Evaluatie van de overlast in de Breedstraatbuurt - 2014
Winkeliers- en passantenonderzoek December 2014
Utrecht.nl/onderzoek1
Colofon
uitgave Afdeling Onderzoek Gemeente Utrecht Postbus 16200 3500 CE Utrecht 030 286 1350
[email protected]
in opdracht van Eenheid Veiligheid Gemeente Utrecht
internet www.utrecht.nl/onderzoek
rapportage Veronique Linssen
informatie Veronique Linssen 030 - 286 0419
foto omslag Robert Oosterbroek
bronvermelding Het overnemen van gegevens uit deze publicatie is toegestaan met de bronvermelding: afdeling Onderzoek, gemeente Utrecht
December 2014
2
Evaluatie Overlast Breedstraatbuurt – Winkeliers en passanten, december 2014
Samenvatting De Breedstraatbuurt in Utrecht is een buurt waar veel verschillende voorzieningen en activiteiten in een klein gebied samenkomen. Omdat deze buurt al jaren met overlastproblematiek kampt, is de gemeente Utrecht in 2008 gestart met een buurtaanpak om de overlast terug te dringen. Om de ontwikkeling van de overlast te monitoren worden periodiek metingen uitgevoerd, waaronder een bewonersonderzoek. Aanvullend hierop heeft dit jaar voor het eerst ook een winkeliers- en passantenonderzoek plaatsgevonden. Uit de resultaten blijkt dat de houding van winkeliers ten aanzien van de overlast over het algemeen dichter tegen die van de bewoners aanligt dan bij de passanten het geval is.
Winkeliers en passanten ervaren Breedstraatbuurt als prettig Zowel passanten als winkeliers vinden de Breedstraatbuurt een prettige tot zeer prettige buurt. Beide groepen typeren de buurt als gezellig en levendig, met leuke winkels. Toch voelt 22% van de winkeliers zich soms of vaak onveilig in de buurt. Dat is overigens significant lager dan bij de bewoners het geval is (41% van de bewoners voelt zich vaak/soms onveilig1). Passanten hebben het minst last van gevoelens van onveiligheid: slechts 6% van de passanten voelt zich vaak/soms onveilig in de Breedstraatbuurt.
Verschillende doelgroepen hebben elk hun eigen overlast top-drie Een meerderheid van de ondervraagde winkeliers (55%) ervaart zelden of nooit overlast in de buurt. Bij de passanten is dat zelfs 86%. Toch zegt nog zo’n 15% van de winkeliers vaak overlast te ervaren, bij de passanten is dit slechts 5%. Op de vraag om welk type overlast het gaat blijkt bij de winkeliers het gebruik en/of de handel in softdrugs op nummer één te staan. De passanten noemen verkeersoverlast het vaakst. Hoewel de vraag bij bewoners iets anders is gesteld, is duidelijk dat bewoners geluidsoverlast boven in hun top-drie hebben staan. Het blijkt dus dat bewoners, winkeliers en passanten de verschillende vormen van overlast ieder op hun eigen manier ervaren. Bewoners hebben immers heel andere belangen in de buurt dan bijvoorbeeld passanten. Bovendien is te verwachten dat bewoners meer betrokken zijn bij de buurt dan de andere doelgroepen. Dit verklaart waarschijnlijk ook waarom bewoners zich over het algemeen vaker onveilig voelen of waarom ze veel meer last hebben van rommel op straat dan passanten of winkeliers. De helft van de winkeliers die overlast ervaren ondervindt hiervan weinig hinder. Bij de passanten zijn de meningen meer verdeeld; een derde ervaart weinig hinder van de overlast en nog eens een derde juist veel.
1
Dit blijkt uit de 3-meting Overlast Breedstraatbuurt (december 2014), waarvoor een apart rapport is verschenen.
3
Vooral overlast in de (voor)avond De meeste winkeliers (67%) ervaren de overlast in de vooravond, van 16.00 uur tot 20.00 uur, terwijl meer dan de helft van de passanten (58%) vooral nachts overlast ervaart. Dit heeft waarschijnlijk te maken met het feit dat passanten vaker dan winkeliers last hebben van uitgaanspubliek. Ook de meeste bewoners (ruim 80%) zeggen vooral ‘s nachts overlast te ervaren en net als bij de passanten hebben ook bewoners relatief vaak last van uitgaanspubliek.
Bijna twee derde winkeliers bekend met intensiever toezicht van politie en BOA’s Aan de winkeliers is gevraagd of ze iets gemerkt hebben van de eind 2013 gestarte intensievere aanpak van de overlast in het Breedstraatgebied. De winkeliers blijken het meest bekend met het intensiever toezicht van politie en BOA’s (63%), op afstand gevolgd door het weren van verdachte personen door middel van verblijfsontzeggingen (37%). Ook bij de bewoners was het intensiever toezicht het meest bekend, gevolgd door het weren van verdachte personen.
4
Evaluatie Overlast Breedstraatbuurt – Winkeliers en passanten, december 2014
Inhoudsopgave Samenvatting
3
Inleiding
7
1
Ervaren overlast door winkeliers
9
2
Ervaren overlast passanten
15
Bijlage 1: profiel respondenten
19
Bijlage 2: Vragenlijst winkeliersonderzoek
21
Bijlage 3: Vragenlijst passantenonderzoek
24
5
6
Evaluatie Overlast Breedstraatbuurt – Winkeliers en passanten, december 2014
Inleiding Achtergrond De Breedstraatbuurt in Utrecht is een buurt waar veel verschillende voorzieningen en activiteiten in een klein gebied samenkomen: (historisch) wonen, horeca, coffeeshops, winkels, etc. Al jaren heeft deze buurt te maken met overlastproblemen die de leefbaarheid aantasten. Alle betrokkenen willen dat de leefbaarheid, de veiligheid en het vestigingsklimaat in de buurt verbeteren. In 2008 is de gemeente Utrecht daarom gestart met een buurtaanpak met een doelgericht en integraal karakter, gebaseerd op de principes van gebiedsmanagement. Om de aanpak te monitoren en beter te kunnen afstemmen op actuele problemen en wensen van ondernemers en bewoners, voert Onderzoek in opdracht van Veiligheid sinds 2009 metingen uit naar de verschillende vormen van overlast. In het najaar van 2014 is de 3-meting uitgevoerd, met daarin onder meer registratiegegevens, een bewonersenquête en een verkeerstelling. Aanvullend op deze 3-meting wil Veiligheid graag de mening van passanten en winkeliers in beeld krijgen. Dit rapport bevat de resultaten van een face-to-face onderzoek onder 27 winkeliers en 109 passanten in het Breedstraatgebied.
Doelstelling en onderzoeksopzet De doelstelling van dit onderzoek is:
Het zo goed mogelijk in kaart brengen van de door winkeliers en passanten ervaren overlast in de omgeving van de Breedstraat. De onderzoeksvragen betreffen met name de overlast die winkeliers en passanten ervaren en de bekendheid van winkeliers met de nieuwe overlastaanpak die eind 2013 is gestart. Het onderzoek sluit voor wat betreft opzet en vragenlijst zoveel mogelijk aan op de bewonersenquête van de 3meting (oktober 2014). In het Breedstraatgebied zijn diverse winkels gevestigd, waarvan de eigenaren overlast in de buurt kunnen ervaren en daarmee over waardevolle informatie kunnen beschikken. Voor deze meting zijn netto 27 winkeliers (face-to-face) geïnterviewd.
Om de door passanten ervaren overlast vast te stellen zijn netto 109 mensen op strategische plaatsen in de Breedstraatbuurt geïnterviewd (face-to-face), met een vergelijkbare vragenlijst als voor de winkeliers. De enquêteurs hebben de passanten op verschillende tijdstippen en dagen (weekend en doordeweeks) benaderd. Bewoners zijn uitgesloten van deelname.
7
Afbakening onderzoeksgebied Voor dit onderzoek is (net als in de 3-meting) uitgegaan van het totale projectgebied Breedstraatbuurt. Deze buurt wordt begrensd door de Voorstraat, de Potterstraat, de Oudegracht, de Van Asch van Wijckskade, de Begijnekade en de Wijde Begijnestraat (zie kaart). Het onderzoeksgebied is dus kleiner dan de officiële Utrechtse wijk- en buurtindeling (buurt Breedstraat, Plompetorengracht e.o.), welke ook nog de Plompetorengracht en de Wolvenbuurt omvat.
Leeswijzer In deze rapportage worden de belangrijkste uitkomsten van de meting onder winkeliers en passanten uit het Breedstraatgebied beschreven. In het eerste hoofdstuk wordt de door winkeliers ervaren overlast besproken. Daarnaast is gevraagd naar de bekendheid van winkeliers met de nieuwe overlastmaatregelen, die eind 2013 zijn gestart. Ook komt het groepsgesprek met enkele leden van het bestuur van de winkeliersvereniging (uit de 3-meting van oktober 2014) kort aan bod. Het tweede hoofdstuk beschrijft de overlast die wordt ervaren door passanten. In de bijlage vindt u een profielschets van de respondenten.
8
Evaluatie Overlast Breedstraatbuurt – Winkeliers en passanten, december 2014
1 Ervaren overlast door winkeliers •
Ruim 90% van de winkeliers vindt de Breedstraatbuurt een prettige buurt. Toch voelt 22% zich er soms of vaak onveilig.
•
Meer dan de helft (55%) van de ondervraagde winkeliers ervaart zelden of nooit overlast in de buurt. Zo’n 15% ervaart vaak overlast.
•
Gebruik/handel in softdrugs is meest genoemde vorm van overlast. Rommel op straat scoort vrij laag bij winkeliers (bij bewoners juist hoog).
•
De helft van de winkeliers die overlast ervaren ondervindt hiervan weinig hinder. Een derde ondervindt juist veel hinder van de overlast.
•
De winkeliers blijken het meest bekend met het intensiever toezicht van politie en BOA’s (63%), op afstand gevolgd door het weren van verdachte personen (37%).
Inleiding In dit hoofdstuk staat de overlast die winkeliers mogelijk ervaren centraal. In hoeverre ondervinden zij overlast in de buurt? Wanneer precies en waar wordt de overlast door veroorzaakt? Weten ze iets van de maatregelen om die overlast terug te dringen? In de 3-meting zijn een drietal winkeliers/ondernemers van de winkeliersvereniging van de Breedstraatbuurt uitgebreid aan het woord gekomen. In dit hoofdstuk zullen we de resultaten van dat gesprek nog kort aanstippen.
Achtergrond winkeliers Voor het onderzoek naar de overlast die winkeliers ervaren, zijn in totaal 27 winkeliers geïnterviewd. Van deze winkeliers heeft ruim de helft langer dan 5 jaar een winkel of bedrijf in de Breedstraatbuurt. Vanwege het kleine respondentenaantal moeten de resultaten voor de winkeliers over het algemeen met voorzichtigheid betracht worden. Zeker waar het vergelijkingen met bewoners en passanten betreft.
Meerderheid winkeliers vindt Breedstraatbuurt prettig Zo’n 93% van de ondervraagde winkeliers vindt de Breedstraatbuurt prettig tot zeer prettig. Deze mening is vergelijkbaar met die van de bewoners ( 97% van de bewoners ervaart de buurt als (zeer) prettig). 70% van de winkeliers vindt overigens dat de buurt er de laatste twee jaar op vooruit is gegaan. Ze vinden de Breedstraatbuurt over het algemeen levendig en gezellig. Hieronder volgen enkele antwoorden van winkeliers op de vraag om de buurt met kernwoorden te typeren:
“Gezellig met een rauw randje” “Gezellig, leuke winkels en mensen” “Onvoorspelbaar” “Klein Parijs” “Moeilijk maar gezellig” “Ongepolijst” Ruim een vijfde van de winkeliers voelt zich vaak of soms onveilig in de buurt. Dat is significant lager dan bij de bewoners (41% van de bewoners voelt zich vaak/soms onveilig). 9
Tabel 1 Buurtbeleving Aandeel winkeliers (n=18) (Zeer) prettige buurt
93%
Buurt is laatste 2 jaar beter geworden
70%
Voelt zich vaak/soms onveilig in de buurt
22%
Bron: Onderzoek (Winkeliers- en passantenonderzoek Breedstraatbuurt 2014)
Meeste winkeliers ervaren zelden of nooit overlast Een meerderheid van de ondervraagde winkeliers (55%) ervaart zelden of nooit overlast in de buurt. Zo’n 15% ervaart vaak overlast.
Tabel 2 Overlast winkeliers Aandeel winkeliers (n=18) Ervaart vaak overlast
15%
Ervaart soms overlast
30%
Ervaart zelden overlast
22%
Ervaart nooit overlast
33% 100%
Bron: Onderzoek (Winkeliers- en passantenonderzoek Breedstraatbuurt 2014)
Handel/gebruik softdrugs grootste probleem Aan de winkeliers die aangeven wel eens overlast te ervaren (n=18) is gevraagd om welke overlast het gaat (vanwege het kleine aantal respondenten moeten deze gegevens als indicatief beschouwd worden). De meeste overlast blijkt dan terug te voeren op het gebruik en/of de handel in softdrugs, gevolgd door overlast van dak- en thuislozen en geluidsoverlast. Deze overlast top drie wijkt af van die van de bewoners: uit de 3-meting blijkt dat bewoners geluidsoverlast op nummer één van frequent ervaren overlast hebben staan, gevolgd door rommel op straat en drugshandel/gebruik. Opvallend is dat winkeliers zich een stuk minder storen aan rommel op straat dan bewoners.
Tabel 3 Type overlast die winkeliers ervaren* Aantal winkeliers (n=18) drugsgebruik/drugshandel (soft)
8
dak- en thuislozen
6
geluidsoverlast
6
verkeeroverlast
5
jongeren op straat
4
drugsgebruik/drugshandel (hard)
2
mensen die uitgaan
1
rommel op straat
1
anders
6
Bron: Onderzoek (Winkeliers- en passantenonderzoek Breedstraatbuurt 2014) * meerdere antwoorden mogelijk
10
Evaluatie Overlast Breedstraatbuurt – Winkeliers en passanten, december 2014
Vooravond is meest problematische tijdstip De meeste winkeliers ervaren de overlast in de vooravond, van 16.00 uur tot 20.00 uur. ’s Nachts zijn veel winkeliers over het algemeen niet aanwezig in de Breedstraatbuurt, waardoor slechts 3 winkeliers dit noemen als tijdstip van overlast.
Tabel 4 Tijdstip waarop winkeliers overlast ervaren* Aantal winkeliers (n=18) 's Ochtends (07.00-12.00 uur)
5
's Middags (12.00-16.00 uur)
6
Vooravond (16.00-20.00 uur)
12
's Avonds (20.00-00.00 uur)
7
's Nachts (00.00-07.00 uur)
3
doorlopend
3
Bron: Onderzoek (Winkeliers- en passantenonderzoek Breedstraatbuurt 2014) * meerdere antwoorden mogelijk
Ruim de helft van de ondervraagde winkeliers die aangeven overlast te ervaren zegt dat dit niet gebonden is aan een bepaalde dag/dagen, maar dat het eigenlijke op alle dagen van de week is.
Tabel 5 Dagen waarop winkeliers overlast ervaren* Aantal winkeliers (n=18) doordeweeks
6
op koopavond
1
in het weekend alle dagen
4 10
Bron: Onderzoek (Winkeliers- en passantenonderzoek Breedstraatbuurt 2014) * meerdere antwoorden mogelijk
Helft winkeliers met overlast ondervindt hiervan weinig hinder Winkeliers van de Breedstraatbuurt (die aangeven overlast te ervaren) is gevraagd hoe hinderlijk ze de totale overlast in de buurt vinden op een schaal van 1 tot 10. Een 1 betekent dat ze weinig hinder ondervinden, een 10 betekent erg veel hinder. De helft van de winkeliers die overlast ervaren, ondervindt hiervan weinig hinder. Een derde ondervindt juist veel hinder van de overlast. Vanwege het kleine aantal winkeliers (18) dat de vraag betreffende de hinder heeft beantwoord, kan er geen goede vergelijking worden gemaakt met de antwoorden van de bewoners.
11
Figuur 1 – Mate van door winkeliers ervaren hinder (n=18)
10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 1 t/m 4
5 t/m 6
7 t/m 10
ervaren hinder 2014 (1=weinig hinder, 10=erg veel hinder)
Bron: Onderzoek (Winkeliers- en passantenonderzoek Breedstraatbuurt 2014)
‘Intensiever toezicht’ meest bekende overlastmaatregel onder winkeliers Aan de winkeliers is gevraagd of ze iets gemerkt hebben van de eind 2013 gestarte intensievere aanpak van de overlast in het Breedstraatgebied. De winkeliers blijken het meest bekend met het intensiever toezicht van politie en BOA’s (63%), op afstand gevolgd door het weren van verdachte personen door middel van verblijfsontzeggingen (37%). Ook bij de bewoners was het intensiever toezicht het meest bekend, gevolgd door het weren van verdachte personen.
Tabel 6 Heeft de afgelopen twee jaar iets gemerkt van… Aandeel winkeliers (n=27) intensiever toezicht van politie en boa's (buitengewoon opsporingsambtenaren)
63%
verdachte personen worden geweerd d.m.v. verblijfsontzeggingen/ gebiedsverbod
37%
de winkelstraatmanager
30%
veiligheidschouw van bewoners/ondernemers langs knelpunten in de wijk
19%
Bron: Onderzoek (Winkeliers- en passantenonderzoek Breedstraatbuurt 2014)
Overlast volgens enkele ondernemers van de winkeliersvereniging In het kader van de 3-meting Overlast Breedstraatbuurt is begin oktober 2014 een groepsgesprek gehouden met drie van de vijf bestuursleden van de ondernemersvereniging in dit gebied. Dit gesprek ging over de ontwikkeling van de overlast in de buurt, de huidige overlastsituatie en oorzaken en oplossingen hiervoor. Ook is gesproken over de intensievere aanpak van de overlast, ingevoerd eind 2013. Volgens de ondervraagde ondernemers werd het eind 2013/begin 2014 wat rustiger in de Breedstraatbuurt, maar halverwege het jaar keerde de drugsoverlast weer terug. Dit lijkt hetzelfde beeld dat in 2012 door het bestuur van de winkeliersvereniging werd geschetst: dat de overlast nét na de invoering van nieuwe maatregelen afneemt, om vervolgens na enkele maanden weer toe te nemen.
12
Evaluatie Overlast Breedstraatbuurt – Winkeliers en passanten, december 2014
De drie ondervraagde ondernemers kennen de veiligheidsschouwen, maar van de andere maatregelen hebben ze niets/weinig gemerkt. Het dealen en gebruik van harddrugs is volgens de ondernemers nog steeds de belangrijkste bron van overlast in de Breedstraatbuurt. Ze beseffen dat de dealers van harddrugs moeilijk zijn aan te pakken en dat de benodigde politie-inzet daarvoor onevenredig groot moet zijn. De aanpak kan volgens de ondernemers het best vanuit een positieve benadering worden ingestoken: maak de buurt mooi, open, licht en sociaal. Dan geef je de wijk uitstraling en maak je duidelijk dat hier geen plaats is voor dealers.
13
14
Evaluatie Overlast Breedstraatbuurt – Winkeliers en passanten, december 2014
2 Ervaren overlast passanten •
Ruim 90% van de passanten ervaart de buurt als prettig tot zeer prettig. Dit is vergelijkbaar met de buurtbeleving van de winkeliers (93%) en de bewoners (97%).
•
Slechts 6% van de passanten voelt zich vaak/soms onveilig. Vergeleken met winkeliers (22%) en bewoners (24%) hebben passanten dus minder last van gevoelens van onveiligheid.
•
67% van de passanten zegt nooit overlast te ervaren in de Breedstraatbuurt. Slechts 5% ervaart vaak overlast. Een vergelijking met bewoners is niet mogelijk, maar vergeleken met de winkeliers ervaren passanten (significant) minder vaak overlast dan winkeliers.
•
Bijna een derde van de passanten zegt overlast van het verkeer te hebben. Op de tweede plaats staat overlast van uitgaanspubliek en op de derde plaats overlast van jongeren op straat. Winkeliers, passanten en bewoners hebben elk hun eigen overlast top-drie.
Inleiding In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de overlast die passanten in de Breedstraatbuurt ervaren. Passanten zijn bijvoorbeeld bezoekers van winkels of horecagelegenheden in de buurt, maar ook mensen die op weg zijn naar hun werk of op bezoek gaan bij familie en vrienden. In hoeverre ervaren zij overlast in de Breedstraatbuurt? Wanneer ondervinden zij overlast en wat veroorzaakt die overlast? Omdat passanten relatief kort aanwezig zijn in de buurt, is hen niet gevraagd naar hun kennis van de maatregelen om de overlast terug te dringen.
Achtergrond passanten Ongeveer een derde van de ondervraagde passanten komt dagelijks in de Breedstraatbuurt en nog eens een derde enkele keren per week. De meeste passanten (46%) bezoeken de buurt om te winkelen en een derde doet er boodschappen. Bijna een kwart gaat in de Breedstraatbuurt iets eten of drinken (bezoek restaurant/café/snackbar). Andere (minder vaak genoemde) redenen om in/door de buurt te lopen zijn werk, bezoek van familie/vrienden en bioscoopbezoek.
Meerderheid passanten ervaart de buurt als prettig Passanten vinden de Breedstraatbuurt een hele prettige buurt. Maar liefst ruim 90% ervaart de buurt als prettig tot zeer prettig. Dit ligt op ongeveer hetzelfde niveau als de buurtbeleving van de bewoners (97% in 2014) en de winkeliers (93%). Ook de passanten vinden de Breedstraatbuurt een gezellige, mooie buurt met leuke winkels. Opvallend is dat de passanten relatief vaak de mensen in de buurt als positieve factor noemen: veel mensen, leuke mensen, vriendelijke mensen.
15
De passanten is gevraagd de buurt in één woord te omschrijven. Onderstaande figuur laat zien dat de buurt dan vooral als gezellig en levendig getypeerd wordt.
Slechts 6% van de passanten voelt zich vaak/soms onveilig. Vergeleken met bewoners (24%) en winkeliers (22%) hebben passanten minder last van gevoelens van onveiligheid. Dit kan te maken hebben met het feit dat passanten over het algemeen minder vaak en minder lang in de buurt verblijven en ook minder betrokken zijn bij de buurt dan bijvoorbeeld bewoners.
Tabel 7 Buurtbeleving Passanten (n=109) (Zeer) prettige buurt
92%
Buurt is laatste 2 jaar beter geworden
48%
Voelt zich vaak/soms onveilig in de buurt
6%
Bron: Onderzoek (Winkeliers- en passantenonderzoek Breedstraatbuurt 2014)
Minderheid passanten ervaart overlast, overlast is met name verkeer Twee derde van de passanten zegt nooit overlast te ervaren in de Breedstraatbuurt. Slechts 5% ervaart vaak overlast. Vergeleken met de winkeliers ervaren passanten (significant) minder vaak overlast. Een vergelijking met de bewoners kan niet worden gemaakt, omdat de vraag anders is gesteld (omwille van de interviewduur is de vraag bij passanten en winkeliers eenvoudiger gesteld).
16
Evaluatie Overlast Breedstraatbuurt – Winkeliers en passanten, december 2014
Tabel 8 Frequentie van ervaren overlast Passanten (n=109) Ervaart vaak overlast
5%
Ervaart soms overlast
9%
Ervaart zelden overlast
19%
Ervaart nooit overlast
67% 100%
Bron: Onderzoek (Winkeliers- en passantenonderzoek Breedstraatbuurt 2014)
Aan de passanten die aangaven overlast te ervaren, is gevraagd welke overlast dit is. Verkeersoverlast wordt dan het vaakst genoemd (door ruim 30%). Op de tweede plaats staat overlast van uitgaanspubliek en op de derde plaats overlast van jongeren op straat. Rommel op straat en coffeeshops worden het minst vaak genoemd. Bij winkeliers staat softdrugsoverlast op nummer één, maar ook voor hen is rommel op straat niet zo’n issue. De vergelijking met bewoners is moeilijk te maken, maar duidelijk is dat de top drie bij bewoners er heel anders uit ziet, met geluidsoverlast op nummer één en rommel op straat juist op de tweede plek.
Tabel 9 Type overlast ervaren door passanten Passanten (n=36) verkeeroverlast
31%
mensen die uitgaan
22%
jongeren op straat
19%
drugsgebruik/drugshandel (hard)
17%
geluidsoverlast
17%
dak- en thuislozen
14%
drugsgebruik/drugshandel (soft)
11%
rommel op straat
6%
coffeeshops
3%
anders
33%
Bron: Onderzoek (Winkeliers- en passantenonderzoek Breedstraatbuurt 2014)
Opvallend is dat meer dan de helft van de passanten ’s nachts overlast ervaart. Dit heeft waarschijnlijk te maken met het feit dat uitgaanspubliek bij de passanten vrij hoog scoort als veroorzaker van overlast.
Tabel 10 Tijdstip waarop passanten overlast ervaren* Passanten (n=109) overdag
39%
avond
36%
‘s nachts
58%
Bron: Onderzoek (Winkeliers- en passantenonderzoek Breedstraatbuurt 2014) * meerdere antwoorden mogelijk
17
Passanten in de Breedstraatbuurt is gevraagd hoe hinderlijk ze de totale overlast in de buurt vinden op een schaal van 1 tot 10. Een 1 betekent dat ze weinig hinder hebben, een 10 betekent erg veel hinder. De mening van de passanten over de mate van hinder die ze ervaren, zijn verdeeld. Bijna een derde ervaart weinig hinder van de overlast en ruim een derde ervaart juist veel hinder. Bij winkeliers en bewoners ligt de nadruk wat meer op ‘weinig hinder’. Figuur 2 – Mate van door passanten ervaren hinder (n=36)
60,0%
50,0%
40,0%
30,0%
20,0%
10,0% 1 t/m 4
5 t/m 6
7 t/m 10
ervaren hinder 2014 (1=weinig hinder, 10=erg veel hinder)
Bron: Onderzoek (Winkeliers- en passantenonderzoek Breedstraatbuurt 2014)
Situatie verbeterd ten opzichte van jaar geleden, maar nog steeds behoefte aan meer toezicht Gevraagd naar suggesties of opmerkingen over overlast in de Breedstraatbuurt geven circa 40 passanten hun mening. De opmerkingen zijn vrij divers, van opluchting dat er geen prostitutie meer is tot overlast van ‘kotsend’ uitgaanspubliek in de buurt van het Janskerkhof, Jansveld en Korte Jansstraat. Een kwart van de opmerkingen betreft het verkeer: teveel geparkeerde fietsen, fietsers ‘die rijden als gekken’ en onveilige verkeerssituaties (auto’s die te hard rijden).
18
Evaluatie Overlast Breedstraatbuurt – Winkeliers en passanten, december 2014
Bijlage 1: Profiel respondenten Het profiel van de ondervraagde winkeliers in de Breedstraatbuurt is als volgt: • ruim 60% van de respondenten is man, bijna 40% is vrouw • ruim de helft van de ondervraagde winkeliers is tussen de 35 en 55 jaar oud • bijna de helft van de ondervraagde winkeliers heeft de winkel/onderneming 5 jaar of korter. Het profiel van de ondervraagde passanten is als volgt: • bijna 60% van de respondenten is man, ruim 40% is vrouw • ruim de helft van de ondervraagde passanten is jonger dan 35 jaar • bijna twee derde komt enkele keren per week tot dagelijks in de Breedstraatbuurt
Profiel respondenten Winkeliers
Passanten
(n=27)
(n=109)
Man
63%
57%
Vrouw
37%
43%
jonger dan 35 jaar
30%
52%
35 – 55 jaar
52%
28%
55 jaar of ouder
19%
20%
Geslacht
Leeftijd
Hoe lang heeft u deze winkel? < 1 jaar
11%
1 t/m 5 jaar
37%
6 t/m 10 jaar
11%
11 t/m 15 jaar
19%
16 t/m 20
11%
>20 jaar
11%
Hoe vaak komt u in deze buurt? dagelijks
32%
een paar keer per week
33%
één keer per week
12%
2-4 keer per maand
11%
maandelijks
4%
minder dan maandelijks
6%
ik ben hier voor het eerst
3%
Bron: Onderzoek (Winkeliers- en passantenonderzoek Breedstraatbuurt 2014)
Bureau Desan te Amsterdam heeft het veldwerk voor het passanten- en winkeliersonderzoek uitgevoerd. Met het onderzoekbureau is afgesproken dat bewoners uitgesloten zijn van deelname aan het passantenonderzoek. Verder is afgesproken dat fietsers en bezoekers van discotheken niet benaderd worden. 19
20
Evaluatie Overlast Breedstraatbuurt – Winkeliers en passanten, december 2014
Bijlage 2: Vragenlijst winkeliersonderzoek Face-to-face enquête, afgenomen door enquêteur (ENQ: vragen naar eigenaar van de winkel) [[Introductie door enquêteur aan winkelier] In de Binnenstad van Utrecht worden verschillende veiligheidsproblemen aangepakt. In de afgelopen jaren zijn in deze buurt - de Breedstraatbuurt - diverse maatregelen genomen om allerlei overlastproblemen terug te dringen. De gemeente Utrecht wil graag weten in welke mate u als winkelier overlast ervaart in de Breedstraatbuurt. Heeft u even tijd voor het beantwoorden van enkele vragen hierover? Het duurt ongeveer…. minuten.
Vragen over deze buurt 1.
Hoe lang heeft u deze <winkel/onderneming/ect.> in de Breedstraatbuurt?
□ ……………maanden □ ……………jaar 2. Wat vindt u van deze buurt? (ENQ
OPLEZEN)
□ zeer prettig □ prettig □ onprettig □ zeer onprettig □ weet niet / geen mening 3. Waarom vindt u het
in deze buurt? (ENQ
MAXIMAAL 3 ANTWOORDEN; RESPONDENTEN KUNNEN ZOWEL PRETTIGE ALS NIET-
PRETTIGE FACTOREN NOEMEN) 1. (prettig/onprettig)………………….. 2. (prettig/onprettig)………………….. 3. (prettig/onprettig)………………….. 4.Stel u moet in één woord de sfeer in deze buurt beschrijven. Welk woord zou dat zijn? (ENQ: OPEN VRAAG) …………………………………………………. 5. Is deze buurt de laatste twee jaren beter of slechter geworden? □ de buurt is beter geworden □ de buurt is niet beter geworden, maar ook niet slechter □ de buurt is slechter geworden □ weet niet / geen mening
21
6. Voelt u zich wel eens onveilig in deze buurt? □ ja, vaak □ ja, soms □ ja, zelden □ nee, nooit 7. Ervaart u wel eens overlast in deze buurt? □ ja, vaak □ ja, soms □ ja, zelden □ nee, nooit
naar vraag 12
8. Wat voor soort overlast ervaart u? [ENQ
OPEN VRAAG
CODEREN ADHV ONDERSTAANDE LIJST]
a.
jongeren op straat
b.
drugsgebruik/drugshandel (soft)
c.
drugsgebruik/drugshandel (hard)
d.
dak- en thuislozen
e.
mensen die uitgaan
f.
tippelen/afwerken op straat
g.
cafés/restaurants/snackbars
h.
verkeeroverlast
i.
rommel op straat
j.
geluidsoverlast
k.
coffeeshops
l.
terrassen (als obstakel)
m. anders, nl…….. 9. Op welke tijdstippen ervaart u overlast? [ENQ
MEERDERE ANTWOORDEN MOGELIJK]
□ 's ochtends (07.00-12.00 uur) □ 's middags (12.00-16.00 uur) □ vooravond (16.00-20.00 uur) □ 's avonds (na 20.00 uur) □ 's nachts (na 12.00 uur) □ doorlopend 10. Op welke dagen ervaart u de meeste overlast? [ENQ
MEERDERE ANTWOORDEN MOGELIJK]
□ doordeweeks □ op koopavond □ in het weekend □ alle dagen □ anders, nl……….. 11. Kunt u aangeven hoe hinderlijk u de totale overlast in de buurt (alle bovengenoemde samen) ervaart op een schaal van 1-10? [1=WEINIG HINDER; 10 ERG VEEL HINDER]. 22
Evaluatie Overlast Breedstraatbuurt – Winkeliers en passanten, december 2014
…… 12. In 2013 heeft de gemeente Utrecht de aanpak van de overlast in de Breedstraatbuurt opnieuw bekeken. Daaruit is toen een nieuwe, intensievere aanpak gekomen. Heeft u de afgelopen twee jaar iets gemerkt van ……? a. intensiever toezicht van politie en boa’s in de buurt □ ja □ nee b. dat verdachte personen worden geweerd uit de Breedstraatbuurt (door middel van verblijfsontzeggingen of een gebiedsverbod) □ ja □ nee c. een veiligheidschouw □ ja □ nee d. de winkelstraatmanager □ ja □ nee 13. Waaraan zou u als eerste iets willen veranderen als het gaat om de overlast in de Breedstraatbuurt?
[ENQ
OPEN VRAAG]
………………………………………………………………………….
Achtergrondvragen 14. Wat is uw leeftijd? …jaar ENQUETEUR: NOTEER 15. Geslacht □ Man □ Vrouw Heeft u nog suggesties of opmerkingen over overlast in de Breedstraatbuurt? ……………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… …….. □ ik heb geen opmerkingen of suggesties
Hartelijk dank voor uw deelname aan dit onderzoek!
23
Bijlage 3: Vragenlijst passantenonderzoek Face-to-face enquête, afgenomen door enquêteur (ENQ: bij aanspreken respondent, eerst vragen of deze een bewoner of passant/bezoeker is.) Woont u in deze buurt (de Breedstraatbuurt)? □ ja
(Indien ja
□ nee
(Indien nee
einde enquête )
enquêteur legt uit: er is al een bewonersonderzoek.
naar introductie en daarna verder met vraag 1)
[[Introductie door enquêteur aan passant] In de Binnenstad van Utrecht worden verschillende veiligheidsproblemen aangepakt. In de afgelopen jaren zijn in deze buurt - de Breedstraatbuurt - diverse maatregelen genomen om allerlei overlastproblemen terug te dringen. De gemeente Utrecht wil graag weten in welke mate u overlast ervaart in de Breedstraatbuurt. Heeft u even tijd voor het beantwoorden van enkele vragen hierover? Het duurt ongeveer 4 minuten.
Vragen over deze buurt 2.
Hoe vaak komt u in deze buurt?
□ dagelijks □ een paar keer per week □ één keer per week □ 2-4 keer per maand □ maandelijks □ minder dan maandelijks □ ik ben hier voor het eerst 3.
Met welk doel is dat?
(ENQ
OPEN VRAAG, MEERDERE ANTWOORDEN MOGELIJK)
□ Boodschappen □ Winkelen □ Bezoek aan restaurant/café/snackbar □ Bioscoop □ Bezoek aan vrienden/familie □ Ik werk in deze buurt □ Ik passeer deze buurt op weg naar werk, etc. □ Anders, nl……. 3. Wat vindt u van deze buurt? (ENQ
OPLEZEN)
□ zeer prettig □ prettig 24
Evaluatie Overlast Breedstraatbuurt – Winkeliers en passanten, december 2014
□ onprettig □ zeer onprettig □ weet niet / geen mening 4. Waarom vindt u het in deze buurt? (ENQ
MAXIMAAL 3 ANTWOORDEN; RESPONDENTEN KUNNEN ZOWEL PRETTIGE ALS NIET-
PRETTIGE FACTOREN NOEMEN) 1. (prettig/onprettig)………………….. 2. (prettig/onprettig)………………….. 3. (prettig/onprettig)………………….. 5. Stel u moet met één woord de sfeer in deze buurt beschrijven. Welk woord zou dat zijn? (ENQ: OPEN VRAAG) 6. Is deze buurt de laatste twee jaren beter of slechter geworden? □ de buurt is beter geworden □ de buurt is niet beter geworden, maar ook niet slechter □ de buurt is slechter geworden □ weet niet / geen mening 7. Voelt u zich wel eens onveilig in deze buurt? □ ja, vaak □ ja, soms □ ja, zelden □ nee, nooit 8. Ervaart u wel eens overlast in deze buurt? □ ja, vaak □ ja, soms □ ja, zelden □ nee, nooit
naar vraag 12
9. Wat voor soort overlast ervaart u? [ENQ
OPEN VRAAG
CODEREN ADHV ONDERSTAANDE LIJST]
n.
jongeren op straat
o.
drugsgebruik/drugshandel (soft)
p.
drugsgebruik/drugshandel (hard)
q.
dak- en thuislozen
r.
mensen die uitgaan
s.
tippelen/afwerken op straat
t.
cafés/restaurants/snackbars
u.
verkeeroverlast
v.
rommel op straat
w. geluidsoverlast x.
coffeeshops
y.
terrassen (als obstakel)
z.
anders, nl…….. 25
10. Op welke tijdstippen ervaart u overlast? [ENQ
MEERDERE ANTWOORDEN MOGELIJK]
□ overdag □ in de avond □ ‘s nachts □ weet niet 11. Kunt u aangeven hoe hinderlijk u de totale overlast (alles in vraag 9) in de buurt ervaart op een schaal van 1-10? [1=WEINIG HINDER; 10 ERG VEEL HINDER]. ……
Achtergrondvragen 12. Wat is uw leeftijd? …jaar ENQUETEUR: NOTEER 13. Geslacht □ Man □ Vrouw Heeft u nog suggesties of opmerkingen over overlast in de Breedstraatbuurt? ……………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… …….. □ ik heb geen opmerkingen of suggesties
Hartelijk dank voor uw deelname aan dit onderzoek!
26
Evaluatie Overlast Breedstraatbuurt – Winkeliers en passanten, december 2014