Evaluatie Economische Agenda Blik op de bereikte resultaten van de stadsregio en de te volgen koers
Auteur: Stadsregio Arnhem Nijmegen Status: concept Datum: september 2010 pp
INHOUDSOPGAVE INLEIDING AMBITIE UITVOERINGSPROGRAMMA EVALUATIE Wat ging er goed en wat minder? Het geluid van onze stakeholders De speerpunten van de lokale Coalitie- en Collegeprogramma’s Conclusie BIJLAGE 1: EVALUATIE BIJLAGE 2: Economische speerpunten gemeenten
PAGINA 2 PAGINA 3 PAGINA 3 PAGINA 4 PAGINA 4 PAGINA 7 PAGINA 8 PAGINA 8 PAGINA 9 PAGINA 14
1
INLEIDING Van huizencrisis tot bancaire en valutacrisis. Niks is tegenwoordig meer te gek. De wereldhandel heeft daarom een behoorlijke dreun gehad. Gelukkig stellen deskundigen dat de wereldhandel weer stevig aantrekt en de economie sneller herstelt dan verwacht. Zo ook in de regio Arnhem Nijmegen. Want ook hier profiteren bedrijven van het aantrekken van de wereldhandel. Toch is het presteren van de bedrijven vooralsnog matig te noemen. Per saldo hebben de bedrijven te maken met dalende omzetten, waardoor de winstgevendheid onder druk staat. Maar… uit onderzoek blijkt dat bedrijven voor de toekomst een stuk positiever gestemd zijn. Positiever dan in het verleden, maar ook positiever dan in andere regio’s. En dat biedt ons kansen! Kansen om de regionale ambitie, om de best presterende regio naast de Randstad te worden, te realiseren! Deze ambitie is drie jaar geleden door overheid én bedrijfsleven verwoord in de Regionale Economische Agenda. Deze agenda is twee jaar geleden door de Stadsregioraad vastgesteld. Bijbehorend uitvoeringsprogramma, dat antwoord geeft op de vraag waar wij als stadsregio de accenten leggen, vorig jaar. Tijd om de balans op te maken - door te kijken wat we hebben bereikt en wilden bereiken - en vooruit te kijken. Want een looptijd tot 2012 lijkt lang, maar 2012 is dichtbij. Daarom hebben wij de resultaten van de Economische Agenda op papier gezet. Deze resultaten hebben wij vergeleken met onze doelen en de behoeften vanuit de markt. Op basis daarvan hebben wij de speerpunten voor de komende jaren bepaald. Als uitgangspunt voor de koers van de komende jaren. En natuurlijk als startpunt van de battle met de andere regio’s! Randstad, here we come!
2
AMBITIE Drie jaar geleden is de Economische Agenda geboren. Een agenda die de ambitie van overheid én bedrijfsleven verwoordt. Om ons te kunnen wapenen in de strijd met andere regio's in Nederland. Want het verlies van enkele grote spelers aan de Randstad, zoals (afdelingen van) Akzo Nobel en Ohra, maakte zowel overheid als bedrijfsleven ervan bewust dat we de strijd niet in ons eentje kunnen winnen. Maar dat we elkaar nodig hebben. Daarom zijn drie jaar geleden de handen ineen geslagen. Om ons te positioneren als best presterende regio naast de Randstad in 2020. Deze ambitie is verwoord in de Economische Agenda. Want de best presterende regio naast de Randstad word je niet zomaar. “Het is de ambitie van de stadsregio om in 2020 uit te groeien tot de economisch best presterende Nederlandse regio buiten de Randstad. Met het oog daarop richten de partners zich op het versterken van het economisch vestigingsklimaat in internationaal perspectief en het maximaal benutten van de potenties van stuwende bedrijven.” Er is daarom gekozen voor het stimuleren van de basiseconomie langs vier lijnen (verbeteren aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt, versterken werklocaties, verbeteren bereikbaarheid en regiomarketing) en het versterken van de innovatiepositie door de ondersteuning van vijf kansrijke clusters (mode & vormgeving, energie- & milieutechnologie, gezondheidszorg en welzijn en halfgeleiders & technologie). Dit ziet er als volgt uit: 1. Versterken bovenlokale kennisclusters en innovatie a. Versterken van de kansrijke clusters (toerisme en overige acties) b. Stimuleren groei brede economie c. Stimuleren regionale innovatie 2. Verbeteren aansluiting arbeidsmarkt en onderwijs a. Stimuleren vestigingsklimaat: B4You b. Versterken regionale arbeidsmarkt 3. Ruimte voor bedrijven a. Versterken werklocaties b. Verbeteren ontsluiting werklocaties c. Versterken regionale detailhandelstructuur 1 4. Verbeteren bereikbaarheid 5. Regiomarketing a. Aantrekken nieuwe bedrijven b. Versterken regiobranding
UITVOERINGSPROGRAMMA Aan deze gezamenlijke lijnen, of doelstellingen, is een uitvoeringsprogramma gehangen. Daarin staat wat de stadsregio gedurende de jaren 2009-2011 oppakt. Zoals het opstellen van het actieplan toerisme, het organiseren van tafels met stakeholders uit de brede economie, het uitvoeren van het topproject ‘Aantrekkelijk Vestigingsklimaat’ uit het programma B4You en het uitwerken van het bedrijventerreinen- en detailhandelsbeleid.
1
Bereikbaarheid is een doelstelling waar niet Regionale Ontwikkeling, maar waar de sector Mobiliteit zich over ontfermt. Deze vormt daarom geen specifiek onderdeel van evaluatie.
3
EVALUATIE Zoals gezegd zijn we met de Economische Agenda en bijbehorend uitvoeringsprogramma alweer even ‘on tour’. De vraag daarbij is natuurlijk, volgen wij als stadsregio na drie jaar nog de juiste route? En in het juiste tempo? Om op deze vragen een antwoord te geven, maken wij de balans voor u op. Wat ging er goed en wat minder? Fijn is het om te kunnen melden dat de weg al aardig geplaveid is en er al veel successen zijn geboekt. Door ons als stadsregio. Maar zeker ook door onze publieke en private partners. Om te laten zien wat deze weg precies behelst, hebben we een opsomming van de projecten die wij de afgelopen twee jaar met succes hebben opgepakt, voor u gemaakt (voor een uitwerking hiervan verwijzen wij naar bijlage 1). Let wel, het betreft hier een opsomming van de projecten waar wij als stadsregio aan hebben bijgedragen. Voor een overzicht van de successen van onze partners, verwijzen wij naar hen.
4
Wat
Partners
Rol
1.1 Versterken bovenlokale kennisclusters en innovatie EMT
Productie waterstoffilm
gemeente Arnhem, HAN en bedrijfsleven
initieren en regisseren
Open Days 2010
gemeente Arnhem en bedrijfsleven
coordineren en regisseren
Haalbaarheidsstudie EU-waterstofbussenproject
gemeente Arnhem en bedrijfsleven
faciliteren
Verkenning smart grids en smart power
gemeente Arnhem en bedrijfsleven
faciliteren
Voorbereiding aanvraag subsidieprogramma green cars
gemeente Arnhem, HAN en bedrijfsleven
initieren en coordineren
Mode en Vormgeving Organza
gemeente Arnhem en bedrijfsleven
initieren en coordineren
Speednetwerken in de mode
KvK en gemeente Arnhem
faciliteren
Aanvraag bij Regions of Knowledge
gemeente Nijmegen, Health Valley en RUN
initieren en regisseren
Health
Toerisme
Kansenkaart en routeplanner toerisme
gemeenten, provincie, ondernemers- en belangenverenigingen*
initieren en uitvoeren
Kwartiermaker toerisme
RBT-KAN
initieren en uitvoeren
Actieplan kansenkaart
RBT-KAN en gemeenten
uitvoeren
Uitwerking acties
RBT-KAN en gemeenten
uitvoeren
(financiële) ondersteuning historisch Belevenisnetwerk RBT KAN
RBT-KAN
faciliteren
Opbouwen netwerk toerisme
gemeenten, provincie, ondernemers- en belangenverenigingen*
initieren en uitvoeren
gemeenten, HAN en bedrijfsleven (Lindus)
initieren en coordineren
Liemerse gemeenten, Graafschap College, Quadraam en bedrijfsleven*
faciliteren
1.3 Stimuleren regionale innovatie regionaal innovatieonderzoek
gemeenten, provincie en HAN
begeleiden en uitvoeren
1.4 Regionale investeringsagenda (deels in overlap met andere projecten) Regionale investeringsagenda
gemeenten en provincie
coordineren en regisseren
1.2 Stimuleren groei basiseconomie voorbereiding aanvraag Regions of Knowledge (logistiek)
ondersteuning uitwerking Logistiek Expertise Centrum Liemers
Opzet RCT’s
Kvk en provincie
aanjagen
Clusters verankeren in provinciaal beleid
gemeenten en provincie
aanjagen
Voorbereidingen LEC
Liemerse gemeenten, Graafschap College, Quadraam en bedrijfsleven*
aanjagen
Uitrol actieplannen kansrijke clusters
gemeenten en bedrijfsleven
aanjagen
Onderzoek verbeteringsmogelijkheden Arnhem International School
AIS, gemeenten, provincie, regio de Vallei
initieren en regisseren
Onderzoek verbetering bereikbaarheid Weeze
gemeenten, provincie, ondernemers- en belangenverenigingen*
initieren en uitvoeren
Wat
Partners
Rol
2. Verbeteren aansluiting arbeidsmarkt en onderwijs
Coolwidget op internationaal toegankelijk webportal
HAN, RU, ROC's en WUR
Plan verbeteren Arnhem International School
AIS, gemeenten, provincie, regio de Vallei
coordineren en regisseren
Profilering high tech werklocaties op Cool Region
gemeenten en bedrijfsleven*
initieren en uitvoeren
Expatbehoefteonderzoek
gemeenten Arnhem en Nijmegen
initieren en uitvoeren
initieren en uitvoeren
3. Ruimte voor bedrijven
Aanstellen procesregisseur bedrijventereinen
gemeenten en provincie
initieren en uitvoeren
EPO, uitvoering regionaal bedrijventerreinenbeleid
gemeenten en provincie
initieren en uitvoeren
Evaluatie detailhandelsbeleid
gemeenten en bedrijfsleven*
initieren en uitvoeren
Regionale afstemmingsproef detailhandel
gemeenten
coordineren en regisseren
Euregionale koopstromenonderzoek
gemeenten, Kvk en WFG
coordineren en regisseren
Verkennen best practices OV-ontsluiting werklocaties
gemeenten en bedrijfsleven*
aanjagen
initieren en regisseren
5. Regiomarketing
Deelname Provada 2010
gemeenten
De Vastgoedrapportage 2009 en 2010
gemeenten, RU en makelaars/vastgoedpartijen
initieren en regisseren
Voorbereiding kandidering ECH www.coolregion.nl
gemeenten
begeleiden en uitvoeren
gemeenten, kennis- en onderwijsinstellingen en bedrijfsleven*
coordineren en regisseren
6
Zoals de uitgebreide projectenlijst laat zien hebben we goede stappen gezet om te komen tot een zinvolle invulling van de Economische agenda. Maar ondanks de vele successen was de betrokkenheid van onze aandeelhouders bij de Economische Agenda niet altijd even groot. Bovendien hebben wij niet op alle vlakken een even grote rol kunnen spelen. Om te bepalen wat de gevolgen hiervan zijn, zijn wij op zoek naar de oorzaken. Dit is van belang om ook de komende twee jaar de Economische Agenda zo resultaatgericht mogelijk in te vullen. Een goede betrokkenheid van de regio bij de Economische Agenda is immers nodig om eruit te kunnen halen wat erin zit. Zodat we straks gezamenlijk de vruchten daarvan kunnen plukken. Het geluid van onze stakeholders Samen met onze stakeholders hebben wij de successen en manco’s van de Economische Agenda besproken. Dit vormde de basis voor een discussie over de focus of speerpunten van de economische agenda voor de komende jaren. De belangrijkste conclusies of handvatten uit deze discussies waren: De regio heeft van oudsher een belangrijke rol met betrekking tot ruimte voor bedrijven. Hier wordt naast de afstemming en monitoring van detailhandel en bedrijventerreinen, het pleidooi gehouden voor afstemming en monitoring van de kantorenmarkt/zakelijke dienstverlening. Daarbij komt dat aantrekken van nieuwe bedrijven, het behoud van bestaande bedrijven en doorstroming op werklocaties aandacht behoeft. De kansrijke clusters spelen voor de kleinere gemeenten een beperkte rol. De focus ligt daarom teveel op de steden. Wel zien de kleinere gemeenten raakvlakken met de brede economie of de basissectoren, zoals de ambachtseconomie, zakelijke dienstverlening, logistiek en detailhandel. Daarbij is er een aantal clusters waar de stadsregio aan bij kan dragen. Dit betreft de clusters EMT en toerisme. Glastuinbouw wordt hierbij, ondanks dat het onderdeel van het EMT-cluster is, volgens de gemeente(n) onvoldoende opgemerkt. Binnen de clusters Health, Mode & Vormgeving en Halfgeleiders, spelen de betrokken netwerkorganisaties en gemeenten een voorname rol. Hier is de meerwaarde of de rol voor de stadsregio er nauwelijks. Daarnaast is de vraag gesteld hoe we er als regio voorstaan. Dit vanwege de hoge ambitie die uit de Economische Agenda spreekt (‘best presterende regio naast de Randstad in 2020’) en het gebrek aan inzicht in de huidige positie. Dit pleit voor een benchmark van de regio. Tot slot blijkt een belangrijk onderbelicht item de betrokkenheid en communicatie. Om dit te versterken, is een andere benadering (interactief en subregionaal) nodig en verdient communicatie nadrukkelijk aandacht (zowel met stakeholders als overige partners). De betrokken stakeholders waren: Portefeuillehouders Werken van alle 20 gemeenten Stuurgroep economische Agenda: KvK Centraal Gelderland, VNO-NCW Arnhem Nijmegen, MKB Midden, gemeente Nijmegen, gemeente Arnhem, stadsregio Arnhem Nijmegen. Projectgroep Economische Agenda: KvK Centraal Gelderland, VNO-NCW Arnhem Nijmegen, MKB Midden, gemeente Arnhem, gemeente Nijmegen, gemeente Rheden (namens kleinere gemeenten), stadsregio Arnhem Nijmegen. Platform Economische Ontwikkeling: EZ ambtenaren alle 20 gemeenten, provincie Gelderland, KvK Centraal Gelderland.
De speerpunten van de lokale Coalitie- en Collegeprogramma’s Naast de interactieve werksessies, is er een aantal suggesties voor uitwerking gedaan. Een van die suggesties is het scannen van de diverse Coalitie- en Collegeprogramma’s op bestaande en nieuwe speerpunten. In deze paragraaf zoomen wij daarom in op de lokale economische speerpunten. Uit de quick scan komt een aantal bevestigende of bestaande en een aantal nieuwe economische speerpunten naar voren. In onderstaand schema staan de betreffende speerpunten weergegeven: “Bevestigende of bestaande” speerpunten Ontplooien kennisintensieve en creatieve kansrijke sectoren (m.n. de steden) Toerisme en natuur en landschap inzetten als economische drager Versterken bestaande bedrijventerreinen en winkelcentra (In beperkte mate) ruimte bieden aan bedrijven Verbeteren match vraag en aanbod arbeidsmarkt Verbeteren bereikbaarheid Verminderen regeldruk Optimaliseren dienstverlening aan ondernemers
“Nieuwe” speerpunten Focus op samenwerking met belangrijke hubs (i.e. Eindhoven, Wageningen, Twente) Mogelijk maken kleinschalige toeristische of ambachtelijke activiteiten in het buitengebied Stimuleren van groene energie ‘Recessiefocus’ op strategische projecten Intensiveren samenwerking Achterhoek en DE
Conclusie Belangrijke conclusie van de evaluatie is dat er na drie jaar eenduidigheid is over de clusters en dat we al aardig wat successen hebben geboekt (w.o. kwartiermaker en actieplan toerisme, procesregisseur, Provada en B4You), maar dat we ook afslagen hebben gemist. Zoals het niet doorpakken van het innovatie-onderzoek, de te lokale en incidentele clusterbenadering en het verlies van de betrokkenheid van kleinere gemeenten. Iets wat zowel ambtelijk als bestuurlijk is bevestigd door onze stakeholders. Er liggen daarom acties die beter opgepakt moeten worden. Dit betreft in elk geval de volgende aandachtsvelden: 1. Samenwerking EZ en EU, ofwel de profilering in Den Haag en Brussel. 2. Uitbouw en versterking van de clusters EMT (incl. glastuinbouw!) en toerisme. 3. Stimulering van de basiseconomie, zoals de logistiek. 4. Intensiveren informatievoorziening (kantorenmarkt en benchmark). 5. Vervolg geven aan innovatie-onderzoek 6. Meer inzetten op kennisinfrastructuur (onderwijs-ondernemers). 7. Verbeteren regionale samenwerking (tussen bedrijven, overheden en kennisinstellingen). 8. Intensiveren intraregionale en grensoverschrijdende samenwerking (met regio’s als de Vallei, de Achterhoek, Duitsland, maar ook Twente en Eindhoven). 9. Versterken marketing en communicatie (zowel richting stakeholders als externe partners). Omdat de Economische Agenda, in elk geval het uitvoeringsprogramma en bijbehorend budget, betrekking heeft op de periode 2009-2011, zullen wij de tweede helft van 2011 met u in discussie gaan over de vervolgfinanciering.
8
BIJLAGE 1 – EVALUATIE Wanneer we de balans opmaken en onszelf de vraag stellen wat we tot nu toe met de Economische Agenda hebben bereikt en waar staan we, komen er zowel successen als tegenvallers voorbij. Per geschetste doelstelling zullen wij deze inzoomen op deze successen en tegenvallers. 1.1 Versterken bovenlokale kennisclusters en innovatie Voor het cluster toerisme is met de regionale partners afgesproken dat de stadsregio in samenwerking met het RBT KAN en de regiogemeenten zorgt voor een actieplan. De vier andere clusters zijn mode & vormgeving, energie- & milieutechnologie, gezondheidszorg en welzijn (hierna health) en halfgeleiders & technologie (hierna halgeleiders). De rol van de stadsregio is hierbij vooral faciliterend en verbindend. Verbindend naar de andere regiogemeenten. Faciliterend via regionale promotie en marketing (Cool Region) en het uitwerken van mogelijkheden voor Europese samenwerking (Brussel). Voor de stimulering van de vijf kansrijke clusters, hebben we een aantal projecten gerealiseerd. Een overzicht daarvan geven wij hieronder per cluster weer. Energie- & Milieutechnologie (hierna EMT) Vanwege de ontwikkelfase van dit cluster (punt van doorbraak) en de (inter)nationale dimensie (zonder Rijks- of Europese steun geen demonstratieprojecten), als ook vanwege de verankering in de brede regio (van Arnhem tot Apeldoorn en Achterhoek), heeft de stadsregio in dit cluster een rol van betekenis kunnen spelen. De volgende projecten staan daarin centraal of hebben daarin centraal gestaan: De productie van de waterstoffilm, 'Hydrogen: no time to waste'. Doel van de film was en is om waterstof als nieuwe energiebron onder de aandacht brengen. Het resultaat is een leuke, enthousiasmerende en tegelijkertijd realistische informercial over de mogelijkheden en resultaten van waterstof als energiebron en het gebruik hiervan in bussen. De deelname aan en organisatie van de Open Days 2009. Het thema van deze Europese week was ‘Global challenges, European responses’. Centraal stonden onderwerpen als de economische crisis, klimaatverandering, territoriale samenwerking en het Europees cohesiebeleid. De stadsregio sloot met actuele ontwikkelingen en aansprekende voorbeelden uit de regio aan bij het thema. De focus lag op EMT als een van de kansrijke clusters uit de Economische Agenda. Om het onderwerp toe te lichten is een lunchbijeenkomst georganiseerd, waar het projectidee voor bussen op waterstof werd gepresenteerd en de film getoond aan belangrijke (Europese) partners. Daarnaast waren er een workshop met Europese partners over regionale innovatie, netwerkdiners en was de Hytruck, een mede in Arnhem geproduceerde vrachtwagen op waterstof, te zien in Brussel. Begeleiding van en bijdrage aan de lobby en haalbaarheidsstudie voor het EUwaterstofbussenproject. Een plan om in tenminste vijf Europese steden en regio’s waterstofen brandstofcelbussen te laten rijden (in totaal ca. 200-400). De studie is reeds gestart. Verkenning van de mogelijkheden, in samenwerking met Eureka, voor een demonstratieproject op het gebied van smart power en smart grids. Voorbereiding van een aanvragen binnen het (subsidie)programma Regions of Knowledge (green cars). In samenwerking met HAN en regionaal bedrijfsleven. Mode & Vormgeving Vanwege het kleinschalige karakter van het cluster en de verankering vooralsnog in vooral het Arnhemse, is de rol van de stadsregio in dit cluster beperkt. Desondanks hebben we aan twee projecten actief bijgedragen: Organza: In 2008 is de aanvraag voor het Organzaproject voorbereid, een aanvraag in het Eu programma Interreg IVC. De gemeente Arnhem is lead partner van het project. Bureau Brussel is nauw betrokken geweest bij de voorbereiding. Eind 2009 werd bekend dat het project is toegekend. Onlangs vond de startbijeenkomst in Arnhem plaats. Doel van het project is een Europees netwerk van steden en regio’s te vormen om ervaringen met beleid op het terrein van de creatieve economie uit te wisselen. De organisatie van de inloopmiddag ‘speednetwerken in de mode’ tijdens de Mode Biënnale, voor studenten en (pre) startende ondernemers in de mode.
9
Health Voor Health geldt het omgekeerde van wat er bij Mode & Vormgeving geldt. Juist vanwege het grootschalige karakter van het cluster en de geografische spreiding in Oost Nederland en Brabant, is de rol van de stadsregio in dit cluster beperkt. Toch hebben we aan de Europese Regions of Knowledge aanvraag bijgedragen: Begin 2010 heeft een consortium met onder andere het UMC St Radboud een aanvraag binnen het Europese programma Regions of Knowledge ingediend. De aanvraag heet AFRESH, wat staat voor “Activity and Food for Regional Economies Supporting Health”. Het project richt zich op onderzoek voor de reductie van chronische ziekten, veelal als gevolg van een bepaalde levensstijl, via voeding- en bewegingsinterventies. Onlangs is bekendgemaakt dat de aanvraag is toegekend. De projectpartners zijn naast de afdeling Fysiologie van het UMC St Radboud de gemeente Nijmegen/Stadsregio Arnhem Nijmegen, de stichting Health Valley en de bedrijven Artinis en Mylaps. Halfgeleiders In dit cluster hebben wij vooralsnog geen rol van betekenis kunnen spelen. Toerisme Zoals gezegd is voor het cluster toerisme met de regionale partners afgesproken dat de stadsregio in samenwerking met het RBT KAN en de regiogemeenten zorgt voor een actieplan. Bovendien spelen binnen dit cluster veel intergemeentelijke vragen. Vragen die niet enkel betrekking hebben op een gemeente. Zoals het benutten van de rivieren. De rol van de stadsregio is daarom in dit cluster groot: De uitwerking van de kansenkaart en routeplanner toerisme. Toerisme is een van de kansrijke clusters uit de Economische Agenda. Voor dit cluster is met de regionale partners afgesproken dat de stadsregio in samenwerking met het RBT KAN en de regiogemeenten zorgt voor een actieplan. Om hier een vliegende start mee te maken, hebben wij geïnventariseerd welke on(der)benutte kansen het cluster biedt en hoe we deze op kunnen pakken. De start van een kwartiermaker toerisme. De uitwerking van de kansenkaart tot beleidsfocus (actieplan). De aandachtspunten zijn: stimuleren toerisme op en rond de rivieren, internationaliseren Liberationroute, onderzoek vraag-aanbod-plannen-en-wensen (verblijfs)accommodatie in de stadsregio. Eerste acties in gang gezet voor realisatie beleidspunten: organisatie ‘kick-off’ bijeenkomst rivieren met gemeenten en eerste verkenningen m.b.t. internationalisering Liberationroute. Financiële ondersteuning historisch Belevenisnetwerk RBT KAN. Opbouwen netwerk toerisme v.u. stadsregio. Conclusie Ondanks dat wij met de Economische Agenda focussen op het versterken van de kansrijke clusters, is de rol van de stadsregio niet altijd evident. Zo ligt de uitvoering van de cluster(programma’s) Health, Mode & Vormgeving en Halfgeleiders sterk bij de netwerkorganisaties en de betrokken gemeenten. Clusters waar de rol van de stadsregio wel evident is, zijn toerisme en EMT. De stadsregio speelt hier in op de vragen die er vanuit die clusters liggen. Hierin ligt dan ook de toegevoegde waarde van de stadsregio. 1.2 Stimuleren groei basiseconomie Naast de kansrijke clusters, heeft ook het stimuleren van de basiseconomie een belangrijke plek in de Economische Agenda. Een actie waarbij het accent tot op heden op de logistiek heeft gelegen. Dit uit zich in de volgende in uitvoering zijnde projecten: Voorbereiding van een aanvraag binnen het (subsidie)programma Regions of Knowledge (logistiek). In samenwerking met Lindus, HAN en ROC’s. In lijn hiermee ondersteuning bij de uitwerking van logistiek Expertise Centrum Liemers. Wij merken echter dat de vragen binnen dit segment breder zijn en niet enkel betrekking hebben op de logistiek. Zo komen er bijvoorbeeld ook vragen vanuit de zakelijke dienstverlening (kantoren), en de winkelmarkt onze kant op. In de uitwerking zullen wij ons gaan toespitsen op enkele sectoren binnen de basiseconomie. Welke accenten wij hierbij zullen gaan leggen wordt in het vervolgtraject bepaalt.
10
1.3 Stimuleren regionale innovatie Ook innovatie is onderdeel van deze doelstelling. In 2008 is daarom, door de HAN, in samenwerking met de gemeente Arnhem, Nijmegen, de provincie, Kvk en de stadsregio, een regionaal innovatieonderzoek uitgevoerd. Een onderzoek met relevante aanknopingspunten, zoals het inzetten op langdurige samenwerking en bestuurlijk commitment, liefst met een innovatietrekker per cluster, maar ook het zorgdragen van passend onderwijs, het investeren in toegepast onderzoek, het maken van keuzes ten aanzien van specialisaties (in de beperking kent zich de meester) en het faciliteren van science parks. Tot slot behoorde het oprichten van een netwerkorganisatie, die een brug slaat tussen kennisinstellingen en bedrijven, een belangrijke aanbeveling. Tot op heden is er nog geen vervolg gegeven aan het onderzoek. Wil je werk maken van je ambitie (best presterende regio naast de Randstad) zul je hier vol voor moeten gaan! 2
1.4 Regionale investeringsagenda Om de gezamenlijke economische agenda kracht bij te zetten, is door de diverse partners gewerkt aan een regionale investeringsagenda. Aanleiding hiervan was de onderbelichte provinciale aandacht voor enkele stadsregionale clusters (EMT, mode & vormgeving en toerisme) en de vrijgekomen Nuongelden. Helaas bleek aan het eind van de rit dat de vooraf beloofde gelden niet regionaal geoormerkt konden worden. De regionale investeringsagenda is daarmee geen echte ‘investerings’ agenda geworden. Toch is een aantal afzonderlijke projecten wel vervolg gegeven. Zo wordt momenteel een 3 tweetal RCT’s opgezet, zijn de clusters opgenomen in het economisch beleid van de provincie en worden de voorbereidingen voor een Expertisecentrum Logistiek getroffen. Daarnaast gaat de uitrol van de actieplannen voor de kansrijke clusters en gaan de inspanningen voor het versterken van de Arnhem International School en de verbetering van de bereikbaarheid van Weeze onverminderd door. 2. Verbeteren aansluiting arbeidsmarkt en onderwijs Zorgdragen voor een concurrerende arbeidsmarkt, vooral waar het gaat om kenniswerkers, is een van de doelstellingen uit de economische agenda. Belangrijkste onderdeel van deze doelstelling was en is het uitvoeren van het ‘topproject aantrekkelijk vestigingsklimaat’ uit het regioarrangement B4you. 2.1 B4You B4You is gericht op het reduceren van het tekort aan technisch personeel in de gehele onderwijskolom en het versterken van de regionale technische bedrijvigheid. Twee van de vier bijbehorende doelstellingen van dit project zijn gehaald en twee worden momenteel uitgevoerd. Het gaat hier om: 1. Een internationaal toegankelijk webportal waarop het volledige b/t onderwijsaanbod - in de vorm van een virtuele studiekiezer genaamd Cool Widget - is ontsloten. 2. Idem op deze webportal, de profielen van een beperkt aantal internationaal aansprekende scienceparks, campussen en werklocaties. 3. Inzicht in de huidige en toekomstige behoeften van het b/t bedrijfsleven, kennisinstellingen en hun medewerkers, zodat ze in de regio blijven. 4. Een concreet en uitvoerbaar plan voor het verbeteren van de Arnhem International School tot een netwerkschool voor de stadsregio en daarbuiten. Zowel de profilering van de high tech werklocaties op Cool Region als het expatbehoefteonderzoek zijn in 2008 gerealiseerd. Lopende projecten zijn de ontwikkeling van de Coolwidget en de scenario- & haalbaarheidsstudie Arnhem International School. De Coolwidget is op 16 april 2010 gelanceerd (www.coolwidget.nl) en wordt momenteel doorontwikkeld. Voor de verbetering van de Arnhem International School is reeds, als vervolg op de scenariostudie en het commitment over nieuwbouw op de huidige locatie op het Lorentz Lyceum, gestart met de haalbaarheidsstudie.
2
De investeringsagenda was geen aparte doelstelling in de Economische Agenda. Deze was echter bedoeld om de diverse innovatie- en clusterprojecten te ondersteunen en wordt daarom apart toegelicht. 3 Uit overleg met de provincie blijkt dat het MKB-instrumentarium (subsidies en ondersteuning gericht op de groeiende sectoren en het MKB) in onze regio niet optimaal ingezet kan worden, omdat een vehicel hiervoor ontbreekt. Een Regionaal Centrum voor Technologie (RCT) vormt zo’n mogelijk vehicel.
11
2.2 Versterken regionale arbeidsmarkt Naast de doelstellingen die direct betrekking hebben op B4you, was de verkenning van de regionale arbeidsmarkt een actie die behoorde tot deze doelstelling. Hier is tot dusverre geen actie op gepleegd. 3. Ruimte voor bedrijven Om de concurrentiekracht van de regio op peil te kunnen houden, is het zaak om de juiste voorwaarden te scheppen voor een vitale bedrijven- en winkelmarkt. Hiervoor zijn goede, bereikbare werklocaties en voorzieningen onontbeerlijk. In de economische agenda is het bieden van passende ruimte voor bedrijven daarom als doelstelling opgenomen. Belangrijkste zijn daarbij het versterken van de werklocaties en de winkelstructuur. 3.1 Versterken werklocaties De optimalisatie van het bedrijventerreinenbeleid is recentelijk gerealiseerd. In 2009 is het Economisch Programmerings- en Ontwikkelingsrapport (EPO) bedrijventerreinen - dat richting geeft aan de uitvoering van het regionaal bedrijventerreinenbeleid - vastgesteld en op 1 januari 2010 is de procesregisseur bedrijventerreinen gestart. Deze laatste gaat actief aan de slag met de uitvoering van de afspraken in het EPO, waaronder herstructurering. Ook de monitoring en ontsluiting van het bedrijfsonroerend goed maakt hier deel van uit. 3.2 Verbeteren ontsluiting werklocaties De verbetering van de ontsluiting van werklocaties is vooralsnog niet actief vanuit de Economische Agenda opgepakt. Wel is hieraan vanuit het Offensief Bereikbaarheid aandacht aan gegeven. Zo is bijvoorbeeld de bereikbaarheid van Centerpoort als gevolg van het Offensief verbeterd. 3.3 Versterken regionale detailhandelsstructuur Begin 2010 is de evaluatie van het regionaal detailhandelsbeleid met bijbehorende uitvoeringsafspraken vastgesteld. Gelijktijdig is de regionale afstemmingsproef, gericht op het bevorderen van informatie-uitwisseling en regionale afstemming, gestart. Ten grondslag aan deze evaluatie lag het in 2009 uitgevoerde euregionale koopstromenonderzoek, een onderzoek naar het koopgedrag van consumenten in de stadsregio Arnhem Nijmegen en de Kreis Kleve. 4. Verbeteren bereikbaarheid Zoals geschetst is bereikbaarheid een doelstelling waar niet Regionale Ontwikkeling, maar waar de sector Mobiliteit zich over ontfermt. Deze vormt daarom geen specifiek onderdeel van evaluatie. 5. Regiomarketing Voor een concurrerende regio is een goede profilering en imago van groot belang. Het versterken van de marketing en acquisitie inspanningen is daarom essentieel. In de economische agenda zijn daarom zowel het versterken van de regiomarketing als -acquisitie als doelstelling opgenomen. 5.1 Aantrekken nieuwe bedrijven: regionale acquisitie Omdat zowel de steden als Oost NV op het gebied van acquisitie actief zijn, heeft vooralsnog de nadruk op regiomarketing en niet -acquisitie gelegen. 5.2 Regiomarketing Belangrijkste projecten die behoren tot de regiomarketing zijn de Provada, de Vastgoedrapportage en Cool Region (zie hieronder voor nadere toelichting). In 2009 is hier de kandidering voor de Europese Culturele Hoofdstad aan toegevoegd (ECH). Waar ondanks de inspanningen van zowel de steden, provincie als stadsregio, als gevolg van de gemeenteraadsverkiezingen een no go op is gegeven. Wel is in 2010 met succes deelgenomen aan de Provada en is ook de Vastgoedrapportage gepresenteerd. 4
Arnhem Nijmegen Cool Region In 2007 zijn de regionale handen ineengeslagen om de regio (inter)nationaal te vermarkten door een eigen regiomarketingcampagne. Dit werd de campagne Arnhem Nijmegen Cool Region. Als eerste is daarom een drietalig webportal ontwikkeld. Voortbordurend daarom is de campagne gestart. 4
Voor Arnhem Nijmegen Cool Region zijn aparte budgetten en capaciteit gereserveerd. Toch is het een belangrijk onderdeel van de economische agenda en daarom laten wij u ook hier de resultaten van zien.
12
De campagne Arnhem Nijmegen Cool Region en de webportal zijn vooral bedoeld voor (inter)nationale doelgroepen. Tot voor kort was deze informatie voor internationaal geïnteresseerden absoluut niet beschikbaar en zeker niet in een goede samenhang. De informatie richt zich op het aantrekken van nieuwe bewoners, toeristen, studenten, ondernemers en onderzoekers. Medio 2008 is www.coolregion.nl gepresenteerd en de drietalige webportal ontwikkelt zich snel. De stadsregio is bestuurlijk en ambtelijk de trekker van het project. Onder leiding van de stadsregio is gezocht naar partners, een marketingstrategie uitgewerkt en de uitvoering opgepakt. De Kamer van Koophandel Centraal Gelderland, RBT KAN, MKB-Midden en VNO-NCW Arnhem-Nijmegen zijn de mede-initiatiefnemers. Ook de HAN werkt actief mee. Ondanks de behaalde successen (snelle groei bezoekersaantallen en succesvolle deelprojecten, zoals de bookazines en de Coolwidget), staat het draagvlak voor Arnhem Nijmegen Cool Region onder druk. Terwijl voor een succesvolle internationale profilering van de regio, met name daar waar het gaat om de zakelijke kant (bedrijven, werknemers en studenten), een goede regionale branding uitermate belangrijk is. 6. Monitoring Zoals geschetst is monitoring een activiteit die door alle activiteiten heen loopt. Van monitoring van het winkelgedrag van de consument tot monitoring van het vastgoedaanbod in de regio. Er zijn hier dus wel degelijk resultaten geboekt, zoals het in 2009 uitgevoerde en gepresenteerde euregionale koopstromenonderzoek en de jaarlijkse vastgoedrapportage, maar deze komen toe aan andere doelstellingen.
13
BIJLAGE 2 – ECONOMISCHE SPEERPUNTEN GEMEENTEN Arnhem Coalitieprogramma 2010-2014 Arnhem is een stad om trots op te zijn en dat mag iedereen weten. Daarom besteden we meer aandacht aan citymarketing, ‘made in Arnhem’ en aan Arnhem als prima stad om te ondernemen. Om bedrijven de kans te geven nog succesvoller te werken, willen we van bedrijven weten hoe ze de stad ervaren en welke wensen ondernemers hebben. We richten een Stedelijke Economische Raad op met Arnhemse bedrijven en instellingen. De leden van de raad wisselen informatie uit en bundelen hun kennis. De raad adviseert over de economie en de werkgelegenheid in de stad. Dat is belangrijke informatie voor ons economische beleid. Ook maakt het ons duidelijk welke verbeteringen we kunnen doorvoeren op terreinen zoals verkeer, onderwijs, cultuur en sport. Dat is goed voor de bestaande bedrijven en maakt Arnhem aantrekkelijker voor nieuwe bedrijven. Actiepunten: Instellen van een stedelijke economische raad met Arnhemse bedrijven en instellingen; Minder regels; Meer samenwerking met onder meer Nordrhein-Westfalen; Verbeteren van bestaande bedrijventerreinen. + Afbouwen CS volgens oorspronkelijke plannen; Verbeteren bereikbaarheid bedrijventerreinen; Aansluiten Arnhem op nachtnet OV; CO2 neutraal worden. Economische Agenda 2015 Naast het Coalitieprogramma heeft Arnhem een Economische Agenda. 3 zaken spelen hierbij een rol: 1. Basis op orde Buiten kijf staat dat de basis - het ondernemingsklimaat - in de stad en regio op orde moet zijn. Bij de basis gaat het in elk geval om: Optimale dienstverlening aan ondernemers. Voldoende en goede ruimte om te ondernemen: voor kantoren, op bedrijventerreinen, voor detailhandel, horeca en in de wijken. Een goede bereikbaarheid van de stad in het algemeen en de bedrijven en instellingen in het bijzonder. Een gezonde (regionale) arbeidsmarkt, die een goed samenspel met de onderwijs- en kennisinstellingen kent. Een stimulerende en uitdagende omgeving voor startende ondernemingen, en voor innovatieve ontwikkelingen binnen het bedrijfsleven en de kennisinstellingen. Een sterke marketing van stad en regio. 2. Wat sterk is verder versterken Arnhem kent een aantal zeer sterke segmenten in de economische structuur. Sterk vanwege het aantal arbeidsplaatsen of vanwege de regionale of nationale positie. Koesteren en verder uitbouwen van de kracht is de inzet. Kantoorhoudende werkgelegenheid Toerisme en Vrije Tijd Gezondheidszorg en Welzijn (Health) 3. Focus op kansrijke clusters Daarnaast kiest Arnhem heel nadrukkelijk voor stevige focus op haar unieke kansrijke clusters. Energie en Milieu Technologie Mode en Vormgeving
14
Beuningen Speerpunten Collegeprogramma 2010-2014 Verbeteren bereikbaarheid. Verminderen regeldruk. Versterken en behouden aantrekkelijk winkelbestand. Invoeren van het omgevingsloket (2010) en de lasten voor bedrijven trendmatig te verhogen. Speerpunten Economisch beleid Optimaliseren contacten bedrijfsleven Optimaliseren bereikbaarheid en (digitale) infrastructuur (o.a. glasvezel) Versterken kwaliteit winkelgebied Duiven Speerpunten Collegeprogramma 2010-2014 Verbeteren samenwerking met Lindus, MKB en ondernemersverenigingen. Vereenvoudigen reclamebeleid. Revitalisering van Nieuwgraaf - Centerpoort. Mogelijk maken kleinschalige toeristische of ambachtelijke activiteiten in het buitengebied. Samen met ondernemers plan ontwikkelen met als uitgangspunt: ‘Iedereen werkt’. Speerpunten Programmabegroting 2010-2013 Bestaande bedrijventerreinen en winkelgebieden versterken en verduurzamen; Vergroten deelname arbeidsproces / bevorderen uitstroom werkzoekenden; Bestaand areaal bedrijventerrein uitbreiden. Doesburg Speerpunten Collegeprogramma 2010-2014 Verbeteren match vraag en aanbod arbeidsmarkt en vergroten kansen arbeidsmarkt; Behouden en versterken historische binnenstad; Intensiveren samenwerking Achterhoek; Schaalvoordelen door regionale samenwerking. Groesbeek Speerpunten Raadsprogramma 2010-2014 Realiseren centrumplan Groesbeek; Bestaand areaal bedrijventerrein uitbreiden; Functiemening op bedrijventerreinen toestaan (o.a. detailhandel); Stimuleren agrarische sector (o.a. door schaalvergroting en lichte bedrijvigheid toe te staan); Versterken toeristisch recreatieve functie en (internationale) samenwerking; Bevorderen uitstroom werkzoekenden. Heumen Speerpunten Coalitieprogramma 2010-2014 De huidige economische visie met als speerpunten de dienstensector, recreatie en toerisme, industrie, de agrarische sector en de detailhandel wordt verder uitgewerkt in een programma. Er wordt daarbij een goede balans gezocht tussen agrariërs, natuur en recreatie. Agrariërs die duurzaam willen produceren, worden gefaciliteerd. Er komen geen megastallen, wel ruimte voor passende agrarische nevenactiviteiten. Daarnaast wordt aandacht besteed aan het arbeidsproces (bevorderen uitstroom). Millingen aan de Rijn Speerpunten Coalitieakkoord 2010-2014 Een kwalitatief goed en levendig centrum met een goede winkelvoorziening dragen positief bij aan de e leefbaarheid van Millingen. De coalitie streeft naar realisering van een 2 supermarkt. Bij invulling/uitbreiding van het bedrijventerrein zal de coalitie extra aandacht geven en een voorkeur uitspreken voor ontwikkelingen die passen bij de schaal van Millingen en passen in andere beleidsvelden (bijv. toerisme en groen). Het vastgestelde Sociaal Economisch Beleidsplan (toerisme) zal verder worden uitgevoerd.
15
Montferland Speerpunten Coalitieakkoord 2010-2014 Realiseren van 26 hectare uitbreiding van Euregionaal Bedrijventerrein. Intensiveren samenwerking met Doetinchem. Investeren in duurzame energie voor burgers, bedrijven en gemeentelijke gebouwen. Bestemmingsplannen vereenvoudigen en vergunningen binnen 8 weken verlenen. Steunen van nieuwe innovatieve bedrijven, die zorgen voor werkgelegenheid. Aandacht voor de bewustwording van jong ondernemen (Kids in Bizz). Gebruik maken van de subsidies van Senter Novem (VROM) en de provincie. Onderzocht wordt om startende bedrijven het 1e jaar vrij te stellen van gemeentelijke lasten. Gestructureerd overleg met het bedrijfsleven, mkb, industriële bedrijven en agrariërs. Mook en Middelaar Hier hebben nog geen verkiezingen plaatsgevonden ivm een mogelijke gemeentelijke herindeling. Lingewaard Speerpunten Coalitieakkoord 2010-2014 Lingewaard stimuleert particulier initiatief voor de economische ontwikkelingen in de breedste zin van het woord. Innovatieve milieuvriendelijke bedrijvigheid wordt gestimuleerd. Voorkomen moet worden dat Lingewaard alleen een forensenfunctie krijgt. Dit vertaalt zich in de volgende speerpunten: Stimuleren detailhandel/winkelfunctie in kernen Lingewaard. Voorrang geven aan revitalisering oude bedrijventerreinen boven aanleg van nieuwe. Heroverwegen van de gemeentelijke rol ten opzichte van de sector glastuinbouw. Faciliteren en stimuleren kleinschalig toerisme. Stimuleren van duurzame energie. Toetsen van elke economische ontwikkeling op ecologische aspecten (ecolonomie) Stimuleren economie dmv ondernemersfonds bij voldoende draagvlak bij de ondernemers. Nijmegen Speerpunten Coalitieakkoord 2010-2014 Nijmegen werkt aan een duurzame en innovatieve economie, met werkgelegenheid die kansen en ontplooiingsmogelijkheden biedt voor al haar inwoners. Daarbij maken we optimaal gebruik van de sterke punten van de stad: de hoogopgeleide bevolking, de aanwezigheid van kennisinstellingen, de kritische geest, de innovatie. Een goede bereikbaarheid is vanuit economisch perspectief belangrijk, omdat het een belangrijke vestigingsvoorwaarde voor bedrijven is. Ook goede vestigingsfactoren voor bewoners spelen een rol, want ‘werken volgt wonen’. Dus een goede woonomgeving, groen, culturele activiteiten en een bruisende stad zijn van belang voor onze economische ambitie. Dit vertaalt zich in de volgende speerpunten: In het economisch beleid nemen kennisintensieve bedrijvigheid en creatieve bedrijvigheid een steeds belangrijker plaats in. Semiconductors, Health en Technology, Energie en Milieu en Toerisme zijn de speerpunten. Ook het acquisitiebeleid zal hier verder op gericht worden. We versterken deze acquisitie samen met ondernemers en Oost N.V. We nemen het initiatief om structurele, bestuurlijke banden met voor onze economie belangrijke kennis- en innovatiecentra aan te knopen zoals Eindhoven en Wageningen en we faciliteren netwerkrelaties met bedrijven in die regio’s. We stellen een Economische Agenda op voor de komende periode. Dit gebeurt in nauwe samenspraak met bedrijven en instellingen in de stad en de regio. We stimuleren uitbreiding van congresfaciliteiten. De regeldruk en het verkorten van procedures worden gericht en projectmatig aangepakt. Structurele lastenverlichting voor bedrijven (tot maximaal 3,5 miljoen euro in 2014). Voortzetting van de belangrijke strategische projecten voor de stad (o.a. Plein 1944, Citadel, Spoorzone en Winkelsteeg/Novio Tech Campus). Omzetten van het Ondernemersfonds in een Innovatiefonds.
16
Overbetuwe Speerpunten Collegeprogramma 2010-2014 Het verbeteren van de samenwerking tussen bedrijfsleven, onderwijs en overheden. Meedenken met de (ontwikkelingen in de) agrarische sector. Ondersteunen startende bedrijven. Herstructurering van bedrijfslocaties heeft in de komende jaren prioriteit. Activeren van mensen naar regulier werk. Sociaal Economisch Beleid 2010-2015 Beleidslijn 1: Overbetuwe zet in op (behoud van) sterke werklocaties Beleidslijn 2: Overbetuwe streeft naar vitale dorpskernen Beleidslijn 3: Overbetuwe wil de samenhang tussen onderwijs, arbeidsmarkt en bedrijfsleven versterken Beleidslijn 4: Overbetuwe zet in op versterking van het segment toerisme en recreatie Renkum Speerpunten Coalitieakkoord 2010-2014 De ambitie van deze coalitie is het verder ontwikkelen van een goede infrastructuur voor en het handhaven van een goed ondernemersklimaat. Hierdoor kan werkgelegenheid worden gehandhaafd en uitgebreid voor inwoners die aangewezen zijn op de lokale werkgelegenheid. Dit vertaalt zich in de volgende speerpunten: Ontwikkelen van een nota voor locaal economisch beleid met een uitvoeringsprogramma, gericht op handhaven en uitbreiden van locale (passende) werkgelegenheid; Verbeteren van de kwaliteit en de bereikbaarheid van bedrijventerreinen o.a. door het tegengaan van verloedering, revitalisatie of herstructurering; Regelmatig overleggen met bedrijven. Het gaat hierbij om behoud van werk en nieuw werk; Creëren van één loket voor ondernemers; een vast aanspreekpunt voor bouwplannen, vergunningen en arbeidsmarktvraagstukken; Bieden van ruimte aan kleinschalige en/of schone bedrijven ook binnen de woonwijken; Verruimen van de functies van woningen en accommodaties ten behoeve van het aanbieden van maatschappelijke voorzieningen en om werken aan huis mogelijk te maken voor kennis en dienstverlenende beroepen; Tegemoetkomen aan de ruimtevraag van ZZP-ers; Stimuleren van de aanleg van een glasvezelkabelnet; Leveren van maatwerk voor passende vormen van bedrijvigheid in het buitengebied; Stimuleren en waar mogelijk faciliteren van uitbreiding van bestaande dan wel introductie van nieuwe toeristische trekpleisters bijvoorbeeld; fietspendelboot, fiets en wandelverbindingen, voet- en fietsveer, Renkums beekdal, Everwijnsgoed; Nemen van de regie bij het aantrekkelijker maken van de winkelcentra en de weekmarkten. Rheden Speerpunten Coalitieakkoord 2010-2014 Benutten natuur en landschap als economische drager: o Samenwerking groen onderwijs en bedrijfsleven stimuleren, o Bevorderen en uitbreiden toeristische verblijfsrecreatie. Bevorderen herstructurering verouderde bedrijventerreinen. Opstellen en stimuleren klimaat- en energiebeleid. Rijnwaarden Speerpunten Coalitieakkoord 2010-2014 Nieuwe economische functies (functiewijzigingen) toestaan in het buitengebied. Benutten toerisme (natuur en landschap) als economische drager: o Profileren als Gelders Eiland in de Gelderse Poort (citymarketing), o Samenwerken met Emmerich en Kleve, o Ontwikkelen gebiedsvisie Bijland. Inzet bedrijfscontactfunctionaris hand- en spandiensten MKB.
17
Rozendaal De kleinste gemeente van de stadsregio heeft geen separaat economisch beleid en speerpunten. Er zijn hier ook geen bedrijventerreinen of winkelcentra gevestigd. Ubbergen Speerpunten Coalitieakkoord 2010-2014 Het belangrijkste speerpunt van deze ook relatief kleine gemeente is het bewerkstelligen van een goede samenhang tussen natuur en landschap, recreatie en toerisme en (agrarische) bedrijvigheid. Verder wordt er aandacht besteed aan de invulling van vrijkomende agrarische gebouwen en de inrichting van het buitengebied. Westervoort Speerpunten Coalitieakkoord 2010-2014 Terugdringen werkloosheid en activeren van mensen naar regulier werk. Aanstellen bedrijfscontactfunctionaris. Ruimte bieden voor bedrijven (binnen kaders provincie en regio). Wijchen Speerpunten Coalitieakkoord 2010-2014 Doorgeleiden naar werk Stimuleren lokale economie o Opstellen actieplan o Afronden Breekwagen Bevorderen ondernemersklimaat o Verlagen regeldruk o Creëren van één (digitaal) loket voor ondernemers. Zevenaar Speerpunten Coalitieakkoord 2010-2014 Intensiveren samenwerking met Lindus, AOZ en MKB Zevenaar. Hierbij is een belangrijke rol voor de bedrijfscontactfunctionaris weggelegd. Een extra inspanningsverplichting voor het aantrekken van bedrijven is noodzakelijk. Bijbehorend aspect is de éénloketfunctie. Stimuleren mogelijkheden van kleinschalige bedrijvigheid. Het stimuleren van het kamperen bij de boer waar mogelijk wordt ondersteund. Het versterken van het toeristisch recreatief aanbod en het actief promoten van wat Zevenaar en de Liemers te bieden hebben zal verder worden opgepakt. Opknappen (revitalisering en herstructurering) van bestaande bedrijventerreinen. De komende jaren ligt bij bedrijventerrein Tatelaar een belangrijke opgave in deze. Het aanbestedingsbeleid richten op Liemerse lokale bedrijven, binnen de juridische marges. Conclusie Uit de quick scan komt een aantal bevestigende en een aantal nieuwe economische speerpunten naar voren. In onderstaand schema staan de betreffende speerpunten weergegeven: “Bevestigende of bestaande” speerpunten Ontplooien kennisintensieve en creatieve kansrijke sectoren (m.n. de steden) Toerisme en natuur en landschap inzetten als economische drager Versterken bestaande bedrijventerreinen en winkelcentra (In beperkte mate) ruimte bieden aan bedrijven Verbeteren match vraag en aanbod arbeidsmarkt Verbeteren bereikbaarheid Verminderen regeldruk Optimaliseren dienstverlening aan ondernemers
“Nieuwe” speerpunten Focus op samenwerking met belangrijke hubs (i.e. Eindhoven, Wageningen, Twente) Mogelijk maken kleinschalige toeristische of ambachtelijke activiteiten in het buitengebied Stimuleren van groene energie ‘Recessiefocus’ op strategische projecten Intensiveren samenwerking Achterhoek en DE
18