Essaywijzer Praktijkopleiding AA Handleiding voor een succesvol essay Internetversie
Inhoudsopgave
Inleiding
3
1 Hoe het werkt
4
1.1 De begeleiding
4
1.2 De procedure
4
2 Waaraan moet het essay voldoen?
6
2.1 Eisen aan de inhoud
6
2.2 Overige eisen
7
2.3 Aandachtspunten tijdens het schrijven
7
3 Beoordeling door praktijkopleider
9
3.1 Beroepshouding
9
3.2 Beroepsvaardigheden
9
3.3 Communicatieve vaardigheden
9
4 Beoordeling door externe beoordelaar
12
©2011 NOvAA Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij door middel van druk, fotokopieën, microfilm of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de NOvAA.
2
Inleiding
In
de
Praktijkopleiding
beroepsproducten
AA
centraal.
staat
het
werken
aan
Door
te
werken
aan
beroepsproducten maak je een groeiproces door. Het werken aan beroepsproducten leidt ertoe dat je bepaalde competenties behaalt. Aan het einde van elk jaar schrijf je een of meerdere essays waarin je aangeeft welke competenties
je
op
welke
wijze
hebt
verworven.
Tegelijkertijd schets je het groeiproces dat jou naar het gewenste eindniveau heeft gebracht.
Het onderwerp: je eigen ontwikkeling Tijdens de opleiding schrijf je meerdere essays. Daarin moet jouw ontwikkeling in het afgelopen jaar duidelijk naar voren komen. Met behulp van zelfreflectie bekijk je welke competenties je beheerst en welke nog niet. Delen van
opdrachten
betrokken
was
bewijsmateriaal.
of
complete
(de Je
opdrachten
beroepsproducten), praktijkopleider
waarbij dienen
en
een
jij als
externe
beoordelaar beoordelen het essay en je vooruitgang.
Informatie die je nodig hebt In deze handleiding geven we je belangrijke informatie over het essay: over de procedure, de eisen aan de inhoud en de beoordelingscriteria. Ook bespreken we de communicatieve
vaardigheden
waarover
je
moet
beschikken. Hoewel is geprobeerd een compleet overzicht te bieden, blijft
deze
Eventuele
handleiding
aanvullingen
toch of
een
nieuwe
momentopname. inzichten
worden
gepubliceerd in de nieuwsbrief Praktijkopleiding. De nieuwsbrieven leeromgeving
tref (ELO)
je
aan
van
de
in
de
NOvAA.
elektronische Deze
ELO
is
toegankelijk via de website van de NOvAA: www.novaa.nl. Veel succes!
3
1. Hoe het werkt?
Aan het einde van elk opleidingsjaar schrijf je één of meerdere
essays.
Nadat
je
praktijkopleider
dit
goedgekeurd heeft, maakt het essay onderdeel uit van de documenten in je portfolio. De externe beoordelaar beoordeelt jaarlijks je portfolio.
Cursus schrijfvaardigheid Met de handvatten uit de cursus schrijfvaardigheid van de Vedaa wordt schrijven makkelijker. Deze cursus is niet
verplicht,
maar
wordt
wel
aanbevolen
ter
ondersteuning bij het schrijven van essays. Je leert hoe je een taalkundig juist verslag maakt. Er wordt onder
1.1 De begeleiding
andere
dieper
ingegaan
op
het
gebruik
van
De NOvAA biedt verschillende vormen van begeleiding bij
spellingsregels, schrijfstijl en de opbouw van teksten.
het schrijven van het essay. Waardevol om tot een goed
De cursus vindt minstens één keer per jaar plaats. De
essay te komen!
data vind je op de website van Vedaa: www.vedaa.nl.
De praktijkopleider
Expertisebank
Tijdens de Praktijkopleiding sta je er niet alleen voor.
Als trainee weet je natuurlijk nog niet alles. Soms kun je
Een praktijkopleider begeleidt je. Vanuit zijn coachende
extra vaktechnische of branchespecifieke expertise goed
rol motiveert en stimuleert hij je bij je ontwikkeling
gebruiken.
gedurende de opleiding. Stel aan jouw praktijkopleider de
kennis met jou te delen. Je kunt concrete vragen
juiste vragen en zorg er voor dat je feedback krijgt die
voorleggen aan deze AA-Accountants. Hun namen en
voor jou direct bruikbaar is. Op die manier bevorder je
telefoonnummers tref je aan in de ELO, in de rubriek
je eigen leerproces. Ook bij het schrijven van de essays
Expertisebank.
Ervaren
AA-Accountants
zijn
bereid
hun
biedt de praktijkopleider ondersteuning.
1.2 De procedure Je praktijkopleider moet je essay als voldoende hebben beoordeeld voordat je essay deel kan uitmaken van de jaarlijkse beoordeling door de externe beoordelaar. Als het essay in de ogen van je praktijkopleider niet in één keer voldoende is, geeft hij aanwijzingen om het essay te verbeteren.
Is je essay klaar om in te leveren, of beter gezegd: klaar om te plaatsen in je elektronische portfolio? Dan volg je bij het plaatsen een vastgestelde procedure.
Stappenplan Tijdens een opleidingsjaar vinden twee halfjaarlijkse gesprekken plaats, waarvan je gespreksverslagen maakt.
De scriptiebegeleider Bij het schrijven van de essays kun je begeleid worden door een scriptiebegeleider. Ervaren AA-Accountants, die
bekend
zijn
met
de
opleiding,
bieden
deze
begeleiding. Een scriptiebegeleider kan je adviseren over de inhoud en de opzet van je verslag. Ook kan de begeleider
ondersteuning
bieden
bij
de
taalkundige
aspecten van het essay.
Pas nadat je je tweede gespreksverslag hebt geplaatst in je elektronische portfolio, kun je je essay toevoegen. Het essay plaats je uiterlijk twee maanden na afloop van het jaar in je portfolio. Klaar voor beoordeling!
Competentiematrix Nadat je je essay in de ELO geplaatst hebt, kun je online je competentiematrix bijwerken. Hierin houd je bij welke
Begeleiding door een scriptiebegeleider is een extra
competenties je het afgelopen jaar hebt behaald. Het
dienst die tegen betaling wordt aangeboden. Namen en
beroepsproduct (of de beroepsproducten) dat je als
telefoonnummers van scriptiebegeleiders vind je op de
bijlage
website van de NOvAA: www.novaa.nl.
bewijsmateriaal.
bij
je
essay
voegt,
dient
hierbij
als
4
Externe beoordeling
dat je aan alle gestelde eisen hebt voldaan. Dit moet
Heeft je praktijkopleider het essay goedgekeurd, dan geeft hij dit aan in je portfolio. Daarna beoordeelt de externe beoordelaar het essay als onderdeel van de jaarlijkse
beoordeling.
De
externe
beoordelaar
blijken uit je portfolio. Je portfolio is compleet als:
●
(+ bijlagen) en minimaal drie goedgekeurde essays
kan
bepaalde onderdelen of aspecten van het essay als onvoldoende aanmerken. Hij geeft deze verbeterpunten
(+ beroepsproducten) bevat;
●
het
opnieuw
te
laten
beoordelen.
De
ontwikkeling
aan
de
opleiding. hand
de
beroepssituaties, en
waaronder de
aan
de
assurance
blijkt
uit
je
essays
dat
je
minimaal
twee
Hij
van
beoordeelt
het
je
●
vakinhoudelijke beoordelaar tevens als procesbewaker.
blijkt dat je de verplichte cursussen (zie studiegids) hebt gedaan;
persoonlijk
ontwikkelingsplan (POP). Daarmee fungeert hij naast
blijkt dat je het theoretische deel van de opleiding succesvol hebt afgerond;
Je krijgt een externe beoordelaar toegewezen voor de de
je
van een beginnend beroepsbeoefenaar;
● van
dat
controleopdrachten hebt uitgevoerd op het niveau
maken tegen de externe beoordeling.
duur
blijkt
verwante opdrachten;
●
praktijkopleider en de trainee kunnen geen bezwaar
volledige
competentiematrix
assurance-opdrachten
gaat werken. Wat je bereikt hebt, laat je zien in je en
je
kritische
verwacht dat je in het komende jaar aan deze punten
passen
uit
competenties hebt verworven voor drie van de vier
aan op het beoordelingsformulier. Er wordt van je
volgende essay. Het is niet mogelijk je essay aan te
deze minimaal zes halfjaarlijkse gespreksverslagen
●
blijkt
dat
je
beschikt
over
een
professionele
beroepshouding.
Met de jaarlijkse beoordelingen beïnvloedt de externe beoordelaar je ontwikkeling en houdt hij in de gaten of je
In het eindgesprek kan de hele inhoud van je portfolio
het vereiste niveau bereikt.
aan de orde komen. De externe beoordelaars toetsen met name of je de werkzaamheden zelf hebt verricht op het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar.
Wisselen van stageplaats Wissel je tijdens het opleidingsjaar van werkgever, dan heeft dit gevolgen voor je essays. Voor dat jaar schrijf je twee essays: één over de competenties die je opdeed bij
je
vorige
werkgever
opleidingsplaats.
Het
en
eerste
één essay
over
de
plaats
nieuwe
je
in
je
portfolio voordat je je oude werkgever verlaat. Het tweede
essay
plaats
je
aan
het
einde
van
het
betreffende opleidingsjaar. Bij een wisseling van stageplaats stel je alleen een nieuwe POP op als de wisseling gevolgen heeft voor de planning van je Praktijkopleiding. Je doet dit in overleg met je nieuwe praktijkopleider.
Het eindgesprek Je sluit de Praktijkopleiding AA af met een eindgesprek. Je krijgt een uitnodiging voor het gesprek als de externe beoordelaar én een tweede externe beoordelaar vinden 5
2. Waaraan moet het essay voldoen?
Met je essay laat je zien wat je in het afgelopen jaar
●
om wat voor soort klant gaat het?
geleerd
hebt.
Aan
de
hand
van
relevante
●
om wat voor soort opdracht gaat het?
je
●
hoe is de opdracht tot stand gekomen?
positieve
●
welke vraag stelde de klant?
●
hoe ziet de probleemanalyse eruit?
●
hoe zag je plan van aanpak eruit?
●
hoe verliep het contact met de klant?
onderdelen:
●
welk (advies)product is aan de klant verstrekt?
opdracht,
●
wat was jouw rol in het adviestraject?
vergelijking tussen de opdrachten, ontwikkeling van je
●
terugkijkend op het traject, welke onderdelen liepen
adviesopdrachten competenties
stel
aan
je
de
de
orde.
ontwikkeling Voor
een
van
beoordeling moet je essay aan een aantal eisen voldoen.
2.1 Eisen aan de inhoud Het
essay
heeft
samenvatting,
een
inleiding,
aantal
verplichte
beschrijving
per
soepel en wat ging minder goed?
competenties en bijlagen. De onderdelen moeten in deze volgorde in het essay uitgewerkt worden.
Maak bij de beschrijving van de opdracht onderscheid tussen
Samenvatting Voorin het essay vindt de lezer een korte samenvatting. Lezers die alleen deze samenvatting lezen, vinden er de kern van je verhaal.
de
opdracht,
de
probleemstelling
en
de
probleemanalyse. Kijk bij de analyse onder andere naar de context van het probleem en de vraagstukken die spelen rondom het probleem. Verder beschrijf je kort de organisatie van de cliënt. Ook laat je zien hoe je plan van aanpak eruit zag, welke mogelijke oplossingen je
Inleiding
hebt
In de inleiding beschrijf je kort je functie bij jou op het
overwogen
en
waarom
je
voor
een
bepaalde
oplossing koos.
kantoor en geef je aan hoever je gevorderd bent met de Praktijkopleiding
AA.
Ook
geef
je
aan
welke
(advies)opdrachten je in het essay uitwerkt. Daarnaast
In het essay laat je zien welke competenties je het
kijk je kort terug op de doelen in je persoonlijk actieplan
afgelopen jaar hebt verworven. Maak in je beschrijving
(PAP). Beschrijf welke doelen je wel of juist niet hebt
duidelijk onderscheid tussen wat jij aan de opdracht hebt
behaald en wat daar de reden van is.
gedaan en wat anderen er aan hebben gedaan. Door het essay in de ik-vorm te schrijven, maak je je eigen rol tijdens (een deel van) het traject duidelijk. Om aan te
Beschrijving per opdracht Voor de beschrijvingen kies je opdrachten die zich afspelen binnen één (of meer) van de vier kritische beroepssituaties. assurance
Dit
verwante
zijn:
assurance-opdrachten,
opdrachten,
administratieve
en
fiscale opdrachten of adviesopdrachten.
tonen dat je een competentie hebt verworven, ga je steeds
in
op
de
bijbehorende
elementen:
1)kennis,
2)vaardigheden, 3)waarden, ethiek en houding.
Vergelijking tussen de opdrachten Er wordt van je verwacht dat je meerdere gelijksoortige
Beschrijf alleen die opdrachten die echt iets zeggen over
opdrachten met elkaar vergelijkt. Dat kunnen nieuwe
je competentieontwikkeling. Met de beschrijving lever je
opdrachten zijn, of opdrachten die je in eerdere essays
het bewijs dat je je bepaalde vaardigheden hebt eigen
hebt behandeld. De vergelijking moet je persoonlijke
gemaakt. Je behandelt de (advies)opdracht zodanig dat
groei aantonen. Neem je eigen handelen kritisch onder
de
de
de loep. Heb je geleerd van eerdere ervaringen? Zie je
competenties hebt verworven. Per opdracht geef je
een stijgende lijn in je ontwikkeling? Probeer hierbij te
antwoord op de volgende vragen:
betrekken wat er wel goed ging en wat er beter kon.
externe
beoordelaar
kan
vaststellen
dat
je
6
Ontwikkeling van je competenties
van toepassing zijnde regelgeving wordt overgenomen.
Je beschrijft in het essay op basis van door jou uitgevoerde
opdrachten
de
ontwikkeling
van
je
competenties in het afgelopen jaar, zodat je persoonlijke groei zichtbaar wordt. Per kritische beroepssituatie analyseer je aan de hand van de verrichte opdrachten en de competentiematrix welke competenties je beheerst. Welke
werkzaamheden
die
bijdroegen
aan
je
competentieontwikkeling heb je dit jaar goed uitgevoerd? Per competentie geef je aan op welke wijze je kennis, vaardigheden, waarden, ethiek en beroepshouding in concrete praktijksituaties hebt toegepast en in hoeverre deze
hebben
ontwikkeling
bijgedragen in
het
aan
jouw
afgelopen
persoonlijke
jaar.
In
de
competentietabellen in de praktijkopleidingsmap wordt richtinggevend aangegeven welke kennis, vaardigheden, waarden, houding en ethische aspecten je nodig hebt om een bepaalde competentie te behalen. Per
competentie
vaardigheden
die
besteed je
nodig
je
om
een
aan
de
bepaald
beroepsproduct op te leveren. Van jou wordt verwacht dat hier uitgebreid op ingaat. Denk bijvoorbeeld bij het voeren aan een adviesgesprek aan zaken als: 1)welke voorbereidingen heb je vooraf getroffen; 2)welke rol nam je tijdens het gesprek in; 3)paste je tijdens het gesprek het LSD-model (Luisteren – Samenvatten – Doorvragen) toe; 4)hoe ben je omgegaan met de weerstand die je op één of meerdere onderdelen van jouw advies proefde tijdens het gesprek; 5)heb je controlevragen gesteld om te toetsen of de klant jou begreep; 6)heb je het gesprek geëvalueerd? Onderken bij de uitwerking van de vaardigheden steeds drie
fases:
1)voorbereidingsfase;
2)uitvoeringsfase;
3)evaluatiefase.
een relatie te worden gelegd tussen de regelgeving die betrekking heeft op de kritische beroepssituatie en de praktijkcasus.
volgt, wordt echter wel verwacht. Hierbij
dien
je
te
realiseren
dat
met
name
de
fundamentele beginselen uit de Verordening Gedrags Code (hierna VGC) op alle werkzaamheden van toepassing zijn en derhalve ook altijd dienen te worden behandeld Deze fundamentele beginselen zijn: -Integriteit -Objectiviteit -Deskundigheid en zorgvuldigheid -Geheimhouding -Professioneel gedrag Als trainee kun je laten zien dat je de toepassing van de fundamentele
beginselen
en
eventuele
bedreigingen
herkent, door deze beginselen toe te passen in een
Daarnaast is de Wet Witwassen en Financiering van Terrorisme
(hierna
Wwft)
vrijwel
integraal
van
toepassing op alle werkzaamheden die een accountant uitvoert. Derhalve dient in de uitwerking van het essay de toepassing van deze wetgeving te worden opgenomen. Door
te
werken
aan
beroepsproducten
verwerf
je
bepaalde competenties. Met het beschrijven van de wijze waarop je beroepsproducten hebt gerealiseerd moet je tevens voldoen aan de eindtermen van de CEA. De eindtermen van de CEA vind je op: www.ceaweb.nl. De relatie tussen de competenties en de eindtermen tref je aan in een excelbestand op de startpagina van de ELO. Die relatie is zichtbaar gemaakt om je er op attent te maken dat je per competentie rekening houdt met de reikwijdte van de bijbehorende werkzaamheden. Je hoeft
Bij de toelichting op de behaalde competenties dient ook
uitgewerkte
regelgeving, waarna een casus-specifieke uitwerking
betekenisvolle context.
aandacht
hebt
Een beknopte verwijzing naar de van toepassing zijnde
Daarbij
is
het
niet
de
de eindtermen niet per eindterm te beschrijven. Maar de beschrijving
van
jouw
werkzaamheden
moet
ertoe
bijdragen dat er een representatief beeld ontstaat van de eindtermen waaraan je hebt voldaan.
bedoeling dat in het essay een integrale weergave van de
7
Regelgeving
voor
Situaties
van
Assurance
Jouw professionele beroepshouding wordt niet alleen bepaald
Opdrachten
doordat
je
aantoont
dat
je
de
wet-
en
regelgeving kunt toepassen, maar ook – en misschien
De specifieke regelgeving op kantoorniveau die op deze
wel vooral – door wat je in de uitoefening van het
kritische beroepssituatie van toepassing is, is de Wta,
accountantsberoep uitstraalt. Beschik je over een rechte
Bta, VAO, NV Onafhankelijkheiden/of de Nvak.
rug? Hoe ga je om met ethische vraagstukken (niet alles wat toegestaan is, is daarmee ook gewenst)? Pas je in
De specifieke regelgeving op individueel niveau voor de
de uitoefening van het accountantsberoep ook steeds
accountant
‘professional skepticism’ toe?
die
op
deze
kritische
beroepssituatie
betrekking heeft, is opgenomen in de NV COS 200-799. Daarnaast dient in de uitwerking aandacht te worden
Het is niet de bedoeling dat je in het essay theoretische
besteed aan de casus-specifieke toepassing van de Wwft
beschouwingen geeft op de werkzaamheden die je hebt
de VGC, RJ en BW2 Titel 9.
uitgevoerd. Het is echter wel de bedoeling dat je kunt laten zien dat je in staat bent om theoretische kennis in
Regelgeving voor Situaties van aan Assurance
de praktijk toe te passen. Zo moet je bijvoorbeeld de kernvakken
Verwante Opdrachten
afgerond
hebben
voordat
je
een
jaarrekeningcontrole op het niveau van een beginnend
De specifieke regelgeving op kantoorniveau die op deze
beroepsbeoefenaar
kritische beroepssituatie van toepassing is betreft de
theoretische kennis in de praktijk wordt toegepast, licht
Nvak-aav.
je dit in het essay toe.
kunt
uitvoeren.
Voor
zover
er
De specifieke regelgeving op individueel niveau voor de accountant
die
op
deze
kritische
beroepssituatie
Bij
de
beschrijving
van
de
ontwikkeling
van
je
betrekking heeft, is opgenomen in de NV COS 4000-
competenties betrek je het POP. Je beschrijft hoe je je
4699, de RJ, BW 2 Titel 9, Leidraad 14.
ontwikkeld hebt ten opzichte van je POP en in hoeverre je POP gerealiseerd is. Mocht je van je POP hebben
Naast
de
voormelde
standaarden
moet
eveneens
aandacht worden besteed aan toepassing van de casus
afgeweken of heb je deze bijgesteld, dan beschrijf je waarom.
specifieke aspecten van de VGC en de Wwft. Ook
Regelgeving
voor
Situaties
van
Fiscale
In deze kritische beroepssituaties heb je onder andere te maken met specifieke regelgeving op het gebied van belastingen, sociale lasten, pensioenen, arbeidsrecht en Deze
regelgeving
is
zeer
divers.
Tevens is de VGC en eventueel de NV COS 5500N, de NV Onafhankelijkheid alsmede de Wwft van toepassing. Bij de uitwerking van deze kritische beroepssituatie dient in het essay een beknopte verwijzing naar de betreffende regelgeving te worden opgenomen, waarna wordt beschreven hoe deze regelgeving in de praktijk is toegepast.
je
een
korte
toelichting
op
je
competentiematrix. Welke competenties heb je dit jaar behaald? Koppel de verworven competenties aan de
Dienstverlening en Advisering
ondernemingrecht.
geef
besproken beroepsproducten en het niveau waarop je functioneerde. Tot slot bespreek je de ontwikkeling van je expertise. In hoeverre
heeft
het
werken
aan
beroepsproducten
bijgedragen aan de ontwikkeling van jouw persoonlijk competentieprofiel? Een competentie verwerf je op het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar. Het niveau waarop je een competentie verworven hebt, wordt beoordeeld aan de hand
van
je
uitwerking
van
de
specifieke
beroepsvaardigheden (zie paragraaf 3.2) 8
Bijlagen
Annotatie
In de bijlage neem je de voorgeschreven beroeps-
Er
producten op. Van belang is, dat – voor zover mogelijk -
verwijzende. In explicatieve noten leg je iets uit of licht
zichtbaar is dat jij zelf aan die beroeps-producten hebt
je iets toe dat niet in de tekst zelf kan gebeuren.
gewerkt.
Verwijzende noten verwijzen naar gebruikte bronnen of
bestaan
twee
soorten
noten:
explicatieve
en
literatuur. Het heeft de voorkeur de noten te verzamelen
2.2 Overige eisen
in
De pagina’s van je essay bevatten geen kantoorgegevens, met uitzondering van de bijlagen. Aan de lay-out stellen we verder geen specifieke eisen, maar zorg er wel voor
een
notenlijst
achterin
het
eindverslag.
Om
verwarring te voorkomen is het doornummeren van de noten beter dan het nummeren per hoofdstuk.
dat het essay er verzorgd uitziet. Gebruikelijk is een
Probleemformulering
enkele regelafstand en een lettergrootte tussen 10 en
Zorg per adviesopdracht voor een duidelijke formulering
12. Een essay omvat 10 tot 15 pagina's.
van het probleem. Een goede formulering geeft de richting van de oplossing aan. De opdrachtbevestiging is de vastlegging van het
Denk ook aan de volgende punten:
geformuleerde probleem en vormt de basis voor de
●
het essay, inclusief bijlagen, moet je anonimiseren.
vraagstelling. Door te werken met subvragen verdeel je
Anonimiseren doe je bij voorkeur door middel van
het onderwerp in overzichtelijke partjes.
doorhaling. Als dit niet mogelijk is, verwijder je de bedrijfsnaam of vervang je deze door een fictieve naam;
●
het
opnemen
van
bijlagen:
relevante
beroeps-
producten zoals de opdrachtbevestiging, het advies, gespreksverslagen en berekeningen.
essay
Daarnaast
moet is
vaktechnisch
het
zeker
natuurlijk
de bedoeling
Voor structuur in het onderzoek én in de beschrijving stel je een plan van aanpak op. Dat kent de volgende vaste onderdelen: beschrijving van de huidige situatie, bepaling van de gewenste situatie, onderzoek naar de mogelijke oplossingen met de bijbehorende consequenties
2.3 Aandachtspunten tijdens het schrijven Je
Plan van aanpak
en een beredeneerde keuze voor de beste oplossing.
juist
dat
het
zijn. een
begrijpelijke en gestructureerde tekst is. Let daarbij op de onderstaande zaken.
Stijl Vermijd
te
lange
zinnen
en
ingewikkelde
zinsconstructies. Formuleer je tekst bondig, helder en concreet.
Structuur Bedenk een goede hoofdstukindeling. Werk verder met paragrafen en alinea's. Zorg daarbij voor een logische opbouw. Laat de stappen in het onderzoek op elkaar aansluiten. 9
3. Beoordeling door praktijkopleider
Nadat je je essay hebt afgerond, plaats je deze in je
●
portfolio. De praktijkopleider beoordeelt als eerste je
Bij time management draait het om effectief en efficiënt
essay. Hij let onder andere op je beroepshouding, je
werken. Oftewel de juiste werkzaamheden op de juiste
beroepsvaardigheden en je algemene en communicatieve
wijze uitvoeren. Jij gaat optimaal om met de beschikbare
vaardigheden.
tijd.
Uitgebreide beoordeling
●
In de Praktijkopleiding AA nemen het verwerven van competenties
en
persoonlijke
groei
een
belangrijke
plaats in. Besteed daarom in je essay ruime aandacht aan
de
ontwikkeling
van
je
kennis,
houding
en
Time management
Assertiviteit
Je kunt omgaan met situaties waarin jouw wensen conflicteren met die van de ander. Je houdt daarbij rekening met je eigen rechten én die van de ander.
vaardigheden. Bij de beoordeling kijkt de praktijkopleider
Professioneel adviseren
naar je vakinhoudelijke kennis en naar je vaardigheden.
Op professionele wijze advies geven behoort ook tot de belangrijkste communicatieve vaardigheden. Je moet je
3.1 Beroepshouding
advies kunnen overbrengen op de cliënt. Je beheerst
Bij de beroepshouding gaat het erom hoe je je als (toekomstig) accountant gedraagt. Ben je onafhankelijk en onpartijdig ten opzichte van de klant? Heb je een houding ontwikkeld waarbij het vanzelfsprekend is dat je
meerdere
competenties,
die
we
hieronder
nader
toelichten.
●
Adviesgesprek voeren
Je bent in staat een goed adviesgesprek te voeren. Met
je aan de geldende wet- en regelgeving houdt?
een geslaagd gesprek leg je de basis voor verdere Je moet tijdens je Praktijkopleiding laten zien dat je in staat
bent
conform
de
geldende
gedragsregels
ontwikkeling van de adviesrelatie.
en
overige wet- en regelgeving te werken. De regelgeving is in hoofdstuk 2 uitgebreid toegelicht.
●
Omgaan met weerstanden
Niet alle cliënten gaan zonder morren akkoord met het advies. Jij kunt goed omgaan met weerstanden bij de
3.2 Communicatieve vaardigheden
cliënt.
In de communicatieve vaardigheden onderscheiden we
●
drie onderdelen: persoonlijke effectiviteit, professioneel adviseren en schriftelijke communicatie. Laat het in je essay zien als je competenties verworven hebt op deze gebieden.
Onderhandelen
Als AA-Accountant onderhandel je, bewust of onbewust, veel met cliënten én collega's. De onderwerpen lopen uiteen. Over de planning, termijnen, facturen, kosten of kortingen, om maar wat voorbeelden te noemen. Het onderhandelingsproces kent de onderstaande stappen,
Persoonlijke effectiviteit
die jij succesvol kunt uitvoeren:
Op het gebied van persoonlijke effectiviteit wordt van je verwacht dat je je de onderstaande vaardigheden eigen
-
voorbereiden;
maakt.
-
relatie opbouwen;
-
doel en agenda vaststellen;
-
inventariseren van belangen;
-
brainstormen: stel een creatieve vraag aan de
●
Feedback geven en ontvangen
Je bent in staat om het effect dat jouw gedrag heeft op
tegenpartij;
anderen goed in te schatten. Je kunt daarbij kijken vanuit het referentiekader van de ander.
-
de hand reiken en knopen doorhakken;
-
afronden. 10
●
Cursussen ter ondersteuning
Conflicthantering
We onderscheiden drie verschillende conflictsituaties, waarin jij je mannetje staat:
-
besteden
instrumentele conflicten, met onderwerpen als middelen, doelstellingen en procedures;
-
belangenconflicten, bijvoorbeeld over geld, tijd of mankracht;
-
●
cursussen vaardigheden.
op
het
Deze
gebied uren
moet
van je
daadwerkelijk bij de cursussen aanwezig zijn geweest. Je kunt de cursussen het beste volgen in het tweede opleidingsjaar. Relevante werkervaring is namelijk een jaar in de praktijk brengen, zodat het beoordeeld kan worden.
Je bent in staat een advies mondeling te presenteren, zowel in een persoonlijk gesprek als voor een groep. Je presentatie kent een duidelijke structuur.
Je kunt de cursussen volgen via de Vedaa: www.vedaa.nl.
3.3 Ethiek Niet alle gedragingen die volgens de regels toegestaan
Schriftelijke vaardigheden Naast mondelinge communicatieve vaardigheden zijn ook schriftelijke
aan
communicatieve
vereiste. Bovendien kun je het geleerde in het laatste
persoonlijke conflicten.
Presenteren van het advies
goede
Tijdens de opleiding ben je verplicht twintig uur te
vaardigheden
onmisbaar.
Je
rapportages en brieven zijn goed leesbaar. Het gaat
zijn, zijn gewenst. Als aankomend accountant moet je in staat zijn beroepsethische afwegingen te maken. In het essay laat je zien dat je daartoe in staat bent.
daarbij om verschillende competenties, die we hieronder toelichten.
●
Het schrijven van een accountantsrapport
Je kunt een duidelijk accountantsrapport opstellen. Het rapport bestaat uit een verslag met de jaarrekening. In het verslag komen de volgende onderdelen voor: de opdrachtbeschrijving, de belangrijkste bevindingen, de analyse van de financiële positie, de bespreking van de resultaten en de (accountants)verklaring.
●
Het schrijven van een management letter
Je bent in staat een management letter, ook wel adviesof controlebrief genoemd, op te stellen. Via deze brief stelt een AA-Accountant het bestuur op de hoogte van onvolkomenheden of tekortkomingen in de organisatie.
●
Zakelijke correspondentie
In je werkzaamheden kom je ook andere vormen van correspondentie
tegen.
Denk
aan
brieven,
mailings,
nieuwsbrieven en offertes. Je kunt dergelijke zakelijke correspondentie verzorgen.
11
4. Beoordeling door externe beoordelaar
Nadat de praktijkopleider je essay heeft goedgekeurd, zal de externe beoordelaar het essay kritisch bekijken.
●
de norm: is de inhoud in overeenstemming met de wet- en regelgeving?
Bij zijn beoordeling kan hij ook andere documenten uit je portfolio
betrekken,
zoals
de
halfjaarlijkse
gespreksverslagen. Wat je in je essay beschrijft, moet inhoudelijk
overeenstemmen
met
de
andere
portfoliodocumenten.
Het echte werk... Hebben de externe beoordelaar én de tweede externe beoordelaar
je
essays
goedgekeurd
en
je
portfolio
compleet bevonden? Dan heb je waarschijnlijk het niveau van een AA-Accountant bereikt. Het eindgesprek is de
Beoordeling essay
laatste test. Als je ook hiervoor slaagt, ben je klaar
Als eerste checkt de externe beoordelaar of het essay
voor het echte werk. De externe beoordelaars zullen
zichtbaar
tijdens
goedgekeurd
is
door
de
praktijkopleider.
Verder let hij in het essay op de volgende punten:
het
eindgesprek
vragen
stellen,
waarbij
zij
rekening zullen houden met de eindtermen van de CEA. Binnen de ELO is daarom een document opgenomen
●
per
adviesproduct
procesbeschrijving
heb
je
opgenomen.
een
duidelijke
Daarin
komen
de
aanleiding, probleemanalyse en communicatie met de
waarin de relatie wordt gelegd tussen de competenties en de eindtermen. Neem hiervan kennis voordat je het eindgesprek ingaat. Succes!
cliënt aan de orde;
● ●
je laat zien hoe je de relevante gedragsregels hebt
Meer informatie en voorbeelden van essays kun je vinden
geïnterpreteerd en toegepast;
op de website van de NOvAA: www.novaa.nl.
jouw rol bij het uitvoeren van de opdracht komt duidelijk naar voren, inclusief het niveau;
●
je hebt aangegeven hoe de aard en het niveau van de verrichte werkzaamheden zich verhouden tot het POP;
●
in de zelfreflectie noem je relevante verbeterpunten en bijbehorende acties. In vervolgessays laat je zien dat
je
de
acties
hebt
uitgevoerd
en
wat
het
resultaat daarvan is.
Beoordeling beroepsproducten Als
bijlagen
bij
beroepsproducten
het
essay
op.
De
authenticiteit:
zijn
neem
je
externe
relevante beoordelaar
controleert:
●
de
de
beroepsproducten
geaccordeerd door de praktijkopleider? Blijkt jouw rol uit het essay? Zijn de adviesproducten tot stand gekomen in het afgelopen jaar?
●
de inhoud: heb je de producten geanonimiseerd? Hebben ze voldoende gewicht en omvang om te kunnen
dienen
als
bewijs
voor
verworven
competenties?
12
