Ethiek in onderzoek, geneesmiddelen en kosten

Ethiek in onderzoek, geneesmiddelen en kosten

NVFG Jaarcongres No. 2 Bilderberg Résidence Groot Heideborgh te Garderen 28 mei 2013

NVFG Jaarcongres No. 2 28 mei 2013

2

INHOUDSOPGAVE

Programma 4 Plattegrond 5 Voorwoord NVFG Voorzitter 6 Voorwoord Themacie 7 Prof.Dr. Hans van Delden 9 Drs. Bert de Jong 10 Prof.Dr.Em Guus Schrijvers 11 Wikipedia 12


14 ClinOps 15 Medical Affairs 16 PPN 17 RegNed 19 Sluiting & Borrel 20 Themacommissie 21 Notities 23 Sponsors

3

PROGRAMMA NVFG JAARCONGRES NO. 2 28 mei 2013 Ethiek in onderzoek, geneesmiddelen en kosten TIJD

WAT

WAAR

08:45 – 09:15

Ontvangst

Foyer

09:15 – 10:45

Algemene Ledenvergadering met sessie van de commissies Onderwijs & Professional Registration: “De toekomst van het professionele register, opleidingsprogramma en (bij)scholing”

Koning Willem I+II

10:45 – 11:00

Pauze & netwerken

Foyer

11:00 – 12:30

Plenaire bijeenkomst Recente ontwikkelingen in de onderzoeks-ethiek Prof.Dr. Hans van Delden, hoogleraar medische ethiek UMC Utrecht, divisie Julius Centrum voor gezondheidswetenschappen en eerstelijns geneeskunde

Koning Willem I+II

11:00-11:25 

11:25-11:50 

Ethiek en weesgeneesmiddelen Drs. Bert de Jong, General Manager Genzyme Benelux

11:50-12:15 

Gezondheidszorg en economische aspecten in tijden van schaarste Prof.Dr. Guus Schrijvers, emeritus hoogleraar gezondheidseconomie en public health UMC Utrecht

12:15-12:30 

Q&A sessie

12:30 – 13:30

Lunch & netwerken

13:30 – 14:45

1e serie Parallel sessies door alle geledingen:

Grand Café

ClinOps: Fraude binnen klinisch onderzoek

Koning Willem III

Medical Affairs: Early Access Programs: De Nieuwe Toekomst… of ijdele hoop

Koningin Emma

PPN: Data verzamelen voor farmacovigilantie: hoe meer hoe beter? ofwel ‘de bomen en het bos’

Koningin Wilhelmina

Regned: Ethiek voor Regulatory Affairs Professionals

Prins Willem Alexander

14:45 – 15:15

Pauze

Foyer

15:15 – 16:30

2e serie Parallel sessies door alle geledingen Zie voor keuze 1e serie Parallel sessies.

16:30 – 18:00

Sluiting door NVFG vice-voorzitter Tanja Hoffman & Borrel


Grand Café 4

Willem III

Het Grand Café bevindt zich op de begane grond.

Willem Alexander

Wilhelmina

Emma

Foyer

Willem II

Willem I

PLATTEGROND

Bilderberg Résidence Groot Heideborgh, Hogesteeg 50, 3886 MA Garderen


5

Voorwoord Voorzitter NVFG Henk Jan Out

Beste NVFG leden en andere belangstellenden, De NVFG heeft twee jaar geleden besloten elk jaar een jaarcongres te organiseren rondom een specifiek thema. Het eerste congres had een bijzonder karakter aangezien we toen ons 50-jarig bestaan hebben gevierd. Op dit tweede congres hebben we gekozen voor het thema: “Ethiek in onderzoek, geneesmiddelen en kosten”. Het is een hoogst actueel onderwerp. De afgelopen maanden hebben we veel gehoord over geneesmiddelenonderzoek. Farmaceutische bedrijven moeten vaak honderden miljoenen investeren voordat een nieuw geneesmiddel op de markt komt. Het is onvermijdelijk dat dan de prijzen van zo’n geneesmiddel relatief hoog zijn. De fabrikant moet uiteindelijk de investeringen terugverdienen en als het even kan ook nog winst maken zodat er weer geïnvesteerd kan worden in nieuw onderzoek. Maar hoe hoog mag die prijs zijn? In de zomer ontstond er enorme ophef rondom de geneesmiddelen voor de ziekte van Pompe en Fabry die per patiënt tonnen per jaar kosten. Kan en wil de samenleving dit wel collectief opbrengen? Het solidariteitsbeginsel staat onder druk en bij bedrijven wordt aangedrongen om meer inzicht te geven in de werkelijke kosten van het R&D programma. Doet de farmaceutische industrie eigenlijk wel het juiste onderzoek? Komen de belangrijke thema’s in de mondiale gezondheidszorg wel voldoende aan bod, of is de industrie meer bezig met welvaartsziekten die nou eenmaal een hoger rendement op de investeringen geven? De succesvolle auteur Ben Goldacre schreef het veel verkochte boek Bad Pharma en beschuldigde de farmaceutische bedrijfstak in felle bewoordingen het commerciële motief te prevaleren boven onderzoeksethiek en patiënten belang. Alleszins reden dus om ons nader in deze vraagstukken te verdiepen. Ik wil graag de themacommissie feliciteren met het aantrekkelijke programma en bedanken voor het organiseren van dit tweede jaarcongres.


6

Voorwoord NVFG themacommissie Marleen Tesselaar, Johan van Ieperen, Jiske Simons

De NVFG themacommissie heet u van harte welkom bij het NVFG Jaarcongres 2013, het tweede jaarcongres van onze vereniging. In 2012 is de aftrap gegeven met een congres dat specifiek gewijd was aan het 10e lustrum. Het congres zal vanaf dit jaar anders worden vormgegeven. Allereerst wordt van de mogelijkheid gebruik gemaakt om de dag te starten met de Algemene Ledenvergadering (ALV). Voorheen vond de jaarlijkse ALV plaats voorafgaand aan een specifieke themabijeenkomst. Een dergelijke bijeenkomst sprak veelal slechts een klein deel van de NVFG-leden aan, waardoor bij de ALV niet altijd alle geledingen vertegenwoordigd waren. Door de ALV met het congres te combineren, wordt aan alle leden de mogelijkheid geboden hun stem te laten gelden. Dit jaar staat het congres in teken van de ethiek. Tijdens het plenaire ochtendprogramma wordt hierop ingegaan door een drietal sprekers. Prof. dr. Hans van Delden (UMC Utrecht) zal de ontwikkelingen in de onderzoeksethiek bespreken, waarna drs. Bert de Jong (Genzyme Benelux) dit onderwerp specifiek bij weesgeneesmiddelen zal behandelen. De rij wordt gesloten door prof. dr. em. Guus Schrijvers (gezondheidseconoom), die in zal gaan op de economische aspecten van farmaceutische zorg in tijden van schaarste. Ethiek raakt niet alleen klinisch onderzoek of de kosten die gepaard gaan met het op de markt plaatsen van een geneesmiddel. Alle afdelingen binnen een farmaceutisch bedrijf hebben ermee te maken. In het middagprogramma geven de NVFG geledingen ClinOps, Medical Affairs, PPN en RegNed een gevarieerd aanbod passend binnen dit thema welke aan zal sluiten bij uw interessegebieden. De verschillende activiteiten van de vereniging, inclusief het organiseren van een jaarcongres, is niet mogelijk zonder de steun van onze sponsors, waarvoor namens de NVFG uiteraard onze hartelijke dank. Tevens een woord van dank aan de leden van de themacommissie en het NVFG secretariaat voor alle ondersteuning en hulp. Rest ons u veel plezier toe te wensen bij dit tweede NVFG congres!


7

PLENAIRE SESSIE Zaal: Koning Willem I+II


8

De NVFG ziet het als

RECENTE ONTWIKKELINGEN IN DE ONDERZOEKS-ETHIEK

een taak om meer a

Prof.Dr. Hans van Delden, hoogleraar medische ethiek UMC Utrecht, divisie Julius Centrum voor gezondheidswetenschappen en eerstelijns geneeskunde Korte biografie: Johannes JM (Hans) van Delden is als hoogleraar medische ethiek verbonden aan het UMC Utrecht, divisie Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen en Eerstelijns Geneeskunde. Daarnaast is hij als verpleeghuisarts werkzaam. Zijn interesse in medische ethiek is ontstaan toen hij als arts-assistent werkte op de intensive care. Hij is gepromoveerd op een proefschrift getiteld “Beslissen om niet te reanimeren. Een medisch en ethisch vraagstuk”. Hij maakte deel uit van de onderzoeksgroep van de Remmelink commissie, die onderzoek deed naar medische beslissingen rond het levenseinde. Hij was secretaris van de International Association of Bioethics. Zijn specifieke aandachtsgebieden zijn: ethiek van wetenschappelijk onderzoek, morele problemen rond het levenseinde en morele problemen in de ouderenzorg. Externe erkenningen:  1993 – proefschrift bekroond met de CvanderMeerprijs voor medische ethiek  2007 – Talma Eijkmanprijs voor docent van het jaar  2009 – ASB Visiting professor University of Auckland (Nieuw Zeeland)

Bron: www.umcutrecht.nl/zorg/patienten/zorgverleners/D/delden/


9

ETHIEK EN WEESGENEESMIDDELEN Drs. Bert de Jong, General Manager Genzyme Benelux Korte biografie: Bert de Jong is als General Manager Genzyme Benelux verantwoordelijk voor de commerciële activiteiten in België, Nederland en Luxemburg. Na zijn middelbare school heeft Bert fysiotherapie gestudeerd aan de Academie voor fysiotherapie “Thim van der Laan” om vervolgens geneeskunde te studeren aan de Universiteit Utrecht. Tussen de 2 studies heeft Bert een jaar in een gezondheidscentrum in Duitsland gewerkt. Zijn carrière in de farmaceutische industrie startte bij Eli Lilly met verschillende posities in de medische, sales en marketing afdelingen. Als laatste was hij werkzaam als Europese marketing manager Cardiovasculair. Daarna werkte hij bij de Sorin Group Medical Devices Industry als business unit manager Cardiovasculair. Sinds 2005 is Bert werkzaam bij Genzyme: aanvankelijk als business unit manager Transplant/Thyrogen® Genzyme Nederland, later ook verantwoordelijk voor Renal en Cardiovasculair als Business Unit Director. Eind 2010 werd hij benoemd tot General Manager Nederland en in 2012 General Manager Benelux. Bert is het afgelopen jaar nauw betrokken geweest bij alle commotie rondom de vergoeding van Myozyme® en Fabrazyme® voor respectievelijk de ziekte van Pompe en Fabry.

Daarnaast is Bert vice-voorzitter van BioFarmind, de vereniging voor de Nederlandse BioTech industrie.


10

GEZONDHEIDSZORG EN ECOMONISCHE ASPECTEN IN TIJDEN VAN SCHAARSTE

Prof.Dr. Guus Schrijvers, emeritus hoogleraar gezondheidseconomie en public health UMC Utrecht

Korte biografie: Guus Schrijvers Na het gymnasium B diploma behaald te hebben ging hij in Amsterdam economie studeren. Hij studeerde cum laude af bij prof. Wim Duisenberg op de naoorlogse conjunctuurgolven en bij prof. Joop Hattinga Verschure op zelfzorgafdelingen in ziekenhuizen. In 1980 promoveerde hij in Maastricht op het onderwerp regionalisatie en financiering van de Engelse, Zweedse en Nederlandse gezondheidszorg. Een stelling uit zijn proefschrift werd zijn levensmotto: wie de kleine structuren niet eert, maakt de grote structuren verkeerd. Hij promoveerde bij de grondlegger van de Nederlandse gezondheidseconomie prof. Lou Groot en bij genoemde Hattinga Verschure. Van 1974-1984 was Schrijvers lid van de Gemeenteraad van Utrecht voor de Partij van de Arbeid. Hij ‘deed’ daar portefeuilles zoals Volksgezondheid, Welzijn, Cultuur en Financiën. Op 1 juni 1987 werd Schrijvers samen met prof. Joop van Londen hoogleraar Public Health bij de Medische Faculteit Utrecht. Samen met Van Londen richtte hij zich in 1987 op innovaties in de thuiszorg en op ketenzorg bij chronische zieken. Zijn collegestof bundelde hij in 1997 en na verschillende drukken in 2002 in het boek Een kathedraal van Zorg en in de Engelse variant daarvan Health and Health Care in the Netherlands. Per 1 juli 2007 gaan de onderzoeksactiviteiten van Schrijvers over in de Unit Innovaties in de Zorg binnen het Julius Centrum, dat hij in 1996 met collega prof. Rick Grobbee oprichtte.’


11

Ethiek

| Wikipedia

Ethiek (Grieks: èthos, gewoonte of zedelijke handeling) of moraalwetenschap is een tak van de filosofie die zich bezighoudt met de kritische bezinning over het juiste handelen. In algemene zin probeert ethiek de criteria vast te stellen om te kunnen beoordelen of een handeling als goed of fout kan worden gekwalificeerd, en om de motieven en consequenties van deze handeling te kunnen evalueren. Het stellen van vragen over ethiek is natuurlijk geen monopolie van de filosofie. Ook in andere studiegebieden zoals politiek, geneeskunde, geschiedenis, biologie en sociologie is ethiek soms onderwerp van discussie. In de ethiek vraagt de filosoof zich af wat de uiteindelijke norm is voor het menselijk handelen. Hoewel in de omgangstaal ’ethisch’ in de betekenis van ’moreel’ wordt gebruikt, gaat het om twee verschillende gebieden: ’moraal’ is het zedelijk handelen zelf, terwijl ethiek de studie ervan is. Er zijn drie kennisgebieden waarin ethiek een belangrijke rol speelt: de wijsbegeerte, de theologie en de medische wetenschap. De term ’ethiek’ wordt soms in engere zin gebruikt om te verwijzen naar de ethische principes van een bepaalde traditie, zoals de christelijke ethiek of de ethiek van een bepaalde filosoof. In dit artikel wordt ethiek uitsluitend in de filosofische betekenis gebruikt. Ethiek kan daarnaast ook descriptief of prescriptief zijn. Bij het bestuderen (en beschrijven) van moraal zonder zelf een moreel standpunt in te nemen spreken we over descriptieve ethiek. Daarnaast kunnen ethici zelf ook standpunten uitdragen en verdedigen, wat we als prescriptieve ethiek definiëren. Verder bestaat ook nog de meta-ethiek die zich bezighoudt met de vraag wat nu net een ethische waarde is. Vraagstelling Ethiek kan zich enerzijds buigen over heel specifieke vragen zoals:  Mag de echtgenoot van een comapatiënt besluiten over haar euthanasie, ook als haar familie erop tegen is? (de kwestie Terri Schiavo)  Mogen dieren gebruikt worden in laboratoria die medicijnen ontwikkelen? (de discussie rond dierproeven)  Mag een persoon worden afgeluisterd, als maar gedacht wordt dat hij "terrorist" zou kunnen worden/zijn? (de Patriot Act) Anderzijds houdt ethiek zich ook bezig met algemenere vragen zoals  "Heiligt een doel ooit de middelen?"  "Wat is rechtvaardigheid?"  "Moet men een handeling afwegen aan de hand van haar gevolgen of telt net de intentie?"  "Wanneer is een persoon verantwoordelijk voor zijn daad?"


12

Parallel SESSIES ClinOps: Koning Willem III zaal Medical Affairs: Koningin Emma zaal PPN: Koningin Wilhelmina zaal RegNed: Prins Willem Alexander zaal


13

Parallelsessie: ClinOps

Titel: “Fraude binnen klinisch geneesmiddelenonderzoek”

De ClinOps sessie bestaat uit een opening door de spreker Peter Verdijk gevolgd door een workshop. FRAUDE. Ons eigen Nederlandse “F”-woord. Niemand spreekt het graag uit, we proberen nuances aan te brengen in de definitie ervan, zijn druk bezig elkaar ervan te overtuigen dat het bij ons niet gebeurt omdat we allemaal opereren onder dezelfde ethische grondbeginselen. Toch? Tijdens deze bijeenkomst proberen we door middel van casuïstiek en praktijkvoorbeelden antwoorden te vinden op een aantal simpele vragen. Wat is Fraude eigenlijk? Bestaat er een nuance tussen Fraude om het frauderen of Fraude omdat je nu eenmaal niet beter wist? Wat zouden beweegredenen kunnen zijn om Fraude te plegen? En erg belangrijk, hoe verifieer en escaleer je iets wat misschien niets meer is dan een onderbuikgevoel dat je hebt? De vraag stellen is ‘m beantwoorden: hoe moeilijk ís het eigenlijk om Fraude te plegen? Peter Verdijk, Manager Compliance and Clinical Services, Roche Nederland Na een aantal jaren als verpleegkundige gewerkt te hebben heeft Peter Verdijk in 2000 de overstap naar het klinisch wetenschappelijk onderzoek gemaakt. Hij verrichtte first in man en bioequivalentie-studies met gezonde vrijwilligers, zette een aantal oncologische onderzoeken op binnen de farmaceutische industrie en belandde uiteindelijk bij een Amerikaans biotechbedrijf waar hij 6 jaar als internationaal klinisch auditor gewerkt heeft. In die rol kwam hij - gelukkig sporadisch - in aanraking met misconduct en een enkele keer met fraude. Inmiddels is hij sinds 2011 werkzaam bij Roche Nederland als Manager Compliance and Clinical Services, waar hij binnen de afdeling Medical Affairs verantwoordelijk is voor het kwaliteitssysteem en het verzorgen van trainingen. Ook geeft hij leiding aan de compliance en contract officers en projectcoördinatoren. In de workshop zal Peter uiteenzetten wat de soms subtiele verschillen tussen fraude en misconduct zijn, wat beweegredenen zouden kunnen zijn om fraude te plegen, hoe je fraude op het spoor kunt komen en op een juiste manier kunt escaleren. Door het delen van ervaringen en het bespreken van “factual evidence” zullen we samen proberen nét iets verder te kijken dan onze neus lang is.


14

Parallelsessie: Medical Affairs

Titel: “Early Access Programs: De Nieuwe Toekomst... of ijdele hoop?”

Spreker 1: Sjaak Vink Sjaak Vink is CEO en medeoprichter van MyTomorrows. Hij heeft meer dan 20 jaar ervaring als bedrijfseconoom, waarin hij veelal als entrepreneur werkzaam was en velen aanzette tot innovatief denken. Tijdens zijn bijdrage zal vooral de innovatie die MyTomorrows nastreeft benadrukt worden waarbij uiteraard ook aandacht zal zijn voor de barrières in dit nieuwe denken. Vragen die aan bod komen zijn: “Hoe kan MyTomorrows de farmaceutische industrie innovatiever maken” en “Hoe krijgen jullie nieuwe medicijnen eerder bij de patiënten?” MyTomorrows is opgericht in 2012. Het beoogt een internet platform te ontwikkelen waarin voor patiënten en hun artsen ‘early access’ bewerkstelligd wordt naar veelbelovende en innovatieve geneesmiddelen. Gedreven door de veelal persoonlijke ervaringen van de medewerkers, hopen ze geneesmiddelen sneller bij de patiënt te brengen, het geneesmiddelen ontwikkelingsproces te verkorten en innovatie te stimuleren. www.MyTomorrows.nl Spreker 2: Elizabeth Vroom Elizabeth Vroom is oprichter van Duchenne Parent Project in Nederland en president van TheMeeting.eu. Als zodanig heeft Elizabeth brede ervaring als patiënt-deskundige en de rol van patiënten en/of hun zorgverleners bij geneesmiddelenontwikkeling. Tijdens haar bijdrage zullen vragen aan bod komen als "Wat doe je als patiënt als een nieuw geneesmiddel met grote belofte door de fabrikant uiteindelijk niet verder wordt ontwikkeld?", "Hoe ga je om met de risico's van een EAP/CU programma voor nieuwe (niet-geregistreerde) geneesmiddelen?", "Wat zijn vanuit patiënten perspectief acceptabele (gezondheids-)risico's voor nieuwe geneesmiddelen voor aandoeningen met een grote medische noodzaak?" en "Is er een maatschappelijke verantwoordelijkheid voor het vergoeden en beschikbaar houden van dergelijke niet-geregistreerde geneesmiddelen?". Deze onderwerpen zullen vooral vanuit het perspectief van de patiënt, in relatie tot de industrie én maatschappij, worden belicht. www.duchenne.nl


15

Parallelsessie: PPN

Titel: “Data verzamelen voor farmacovigilantie: Hoe meer hoe beter? ofwel ‘de bomen en het bos”

De parallelsessie van PPN onderzoekt de grenzen van de vigilantie in het brede kader van ethiek en kosten van geneesmiddelen: Hoe ver moeten we gaan met het verzamelen van safety gegevens over onze producten? Met de nieuwe EU farmacovigilantie wetgeving uit 2012 zijn er nieuwe eisen gesteld. Waar ligt de grens tussen nuttige farmaco-epidemiologie en nodeloze bureaucratie? What’s in it for you? Niet alleen farmacovigilantie, maar álle geledingen hebben in hun dagelijkse werkzaamheden met dit vraagstuk van nut en noodzaak te maken, of je nu Medical Adviser bent, of CRA, of Regulatory Affairs Manager etc. Uitgebreide(re) safety gegevens verzamelen betekent meer mankracht, meer tijd, meer training, meer kosten. Met als belangrijk doel een grotere veiligheid van onze producten. We presenteren eerst de basics van farmacovigilantie anno 2013 zodat je in één keer helemaal up to date bent en daarna gaan we achtereenvolgens in op 

market research Hierbij moeten we voldoen aan nieuwe farmacovigilantie wetgeving, schrik



registries Worden wellicht onbetaalbaar door alle safety data die verzameld moeten worden



'new listening' (social media) Wat een grote hoeveelheid mankracht en training moeten we hier inzetten

We bediscussiëren in workshopachtige setting hoe we in de praktijk met deze data sources moeten omgaan, hoe het zit met de kwaliteit en volledigheid van verzamelde data, waar de verantwoordelijkheid ligt en natuurlijk de hamvraag: Hoe meer hoe beter?

Sprekers/moderators: PPN bestuursleden Linda Smeding, Wendy Huisman, Mischa Blom, Pieter Brasem, Cis Durian en Pien de Jong.


16

Parallelsessie: RegNed

Titel: “Ethiek voor Regulatory Affairs Professionals” 1/2

De RegNed sessie bestaat uit een inleiding door twee sprekers gevolgd door een discussie over door de sprekers geïntroduceerde stellingen. In de plenaire sessie in de ochtend zijn onderwerpen als onderzoeksethiek en ethiek van weesgeneesmiddelen uitgebreid aan de orde geweest. Weesgeneesmiddelen, geneesmiddelenonderzoek en ethiek en zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden en momenteel vaak in het nieuws. De werkzaamheden van de Regulatory Affairs (RA) Professional lijken in eerste instantie vooral rechttoe, rechtaan op het toepassen van de regelgeving. Daarbij denk je niet meteen ethische dilemma’s. Toch zijn die er wel degelijk. De wereldwijde beroepsorganisatie RAPS (Regulatory Affairs Professionals Society) heeft een ‘Code of Ethics’ voor RA professionals (www.raps.org/ethics) opgesteld. TOPRA (The Organisation for Professionals in Regulatory Affairs) heeft een zogenaamde Statement of Values (www.topra.org/membership/statementof-values). Deze codes zijn beginselverklaringen, maar in hoeverre kunnen deze de RA-Professional handvatten bieden om ethische dilemma’s op een structurele en reproduceerbare wijze te benaderen? Vaak is er geen ruimte of mogelijkheid voor overleg met andere RAProfessionals. Hoe ga je bijvoorbeeld om met vragen van artsen en apothekers over off-label gebruik. Of hoe ga je om met een situatie waarin de praktijk, zoals het productieproces, niet 100% compliant is met hetgeen in het registratiedossier is opgenomen en goedgekeurd door de autoriteiten? In deze parallelsessie komen twee sprekers aan het woord. De eerste spreker is Patrizia Nestby, TOPRA President. Zij zal met haar inleiding: “Goed en fout: ethiek in het registratievak” vanuit, de praktijk van de RA-Professional inzicht geven in de dilemma’s van het vak. De tweede spreker, Wilma Göttgens, is openbaar apotheker en tevens voorzitter van de werkgroep Ethiek en Filosofie van de Farmacie van de KNMP. Zij zal met haar inleiding: “Farmaketen en ethiek van de farmaceutische zorg” de visie van buiten de RA-Professional geven. Beide sprekers zullen een aantal uitdagende stellingen introduceren, om hier vervolgens met de zaal over te discussiëren.


17

Parallelsessie: RegNed

Titel: “Ethiek voor Regulatory Affairs Professionals”

2/2

Patrizia Nestby

Dr Patrizia Nestby is momenteel Principal Consultant bij PAREXEL Consulting. Zij heeft een MSc Biomedical Sciences aan de universiteit van Leiden behaald, een promotie onderzoek op het gebied van neurofarmacologie aan de Vrije Universiteit van Amsterdam afgerond en een MSc in Regulatory Affairs aan de University of Cardiff (UK) verkregen. Patrizia heeft meer dan 15 jaar ervaring op het gebied van wereldwijde strategie en operationele regulatory affairs activiteiten in de farmaceutische industrie en consultancy. Naast haar rol als Principal Consultant bij PAREXEL, is Patrizia President van het bestuur van “The Organisation for Professional in Regulatory Affairs” (TOPRA).

Wilma Göttgens studeerde Farmacie in Utrecht (1983) en Wijsbegeerte aan de Radboud Universiteit Nijmegen (2005). Ze werkt sinds 1983 als openbaar apotheker in Apotheek Blanckenburgh te Beuningen. Vanaf 2010 is ze tevens als onderzoeker verbonden aan het onderzoeksinstituut IQ healthcare van het UMC St Radboud te Nijmegen en werkt aan het onderzoeksproject “Ethische verantwoording van richtlijnen voor diagnostiek en behandeling van kinderen en adolescenten met ADHD”. Promotor is Prof Evert van Leeuwen, hoofd van de Wilma Göttgens sectie Ethiek en filosofie van de geneeskunde. Wilma is sinds 2009 voorzitter van de Speciale Interesse Groep Ethiek en filosofie van de farmacie (SIG EFF). De SIG is verbonden aan de Wetenschappelijke Sectie Openbaar apothekers van de KNMP. De SIG wil een platform bieden voor ethisch filosofische vraagstukken waar apothekers in de verschillende contexten van hun dagelijkse praktijk mee te maken hebben, richt zich op het bevorderen van het vakgebied van farmaceutische ethiek en zet zich in voor onderwijs en onderzoek op het gebied van dilemma’s in de farmacie. Ze geeft les in de Vervolgopleiding voor openbaar apothekers in de registratiefase en aan studenten Farmacie in de masteropleiding aan de RUG. Aandachtsgebieden zijn ethiek en filosofie van de farmacie, professionaliteit en ethische competentie van gezondheidszorgprofessionals.


18

| SLUITING & BORREL Zaal: Grand Café


19

THEMACOMMISSIELEDEN


20

| NOTITIES


21

| NOTITIES


22

met dank aan |


Sponsors

23

NEDERLANDSE VERENIGING VOOR

FARMACEUTISCHE GENEESKUNDE

De NVFG ziet het als een belangrijke taak om meer bekendheid te geven aan de verwachtingen en eisen waarmee haar leden, als gevolg van maatschappelijke ontwikkelingen, tijdens hun werkzaamheden kunnen worden geconfronteerd. Denk daarbij bijvoorbeeld aan de medische ethiek (Declaratie van Helsinki) en de steeds strenger wordende (Europese) wet- en regelgeving. Missie van de NVFG De NVFG stelt zich ten doel het bevorderen van de geneeskunde door de werkzaamheden van haar leden op het gebied van farmaceutische geneeskunde.

www.nvfg.nl NVFG Jaarcongres No. 2 28 mei 2013

24

Ethiek in onderzoek, geneesmiddelen en kosten

Recommend Documents