep of keiharde noisecore? Het is maar net waar jij aan toe bent. Soms is alleen de hoes al de moeite waard. Wil jij een gokje wagen en de binnenkant van deze mooie single ontdekken? Kopen maar!
Foto: Toma Tudor
Anne Berentsen is met ingang van deze editie de nieuwe columnist van Sax. De 21-jarige student komt uit Eibergen, woont sinds kort in Enschede en is dit studiejaar begonnen met de opleiding Media, Informatie en Communicatie. Anne vervangt Kunst en Techniek-student Jasper Brester, die ruim anderhalf half jaar columns heeft geschreven voor Sax. Hij hoopt binnenkort af te studeren. “Jasper heeft de lat hoog gelegd voor Anne”, vindt hoofdredacteur Thijs Klaverstijn. “Hij had zijn eigen stijl en heeft mooie pareltjes voor ons geschreven. Maar op basis van wat ik tot nu toe van Anne heb gelezen, zoals bijvoorbeeld haar eerste column voor ons, weet ik zeker dat we met haar een goede opvolger hebben gevonden.” De nieuwe Sax-columnist heeft zichzelf het schrijven voor een belangrijk deel aangeleerd. “Ooit bedacht ik me dat schrijven misschien wel wat voor mij zou zijn, dus heb ik me vier jaar geleden aangemeld bij 3voor12 gelderland”, vertelt Anne. “Jarenlang combineerde ik het schrijven over bands, concerten en festivals met het werken in verschillende platenzaken. Studeren? Ik dacht er niet eens meer aan. Tot ik afgelopen zomer bij de Twentsche Courant Tubantia als regiocorrespondent aan de slag ging. Mijn bazin is oud-docente van de opleiding Media, Informatie & Communicatie en voelde de behoefte om zich wat wervend op te stellen. Dezelfde avond schreef ik me nog in bij de opleiding.”
Binnenlopen bij een platenzaak en niet weten waar je moet beginnen. Ken je dat? Je gaat op zoek naar dat ene perfecte plaatje, maar je kunt niet ver genoeg naar binnen kijken om te weten of dit het droomexemplaar is. Wat dat betreft is een platenzaak net de datingmarkt. Of is de datingmarkt net een platenzaak? Het komt allemaal op hetzelfde neer.
Anne Berentsen is eerstejaarsstudent Media, Informatie en Communicatie
17
Studentenkamers
Saxion-studenten en hun kamers op de kiek
Gluren bij de buren
Fotograaf Henny Boogert toerde het afgelopen jaar door
titel zegt genoeg. Ook bij Saxion in Deventer en Enschede was de expositie te bezichtigen. De kunstwerkjes van Boogert inspireerden Sax om ook studentenkamers te gaan fotograferen, maar dan uitsluitend kamers van Saxion-studenten. Neem een voyeuristisch kijkje op de volgende pagina’s.
Foto’s: Henny Boogert
Nederland met ‘Op kamers: studentenkamers wereldwijd’. De
19
Coverthema
Naam: Linda Klont Studeert Verpleegkunde Woont in Enschede
Naam: Veronika Chura Studeert aan de academie Bestuur en Recht
20
Woont in Enschede
Studentenkamers
Naam: Balal Chattha Studeert Kunst en Techniek Woont in Enschede
Naam: Kay Constandse Studeert Informatica Woont in Enschede
21
Coverthema
Naam: Anton Mladenov Studeert Commerciële Economie Woont in Deventer
22
Studentenkamers
Naam: Nikkie Claasen Studeert Media, Informatie en Communicatie Woont in Enschede
Naam: Bart-Jan Herweyer Studeert Kunst en Techniek Woont in Enschede
23
Foto: Auke Pluim
Collega & co
Zoektocht naar raakvlakken kunst en architectuur Martijn Huting is een duizendpoot. Hij doceert stedenbouw (ROB), filosofie en sociologie. Is architect en beeldend kunstenaar. Ook in de kunst is hij veelzijdig. Zo maakt hij polaroids, oliepastels en tekeningen. “Er komt steeds meer een signatuur in mijn werk, al had ik dat van tevoren niet zo bedacht.” Veel van het werk van Martijn Huting bestaat uit – onafgemaakte – series. Daar zit veel voorbereidend werk in. Hij vraagt zich af hoe zuiver hij zijn werk kan maken. Er blijft werk uit de computer rollen. Daardoor ontstaan als het ware collages. Huting herkent vaak details of beelden uit werk van jaren terug. Zijn tekeningen zijn overwegend zwart-wit. Kleuren vindt hij
Wat er mis ging
24
lastig, die trekken meteen de aandacht en zorgen voor een andere schaal in het werk. Inspiratie haalt hij onder meer uit de grote Russische affiches uit de jaren twintig van de vorige eeuw en, tot zijn verbazing, ook uit de poëzie van de jaren vijftig. Een ander thema in zijn complexe kunstwerken is de architectuur. Huting mist wel eens de kunst in de huidige architectuur. “Je merkt dat door de crisis met name de zakelijke architecten het redden. Je kunt je afvragen of dit ook de beste architecten zijn.” Onlangs werkte hij mee aan de ARCAM-expositie Bouwstenen voor de toekomstige stad, waarin een visie werd geformuleerd op de trend kleinschaliger te bouwen. “Dat is geen uitdaging voor een architect, dat is een probleem”, aldus Martijn. (MS)
In het artikel ‘CvB wil hoogste schalen vaker beoordelen’ op deze pagina in het decembernummer van Sax zit een onjuistheid. Het gaat niet om medewerkers in de hoogste schalen maar om medewerkers aan het eind van hun schaal. Het beleid van Saxion is dat elke medewerker elk jaar wordt beoordeeld, dus ook de medewerkers die aan het eind van hun loonschaal zitten. In de praktijk komt het voor dat medewerkers maar eens per twee jaar worden beoordeeld. Dat wil de school wil veranderen.
Collega & co
RUUD Serious Request
Begroting op hoogtepunt
Die stemming is veroorzaakt door de geweldige weken die ik achter de rug heb. Traditioneel is de week voor kerst de week waarin je vooral naar kerst zit toe te leven. Ook dit jaar weer, met als enige verschil dat het Glazen Huis van 3FM Serious Request op vijf minuten afstand van mijn huis stond. Met een beetje creatief routeplannen lag het ook nog net op de weg naar mijn werk. Daardoor stond ik dus een paar dagen ’s ochtends, ’s middags (tijdens de traditionele tussen-de-middagwandeling) en ’s avonds bij het Glazen Huis te kijken. Het was fantastisch! De sfeer op de oude markt was geweldig. Overal om mij heen zag ik blije mensen, sommigen met een grote dikke cheque. Een beter kerstgevoel is er niet.
De begroting van Saxion bereikt in 2013 een voorlopig hoogtepunt: 197.508.000 euro. Dat is ongeveer anderhalf miljoen hoger dan de prognose voor 2012. De voorspelling is dat de begroting tot 2017 niet verder stijgt maar juist voorzichtig daalt. De stijging van de begroting zit ‘m vooral in een hogere opbrengst van de college-, cursus-, les- en examengelden. Die stijgt in 2013 naar ruim 49 miljoen euro, ten opzichte van 42,4 miljoen in 2012. De bijdrage van de overheid gaat juist de tegenovergestelde richting op. Voor vorig jaar ligt de prognose 127,2 miljoen, voor 2013 wordt bijna vier miljoen minder verwacht. Saxion haalt ook geld binnen met opdrachten voor andere partijen, denk bijvoorbeeld aan onderzoeken voor gemeente en provincie. Maar ook die geldstroom neemt af. Over 2012 wordt naar verwachting 11,3 miljoen opgehaald, voor 2013 is 10,9 miljoen begroot. In de jaren daarna dalen die inkomsten met nog eens enkele tonnen. Volgens de hogeschool ligt dat aan de economische situatie.
Het absolute hoogtepunt was het slotfeest. Ik heb de eer dat ik aan het plein woon waar het feest losbarstte. Er is niets zo mooi dan van bovenaf naar een menigte van 20.000 man te kijken. Als die dan ook nog allemaal tegelijk ‘scream and shout and let it all out’ zingen en allemaal synchroon met hun handen het ritme zwaaien, is het feest compleet. Wat was dat mooi! Ondertussen stonden wij met de hapjes en drankjes in het trappenhuis te genieten.
Illustratie: iStockphoto/RusselTate
Personeelskosten Veruit het grootste deel van de begroting gaat op aan personeelskosten. In 2013 bereiken deze een recordhoogte van 153 miljoen euro, bijna zes miljoen meer dan de prognose over 2012. In de jaren na 2013 dalen de personeelkosten, tot ze in 2017 terug zijn op het niveau van 2012.
Foto: Toma Tudor
Met een voldane zucht word ik wakker op 3 januari 2013. Na een paar weken van familiebezoek, feestvreugde, drankjes en hapjes is het eindelijk weer tijd voor rust. Ik ben me ervan bewust dat ik geluk heb met mijn baan in het onderwijs en draai me nog eens lekker om. Ik hoef pas over een paar dagen weer te werken. Rond elf uur rol ik het bed uit in een euforische stemming.
Enschede heeft zich die week mooi geprofileerd. Helemaal als je leest dat er in Enschede dit jaar twee keer zo veel bezoekers waren als in Leiden vorig jaar en er bovendien minder incidenten waren dan op een normale uitgaansavond. Dan hebben we als stad toch ergens iets goed gedaan, dunkt me. Daarna volgden kerst en oud en nieuw, waarbij we traditioneel gezellig doen en ik altijd weer enigszins blij ben als het voorbij is. Tja en dan begint het gewone leven weer. Na twee weken feestjes en gezelligheid is het dan ineens heerlijk om thuis op de bank te zitten met een filmpje. Ja, het (gewone) leven is wel leuk! Ruud Greven is docent aan de academie Creatieve Technologie.
25
In kenniskringen
Peter Franken en Rogier Tweehuysen voor onderzoek naar Florida
Algenvet en afva Terug naar Florida? Dat hoeft nu ook weer niet. Begrijp ze niet verkeerd, ze hebben het drie maanden lang erg naar hun zin gehad in Tampa. Studenten Peter Franken en Rogier Tweehuysen deden er onderzoek in het kader van het Raak Clean Tech Project van het lectoraat Regionale Ontwikkeling. Maar ze hebben ook alle toeristische trekpleisters onveilig gemaakt. “We hebben alles wel gezien.”
26
Daar stonden ze dan, bij de Amerikaanse douane-ambtenaar, eind augustus 2012. Wat was het doel van hun bezoek aan de Verenigde Staten? Business or pleasure? Nou, zeiden ze, een beetje van allebei eigenlijk. Want de studenten Internationale Watertechnologie en Chemische Technologie kwamen om te assisteren bij twee onderzoeken van de University of South Florida. Uiteindelijk konden Peter Franken en Rogier Tweehuysen de geüniformeerde mannen overtuigen van het feit dat ze niet kwamen werken of studeren en mochten ze het land in. Drie maanden lang woonden en werkten de heren in Tampa. Elke werkdag waren ze te vinden op de University of South Florida, beiden in de rol van rechterhand
van een PhD-student. “We werkten in een lab. Elk met zijn eigen onderzoek, maar we zaten wel in hetzelfde lab”, zegt Tweehuysen. In opdracht van het Raak Clean Tech Project van het Kenniscentrum Regionale Ontwikkeling waren ze naar Amerika gereisd. Met een vergoeding van Raak. “Dat was heel goed geregeld. Declaraties werden snel betaald, heel fijn”, zegt Franken. Franken werkte met zijn promovendus aan een methode om op een milieuvriendelijke manier vetten in algen te meten. “Algenvet is erg waardevol. Je kunt het gebruiken om biodiesel te maken. Twintig procent van de alg bestaat uit vet. Dat is veel. Met die hoeveelheid en dit aantal algen zou je de hele wereld van
biodiesel kunnen voorzien.” Het vet moet op een bepaald moment worden geoogst, als het rijp is. Om de rijpheid te bepalen, gebruiken wetenschappers nu nog het milieuonvriendelijke chloroform. Aan Franken en zijn promovendus was het de taak om een andere, milieuvriendelijker, methode te testen, waarbij gebruik wordt gemaakt van de vloeistof ‘Nile red’ (Nijlrood). Nile red laat het vet oplichten.” Ondertussen ging Tweehuysen aan de slag met de zogenaamde AnMBR (Anaerobic Membrane BioReactor). Het apparaat zuivert bacteriën uit afvalwater en zet die om in biogas. Er was een machine, maar de membranen (de leidingen waar het water doorheen loopt) moes-
Florida
Raak Clean Tech Raak Clean Tech is een internationaal samenwerkingsproject met partners in de regio Twente en in de Verenigde Staten. RAAK = Regional Attention and Action for Knowledge Circulation. Het project startte in september 2010 voor de duur van twee jaar. De focus ligt op milieuvriendelijke technologie en bedrijvigheid. Stanford University is een van de partners, net als de University of South Florida. Binnen het brede begrip ‘clean tech’ is duurzaam bouwen een speerpunt. Het eerste jaar was gericht op uitwisseling op het gebied van onderwijs, onderzoek en het uitbreiden en verdiepen van netwerken en contacten. In het tweede jaar lag de nadruk op demonstreren van technologieën en
alwater ten worden vernieuwd. “De membranen waren zwart en verstopt en moesten worden vervangen. Ze moesten eerst in elkaar worden gezet en aan de machine worden gemonteerd. Daarna moesten ze uitgebreid worden getest. Niet per se moeilijk, maar wel heel tijdrovend.” Zwemmen met zeekoeien ‘s Avonds en in de weekenden gingen Franken en Tweehuysen helemaal op in de Amerikaanse cultuur. Ze bezochten sportwedstrijden, voeren op een propellerboot, bezochten een ‘bizar klein dierentuintje met een geweldige eigenaar’ en zagen een raketlancering bij het Kennedy Space Center. Ze brachten een lang weekend door in feeststad Miami en zwommen met zeekoeien. Franken: “Dat was zo bijzonder, zwemmen met een beschermde diersoort. Wie kan nu zeggen dat hij dat gedaan heeft?” In het lab concentreerde Franken zich eerst op literatuuronderzoek. Daarna
volgde de praktijk. Helaas bleek dat de fluorometer onbetrouwbaar was. “De resultaten van de eerste tests leken te verschuiven. Het apparaat was niet goed geijkt.” Een tegenvaller. Ook Tweehuysen liep tegen vertragende problemen aan. De doorlatendheid van de leidingen was niet goed. Daardoor moest er telkens opnieuw met leidingwater worden getest. Veel werk, zegt Tweehuysen. “Op vrijdag de installatie vullen, in het weekend laten weken, maandag leegmaken, dinsdag schoonmaken, woensdag en donderdag resultaten analyseren en overleg en op vrijdag begon het weer opnieuw.” Een week voor Tweehuysen naar Nederland zou terugkeren was alles eindelijk schoon. “Toen konden we daadwerkelijk afvalwater gaan testen. Een weekje maar, dat had eigenlijk een maand moeten zijn.” Toch is hij blij met het onderzoek. “Het was erg bijzonder om te zien hoe de installatie werd opgestart.”
op bedrijfsontwikkeling. De resultaten worden gepuliceerd in wetenschappelijke tijdschriften.
Franken zorgde er voor dat de fluorometer toch kon worden gebruikt. “Repareren was helaas niet mogelijk, dat hebben we geprobeerd. Ik heb een handleiding geschreven aan de hand waarvan wel betrouwbare resultaten konden worden geproduceerd. De medewerkers kunnen die nu gebruiken bij hun verdere onderzoek. Ik ben blij dat ik een beetje heb kunnen troubleshooten, een beetje heb kunnen helpen.” Drie maanden meewerken aan een onderzoek van vier jaar. “We hebben misschien niet alles kunnen doen in die korte periode, maar we hebben wel die promovendus werk uit handen genomen. Dat scheelt.” De onderzoeken gaan nog een paar jaar door. “We hebben een hele leuke tijd gehad. De resultaten lezen we over een tijdje wel in een van de vaktijdschriften.” Mandy van Dijk
27
Agenda Wat is er in januari te doen in de Saxion-steden Enschede, Deventer en Apeldoorn? De Sax-agenda geeft een overzicht van de activiteiten in de regio. Kijk voor nog meer informatie en voor de meest actuele uitgaanstips op de agenda van
Foto: iStockphoto/justhavealook
Sax.nu.
9 januari - 1 februari Gluren op het strand Niets is leuker dan mensen kijken op het strand. Reden genoeg om er een expositie over te maken. Fotograaf Karel Maat richtte zijn camera op badgasten aan de Belgische kust. De expositie laat zien hoe mensen er op momenten van uiterste ontspanning uitzien. Galerie Objektief aan de Walstraat in Enschede.
Ouderwetse Amerikaanse rock in het Burgerweeshuis in Deventer. The Phantom Shakers is een vierkoppige rockabilly formatie uit Detroit met Ellen Mae als het onwrikbare boegbeeld. Ze wisselt een zwoel stemgeluid af met een vadsige en ruige sound. Meer informatie op www.burgerweeshuis.nl.
24 januari De Hyena’s Een avond lachen gieren brullen met De Hyena’s. De stand-upartiesten vormen een hecht team van frisse, ervaren en talentvolle komedianten die samen garant staan voor een dynamische, afwisselende, intelligente en vooral hilarische avond! De grappenmakers staan in Prismare in Enschede. Kijk op www. prismare.nl voor meer informatie.
31 januari Nanotechconferentie
Foto: iStockphoto/cipella
24 januari Fancy Flirt Night Een avond ongegeneerd flirten en speeddaten. Ideaal voor vrijgezellen. Studenten van het Hoger Toeristisch en Recreatief Onderwijs van Saxion brengen je in de Deventer Schouwburg in contact met misschien wel de liefde van je leven.
16 januari The Phantom Shakers
Geïnteresseerd in nanotechnologie? Dan zit je goed bij Saxion. Eind januari organiseert Saxion zijn eerste nanotechconferentie. Een gelegenheid waar toekomstige onderzoekers, academici en bedrijven elkaar ontmoeten, in discussie gaan en mogelijkheden voor samenwerking bespreken. Belangstellenden kunnen zich opgeven via formulieren.saxion.nl/nanotechconference2013.
Win kaarten voor Haantjes Kluun schreef zijn bestseller Haantjes in 2010. Regisseur Dennis van de Ven (bekend van ‘Jurk’ en ‘Draadstaal’) bewerkte de roman tot vlammend theater: muziek, cabaret en drama wisselen elkaar in hoog tempo af. Steracteur Daniël Boissevain (Gooische Vrouwen) speelt de hoofdrol in een verhaal over twee vrienden dat zich afspeelt in de jaren negentig. Ze hebben een briljant idee dat hun claim to fame lijkt te worden. Maar is hun vriendschap bestand tegen de zucht naar macht en geld? Haantjes is op 26 januari te zien in de Deventer Schouwburg en Sax geeft twee keer twee kaarten weg. Jij kan deze kaarten winnen door antwoord te geven op de volgende vraag: ligt de Deventer Schouwburg op vijf, tien of vijftien minuten lopen van Saxion? Stuur je antwoord naar
[email protected] o.v.v. Prijsvraag Haantjes. Vermeld ook je naam, adres en woonplaats.
28
Mededelingen Deze pagina valt buiten de redactionele verantwoordelijkheid van de redactie van Sax.
CMR NIEUWS | I have a dream for Saxion Het is zo ver: er zijn weer verkiezingen medezeggenschap binnen Saxion. De kandidaatstelling is in volle gang. Je kunt je nog aanmelden! Ben je als student of medewerker op zoek naar een nieuwe uitdaging waarin jouw mening er echt toe doet? Stel je dan verkiesbaar voor je Academie- of Dienstenraad of voor de Centrale medezeggenschapsraad. Vierentwintig studenten en docenten willen graag dat jij hun raad komt versterken. De dagen dat de CMR een stoffig orgaan was, zijn verleden tijd. In de CMR worden actuele onderwerpen die iedereen binnen Saxion aangaan besproken. Studenten kunnen daarbij denken aan thema’s als het bindend studieadvies met afwijzing in het tweede jaar, de HOI, de OER en de mogelijkheid tot doorstuderen in de herfstvakantie. Van belang voor medewerkers zijn onderwerpen als functieprofielen, reorganisatieveranderingen, de begroting en de strategische agenda.
De CMR komt elke woensdagmiddag – in Enschede of Deventer – bij elkaar om deze thema’s te bespreken. En als je nu onmiddellijk denkt: maar dan kan ik niet of ik kan niet altijd want ik heb dan college/ben aan het werk, dan hebben wij de oplossing. Elke woensdagmiddag vanaf twaalf uur word je volledig vrij gepland. Op die manier kun je altijd aanwezig zijn op de vergaderingen. Door in de CMR te gaan zitten, bouw je een netwerk op binnen de organisatie. Je kunt invloed uitoefenen op het beleid en je beschikt altijd over informatie uit de eerste hand. Om deze taken goed te kunnen uitvoeren, krijg je een iPad ter beschikking en word je gefaciliteerd in uren. Studenten krijgen bovendien per kwartaal een aantrekkelijke vergoeding. En je kunt daarnaast blijven studeren. Er is veel vraag naar medewerkers vanuit de diensten. We hebben jullie hard nodig in de Dienstenraad en in de Centrale medezeggenschapsraad. De laatste jaren waren jullie ondervertegenwoordigd in
deze raden met als gevolg dat belangrijke thema’s mogelijk werden onderbelicht en de achterban onvoldoende werd vertegenwoordigd. Je verkiesbaar stellen is een kleine moeite: ga naar www.saxion.nl/verkiezingen en klik vervolgens op ‘Inschrijfformulier’. Vul het formulier in en verstuur het digitaal naar het secretariaat van de CMR. Je inlogcode is je digitale handtekening. Niet alleen je verkiesbaar stellen is belangrijk, het is ook van groot belang dat je gaat stemmen! Van maandag 25 februari tot en met vrijdag 1 maart kunnen studenten en medewerkers hun stem uitbrengen via een op 25 februari toegestuurde link. Er kan ook worden gestemd in de stemhokjes in de hal van de locaties Enschede, Deventer en Hengelo. Een sterke AR/DR en CMR is van groot belang voor de koers van Saxion. Jij kunt aan het roer staan! H. J. Ruiter, studentlid CMR
Studentvoorzieningen Heb je voor het eerst studiefinanciering in het hoger onderwijs en twijfels over je opleiding? (SCI afdeling StudentVoorzieningen: door Gerda Perenboom, studentendecaan/loopbaanadviseur)
Wellicht kan je dan gebruik maken van de 1 februari-regeling. Wanneer je aan bepaalde voorwaarden voldoet wordt bij deze regeling de basisbeurs, aanvullende beurs en het studentenreisproduct, genoten in de periode van 1 september 2012 tot en met 31 januari 2013, omgezet in een gift. Het aantal maanden dat je studiefinanciering ontvangen hebt, wordt wel in mindering gebracht op het totaal aantal maanden dat je recht hebt op studiefinanciering. Welke voorwaarden horen bij de 1 februari-regeling? 1) Je hebt op of na 1 september 2012 voor het eerst studiefinanciering ontvangen voor het hoger onderwijs. 2) Je zet je studiefinanciering uiterlijk per 1 februari 2013 stop via de DUO-site. 3) Je zet tevens je studentenreisproduct stop bij de ophaalautomaat. 4) Je start je studiefinanciering niet meer voor 1 september 2013.
Moet je je ook uitschrijven? Nee, je mag best ingeschreven blijven staan en verder studeren. Wat te doen in geval van twijfels over de opleiding? Mocht je twijfelen over jouw opleiding dan is het raadzaam hier iets mee te doen! De afdeling Studentvoorzieningen biedt diverse mogelijkheden om hierbij te helpen. Bijvoorbeeld: • Een gesprek met een Loopbaanadvi seur. Ontdek samen met een loop baanadviseur welke opleiding wel bij je past. Hierbij kan gebruik gemaakt worden van studiekeuzetests. • Deelname aan het Saxion Oriëntatie project. Dit is een 4 maand durend project waarbij je uitgebreid stil staat bij je studiekeuze. • Deelname aan de Masterclass Studie keuze. Dit is een korte training voor het kiezen van de juiste richting. • Bezoek aan het Studiekeuzecafé in Enschede voor antwoorden op ver schillende studiekeuzevraagstukken.
Elke dinsdagmiddag geopend tussen 14.00 – 15.30 uur (m.u.v. vakanties). Daarnaast is het ook altijd zinvol om open dagen te bezoeken en deel te nemen aan meeloopdagen. Kijk voor data op www.saxion.nl. Kun je vaker gebruik maken van de 1 februari-regeling? Nee, je kan slechts eenmalig gebruik maken van de 1 februari-regeling; namelijk alleen in het eerste jaar van je studiefinanciering voor het hoger onderwijs. Wil je meer informatie? Kijk dan op MijnSaxion/Intranet > Voorzieningen > Studentbegeleiding (en ondersteuning) of maak via een van de studentbalies een afspraak met de studentendecaan. • Deventer 0570-603773
[email protected] • Enschede 053-4871808,
[email protected]
29
SAM MOET NOG VEEL LEREN.
Help hem blindengeleidehond worden. Ga naar
adopteereenpup.nl
International
Photo: Auke Pluim
Documentary to show what it takes to study abroad
Studying abroad sounds great. Graduating from a famous university whilst having fun in a foreign country, but is this true? The fact of the matter is that IBMS programs have a national average of a fifty percent drop-out rate. To prevent students from making the wrong choices, the MIM academy is making a documentary about IBMS students to show what it takes to be an IBMS student. Since September, six students have been making a weekly video diary in which they tell about their experiences as IBMS students. Danny Ngo Nguyen is one of the students taking part in the movie. “In the diary, I answer questions we get from the teacher, but we also have room to improvise. Like the first time I saw snow, I thought the subject should be snow.” Nguyen also uses his diary to talk about the problems he faces as a Saxion student. “When I come home and there is no one to talk to, I start talking to the camera. For instance about the work we have to do in groups. With all kinds of different nationalities it is sometimes hard to work together. These problems I can tell the camera. IBMS is a hard and intensive study. With this movie, future students know what they can expect when deciding to follow this study. Whatever happens with me, I know that my story will help others” The students will end their video diaries at the end of February. After that, professional film maker, Tijcode Producties will
produce a film of around twenty minutes. The documentary will be available on the Saxion website for prospective students to watch. The idea for the documentary came from first-year coordinator Thierry Tartarin. With the film, Tartarin does not want to put future students off, but intends to provide practical feedback. “We are committed to helping students as much as possible. We want to create awareness of how different the education system works here as well as effects of the culture shock and difficulty with studying in English. This should make a positive contribution to the students’ process of decision-making process. We believe this initiative will contribute to increasing the number of students passing their first year.” Willem Korenromp
31
International
Academia Vitae: the showroom of technology Saxion has started with the Saxion Academia Vitae new style. All academies participate. Forty productions have been programmed to show what Saxion has to offer in the field of innovative technology. “This has to be a showroom. A shopping window that shows what Saxion has on offer”, says Rients Jorna, who is responsible for the Academia Vitae. The Saxion Academia Vitae is a follow-up of Studium Generale, which has been held since the nineties. However, the purpose of the Academia Vitae is to get a more mixed audience. The forty productions should attract about a thousand visitors all together. Where Studium Generale was mostly held in Deventer, the activities of the new Academia Vitea will be held in Enschede, Hengelo and Apeldoorn as well. Jorna: “We have the possibility of organizing the meetings in the Saxion theater rooms, but there is also a possibility of arranging meetings in bars or cafés outside of the University. For example at the city archives or at the Athenaeum library in Deventer. Or we could arrange something with a company.”
The main difference compared to Studium Generale is that the Saxion Academia Vitae will have a bigger carrying capacity among the Saxion Expertise Centres and academies. The academies will have to organise two to three activities a year. The new Academia Vitae is connecting with the ambition of Saxion to be a University of Applied Sciences. The Academia Vitae has to be the stage where research becomes visible. “We expect students to develop into more reflective professionals by visiting the Academia Vitae”, Jorna says. “In addition to that, there is the possibility of sharing knowledge by discussing and debating.” A subject that should be a theme in all of the activities of the Academia Vitae is innovative technology. Jorna: “The world has to know Saxion is a star in innovative technology, which can be seen in all of our curricula. Our students have to be aware of this. It does not matter if you are studying to be a security manager or to get a job in health care. New technologies are found everywhere. Academies have to make their stories known and tell what they are doing at the moment. They have the possibility of showing all the good things Saxion has to offer.”
Dutch culture: Queen Beatrix
Foto: iStockphoto/Haags Uitburo
Beatrix has been the Queen of the Netherlands since 30 April 1980. On that day she succeeded her mother Juliana, who was our queen for 32 years. In her early life, Beatrix visited the University of Leiden where she studied sociology, jurisprudence, economics, parliamentary history and constitutional law. In 1965 Beatrix got married to the German Claus van Amsberg. It was quite a sensitive marriage, as Clause used to be a member of the Hitler Jugend and the German Wehrmacht. It led to a protest of a number of Dutch people, but through the years Claus grew out to be one of the most popular members of the Dutch monarchy. The last years have been heavy on the Queen. She saw her husband pass away in 2002 and two years later her father and mother died. Also there was an assassination attempt on the Royal Family during Queens’ Day in 2009 in Apeldoorn. Luckily, all of the members survived. The last misfortune was the skiing accident of her second son Johan-Friso a year ago. He has been in a coma since. Because of all the misfortune in recent years, the question rises how long she will continue her ‘job’ of being Queen. Her son Willem-Alexander and his wife Máxima look ready to take over the responsibility. But will it happen this year or does she stay on the throne for a few more years? Only Beatrix knows the answer… (WK)
32
She has been one of the most powerful women in The Netherlands for over thirty years. Her name? Beatrix Wilhelmina Armgard van Lippe-Biesterfeld. But most people will refer to her as the Queen of the Netherlands. On the 31st of January she will celebrate her 75th birthday. And the same as every year, the big question arises: Will she stay on the throne, or will she push her oldest son Willem-Alexander forward to be the new king?
Students give their view on the Vecht River
Photo: Auke Pluim
Photo: Auke Pluim
International
Water and the Netherlands. It is a well-known combination when people abroad think about Holland. We Dutchies seem to know everything about water. Or at least we like to think so. However, for a research project about the Vecht river, five Saxion students from different countries were asked to give there recommendations about the river, because the ordering party wanted some out-of-the-box ideas. The Iranian Mohsen Vejdaninia is one of the students who helped during the research. He was accompanied by Chely Novia Bramania (Indonesia), Gabriela Leal de Mouriño (Brazil), Lai Yun (China) and Pedro Henrique Bof (Brazil). The Vecht river suffered floods and pollution, therefore the municipality of Hardenberg came up with the idea of creating a waterpark from it. The students were asked to come up with ideas to be implemented in the area and improve it socially, environ-
mentally and economically. “We did some interviews and in the end we worked on three different scenarios”, Vejdaninia said. “The first is to create a touristic waterfront to attract tourists to Hardenberg, but also to provide maintenance for the Vecht River. The second was building dams, so an artificial lake could be created. This could be used for recreation. Our final idea was to create a river canal to control floods and improve navigation, irrigation and recreation in the area.”
In the end the group decided to recommend building a waterfront. According to the report, the students think that this idea has a great deal of potential to be an attraction in the city and it will give tourism a boost by bringing more people to the area. Vejdaninia thought the project was an educational assessment. “I learned a lot from doing this project. We did research, found some problems and tried to work on solutions.” (WK)
33
Oud-student
Het schaap van Dennis V en andere verhalen Ze zijn de zesde exploitant van Go Planet, dat ooit onder de naam Miracle Planet dé uitgaansboulevard van het oosten des lands had moeten worden. De Enschedese ‘hoogleraar horeca’ Ben Lutke Veldhuis en zijn jonge kompaan Dennis Verdriet zetten hun schouders eronder. Het is de laatste kans voor het complex.
34
Ben Lutke Veldhuis en Dennis Verdriet kwamen elkaar vaak tegen op feesten en partijen. Lutke Veldhuis was cateraar en Verdriet verkocht fruit en smoothies (zuivel-met-fruit-drankje). Een aantal jaren geleden sloegen ze via het bedrijf Catering Enzo de handen ineen bij FBK, CSI en de beurzen in het Expo Center in Hengelo. Het werd een groot succes, tot Hans Lesscher bekendmaakte dat hij van het Expo Center zijn hoofdkantoor (Lesscher IT) wilde maken. Beurzen waren daarmee verleden tijd.
Een aantal puzzelstukjes vielen op hun plaats. De eigenaren van Go Planet (André van Leeuwen, Guus Brandriet, Harry Kuipers, René Kuipers en Elizen Vastgoed) hadden Lutke Veldhuis al eerder gevraagd naar exploitatiemogelijkheden van Go Planet te kijken. En toen de beursorganisaties hoorden dat er voor hen geen toekomst meer zou zijn in Hengelo vroegen ze Lutke Veldhuis naar alternatieve locaties. Go Planet was op dat moment niet geschikt voor grootschalige beurzen. “Veel te hokkerig.”
Vastgoedwereld Met de eigenaren werd gesproken over verbouwen. Dat waren niet de allerfijnste gesprekken, want de vastgoedwereld lag uitgeteld op zijn rug. De eigenaren hadden ongetwijfeld diep in hun hart spijt dat ze er ooit waren ingestapt en het allang afgeschreven als een mislukte investering. En om er dan weer geld in te steken… Maar Lutke Veldhuis en Verdriet doen zelf ook financieel mee. Over geld praten met Lutke Veldhuis en Verdriet is zoiets als een slak koffie
Dennis Verdriet
In het kort
dat is oplopend. Het grote geld moeten ze verdienen met de catering tijdens beurzen en evenementen.
Naam: Dennis Verdriet Leeftijd: 29 jaar Functie: directeur/eigenaar Go Planet, Fresh Today en Catering Enzo Opleiding: Small Business Afgestudeerd: 2008
Foto: Martin Scheffer
Verdriet
leren zetten. Maar na enige tijd wordt duidelijk dat er toch weer voor vele tienduizenden euro’s is vertimmerd in de hal die nu bijna tienduizend meter beursoppervlakte telt en dat er met de organisatoren van vrijwel alle beurzen – van de Huishoud Hobbybeurs tot Pasar Malam en van hippische evenementen tot het circus – langjarige afspraken zijn gemaakt waarbij de huur langzaam wordt verhoogd. Lutke Veldhuis en Verdriet moeten natuurlijk netjes maandelijks huur betalen aan de eigenaren en ook
Vers fruit en smoothies De vader van Verdriet was een traditionele groenteboer. Zoonlief zag een andere toekomst voor zichzelf. “Ik zag mezelf niet achter een groentekraam staan, dus toen ben ik de boer opgegaan met smoothies en fruitsalades. Daarvoor heb ik het bedrijf Fresh Today opgericht. Ik ben begonnen op de Weerselose markt. Op die rommelmarkten heb ik duizenden bakjes fruitsalades verkocht.” Hij werd een bekend gezicht op festivals en evenementen. “Op een gegeven moment was ik op dat vlak de grootste in Nederland.” Tegenwoordig levert hij vers fruit aan zorginstellingen, ziekenhuizen, onderwijsinstellingen (waaronder Saxion) en tankstations. Vroeger maakte Verdriet alles zelf, maar ook die tijd is geweest. In Apeldoorn bij Otten AGF (wat staat voor Aardappelen Groente en Fruit en waarvan Verdriet mede-eigenaar is) worden de bestellingen klaargemaakt en vanaf vijf uur in de ochtend bij de 180 klanten in het hele land met busjes bezorgd.” Zelf is hij er naar schatting nog maar een uur of vijf per week mee bezig. Small Business Verdriet is geboren en getogen in Enschede. Eerst haalde hij zijn mbo-diploma. “Ik was vroeger nogal onhandelbaar, vond alles leuker dan school.” Daarna volgde de versneld ROC Detailhandel zodat hij zich kon inschrijven voor Small Business bij Saxion. “Ik wilde ondernemer worden, was al ondernemer en dacht dat deze opleiding nog wat aan mijn kennis kon toevoegen.” Dat bleek ook zo te zijn, want toen hij samen met zijn partner in Go Planet wilde stappen, wilden verschillende partijen wel heel graag een businessplan zien. “En dat heb ik geleerd bij Small Business.” De partners vullen elkaar aan. “Je kunt rustig zeggen dat als Ben er niet was geweest ik niet had kunnen instappen bij Go Planet, maar als ik er niet was geweest, Ben het ook niet had gedaan.” Met Saxion heeft hij als leverancier nog wel eens contact. Verder is hij een paar keer gevraagd een gastcollege te geven (“geen tijd”). Na een akkefietje wordt die kans overigens steeds kleiner. “Ik werd
gevraagd een offerte te maken voor de catering van de HOI, de introductieweek. Ik heb commercieel het beste voorstel gemaakt, maar ik kreeg de klus niet omdat ze een samenwerking hebben met FC Twente en Ata. Dat kan toch niet waar zijn, dacht ik. Ik had bussen geregeld, artiesten, alles. Ik dacht: eerste feestje voor ons bij Saxion, we gaan knallen. Word ik op het laatste moment teruggefloten.” Afbreekbaar toiletpapier Maar over de opleiding niets dan lof. Hij vertelt met smaak over zijn eigen minionderneming Pavabo. “Dat is Spaans voor ‘afbreekbaar’ of zoiets. We hadden toiletpapier ontwikkeld voor gevangenissen. Gevangenen gooien soms hele rollen toiletpapier in de wc waardoor die verstopt raakt. De gedetineerden kregen vijftien velletjes van ons papier. We hadden uitgerekend dat dat genoeg was om de billen af te vegen en dat het toilet dan niet verstopt zou raken. Weet je dat ons toiletpapier nog steeds wordt gebruikt in sommige isoleercellen? We moesten ons product een keer laten zien tijdens een evenement in de Orangerie in Apeldoorn.” Maar de heren schaamden zich eigenlijk een beetje voor hun product. “Ik stelde voor ons als bakkers van de bakkersopleiding voor te doen en eigengemaakt appelgebak te verkopen. We kochten een paar dozen diepvriesgebak.” De man verdienden ze een leuk zakcentje en ze kregen nota bene nog een creativiteitsprijs ook. “En we werden dat jaar nog de op twee na beste mini-onderneming, met dat wc-papier.” Schaap Met het eierspel vestigde Dennis Verdriet zijn naam definitief. Studenten kregen een ei dat ze moesten ruilen tegen steeds een ander product. Aan het eind van de dag won degene die via alle ruilhandels het meeste voor zijn ei had gekregen. Linkmiegel Verdriet deed de hele dag niets, stapte aan het einde van de dag naar een schapenboer die hij kende, ruilde zijn ei voor een schaap en liep daarmee de school binnen. Verdriet en zijn vrienden wonnen de wedstrijd. Sindsdien staat in de reglementen dat het verboden is levende dieren in het spel te betrekken. Grijnzend: “Mooi toch?” Jan Medendorp
35
Recensies
FILM
7,5
Lay the favorite
‘Ze werkte als serveerster in een cocktailbar toen hij haar oppikte en veranderde in een iemand anders.’ Aldus een vrije vertaling van een top-2000-liedje van Human League. Precies dat gebeurt in ‘Lay the favorite’. Beth (Rebecca Hall) is de cocktailwaitress en Dink (Bruce Willis) pikt haar op en bezorgt haar een nieuwe carrière. Ze gaat bij Dinks kantoor in Las Vegas werken waar ze gokkers overhalen nog meer geld over de balk te smijten. Beth kan praten en is bovendien goed in wiskunde. Zo weet ze veel geld te genereren waardoor ze al snel grotere klanten mag bedienen. ‘Lay the favorite’ is een voorspelbaar filmpje over het snelle geld in Las Vegas tot Beth enkele fouten maakt, geld van Dinks vrouw verbrast en in zee gaat met de sleazy Vince Vaughn. Dan wordt het gelukkig toch nog iets meer dan een standaard gokfilm. Daarnaast is het leuk om oude tv-acteurs als Joshua Jackson (‘Dawson’s Creek’) en Laura Prepon (‘That 70’s Show’) weer eens te zien, al is het dan in bijrollen in een niet meer dan aardige film. Want het blijft opvallend dat een groot regisseur als Frears (‘High Fidelity’, ‘The Queen’) zich verlaagt tot zo’n B-film. (RvN)
7
Paper Mario: Sticker Star
36
8
Passenger – All the little lights
Van: Stephen Frears Met: Rebecca Hall, Bruce Willis, Joshua Jackson In de bios: 24 januari
GAME
CD
Platform: PS3/XBOX 360 Paper Mario: Sticker Star speelt anders dan de andere spellen uit het Mario-universum. De bedoeling van dit spel is zo veel mogelijk Royal Stickers (die zijn gestolen door Bowser en zijn kompanen) te verzamelen. Zoals het een goede Mario-game betaamt, is ook in dit spel Princess Peach weer eens door Bowser ontvoerd. Waar het bij eerdere Mario-spellen voldoende was om op je vijanden te springen, versla je in Paper Mario je tegenstanders met stickers. Stickers kun je overal in elke wereld vinden. Je verslaat je tegenstanders Pokémongewijs met deze stickers (voor de echte Pokémonkenners: de PP). Paper Mario kent ongeveer vijf werelden, met ongeveer zeven levels per wereld. Elke wereld eindigt met een eindbaas (ook zeer gebruikelijk bij Mario-spellen). Het frappante aan dit spel is dat het decor en de personages zo plat zijn als een dubbeltje, maar dat de 3D een grote toevoeging is aan het spel. Ook de bekende Mario-soundtracks komen terug, zij het gemixt. De communicatie tussen de personages zit vol humor, vooral wanneer een voorwerp wordt gevonden dat juist niet plat is. Deze voorwerpen kunnen door middel van een magisch bord worden veranderd in stickers. Daarnaast heeft Mario de kracht om te ‘paperiseren’. Zo maakt hij een brug door hem op de juiste plaats neer te zetten en maakt hij een slapende rups wakker door hem te wekken met een trompet, en ga zo maar door. (JV)
Tussen alle grote Serious Request-hits als ‘Year of Summer’, ‘Scream & Shout’, ‘Ik vind je lekkah’ en ‘Op hoes op an veur Kesmis’ dook ook het kleine en rustige ‘Let her go’ op in de top-tien van meest aangevraagde songs. De Britse singer-songwriter Mike Rosenberg begon tien jaar geleden de band Passenger en ging daar doodleuk mee door toen alle andere bandleden waren vertrokken. ‘All the little lights’ bevat een tiental songs die veel meer laten horen dan een man met piano. Op de titeltrack klinkt een heel arsenaal aan snaarinstrumenten tot een cello aan toe en ook blazers mogen meedoen met het vrolijke liedje. Het is meteen een van de snellere songs want over het algemeen houdt Mike zich in. De stemmige liedjes vertellen verhalen over vistripjes (‘Little lights’), melancholische reizen naar het verleden (‘Circles’) en eenzame wandelingen op zoek naar jezelf (‘Keep on walking’). Het reisthema zit overduidelijk niet alleen in de bandnaam. Het enige bezwaar dat je tegen deze muziek in kunt brengen is de stem van Rosenberg, die wat doet denken aan die van James Blunt. Maar als je het geknepen stemgeluid in ‘Let her go’ mooi vond, vind je de rest ook goed. (RvN)
CD
4
Sandra van Nieuwland More Wat heb je nodig om binnen een week een platina-cd te scoren, drie singles tegelijk in de top-tien te krijgen (wat alleen The Beatles en Bruce Springsteen is gelukt) en nog voor de finale van een talentenshow in totaal vijf hits te scoren? Sandra van Nieuwland had daar een afgeronde studie muziekwetenschap voor nodig. En natuurlijk een gouden strot. Plus een berg ervaring in diverse cover- en jazzbandjes. Doorzettingsvermogen is ook handig. En het belangrijkste is toch wel het feit dat die talentenshow The Voice heette en miljoenen kijkers trok. Het opvallendste aan haar prestatie is dat ze niet de uiteindelijke winnares was. Haar album staat vol covers waarvan ze een aantal ook in de show zong. Bekende hits in, langzamere, gladgestreken uitvoeringen, geproduceerd door Tjeerd – broer van Voice-coach Trijntje – Oosterhuis. Als je ‘Beggin’ van The Four Tops of Madcon kent, ‘Sing it back’ van Moloko of ‘Keep your head up’ van Ben Howard, dan komt Sandra’s interpretatie vlakjes over. Compleet risicoloze muziek zonder al te veel pit – waarmee meteen haar grote succes is verklaard. De grote vraag is: gaat ze ook nog scoren zonder die covers? Aan haar belangrijkste pluspunt – haar Voice – zal het niet liggen. (RvN)
Recensies
BOEK
7,5
Alik Kramer & Thijs Launspach – Quarterlife ‘Kansen, kopzorgen en keuzes van de twintigers van nu’ luidt de ondertitel van ‘Quarterlife’. Precies die onderwerpen behandelen Kramer & Launspach. Ze beginnen met een historische inleiding over hoe de periode tussen jeugd en volwassenheid in de loop der tijden veranderde. Want het begrip quarterlife is van vrij recent. In de vorige eeuw leefden mensen korter, deden ze langer hetzelfde werk en settelden jongvolwassenen zich eerder. Nu maken achttien- tot dertigjarigen eerst gebruik van alle mogelijkheden die de rijke Westerse maatschappij te bieden heeft om de de wereld te leren kennen. Want dat is wel een kanttekening bij dit boek: het gaat nadrukkelijk over mensen die financieel en qua milieu de luxe hebben om dingen uit te proberen. De keuze om te jobhoppen – heel handig om er achter te komen wat je wilt – is namelijk niet aan iedereen. Maar áls je mogelijkheden hebt, is dit boek een fijne handleiding. Het werpt vragen op en geeft tips over hoe om te gaan met bijvoorbeeld keuzestress of een mogelijke crisis. Want net zoals aan de term midlife het begrip crisis kleeft, hangt ook aan quarterlife een negatieve situatie: de quarterlifecrisis. Een andere ondertitel had dan ook kunnen zijn: ‘Hoe overleef ik mijn quarterlife?’ (RvN)
FILM
7
Lincoln Van: Steven Spielberg Met: Daniel Day-Lewis, Sally Field, Joseph Gordon-Levitt In de bios: 31 januari Midden in de winter komen de grote Amerikaanse films uit. Die planning heeft alles te maken met de aankomende awardshows (Globes, Oscars). Deze winter draaien zowel ‘Zero Dark Thirty’, ‘Django Unchained’, ‘Les Miserables’, ‘Life of Pi’, ‘The Master’ en ook ‘Lincoln’, de nieuwe film van Steven Spielberg. Qua Oscars staat de teller voor Spielberg op drie en voor hoofdrolspeler Daniel Day-Lewis op twee. Gezien hun staat van dienst eigenlijk nog best weinig. ‘Lincoln’ draait natuurlijk om het leven van de zestiende president van de VS die tijdens de Burgeroorlog (1861-1865) het Noorden en het Zuiden bij elkaar probeerde te houden. De film focust op deze kritieke periode en stopt als Lincoln wordt vermoord. En dat laatste is geen spoiler, als je tenminste vroeger bij geschiedenis hebt opgelet. ‘Lincoln’ is geen spannende thriller of detective, maar een degelijk drama over wat er achter de schermen van het presidentschap speelt. Als je deze film mag geloven, is er in anderhalve eeuw weinig veranderd. Ook toen speelden lobbyisten en politici machtsspelletjes. Of Daniel-Day en Steven weer een Oscar mogen ophalen, hangt af van de Oscar-stemmers. Als zij van goed gemaakte maar ietwat saaie historische drama’s houden zit het wel goed. (RvN)
PRIJSVRAAG: A Good Day to Die Hard Voor de vijfde keer kruipt Bruce Willis in de huid van John McClane, zijn alter ego in de Die Hard-films. In het nieuwste deel ‘A Good Day to Die Hard’ reist Willis af naar Rusland waar hij zijn vervreemde zoon Jack moet helpen. Het belooft een film te worden vol met explosies, geweergevechten en ander geweld. Kortom, een film die het bloed sneller laat stromen. Sax en Wolff Cinestar doen een vip arrangement cadeau. Win twee entreekaarten en twee drankjes en snacks met het beantwoorden van de volgende vraag: Wat is de naam van John McClane’s ex-vrouw in Die Hard? Mail je antwoord, je naam en je telefoonnummer vóór 7 februari naar
[email protected]. Alleen Saxionners kunnen meedoen aan deze actie. Scan de QR-code voor een trailer van de film.
37
De maand van…
De maand van…
Alpineskiër Patrick Roël. De twintigjarige Saxion-student was in december op trainingskamp met de nationale selectie ter voorbereiding op het WK alpineskiën in het Oostenrijkse Schladming.
gheden De omstandi t tijdens ec waren perf ning. ai tr te de eers lopen op de heenreis. uwval flink wat vertraging opge Een tegenvaller. Door grote snee
Mooie dagen in Zwitserland met kerst en oud en nieuw.
Een training op de piste waar het allemaal moet gebeuren in februari. Er wordt ook hard gewerkt om de piste op tijd klaar te hebben. Er werd niet alleen ha rd getraind op ski’s, maar bijvoorbeeld ook in het krachthonk.
et het Fotoshoot m 2 januari. op hele team
38
Ben jij Saxion-student of werk je bij Saxion? En lijkt het je leuk een keer in Sax te staan? Stuur een e-mail naar
[email protected]. Misschien ben jij de volgende keer de hoofdpersoon in De maand van…
Volgende editie
Volgende editie
Thema: Muziek Denk jij een interessante bijdrage te kunnen leveren aan de volgende Sax? Neem contact met ons op:
[email protected].
Blijf op de hoogte! Foto: Franco Bouly
Volg Sax op Twitter (@sax_nu) en Facebook (facebook. com/saxmedia). ‘Vind ons leuk’ en ontvang het laatste nieuws via je nieuwsfeed. Op www.sax.nu blijf je op de hoogte van alles in en over Saxion.
colofon Sax is een redactioneel onafhankelijke uitgave van Saxion. Sax wordt gratis verspreid onder 23.000 studenten en 2.500 medewerkers van Saxion in de vestigingen Deventer, Enschede en Apeldoorn. Sax verschijnt negen keer per jaar. Het dagelijks nieuws over Saxion en het hoger onderwijs lees je op www.sax.nu. Redactiesecretariaat Postbus 501, 7400 AM Deventer Handelskade 75, kamer A2.09 0570-603993 Abonnementen/toezending
[email protected] Hoofdredactie Thijs Klaverstijn, Wendy van Til 053-5376098, 053-5376862
[email protected] Eindredactie Désirée van Hattum 0570-601966
[email protected]
Aan dit nummer werkten mee Anne Berentsen, Monika van Breugel, Mandy van Dijk, Richard Hoekstra, Lin Kiekebosch, Willem Korenromp, Marco Krijnsen, Jan Medendorp, Yvonne van de Meent, Ricco van Nierop, Nicolien Oldeman, Jorben Vink Illustraties Tom Goovaerts (pagina 5) Fotografie Toma Tudor, Auke Pluim
Drukwerk Drukkerij Roelofs Enschede Advertenties Bureau van Vliet Postbus 20 2040 AA Zandvoort 023-5714745 Kopij inleveren vóór 6 februari Volgende Sax 26 februari
Opmaak VisionMakers Enschede
Beeldmateriaal en teksten mogen alleen met toestemming van de redactie door derden worden gereproduceerd.
39