Evaluatie van de overlast in de Breedstraatbuurt

Evaluatie van de overlast in de Breedstraatbuurt - 2014

3-meting, december 2014

Utrecht.nl/onderzoek

Colofon

uitgave Afdeling Onderzoek Gemeente Utrecht Postbus 16200 3500 CE Utrecht 030 286 1350 [email protected]

in opdracht van Eenheid Veiligheid Gemeente Utrecht

internet www.utrecht.nl/onderzoek

rapportage Veronique Linssen Rob Paridaen

informatie Veronique Linssen 030 - 286 0419

foto omslag Robert Oosterbroek

bronvermelding Het overnemen van gegevens uit deze publicatie is toegestaan met de bronvermelding: afdeling Onderzoek, gemeente Utrecht

December 2014

Samenvatting Achtergrond De Breedstraatbuurt in Utrecht is een buurt waar veel verschillende voorzieningen en activiteiten in een klein gebied samenkomen. De buurt wordt over het algemeen als prettig ervaren door bewoners, ondernemers en bezoekers. Desondanks zijn er al enkele jaren overlastproblemen die de leefbaarheid aantasten. In 2008 is de gemeente Utrecht daarom gestart met een buurtaanpak om de overlast op termijn terug te dringen. Om deze aanpak te monitoren en beter te kunnen afstemmen op actuele wensen van ondernemers en bewoners, voert de afdeling Onderzoek periodiek metingen uit. In dit rapport staan de resultaten van de 3-meting uit 2014, waarbij gekeken is naar geregistreerde overlast (politieregistraties en het bewonersmeldingen), overlast volgens bewoners (via onderzoek onder 160 bewoners), de ervaringen van enkele ondernemers en een verkeersonderzoek.

Prettig wonen Vrijwel alle bewoners vinden het prettig wonen in de Breedstraatbuurt (97%) en sinds 2009 is dat oordeel aanmerkelijk verbeterd. Een meerderheid (59%) vindt dat de buurt de laatste jaren vooruit is gegaan en het aandeel bewoners dat zich zorgen maakt over de toekomst van de buurt is gedaald naar 4%. Ook is er ten opzichte van de meting in 2012 een duidelijke groei van het aandeel bewoners dat zich verantwoordelijk voelt voor de buurt. Al met al heeft dit alles er niet toe geleid dat bewoners zich veiliger zijn gaan voelen. Gevoelens van onveiligheid zijn op ongeveer hetzelfde niveau gebleven als in 2012. Ontwikkeling achtergrondkenmerken Breedstraatbuurt 2009-2014 Ontwikkeling

Ontwikkeling

in % punten

in % punten

2012-2014

2009-2014

2009

2011

2012

2014

% prettig in de buurt

86%

89%

95%

97%

+2

+11

% verantwoordelijk voor de buurt

77%

80%

69%

84%

+15

+7

% negatieve toekomstverwachting

13%

24%

8%

4%

-4

-9

% verhuizen

28%

31%

22%

21%

-1

-7

% onveilig gevoel in de buurt

36%

54%

43%

41%

-2

+5

7%

15%

10%

9%

-1

+2

2.464

2.506

2.514

2.525

% vaak onveilig gevoel in de buurt aantal inwoners (per 1-1)

Bron: Bewonersenquête Breedstraatbuurt 2009, 2011, 2012, 2014 vetgedrukt=significant verschil

Bewoners die zich wel eens onveilig voelen ervaren overigens niet vaker (specifieke) overlastproblemen dan bewoners die zich wél veilig voelen in de buurt.

3

Minder vernieling, autokraak en geweld Het aantal geregistreerde misdrijven in de Breedstraatbuurt in de eerste helft van het jaar schommelt rond de 400. Drie jaar geleden waren dat er circa 500. Delictsoorten die in de eerste helft van 2014 duidelijk minder voorkomen dan in voorgaande jaren zijn vernieling, autokraak en schending van de lichamelijke integriteit (waaronder geweld, bedreiging, mishandeling, straatroof). In de eerste helft van 2014 zijn er bij de Meldkamer van de politie 148 overlastmeldingen binnengekomen, een daling van 10% ten opzichte van 2013.

Drugs niet meer op nummer één in overlast top-drie Tijdens de meting van 2012 stond drugsoverlast nog op de eerste plek van frequent ervaren overlast, in 2014 is dat geluidsoverlast. Rommel op straat staat nu op de tweede plek en drugsoverlast op de derde. Sinds de eerste overlastmeting in 2009 is er een aanmerkelijke daling van diverse vormen van overlast in de buurt. Dat geldt met name voor jongeren op straat, prostitutie en rommel op straat. Ook de overlast van drugsgebruik (met name van softdrugs) is merkbaar gedaald. In de afgelopen twee jaar is de overlast van prostitutie sterk gedaald, wat met name het gevolg is van het sluiten van de raamprostitutie in de Hardebollenstraat. Daar staat tegenover dat nu meer bewoners dak- en thuislozen en rommel op straat tot de meest ernstige buurtproblemen rekenen. Frequent* ervaren overlast in de Breedstraatbuurt Ontwikkeling In %-punten 2009

2011

2012

2014

2009-2014

geluidsoverlast

83%

70%

68%

72%

-11%

rommel op straat

85%

68%

61%

68%

-17%

druggebruik/handel (totaal)

75%

79%

69%

64%

-11%

mensen die uitgaan

64%

56%

61%

61%

-3%

jongeren op straat

79%

66%

63%

59%

-20%

drugsgebruik/handel (soft)

69%

73%

60%

57%

-12%

verkeersoverlast

57%

51%

47%

56%

-1%

dak- en thuislozen

57%

59%

44%

54%

-3%

drugsgebruik/handel (hard)

58%

71%

62%

52%

-6%

cafés/restaurants/snackbars

28%

15%

22%

23%

-5%

coffeeshops**

-

-

-

17%

-

terrassen**

-

-

-

12%

-

tippelen/afwerken op straat

24%

23%

17%

6%

-18%

raamprostitutie

17%

15%

14%

1%

-16%

Bron: Bewonersenquête Breedstraat 2009, 2011, 2012, 2014 * soms/vaak last ** nieuwe antwoordcategorieën in 2014 vetgedrukt=significant verschil met voorgaand jaar/met 2009 (laatste kolom)

4

3-meting overlast Breedstraatbuurt, december 2014

Overlast wordt vooral in verband gebracht met uitgaanspubliek, drugsgebruik en jongeren. Een sinds 2012 sterk gegroeide rol wordt toebedacht aan dak- en thuislozen en uitgaanspubliek. Overlast wordt het meest ’s nachts ervaren (81%), gevolgd door de avonduren. Ruim een kwart van de bewoners ervaart ook overdag overlast. Het aandeel bewoners dat de overlast in de buurt erg hinderlijk vindt is jaar op jaar gedaald, ten gunste van het aandeel dat weinig hinder ondervindt. Voor de meeste vormen van overlast zit de Breedstraatbuurt op het niveau van de wijk Binnenstad. Er is wel minder overlast van horeca en meer van drugsgebruik- en handel.

Nieuwe aanpak opgemerkt De in 2013 gestarte intensievere aanpak van overlast in de buurt is bekend bij 61% van de bewoners. Als onderdeel van die aanpak weten bewoners vooral het intensiever toezicht spontaan zelf te noemen (37%), gevolgd door het weren van verdachte personen (14%). Ook het weren van prostitutie is relatief vaak spontaan genoemd (14%). Als bewoners een maatregel niet spontaan noemden, dan werden ze geholpen door de interviewer (interviewer las maatregelen dan op). Als we dit optellen bij de spontane bekendheid dan hebben we de totale bekendheid van een maatregel. Voor intensiever toezicht komt deze uit op 66% en voor het weren van verdachte personen is de totale bekendheid 35%.

Verkeersdruk en hinderlijk autoverkeer gedaald Uit de verkeersmeting in de Breedstraatbuurt blijkt dat de totale verkeersdruk is gedaald ten opzichte van de meting in 2012. Dat komt door de lagere verkeersbelasting van de kruising Predikherenkerkhof/Breedstraat. Minder verkeer op die kruising kan verband houden met het sluiten van de coffeeshop Koffiedik. Op de kruising van de Wijde Begijnestraat met de Van Asch van Wijckskade is er wat meer verkeer gemeten. Net als in 2012 kan hinderlijk gedrag van automobilisten nauwelijks worden toegeschreven aan bezoekers van coffeeshops. De totale hinder van overlast gevende automobilisten is in 2014 duidelijk lager dan in 2012.

5

Drugsoverlast nog steeds sterk aanwezig volgens enkele ondernemers Het dealen en gebruik van harddrugs is volgens enkele ondernemers van het bestuur van de ondernemersvereniging nog steeds de belangrijkste bron van overlast in de Breedstraatbuurt. Volgens deze ondernemers werd het eind 2013/begin 2014 wat rustiger in de Breedstraatbuurt, maar halverwege het jaar keerde de drugsoverlast weer terug. Ze beseffen dat de dealers van harddrugs moeilijk zijn aan te pakken en dat de benodigde politie-inzet daarvoor onevenredig groot moet zijn. De aanpak kan volgens de ondernemers dan ook het best vanuit een positieve benadering worden ingestoken: maak de buurt mooi, open, licht en sociaal. Dan geef je de wijk uitstraling en maak je duidelijk dat er geen ruimte is voor dealers.

6


Inhoudsopgave Samenvatting

3

Inleiding

9

1

Buurtschets Breedstraatbuurt

11

2

Geregistreerde criminaliteit en overlast

15

3

Door bewoners ervaren overlast

21

4

Verkeersoverlast

29

5

Overlast volgens ondernemers

33

Bijlagen

37

7

8


Inleiding De Breedstraatbuurt in Utrecht is gelegen aan de noordrand van de Utrechtse binnenstad en het winkelgebied. Bijzonder aan de buurt is dat er veel verschillende voorzieningen en activiteiten in een klein gebied samenkomen: (historisch) wonen, horeca, daklozenopvang, coffeeshops, winkels, etc. Het woon-, werk- en leefmilieu wordt over het algemeen gewaardeerd door de bewoners, ondernemers en andere gebruikers van de buurt. Desondanks kampt de buurt al een aantal jaren met overlastproblemen die de leefbaarheid aantasten. Het gaat hierbij om een opeenstapeling van diverse soorten overlast, veroorzaakt door onder andere overlastgevoelige bedrijvigheid en voorzieningen in een beperkt geografisch gebied. Alle betrokkenen (bewoners, winkeliers, gemeente, politie) willen dat de leefbaarheid, de veiligheid en het vestigingsklimaat in de buurt verbeteren. In 2008 is de gemeente Utrecht begonnen met een buurtaanpak met een doelgericht en integraal karakter, gebaseerd op de principes van gebiedsmanagement. In december 2011 werd een nieuw plan van aanpak vastgesteld, toen bleek dat het gebruik en dealen van harddrugs waren uitgegroeid tot de grootste bron van overlast in de buurt. Eind 2013 is gestart met de intensivering van de aanpak, met onder andere het vereenvoudigen van het opleggen van gebiedsverboden, het benoemen van een winkelstraatmanager en het houden van veiligheidsschouwen.

Monitoren buurtaanpak Om de aanpak in de Breedstraatbuurt te monitoren en beter te kunnen afstemmen op actuele problemen en wensen van ondernemers en bewoners, voert de afdeling Onderzoek van de gemeente Utrecht periodiek metingen uit. In 2009 is een 0-meting uitgevoerd. Om te achterhalen of de overlastsituatie verbetert en de aanpak de gewenste resultaten boekt zijn in 2011, 2012 en 2014 herhalingsmetingen uitgevoerd. Deze onderzoeken bestaan telkens uit verschillende onderdelen. Zo wordt gekeken naar de geregistreerde overlast, zoals die blijkt uit politieregistraties en het Bewonersmeldingensysteem van de gemeente. Daarnaast wordt via een huis-aan-huis onderzoek gevraagd naar het oordeel van de bewoners (face-to-face). Voor de 3-meting hebben 160 bewoners hun mening gegeven. Ook de ervaringen van enkele ondernemers1 zijn in het onderzoek betrokken. Tot slot is via een verkeersonderzoek de verkeersoverlast in beeld gebracht en is specifiek nagegaan in welke mate bezoekers van coffeeshops zorgen voor verkeersoverlast. Met al deze gegevens wordt de ontwikkeling van de (ervaren) overlast in de Breedstraatbuurt in kaart gebracht en kan de overlastaanpak indien nodig bijgestuurd worden.

Derde herhalingsmeting Eind 2013 is de aanpak voor de Breedstraatbuurt geïntensiveerd. Met deze 3-meting wordt gekeken hoe de overlast zich ontwikkelt en of de nieuwe aanpak de gewenste resultaten boekt. Deze 3meting bestaat uit dezelfde onderdelen als de vorige meting: politie- en gemeenteregistraties, een 1

Voor de 3-meting is met drie ondernemers van het bestuur van de winkeliersvereniging van de Breedstraatbuurt een

groepsgesprek gevoerd. Na de 3-meting heeft er nog een (aanvullend) winkeliers- en passantenonderzoek plaatsgevonden in de Breedstraatbuurt. Daarvoor zijn 25 winkeliers en 100 passanten bevraagd. De resultaten daarvan staan in een aparte rapportage.

9

bewonersonderzoek, een gesprek met enkele ondernemers van de ondernemersvereniging en een verkeersonderzoek. De uitkomsten van de 3-meting worden beschreven in dit rapport, waarbij een vergelijking wordt gemaakt met de resultaten uit de eerdere metingen. Bovendien worden de resultaten voor de Breedstraatbuurt waar mogelijk vergeleken met de Binnenstad en het Utrechts gemiddelde, om de uitkomsten in perspectief te kunnen plaatsen. De gemeente Utrecht heeft zich als doel gesteld om op termijn de overlast in de Breedstraatbuurt terug te dringen tot het niveau van de Binnenstad. Naast de 3-meting wordt er aanvullend onderzoek gedaan onder passanten en winkeliers in de Breedstraatbuurt. Hierover verschijnt begin 2015 een aparte rapportage.

Overlast Dit onderzoek tracht een compleet beeld te geven van de overlast waar bewoners in de Breedstraatbuurt mee geconfronteerd worden. Overlast is per definitie een subjectieve beleving. Wat de één als overlast ervaart, stoort de ander niet en vice versa. Door verschillende jaren en gebieden (buurt, binnenstad, stad als geheel) met elkaar te vergelijken, krijgt de subjectieve beleving een context waarin ontwikkelingen in overlast objectief te interpreteren zijn. Over een aantal vormen van overlast is er consensus dat die - in welke vorm dan ook - hinderlijk en niet acceptabel zijn. Deze vormen van overlast zijn benoemd als strafbare feiten en overtredingen. De subjectieve beleving wordt dan niet gemeten, al zal ook hier de overlast verschillend beleefd worden.

Leeswijzer Het rapport begint met een korte buurtschets waarin de mening van de bewoners over de Breedstraatbuurt en de ontwikkeling daarvan centraal staat. Hoofdstuk 2 beschrijft de feitelijk geregistreerde overlast en criminaliteit uit de politiesystemen (BVI/Cognossysteem) en het gemeentelijke Klanten Contact Systeem (KCS, voorheen Bewoners Meldingensysteem (BMU)). In hoofdstuk 3 komen de bewoners ‘aan het woord’, waarbij wordt ingegaan op alle vormen van ervaren overlast. In hoofdstuk 4 zijn de resultaten van het verkeersonderzoek opgenomen. Hoofdstuk 5 ten slotte geeft een beschrijving van de overlast volgens enkele leden van de ondernemersvereniging van de Breedstraatbuurt.

10


1 Buurtschets Breedstraatbuurt •

Vrijwel alle bewoners vinden het prettig wonen in de Breedstraatbuurt (97%) en sinds 2009 is dat oordeel aanmerkelijk verbeterd. Een meerderheid (59%) vind dat de buurt de laatste jaren vooruit is gegaan en het aandeel bewoners dat zich zorgen maakt over de toekomst van de buurt is gedaald van 8% naar 4%.

•

Ten opzichte van de vorige meting van 2012 is er een duidelijke groei van het aandeel bewoners dat zich verantwoordelijk voelt voor de buurt.

•

Gevoelens van onveiligheid zijn op ongeveer hetzelfde niveau gebleven, en komen daarmee vaker voor dan in heel de wijk en heel de stad.

Figuur 1 – Begrenzing onderzoekgebied Breedstraatbuurt

Bron: Google maps

Inleiding De Breedstraatbuurt in Utrecht is een buurt gelegen aan de noordrand van de Utrechtse binnenstad en het winkelgebied. Bijzonder aan de buurt is dat er veel verschillende voorzieningen en activiteiten in een klein gebied samenkomen: (historisch) wonen, horeca, daklozenopvang, coffeeshops, winkels, etc. Om de leefbaarheid in de buurt te kunnen verbeteren wordt de overlast regelmatig gemonitord. Zowel in 2011 als in 2013 is er een nieuwe aanpak gestart, gericht op het terugdringen van met name de overlast van harddrugs.

11

Het gebied waar de buurtaanpak vanaf 2008 geldt, wordt begrensd door de Voorstraat, Potterstraat, de Oudegracht, de Van Asch van Wijckskade, de Begijnekade en de Wijde Begijnestraat (figuur 1). Dit gebied is iets kleiner dan de officiële buurt Breedstraat, Plompetorengracht eo. Voor het bewonersonderzoek zijn alleen adressen benaderd die binnen het gebied van de oorspronkelijke buurtaanpak vallen. Om de vergelijkbaarheid tussen de jaren te waarborgen is vastgehouden aan deze begrenzing, ook al richten nieuwe maatregelen zich op een groter gebied. In het bewonersonderzoek is aan bewoners een aantal algemene vragen gesteld over hun (woon)beleving. De resultaten hiervan worden in dit hoofdstuk gerapporteerd en vergeleken met eerdere jaren.

Verbeterde buurtbeleving uit 2012 blijft gehandhaafd Het aandeel bewoners dat het prettig vindt om in de Breedstraatbuurt te wonen is groot en vertoont een stijgende lijn door de jaren heen. In 2014 vindt 97% van de bewoners de buurt prettig om in te wonen, een hoger aandeel dan in de stad Utrecht (91%) en een vergelijkbaar aandeel als in de Binnenstad (96%). Tussen 2009 en 2011 was er op verschillende vlakken sprake van een verslechtering van het oordeel van bewoners over de Breedstraatbuurt. In 2012 vond een omslag in positieve zin plaats, die ook twee jaar later gehandhaafd blijft. Bewoners beoordelen de Breedstraatbuurt in 2014 nog steeds op vrijwel alle fronten positiever dan in 2011. Het verantwoordelijkheidsgevoel van de bewoners voor de buurt nam toe en is anno 2014 op een vergelijkbaar hoog niveau als in 2011.

Tabel 1 Ontwikkeling achtergrondkenmerken Breedstraatbuurt 2009-2014 Ontwikkeling

Ontwikkeling

in % punten

in % punten

2012-2014

2009-2014

2009

2011

2012

2014


86%

89%

95%

97%

+2

+11


77%

80%

69%

84%

+15

+7

% negatieve toekomstverwachting

13%

24%

8%

4%

-4

-9

% verhuizen

28%

31%

22%

21%

-1

-7


36%

54%

43%

41%

-2

+5

7%

15%

10%

9%

-1

+2

2.464

2.506

2.514

2.525

% vaak onveilig gevoel in de buurt1

aantal inwoners (per 1-1)

Bron: Bewonersenquête Breedstraatbuurt 2009, 2011, 2012, 2014 vetgedrukt=significant verschil 1=op

basis van bewoners die zich onveilig voelen

Breedstraatbuurt zeer geliefd bij bewoners vanwege locatie Het overgrote deel van de bewoners (97%) vindt de Breedstraatbuurt prettig om te wonen. Bewoners is gevraagd waarom dat zo is. Ruim 80% van de bewoners die de buurt als prettig beoordelen, geven de ligging hiervoor als reden. De buurt heeft volgens hen een centrale ligging, dichtbij het centrum en vlakbij diverse voorzieningen en faciliteiten (winkels en cafés, cultuur, station).

12


Bijna 30% vindt de buurt levendig en bruisend, er is prettige drukte. Bijna een kwart vindt de buurt gezellig en sfeervol. Enkele uitspraken: “Ik hou er heel erg ervan om in de stad te wonen, gezellig druk en alles dichtbij.” “Mooi groen en doorgaans stil, prettig contact met de buren.” “Mooiste plekje van de binnenstad.” “Veelzijdige jonge buurt, waar de dynamiek vanaf straalt.” Er zijn slechts enkele bewoners (n=5) in het onderzoek die hebben aangegeven dat ze het niet prettig vinden in de Breedstraatbuurt. De redenen hiervoor hebben doorgaans met overlast te maken (geluid, rondhangende jeugd en ongure types). Enkele uitspraken: “Junks trekken hier naartoe, omdat Hoog Catherijne wordt verbouwd en Koffiedik is gesloten.” “Veel veranderingen ten positieve, maar toch soms intimiderende sfeer.”

Meer bewoners vinden de buurt verbeterd en zijn optimistisch over de toekomst De meeste bewoners van de Breedstraatbuurt (59%) vinden dat hun buurt de laatste jaren verbeterd is. Dit is tot nu toe het meest positieve oordeel sinds de 0-meting van 2009. Nog maar 4% van de bewoners geeft aan dat de buurt verslechterd is. Vergeleken met 2012 zijn bewoners iets voorzichtiger als het gaat om de toekomstverwachtingen. Bijna de helft van de bewoners denkt dat hun buurt in de toekomst nog zal verbeteren, terwijl een vrijwel even groot deel van mening is dat de situatie gelijk zal blijven. Slechts 4% verwacht een verslechtering in de toekomst.

Tabel 2 Ontwikkeling en toekomstverwachting buurt Ontwikkeling Is uw buurt de laatste jaren beter of slechter geworden?

Hoe denkt u over de toekomst van uw buurt?

2009

2011

2012

2014

2009-2014

beter

30%

27%

43%

59%

+29%

gelijk

40%

33%

37%

37%

-3%

slechter

30%

40%

20%

4%

-26%

beter

60%

37%

56%

47%

-13%

gelijk

27%

39%

36%

49%

+22%

slechter

13%

24%

8%

4%

-9%

Bron: Bewonersenquête Breedstraatbuurt 2009, 2011, 2012, 2014

vetgedrukt=significant verschil

Verantwoordelijkheidsgevoel voor Breedstraatbuurt toegenomen De binding van bewoners met hun buurt meten we aan de hand van het verantwoordelijkheidsgevoel voor de eigen buurt en de verhuisgeneigdheid. Het verantwoordelijkheidsgevoel van bewoners voor de Breedstraatbuurt is toegenomen ten opzichte van twee jaar geleden en ligt nu op een niveau dat vergelijkbaar is met het gemiddelde in Utrecht en de Binnenstad (tabel 3).

13

De verhuisgeneigdheid van bewoners van de Breedstraatbuurt is vergelijkbaar met 2012 (ruim 20%) en komt overeen met het stedelijk gemiddelde van 2012. Een recentere vergelijking met de (binnen)stad kan niet gemaakt worden, omdat de vraag niet meer is opgenomen in de Inwonersenquête.

Tabel 3 Achtergrondkenmerken Breedstraatbuurt, Binnenstad en Utrecht (2014) Breedstraatbuurt

Binnenstad

Utrecht


97%

96%

91%


84%

88%

85%

4%

7%

12%

% negatieve toekomstverwachting % verhuizen

21%

-*

-*


41%

29%

31%

4%

2%

4%

2.525

17.383

328.276

% vaak onveilig gevoel in de buurt

aantal inwoners (1-1-2014)

Bron: GBA, Inwonersenquête 2013, Bewonersonderzoek Breedstraatbuurt 2014, *= niet meer in Inwonersenquête vetgedrukt=significant verschil t.o.v. Breedstraat

In 2014 voelen vier op de tien bewoners van de Breedstraatbuurt (41%) zich wel eens onveilig in de eigen buurt. Dit percentage is vergelijkbaar met 2012 (43%) en nog steeds hoger dan in de Binnenstad of Utrecht als geheel. Er is gekeken naar een mogelijke oorzaak voor de gevoelens van onveiligheid, door de ervaren overlast voor beide groepen bewoners (bewoners die zich veilig voelen en bewoners die zich (wel eens) onveilig voelen) te vergelijken. Er zijn wat dit betreft echter geen significante verschillen tussen beide groepen. Verder zijn er ook geen verschillen als het gaat om leeftijd of geslacht.

14


2 Geregistreerde criminaliteit en overlast •

Het aantal geregistreerde misdrijven in de Breedstraatbuurt schommelt in de eerste helft van het jaar rond de 400. In 2011 waren dat er circa 500.

•

Delictsoorten die in de eerste helft van 2014 duidelijk minder voorkomen dan in voorgaande jaren zijn vernieling, autokraak en schending van de lichamelijke integriteit (waaronder geweld, bedreiging, mishandeling, straatroof).

•

Bij een vergelijking met de wijk Binnenstad en heel de stad onderscheidt de Breedstraatbuurt zich in gunstige zin met minder autokraak en minder winkeldiefstal. Relatief hoog is het aantal vernielingen, het aantal gevallen van woninginbraak en zakkenrollen, en het aantal schendingen van de lichamelijke integriteit.

•

In de eerste helft van 2014 zijn er bij de Meldkamer van de politie 148 meldingen van overlast binnengekomen. Dat is een daling ten opzichte van de eerste helft 2013, maar vergeleken met de Binnenstad en heel Utrecht zijn er vanuit de Breedstraatbuurt veel meldingen.

Inleiding In dit hoofdstuk beschrijven we de bij politie en gemeente geregistreerde criminaliteit en overlast in de Breedstraatbuurt. De politie registreert misdrijven en zowel gemeente als politie registreren bewonersmeldingen over verschillende vormen van overlast. De registraties in dit hoofdstuk betreffen incidenten in de buurt Breedstraat, Plompetorengracht e.o. Dat is een iets groter gebied dan alleen de Breedstraatbuurt. Omdat in praktijk het overgrote deel van de incidenten plaatsvindt in de Breedstraatbuurt is de afwijking minimaal.

Politieregistratie misdrijven De criminaliteit wordt sinds 2013 gemeten op basis van misdrijven, dat wil zeggen niet alleen aangiften maar ook zaken van ambtshalve vervolging. Dit komt met name voor bij geweldszaken. Veel slachtoffers van huiselijk geweld bijvoorbeeld doen geen aangifte, maar op basis van door de politie verzamelde gedetailleerde informatie kan toch vervolging plaatsvinden. Ook als een slachtoffer een aangifte wil intrekken, zal daar niet zomaar gehoor aan worden gegeven. Die beslissing ligt nu officieel bij de officier van justitie. Om met voorgaande jaren te kunnen vergelijken is door de politie een nieuwe tijdreeks van misdrijven vanaf 2010 geleverd. Omdat op een andere registratiesysteem is overgegaan - van het regionale Gids-systeem naar het landlijke BVI/Cognos-systeem van de Nationale Politie - is ook de rubricering van misdrijven veranderd.

15

Politieregistratie meldingen Naast misdrijven zijn er overlastmeldingen die bij de meldkamer van de politie binnenkomen en worden geregistreerd. In maart 2012 is een nieuwe incidententabel in gebruik genomen. Deze is zodanig anders ingericht dat het niet mogelijk is om een vergelijking te maken met de jaren vóór 2012. Gegevens zijn nu beschikbaar vanaf de tweede helft 2012.

Gemeentelijke registratie bewonersmeldingen Als bewoners overlast ervaren kunnen ze dat ook melden bij de gemeente. Het meldingssysteem van de gemeente brengt niet de totale overlast in beeld, omdat bewoners zeker niet altijd melding maken van overlast. Het levert wel vergelijkingsmateriaal op met de Binnenstad en heel Utrecht. De meldingen bij de gemeente werden tot februari 2014 geregistreerd in het Bewoners Meldingensysteem Utrecht (BMU). Sinds februari van 2014 is het BMU vervangen door het KCS (het nieuwe Klant Contact Systeem). Voor een vergelijking met eerdere jaren zijn de gegevens over de eerste helft van 2013 de laatst beschikbare.

2.1

Meerderheid bewoners meldt overlast niet

Ontwikkelingen in geregistreerde criminaliteit en overlast zijn sterk afhankelijk van de meldingsbereidheid van bewoners. Daarom kijken we eerst naar de meldingsbereidheid en daarna naar de ontwikkelingen in de registraties. Bijna 60% van de bewoners meldt de overlast van jongeren, drugsgebruikers, bezoekers coffeeshops, uitgaanspubliek en dergelijke niet of niet meer. Een derde zegt de overlast soms te melden en een minderheid van 8% meldt overlast altijd. Dit is vergelijkbaar met 2012. Het meldingsgedrag van bewoners van de Breedstraat is in twee jaar tijd dus niet significant veranderd.

Figuur 2 – Meldingsbereidheid bewoners

Bron: Bewonersenquête Breedstraatbuurt 2014

16


2.2

Ontwikkeling geregistreerde criminaliteit en overlast

Politieregistratie misdrijven Volgens de politieregistratie van misdrijven wijkt het totaalaantal in de eerste helft van 2014 niet veel af van dat in de eerste helft van 2012 en 2013. In 2010 en met name 2011 was er een aanmerkelijk hoger aantal geregistreerde misdrijven. Delictsoorten die in de eerste helft van 2014 duidelijk minder voorkomen dan in voorgaande jaren zijn vernieling, autokraak en schending van de lichamelijke integriteit (waaronder geweld, bedreiging, mishandeling, straatroof).

Tabel 4 Geregistreerde misdrijven Breedstraatbuurt, eerste helft 2010 - eerste helft 2014 absoluut aantal misdrijven

vernieling e.d. woninginbraak

eerste helft

eerste helft

eerste helft

eerste helft

eerste helft

2010

2011

2012

2013

2014

43

19

22

22

13

7

17

10

10

12

autokraak

27

26

20

26

15

zakkenrollen

29

54

34

71

51

winkeldiefstal

14

7

8

8

11

diefstal van brom-, snor-, fietsen

87

94

61

54

71

lichamelijke integriteit *

76

75

51

51

38

overig

175

214

168

189

180

totaal

458

506

374

431

391

Bron: BVI/Cognossysteem politie * zedenmisdrijf, moord/doodslag, openlijk geweld, bedreiging, mishandeling, straatroof, overval

Figuur 3 – Aantal misdrijven Breedstraatbuurt, eerste helft 2010, 2012 en 2014

aantal misdrijven vernieling e.d. woninginbraak autokraak zakkenrollen winkeldiefstal lichamelijke integriteit overig 0

50

100

1e helft 2010

150

200

1e helft 2012

250

300

1e helft 2014

Bron: BVI/Cognossysteem politie

17

Voor zakkenrollen en de relatief grote groep ‘overig’ is er een sterk wisselend beeld. Ten opzichte van het basisjaar 2010 zijn er in 2014 meer gevallen van zakkenrollen geregistreerd, maar in de eerste helft van 2014 is er weer een verbetering ten opzichte van de eerste helft van 2013.

Vergelijking met Binnenstad en Utrecht Een vergelijking van het aantal misdrijven in de Breedstraatbuurt met dat in de wijk Binnenstad en in heel de stad kan worden gemaakt aan de hand van relatieve cijfers. De Breedstraatbuurt onderscheidt zich dan in gunstige zin met minder autokraak en minder winkeldiefstal. Relatief hoog is het aantal vernielingen, het aantal gevallen van woninginbraak en zakkenrollen, en het aantal schendingen van de lichamelijke integriteit. In de Breedstraatbuurt zijn er ook relatief meer overige misdrijven.

Tabel 5 Geregistreerde misdrijven Breedstraatbuurt, Binnenstad, Utrecht; eerste helft 2014 absoluut aantal misdrijven

relatief *

Breedstraat

Breedstraat

buurt

Binnenstad

Utrecht

buurt

Binnenstad

Utrecht

vernieling e.d.

13

164

1.246

3,0

2,5

2,2

woninginbraak

12

61

1.212

9,1

6,7

8,3

autokraak

15

356

2.903

3,5

5,4

5,2

zakkenrollen

51

432

2.901

11,8

6,5

5,2

winkeldiefstal

11

426

833

42,3

85,1

53,1

lichamelijke integriteit

38

325

1.232

8,8

4,9

2,2

overig

251

1.898

4.319

58,0

28,7

7,8

totaal

391

3.802

16.448

Bron: BVI/Cognossysteem politie * per 1.000 inwoners plus arbeidsplaatsen, woninginbraak per 1.000 woningen en winkeldiefstal per 1.000 banen in de detailhandel

Politieregistratie meldingen (meldingen van overlast via meldkamer politie) Voor de meldingen bij de meldkamer van de politie is door een wijziging in de registratie een vergelijking vanaf de tweede helft 2012 mogelijk. Gezien de grote verschillen in aantal meldingen in respectievelijk de eerste en tweede helft van het jaar is alleen een vergelijking per deel van het jaar zinvol. Voor beide jaarhelften zien we dan een dalende tendens in het totaal aantal meldingen. Bij vergelijking van de tweede helft 2013 met de tweede helft 2012 komt dat door minder overlast van jeugd en van individuele personen. In de eerste helft 2014 zijn er minder meldingen dan in de eerste helft 2013 door minder overlast van personen en minder overige meldingen (categorie ‘onbekend’).

18


Tabel 6 Overlastmeldingen Breedstraatbuurt bij meldkamer politie overlast van/door

tweede helft 2012

eerste helft 2013

tweede helft 2013

eerste helft 2014

geluid

68

41

69

41

jeugd

33

10

26

12

163

70

139

61

70

44

80

34

334

165

314

148

persoon onbekend totaal Bron: Meldkamer politie

In de eerste helft 2014 zijn er bij de meldkamer van de politie uit de Breedstraatbuurt relatief veel overlastmeldingen binnengekomen. Twee tot drie keer zo veel als uit heel de Binnenstad en meer dan drie keer zo veel als gemiddeld uit heel de stad. Die hoge meldingsdichtheid in de Breedstraatbuurt is er voor alle vier de categorieën.

Tabel 7 Overlastmeldingen eerste helft 2014; Breedstraatbuurt, Binnenstad en Utrecht absoluut

relatief *

Breedstraatbuurt

Binnenstad

Utrecht

Breedstraatbuurt

Binnenstad

Utrecht

geluid

41

219

1.445

9,5

3,3

2,6

jeugd

12

67

1.205

2,8

1,0

2,2

persoon

61

465

2.028

14,1

7,0

3,6

onbekend

34

202

952

7,9

3,1

1,7

148

953

5.630

34,2

14,4

10,1

totaal Bron: Meldkamer politie

* per 1.000 inwoners plus arbeidsplaatsen

Gemeentelijke registratie bewonersmeldingen Het aantal bewonersmeldingen bij de gemeente is gedaald tot een verwaarloosbaar aantal. In de eerste helft van 2013 (de laatst beschikbare gegevens) zijn er in de Breedstraatbuurt 6 meldingen, wat naar verhouding minder is dan in heel de Binnenstad (maar meer dan in Utrecht als geheel).

Tabel 8 Bewonersmeldingen overlast eerste helft 2014 absoluut aantal meldingen

relatief (per 1.000 inwoners)

Breedstraatbuurt

Binnenstad

Utrecht

Breedstraatbuurt

Binnenstad

Utrecht

eerste helft 2009

24

101

759

9,7

6,2

2,5

eerste helft 2010

22

78

759

8,9

4,7

2,5

eerste helft 2011

15

88

734

6,0

5,3

2,4

eerste helft 2012

3

82

731

1,2

4,9

2,3

eerste helft 2013

6

56

559

2,4

3,3

1,7

Bron: KCS

19

20


3 Door bewoners ervaren overlast •

De door bewoners ervaren overlast kent een gewijzigde top drie. In 2012 stond drugsoverlast op nummer één. In 2014 is dit probleem naar de derde plaats gezakt en staat geluidsoverlast op de eerste plaats. Rommel op straat staat op twee.

•

Sinds de eerste overlastmeting in 2009 is er een aanmerkelijke daling van diverse vormen van overlast in de buurt. Dat geldt met name voor jongeren op straat, prostitutie en rommel op straat. Ook de overlast van drugsgebruik (met name van softdrugs) is merkbaar gedaald.

•

In de afgelopen twee jaar is de overlast van prostitutie sterk gedaald door het sluiten van de raamprostitutie op de Hardebollenstraat. Daar staat nu tegenover dat een toegenomen aantal bewoners rommel op straat en overlast van dak- en thuislozen tot de ernstigste buurtproblemen rekenen.

•

Overlast wordt vooral in verband gebracht met uitgaanspubliek, drugsgebruik en jongeren. Een sinds 2012 sterk gegroeide rol wordt toebedacht aan dak- en thuislozen en uitgaanspubliek.

•

Overlast wordt het meest ’s nachts ervaren (81%), gevolgd door de avonduren. Ruim een kwart van de bewoners ervaart ook overdag overlast.

•

Het aandeel bewoners dat de overlast in de buurt erg hinderlijk vindt is jaar op jaar gedaald, ten gunste van het aandeel dat weinig hinder heeft van de diverse vormen van overlast in de buurt.

•

Voor de meeste vormen van overlast zit de Breedstraatbuurt op het niveau van de wijk Binnenstad. Er is wel minder overlast van horeca en meer van drugsgebruik- en handel.

•

De in 2013 gestarte nieuwe, intensievere aanpak van overlast in de buurt is bekend bij 61% van de bewoners. Als onderdeel van die aanpak weten bewoners vooral het intensiever toezicht spontaan zelf te noemen (37%). Als daar ook de bewoners bij worden opgeteld die de maatregel geholpen noemen, dan gaat het in totaal om 66%. Voor de maatregel betreffende het weren van verdachte personen is de totale bekendheid 35%.

Inleiding In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de uitkomsten van het bewonersonderzoek in de Breedstraatbuurt. De door bewoners ervaren overlast is gemeten via een mondeling huis-aan-huis onderzoek. De vragenlijst is grotendeels gelijk aan die van de vorige metingen, zodat vergelijking in de tijd mogelijk is. Er is ook een aantal zaken gewijzigd. Zo is er in 2014 niet meer dieper ingegaan op de overlast van coffeeshops, met name omdat er nog maar één coffeeshop in het gebied zit (en één aan de rand van het gebied). In aanvulling op de vragenlijst van 2012 is specifiek gevraagd naar bekendheid en ervaringen met de intensievere overlastaanpak die in 2013 is geïnitieerd.

21

Bij het opstellen van de vragenlijst zijn de vragen zoveel mogelijk op eenzelfde manier gesteld als in de jaarlijkse, stadsbrede Inwonersenquête van de gemeente, zodat de uitkomsten voor de Breedstraatbuurt ook te vergelijken zijn met die voor de Binnenstad en Utrecht als geheel. Het bewonersonderzoek heeft plaatsgevonden in de laatste twee weken van september en de eerste van oktober 2014. In totaal is bij een representatieve groep van 160 bewoners van de Breedstraatbuurt een mondelinge enquête afgenomen.

3.1

Ontwikkelingen in de Breedstraatbuurt

Drugsoverlast ingehaald door geluidsverlast Aan bewoners is gevraagd op welke gebieden zij soms of vaak overlast ervaren. Sinds de 0-meting van 2009 behoren geluidsoverlast, rommel op straat, drugsoverlast en jongeren op straat tot de zaken waar bewoners relatief vaak overlast van hebben. Al deze vormen van overlast laten ten opzichte van 2009 wél een dalende trend zien. De top drie van frequent ervaren overlast is veranderd. In 2012 bestond de top drie uit respectievelijk drugsoverlast (69% van de bewoners had hier soms of vaak last van), geluidsoverlast (68%) en jongerenoverlast (63%). In 2014 is deze top drie veranderd in: geluidsoverlast (72%), rommel op straat (68%) en drugsoverlast (64%). Wat drugsoverlast betreft kan gezegd worden dat de totale overlast van handel/gebruik van (hard/soft)drugs na een piek in 2011 verder lijkt af te nemen (de daling van 2014 ten opzichte van 2012 is niet significant te noemen). Ten opzichte van de 0-meting in 2009 nam vooral de handel in en het gebruik van softdrugs af.

Tabel 9 Frequent* ervaren overlast in de Breedstraatbuurt Ontwikkeling In %-punten 2009

2011

2012

2014

2009-2014

geluidsoverlast

83%

70%

68%

72%

-11%

rommel op straat

85%

68%

61%

68%

-17%

druggebruik/handel (totaal)

75%

79%

69%

64%

-11%

mensen die uitgaan

64%

56%

61%

61%

-3%

jongeren op straat

79%

66%

63%

59%

-20%


69%

73%

60%

57%

-12%

verkeersoverlast

57%

51%

47%

56%

-1%

dak- en thuislozen

57%

59%

44%

54%

-3%


58%

71%

62%

52%

-6%


28%

15%

22%

23%

-5%

coffeeshops**

-

-

-

17%

-

terrassen**

-

-

-

12%

-


24%

23%

17%

6%

-18%

raamprostitutie

17%

15%

14%

1%

-16%

Bron: Bewonersenquête Breedstraat 2009, 2011, 2012, 2014 * soms/vaak last ** nieuwe antwoordcategorieën in 2014 vetgedrukt=significant verschil met voorgaand jaar/met 2009 (laatste kolom)

22


Uit het bewonersonderzoek blijkt verder duidelijk dat de overlastfrequentie van prostitutie flink is gedaald. Het sluiten van de ramen in de Hardebollenstraat is slechts 1 bewoner ontgaan. Ook de overlast veroorzaakt door tippelen komt veel minder voor, maar nog steeds geeft 6% van de bewoners aan hier last van te hebben.

Overlast drugsgerelateerde zaken gedaald Dat een bepaalde vorm van overlast vaak voorkomt, betekent niet direct dat mensen daar ook de meeste last van hebben. Daarom is naast de frequentie waarmee bewoners last hebben van een probleem in de buurt, ook gevraagd wat bewoners het meest stoort (tabel 10). Bewoners mochten hierbij maximaal drie antwoorden geven. Vergeleken met 2012 blijken bewoners minder last te hebben van de handel in/het gebruik van harddrugs. De overlast van rommel op straat nam daarentegen toe, waardoor beide vormen van overlast nu samen met geluidsoverlast de top drie vormen van de meest storende problemen in de buurt. Behalve voor rommel op straat is er een duidelijke toename voor de overlast van dak- en thuislozen. Het lijkt erop dat, nu het probleem van de harddrugs wat minder is geworden, andere vormen van overlast weer meer op de voorgrond treden. Vergeleken met de 0-meting uit 2009 hebben bewoners vooral minder last van jongeren op straat.

Tabel 10 Van welke problemen hebben bewoners meeste last?* Ontwikkeling 2009

2011

2012

2014

2009-2014

geluidsoverlast

36%

27%

33%

37%

+1%

drugsgebruik/drugshandel (hard)

25%

39%

46%

33%

+8%

rommel op straat

40%

18%

18%

33%

-7%

dak- en thuislozen

23%

10%

9%

28%

+5%

mensen die uitgaan

25%

6%

17%

25%

0%

drugsgebruik/drugshandel (soft)

26%

34%

19%

24%

-2%

verkeeroverlast

29%

13%

17%

21%

-8%

jongeren op straat

36%

15%

18%

19%

-17%

cafés of restaurants

3%

2%

5%

8%

+5%

raamprostitutie

6%

2%

4%

2%

-4%

tippelen/afwerken op straat*

7%

4%

2%

2%

-5%

Coffeeshops**

-

-

-

2%

Terrassen**

-

-

-

1%


* maximaal drie antwoorden mogelijk

** nieuwe antwoordcategorieën in 2014 vetgedrukt=significant verschil met voorgaand jaar/met 2009 (laatste kolom)

Uitgaanspubliek belangrijkste overlastgevers Bewoners is gevraagd wie de problemen en overlast in de buurt veroorzaken. In 2012 werden drugshandelaren het vaakst aangewezen als veroorzakers van overlast, maar in 2014 blijkt vooral het uitgaanspubliek voor problemen te zorgen, gevolgd door drugsgebruikers en jongeren op straat.

23

Werd het uitgaanspubliek in 2012 nog door 36% van de bewoners als overlastveroorzaker genoemd, twee jaar later is dat maar liefst 54%. Een mogelijke oorzaak voor deze toename is de recente opening van een nieuwe (populaire) uitgaansgelegenheid in de Breedstraatbuurt. Verder worden ook jongeren, dak- en thuislozen, buurtbewoners en drugsgebruikers (inclusief coffeeshopbezoekers) vaker genoemd dan twee jaar geleden.

Tabel 11 Door wie worden problemen en overlast veroorzaakt?* ontwikkeling 2009

2011

2012

2014

2009-2014

uitgaanspubliek

42%

18%

36%

54%

+12%

drugsgebruikers (w.o. bezoekers coffeeshops)

57%

46%

38%

49%

-8%

jongeren op straat

48%

24%

31%

46%

-2%

drugshandelaren (harddrugs) op straat

27%

38%

45%

41%

+14%

dak- en thuislozen

26%

19%

14%

37%

+11%

5%

1%

4%

17%

+12%

26%

5%

6%

7%

-19%

3%

1%

1%

7%

+4%

20%

8%

14%

6%

-14%

buurtbewoners alcoholisten bezoekers snackbar prostitutie (raamprostitutie, klanten, tippelaarsters)

Bron: Bewonersenquête Breedstraatbuurt 2009, 2011, 2012, 2014 * meerdere antwoorden mogelijk vetgedrukt=significant verschil met voorgaand jaar/met 2009 (laatste kolom)

Vergeleken met de 0-meting van 2009 worden zowel drugshandelaren als uitgaanspubliek vaker aangewezen als veroorzakers van overlast. Hetzelfde geldt voor dak- en thuislozen en buurtbewoners. Grote ‘dalers’ zijn de groep alcoholisten en de prostituees en hun klanten.

Zwaartepunt van overlast in avond en nacht Met het verstrijken van de dag neemt de overlast in de buurt toe. Dit aspect van de overlastproblematiek verandert niet. Van de bewoners ervaart 22% doorlopend overlast en dat percentage is meegeteld in de onderscheiden vijf periodes. In 2012 was er nog een aandeel van 18% dat doorlopend overlast ervoer.

Tabel 12 Tijdstip waarop men overlast ervaart 2009

2011

2012

2014

's Ochtends (07.00-12.00 uur)

30%

24%

22%

27%

's Middags (12.00-16.00 uur)

34%

27%

25%

26%

Vooravond (16.00-20.00 uur)

45%

38%

34%

41%

's Avonds (20.00-00.00 uur)

67%

72%

70%

67%

's Nachts (00.00-07.00 uur)

82%

74%

80%

81%

Bron: Bewonersenquête Breedstraatbuurt

24


Minder bewoners vinden overlast (erg) hinderlijk Bewoners van de Breedstraatbuurt is gevraagd hoe hinderlijk ze de totale overlast in de buurt vinden op een schaal van 1 tot 10. Een 1 betekent dat ze weinig hinder hebben, een 10 betekent erg veel hinder. De groep die veel hinder ervaart laat nog steeds een dalende trend zien en is anno 2014 zelfs beduidend kleiner dan de groep die weinig hinder ervaart. Het aandeel van deze groep met weinig hinder wordt elke meting groter (figuur 5). Figuur 4 – Mate van ervaren hinder

60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 1 t/m 4

5 t/m 6

7 t/m 10

(1 = weinig hinder, 10 = erg veel hinder) 2009

2011

2012

2014


Van de bewoners heeft 8% de overlast altijd gemeld en 33% heeft dat soms gedaan. 59% Van de bewoners heeft geen overlastmelding gedaan. Verreweg de meeste van hen geven als reden hiervoor dat de overlast niet ernstig genoeg is om te melden. Minder vaak genoemd worden: de overlast doet zich incidenteel voor, is kortdurend of hoort nu eenmaal bij het wonen in de binnenstad. Het melden van overlast gebeurt vooral bij de politie.

3.2

Breedstraatbuurt vergeleken met Binnenstad en Utrecht

Voor zover mogelijk is de mate waarin verschillende vormen van overlast voorkomen in de Breedstraatbuurt vergeleken met de Binnenstad en de stad Utrecht (tabel 13).

25

Overlast van jongeren en rommel op straat vergelijkbaar met Binnenstad Bij het vaststellen van het maatregelenpakket in 2010 heeft de gemeente als doelstelling bepaald dat op termijn de (drugs)overlast in het Breedstraatgebied moet worden teruggedrongen tot het binnenstadsgemiddelde. Uit dit onderzoek blijkt dat de overlast van jongeren en rommel op straat op een vergelijkbaar niveau met de Binnenstad ligt. Het aandeel ervaren drugsoverlast ligt nog steeds boven binnenstadsniveau (tabel 13), maar het verschil wordt wel steeds kleiner (van 37% punt verschil, via 25% punt verschil naar 12% punt verschil). Als het gaat om prostitutieoverlast is er geen vergelijkingsmateriaal voor de Binnenstad en heel Utrecht.

Tabel 13 Overlast Breedstraatbuurt, Binnenstad en Utrecht* Breedstraatbuurt

Binnenstad

Utrecht

64%

52%

27%

druggebruik/handel (totaal) geluidsoverlast / lawaai verkeer en/of ander lawaai

72%

86%

76%

jongeren op straat

59%

57%

57%


52%

-

-

rommel op straat

68%

75%

70%

mensen die uitgaan

61%

67%

28%


57%

-

-

verkeersoverlast / gevaarlijk verkeer

56%

65%

58%

dak- en thuislozen

54%

-

-

cafés / restaurants

23%

38%

10%


6%

-

-

raamprostitutie

1%

-

-

Bron: Bewonersenquête Breedstraatbuurt 2014, Inwonersenquête 2013 * soms en vaak overlast opgeteld

3.3

'-' geen informatie beschikbaar

Nieuwe, intensieve aanpak overlast

In 2013 heeft de gemeente Utrecht de aanpak van de overlast in de Breedstraatbuurt opnieuw bekeken. Daaruit is toen een nieuwe, intensievere aanpak gekomen, met als doel de overlast in de buurt verder terug te dringen. Daarvoor zijn eind 2013/begin 2014 een aantal nieuwe maatregelen geïntroduceerd, waaronder intensiever toezicht van politie en BOA's (buitengewoon opsporingsambtenaren), het houden van veiligheidsschouwen, het eenvoudiger (en vaker) opleggen van verblijfsontzeggingen en het benoemen van een winkelstraatmanager. In 2014 is er twee keer een schouw gehouden. Bewoners en ondernemers geven voorafgaand aan de geplande buurtschouw hun knelpunten in de openbare ruimte door. Op basis daarvan wordt de schouwroute bepaald. Tijdens de schouw worden de knelpunten toegelicht door bewoners/ondernemers, waarna actie kan worden genomen door de verschillende professionals, die ook aanwezig zijn bij de schouw. Een verblijfsontzegging of een gebiedsverbod is een bevel van de burgemeester om zich te verwijderen en verwijderd te houden uit een aangewezen gebied voor een bepaalde tijd. Vanaf september 2013 tot 1 juli 2014 zijn er in de Breedstraatbuurt circa 170 verblijfsontzeggingen opgelegd: 140 ontzeggingen van 24 uur, 24 ontzeggingen van één maand en 7 ontzeggingen van twee maanden.

26


Voor de Breedstraatbuurt is ook een winkelstraatmanager benoemd. Hij signaleert knelpunten in de openbare ruimte, is het aanspreekpunt voor ondernemers en bewoners en is de schakel tussen hen en de gemeente bij vraagstukken die leven in de buurt. Aan bewoners is gevraagd of ze op de hoogte zijn van deze nieuwe aanpak van de overlast in de Breedstraatbuurt. In eerste instantie konden bewoners zelf (spontaan) maatregelen noemen die hun opgevallen zijn. Aan bewoners die zelf geen maatregelen wisten te noemen zijn de vier voornoemde maatregelen voorgelegd met de vraag of ze deze kennen.

Ruim 60% bewoners bekend met nieuwe aanpak overlast 61% van de bewoners geeft aan van de nieuwe aanpak op de hoogte te zijn. Een relatief hoog aandeel van 37% is (spontaan) op de hoogte van het intensiever toezicht door de politie en de buitengewoon opsporingsambtenaren (BOA’s). Er is nog een aandeel van 14% van de bewoners (spontaan) op de hoogte van het opleggen van gebiedsverboden en van het aanpakken van de prostitutie.

Tabel 14 Spontane bekendheid met nieuwe, intensieve aanpak overlast aandeel bewoners op de hoogte van nieuwe aanpak

61%

spontane bekendheid met: intensiever toezicht van politie en BOA's (buitengewoon opsporingsambtenaren)

37%

verdachte personen worden geweerd d.m.v. verblijfsontzeggingen/ gebiedsverbod

14%

aanpak prostitutie / sluiten ramen Hardebollenstraat

14%

de winkelstraatmanager

10%

preventief fouilleren

8%

sluiten coffeeshop

8%

veiligheidschouw van bewoners/ondernemers langs knelpunten in de wijk

3%

Bron: Bewonersenquête Breedstraatbuurt 2014

21% van de bewoners is op de hoogte van het bestaan van de overlasttelefoon en 9% heeft die ook gebeld. Meestal is het bij één telefoontje gebleven.

Intensiever toezicht meest bekend bij bewoners Bij bewoners die niet zelf de maatregelen wisten te noemen, heeft de interviewer de maatregelen opgelezen met de vraag of bewoners er de afgelopen twee jaar iets van hebben gemerkt (geholpen bekendheid). Voor het intensiever toezicht geldt dat - naast de 37% die de maatregel spontaan noemt – zo’n 29% van de bewoners de maatregel na enige hulp van de interviewer alsnog kent. In totaal is dus 66% van de bewoners in de Breedstraatbuurt bekend met deze maatregel. Voor de maatregel betreffende het weren van verdachte personen bedraagt dat totaalpercentage 35%.

27

Tabel 15 Totale bekendheid met nieuwe, intensieve aanpak overlast spontaan bekend met

geholpen bekend met

maatregel

maatregel

totale bekendheid

intensiever toezicht

37%

29%

66%

weren verdachte personen

14%

21%

35%

3%

11%

14%

10%

10%

20%

veiligheidsschouw winkelstraatmanager Bron: Bewonersenquête Breedstraatbuurt 2014

Overlasttelefoon bekend bij vier op de tien bewoners Om het bewoners gemakkelijker te maken om overlast te melden, is in 2009 de overlasttelefoon in het leven geroepen. De overlasttelefoon is een speciaal nummer, dat door alle bewoners die wonen in de Breedstraatbuurt en omgeving gebeld kan worden in geval van ervaren overlast. Dit nummer brengt bewoners rechtstreeks in contact met een agent en een buitengewoon opsporingsambtenaar die op dat moment werkzaam zijn in de Breedstraatbuurt en omgeving. Hierdoor kan er snel en adequaat gereageerd worden op de overlastmelding. Ruim een vijfde van de bewoners (21%) zegt de overlasttelefoon te kennen. Van deze groep heeft 44% de overlasttelefoon wel eens gebeld. De meeste van hen hebben maar één of twee keer gebeld maar er waren ook twee intensievere bellers (één bewoner belde zeven keer de overlasttelefoon en één bewoner maar liefst 15 keer).

28


4 Verkeersoverlast •

Tijdens de meetperiode in 2014 is de totale verkeersdruk in de Breedstraatbuurt gedaald ten opzichte van de meetperiode in 2012. Dat komt door de gedaalde verkeersbelasting van de kruising Predikherenkerkhof/Breedstraat. Op de kruising van de Wijde Begijnestraat met de Van Asch van Wijckskade is er wat meer verkeer gemeten.

•

Net als in 2012 kan hinderlijk gedrag van automobilisten nauwelijks worden toegeschreven aan bezoekers van coffeeshops. De totale overlast van automobilisten is in 2014 duidelijk lager dan in 2012.

Inleiding Vanaf de buitenwijken is de Breedstraatbuurt een van de plekken waar je met de auto vrij dicht bij het stadscentrum kunt komen, bijvoorbeeld om mensen te brengen of te halen. Ook de voorzieningen in de Breedstraatbuurt zelf trekken verkeer aan. Coffeeshops zijn een veelgenoemde trekker als het om verkeer gaat. Om een zo goed mogelijk beeld te krijgen van de verkeersintensiteit in de Breedstraatbuurt en ook de verkeersoverlast (specifiek rond coffeeshops), zijn er verkeerstellingen uitgevoerd.

4.1

Verkeerstellingen op 5 locaties

Net als bij de vorige metingen zijn in 2014 op de volgende vier plekken in de buurt tellingen verricht (zie ook figuur 5): Locatie 1: hoek Breedstraat / Predikherenkerkhof / Jacobijnenstraat. Locatie 2: hoek Breedstraat / Wijde Begijnestraat. Locatie 3: hoek Wijde Begijnestraat / Van Asch van Wijckskade. Locatie 4: hoek Van Asch van Wijcksstraat / Van Asch van Wijckskade. Ten opzichte van eerdere jaren is de telling Midden Breedstraat (locatie 5) komen te vervallen. Op deze locatie werd in voorgaande jaren op vrijdagavond gemeten, omdat de Breedstraat dan werd vrijgemaakt (parkeerverbod) voor de lapjesmarkt op zaterdagochtend. In het verleden waren er klachten van omwonenden over het samenscholen van jongeren met auto's op de vrijgekomen parkeerplekken. Daar is nu geen sprake meer van, omdat de lapjesmarkt tegenwoordig eerder op de avond wordt opgebouwd en het gebied daarom wordt afgezet. De telling op de Voorstraat, met de afslaande bewegingen naar de Boothstraat en de Wijde Begijnestraat (locatie 6), is toegevoegd vanwege de locatie aldaar van coffeeshop Pleasure. De verwachting is dat deze coffeeshop meer publiek aantrekt in verband met het sluiten van Koffiedik. De verkeerstellingen zijn gehouden op een donderdagavond tussen 17.00 uur en 21.00 uur. Dat is de periode van de week waarin de meeste verkeersoverlast wordt verwacht.

29

Figuur 5 – Locaties verkeersonderzoek Breedstraatbuurt

meetpunt coffeeshop

Bron: Verkeersonderzoek Breedstraatbuurt (Dufec 2014)

Naast het meten van verkeersintensiteit is gekeken naar overlast gevende autobewegingen bij coffeeshops. Daarbij is niet de ernst van de hinder vastgelegd, maar is alleen het feit geregistreerd. In 2012 betrof het de coffeeshops Koffiedik (hoek Predikherenkerhof/Breedstraat) en Freak (Breedstraat). Inmiddels is Koffiedik gesloten. De metingen hebben nu betrekking op de coffeeshops Freak (Breedstraat, locatie 2) en Pleasure (Voorstraat, locatie 6). Op donderdag 2 oktober zijn de locaties 2, 3, 4 en 6 gemeten. In verband met een afsluiting op donderdag 2 oktober op het Predikherenkerkhof voor doorgaand verkeer in zuidelijke richting, kon er op punt 1 niet gemeten worden en werd ook punt 4 door deze wegafsluiting beïnvloed. Veel auto’s komen nl. via de Van Asch van Wijcksbrug (locatie 4) de buurt binnen en rijden vervolgens via Predikherenkerkhof, Breedstraat en Wijde Begijnestraat (respectievelijk locatie 1, 2 en 3) de buurt weer uit. Ook voor bezoekers van de coffeeshops is dit een gangbare route. Daarom is er een tweede meting gehouden op de punten 1 én 4 (op donderdag 13 november). Voor locatie 4 – waar tweemaal is gemeten – is de tweede meting als maatgevend beschouwd.

4.2

Autoverkeer door de buurt

Voor wat betreft de ontwikkeling van het autoverkeer tussen 2012 en 2014 valt het volgende op: •

Op de Wijde Begijnestraat en de kruising Wijde Begijnestraat/Breedstraat is de totale verkeersdruk nagenoeg gelijk gebleven.

•

Op de kruising Wijde Begijnestraat/Van Asch van Wijckskade is er in 2014 meer verkeer dan in 2012. Dat komt door een aanmerkelijke toename van de verkeersstroom van de Wijde Begijnestraat richting Noorderstraat (op de Van Asch van Wijckskade – westzijde – is geen doorgaand verkeer mogelijk, alleen parkeren voor het St-Gregorius College).

30


•

Op de Voorstraat is de verkeersbeweging richting Wijde Begijnestraat duidelijk zwaarder dan de doorgaande beweging richting Neude.

Tabel 16 Verkeersintensiteit donderdag 2 oktober 17.00 – 21.00 uur locatie

weggedeelte

richting

2014

2

tussen Voorstraat en Breedstraat

VAvWijckskade

183

120

2

tussen Voorstraat en Breedstraat

Breedstraat

167

214

2

tussen Breedstraat en Van Asch van Wijckskade

Breedstraat

53

73

403

407

totaal locatie 2

2012

3

Van Asch van Wijckskade (oostzijde)

Wijde Begijnestraat

17

16

3

Wijde Begijnestraat

Noorderstraat

272

185

3

Van Asch van Wijckskade (westzijde)

Wijde Begijnestraat

181

203

470

404

totaal locatie 3 6

Voorstraat

Wijde Begijnestraat

345

-

6

Voorstraat ter hoogte van Wijde Begijnestraat

Neude

207

-

6

Voorstraat

Boothstraat

134

-

686

-

totaal locatie 6 Bron: Verkeersonderzoek Breedstraatbuurt (Dufec 2014)

•

Op de kruising Predikherenkerkhof/Breedstraat is er duidelijk minder verkeer dan in 2012. Dat geldt met name voor de verkeersbeweging van de Breedstraat rechtsaf naar het Predikherenkerkhof. Er kan een relatie zijn met het sluiten van de coffeeshop Koffiedik.

•

Op de kruising Van Asch van Wijcksbrug/Van Asch van Wijckskade is het verkeersbeeld nagenoeg ongewijzigd.

Tabel 17 Verkeersintensiteit donderdag 13 november 17.00 – 21.00 uur locatie

weggedeelte

richting

1

Breedstraat

Predikherenkerkhof

104

274

1

Predikherenkerkhof

Breedstraat

170

230

1

Breedstraat

Predikherenstraat

37

61

11

Predikherenkerkhof

Predikherenstraat

117

65

428

630

totaal locatie 1

2014

2012

4

Van Asch van Wijcksbrug

Van Asch van Wijcksstraat

299

287

4

Van Asch van Wijcksbrug

Van Asch van Wijckskade

202

191

4

Van Asch van Wijcksstraat

Van Asch van Wijckskade

17

32

518

510

totaal locatie 4 Bron: Verkeersonderzoek Breedstraatbuurt (Dufec 2014)

31

4.3

Verkeersoverlast van bezoekers coffeeshops

Alle aspecten van verkeersoverlast zijn gemeten: snel achteruitrijden, tegen verkeer in rijden, motor stationair laten draaien, radio hard (buiten hoorbaar), parkeren op rijweg, foutparkeren. Daarbij is specifiek gekeken naar verkeersoverlast veroorzaakt door bezoekers van de twee coffeeshops. Die kunnen van invloed zijn op overlast bij de locaties 2 (coffeeshop Freak) en 6 (coffeeshop Pleasure). •

Op de locaties 1 en 2 is het aantal gevallen van overlast gevend gedrag van automobilisten in 2014 aanmerkelijk lager dan in 2012. Voor locatie 1 kan dat voor een klein deel worden toegeschreven aan sluiting van de coffeeshop Koffiedik.

•

Op locatie 4, bij de Van Asch van Wijcksbrug, zijn er in 2014 meer gevallen van overlast geconstateerd dan in 2012.

•

In totaal is er in 2014 duidelijk minder overlast van automobilisten dan twee jaar geleden. Net als in 2012 zijn er maar enkele gevallen van overlast door bezoek aan de coffeeshops.

Tabel 18 Verkeersoverlast op donderdagavond 17.00-21.00 uur * bezoekers

bezoekers

overige

overige

coffeeshop

coffeeshop

automob.

automob.

totaal

totaal

2014

2012

2014

2012

2014

2012

1 - Predikherenkerkhof/Breedstraat

0

6

0

68

0

74

2 - Wijde Begijnestraat/Breedstraat

3

7

18

62

21

69

-

-

-

-

17

21

Asch van Wijcksstraat

-

-

-

-

17

2

6 - Voorstraat/Wijde Begijnestraat

5

-

4

-

9

-

locatie

3 - Wijde Begijnestraat/ Van Asch van Wijckskade 4 - Van Asch van Wijckskade/Van

Bron: Verkeersonderzoek Breedstraatbuurt (Dufec 2012, 2014) * Aantal overlast gevende automobilisten (hard optrekken, toeteren, gas geven, slaande portieren, schreeuwen naar passagiers, parkeren gedeeltelijk op de stoep, op nabijgelegen parkeerplek, parkeren op vergunningplekken). - Geen gegevens beschikbaar, omdat er op de locaties 3 en 4 geen onderscheid is gemaakt tussen eventuele bezoekers van een coffeeshop en overige automobilisten (aangezien er geen coffeeshops in de buurt zijn). Locatie 6 is nieuw ten opzichte van 2012.

32


5 Overlast volgens ondernemers •

Het dealen en gebruik van harddrugs is volgens enkele ondernemers nog steeds de belangrijkste bron van overlast in de Breedstraatbuurt. Net als twee jaar geleden nam de overlast af in de eerste helft van het jaar (vlak na de invoering van nieuwe maatregelen), om vervolgens weer terug te keren.

•

De ondervraagde ondernemers beseffen dat de dealers van harddrugs moeilijk zijn aan te pakken en dat de benodigde politie-inzet onevenredig groot is. Hun belangrijkste boodschap is dan ook: maak de buurt mooi, open, licht en sociaal. Dan geef je de wijk uitstraling en maak je duidelijk dat hier geen plaats is voor dealers.

Inleiding Om de overlast in de Breedstraatbuurt vanuit het perspectief van ondernemers in beeld te krijgen, is begin oktober 2014 een groepsgesprek gehouden met drie van de vijf bestuursleden van de ondernemersvereniging. Dit gesprek ging over de ontwikkeling van de overlast in de buurt, de huidige overlastsituatie en oorzaken en oplossingen hiervoor. Ook is gesproken over de intensievere aanpak van de overlast, ingevoerd eind 2013.

5.1 Typering van de wijk Een wijk met twee gezichten De ondernemers waarmee gesproken, is typeren de Breedstraatbuurt als volgt: opener dan voorheen, supermooi, bijzonder, rumoerig en soms bedreigend. Ook wordt gezegd dat de wijk twee gezichten heeft: niet alleen het verschil tussen overdag en ’s nachts, maar ook het verschil tussen open gebieden en gebieden die dat minder zijn. In dit verband wordt gesproken over overlast die inherent is aan de infrastructuur in de buurt, met zijn onoverzichtelijke steegjes tussen de Voorstraat en de Breedstraat.

5.2 Ondernemers over ontwikkeling overlast Dealen nog steeds grootste probleem Volgens de ondervraagde ondernemers is het dealen (en gebruiken) van harddrugs nog steeds het voornaamste probleem in de buurt. Overlast van dronkenlappen en daklozen is er ook, maar één van de ondernemers vindt dit een beetje bij de binnenstad horen. Drugsoverlast daarentegen niet.

“De dealers zijn bedreigend, irritant, vervelend, ze horen hier niet.” Volgens de deelnemers aan het groepsgesprek wordt er in een deel van de wijk openlijk gedeald (Voorstraat, knik met het Jansveld en de steegjes tussen Voorstraat en Breedstraat). Dit leidt soms tot bedreigende situaties. De drugsoverlast gaat volgens één van de ondernemers al terug tot enkele tientallen jaren. Het gebied heeft als zodanig een reputatie opgebouwd en trekt ook mensen uit andere steden aan.

33

Coffeeshops niet het grootste probleem Het toezicht van de eigenaren/bewakers van de coffeeshops werkt goed (vooral de Freak wordt hier in positieve zin genoemd). De sluiting van Koffiedik heeft niet veel uitgemaakt volgens de ondernemers, behalve dat het op dit punt in de wijk wat rustiger is geworden. Op de vraag of de drukte zich naar coffeeshop Pleasure heeft verplaatst wordt bevestigend geantwoord.

Verdwijnen van raamprostitutie Het verdwijnen van de raamprostitutie in de Hardebollenstraat heeft volgens de ondernemers tot gevolg dat er lokaal minder verkeersdrukte is. Dit geldt met name voor de namiddag. In de avond is het nog steeds druk in de Hardebollenstraat.

5.3 Ondernemers over aanpak overlast Tegengestelde belangen ondernemers en bewoners Uit het gesprek blijkt dat bewoners en ondernemers niet altijd op één lijn zitten voor wat betreft hun visie op de overlastaanpak. Bewoners zijn volgens de ondernemers over het algemeen meer betrokken en willen vooral rust. Ondernemers daarentegen pleiten voor meer levendigheid en meer sociale controle, waardoor het gebied socialer én onaantrekkelijker wordt voor criminelen.

Visie ondernemers op nieuwe maatregelen 2013 Volgens de ondernemers werd het eind 2013/begin 2014 wat rustiger in de Breedstraatbuurt, maar halverwege het jaar keerde de drugsoverlast weer terug. Dit lijkt hetzelfde beeld dat in 2012 door de ondernemers werd geschetst: dat de overlast nét na de invoering van nieuwe maatregelen afneemt, om vervolgens na enkele maanden weer toe te nemen. •

De ondernemers wisten van de veiligheidsschouwen en zijn hier positief over. Maar ze vragen zich wel af wat het oplevert.

•

De winkelstraatmanager is de ondernemers niet bekend. Ze weten niet wie dit is of wat hij/zij

•

Eén van de ondernemers zegt niets te merken van intensiever toezicht op straat. Zodra de

precies doet. “Die hebben we wel gemist in dingen.” politie er niet is (bijvoorbeeld op vrijdagavond) merk je dat ook meteen. Maar er is ook het besef dat er voor continu, intensief surveilleren onevenredig veel agenten nodig zijn. •

Het aantal gebiedsontzeggingen is vanaf najaar 2013 flink toegenomen. De ondernemers hebben hier echter niets van gemerkt. Ze vragen zich bovendien af wie controleert dat mensen zich aan deze ontzeggingen houden.

Aanbevelingen van ondernemers De Breedstraatbuurt is volgens één van de ondernemers een “supermooie buurt”. De aanpak moet dan ook vanuit deze positieve benadering worden ingestoken. De belangrijkste boodschap van de ondernemers is dat de buurt mooi, open, licht en sociaal moet zijn. Met het netter maken van de buurt, het verbeteren van de verlichting en het afsluiten van de steegjes geef je de wijk uitstraling en maak je duidelijk dat hier geen plek is voor dealers. Ook moet de leegstand in de Hardebollenstraat worden aangepakt, bijvoorbeeld door ruimte te geven aan winkeltjes in de panden waar eerst raamprostitutie was. Verder willen ondernemers niet dat er nog vergunningen

34


voor coffeeshops in de buurt worden afgegeven, moet er meer aandacht zijn voor het spreiden van overlastgevoelige instanties (daklozenopvang, psychiatrie, etc.) en wordt voorgesteld van de Voorstraat een fietsstraat met rood asfalt te maken.

35

36


Bijlagen Bijlage 1: Onderzoeksverantwoording 3-Meting overlast Breedstraatbuurt Dit onderzoek is grotendeels een herhalingsmeting van het onderzoek naar overlast in de Breedstraatbuurt dat is uitgevoerd in 2012. In deze rapportage vergelijken we zoveel mogelijk met de resultaten van 2009, 2011 en 2012. Vergelijkingen met metingen in 2009 , 2011 en 2012 De vergelijking is mogelijk wat betreft de politieregistraties en de bewonersmeldingen. Ook vergelijken we de uitkomsten van het bewonersonderzoek met de uitkomsten van de jaarlijks gemeentebrede Inwonersenquête. Hierbij zijn twee kanttekeningen te maken. De Inwonersenquête is in het najaar van 2013 afgenomen en de Bewonersenquête Breedstraatbuurt, eind september, begin oktober 2014. Daarnaast betreft de Inwonersenquête een schriftelijke vragenlijst. Het bewonersonderzoek Breedstraat is mondeling afgenomen. Het verkeersonderzoek is in 2009 op iets andere wijze uitgevoerd dan in 2011 en 2012. Ook in 2014 is het verkeersonderzoek (licht) gewijzigd, vanwege het sluiten van één van de coffeeshops. Daardoor is het niet mogelijk een vergelijking met andere jaren te maken, als het gaat om verkeersoverlast veroorzaakt door coffeeshopbezoekers. Gebiedsafbakening Het bewonersonderzoek in de Breedstraatbuurt is afgenomen bij bewoners die wonen binnen het gebied waar de aanpak zich direct op richt. Dit gebied wordt begrensd door de Voorstraat, de Potterstraat, de Oudegracht, de Van Asch van Wijckskade, de Begijnekade en de Wijde Begijnestraat. De overlastregistraties (bij politie en gemeente: Meldkamer politie en BMU) die we rapporteren gaan vanwege praktische redenen uit van een iets groter gebied, namelijk de Breedstraat, Plompetorengracht e.o. Dit gebied betreft naast het gebied waar de aanpak op gericht is ook de Plompetorengracht en de Wolvenbuurt. Voor de ontwikkeling die we schetsen heeft dit vrijwel geen effect. Als we spreken van het absolute aantal meldingen of registraties betekent dit dat een klein deel hiervan (minder dan 10%) niet heeft plaatsgevonden in het gebied waar de aanpak zich direct op richt.

37

Respons bewonersonderzoek Voor het bewonersonderzoek zijn 727 adressen in de Breedstraat bezocht, bij 191 adressen is (na een of meer pogingen) een bewoner thuis aangetroffen. Dit heeft geresulteerd in een respons van n=160 bewoners. In de respons is de leeftijdsgroep onder 30 jaar ondervertegenwoordigd en zijn vrouwen van 45 t/m 64 jaar oververtegenwoordigd.

Samenstelling respons mannen

vrouwen

totaal

15 t/m 29 jaar

13%

21%

34%

30 t/m 44 jaar

15%

12%

27%

45 t/m 64

13%

16%

28%

5%

6%

11%

45%

55%

100%

65+ totaal Bron: Bewonersenquête Breedstraatbuurt 2014

Samenstelling bevolking Breedstraatbuurt mannen

vrouwen

totaal

15 t/m 29 jaar

21%

26%

47%

30 t/m 44 jaar

16%

11%

27%

45 t/m 64

12%

8%

20%

3%

3%

6%

52%

48%

100%

65+ totaal Bron: GBA

38


Bijlage 2: Vragenlijst Bewonersonderzoek

Bewoners enquête Breedstraatbuurt 2014 Face-to-face enquête, afgenomen door enquêteur noteer: geslacht, straat, huisnummer [WIJ WILLEN U EEN AANTAL VRAGEN STELLEN OVER DE BUURT WAAR U WOONT]

Vragen over de buurt 1. Wat vindt u van de buurt waar u woont? □ zeer prettig □ prettig □ onprettig □ zeer onprettig □ weet niet / geen mening 2. Waarom vindt u het prettig of onprettig om in uw buurt te wonen? (MAXIMAAL DRIE ANTWOORDEN; RESPONDENTEN KUNNEN ZOWEL PRETTIGE ALS NIET-PRETTIGE FACTOREN NOEMEN) 1. (prettig/onprettig)………………….. 2. (prettig/onprettig)………………….. 3. (prettig/onprettig)………………….. 3. Is uw buurt de laatste twee jaren beter of slechter geworden? □ de buurt is beter geworden □ de buurt is niet beter geworden, maar ook niet slechter □ de buurt is slechter geworden □ weet niet / geen mening 4. Hoe denkt u over de toekomst van uw buurt? □ de buurt wordt beter □ de buurt wordt niet beter, maar ook niet slechter □ de buurt wordt slechter □ weet niet / geen mening 5. Voelt u zich verantwoordelijk voor de leefbaarheid en veiligheid in uw buurt? [LEEFBAARHEID BETEKENT DAT HET FIJN IS OM IN UW BUURT TE WONEN] □ ja □ nee □ weet niet/geen mening

39

6. Hoe lang woont u al op het huidige adres? … jaar 7. Bent u van plan om binnen twee jaar te verhuizen? □ ja □ nee □ misschien, weet niet □ ik ga binnenkort verhuizen 8. Voelt u zich wel eens onveilig in uw eigen buurt? □ ja □ nee => vraag 10 □ weet niet / geen mening => vraag 10 9. Voelt u zich vaak, soms of zelden onveilig in uw eigen buurt? □ vaak □ soms □ zelden □ weet niet / geen mening

Nu volgen vragen over mogelijke problemen/overlast in uw buurt 10. Hoe vaak heeft u last van de volgende problemen in uw buurt? vaak

soms (bijna) nooit

weet niet/geen mening

a.

jongeren op straat

□

□

□

□

b.


□

□

□

□

c.


□

□

□

□

d.

dak- en thuislozen

□

□

□

□

e.

mensen die uitgaan

□

□

□

□

f.

raamprostitutie

□

□

□

□

g.


□

□

□

□

h.


□

□

□

□

i.

verkeeroverlast

□

□

□

□

j.

rommel op straat

□

□

□

□

k.

geluidsoverlast

□

□

□

□

l.

coffeeshops

□

□

□

□

m.

terrassen

□

□

□

□

11. Zijn er daarnaast nog problemen waar u last van heeft? En hoe vaak?

40

n.

….

□

□

□

□

o.

….

□

□

□

□


12. Van welke problemen heeft u het meeste last? [MAXIMAAL 3 AANKRUISEN IN VOLGORDE BELANGRIJKHEID] a.

jongeren op straat

b.


c.


d.

dak- en thuislozen

e.

mensen die uitgaan

f.

raamprostitutie

g.


h.


i.

verkeeroverlast

j.

rommel op straat

k.

geluidsoverlast

l.

coffeeshops

m.

terrassen

n.

…..

o.

……..

13. Eventueel toelichting [STEEKWOORDEN] ……….. 14. Door wie worden de problemen of de overlast volgens u veroorzaakt? [OPEN VRAAG!; MEERDERE ANTWOORDEN MOGELIJK] □ jongeren op straat □ dak- en thuislozen □ drugsgebruikers □ drugshandelaren (harddrugs) op straat □ bezoekers coffeeshops □ uitgaanspubliek □ uitgaanspubliek (naar discotheken, cafés, ook van en naar de binnenstad, etc.) □ buurtbewoners □ alcoholisten □ prostitutieklanten □ bezoekers raamprostitutie □ tippelaars □ bezoekers snackbars □… □… 15. Op welke tijdstippen ervaart u overlast? [MEERDERE ANTWOORDEN MOGELIJK] □ 's ochtends (07.00-12.00 uur) □ 's middags (12.00-16.00 uur) □ vooravond (16.00-20.00 uur)

41

□ 's avonds (20.00-00.00 uur) □ 's nachts (00.00-07.00 uur) □ doorlopend 16. Kunt u aangeven hoe hinderlijk u de totale overlast in de buurt (alle bovengenoemde samen) ervaart op een schaal van 1-10? [1=WEINIG HINDER; 10 ERG VEEL HINDER]. 17. Hebt u de overlast ook gemeld? Zo ja, altijd of soms? □ ja, altijd □ ja, soms □ nee, niet meer □ nee □ geen mening / weet niet 18. Indien ja, bij wie? □ politie □ gemeente □ anderen 19. Indien nee, waarom niet? 20. Wilt u nog iets toevoegen over overlast wat hierboven niet aan de orde is geweest? [OPEN VRAAG; STEEKWOORDEN]

Nu volgen enkele vragen over de nieuwe overlastaanpak 21. In 2013 heeft de gemeente Utrecht de aanpak van de overlast in de Breedstraatbuurt opnieuw bekeken. Daaruit is toen een nieuwe, intensievere aanpak gekomen. Bent u op de hoogte van deze nieuwe aanpak van de overlast in de Breedstraatbuurt? □ Ja □ Nee

spontane bekendheid

(Indien vraag 21=ja) 22. Weet u enkele maatregelen uit deze nieuwe aanpak te noemen?

(OPEN VRAAG, MEERDERE ANTWOORDEN MOGELIJK) □ intensiever toezicht van politie en boa's (buitengewoon opsporingsambtenaren) □ verdachte personen worden geweerd uit de buurt (d.m.v. verblijfsontzeggingen/ gebiedsverbod) □ veiligheidschouw (‘inspectietocht’ van bewoners/ondernemers langs knelpunten in de wijk) □ de winkelstraatmanager □ anders namelijk ......................

42


(Indien vraag 21=nee of indien maatregelen uit vraag 22 niet genoemd) 23. Heeft u de afgelopen twee jaar iets gemerkt van ……?

geholpen bekendheid

a. intensiever toezicht van politie en boa's □ ja □ nee b. dat verdachte personen worden geweerd uit de Breedstraatbuurt (door middel van verblijfsontzeggingen of een gebiedsverbod) □ ja □ nee c. een veiligheidschouw □ ja □ nee d. de winkelstraatmanager □ ja □ nee 24. Kent u de overlasttelefoon? □ ja □ nee (Indien vraag 24=ja) 25. Hoe vaak heeft u deze het afgelopen jaar gebeld? …..keer

Achtergrondvragen 26. Wat is uw leeftijd? …jaar 27. Met wie woont u in uw woning? □ Ik woon alleen □ Ik woon samen, zonder kinderen □ Ik woon samen, met kind(eren) □ Ik woon alleen, met kind(eren) □ Ik woon bij mijn ouders/verzorgers □ Ik woon in een studentenhuis □ anders…

43

Bijlage 3: Gespreksleidraad en geïnterviewde ondernemers Gespreksleidraad Inleiding Dit gesprek vindt plaats in het kader van de 3-meting overlast Breedstraatbuurt. De vorige meting vond in het najaar van 2012 plaats. Tijdens de meting wordt gekeken naar registraties bij gemeente en politie, worden verkeerstellingen gehouden en wordt er een bewonersenquête afgenomen. Daarnaast houden we – net als in 2012 - een groepsgesprek met de bestuursleden van de ondernemersvereniging Breedstraatbuurt. Met dit gesprek willen we een beeld krijgen van de mening van ondernemers betreffende de (ontwikkeling van) de overlast in de buurt. Het is van belang om zo goed mogelijk te duiden wat vanuit het perspectief van ondernemers momenteel de meeste overlast geeft (gebruik/dealen van harddrugs, coffeeshops, prostitutie, daklozen) en wat de oorzaken zijn. Hoe heeft de overlastsituatie zich ontwikkeld het afgelopen jaar? Introductie (uitspraken zijn niet te herleiden naar de personen die de uitspraak deden. Het rapport bevat wel een overzicht van de deelnemers aan het groepsgesprek) •

Persoonlijke introductie bestuursleden, wanneer ben je vooral in het gebied?

•

Wat is het algemene beeld van de buurt in het afgelopen jaar? (spontaan)

•

(geholpen) Zouden jullie door middel van steekwoorden een sfeerbeeld of typering van de buurt kunnen geven? (evt. helpen: (on)veilig, gezellig, levendig, rommelig).

1. Ontwikkeling overlast - korte samenvatting overlastsituatie 2012 volgens ondernemers •

Is de overlastsituatie voor ondernemers veranderd t.o.v. 2012 (qua type, locatie, tijd)?

•

Is de overlastsituatie beter of slechter geworden in afgelopen jaar? Waar komt dat door?

2. Huidige overlastsituatie uitdiepen op: •

Vormen - welke vormen van overlast zijn er momenteel (harddrugs/coffeeshops/jongeren/ verkeer)? Algemeen en specifiek voor ondernemers

•

Oorzaak - wie/wat veroorzaakt (direct of indirect) overlast voor ondernemers (coffeeshops,

•

Overlastniveau - hoe ernstig is de overlast of gaat het om hinder?

cafés, restaurants, dak- en thuislozenopvang, soft/hard drugs, alcohol, terrassen)? •

Locaties - op welke locaties (hotspots) is sprake van overlast voor ondernemers?

•

Tijdstippen - zijn er bepaalde tijdstippen en dagen van overlast, speciale momenten?

3. Intensievere aanpak 2013 •

Wat is ondernemers bekend van de nieuwe, intensievere aanpak 2013?

•

Kennen ze maatregelen en wat vinden ze daarvan?

•

Kennen ze de volgende maatregelen en wat is hun oordeel daarover? intensiever toezicht van politie en boa's verdachte personen weren uit de buurt (verblijfsontzeggingen/gebiedsverbod) veiligheidschouw de winkelstraatmanager verdwijnen raamprostitutie

•

Zijn effecten van de intensievere aanpak merkbaar/zichtbaar?

4. Afsluiting •

44

Waar zou u als eerste iets aan willen veranderen in de Breedstraatbuurt?


Geïnterviewde bestuurleden van ondernemersvereniging Breedstraatbuurt Gulnaz Aslan (traiteur Ana's Kuzin) Joost Bender (Bas Makelaars) Wilfred de Jager (Café Stadsgenoot, Wij & Jij)

45

Evaluatie van de overlast in de Breedstraatbuurt

Recommend Documents