Europees Economisch en Sociaal Comité
Het EESC in een notendop Antwoorden op vragen over het Europees Economisch en Sociaal Comité Editie september 2013
Wat is het Europees Economisch en Sociaal Comité (EESC)?
• komen uit een groot aantal zeer uiteenlopende organisaties en vertegenwoordigen samen dan ook op álle gebieden veel vakkennis;
Het EESC is de tweede Assemblee van de Europese Unie (EU) en vertegenwoordigt in Brussel het maatschappelijk middenveld in al zijn verscheidenheid. Dat deze Assemblee bestaat, is op zich al tekenend voor de Europese zienswijze op democratie, waarbij burgers niet alleen door hun stemrecht, maar ook door hun inzet zijn betrokken.
• staan in contact met wat in de praktijk gebeurt en kunnen dus methoden aandragen waarvan de deugdelijkheid is aangetoond (best practices). Gezien het voorgaande is het EESC dus het enige institutionele discussieforum in de EU waar tegengestelde belangen met elkaar kunnen worden verzoend.
De leden van het EESC vertegenwoordigen organisaties van werkgevers, organisaties van werknemers en andere representatieve organisaties, met name op sociaaleconomisch, burger-, beroeps- en cultureel gebied, uit de 28 lidstaten van de EU. Het gaat daarbij ook om organisaties van kleine en middelgrote ondernemingen, vakbonden, organisaties van ambachtslieden, landbouworganisaties en ngo's die werkzaam zijn op gebieden als milieubescherming, consumentenbescherming en cultuur.
Hoe lang bestaat het EESC al? Het EESC is in 1957 opgericht bij de Verdragen van Rome en heeft dus aan de wieg gestaan van de eenwording van Europa.
Hoe werkt het EESC? Het EESC wordt geraadpleegd door het Europees Parlement, de Raad of de Commissie. Daarop brengt het EESC een advies uit dat in een "zitting" door zijn voltallige vergadering is goedgekeurd en dat vervolgens aan alle andere EUinstellingen wordt voorgelegd en openbaar gemaakt in het Publicatieblad van de EU.
Wetenswaardig is dat het EESC momenteel 353 leden telt (uit 28 lidstaten).
Wat is het nut van het EESC? Het EESC fungeert als spreekbuis voor Europa's maatschappelijk middenveld vis-à-vis de andere instellingen van de EU. Doel daarvan is om de opvattingen van maatschappelijke organisaties te laten meewegen in de besluiten beleidsvorming van de EU. Door het werk dat het EESC doet – waarvan de resultaten de vorm aannemen van "adviezen" – moet de EU-wetgeving worden aangepast aan de sociaaleconomische realiteit van de burgers en in de lidstaten. Daarnaast neemt het EESC innoverende initiatieven om steeds beter te kunnen voldoen aan wat "in het veld" wordt verwacht en wat echt leeft onder de burgers.
Als het EESC de aandacht van de andere EU-instellingen op het belang van bepaalde vraagstukken wil vestigen, kan het ook uit eigen beweging adviezen uitbrengen, de zogenoemde "initiatiefadviezen". Overigens heeft het EESC in 1989 de tekst opgesteld die later het Handvest van de grondrechten van de EU zou worden. In dit handvest zijn de sociale, economische, burgeren politieke rechten van alle burgers van Europa gebundeld. Wereldwijd is deze tekst de enige in zijn soort.
Wat is de echte meerwaarde van het EESC? De leden van het EESC • kunnen vrijuit spreken, omdat zij noch ambtenaren, noch politici zijn;
1
Last but not least kunnen de Raad en de Commissie het EESC ook nog om verkennende adviezen vragen over vraagstukken die geen wetsvoorstel betreffen. In die gevallen gaan de Raad en de Commissie ervan uit dat het EESC de voor dergelijke verkennende adviezen benodigde bekwaamheid en vakkennis in huis heeft.
Naast zijn advieswerkzaamheden heeft het EESC nog twee andere taken:
Hoeveel leden telt het EESC per lidstaat?
• als institutioneel discussieforum van het maatschappelijk middenveld meehelpen om participatie een grotere rol te laten spelen in de EU en de afstand tussen de EU en haar burgers te verkleinen;
Hoeveel leden iedere lidstaat in het EESC heeft, hangt af van het bevolkingscijfer. Momenteel zijn de lidstaten met de meeste EESC-leden (24) Duitsland, Frankrijk, Italië en het Verenigd Koninkrijk. Malta heeft de minste EESC-leden: 5.
• opkomen voor de waarden die ten grondslag liggen aan de eenwording van Europa en er, in en buiten Europa, toe bijdragen dat maatschappelijke organisaties meer invloed krijgen en dat de participatiedemocratie veld wint.
Hoe is het EESC georganiseerd? • Alle leden van het EESC zijn werkzaam in een "groep". Er zijn drie groepen: de groep Werkgevers, de groep Werknemers en de groep Diverse Werkzaamheden (landbouwers, beoefenaars van vrije beroepen, consumenten enz.);
Nog meer invloed voor het EESC… De rol van het EESC is kracht bijgezet in het Verdrag van Lissabon. Immers, door dit verdrag zijn er drie domeinen bijgekomen waarover het EESC verplicht moeten worden geraadpleegd: de Europese onderzoeksruimte, energie en sport.
• Er worden een voorzitter en twee vicevoorzitters (verkozen door de leden van het EESC) aangewezen voor een ambtsperiode van twee en een half jaar. De vicevoorzitters zijn respectievelijk verantwoordelijk voor communicatiebeleid en begrotingszaken. Voor dit voorzitterscollege geldt het beginsel van een toerbeurt tussen de groepen. Dit voorzitterscollege van het EESC is voor het laatst "vernieuwd" in april 2013. De nieuwe voorzitter is lid van de groep Werkgevers;
Bovendien bekrachtigt artikel 11 van het nieuwe EU-verdrag de rol van het maatschappelijk middenveld in de vaststelling van normen voor Europa en de voordelen van participatiedemocratie als middel om de representatieve democratie aan te vullen en te verrijken.
Hoe worden de leden van het EESC aangewezen?
• Er is een 40 leden tellend "bureau" dat de politieke verantwoordelijkheid draagt voor het algemene bestuur van het EESC en daarin wordt bijgestaan door
De samenstelling van het EESC evolueert voortdurend. Door iedere "vernieuwing" daarvan wordt weergegeven hoe het maatschappelijk middenveld er op dat moment uitziet in iedere lidstaat. Zo heeft het EESC er door de jaren heen organisaties bijgekregen die consumenten beschermen, opkomen voor gezinnen of voor mensen met een handicap, of ngo's die actief zijn op het gebied van milieubescherming.
• een algemeen secretariaat en vijf directoraten.
Waar kan ik de adviezen van het EESC vinden? Op de website van het EESC: www.eesc.europa.eu
Kan ik de zittingen van het EESC bijwonen?
Hoe gaat de aanwijzing van de leden van het EESC in zijn werk? In overleg met de voornaamste organisaties van het maatschappelijk middenveld draagt iedere regering, volgens een eigen systeem, kandidaten voor. Vervolgens benoemt de Raad die door de lidstaten voorgedragen kandidaten voor vijf jaar. De leden van het EESC zijn voor het laatst "vernieuwd" in oktober 2010.
De zittingen van het EESC zijn openbaar, maar het aantal zitplaatsen is meestal beperkt. Belangstellenden wordt verzocht contact op te nemen met de dienst van de Griffie van het EESC door te mailen naar:
[email protected]
2
Groep Werkgevers Groep I De Groep Werkgevers telt 117 leden. Onder hen zijn ondernemers en vertegenwoordig(st)ers van organisaties van ondernemers in de industrie, de handel, de dienstensector en de landbouw van de 28 lidstaten van de Europese Unie: vrouwen en mannen die de realiteit van alledag en de zakenwereld kennen en hun ervaring ten dienste stellen van de opbouw van Europa.
Comité de enige Europese instelling waarin beroepsmensen zitting hebben, alsook andere actoren die actief zijn in de economie en samenleving van hun land. Willen ondernemers hun stem laten horen in de Europese Unie, dan moet de Groep Werkgevers van het Europees Economisch en Sociaal Comité dus beslist sterk, hecht en dynamisch zijn. Het spreekt voor zich dat de Groep Werkgevers samenwerkt met de vifj grote ondernemersorganisaties van Europa: BUSINESSEUROPE, EUROCHAMBRES, EuroCommerce, CEEP en UEAPME, waarbij veel van onze leden zijn aangesloten.
De Groep Werkgevers stelt zich ten doel om de Europese integratie verderop te helpen door steun te geven aan het Europese bedrijfsleven, omdat ondernemingen onmisbaar zijn voor welvaart en werkgelegenheid. In tijden van een economische crisis is het Europees Economisch en Sociaal
Groep Werknemers Groep II De groep Werknemers (Groep II) is samengesteld uit leden van nationale vak(ver) bonden en vakcentrales: bij elkaar zijn in deze groep ruim tachtig vakbewegingen vertegenwoordigd, waarvan de overgrote meerderheid bij het EVV (Europees Verbond van Vakverenigingen) of zijn sectorale organisaties is aangesloten.
Het voornaamste doel van de Groep Werknemers is altijd al geweest om tot een situatie van volledige werkgelegenheid te komen, de werk- en levensomstandigheden van de werknemers in Europa te verbeteren en alle Europese burgers, maar ook werknemers en hun gezinnen op andere continenten, meer welzijn te bieden.
Voor grote delen van de wereld is de EU met haar sociaal model een lichtend voorbeeld, maar dat neemt niet weg dat er in Europa nog steeds te veel mensen zijn die het moeilijk hebben en maatschappelijk worden uitgesloten door armoede, discriminatie, gebrek aan scholing of andere vormen van achterstand.
De Groep Werknemers zet zich vastberaden in voor uitbreiding en versterking van een EU van welvaart, vrijheid en democratie, onderlinge bijstand, solidariteit en sociale samenhang en streeft ernaar dat werknemers daadwerkelijk zeggenschap krijgen in de beleidsvorming van de EU.
3
Groep van Diverse Werkzaamheden Group III Via een burgerdialoog zorgen voor echte participatiedemocratie in de Europese Unie
beroepsorganisaties». (Hoger onderwijs, wetenschappers, economen, sociologen enz.; Participatie van mondige burgers; Consumenten; Uitbouw van het maatschappelijik middenveld; Milieu, erfgoed en duurzame ontwikkeling; Landbouw, agro-industrie, visserij en bosbouw; Gezinsorganisaties en vrijwilligerswerk; Mensenrechten zo als, anti-discriminatie, kinderen, jongeren, vrouwen en gendergelijkheid, minderheden, migranten, gemarginaliseerde groepen, personen met een handicap en ouderen; Beroepsgroepen, advocaten, artsen, architecten, ingenieurs, apothekers, journalisten enz.; Sociale economie, coöperaties, onderlinge waarborgmaatschappijen, verenigingen, liefdadigheidsorganisaties en stichtingen; Midden- en kleinbedrijf en ambacht.)
Het Europees Economisch en Sociaal Comité heeft naast een groep Werkgevers en een groep Werknemers ook nog een groep Diverse werkzaamheden (hierna: Groep III) als bewijs van zijn dynamische karakter: door dezegroep kan het Comité fungeren als spreekbuis voor alles wat leeft onder de diverse sociale, economische, culturele en beroepsorganisaties die samen het maatschappelijk middenveld van de lidstaten uitmaken. Groep III bestaat sinds de met het nieuwe Verdrag van Lissabon aangebrachte veranderingen uit «andere vertegenwoordigers van het maatschappelijk middenveld, met name sociaaleconomische en culturele organisaties en burger- en
Een paar cijfers voor 2012 … • ruim 10 000 bezoekers per jaar; • ieder jaar 3 500 bezoekers voor de Open Dagen; • ruim 300 deelnemers aan Your Europe Your Say (Jouw Europa, jouw mening), sinds de eerste jongerenzitting is gehouden; • 570 000 individuele bezoekers op de internetsite en 2 miljoen geraadpleegde bladzijden; • talrijke conferenties over Europa en zijn burgers, in Brussel en in de lidstaten; • publicaties, literaire lunches, een designwedstrijd en nog veel meer.
4
Waar kan ik nog meer informatie krijgen? • op de website van het EESC: www.eesc.europa.eu • in EESC info, het maandblad van het EESC, dat in alle werktalen van de EU kan worden ingezien op: www.eesc.europa.eu/?i=portal.en.press-media-eesc-info • via het mailadres:
[email protected]
Europees Economisch en Sociaal Comité Belliardstraat 99 1040 Brussel BELGIË Verantwoordelijke uitgever: eenheid Bezoeken en publicaties EESC-2013-64-NL
www.eesc.europa.eu
© Europese Unie, 2013 Overneming met bronvermelding toegestaan.
QE-03-13-531-NL-C ISBN 978-92-830-2168-1
NL REG.NO. BE - BXL - 27
doi:10.2864/13071
