Er moet dynamiek in de zaak zitten, leven in de brouwerij. Bijlage Businesslife. Peter Van Merksteijn: Nr. nov 07

Nr.

9

M a r k t l e i d e r

i n

o n d e r n e m e n d

T w e n t e .

nov

07 | Twentevisie | Jaargang 19 | Nummer 9 | nov 2007 |

Peter Van Merksteijn:

‘Er moet dynamiek in de zaak zitten, leven in de brouwerij’ Bijlage Businesslife

colofon

commentaar ||jan jan medendorp medendorp commentaar

| inhoud

Van Merksteijn Managers 4 Het grote interview met Van Merksteijn 10 De fouten bij de Trivium Meulenbelt Groep 13 Coulisse wordt een wereldmerk 14 Gerrit Zalm op bezoek in Twente 17 Jan Woertmans leven als onder-

4 Van Merksteijn, openheid

Metaalfabriek Van Merksteiin in Almelo staat bekend als een gesloten bedrijf. Directeur Peter van Merksteijn is de laatste jaren hard bezig dat imago te veranderen omdat hij trots is op zin bedrijf. Vandaar dat hij voor Twentevisie zijn verhaal wil vertellen, gesecondeerd door zoon Peter jr. Over werk, privé en autosport.

nemer na Ten Cate 19 Column Financieel Accent 20 Michael van Straalen leidt Metaalunie 22 Handelsmissie naar Kiev 25 Column Juridisch Gezien 26 Eltingh en Haarhuis: zakenmensen of romantici? 28 Memphis in beeld 33 Lorini Sport by Gerrit Huisjes 34

Nieuws en Feiten

37 Uitvaarten met vrouwelijke visie 41 Column Personeelsmarketing 43 Onroerend Goed Transacties 47 Opmerkelijke personeelstransacties

10 Zorgsector, falen

De bestuurders van de Trivium Meulenbelt Groep hebben bij de onlangs gehouden aanbesteding slecht werk geleverd. Dat vinden ze zelf ook, wat blijkt uit een eigen evaluatierapport dat in het bezit is van Twentevisie. Daarmee geconfronteerd gooien ze vervolgens alle schuld op de aanbesteder (de gemeenten).   

20 Metaalunie, kritisch

Met de komst van Michael van Straalen als voorzitter van de Koninklijke Metaalunie hebben de werkgevers in dit land niet een man binnengehaald die verder kijkt dan ontslagrecht en CAO-lonen. Van Straalen ergert zich bijvoorbeeld kapot aan Unilever die ‘zomaar’ drie fabrieken sluit. Een verrassend verhaal.

49 IKTelgids Colofon Twentevisie is een onafhankelijk economisch ma­ga­zine dat maandelijks (m.u.v. juli/augustus) verschijnt voor on­der­nemers in Twente. In dit blad zijn onder meer verhalen opgenomen van inter views die hebben plaatsgehad in het economische programma ‘Memphis’. De op­names vinden maandelijks op dinsdag plaats in de TOS-ruimte van het Arke Sta­­dion in Enschede. De data vindt u elders in dit magazine. Daarnaast fungeer t Twente­visie als of ficieel mededelingenorgaan voor deel­nemers van de Industriële Kring Twente Uitgever Twentevisie b.v., Getfer tsingel 41, Enschede, Postbus 268, 7500 AG Enschede, Telefoon 053-4842180, Fax 053-4842189, E-mail:[email protected], Website: www.twentevisie.nl Directie André Odding Bladmanager Anno Oude Engberink Redactie Jan Medendorp (hoofd­redacteur), Mar tin Steenbeeke, Eric Brinkhorst (fotografie) Redactie IKT Niko Wind, Saskia Rikhof-Slot, Jaap Baar t (fotografie) Secretariaat IKT Hengelose­straat 585, Postbus 5501, 7500 GM Enschede, Tele­foon 053-48 49 980, Fax 053 - 48 49 985 E-mail: [email protected], Website: www.ikt.nl Adver tentie-exploitatie MediaSales Nederland bv., Alber t Jan Starink, Angela Heijboer, Aleid Kluivers, Telefoon 053 - 484 21 80, Fax 053 - 484 21 89, E-mail: [email protected] Acquisitie IKTelgids Angela Heijboer Basis lay-out & vormgeving TerZake. reclameadvies, Hengelo Druk Roelofs, Enschede Cover foto Eric Brinkhorst Oplage De oplage bedraagt ongeveer 7.000 exemplar en en wor dt verspr eid onder IKT-deel­nemers, bedrijven met meer dan 5 werknemers, en zoge­noemde ‘decision makers’. Ar ti­ke­len uit deze uitgave mogen niet zonder toestemming van de uitgever worden overgenomen. Aan de inhoud van dit blad kunnen geen rechten worden ontleend.

Ik heb niet zo’n hoge pet op van managers, Ik ben geen vanzeker Peterdat vanhet Merksteijn. sterker nog, ikfan weet gros niet Daarover heb ik in andere Twentse krandeugt. Nog sterker, faillissementen zijn in 70 ATS Kleizen versterkt Bouman ten ookvier welvan eens Peter van pakweg de geschreven. vijf gevallen geheel of 58 De zorgen van Rinnooy Kan over het … PVUQMBDFNFOU Merksteijn is mij, is te lezen gedeeltelijk te geen wijtenfan aanvan mismanagement. onderwijs 72 Strijd om een plaats in ons brein … DPBDIJOH in het omslagar tikel van Twentevisie Van zowel de manager alsdeze de aandeelhou… MPPQCBBOCFHFMFJEJOH van en over de familie Van Merksteijn. En der. Geer t Steinmeijer (dat voel je aan alles) 60 Diversiteitsmanagement Creativiteit is voor iedereen 74 in HRM ondanks weet ik de (journalislaat in dit dat bladhijniet hetdat achterste van zijn UEJQNVGPNQQRDCCPCFXKGUPN tieke) baas benhijvan dit blad, heefterg hij hard toch tong zien, maar is voor zijn doen 62 Strategy Jan Eijsinks 77 mapafrekensystemen als schakel meegewerkt aan eenEn verhaal. waarvoor Frans Har tman. wat de Dat vroegere deer en respecteer ik Schouwink zeer. Het ar tikel is Har tman-directeur Arne allemaal 65 Addcomp Façadis wil opereren 78 is breder wereldspeler louteruitgespookt en alleen te danken goede heeft voordat hijaan voordezichzelf NIEUW IN IN OOST-NEDERLAND! OOST-NEDERLAND! NIEUW relatie wordt die deniet autocoureur Van Merksteijn begon, duidelijk (Steinmeijer ver66 Scope Het afscheid van JP 79 en IKT-nieuws heeftop met de vragen redacteur Gerhard Nijboer van wijst alle daarover naar curator COMMERCIEEL COMMERCIEEL Studio Spor t. Hijmans). Maar wat doet een loonklerk die 67 Twente Scope en IKT-nieuws 80 Agenda KLANTGERICHTHEID KLANTGERICHTHEID voor zichzelf begint in dezelfde branche? LEIDINGGEVEN LEIDINGGEVEN Ik schat ben dolblij Ik zo in dat dat Van hij inMerksteijn de weken(eindelijk) voor zijn 68 Twente Agenda COMMUNICATIE COMMUNICATIE vertrek telt over watishijgeweest met hetmet bedrijf wil, ver drukker het aan maken hij legt tenslotte nogal wat ruimtebeslag van kopieën van klantenlijsten en leveranlinks en rechts in Twente. Voor verhaal ciers ontwerpen dan met zijnzijn werk. En Ziede debijsluiter bijsluiter in indeze dezeuitgave uitgave voor vooronze onze Zie trekken vijfnog pagina’s uit, endollar dat is bij hij maakteweook even 70.000 over www.XL10.nl opentrainingen trainingenen enkijk kijkop opwww.XL10.nl open mijn China. weten En nooit over de naar daareerder lijkt hijgebeurd: nu op gepakt te historie, over de autospor worden door Hijmans. De kanstactiviteiten, dat een fraumaar ook over het heden door en toekomst van derende bijstandsmoeder een tandenhet staalbedrijf. borsteljagende rechercheur wordt aangepakt Personeelen organisatie ontwikkeling Personeel- en organisatieontwikkeling JOBO5012 AD 50x40mm 1 06-01-2006 12:27:00 Ik ontelbaar had nog wel meer willen Wat is veelveel keren groter danweten. een sjoeis bijvoorbeeld detoch reden de zakelijke melende manager; zietvan Hijmans nu een scheiding Overdie de kansje. Het tussen lijkt eenPeter beetjeenopKoos? Al Capone vastgoedactiviteiten van Van Merksteijn, uiteindelijk voor belastingfraude (!) achter waarom hij Voor onlangs Pimwellicht Polmanook te voor hulp de tralies is ging. mij (en 074250 25016 1625 25 074 SER-voorzitter Rinnooy Kan uitte tijdens de www.pamsolutions.nl www.pamsolutions.nl geschoten van wie een aantal panden zou Frans Har tman) is interessanter of het failJaarvergadering zijn zorgen (machiover de Begin dit jaar namvan de IKT Bouman-groep worden geveild. wasondanks dat gewoon eigenlissement van HarOftman of dankzij kwaliteitenvan het Nederlandse ATS onderwijs. te nebouw procestechnologie) Kleizen De over belang? het geklooi van Schouwink is gebeurd. vroege schoolkeuze leidt Deze tot een segregatie in van de Reggeborgh-groep. overname biedt, En met deonlangs feestjesmarketinggoeroe en vriendinnen hebben Ik hoorde Roland de maatschappij, waardor veel –allochtoon talent volgens directeur Bert Wessels nieuwe kansen wij, zoals hij stelt in het ar tikel, op zich van Kralingen. Die heeft blijkbaar dezelfde verloren gaat. Daarnaast de docent naar weer de de omdat hiermee de Twentsezaltoelevering niet zo heel met veel managers te maken, Maar het‘Vraag wordt er varingen als ik. (financiële) waardering krijgenverder die hij verdient. luchten ruimtevaartindustrie wordt veranders als peperdure op de managers omhijmeer winst enFerrari’s de kaasschaaf Hij vreest Nederland daar niet genoeg geld sterkt en dedat oorspronkelijke Bouman-bedrijven openbare weg door dametjes in elkaar laat wordt ter hand genomen. Vraag om groei Uw partner partner in in opleidingen opleidingen Uw voor overmeer zal hebben. letterlijk ruimte krijgen om te groeien. rijden, dan hebben maatschappij er door acquisities en wij perals kerende post krijg wel wat meeovernamekandidaten. te maken. En het bevestigt het je een lijstje Vraag om beeldexpor van ver playboy die dat meer t enveelde de vliegtickets zijndenkt besteld. alles vraag voor geld koop is. In kader is Maar eensteom ideeën omdat autonoom hetgroeien: opvallend senior en verdovend junior bij herhate dandat blijft het oor stil’. ling man zeggen zoveel respect voor Een naar mijn har t die te Vanhebben Kralingen. hunook werknemers… En advocaat Hijmans is een topper. Het www.maatwerktwente.nl www.maatwerktwente.nl openbaar ministerie heeft geen tijd, geen Misschien slaan de jaren’zaken zin, geen kennis om‘doldwaze ingewikkelder een parkeerbonnen generatie over. serieus Zoonliefaan te pakken, dan Peter (de derde (Rob generatie veel topcuratoren Wilderink, Jan van de Van hebben Merksteijn dus)fraudedossiers komt Hel) stapels in het dit archief ar tikel zien van verdwijnen. Nijboer in naar voren Hijmans gaatals tocheen hetslimgevecht me,met intelligente jongeHup aan zo’n sjoemelaar. ondernemer. Norber t, hup. Hoe dan ook, de ondernemer Peter Kijk op op www.visie.com www.visie.com Kijk van Merksteijn senior heeft uitvoerig gesprorr ken in Twentevisie. Dankjewel.

70 58 Kleizen ATS Alexander versterkt Rinnooy Kan Bouman

Ellen bellen.

Specialisten Ook meer in commerciële commerciële toppers slagkracht?

© MediaSales Nederland bv



Twentevisie 09/2007

Twentevisie06/2007 09/2007 Twentevisie



Afrekenen met het imago dat Van Merksteijn International een gesloten bedrijf is

Het grote interview met Peter van

interview | staal

Merksteijn en zijn zoon Peter jr. (door Gerhard Nijboer) Peter van Merksteijn heeft er even over na moeten denken of hij mee zou werken aan het verhaal over zijn onderneming, zijn passie voor de autosport en zijn in andermans ogen flamboyante levensstijl. Enerzijds heeft hij niet de beste ervaringen met een enkele journalist, anderzijds wil hij ook afrekenen met het imago dat Van Merksteijn International een gesloten bedrijf is, waar niemand een inkijk zou mogen hebben. “Tot een paar jaar geleden waren we als familiebedrijf inderdaad erg naar binnen gericht. Ik heb dat proberen te veranderen, omdat ik vind dat iedereen heel trots mag zijn op hetgeen we met z’n allen aan het doen zijn in dit bedrijf. Van de andere kant waren we bezig met een interne herstructurering, die eerst afgerond moest zijn voordat het verantwoord was naar buiten te treden.” De herstructurering hield verband met de formele zakelijke scheiding tussen de broers Koos en Peter van Merksteijn. Die vond vorig jaar in goed wederzijds overleg plaats, maar diende volgens afspraak tussen de broers op correcte wijze geïmplementeerd te worden. Zo namen de werknemers, maar ook klanten van het Staalcoatingbedrijf Van Merksteijn in Raalte afscheid van het moederbedrijf in Almelo, iets waar ze de afgelopen ruim veertig jaar toch mee vergroeid waren geraakt. Koos is nu directeur van de zelfstandige onderneming in Raalte, terwijl Peter als enige de scepter zwaait over Van Merksteijn International. “Maar het is niet zo dat Van Merksteijn de laatste jaren een ontoegankelijke vesting was. Ik heb juist veel gedaan om een eind aan dat imago te maken, alleen heeft dat de pers niet altijd gehaald. Er zijn nu bijvoorbeeld heel goede contacten en een overlegstructuur met de gemeente Almelo, maar ook met onze buren en zelfs met de bevolking van Aadorp kunnen we het weer goed vinden. Ik streef er naar om het met elkaar allemaal een beetje leuker te maken, juist in de onderlinge verhoudingen. Elkaar niet dwarszitten, maar juist samen naar oplossingen van eventuele problemen zoeken. Ik stel me daar heel open in op en ik merk dat dat gewaardeerd wordt.”

Senior en junior



Peter Merkstein: “Met Almelo als basis én hoofdvestiging, en onze bedrijven in België, Duitsland en Frankrijk kijken we nu in de richting van Engeland, Ierland en Slowakije. Er zijn gevorderde plannen om in die landen nieuwe productiebedrijven te bouwen."

De aversie tegen de pers geldt wat Van Merksteijn betreft zeker niet voor het hele journaille. Slechts een enkeling in Twente hoeft voorlopig niet meer bij hem aan te kloppen, omdat die over de schreef gegaan zou zijn. “Ze mogen alles over mij schrijven, want ik besef dat ik door mijn functie, financiële positie of Twentevisie 09/2007

Twentevisie 09/2007

gedrag bij mensen terecht of onterecht weerstanden op kan roepen. Maar op het moment dat volslagen onschuldige en onwetende kinderen beschadigd worden is mijn grens bereikt. Verder probeer ik een heel aardig mens voor iedereen te zijn. Alleen kan dat als directeur van een grote onderneming niet altijd. Je moet wel eens impopulaire beslissingen nemen.” Dat gezegd hebbende, introduceert de 51-jarige Peter van Merksteijn zijn gedoodverfde opvolger in het bedrijf. Zoon Peter jr. (25) rondde zijn studie aan de HTS af, maar vond het niet vanzelfsprekend zomaar bij zijn vader in het bedrijf te stappen: “Ik wilde ook wat te betekenen hebben en niet zomaar als rijkeluiszoontje van de baas hier rondlopen. Toen de zakelijke scheiding tussen Koos en mijn vader rond was, zag ik pas een goede plek voor mij. Ik ben een ander type dan mijn vader. Hij is meer de doener, weet alles van machines, van de producten. Ik ben veel meer een denker, een managerstype. Daarin krijg ik de ruimte van mijn vader.”

‘Ik wilde ook wat te betekenen hebben en niet zomaar als rijkeluiszoontje van de baas hier rondlopen’ Senior: “Hij heeft niets cadeau gekregen, behalve dan zijn natuurlijke talenten. En hij zal als mededirecteur net zo goed moeten presteren als ieder ander in ons bedrijf. Dat beseft hij zelf als geen ander, want hij zal toch anders beoordeeld worden. Hij krijgt verantwoordelijkheden en doelstellingen mee en probeert die waar te maken. Als jong ventje heeft hij geleerd dat je hard moet werken om iets te bereiken en dat je je nooit méér moet voelen dan een ander.”

Dochter In dat verband wil vader Peter van Merksteijn ook wel een ander mogelijk misverstand, aangaande dochter Stephanie, uit de weg ruimen. De 20-jarige Stephanie wilde vorig jaar absoluut een winkel in trendy en exclusieve mode beginnen. Op het moment dat die wens in vervulling ging, staken de geruchten de kop op, ‘pa zal het wel weer betaald hebben, lekker makkelijk voor zo’n verwend kind’, roddelde het circuit. Vader countert: “Ik heb haar geholpen zoals een vader betaamt. Zoals ook haar moeder haar met raad en daad terzijde staat. Ik heb haar in contact gebracht met deskundigen in de modesector en ik heb wat zakelijke adviezen gegeven. Voor de rest is Stephanie gewoon een

onderneemster pur sang. Dat zat al heel vroeg in haar karakter. Ze zal het met de modezaak ‘Stef, by Robert Nederveen’ in Enschede zelf waar moeten maken. Onlangs vroeg ik haar om mee te gaan naar een autorally, ook háár grote passie. Maar ze vond dat ze niet weg kon uit de zaak. Dat zegt mij genoeg. Ben ik trots op.” Zelf was Peter van Merksteijn ook al op jonge leeftijd betrokken bij de zaak van vader en moeder. Op gezag van zijn ouders diende hij zelf in de fabriek de handen uit de mouwen te steken om op die manier het vak in de dagelijkse praktijk te leren. Met een roetzwart gezicht en in een smerige overall deed hij zijn werk in ploegendienst. En ook op zaterdagen ging het werk gewoon door. “Ik weet wat er in de fabriek gebeurt, weet ook dat het soms zwaar werk is en dat het ook wel eens moeilijk is om er plezier in te houden. Daarom heb ik diep respect voor onze medewerkers. Ik wil dat respect tonen door geregeld eens door de productiehallen te lopen of te rijden, een praatje te maken en mijn waardering uit te spreken. Dat wordt op prijs gesteld en daarnaast is er ook tijd voor een goede grap of plezier. Je ziet ook dat het personeel meeleeft met alles wat we doen, op zakelijk gebied, privé en in de autosport.” Zoon vult aan: “Het is niet dat mijn vader dat zomaar zegt. Dat heeft hij ons vroeger thuis volop ingepeperd. Nu zie ik dat hij gelijk heeft.”

Privé Het is geen sinecure om als enig aandeelhouder een zaak van een omvang als die van Van Merksteijn International op te bouwen, te leiden en in stand te houden én uit te breiden. Daarnaast zijn er voor de Van Merksteijns ook nog de tijdrovende autosportactiviteiten, de beslommeringen in de onroerend goedsector en tal van andere min of meer zakelijke dingen. Voor een privé-leven blijft dan weinig tijd over. Desondanks maakt Peter van Merksteijn juist op dat terrein de tongen wel eens los. Flamboyant wordt zijn levensstijl genoemd. Van Merksteijn stoort zich allang niet meer aan dat soort beweringen, evenmin maakt hij zich druk om zijn Quote-500 notering: “Het zijn allemaal dingen die niet ter zake doen. Ik wil gewoon met zoveel mogelijk mensen een prettige verstandhouding hebben. Beetje leuker met elkaar omgaan, zowel zakelijk als privé. Ik werk me bij tijd en wijle zeven slagen in de rondte, wil optimaal presteren met Van Merksteijn International, wil het maximale uit de autosport halen én wil dat allemaal met een beetje plezier doen. Ik vind



›

interview | staal

Peter Merksteijn (rechts) en zoon Peter jr. op de locatie van Van Merksteijn International op het Bedrijvenpark Twente in Almelo. Het is qua oppervlakte vrijwel zeker de grootste commerciële onderneming in de regio.

een borreltje lekker op zijn tijd, ik hou van een gezellig feestje, verpoos graag onder vrienden en vriendinnen. Het lijkt me dat daar niet zo veel mis mee is.”

Nieuwe directie Voor de toekomst van Van Merksteijn International staan er mooie dingen op stapel. Onder meer de mogelijke nieuwe vestigingen in Engeland, Ierland en Slowakije, maar ook de voorgenomen samenvoeging van de produktielocaties in Frankrijk, eventuele overnames van collega’s en de technische upgrading van het machinepark. Om die toekomst op gestructureerde wijze aan te kunnen pakken, zijn er nieuwe mensen in de directie van het bedrijf aangetrokken. “In tegenstelling tot het verleden gaan we de zaken nu op meer projectmatige basis uitvoeren. Daarvoor wordt er telkens een kaderteam van specialisten gevormd, die belast wordt met een bepaald project. Nu ben ik bijvoorbeeld samen met onder anderen onze nieuwe technisch directeur Laurens Wytzes (afkomstig van Brugman Radiatoren, red) bezig met een project om te inventariseren hoe we in de toekomst ons machinepark up to date kunnen houden en zo efficiënt mogelijk laten functioneren. En welke investeringen waar gedaan moeten worden,” aldus Van Merksteijn junior.

Het Staalbedrijf Met een omzet van circa 500 miljoen euro per jaar, mede gerealiseerd door zo’n 800 vaste medewerkers en talloze uitzendkrachten in binnen- en buitenland, is Van Merksteijn International één van de grotere



spelers op de Europese markt van bouwstaal en staalproducten voor betonwapening. Op het gebied van hekwerkpanelen is Van Merksteijn zelfs mondiaal marktleider. Binnen de holding Van Merksteijn International, met Peter van Merksteijn als directeur en enig aandeelhouder, zijn diverse ondernemingen actief op het gebied van staalbewerking. De hoofdvestiging is in Almelo, waar ongeveer 350 vaste medewerkers zich in fabriekshallen met een totale oppervlakte van 20 hectare voornamelijk bezighouden met de productie van stalen matten en rollen staaldraad, bestemd voor de betonindustrie. In Almelo is ook het hoofdkantoor gevestigd, van waaruit vrijwel alle ondernemingen worden aangestuurd. De locatie van Van Merksteijn International op het Bedrijvenpark Twente in Almelo is qua oppervlakte vrijwel zeker de grootste commerciële onderneming in de regio. Daarnaast heeft de holding twee vestigingen in België (Overpelt en Dendermonde), twee vestigingen in Frankrijk die op termijn samengevoegd worden tot één bedrijf in centraal Frankrijk, twee vestigingen in Duitsland (Datteln en Kamen) en een handelsonderneming in staal in Zwitserland (Zürich). De inkoop van basisproducten vindt vooral plaats bij het Italiaanse bedrijf Riva, dat daarvoor schepen naar onder meer Almelo laat varen vanuit hun vestigingen in Charleroi in België en het Duitse Brandenburg. Aan de verkoopzijde heeft de Twentse onderneming op Europees niveau vooral concurrentie van Duitse bedrijven. Klanten van Van Merksteijn International zijn voor het overgrote deel de toeleveranciers van

bouwondernemingen en internationale handelaren in staalproducten. Verder zijn betonvlechtcentrales, zoals Vlechtcentrale Nederveen in Enschede, belangrijke klanten, terwijl Van Merksteijn ook levert aan staalgiganten als Arcelor-Mittal (grootste staalconcern ter wereld) en de Ierse CRH-groep. CRH is onder meer eigenaar van het overbekende Heras Hekwerk, waarvoor Van Merksteijn International vrijwel alle panelen levert.

'Het is niet zo dat Van Merksteijn de laatste jaren een ontoegangelijke vesting was' “Er wordt eigenlijk alleen geconcurreerd op prijs en service.” Aldus Van Merksteijn. Verschil in concurrentie op de wereldmarkt is er niet, ondanks dat vooral de economische ontwikkelingen in China de prijs van staal enorm hebben doen stijgen. “De Chinezen moeten op de wereldmarkt hetzelfde voor staal betalen als wij en ze moeten het ook per schip daar naar toe laten brengen. We hebben dus weinig last van China, behalve dan dat ze daar nogal eens voor prijsschommelingen op de wereldmarkt zorgen. De echte concurrentie voor ons vindt plaats tussen de bedrijven op het Europese vasteland. Daarbij zijn wij één van de grotere spelers.” De kwaliteit van de te leveren producten voor de betonindustrie ligt vast in nauwkeurige productomschrijvingen, waarvoor per land certificaten Twentevisie 09/2007

worden verstrekt. Daar is niet veel mee te doen, dus moet de concurrentieslag op prijs en service gewonnen worden. “Dat lukt heel aardig, temeer omdat service eigenlijk de basis van ons bedrijf is. Daarnaast proberen we steeds weer onze logistiek te optimaliseren. Tot op een afstand van zo’n 300 kilometer van de productievestigingen kunnen we met iedere collega concurreren. Bij grotere afstanden wordt het moeilijk. We zijn marktleider in de Benelux, omdat we in Almelo en België op elkaar aansluitende vestigingen hebben. We zijn nu bezig om de twee bedrijven in Frankrijk samen te voegen tot één locatie, zodat we ook daar een logistieke dekking hebben. In het westelijk deel van Duitsland kunnen we ook goed meedoen. In totaliteit maakt ons dat tot een van de grootste en belangrijkste spelers in Europa.” Om logistieke (kosten)voordelen ten opzichte van de concurrenten te halen, is vervoer over grote afstanden per schip en trein van essentieel belang voor Van Merksteijn. Daarnaast worden er in de Almelose vestiging niet zelden zo’n 150 vrachtwagens per dag geladen voor het vervoer over de kortere afstanden. “Naast de logistieke zaken kijken we ook heel scherp naar technologische vernieuwingen binnen de onderneming. Onder meer door met onze eigen mensen machines zodanig te ontwerpen en te perfectioneren dat het rendement steeds hoger wordt. Daar zijn we eigenlijk ook dag en nacht mee bezig. In dat opzicht doen we ook veel aan scholing van ons personeel. Iedereen die hier komt werken, moet een interne opleiding volgen. Zeg dus nooit meer dat onze medewerkers gewone laagopgeleide fabrieksarbeiders zijn. Integendeel, het zijn specialisten op hun vakgebied.” Om naast de 350 vaste medewerkers in Almelo gedurende de hoogseizoenen extra uitzendkrachten in te huren, heeft Randstad een permanent kantoor op het fabriekscomplex. “Niet zelden hebben we hier in Almelo ruim 100 uitzendkrachten aan het werk. Moeite om aan goed personeel te komen hebben we nauwelijks. We hoeven geen beroep te doen op gastarbeiders uit Polen of andere voormalige Oostbloklanden. En we zijn er ook wel een beetje trots op dat het personeelsverloop bij ons niet meer dan één procent per jaar bedraagt. Dat bevestigt onze overtuiging dat we het ook qua zorg en waardering voor onze medewerkers helemaal niet zo slecht doen.” Naast de autonome groei, onder meer door middel van die nieuwe vestigingen en uitbreiding van de bestaande bedrijven, sluit ik niet uit dat we internationaal ook nog wat overnames gaan doen. Want je kunt nu wel lekker achterover gaan leunen en de orders ontvangen, produceren, de producten leveren, rekeningetjes sturen en de betaling afwachten, maar dan is zakendoen toch niet leuk meer? Er moet dynamiek in de zaak zitten, leven in de brouwerij, je moet telkens weer nieuwe uitdagingen oppakken.” Om en passant op te merken dat Van Merksteijn in de hele historie van het bedrijf nog nooit verlies heeft geleden. Twentevisie 09/2007

De historie van Van Merksteijn De historie van het Twentse staalconcern Van Merksteijn International start in 1940 als Bertus van Merksteijn in Enschede begint met de productie van allerlei landbouwmachines. Van Merksteijn had weliswaar slechts een opleiding van drie jaar lagere school, maar was van zichzelf een uiterst innovatieve werktuigbouwkundige, die alles zelf ontwierp en maakte. Direct na de oorlog bedacht Van Merksteijn dat, áls Europa met de wederopbouw zou beginnen, er een geweldige markt open lag voor materialen en machines voor de bouwindustrie. Het bedrijf verhuisde naar Hengelo. Van daaruit legde het bedrijf zich toe op de staalconstructie. Dat liep voortreffelijk, maar in Hengelo kon Van Merksteijn nauwelijks gekwalificeerd personeel krijgen, omdat grote ondernemingen als Stork en Hagemeijer er ook gevestigd waren en de spoeling in de regio te dun werd. Toen begin jaren zestig zich de mogelijkheid voordeed om het pand in Hengelo voor een goede prijs te verkopen aan de buurman, zocht Van Merksteijn zijn heil in Raalte, waar het met open armen werd ontvangen en waar nog wel goed personeel voorhanden was. Voor het (goedkopere) transport per schip kon men beschikken over het Overijssels kanaal. In Raalte floreerde de onderneming, mede omdat het zich ging richten op de productie van bouwstaalmatten en andere staalproducten voor de betonwapening in de bouw. Dat was booming business, met als nadeel dat er opnieuw nauwelijks personeel voorhanden was om de snelle groei te volgen. Van Merksteijn was het eerste bedrijf in Salland dat op grote schaal gebruikt maakte van Turkse gastarbeiders. En Van Merksteijn zorgde door middel van een aantal barakken rond de fabriek ook nog eens voor huisvesting. ‘Ongehoord om mensen in barakken te stoppen’, vonden veel mensen in Raalte en dus werd het bedrijf geregeld geconfronteerd met invallen door de politie, die op gezag van de gemeente op zoek was naar mogelijke mensonwaardige misstanden. Omdat Van Merksteijn in de publiciteit nooit uitweidde over activiteiten, plannen of werknemers, kreeg het in Salland al snel de naam ‘gesloten en apart’ te zijn. Toen het Rijk in 1984 het Overijssels kanaal sloot voor de scheepvaart zocht het bedrijf naar alternatieven. Vlak nadat vader Bertus van Merksteijn werd getroffen door invalidi-

teit en zijn vrouw samen met zoons Peter en Koos de zakelijke leiding over moesten nemen, deed zich een mogelijkheid voor in Almelo, waar de gemeente samen met Wierden en Vriezenveen met een groot bedrijventerrein (het huidige bedrijvenpark Twente) in de maag zat. Er was nauwelijks belangstelling voor, maar Van Merksteijn zag er wél brood in, omdat het aan de haven lag, er een spoorlijn liep, de A1 dichtbij was en de afstand naar de vestiging in Raalte te overzien was. Grappig detail daarbij is de manier waarop moeder Van Merksteijn de deal met Almelo rond maakte. De dolblije en trotse bestuurders van de stad kwamen naar restaurant Carelshaven in Delden om het koopcontract te ondertekenen: twaalf hectare voor naar verluidt vijf miljoen gulden. Toen de laatste handtekening werd gezet, haalde moeder haar handtasje boven tafel, opende die en overhandigde een cheque ter waarde van het aankoopbedrag aan het gemeentebestuur. Verbazing alom, want cash betalen van een miljoenentransactie had men nog nooit meegemaakt. In 1988 rolde de eerste staalmat van de productielijn in Almelo, een jaar later overleed vader en oprichter Bert van Merksteijn. Nadien kocht de familie nóg 33 hectare op Bedrijvenpark Twente, waar het bedrijf vervolgens een grote vlucht doormaakte. De keuze om, naast de bouwstaalmatten en draadproducten, óók hekwerkpanelen te gaan produceren is een goede greep geweest, want inmiddels is Van Merksteijn met een jaarlijkse productie van ruim 70.000 ton wereldmarktleider in die sector. Voor wat betreft de betonwapeningsproducten behoort het tot ‘de groteren in Europa’. Op dit moment is iets minder dan de helft van de 45 hectare op bedrijvenpark Twente door Van Merksteijn bebouwd in gebruik, terwijl er voor zo’n 17 hectare plannen in de maak zijn. Onlangs is een nieuwe productiehal in gebruik genomen. Een nieuw hoofdkantoor is nog in aanbouw. Nadat moeder begin van deze eeuw formeel uit de zaak terugtrad, namen Koos en Peter het bedrijf over. In maart 2006 volgde een herstructurering van directie en activiteiten. Daarbij werd Koos directeur-eigenaar van Staalcoating Van Merksteijn in Raalte. Peter werd enig aandeelhouder van Van Merksteijn International. ‘International’ bestaat behalve uit het hoofdkantoor en fabriek in Almelo inmiddels onder meer uit bedrijven in Duitsland (2), België (2), Frankrijk (2) en Zwitserland.

›



interview | staal

Zowel vader als zoon Peter als dochter Stephanie is actie in de rallysport.

Van Merksteijns in de autosport Sinds 1985 is Peter van Merksteijn niet alleen bekend als succesvol ondernemer in de staalindustrie, maar ook als begenadigd autocoureur. Volgens kenners behoort de inmiddels 51-jarige Peter sr. tot de beste stuurmannen die Nederland ooit heeft gekend. Naast tal van nationale titels en internationale overwinningen reed hij bijvoorbeeld de 24 uren van Le Mans en Daytona en de 12 uren van Sebring. Ook deed hij met een Porsche 996 GT3 RS mee aan het FIA GT-kampioenschap in de voorprogramma’s van de Formule 1 en vormde hij een zusterteam met Squadron Spyker in de Le Mans Series. Voor niet autosportliefhebbers zal het abracadabra zijn, in de internationale wereld van snelle wagens wordt hoog tegen de kwaliteiten en prestaties van Van Merksteijn opgekeken. Dit jaar is Van Merksteijn weer terug in de rallywereld, onder meer in wedstrijden om het wereldkampioenschap. Met zijn Ford Focus RS 06 WRC eindigde hij onlangs in de Rally van Catalunya tussen alle fabrieksteams op de 15-de plaats, ondanks een crash op de eerste dag. Nooit eerder gepresteerd door een Nederlander. Ook zoon Peter (25) en dochter Stephanie (20) zijn inmiddels in de racende voetsporen van vader getreden. Beide jongelingen rijden met een Mitsubishi Lancer EVO om het Nederlands rallykampioenschap. Peter jr. begon vorig jaar zijn rallycarrière en doet dat zó goed dat hij vorige maand de nationale titel greep. Stephanie startte haar loopbaan dit jaar in het NK-rallysprint, scoorde daar verschillende podiumplaatsen en maakt volgend seizoen de stap naar het ‘grote werk’.

Twentevisie 09/2007

Voor de sportieve activiteiten van het team is het bedrijf VM Motorsport opgericht. Daarin wordt op een bedrijfsmatige manier de sport bedreven, zoals dat bij een formule-1-team gebruikelijk is. Verder is er onlangs een tak mediaproductions aan toegevoegd, gespecialiseerd in internet TV en themakanalen op het gebied van rally- en circuitautosport. “Het is de bedoeling dat VM Motorsport op den duur winst maakt, maar dat is nu nog utopie,” zegt Van Merksteijn. “Doelstelling is dat we geleidelijk naar de subtop in de wereld groeien. Om dat te bereiken moeten we eerst investeren in materiaal, kennis en ervaring. Op het moment dat we de aansluiting te pakken hebben, is VM Motorsport een belangrijke partner voor fabrieksteams. Nu ook zoon en dochter hebben laten zien dat ze er iets van kunnen, ben ik meer dan ooit gebrand om er iets van te maken. Voor volgend seizoen is een plaats bij de eerste acht in een WK-rally de doelstelling. Dat betekent WK-punten.” Van Merksteijn Staalbouw is de hoofdsponsor van VM Motorsport, dat naast de exploitatie van de rallyauto’s ook verantwoordelijk is voor onder meer de kosten van onderdelen, trailers, vervoer, onderbrenging, serviceteams en een aantal monteurs. Op jaarbasis praat je dan over “een redelijk aantal tonnen euro’s,” meer wil Van Merksteijn over de eigen sponsoring niet zeggen. “Maar ik kan je wel verzekeren dat ik bij een crash of een technische storing meteen aan de kosten denk. Ik baal enorm van álles dat me geld kost. En zeker als het ook nog eens eigen schuld is.” Volgens junior is de sponsoring van het rallyteam voor de staalonderneming een verantwoorde investering: “We krijgen bij het bedrijf erg veel respons op onze rallyacti-

viteiten. Vooral uit landen als Spanje, Portugal, Engeland, Italië en Griekenland. Als mijn vader en ik goed presteren in de rally’s associëren mensen dat ook met de producten van Van Merksteijn Staalbouw. Vergeet niet dat autosport in het buitenland veel populairder is dan in Nederland. De waardering voor onze prestaties is daar veel groter dan hier. Dat komt goed uit, want we willen de expansie van het bedrijf vooral in het buitenland realiseren.” Dat de concurrerende Nederlandse rallyrijders voortdurend beweren dat het succes van Van Merksteijn vooral te danken is aan het geld dat er door de sponsors ingestoken wordt, deert de beide coureurs onderhand niet meer: “Als je niet kunt rijden, win je ook met de allerbeste en duurste auto niet.” Het team van VM Motorsport rijdt dit najaar nog een WK-rally in Wales, maar de blikken van de Van Merksteijns zijn vooral gericht op volgend seizoen. Vader richt zich vooral op de aansluiting met de mondiale subtop, zoonlief daarentegen verheugt zich op de onderlinge strijd met senior tijdens de WK-rally’s, te beginnen in de prestigieuze Rally van Monte Carlo: “Ik raak het onbezonnen rijden van de onervaren coureur langzaamaan kwijt. Ik wil ook graag in een Ford Focus WRC gaan rijden en dán wil ik nog wel eens zien of mijn vader sneller is dan ik.” Van Merksteijn: “Peter en Stephanie zijn beiden talenten, maar ze moeten niet té veel willen. Rustig ervaring opdoen, niet té snel té hard willen gaan. En vooral ook de belangrijke rally’s in eigen land willen blijven rijden. De Hellendoornrally en de Conrad Euregio-Rally zijn óók speerpunten voor het team. Want die zijn in Twente en dat is en blijft altijd ons thuis.” ■



’Veel instellingen hebben slecht werk geleverd door slechte offertes in te dienen’

achtergrond | zorgsector

Zorgaanbieders likken 2. De wegingsfactoren niet zijn vermeld. De gemeenten hebben nagelaten op transparante wijze de beoordelingsmethode van de inschrijving aan de hand van (sub)gunningscriteria eenduidig en duidelijk in het aanbestedingsdocument te omschrijven.

De bestuurders van de Trivium Meulenbelt Groep hebben bij de onlangs gehouden aanbesteding slecht werk geleverd. Dat vinden ze zelf ook, wat blijkt uit een eigen evaluatierappor t dat in het bezit is van Twentevisie. Daarmee geconfronteerd gooien ze ver volgens alle schuld op de aanbesteder (de gemeenten). 

(door Jan Medendorp) De aanbesteding van de thuiszorg in Nederland heeft de gezondheidssector flink in beweging gebracht. Nadat eerder in de Gehandicaptenzorg de kussens al werden opgeklopt, gebeurde dat zich 1 januari 2007 opnieuw in de thuiszorg. De linkse oppositiepartijen in de Tweede Kamer roerden de trom, want ‘mevrouw Jansen’ dreigde haar vaste hulp kwijt te raken. Gemeenten die de regie van het ministerie overnamen, bleken inventiever en slimmer dan veel directies van de zorginstellingen. Die moesten hun wonden likken nadat de gekende ‘ons-kent-ons’-cultuur opeens onvoldoende bleek en vooral de commerciële nieuwkomers de grootse orders binnenhaalden. De grootste zorgen in de thuiszorg zaten vooral bij het personeel, dat dacht de dupe te zullen worden van een ontslaggolf die zijn weerga niet zou kennen. Maar dat bleek mee te vallen; hoewel in een enkele gemeente toch mensen ontslagen werden, hielden de meeste thuishulpen gewoon hun baan. De meeste verliezende aanbesteders werden namelijk onderaannemer in het gebied waarin zij toch al werkten, waardoor zij hun omzet konden blijven halen. Hoewel er wel veel onrust is bij met name die verliezende instellingen, is er gek genoeg geen enkele juridische procedure geweest waarin alsnog werd geprobeerd het gelijk binnen te halen.

10

Dreigend kort geding Hanneke Ros, die namens alle veertien Twentse gemeenten vanuit Enschede de aanbesteding van de thuiszorg centraal regelde: “Als ik terugkijk op de afgelopen maanden denk ik dat wij het als gemeenten heel goed hebben gedaan. In Enschede is geen enkel bezwaar ingediend en voor zover ik weet ook in de andere dertien gemeenten niet. Wel is er in Almelo nog wat heen en weer gebeld door advocaten, maar ook dat heeft uiteindelijk niet tot een rechtszaak geleid. Dat geeft goed aan dat we de procedure goed hebben gevolgd en de instellingen hebben zelf kennelijk ook ingezien dat er weinig kans was om een zaak te winnen.” Die bellende advocaten werden aangestuurd door de gefuseerde Trivium Meulenbelt Groep (TMG) met hoofdvestigingen in Hengelo en Almelo. Hoewel werd aanbesteed in vijf gemeenten, ging de opdracht in alle gemeenten aan de TMG-neus voorbij. Maar de directie kon zich niet verenigen met dat besluit en eiste opheldering, zo blijkt uit een intern stuk dat de redactie van Twentevisie in handen kreeg. Daarin staat duidelijk omschreven dat wel degelijk sprake was van een dreigend kort geding, omdat volgens TMG bij de gemeenten: 1. De inschrijving is beoordeeld aan de hand van gunningscriteria die geen verband houden met het voorwerp van de opdracht en evenmin een economische dimensie hebben.

Wethouder Rob Engbers van de gemeente Dinkelland werd in januari geconfronteerd met een aardverschuiving. In zijn gemeente was Carint de grote verliezer en ging Livio er met de hoofdprijs vandoor. Hij ontkent dat gemeenten niet wisten waar ze mee bezig waren. “Er is een Europese aanbesteding geweest, waarin heel duidelijk is verwoord aan welke eisen instellingen moeten voldoen. Op basis van die regels is ook beoordeeld. Daarbij is niet alleen gekeken naar geld.”

Slecht werk Volgens Ros is de kritiek van onder meer de Trivium Meulenbelt Groep volstrekt misplaatst: “Wij hebben gemerkt dat heel veel instellingen slecht werk hebben geleverd door een slechte offerte in te dienen. Ze hadden gewoon moeten voldoen aan de regels die gesteld zijn. Die regels zijn in de aanbestedingsprocedure vastgelegd en voor iedereen ter inzage geweest. Als je dan denkt op basis van ervaring en antecedenten de aanbesteding te kunnen winnen, heb je het dus mis. Er zijn gewoon hele objectieve maatstaven geweest waaraan moest worden voldaan.” Uit de interne evaluatie die bij TMG werd gehouden, bleek later dat er wel degelijk steken waren gevallen in de offerte en men zich teveel verliet op de ouwe jongens en het krentenbrood. In de WMO-evaluatie van TMG staat: ‘In het bestek wordt geëist dat een aanbieder voldoende kennis heeft van de lokale situatie. In de gemeente Twenterand heeft TMG twee locaties…'. 'TMG beschikt over bijna tweehonderd medewerkers afkomstig uit Twenterand die het lokale dialect spreken en uitstekend op de hoogte zijn van de wensen en behoeften van de bewoners van Twenterand. De ambtenaren weten dat ook; er is immers structureel overleg tussen TMG en de gemeente Twenterand over tal van zorggerelateerde zaken…’ Verderop: ‘Volgens de gemeenten heeft TMG gemiddeld lager gescoord omdat TMG te weinig voorbeelden heeft gegeven, te summier is geweest in de omschrijving van haar sterke punten en te weinig blijk heeft gegeven van de extra’s’. “Sommige aanbesteders hebben ons in positieve zin verbaasd, maar een aantal instellingen heeft zeker gedacht de gemeenten wel even in te pakken met de Twentevisie 09/2007

hun wonden gedachte dat ze daar toch niet wisten waarover ze spraken,” aldus Ros. “Dat is een behoorlijke inschattingsfout geweest, want binnen de gemeenten hadden we al veel ervaring in de zorg opgedaan met de Wet Voorzieningen Gehandicapten. Daardoor wisten we precies wat we konden verwachten en hebben we de bestekken heel duidelijk beschreven, zodat iedereen wist waar hij aan toe was.”

Beloftes Engbers: “Ik heb al gesprekken gehad met Livio, die als onderaannemer Carint heeft. In die gesprekken zijn er wat plussen en minnen en wordt vooral gefocust op de verbeterpunten. Voldoen de instellingen daar uiteindelijk niet aan, dan heb je kans dat er maatregelen worden genomen. Daarom hebben we ook een contract voor twee jaar afgesloten met nog eens twee keer een jaar als optie voor verlenging. Ik ben als wethouder vooral gebaat bij rust; dat iedere burger de zorg krijgt die hij of zij verdient en de werkgelegenheid geen geweld wordt aangedaan. Maar ik heb wel gemerkt dat het heel goed is geweest de kussens eens op te kloppen. Want er zaten instellingen bij die de minister jarenlang geld vroegen

Uiteraard hebben we dit artikel voorgelegd aan bestuursvoorzitter Van Marle van TMG. Hij laat in een schriftelijke reactie onder meer het volgende weten: In uw artikel worden wij als partij bekritiseerd omdat wij ons teveel zouden verlaten op het principe van ‘de ouwe jongens en het krentenbrood’. Niets is minder waar, de Trivium Meulenbelt Groep is juist voorstander van het concurrentiemodel, maar dan wel op basis van aantoonbare kwaliteit en een eerlijke en transparante wijze van aanbesteden. U stelt dat wij ons “niet konden verenigen met de resultaten van de aanbesteding”. Ook dat is geheel onjuist. Als de aanbestedingsprocedure kundig, objectief en transparant gevolgd zou zijn door de gemeenten dan zouden wij geen enkel probleem met de resultaten hebben gehad. Helaas was dat niet het geval. Dat ene mevrouw Ross beweert dat “er gewoon hele objectieve maatstaven geweest zijn waaraan moest worden voldaan” is onzin, getuige het feit dat wij op dezelfde vragen uit de aanbestedingsprocedure van vijf gemeenten precies dezelfde antwoorden hebben gegeven maar tot onze verwondering behoorlijk onderling van elkaar afwijkende scores van die vijf gemeenten terug kregen. Dan ga je je afvragen hoe

Twentevisie 09/2007

voor meer personeel en betere zorg, om vervolgens in de aanbesteding ineens een miljoeneninvestering te kunnen beloven. Daar heb ik mijn wenkbrauwen bij gefronst. Kennelijk was er geld genoeg. Er zat gewoon teveel tussen en de instellingen hebben daar jarenlang gebruik van gemaakt.” Ros: “Als ik heel eerlijk ben, is dit jaar vooral bedoeld om te leren. Zowel voor ons als voor gemeenten als voor de instellingen zelf. Die kunnen nu zelf intern gaan bestuderen wat er fout is gegaan zodat ze bij de nieuwe aanbestedingsronde een nieuwe gooi naar het werk kunnen doen. Maar ik verwacht ook dat instellingen zelf een keuze zullen gaan maken tussen het werk voor de thuiszorg van de WMO of de specialistische verpleegzorg van de AWBZ.”

Onrust Veel onrust was er door de aanbesteding vooral ook omdat personeel in onzekerheid verkeerde over hun baan. Ook de politiek roerde zich en met name de Socialistische Partij stelde op verschillende politieke niveaus de aanbesteding aan de kaak. Rob Engbers: “Qua werkgelegenheid ligt er een hele opgave voor de thuiszorg, want ze hebben jarenlang veel te dure

kundig en objectief er gescoord is. Wij hebben toen inzage willen hebben in die wijze van scoren en de beoordelingen die wij hadden ontvangen. Niet om “perse ons gelijk te willen halen” maar om te weten wat er “mis is gegaan” en op die manier van eventueel gemaakte fouten te kunnen leren.  Inzage werd niet gegeven want in de door de gemeenten (Ros?) opgestelde aanbestedingsvoorschriften staat expliciet vermeld dat inzage juist NIET wordt gegeven en men die uitsluitend via een gerechtelijke procedure kan afdwingen!  Het klopt dat de regels voor iedereen ter inzage zijn geweest, daarom hebben wij ook al ruim van tevoren onze bezwaren tegen die procedure naar de gemeenten geuit met het uitdrukkelijke verzoek “gemeenten wees transparant”! De door ons aangespannen procedure moet dan ook in het verlengde van dat al eerder door ons geuite bezwaar worden gezien. Dus tegen de opgelegde procedure en, in tegenstelling tot wat wordt gesuggereerd, niet vanwege financiële belangen. Tenslotte nog een enkel woord over de door ons aangespannen gerechtelijke procedure. Wij hebben tegen 5 gemeenten een kort geding aangespannen en slechts één advocaat in de arm genomen (geen

krachten alfahulp laten verlenen. Maar die dure en te hoog geschoolde krachten hebben we aan de andere kant wel hard nodig in de zorg, dus is het goed dat die mensen met wat scholing gaan doorstromen. Vanuit Den Haag is er nu 60 miljoen euro beschikbaar om deze mensen de noodzakelijke scholing te bieden. Dus als Agnes Kant van de SP weer eens roept dat het allemaal zo verkeerd gaat in de zorg, ben ik het daar absoluut niet mee eens.” De Trivium Meulenbeltgroep zag uiteindelijk af van gerechtelijke stappen, nadat in overleg met de betrokken gemeenten werd afgesproken dat TMG als onderaannemer thuiszorg mocht blijven aanbieden, een gezamenlijk persbericht werd opgesteld waarin het beschadigde imago van TMG zou worden opgepoetst. En TMG inzage zou krijgen in de behaalde scores en de beoordelingssystematiek. Of dergelijke afspraken in meer gemeenten en met verschillende instellingen zijn gemaakt, is niet duidelijk. De bestuurders van de Trivium Meulenbelt Groep hebben ondertussen leergeld betaald voor hun slechte werk. Zij hebben afgesproken dat er bij nieuwe openbare aanbestedingen professionals zullen worden ingehuurd… ■

groep “bellende advocaten die door ons aangestuurd zouden worden" zoals in uw artikel vermeld). De gemeenten hebben gezamenlijk geopereerd. Het was duidelijk dat de Trivium Meulenbelt Groep een sterke positie had en het kort geding zeer waarschijnlijk, zoals later ook elders in het land is gebeurd, zou gaan winnen. Daarom kwam de advocaat van de gemeenten met het verzoek om een schikking te treffen en werd geïnformeerd naar onze voorwaarden voor zo’n eventuele schikking. Wij hebben in onze beslissing heel nadrukkelijk het belang van de cliënten mee laten wegen, immers wanneer wij het kort geding zouden winnen dan zou de hele aanbestedingsprocedure over moeten met als gevolg grote onzekerheid bij de cliënten die afhankelijk zouden worden van de WMO zorg. Onze hoofddoelstelling, inzage in de resultaten en wijzen van scoren, hebben wij echter als “niet onderhandelbare voorwaarde” gekwalificeerd. Daar hebben de gemeenten dan ook mee ingestemd. Daarnaast hebben wij nog twee u bekende voorwaarden gesteld. Het feit dat de gemeenten vooraf onze instemming vroegen voor de toezegging dat de inzage niet tot nieuwe juridische stappen zou leiden geeft wel aan hoe “zeker men van haar zaak was”.

11

Christaan Roetgering wil van Coulisse wereldmerk maken

interview | jonge succesvolle ondernemer

Enters raamdecoratiebedrijf groeit onstuimig (door Martin Steenbeeke) De bouwvakkers accentueren de groei die Coulisse doormaakt. Zij zijn druk bezig om in het opvallende pand langs de A1 nieuwe werkruimte te creëren in de wetenschap dat het kantoor en het naastgelegen logistiek centrum over een aantal jaren te klein zullen zijn. “Binnen vijf jaar zullen we naar een nieuwe locatie moeten verhuizen,” zegt directeur Christiaan Roetgering. Hij heeft zijn zinnen gezet op een plek waar de S15 en A1 elkaar kruisen, maar de gemeente werkt nog niet hard mee. “We hopen in Enter te blijven, als het niet lukt gaan we weg.” Coulisse groeit buitensporig met een omzetgroei van 78% over de afgelopen drie jaren. De ontwikkelaar en producent van raamdecoratie is voor de derde maal genomineerd voor de Gazellen Award, een onderscheiding die het Financieele Dagblad uitreikt aan snelgroeiende bedrijven, gebaseerd op cijfers van het onderzoeksbureau Graydon en de Kamer van Koophandel. Op het bureau Roetgering prijkt al een exemplaar uit 2005. De plek in de spotlights levert hem ongetwijfeld weer belletjes op van financiële instellingen of andere zakenlui die Coulisse willen kopen. “Geen interesse.”

China Christiaan Roetgering, een telg uit de Enterse mode-tak, zette Coulisse vijftien jaar geleden op als een handelsbedrijf in raamdecoratie. Het bedrijf vond een plek in de markt omdat het als een van de eersten (goedkoop) raamdecoratie uit het Verre Oosten importeerde. “We hebben daarmee niet alleen centen verdiend, maar ook centen overgehouden die we konden gebruiken om het bedrijf uit te bouwen.” De (rol)gordijnen en jaloezieën vinden hun weg naar de klant via bouwmarkten en winkelketens, al dan niet onder eigen naam. Sinds een aantal jaren legt Coulisse zich ook toe op het ontwerpen van raamdecoratie en componenten, om die eigen producten vervolgens in het Verre Oosten te laten maken. “Nu, met de opkomst van internet, wordt China steeds meer ontdekt.”

Kieskeurig Aanvankelijk werden eigen producten ontworpen met de bedoeling ook klanten in het hogere prijssegment te kunnen bedienen, tegenwoordig leven de creatieve werknemers hun talenten ook uit op de bulkproducten. “Er is daar veel prijsdruk. Je moet wel met creatieve ideeën komen en je optisch onderscheiden.” Twentevisie 09/2007

Omdat de economie in China sterk groeiende is, met alle gevolgen voor de beschikbaarheid van personeel, stijgende grondstofprijzen en transportkosten, verplaatst Coulisse de productie gedeeltelijk naar landen als Vietnam. “Het wordt steeds moeilijker om in China te produceren. Aanvankelijk was de kwaliteit het grote probleem, nu zijn het de kosten. Grondstoffen worden duurder, de fabrikanten houden vast aan een bepaalde marge. En er is een groot personeelsverloop in fabrieken, Chinezen willen niet meer alle werkzaamheden doen.”

Rondje Meer dan de helft van de producten wordt verkocht in Europa maar de verkoop in landen buiten de Europese Unie is snel groeiende, bijvoorbeeld in Zuid-Amerika. Een belangrijke afzetmarkt denkt Coulisse gevonden te hebben in het Verre Oosten. Coulisse opent in Dubai een verkoopkantoor dat door broer Maurice wordt geleid. “We maken zo een mooi rondje: ontwikkelen in Enter, produceren in China en verkopen in Dubai.” Coulisse beschikt al over een verkoopkantoor in Moskou, kantoren in Guangzhou, Tapiei (Taiwan) en een servicecenter in Shanghai. Met een Japans bedrijf zijn afspraken gemaakt om in dat land Coulisse-producten te introduceren. “We willen Coulisse als wereldmerk op de kaart zetten.” De groei moet niet alleen gerealiseerd worden in landen waar het bedrijf nog niet actief is maar ook door de verkoop van geautomatiseerde zonwering en buitenzonwering. Tot dusver verkoopt en maakt Coulisse uitsluitend raambekleding voor gebruik binnenshuis. Met Phifer is een afspraak gemaakt dat Coulisse als agent gaat functioneren voor zogeheten ‘screens’.

Rust De huidige groei is nog behapbaar, stelt Roetgering, al was in de eerste helft van 2007 de druk op de personeelsleden eigenlijk “te groot,” mede door de implementatie van een nieuw automatiseringssysteem. Met het oog op de toekomst neemt hij daarom nu al extra personeel aan. “Het is belangrijk dat we rust krijgen.” Zelf heeft hij zelf een aantal taken noodgedwongen afgestoten. Hij was bijvoorbeeld gewend om jaarlijks met alle personeelsleden om tafel te zitten om ook zijn eigen functioneren te laten beoordelen. Nu delegeert hij dit grotendeels aan het management, net zo goed als dat hij niet meer alle klanten persoonlijk spreekt. “We hebben inmiddels zo’n 500 klanten en zeker voor de mensen met wie je begonnen bent, wil je tijd blijven nemen. Maar je kunt niet meer met iedereen uit eten gaan.” ■

Coulisse opent in Dubai een verkoopkantoor dat door broer Maurice wordt geleid. Christiaan: “We maken zo een mooi rondje. Ontwikkelen in Enter, produceren in China en verkopen in Dubai.”

Christiaan Roetgering is een telg uit de familie die in Enter een succesvolle modezaak heeft neergezet. Christiaan had de mogelijkheid de plek van vader en mede-eigenaar Frans over te nemen, maar koos bewust voor een zakelijke carrière buiten het bedrijf. Na zijn studie bedrijfseconomie aan de Universiteit van Groningen ging hij aan het werk bij het Enschedese bedrijf Dutra. Bij dit raamdecoratiebedrijf (onderdeel van de Hartman Groep) werkte hij een jaar. “Ik voelde me niet echt op mijn plek en ben voor mezelf begonnen.” Op zijn afscheidsronde langs zakenrelaties kreeg hij van een Duitse klant het verzoek om voor 400.000 mark jaloezieën in China te kopen. “Ticket gekocht, geld in de achterzak, bankrekening geopend. Zo is het begonnen.” Het bedrijf en het logistieke centrum zijn sinds 2003 gevestigd langs de A1 in Enter. Bij het bedrijf werken bijna tachtig mensen. De omzet over 2007 komt naar verwachting uit op 60 miljoen euro, en was waarschijnlijk hoger uitgevallen als de dollar dit jaar niet in waarde was afgenomen. De nettowinst ligt met 2,8 miljoen euro rond het niveau van vorig jaar.

13

Ondanks dramatisch derde seizoen staat Ten Cate op houden

achtergrond | beurs

Gerrit Zalm, op bezoek in Twente, is somber voor 2008

De Twentse Rabobanken zijn het regelmatig met elkaar oneens, bijvoorbeeld over de toekomst (wel of niet één Twentse bank). Maar voor alle beleggende en vermogende Twentse klanten hadden ze de handen ineen geslagen en op dinsdagvond 30 oktober een op papier prima avond georganiseerd. Met als trekker oudminister Zalm, tegenwoordig onder contract bij Rabo-concurrent DSB (Dirk Scheringa die groot is geworden met het invullen van belastingpapieren en het lenen van geld). Voor tien mille was de VVD-man, die inmiddels ongeveer net zoveel baantjes heeft als voormalig premier Kok, wel bereid naar het Rabotheater te komen en daar zijn visie te geven op het gouden aandeel dat hij zelf heeft afgeschaft, de economische ontwikkeling en de huizenmarkt. Zalm is normaal gesproken een begenadigd spreker. Hij praat zonder meel in de mond en is bij tijd en wijle grappig. Maar op 30 oktober was hij vlak. En kort, hooguit een halfuurtje. Van Zalm hoeft het gouden aandeel als bescherming van het Nederlandse bedrijfsleven absoluut niet terug te komen. De aandeelhouders hebben veel meer macht gekregen (over de agenda, benoemingen en bezoldigingen), zo betoogde hij en dat kan zelfs nog wat uitgebreid worden. Anderzijds heeft de overheid als taak in de gaten te houden dat de overnemende partij een nette capabele partij is met dito bestuurders. Aandeelhouders moeten sneller ‘uit de kast’ en dat is in de ogen van Zalm een goede zaak. “Wat willen ze met het bedrijf? Dat moeten ze duidelijk maken.” En als je als land de vingers aan de pols wilt houden, dan kan dat met wetgeving. Aardiger was dat Gerrit Zalm wel degelijk Europese gevaren ziet als gevolg van de problemen op de Amerikaanse huizen- en hypotheekmarkt. “Ook Nederlandse banken en bedrijven hebben daar in geïnvesteerd. En zolang die banken niet echt duidelijk maken wat de schade is, weten we het dus niet.” Zalm vermoedt dat de rente in de komende tijd flink zal stijgen en dat als gevolg van het linkse kabinet dat te veel oog heeft voor consumeren (de zorg- en WW-premies zullen flink oplopen) de concurrentiepositie van het Nederlandse bedrijfsleven zal verslechteren.

Het Rabo-beleggingsspel is een simpel maar leuk spel dat we spelen tijdens het maandelijkse radiocafé Memphis. Bezoekers kunnen een formulier invullen, anderen kunnen meespelen via internet (www.twentevisie. nl) en de vraag beantwoorden hoe hoog de AEX en sinds dit seizoen ook de OAX zullen staan bij het volgende café, in dit geval op 3 december. De winnaar van oktober was de heer J.J. Le Loux uit Hengelo. Hij kreeg van Wim Steenkamp een RaboMobiel als prijs, reden te meer om gratis en voor niets mee te spelen.

(door Jan Medendorp) “Houd je verliezen zo kort mogelijk. Als blijkt dat de markt verkeerd is ingeschat, is het vaak verstandig om verlies te accepteren en uit te kijken naar een nieuwe en kansrijke positie,” is de tip die Wim Steenkamp, beleggingsadviseur van de Rabobank Midden-Twente, zo tegen het eind van het jaar geeft. De oostelijke index OAX is eind oktober slechts en paar schamele puntjes hoger gesloten dan een maand geleden; zie het kader elders deze beurspagina’s. In de schijnwerpers stonden de afgelopen maand Wegener en Stork. “Mecom heeft het bod op Wegener van 17,70 in contanten gestand gedaan ondanks dat er ‘slechts’ 87% is aangemeld. ‘Government for Owners’ heeft 13% niet aangemeld en loopt hiermee het risico om in een niet-beursgenoteerde onderneming met stukken te blijven zitten die uiteindelijk minder waard zullen worden,” zegt Steenkamp. De huidige beurskoers is 17,50 euro en ligt in de buurt van het contante bod.

14

Stork De derde kwartaalcijfers van Stork waren ronduit zwak te noemen, vindt Steenkamp. “Een operationeel resultaat van 17 miljoen euro bij een verwachting van 30 miljoen is fors minder. Alle divisies presteerden onder verwachting. De winst per aandeel daalde met 28% tot 56 eurocent. Met name Aerospace en Prints bleven ver onder de maat. Een grote koersreactie bleef evenwel uit.”

'Als blijkt dat de markt verkeerd is ingeschat, is het vaak verstandig om verlies te accepteren en uit te kijken naar een nieuwe en kansrijke positie' Stork is meer in het nieuws over de overname dan met de resultaten. “Stork is een industrieel conglomeraat waarbij de activiteiten gericht zijn op ontwerp, productie en onderhoud van systemen. Dat is een

onsamenhangende activiteitenportefeuille, waaruit weinig synergie te behalen valt,” aldus Steenkamp. Onduidelijk is wie het bedrijf zal overnemen dan wel zal opknippen. “De kosten voor Stork zijn inmiddels opgelopen tot vijf miljoen euro.” Ook de rol van de Europese Commissie is hierbij van belang, mogelijk stuit een overnemende partij op mededingingsbezwaren. De overdracht van pensioenrechten van Stork-medewerkers kan ook een lastig obstakel worden.

TKH en Nedap ”Mijn favorieten in de OAX zijn vooralsnog TKH en Nedap. Geduld is hierbij wel een schone zaak.” Grolsch is door de Rabobank op verkopen gezet. En Ten Cate ‘bloedt’ als gevolg van dramatische derde kwartaalcijfers. “De toenemende concurrentie op het gebied van kunstgras is een serieuze bedreiging. Ten Cate handhaaft wel de winstverwachting voor het gehele jaar van tenminste 25%.” De koers donderde met procenten naar beneden. “We hebben het aandeel voorlopig op houden staan.” ■ Twentevisie 09/2007



Index

AEX AScX OAX Kon. Ten Cate Wegener Nedap Stork Oranjewoud Kon. Grolsch TKH Group Wavin

31.12.06

28.09.07

31.10.07 Verschil

495,59 689,41 350,80 23,21 10,99 27,75 39,78 4,94 31,40 16,03 14,80

540,98 746,62 392,68 28,49 17,70 34,00 45,70 5,89 26,11 17,27 12,54

547,85 768,74 394,14 28,25 16,87 33,00 46,97 5,88 27,21 17,60 11,91

98,95

115,39

113,79

AlterNext Reesink

Twentevisie 09/2007

1,27% 2,96% 0,37% -0,84% -4,69% -2,94% 2,78% -0,17% 4,21% 1,91% -5,02% -1,39%



datum

naam fonds

koopkoers

actuele koers

stijging/ stand huidige daling (%) benchmark benchmark

stijging/ daling (%)



5-Jan

Ordina

17,11

17,94

4,85

681

694

1,91

AMX



12-Jan

Grolsch

30,00

26,59

-11,37

720

769

5,30

AscX



19-Jan

ASML

19,55

18,88

-3,43

506

536

5,93

AEX



26-Jan

Crucell

20,93

17,91

-14,43

691

738

6,80

AMX



2-Feb

TomTom

31,65

44,10

39,34

507

526

3,75

AEX



9-Feb

SBM

27,66

26,56

-3,98

508

547

7,68

AEX



23-Feb

Aegon

15,28

14,59

-4,52

510

546

7,06

AEX



9-Mar

TKH Group

16,20

17,60

8,64

729

769

5,49

ASCX



30-Mar

ING

30,92

31,04

0,39

510

547

7,25

AEX



20-Apr

TNT

33,65

32,95

-2,08

536

533

-0,56

AEX



27-Apr

Wolters Kluwer

21,25

22,37

5,27

531

535

0,75

AEX



4-May

Ahold

9,50

10,25

7,89

533

550

3,19

AEX



18-May

Laurus

3,30

4,43

34,24

817

812,5

-0,55

AscX



18-May

Wessanen

11,94

11,70

-2,01

738

713

-3,39

AMX



1-Jun

TomTom (extra)

34,01

44,10

29,67

544

526

-3,31

AEX



8-Jun

Ballast Nedam

40,02

33,10

-17,29

812

769

-5,30

AscX

benchmark



15-Jun

Royal Dutch Shell A

29,50

27,15

-7,97

552

516

-6,52

AEX



22-Jun

Fortis

27,41

22,07

-19,48

546

547

0,18

AEX



22-Jun

Aalberts

20,41

16,60

-18,67

730

736

0,82

AMX



27-Jul

DSM

36,46

39,15

7,38

527

547

3,80

AEX



3-Aug

Unilever

21,84

22,93

4,99

516

547

6,01

AEX



3-Aug

Univar

50,00

53,50

7,00

735

725

-1,36

AMX



27-Jul

Randstad

48,40

38,25

-20,97

527

547

3,80

AEX



8-Aug

call AEX 500 12-2007

32,00

40,90

27,80

503

520

3,38

AEX





call AEX 550 12-2007

9,05

11,75

29,80

503

520

3,38

AEX



15-Aug

Arcelor Mittal

41,30

47,00

13,80

507

520

2,56

AEX



31-Aug

Beter Bed

22,38

20,50

-10,60

790

769

-2,66

ASCX



31-Aug

Aalberts

17,46

16,60

0,00

721

736

2,08

AMX



7-Sep

Laurus

3,80

4,26

12,10

762

758

-0,52

AscX



14-Sep

Aegon

13,23

14,26

7,80

529,5

547

3,31

AEX



21-Sep

Rob.Emerging Stars

145,00

162,57

12,10

nb

nb

0,00

IFC



28-Sep

Akzo

57,80

55,50

-3,80

541

547

1,02

AEX



5-Oct

Imtech

20,20

21,37

5,80

771

769

-0,25

ASCX



12-Oct

BAM

18,33

18,21

-0,60

735

736

0,10

AMX



19-Oct

KPN

12,85

13,01

1,25

550

547

-0,50

AEX



26-Oct

Royal Dutch Shell A

30,30

30,23

-0,01

546

547

-0,10

AEX

15

Jan Woertman begon op 50-jarige leeftijd als zelfstandig ondernemer

interview | opleider

Honderden heftruckchauffeurs opgeleid ven wisten wat ze aan Woertman hebben en zonder overhead als kantoor en personeel was Woertman aanzienlijk goedkoper dan Betex. Het vertrek bij Ten Cate was daarom ook niet zo leuk voor Woertman. “Ik heb er 36 jaar met plezier gewerkt, maar ze gunden mij het werk later niet. Toen ze verlegen zaten om een textieldocent, haalden ze toen iemand uit Brabant.”

VOF

Jan Woer tman heeft honderden mensen getraind voor het werk op de heftruck. “Een heftruck is in verkeerde handen een dodelijk wapen. In onze cursus staat de truck ook niet centraal, maar de man die er op zit.”

In Twente heeft Woertman honderden mensen opgeleid als heftruckchauffeur en de cursus veilig hijsen. En met velen van hen heeft hij ook één of meer herhalingssessies gedaan.” De laatste jaren dus namens zijn eigen bedrijf Netpoint. “We zitten in een netwerk en we zetten de puntjes op de i, vandaar deze naam.” Netpoint is een VOF, een vennootschap onder firma waar nu in totaal vier partners zitten. Een paar jaar geleden stootten ook UCN in Almelo en Vredestein hun interne opleidingsinstituut af, de opleidingsmensen sloten zich bij Woertman aan. “En we hebben daardoor nu ook Vredestein (technisch specialist) en UCN (organisatie) als grote klant.” De vierde man komt uit Apeldoorn, die heeft zich vooral gespecialiseerd in advisering van hoger management van bedrijven. “Beschouw Netpoint als een onderwijsclub.” Maar wel een club zonder eigen onderkomen, computers, secretaresses of auto’s. “We rijden in eigen auto’s en declareren de kilometers bij het bedrijf.” En wat als ze vergaderen of willen overleggen? “Dan gaan we naar het ACrestaurant in Holten of Mercure in Deventer. Verder kunnen we telefonisch en per mail met elkaar snel overleggen”. Woertman doet de facturering en de accountant maakt het jaarverslag voor de fiscus.

Geen reclame (door Jan Medendorp) Iedereen moet bij tijd en wijle wat geluk in zijn leven hebben. Jan Woertman (60) kon in 1997 (als vijftigjarige dus) voor zichzelf beginnen na een dienstverband van 36 (!) jaar bij Koninklijke Ten Cate (toen nog Nijverdal Ten Cate). Als 14-jarige jongen belandde Jan Woertman na de textielvakschool aan het weefgetouw bij Ten Cate. “Ik stond op een kistje, anders kon ik niet eens bij de machine.” Woertman had bij Ten Cate verschillende functies gedaan waarvan de laatste op de afdeling opleidingen. De Arbo-wet bepaalde in 1983 dat niemand zonder opleiding op een heftruck door een bedrijf mocht rijden. Ten Cate zette vervolgens voor de werknemers in de magazijnen een speciaal opleidingstraTwentevisie 09/2007

ject op. Dankzij het structurele P&O-overleg dat door de Industriële Kring Twente (IKT) was geïnitieerd, ging Woertman later deze opleiding ook verzorgen bij andere Twentse bedrijven als Bolletje, Vredestein, Akzo, Grolsch, Eternit, Holec. Tot Ten Cate in 1997 besloot dat opleiden geen kernactiviteit van het bedrijf was en de winkel werd verkocht aan Betex, de landelijke textielopleiding. Maar zonder Jan Woertman. Die ging samen met een collega van Ten Cate voor zichzelf beginnen. “Ik moet er wel eerlijk bijzeggen dat ik er slapeloze nachten van heb gehad. Maar de andere bedrijven moedigden mij aan een opleidingsbedrijf te starten.” Ook niet zonder eigenbelang vermoedelijk, want de bedrij-

De klanten van Netpoint zitten in heel Nederland. ”Ik werk door het hele land, van Velzen tot Maastricht.” Opvallend, want Netpoint heeft tot op de dag van vandaag geen cent aan reclame uitgegeven. Over omzet laat staan winst wil Woertman niets zeggen. “Maar we hebben in de tien jaar van ons bestaan elk jaar een plusje gehaald.” Netpoint heeft er voor gekozen de opleidingen te doen bij de klanten intern. Heftruckchauffeur is echt werk, wil Woertman nog wel even benadrukken. Onlangs vond er elders in het land een dodelijk ongeluk met een heftruck plaats. “Een heftruck is prachtig, maar in verkeerde handen een dodelijk wapen. Ik leer de chauffeurs ook te allen tijde op de truck te blijven. In onze cursus staat de truck ook niet centraal, maar de man die er op zit.” ■

17

Vrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op www.twentevisie.nl

column | financieel accent

Blauwe envelop & chronisch ? Ongetwijfeld zullen velen van u de alom bekende blauwe envelop ervaren als een chronische aandoening. Maar de combinatie van de blauwe envelop en chronisch kan ook een voordeel opleveren. Wist u bijvoorbeeld dat u in fiscale zin al snel het stempel chronisch ziek en hiermee een leuke aftrekpost kunt krijgen. Hoe dan? Met de aanschaf van een bril bent u in fiscale zin al snel chronisch ziek. Zo zal de aanschaf van een bril van € 400 al snel resulteren in een verhoging van € 1.658 van uw aftrekpost ziektekosten. Maar haast u zich dan wel dit geldt alleen nog dit jaar! De regeling kost de schatkist handen vol geld (kosten: € 125 miljoen in 2001; € 1,8 miljard in 2007) en wordt in 2008 aanzienlijk versoberd en in 2009 afgeschaft en vervangen. Met het einde van het jaar in zicht en de veranderingen in de fiscale regelingen is november een goed moment om nog even stil te staan bij uw fiscale positie. Is het interessant om nog dit jaar te handelen of uit te stellen naar het nieuwe jaar? In deze bijdrage treft u hiervoor enkele fiscale (einde)jaartips en overige - mogelijk voor u interessante - onderwerpen. Eindejaarstips 2007

Ziektekosten De regeling versobert in 2008 en wordt in 2009 vervangen en dient de schatkist geld op te leveren. Uw uitgave in dit jaar kan mogelijk nog tot aftrek leiden, de kans dat dit volgend jaar nog lukt is aanzienlijk verminderd. Overigens vervalt ingaande 2009 voor de DGA de belastingvrije vergoeding van bijzondere ziektekosten via de B.V.

Studiekostenaftrek Als het aan minister Plasterk ligt gaan de student c.q. zijn/haar ouders meebetalen aan de hogere salarissen van leraren. Algemeen bekend is dat dergelijke ballonnetjes - in eerste aanleg vaak nog lek geprikt door studenten en/of de Tweede Kamer - later alsnog hun uitwerking hebben. Wat rest er dan voor de student en zijn/haar ouders? Het fiscale instrumentarium. De aftrek levensonderhoud kinderen is in bepaalde gevallen, met name bij langdurig studerende kinderen die slechts recht op een lening hebben, interessant. Dit kan een aftrek van € 393 tot € 990 per kwartaal opleveren. Twentevisie 09/2007

En de student (met enkel recht op een lening) die niet is genegen te werken naast zijn studie zou dit beter nog wel even kunnen doen, al is het maar een paar uur. Met een beetje bijverdiensten en de aftrek voor studiekosten kan hij/zij namelijk een negatief inkomen realiseren dat verrekenbaar is met latere jaren. De aftrek geschiedt op basis van het maandelijkse normaftrekbedrag van ca. € 180,- per maand. Stel student Marnix verdient in 2007 € 100. Vervolgens realiseert hij (na vermindering van de drempel van € 500) een aftrek van € 1.660. Zijn negatief inkomen bedraagt € 1.550 en is verrekenbaar met de inkomens van de komende wel ‘productieve’ jaren. Beoordeel ook voorgaande jaren en realiseer waar mogelijk nog deze aftrek.

Vergeten verrekenbeding! Bent u op huwelijkse voorwaarden getrouwd en staat er in uw huwelijksvoorwaarden een verrekenbeding? Vergeet dan niet nog dit jaar de afrekening met uw echtgenoot op te stellen. Als u de afrekening (over een reeks van jaren) achterwege laat, kan dat bij overlijden of echtscheiding tot hoogst onaangename gevolgen leiden.Indien partijen niet aan de verrekenplicht hebben voldaan, wordt het alsdan aanwezige vermogen vermoed te zijn gevormd uit hetgeen verrekend had moeten worden! Uw partner heeft mogelijk recht op de helft van het sedert het aangaan van het huwelijk gegroeide vermogen, terwijl dat wellicht niet overeenstemt met de oorspronkelijke bedoeling van u en uw echtgenoot.

door uw (klein)kinderen wel vermogensrendementsheffing in box III is verschuldigd.

Privé-gebruik auto van de zaak? De auto van de zaak: 14% bijtelling, 25 % bijtelling of helemaal niet. Aan de gemiddelde ondernemer/directeur-grootaandeelhouder zal de 14% bijtelling voor een zuinige auto voorbij gaan. De hiervoor vereiste lage uitstootnormen zullen waarschijnlijk overschreden worden, autorijden moet wel leuk blijven nietwaar? Echter helemaal geen bijtelling zal aanspreken bij de borrels. Maar hoe dan? U betaalt een vergoeding ter grootte van de bijtelling aan uw B.V. Het resultaat is dat u geen bijtelling meer hebt. De hogere winst van de B.V. wordt vervolgens weer via een dividenduitkering aan u uitgekeerd. Is dit de spreekwoordelijk sigaar uit eigen doos? De gecombineerde vennootschapsbelasting- en aanmerkelijkbelangheffing bedraagt maximaal 44,1%. Betaalt u 52% over uw bijtelling in privé dan kan een dergelijk vergoeding u toch een fiscaal voordeel opleveren naast uiteraard de verbaasde blikken van mede DGA’s!

Fiscaal optimaal Bovengenoemde voorbeelden zijn slechts enkele uit de lange lijst met diverse fiscale mogelijkheden om uw fiscale positie (aan het einde van dit jaar) te optimaliseren. U en uw adviseur wensen elkaar toch hetzelfde gevoel: het zit goed zo, op naar de jaarwisseling! ■

Schenken 2007 U kunt zich tijdens de komende feestdagen onsterfelijk maken door een schenking te doen aan uw (klein)kinderen. Volledigheidshalve nog maar even de belastingvrije bedragen: € 4.412 ongeacht de leeftijd van uw kind. Eenmalig verhoogde vrijstelling: € 22.048 voor kinderen tussen 18 en 35 jaar, kleinkinderen € 2.648. Is uw kind al 35 jaar en heeft u nog niet geprofiteerd van de vrijstelling dan is toepassing van de verhoogde vrijstelling nog mogelijk indien de huwelijks - of geregistreerd partner nog geen 35 jaar is. Levert dit u nog wat op? Uw fiscale voordeel: besparing vermogensrendementheffing box III. Daarnaast de besparing van successierechten bij overgang van uw vermogen na overlijden. Wenst u de middelen nog even in portefeuille te houden overweegt u dan een schenking op papier. Realiseert u zich dan wel dat mogelijk

Mr. R.M. Houtman FB De auteur is verbonden als belastingadviseur aan Ten Kate & Huizinga, vestiging Enschede.

19

Michaël van Straalen: ondernemer in Overijssel en voorzitter Koninklijke Metaalunie

interview | metaalunie

Ergernis over uitverkoop van Nederland

mannen en vrouwen op zo’n 80% moet komen. Voor de mannen gaat dat wel lukken, er is een traject tot 2016 uitgezet. Voor vrouwen en allochtonen moet nog een enorme inzet worden geleverd. De in- en uitstroom van medewerkers moet goed op elkaar afgestemd moet zijn.” Van Stralen wil niets weten van slechte ondernemers die maar aanklooien en alleen aan geld verdienen denken. “De meeste ondernemers vinden het juist belangrijk om een goede band te hebben met hun werknemers. Dan praat ik vooral over het MKB,” zegt hij veelbetekenend.

Unilever De uitverkoop van Nederland doet Van Straalen pijn. “Ik begrijp niet dat in politiek Den Haag niet het besef leeft dat bedrijven als Stork en ABN van belang zijn voor de BV-Nederland. Achter deze ondernemingen zitten weer andere ondernemingen die daarvan eten.

‘Ik begrijp niet dat in politiek Den Haag niet het besef leeft dat bedrijven als Stork en ABN van belang zijn voor de BV-Nederland’ We moeten ons goed realiseren dat als dit soort bedrijven in buitenlandse handen komen de werkgelegenheid wellicht gewaarborgd kan zijn, maar dat de vermogensopbouw uit die onderneming wel degelijk naar het buitenland gaat. De gevolgen kunnen zeer verstrekkend zijn; om de een of andere reden lukt het nog niet goed om dat beeld tussen de oren te krijgen. Ja, ik voel me wel geroepen de barricaden op te gaan. In elk interview begin ik er over.” Van Straalen voert als voorzitter van de Metaalunie de ‘kleinmetaal’ aan, Stork valt onder de ‘grootmetaal’. Van Straalen gaat nog verder, hij heeft zich behoorlijk gestoord aan een bedrijf als Unilever dat vanwege aandeelhouderswaarde drie van de zes fabrieken in Nederland sluit. “Er zullen natuurlijk bedrijfseconomische overwegingen zijn die dergelijke besluiten billijken, maar ik zou ook graag horen op welke manier wel in Nederlnd geproduceerd kan worden.” Met zulke opvattingen zullen de Vollebregts en Wientjes van deze wereld Van Straalen niet lang pruimen. “Dat zal wel meevallen, die mensen hebben het hart op de goede plek, maar hun prioriteiten zijn anders dan die van mij.”

Michaël van Straalen, voorzitter van de Koninklijke Metaalunie, heeft zich gestoord aan het sluiten van drie van de zes fabrieken van Unilever in Nederland.

(door Jan Medendorp) Het weekblad FEM Business heeft hem niet opgenomen in de lijst van honderd invloedrijkste bestuurders van dit land. Met zijn lijstje huidige en voormalige nevenfuncties zou dat eigenlijk wel moeten. Of het zou moeten zijn omdat Michaël Angelo van Straalen (51) bij tijd en wijle zich permitteert andere opvattingen te debiteren. De voorzitter van de Koninnklijke Metaalunie is geen bestuurder zoals er dertien in een dozijn gaan. Hij is ondernemer, nog steeds, en hij heeft onder meer een bedrijf in Hardenberg (De Boer BV) en Zwolle (Industrieel Ontwerpbureau Nederland BV).

20

Van Straalen ligt er ogenschijnlijk niet wakker van dat hij niet in de lijst der invloedrijke bestuurders staat. “De Metaalunie is een heel grote branche met meer dan twaalfduizend leden (verdeeld over meer dan vijftig branches). Met die invloed zit het echt wel goed.” Van Straalen is een jaar geleden aangetreden als voorzitter van de Koninklijke Metaalunie. Daarnaast is hij ook voorzitter van de Federatie Werkgeversorganisaties Metaal en Techniek, vice-voorzitter onder Loek Hermans van het MKB, lid van de SER en hij bekleedt nog een paar bestuursfuncties en commissariaten. Opvallend is dat hij na zijn Atheneum-diploma geen HBO- of universitaire studie heeft afgerond.

Hij was ondernemer, al tijdens schooltijd. Dat hij in de metaalsector belandde, was louter toeval. “Ik wilde graag op kamers wonen. Mijn vader vond dat goed op voorwaarde dat ik wat ging bijverdienen. Ik had de keuze tussen vakken vullen in een supermarkt of ondernemer worden. Het was nog de tijd van de vestigingsvergunningen, alleen een technisch bureau kon zonder papieren.”

Ondernemer Dat bedrijf verkocht hij een jaar of zes later en hij trad bij de kopende partij in dienst en weer twaalf jaar later kocht hij het hele bedrijf (Heycop Systemen in Nieuwegein, vijftien werknemers) weer Twentevisie 09/2007

terug. Ruim twee jaar geleden liet zijn toeleverancier De Boer in Hardenberg (met meer dan dertig werknemers) weten met pensioen te gaan. Van Straalen had wel oren naar een overname. “Ik denk dat ik een echte ondernemer ben,” antwoordt hij op de vraag of hij ondernemer of toch vooral bestuurder is. Het grote probleem anno 2007 is de krapte op de arbeidsmarkt. “Onze sector heeft er meer last van dan andere sectoren, denk ik. Waarom? Omdat techniek niet sexy is. Het lukt onvoldoende om mensen tijdens hun middelbare schooltijd een keuze te laten maken voor techniek. Daar wordt echt heel zwaar op ingezet.” Het alternatief is mensen uit het buitenland halen. “We halen al lang technisch Twentevisie 09/2007

hooggeschoolde mensen uit Polen en Slowakije. Kenniswerkers komen inmiddels uit de hele wereld.”

Ontslagrecht Aanpassing van het ontslagrecht lijkt haaks te staan op de krapte op de arbeidsmarkt. “Aanpassing van het ontslagrecht vormt een onderdeel van de flexibilisering van de arbeidsmarkt. Wij worden geacht om een bijdrage te leveren aan arbeidsparticipatie wat deze regering hoog in het vaandel heeft staan; 200.000 medewerkers moeten aan een baan geholpen worden. Wij hebben daarvoor commitment gegeven, wij hebben ook met elkaar afgesproken dat de arbeidsparticipatie voor de beroepsbevolking van

SER De rol en woorden van Van Straalen zijn toch opmerkelijk, omdat ze in hun rol bij de Metaalunie, bij de SER, bij de federatie van metaalwerkgevers door de buitenwacht toch vooral worden beschouwd als een soort loopjongen van de ‘grote jongens’. “Nee, de grote jongens hebben geen zeggenschap over mijn portefeuilles. Wat ik over de bühne breng, is puur vanuit ons kleinbedrijf, het MKB geredeneerd.” En bij de CAO (32.000 bedrijven, meer dan vierhonderdduizend mensen) waar hij eindverantwoordelijk voor is? “Al die branches hebben professionals in dienst, gekoppeld aan een ondernemer. Het zijn dus niet een paar jongens, zoals u stelt, die even alles bepalen.” ■

21

‘Oekraïne is land van onbegrensde mogelijkheden’

achtergrond | handelsmissie

Oost-Nederlandse voedingsbedrijven

op handelsmissie in Kiev

supermarktketens vestigen zich in rap tempo in het land en strijden met elkaar om de beste locaties. “Het is een race tegen de klok,” zegt Bert Vukkink, de Nederlandse marketingmanager van groothandelketen Metro Cash & Carry in Oekraïne. “Alle Oekraïners willen een beter leven en betere eerste levensbehoeften, zoals voeding.” Dit jaar wordt op de markt van verpakte voedingsproducten een groei van 15 procent verwacht.

Kaasmeisje De Nederlandse bedrijven die deelnemen aan de handelsmissie proberen hun graantje mee te pikken. Zij bemannen gezamenlijk een Holland-stand op het World Food Congres, een driedaagse beurs. Producenten uit de hele wereld leggen contacten met potentiële importeurs, distributeurs en inkopers van grote supermarkten. De Nederlandse stand onderscheidt zich met tulpen, klompen,

Benno Grimberg van Grimco Trade op het World Food Congres.

(door Martin Steenbeeke) Hypermoderne supermarkten zijn in dezelfde straat gevestigd als de kleine kruidenier; de Lexus en Lada staan naast elkaar in de file en het moderne zakendoen is doorvlecht met oude Sovjetgebruiken. Oekraïne, sinds 1991 onafhankelijk, schakelt in snel tempo over naar een openmarkteconomie. Dat biedt kansen voor Nederlandse bedrijven, vinden de Kamer van Koophandel Oost-Nederland en het Enschedese bedrijf Grimco Trade. Zij leidden enkele weken geleden een handelsmissie van voedingsbedrijven.

directeur Jeroen Moormann van Cuno Moormann, de producent van wild- en gevogeltespecialiteiten uit Goor. “Ik heb een supermarkt gezien met 85 verschillende soorten rookworsten. Daarmee vergeleken stelt een supermarkt in Nederland niets voor.” De supermarkttournee is onderdeel van de handelsmissie die in opdracht van de Economische Voorlichtingsdienst door Grimco Trade uit Enschede en de Kamer van Koophandel Oost-Nederland is georganiseerd. Eerder bezochten bedrijven uit de textiel-, metaal- en medische technologiesector het land. Volgende maand reizen Nederlandse bouwbedrijven af.

Gewapend met pen en papier bestudeert commercieel manager Ulric Holwerda van Euro Patisserie uit Twello het assortiment koekjes in een supermarkt in het centrum van Kiev. Zorgvuldig noteert hij de prijzen, verpakking en de inhoud. “Wat vooral

Bentley

‘Oekraïne is een land voor de lange adem’ opvalt, zijn de hoge prijzen,” zegt Holwerda. “Dat biedt kansen.” Ook de andere Nederlandse vertegenwoordigers en directeuren van voedingsbedrijven die met een busje langs verschillende supermarkten in Kiev rijden, zijn verrast door de kwaliteit en de grote keuze in de schappen. “Het aanbod is gigantisch,” zegt

22

De economie in Oekraïne (48 miljoen inwoners) is de laatste jaren snel groeiend. Steeds meer westerse bedrijven doen hun intrede. Rusland is nog steeds de belangrijkste handelspartner maar de afzet van Nederlandse producten is snel groeiende en divers. Vooral textiel, industriële, automatiserings- en landbouwproducten zijn gevraagd. In 2006 is er voor 1 miljoen euro vanuit Nederland naar de Oekraïne geëxporteerd. Het Bruto Nationaal Product steeg met zeven procent, vooral dankzij de hogere staalprijzen en inkomens. De welvaart is nog erg ongelijk verdeeld en komt vooral ten goede aan een rijke bovenlaag. Zij geven het geld ook snel weer uit, vooral aan dure merkproducten. In het centrum van Kiev, een stad met 2,6 miljoen inwoners, wisselen chique modezaken elkaar af en heeft autoproducent Bentley een eigen showroom. Grote

‘Je moet gewoon een goede importeur vinden die alles voor je regelt’ een kaasmeisje en muziek van André Hazes. Sommige Nederlandse bedrijven zijn al actief op de Oekraïense markt en laten zich vertegenwoordigen door hun importeur. De Oekraïner die de Grolsch-stand bemant, weet helaas niet veel meer te vertellen dan ‘I like wine’. Voor de meeste bedrijven is de handelsmissie een eerste oriëntatie, zegt manager internationale handel Remco Lucassen van de Kamer van Koophandel Oost-Nederland. “Onze regio telt veel bedrijven uit de voedingsindustrie. Wij merken dat deze sector zoekt naar landen waar het levenspeil omhoog gaat. Bedrijven willen daar bij zijn.” Het effect van een handelsmissie is moeilijk te meten, zegt Lucassen. “Maar je ziet wel dat een aantal bedrijven goede contacten hebben gelegd.” Jeroen van Esseveld van Friesland Foods Boter uit Lochem meldt “goede gesprekken” te hebben gevoerd met Metro Cash & Carry. “Je weet nooit of dat zonder handelsmissie ook was gelukt. Het is in ieder geval belangrijk dat je elkaar ‘face to face’ spreekt, dat werkt beter dan via telefoon of email.”

Oranjerevolutie Enschedeër Benno Grimberg is al ruim tien jaar overtuigd van de groeipotentie van Oekraïne. “Oekraïne is het land van de onbegrensde mogelijkTwentevisie 09/2007

De Nederlandse stand op het World Food congres onderscheidt zich met onder andere tulpen, klompen, een kaasmeisje. Een markt in oude stijl.

heden,” zegt de oud-directeur van de Twentse verladers- en vervoerdersorganisatie ETT. Via Grimco Trade ondersteunt hij samen met zijn broer Martin Nederlandse ondernemingen die zaken willen doen in Oekraïne. Daarnaast heeft hij een eigen consultancybedrijf (Gricon). “Oekraïne was altijd een land met veel potentie maar het kwam er niet uit. Tot de Oranjerevolutie van twee jaar geleden. Dat heeft als een katalysator gewerkt. Nu maken ze het waar.” Tijdens de Oranjerevolutie gingen Oekraïners massaal de straat om te protesteren tegen de lage levensstandaard, corruptie en vriendjespolitiek. Er is sindsdien meer transparantie en democratie in het politieke en economische beleid, maar bureaucreatie en corruptie zijn nog niet uitgebannen. Een enveloppe met inhoud versnelt invoerprocedures en een vergunning wordt sneller verstrekt als een ondernemer ook vindt dat “de lantaarnpalen dringend een opknapbeurt nodig hebben.” Met gemak kun je over de bureaucratie, corruptie en gebrekkige infrastructuur een zwartboek schrijven, zeggen Nederlanders die al enige tijd in het land werkzaam zijn. “Je moet er mee kunnen omgaan. Als je het niet leuk vindt, heb je hier niets te zoeken,” vindt Benno Grimberg. Hij focust zich op de positieve aspecten, zoals een potentiële markt van 48 miljoen inwoners, de ligging op 2,5 uur vliegen van Nederland en de stijgende welvaart. Veel wordt verwacht van het EK-voetbal dat Oekraïne in 2012 samen met Polen organiseert. Het betekent dat bijvoorbeeld het hotelaanbod en de wegen in snel tempo worden aangepast aan westerse maatstaven. Nu is het niet zonder risico om ’s nachts over straat re rijden. Wie midden op Twentevisie 09/2007

de weg een boomstam ziet staan, hoeft niet aan zijn gezichtsvermogen te twijfelen, vertelt Benno Grimberg met een glimlach. “Die wordt als waarschuwing in zo’n gat geplaatst.”

Stempels De Nederlandse ondernemer die denkt met een contract onder zijn arm in het vliegtuig te stappen en korte tijd later met een getekend exemplaar terug wil vliegen, maakt een vergissing, zegt Grimberg. Oekraïners willen een zakenpartner eerst persoonlijk leren kennen en dat betekent dat je de tijd moet nemen. Oekraïne is niet aangesloten bij de Europese Unie en de wereldhandelsorganisatie WTO. Oude Sovjetgebruiken bepalen nog voor een groot deel de zakelijke gedragscode. Dat betekent veel formaliteiten, formulieren, handtekeningen en stempels. “Héél veel stempels, daar zijn ze hier dol op,” zegt Grimberg. Ook de taal vormt een belemmering, want weinig Oekraïners spreken Engels. “Oekraïne is een land voor de lange adem,” concludeert Remco Lucassen van de Kamer van Koophandel. Jeroen Moormann van Cuno Moormann laat zich niet afschrikken. “Je moet gewoon een goede importeur vinden die alles voor je regelt. Hoe die dat doet, maakt mij niet uit.” Het Twentse familiebedrijf doet al zaken met bedrijven in verschillende Europese landen maar nog niet in Oekraïne. Of het wild en gevogelte uit Goor binnenkort in de supermarkten in Kiev ligt, staat nog niet vast. Moormann wil ook de Russische markt nog in kaart brengen. Wel heeft hij zijn beeld over Oekraïne bijgesteld. “Het land is welvarender dan ik dacht. Ik heb zelf struisvogelvlees zien liggen, dus ik zie kansen voor ons in het hogere segment. Met een kipfilet hoef ik hier niet aan te komen.” ■

Benno Grimberg in het centrum van Kiev.

Straatbeeld van Kiev.

23

Vrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op www.twentevisie.nl

column | juridisch gezien

Grip op en internet- en e-mailgebruik Het gebruik van internet en e-mail in het zakelijk verkeer is niet meer weg te denken. Het privé-gebruik in werktijd neemt een steeds grotere vlucht. Werknemers vinden het normaal dat zij op het werk met vrienden mailen of hun vakantie op het internet boeken. In de praktijk komt het recherchebureau diverse vormen van misbruik van e-mail- en internetverkeer tegen. Het gaat dan om buitensporig gebruik tijdens werktijd van chatsites als MSN en community-sites als Hyves. Ook het bezoeken en plaatsen van advertenties op marktplaats is een veelvoorkomend verschijnsel, evenals het versturen van e-mails met een filmpje of andere ‘rotzooi’. Opvallend is dat deze mails steeds worden doorgezonden naar de volgende, inclusief alle voorgaande af(ver)zenders, hetgeen een sneeuwbaleffect tot gevolg heeft. De werknemer die pornosites bezoekt is geen onbekend fenomeen (meer). Het risico bestaat dat werknemers van deze elektronische mogelijkheden een buitensporig gebruik maken. Het spreekt voor zich dat de werknemer zijn verplichtingen uit de arbeidsovereenkomst niet nakomt. Het geschiedt allemaal in de tijd dat u ze betaalt om voor u werkzaam te zijn. Een ander negatief effect is dat uw bedrijfsnaam aan het ongewenste mailverkeer verbonden is. Als werkgever hebt u er belang bij om grip te houden op de omvang en de aard van het privé-gebruik door de werknemers in uw onderneming. Hoe kunt u daar vorm aan geven en welke mogelijkheden staan u ten dienste als van misbruik blijkt? Mag u eigenlijk wel het e-mail en internetgebruik van de individuele werknemer controleren of zijn e-mailberichten openen? Levert misbruik een dringende reden op voor ontslag op staande voet?

Gedragscode en ontslag De werkgever kan het gebruik van e-mail en internet reguleren door richtlijnen vast te stellen. De werkgever kan door middel van een internetprotocol of gedragscode het raadplegen, opslaan of versturen van bijvoorbeeld pornografisch materiaal en/of seksueel intimiderende opmerkingen op of via het netwerk verbieden. De gedragscode is het middel bij uitstek om helderheid aan het personeel te verschaffen over de grenzen van (on)gewenst gedrag in uw organisatie. Stelt de werkgever geen duidelijke grenzen (op schrift), dan is het gedrag van de werknemer al gauw niet of minder verwijtbaar. Twentevisie 09/2007

De aanwezigheid van een gedragscode binnen het bedrijf is van groot belang bij de beoordeling van een e-mail- en internetgeschil. Indien de werknemer de gedragscode overtreedt, kan de werkgever de in de code opgenomen (disciplinaire) maatregelen treffen. Slechts in uitzonderlijke gevallen is ontslag op staande voet mogelijk. Vereiste daarvoor is dat in de gedragscode wordt vermeld a. dat er sprake is van ernstig misbruik en b. dat als sanctie ontslag op staande voet volgt. Andere omstandigheden, zoals de duur van de dienstbetrekking, spelen echter ook een rol. Bovendien is van belang dat de werkgever de gedragsregels consequent handhaaft. De ontbinding van de arbeidsovereenkomst is meestal mogelijk omdat dergelijk gedrag van de werknemer tot een verstoring van de werkrelatie leidt. Aangezien de verstoring aan de werknemer is te verwijten, komt hem geen of een lagere vergoeding dan gebruikelijk toe. De werkgever die een gedragscode hanteert, staat (veel) sterker in een ontbindingsprocedure en is beter ingedekt tegen het moeten uitbetalen van een ontbindingsvergoeding. Werknemers die zich schuldig maken aan e-mail- of internetmisbruik, trachten dit te verdoezelen. Men leegt de geschiedenismap van de bezochte internetsites en verwijdert de tijdelijke internetbestanden en cookies. Tijdens rechercheonderzoek blijkt regelmatig dat een collega stiekem het account van de betrokken werknemer ‘gebruikt’. Een duidelijk signaal is het consequent wegklikken van de pagina bij binnenkomst, hetgeen in interviews vaak naar voren komt. Directe collegae hebben meestal wel een vermoeden, maar ondernemen niets omdat zij niet weten wat zij er mee aan moeten. Stel dus een meldpunt in.

ken vanwege de geanonimiseerde rapportages. U bent wel verplicht om uw personeel in te lichten dat u dergelijke software gebruikt. Een bijkomend voordeel is dat hiervan een preventieve werking uitgaat. Voor onderzoek van het e-mail berichtenverkeer geldt dat er sprake moet zijn van een concreet vermoeden van misbruik van het bedrijfsnetwerk of van ander ernstig laakbaar of strafbaar handelen. Het onderzoek moet zo gericht mogelijk plaats vinden, de onderzoeksperiode moet beperkt zijn en niet relevante gegevens dient u te vernietigen. Ook hier is het van belang dat u de gebruikers informeert over controle- en onderzoeksmogelijkheden. De meeste handelingen laten digitale sporen na ook als bestanden zijn gewist. Forensische experts op digitaal gebied zijn dan een must. ■

Wat mag u doen? De werkgever mag overgaan tot controle van het gebruik van e-mail en internet zodra er een redelijk vermoeden van misbruik bestaat. De inbreuk op de privacy van de werknemer moet in verhouding staan tot het beoogde doel van het onderzoek. Privacy op de werkplek is echter een relatief begrip. Als rechthebbende van het communicatienetwerk bent u bevoegd om na te gaan hoe men van het netwerk gebruik maakt, enerzijds ter controle op naleving van gedragsregels en anderzijds ter voorkoming van risico’s. U bent gerechtigd om de verkeersgegevens te loggen (vast te leggen) via speciaal daarvoor bestemde software. Het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) adviseert zelfs dringend om dergelijke software te gebrui-

Adriaan van Overbeek de Meyer De auteur is werkzaam als advocaat bij Van Overbeek de Meyer c.s. Advocaten te Deventer

Martin Vollenbroek De auteur is werkzaam als coördinator recherche bij RJSecurity te Enschede

25

Legendarisch herendubbel strikte Borg en McEnroe voor eigen toernooi

Jacco Eltingh organiseer met zijn compagnon Paul Haarhuis met hun bedrijf EHTE jaarlijks 250 evenementen, waaronder de TennisClassics in Eindhoven. Foto: Rien Hokken.)

sport | tennisgala

Eltingh en Haarhuis: eerst romantici, dan zakenmensen (door Eddy van der Ley) Ook na hun actieve loopbaan zijn Jacco Eltingh en Paul Haarhuis niet weg te slaan uit de tennissport. Met hun bedrijf EHTE in Epe stampt het legendarische herendubbel jaarlijks 250 evenementen uit de grond, goed voor een omzet met “zeven cijfers voor de komma.” Veruit de meest prestigieuze en kostbare activiteit is de jaarlijkse TennisClassics in Eindhoven, vorige maand goed voor een droombezetting met John McEnroe en Björn Borg. “Toen ze eenmaal de baan opliepen, stond ik als een klein kind te springen en te juichen,” zegt Eltingh. “Er viel een boel spanning van me af.”

van zijn eigen Alex TennisClassics wilde hij, en met hem zijn compagnon Paul Haarhuis, voor de editie 2007 maar één ding: Borg en McEnroe strikken voor hun eerste onderlinge confrontatie op Nederlandse bodem. Koste wat kost. “We zijn in 2006 al met de lobby begonnen, bij de tennissers zelf, maar ook bij hun managers,” zegt Eltingh. “Het kunnen contracteren van zulke grootheden hangt van veel facetten af. De beschikbaarheid, de prijs, de wil, de vraag of ze het toernooi kunnen combineren met andere activiteiten of toernooien en ga zo maar door. Voor McEnroe gold dat hij misschien voor de laatste keer in Europa actief zou zijn. Het was dus een kwestie van nu of nooit.”

Als er een galerij van tennisiconen zou bestaan, zouden Björn Borg en John McEnroe in de top-5 staan. Eind jaren zeventig, begin jaren tachtig ontpopten de onderkoelde Zweed en de explosieve yank zich als dé Grand Slam-veelvraten. Borg schreef zes keer Roland Garros en vijf keer Wimbledon op zijn naam, McEnroe won vier keer de US Open en drie keer Wimbledon. De onderlinge partijen waren zonder uitzondering spectaculair, door het hoge niveau, de spanning én de woede-uitbarstingen van de ‘American Idiot’. “The ball was out? What? You gotta be kidding!”

Hekel aan verliezen

Lobby Als kind, voor de tv in het Gelderse Heerde, zag Jacco Eltingh de legendarische partijen vol bewondering aan zijn netvlies voorbij trekken, als organisator

26

De missie slaagde, Borg en McEnroe streken medio oktober in Eindhoven neer. De indruk van Eltingh? “McEnroe is zoals hij tennist. Zijn gemoedstoestand kan snel wisselen. Onvoorspelbaar, blij, boos, verlegen, uitbundig. Hij kan álles zijn. Volgens mij weet McEnroe zelf niet hoe hij precies in elkaar zit, laat staan een ander. Maar ‘never a dull moment’ met hem. En nog altijd een enorme hekel aan verliezen. McEnroe geeft je op de baan heel veel, Borg meer daarbuiten. Hij is erg beschaafd in de omgang, een goede kerel.” De aanwezigheid van Borg en McEnroe trok een zware wissel op de organisatie. “Het was een kwestie van op de tenen lopen, want bij dit soort mensen moet alles tot in de puntjes geregeld zijn, ook voor je eigen geloofwaardigheid en uitstraling. De bege-

Eenmaal op de baan proefde Eltingh het onderlinge respect tussen Borg en McEnroe. Foto: Rien Hokken.)

leiding, de accommodatie, ze mogen geen reden tot klagen hebben. Borg werd kort voor het toernooi ziek, nou, dan knijp je hem wel even. Ik bedoel, alles valt en staat met dit affiche, we hadden enorm veel voorpubliciteit gehad. Toch werd hij klaargestoomd en toen ze eenmaal de baan opliepen voor hun partij, stond ik dan ook als een klein kind te springen en te juichen. ‘Yes, yes, yes.’ Omdat je pas op dát moment hebt waargemaakt wat je al die tijd hebt verkondigd. Alles valt dan van je af. Ook al hadden ze de bal het bos ingeslagen, het had me niet meer uitgemaakt: de opzet was geslaagd.”

Vier jaarsalarissen Eenmaal op de baan proefde Eltingh het onderlinge respect tussen Borg en McEnroe. “Omdat Borg ziek was geweest, raakte hij aanvankelijk geen pepernoot, maar McEnroe liet hem bewust in de wedstrijd komen, waardoor het een gaaf duel werd. Echt ‘kicken’, wat mij betreft. Ik zag twee helden tegen elkaar spelen.” De prangende vraag: wat kostte het? Eltingh: “Het zou niet chique zijn om bedragen te noemen, maar het is serieus geld. Laat ik zeggen: voor Nederlandse begrippen drie tot vier modale jaarsalarissen. Met andere woorden: je zit wel op zes cijfers voor de komma. Die jongens komen niet voor een appel en een ei, maar zijn hun geld dubbel en dwars waard. Jammer dat ik in sommige kranten dan van die azijnpissige reacties lees. Dat we die oude mannen zwaar betalen om nog een partijtje te komen spelen. Ach, dat zijn geen liefhebbers. ‘Jouw gemis is Twentevisie 09/2007

een anders gemak’, denk ik dan maar. Want vergis je niet: McEnroe is bijvoorbeeld nog altijd van topniveau. Hij won onlangs, in San José, met Björkman nog een dubbeltoernooi bij de profs. Hij is 48 jaar, maar verre van zielig.” Met de begroting van de vier dagen durende TennisClassics in Eindhoven, een activiteit die volledig onder EHTE (Eltingh en Haarhuis Tennis Events) valt, is ongeveer een miljoen euro gemoeid. “Als er geen lijken uit de kast vallen, springen we er wel uit, maar niet royaal. Het geld dat we overhouden is te danken aan de euro-dollar-conversie, maar puur als ‘business-case’ is het niet slim. De uren die ik er zelf insteek - en dat zijn er heel wat geweest - reken ik bijvoorbeeld helemaal niet. En als we per se zouden willen, zouden we er wel het vijfvoudige aan omzet uit kunnen genereren. Maar dat is niet ons heilige doel. We blijven een stelletje door passie gedreven tennisfreaks- en romantici, die graag een mooi toernooi organiseren.”

Nieuwe hoofdsponsor Een toernooi dat hoofdsponsor en naamgever Alex beleggersbank ziet afhaken, maar voor volgend jaar met Afas Erp software een opvolger heeft gestrikt. “Gelukkig hebben we snel op het vertrek van Alex kunnen anticiperen,” zegt Eltingh. “Daardoor zijn we verzekerd van een nieuwe reeks toernooien. Ook hebben we de intentie uitgesproken om de komende drie jaar in Eindhoven te blijven, omdat we daar de beste faciliteiten hebben. Ik hoor nu overal dat we onszelf na Borg en McEnroe niet meer kunnen overTwentevisie 09/2007

treffen. Qua namen misschien niet, maar we zullen zeker weer spectaculaire tennissers proberen vast te leggen. Dan moet je denken aan mannen als Tim Henman, Goran Ivanisevic, Michael Chang en Patrick Rafter. Relatief jonge gasten nog, die garant staan voor een hoog niveau.” Eltingh en Haarhuis kunnen zich zonder veel winstbejag toeleggen op de TennisClassics, in de wetenschap dat hun bedrijf genoeg omzet draait om royaal te kunnen (over)leven. EHTE, met afstand de marktleider op het gebied van tennisevenementen, is op dit moment goed voor ongeveer 250 evenementen per jaar. De organisatie van clinics en kampen, het geven van lezingen en advies: zodra het om tennis gaat, biedt EHTE uitkomst. “Maar ook in dit kader geldt dat we het financiële gewin niet de belangrijkste drijfveer is,” weet Eltingh. “Dat is toch echt het plezier. Het gaat ons erom dat mensen blij met ons en onze inbreng zijn. Dat geeft de meeste voldoening. Ook in dit geval geldt weer: vanuit zakelijk opzicht kan het allemaal een stuk effectiever. Onze kracht en tevens onze zwakte is dat we zelf vaak lijfelijk van de partij zijn. Je kunt niet veel uit handen geven, en willen dat wel meer doen. We zijn nu dan ook producten aan het ontwikkelen die onze naam dragen.” EHTE kent op dit moment een personeelsbestand van zes full-timers. Het aantal part-timers varieert per evenement en kan oplopen tot 200, in het geval van de TennisClassics. Het bedrijf draait een behoorlijke omzet. “Zeven cijfers achter de komma,” weet Eltingh, zonder in details te gaan, “maar er zit nog een behoorlijke groei in.” ■

In het kader van een samenwerking met Unicef schenken Jacco Eltingh en Paul Haarhuis een deel van hun opbrengst aan goede doelen. Het tennisduo, dat al in meer dan honderd landen is geweest, (onder)steunt momenteel een Medisch Centrum in het Zuid-Afrikaanse Elandsdoorn. “Je kunt op drie manieren naar de armoede in de wereld kijken,” zegt Eltingh. “Of het laat je onverschillig omdat je toch weinig kunt doen, of je raakt verlamd door de schrijnende toestanden óf je doet wat je kunt, onder het motto dat alle kleine beetjes helpen. Wij kiezen voor die laatste optie, en proberen Unicef zoveel mogelijk aan te reiken. We zamelen geld in, doneren bedragen, maar genereren ook aandacht voor middel van de vele publiekscontacten die we hebben. Dat zijn er twintig tot dertig miljoen per jaar. Als UNICEF die publiciteit moet inkopen, zijn ze een klap geld kwijt.” Eltingh is blij dat hij zich op deze manier nuttig kan maken. “Maar het verrijkt mijn eigen leven ook, en dat van mijn gezin,” weet hij. “Door de grote afwisseling krijg je een completer beeld van de wereld, en daar wordt een mens nooit slechter van.”

27

De hapjes en drankjes tijdens de opnames van Memphis worden aangeboden door Twentse Catering Groep en Twentevisie.

&SWBBS
PPL
PO[F BBOUSFLLJOHTLSBDIU

t
JOGSBTUSVDUVSF
t
TUPSBHF
t
TFDVSJUZ
t
NBOBHFE
TFSWJDFT

Memphis in beeld




 XXXJDUTQJSJUOM

onderwerp | onderdeel impressie | memphis

Raamdecoratie en Metaal Op 30 oktober vond het radiocafé Memphis opnieuw

5



 plaats in het Arke Stadion in Enschede. De gasten vertelXXXMFGFSJOLOM

den respectievelijk over de groeimogelijkheden van raamdecoratie en het reilen en zeilen van de Metaalunie. Martin Steenbeeke (foto onder) verzorgde zijn laatste interview voor Memphis. Hij vertrekt bij RTV Oost en gaat aan de slag als hoofd communicatie van de gemeente Odlenzaal. De volgende opname van Memphis vindt niet plaats op een gebruikelijke dinsdag, maar op maandag 3 december. Ook de plaats van handeling wijkt af: het radiocafé wordt opgenomen in het restaurant van het Expo Center in Hengelo, tijdens Expo on Horse. De gasten komen allen uit de wereld van het vastgoed: Klaas Hummel, Joël van der Reijd en Rudy Stroink. Er is een beperkte hoeveelheid kaarten. Via de Twentevisie-nieuwsbrief kunt u maandelijks per e-mail een uitnodiging ontvangen. U wordt dan ook op de hoogte gehouden van de gasten. Als u van deze e-mailservice nog geen gebruik maakt, kunt u zich opgeven via www.twentevisie.nl. U ontvangt dan bovendien de maandelijkse nieuwsbrief die een voorproefje geeft van wat de komende uitgave te bieden heeft. De data van de overige Memphis-opnames dit seizoen zijn: 3 december, 8 januari, 5 februari, 4 maart, 8 april, 6 mei en 3 juni van 17.00-18.00 uur.

Op de volgende pagina’s een vervolg van de fotoreportage van de Memphis-bijeenkomst van 30 oktober. TEL  FAX 

Te elfde ure kwam er - wegens ziekte - een afmelding van Wim Salomons, directeur van Hanze Catering in Zwolle. De twee andere gasten hadden echter genoeg te ver tellen om de vrijgekomen tijd te vullen. Als eerste was aan de beur t Christiaan Roetgering (foto boven) van het Enterse bedrijf Coulisse, dat raamdecoratie produceert. Daarna schoof Michael van Straalen, voorzitter van Koninklijke Metaalunie, aan tafel.

Autobedrijf Kamp uw officiële dealer

voor Opel en Chevrolet

28

Tel.: 053 4754500 Fax: 053 4754535 [email protected]

Almelo Weezebeeksingel 4, tel. (0546) 822661 Rijssen Butaanstraat 4, tel. (0548) 531500

, Alle nieuwe auto s en occasions: www.autobedrijfkamp.nl

kantoorconcepten www.ingridkleinsman.nl

29

impressie | memphis

Dé specialist in Twente in werving, selectie & detacheren van topsecretaresses

30

Willemsgang 5, Almelo T. 0546 - 639370

[email protected] www.punctuality.nl

Special Events De expert in groepsreizen voor al uw opsporingen WWWPDRECHERCHEADVIESNL  

www.specialevents.nl T: 0546 628 629 Tubbergen

open december 2007 de Zuidmolen (naast piet Zoomers) Van Loenshof 84 - enschede www.miss-jones.nl

31

Anni Friesinger onder contract bij Asics, schaatst in Lorini by Huisjes Sportswear interview | sportkleding

Wereldrecords uit Loozen (door Gerhard Nijboer) Het klinkt raar, maar het is niet minder waar: nationale, Europese, wereld- en Olympische kampioenen dragen sportkleding die door Huisjes Sportswear in het gehucht Loozen is ontworpen en gemaakt. Schaats- en wielerploegen in diverse landen over de hele wereld willen niets anders dan het merk Lorini dragen, óók al hebben ze contracten met grote merken als Asics, Nike, Puma of Adidas. “We zijn wereldleider op de markt van ‘custom-made’ schaats- en wielerkleding,” zegt oprichter Gerrit Huisjes van het bedrijf onder de rook van Hardenberg. “Maar ook op de markt van de meer gangbare sportkleding blazen we ons partijtje aardig mee”. Lorini by Huisjes Sportswear, hoort het officieel te zijn. Lorini is de merknaam van alle kleding die door het bedrijf in Loozen op de markt wordt gebracht. En in Loozen zijn ze ook bezig met het ontwerpen van specialistisch schoeisel voor diverse takken van sport. “En een atletiekkledinglijn staat nog op ons verlanglijstje,” zegt de 58-jarige Huisjes, die het bedrijf runt met zijn vrouw Truus en zoon Geral. Zo’n dertig jaar geleden begon Huisjes na een niet onverdienstelijke carrière als amateur-wielrenner en een loopbaan in de installatietechniek, met een bedrijf in sportprijzen. “Bekers, medailles, lintjes en vaantjes,” legt Gerrit uit. “Ik had altijd al het voornemen om rond mijn dertigste iets voor mezelf te beginnen. Nadien begonnen clubs en bedrijven me ook steeds vaker naar shirtjes en broeken te vragen. Uiteindelijk hebben we gekozen voor het zélf kleding ontwerpen en verder ontwikkelen qua stof- en materiaalkeuze. Zo zijn we op die specialistische markt van snelle schaats- en wielerpakken gekomen. Of nee, die hebben we samen met de schaatsers en wielrenners zelf gecreëerd”.

Maatkleding In zijn geest is hij altijd sportman gebleven, óók toen zijn lichaam de zware inspanningen moest bekopen met hart- en vaatproblemen. “Ja, ik ben er een paar jaar goed ziek van geweest, maar heb me altijd vastgehouden aan nieuwe uitdagingen. Dat zit gewoon in de genen van een wielrenner: altijd nieuwe grenzen zoeken, kijken wat er nog méér in zit. En vooral ook altijd de beste willen zijn.” Huisjes Sportswear heeft niet de Twentevisie 09/2007

intentie de grootste te willen zijn, zéker niet op het gebied van de gangbare sportkleding. Maar Gerrit en zoon Geral stellen zich wél ten doel om in de specialistische markt van de ‘snelle’ pakken in het topsegment te blijven. “Aan Lorini moet dat denkbeeldige gouden randje van kwaliteit, persoonlijke aandacht en een perfecte pasvorm zitten.” Daarom besteden ze niets van de werkzaamheden uit aan andere bedrijven. Van ontwerp en testen tot en met het bedrukken en het afleveren aan de klant is alles in eigen hand. Daarvoor hebben ze drie productielocaties ter beschikking. In Loozen is de showroom, zit de administratie en de verkoop- en ontwerp- en testafdeling. In het Duitse Itterbeck is de textieldrukkerij met zo’n 30 medewerkers gevestigd en nabij Poznan in Polen is er een productiebedrijf met eveneens ruim 30 medewerkers. “De arbeidsmoraal is in Polen bijzonder hoog. De medewerkers worden, zéker voor hun begrippen, bijzonder goed betaald, maar ze zijn ook zeer flexibel inzetbaar. Verder zijn het vakmensen, die precies kunnen maken wat de individuele klant vraagt, Vergeet niet dat er voor het maken van één wielershirt twaalf handelingen verricht moeten worden. En ze worden op maat geproduceerd op basis van achttien lichaamsgegevens van iedere individuele klant.” De drie vestigingen van Huisjes Sportswear zijn goed voor een omzet van “enkele miljoenen euro’s,” houdt Gerrit Huisjes zich op de vlakte.

Nike Overigens denken vader en zoon Huisjes dat Nike, Asics en al die andere grote jongens niet wakker zullen liggen van hetgeen er in Loozen gebeurd. Nike claimt geregeld dat ze weer eens het snelste pak op de markt gebracht hebben. Tot op heden heeft de Amerikaanse grootmacht dat in de praktijk nog niet waargemaakt, want vrijwel alle wieler- en schaatsrecords zijn gerealiseerd in kleding van Lorini. “We hebben daar bewijzen van, maar kunnen ook weer niet alles zeggen, omdat sommige sporters via hun ploeg een groot kledingmerk als sponsor hebben, maar onze kleding met dát logo dragen.” Een voorbeeld daarvan is de Duitse schaatster Anni Friesinger, die bij Asics onder contract staat, maar bij Huisjes Sportswear het snelle pak aan laat meten. “Zo’n Nike spendeert miljoenen per jaar om te laten weten dat zij de beste en de snelste is. De meeste mensen gaan dat op den duur geloven en gaan mee in die hype. Wij hebben geen grote

Lorini is de merknaam van alle kleding die door Huisjes Sportswear in Loozen wordt gemaakt door Gerrit Huisjes (links).

budgetten, maar proberen telkens in de praktijk te bewijzen dat de waarheid toch iets anders is. Dat lukt ons in de doelgroep heel aardig.” Zo aardig zelfs dat, waar Nike de productie uitbesteedt in onder meer China, Taiwan en India, Huisjes Sportswear de specialistische kleding juist exporteert náár die lagelonenlanden. “En die betalen daar de normale prijs voor.” Zo zullen er tijdens de Olympische Spelen, volgend jaar in Peking, talrijke Chinese sporters in kleding van Lorini actief zijn. Maar ook Japanners, Amerikanen, Australiërs en Scandinaviërs. Overigens behoren niet alleen acht nationale sportbonden en talrijke sportploegen over de hele wereld tot de vaste cliëntèle van Lorini, ook wieler-, schaats-, atletiek- en voetbalclubs (Heerenveen) hebben de weg naar Loozen gevonden. “Fijn zittende kleding geeft mensen moraal en zelfvertrouwen”. “Het zou heel mooi zijn als we een eigen winkelketen van Lorini Sport op kunnen zetten. Waar alle sporters de speciaal voor hun sport ontworpen en op maat gemaakte kleding en schoeisel van Lorini kunnen kopen. Dát is de ultieme uitdaging.” n

33

actueel | nieuws en feiten

Ondernemersnieuws

De nettowinst van TenCate is tot en met derde kwartaal met 13% gewtegen tot 30,5 mijloen euro. De omzet nam toe met ruim 15% tot € 233 miljoen (autonoom +13,3%). Het bedrijfsresultaat groeide met 9% tot € 18,4 miljoen (autonoom - 1%).

Op 1 november j. is de overname van Wegener door Mecom Group uit Londen een feit. Dat betekent het einde van een periode van 104 jaar zelfstandig uitgeefconcern. Apeldoorn wordt het hoofdkantoor voor de Europese operationele groepsfuncties als inkoop, ICT, drukken en P&O. In de gemeente Twenterand is een nieuwe Algemene Plaatselijke Verordening (APV) van kracht, waarin veel regels zijn geschrapt of vervangen door algemene regels. Het positieve gevolg hiervan is dat ondernemers veel minder vergunningen hoeven aan te vragen waardoor de administratieve lasten fors omlaag gaan. De gemeente Twenterand loopt hiermee voorop in Nederland. Burgemeester Koetje licht toe: “Al langer bestond de behoefte om de lasten voor het bedrijfsleven omlaag te brengen. De mogelijkheden daartoe hebben we nu gekregen.” Bij thuiszorginstelling Carint in Hengelo zjin honderden goed gekwalificeerde thuiszorgers te veel in dienst en daarom worden 350 banen geschrapt. Gedwongen ontslagen worden niet uitgesloten. Deze thuishulpwerkers A zijn namelijk te duur. Uit herindicatie blijkt namelijk dat 90% van de cliënten te dure hulp krijgt. Voor hen worde voortaan goedkopere alfahulpen ingezet, die alleen het huishoudelijke werk opknappen. Voor de thuishulpwerkers wordt gezocht naar ander werk of een opleiding, hetgeen voor 1 juli volgend jaar zijn beslag moet krijgen. Tijdens een ledenbijeenkomst van VNONCW Twente bij Dock 36 op 30 oktober jl is Hans Kroeze, algemeen directeur van Asito Dienstengroep in Almelo, tot nieuwe voorzitter gekozen. De 49-jarige, in Hengelo woonachtige Kroeze volgt Rob Snel op, die sinds 2004 voorzitter is geweest van VNO-NCW Twente. Kroeze gaat zich sterk maken voor de ondernemersbelangen die zijn geformuleerd in de ‘Vuist van Twente’. Andere doelen zijn het uitbouwen van de relaties met het MKB en de lokale industriekringen en het opzetten van een krachtig (in)formeel netwerk van en voor ondernemers vanuit de regio naar verschillende overheden. Het zakenblad Incompany heeft, door middel van een onderzoek met 5.000 respondenten, Damsté Advocaten (gevestigd in Enschede en Almelo) uitgeroepen tot het beste advocatenkantoor en het beste adviesbedrijf van 2007 in Nederland. Damsté scoorde gemiddeld een 7,63 en dat is het hoogste cijfer dat ooit is gehaald. In het onderzoek zijn 170 gerenommeerde bedrijven in de dienstverlenende sector beoordeeld, dat wil zeggen advocaten-, accountantsen notariskantoren en communicatiebedrijven. Er is beoordeeld op prijs, service, resultaat en knowhow.

34

warmte, die vanaf 2010 een deel van Hengelo moet verwarmen, is afkomstig van het warme water dat vrijkomt bij het verbranden van afval bij Twence. (Bron: Tubantia.) De Australische partner van TenCate, Sports Technology International, heeft de opdracht gekregen voor levering van de kunstgrasvelden waarop in Beijing de Olympische hockeywedstrijden gespeeld zullen worden. Op basis van nauwe samenwerking tussen beide bedrijven is voor deze kunstgrasvelden een speciaal concept ontwikkeld. Dit concept biedt enerzijds meer fysieke bescherming door een verbeterde schokabsorptie en anderzijds een verhoogde waterafvoer.

Wegens groei gaat autoleasemaatschappij Noord Lease gaat verhuizen naar de Zeearend 10 in Almelo, dicht bij het Polman stadion.

Asito-directeur Hans Kroeze is de nieuwe voorzitter van VNO-NCW Twente.

De Jong & Laan accountants belastingadviseurs sluit aan bij Buiting & Huyben accountants en belastingadviseurs in Eerbeek per 1 januari 2008. Dan zal de Eerbeekse praktijk zijn naam ook veranderen in de Jong & Laan accountants belastingadviseurs. Met deze aansluiting telt de Jong & Laan vestigingen in 27 plaatsen in Noord- en Oost-Nederland en circa 650. Namens de gemeente Enschede heeft wethouder Jelmer van der Zee deze week zeven milieuvriendelijke voertuigen en een perscontainer in ontvangst genomen. De voertuigen en container werden op symbolische wijze overhandigd door Eppo Bolhuis, directeur van Twente Milieu, dat het wagenpark van de gemeente Enschede beheert en onderhoudt. Bolhuis adviseerde de gemeente over milieuvriendelijke oplossingen voor de afvalverwijdering uit het stadserf. Het gaat om een Electrocar en zes voertuigen die aardgas rijden. De Electrocar produceert geen uitstoot van milieubelastende uitlaatgassen.

Het Enschedese bureau Visie heet voortaan Visie Sales Professionals. Tevens zijn er twee nieuwe mensen in dienst getreden: Danny Vermaas, Manager Hoofdkantoor in Enschede en Marcel Steensma, directeur Sales Coaching & Consultancy. Daarmee komt het aantal personeelsleden op twaalf. De voltijd- en deeltijdopleiding Small Business & Retail Management van Saxion Hogescholen heeft een goede beoordeling gekregen van de Nederlands Vlaamse Accreditatie Organisatie (NVAO). Alle hbo-opleidingen in Nederland moeten één keer per zes jaar via een officiële procedure, een zogenaamde accreditatie, hun kwaliteit door de NVAO laten meten. De opleiding is beoordeeld aan de hand van zes onderwerpen, te weten: doelstellingen van de opleiding, programma, inzet van personeel, voorzieningen, interne kwaliteitszorg en resultaten. Met ingang van september 2007 is de opleiding Small Business ook op de Saxion locatie in Deventer gestart. Onlangs hebben de Atletiekunie Spar Nederland een intentieverklaring ondertekend voor het aangaan van een driejarige overeenkomst. Daarbij wordt Spar Nederland partner van de Atletiekunie per 1 april 2008. Tegelijkertijd heeft Spar Nederland een overeenkomst voor 2008 gesloten als partner van de FBK-Games.

Spar Nederland, de Atletiekunie en de FBK-games hebben een intentieverklaring ondertekend.

Ten behoeve van de gebiedsontwikkeling van de luchthaven Twente willen de gemeente Enschede, provincie Overijssel en het Rijk gezamenlijk het ontwikkelbedrijf Vliegwiel Twente Maatschappij (VTM) oprichten. In de bestuursovereenkomst komen de middelen aan de orde die gemeente en provincie in de onderneming zullen inbrengen. Ook wordt aangegeven hoe de luchthaven voor een periode van drie jaar (beperkt) wordt opengehouden. De minister van Financiën stelt onder andere als voorwaarde dat het rendement marktconform is, welk alternatief - met of zonder luchthaven - uiteindelijk ook wordt gekozen. Van de gemeente en provincie samen wordt een totaalinbreng van 30 miljoen euro verwacht. Rupert Accountancy in Delden bestaat tien jaar. In de loop der jaren groeide het bedrijf van vijf naar naar 18 medewerkers en in november 2003 werd een nieuwe vestiging in Goor geopend. Ook is de naam gewijzigd in Rupert Accountants & Fiscalisten. Van 4 tot en met 6 december wordt in de Evenementenhal Hardenberg voor het eerst de Emigratie Vakbeurs gehouden, een beurs voor

De gemeente Hengelo is op zoek naar partijen die willen deelnemen aan het nieuwe warmtebedrijf. Voorlopig heeft Hengelo de besloten vennootschap volledig in het bezit. Er wordt nu met verschillende partijen overleg gevoerd over deelname op een later tijdstip. Dan kunnen zij alsnog een aandeel kopen in het bedrijf. Op dit moment wordt over samenwerking gepraat met afvalverwerker Twence, die de warmte gaat leveren, de provincie Overijssel en de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG). Verwacht wordt dat de transportleiding voor de warmte medio 2009 wordt aangelegd. De eerste woningen worden in dat geval vanaf 2010 via Twence verwarmd. Het is de bedoeling dat zo’n 5000 huizen en 400.000 vierkante meter aan bedrijfsruimte op het net worden aangesloten. De eerste afnemer van de restwarmte is het ROC in Hart van Zuid. De

De gemeente Enschede heeft zeven voertuigen die rijden op aardgas in gebruik genomen

Autoleasebedrijf NoordLease gaat verhuizen naar de Zeearend 10 in Almelo.

Twentevisie 09/2007

ondernemers uit het midden- en kleinbedrijf en de emigratiebranche. De beurs vormt het informatieplatform voor ondernemers uit het middenen kleinbedrijf die plannen hebben op het gebied van internationaal ondernemen. De beurs biedt informatie, advies en ondersteuning gedurende het traject van internationaal zakendoen.

Twentevisie 09/2007

Het ministerie van Economische Zaken geeft voor de verbetering van bedrijventerreinen subsidies aan een aantal gemeenten. Haaksbergen krijgt maximaal 225.000 euro voor Het Varck/Brammelo. Voor bedrijventerrein Westermaat in Hengelo geldt ongeveer dezelfde bijdrage. Het gaat om bedrijfsgebieden waar ondernemers overlast hebben van vandalisme en diefstal en soms zelfs van geweld tegen (vracht)auto’s en gebouwen. Het adviesbureau Atlas Advies uit Almelo is recentelijk verhuisd naar Magna Porta, het meest energiezuinige kantoorgebouw van Nederland. Deze verhuizing vindt plaats in het jaar dat Atlas Advies zijn 10-jarig bestaat viert. De dienstverlening van Atlas Advies uit beleidsadvies, projectmanagement en subsidieadvies bij provincies, gemeenten en ROC’s. Inmiddels heeft het bedrijf meer dan 20 medewerkers in dienst. In de periode 17 september tot en met 12 oktober heeft de Rechtbank de volgende faillissementen doorgegeven. Let wel, tussen het verschijnen van deze uitgave en de uitspraak van de rechtbank kunnen er wijzigingen ontstaan. Voor de actuele situatie kan men terecht bij het handelsregister, telefoon 0900-1234567 of via www.kvk. nl/faillissementen. Almelo: Kleizen Industriële Vormgeving B.V.; Borne: Henk Spies Koi en Vijvercentrum B.V., Henk Spies Holding B.V.; Enschede: Weersink Auto Interieur B.V., Gelink Advies Groep B.V., Pinksterprint B.V., L.E. Plastic Service B.V., Assurantie Management Service Groningen B.V., P. Wilmink, geb. 30-10-1968, hodn P. Wilmink: Hengelo: Idees in Licht; B.V.; Losser: Twince B.V.; De Lutte: Color Printing Factory Europe B.V.; Nijverdal: M.W.T. Nederland B.V.; Oldenzaal: Denda International B.V., Denda Multimedia B.V.; Vriezenveen: M.J.E.B. Brunink, geb 12-12-1988 hodn Goedkoperzijn. ■

Persberichten kunnen per e-mail worden toegestuurd aan [email protected]. Tekst als word-bestand, eventuele foto’s of ander illustratiemateriaal als jpeg, 300 dpi.

35

Uitvaartonderneming in Wierden werkt alléén met vrouwen

interview | vrouwen aan de macht

Vrouwelijke kraaien

Ria Gerritsen Mulkes (links en Diana Keupers: "Het is dankbaar werk, iets waarin vooral vrouwen vaak hun motivatie vinden."

(door Gerhard Nijboer) Ria Gerritsen Mulkes (45) wil niet beweren dat vrouwen met meer gevoel en respect te werk gaan dan mannen. Maar in de praktijk van de Wierdense uitvaartverzorgster blijkt dat wel. Daarom heeft Gerritsen Mulkes ervoor gekozen de uitvaarten alléén door vrouwelijk personeel te laten verzorgen. Dat is zo’n succes gebleken dat er inmiddels acht dames bij Uitvaartverzorging Ria Gerritsen Mulkes in Wierden werkzaam zijn en dat het aantal verzorgde uitvaarten bijna vervijfvoudigd is. Over niet al te lange tijd zal de naam van de onderneming overigens veranderd worden in Uitvaartverzorging Vunera: Voor Uw Naaste Een Respectvol Afscheid. “In die naam ligt onze hele visie en werkwijze verankerd.” Gerritsen Mulkes, moeder van twee puberkinderen, zat vroeger ook al in de uitvaartwereld, maar stopte daarmee vanwege een verschil van inzicht met haar toenmalige werkgever. Na verloop van tijd begon ze het werk “heel erg te missen,” zoals ze het uitdrukt. “Ik heb nooit zoveel op gehad met het zakelijke, maar was wel goed in het begeleiden van nabestaanden. Veel mensen in mijn omgeving adviseerden om voor mezelf te beginnen, maar dat durfde ik aanvankelijk niet.”

Monopolie De onzekerheid kwam vooral ook voort uit hetgeen ze in haar eerdere werkkring had geleerd: “De uitvaartwereld is een heel gesloten wereldje, waarin de grote ondernemingen als Dela, Monuta, Yarden en Ardanta het monopolie proberen vast te houden. Daar kom je als eenling of klein bedrijfje niet gemakkelijk tussen. Daar kwam bij dat ik me juist van hen wilde onderscheiden. Menselijker en persoonlijker vooral, met meer gevoel en respect.” Twentevisie 09/2007

Nadat ze via gezamenlijke kennissen in contact kwam met Diana Keupers, die ook graag in de uitvaartverzorging actief wilde worden, nam Ria toch de grote stap. “Het klikte meteen tussen ons. We vullen elkaar aan. Diana is resoluter, misschien ook wel wat zakelijker en ik ben behoudender en denk wat langer na over beslissingen die we moeten nemen. Heel belangrijk was ook dat onze partners en kinderen er achter stonden. Want zo’n uitvaartonderneming grijpt diep in je eigen sociale leven in. We zijn 24 uur per dag, zeven dagen per week bereikbaar. Het gezin moet zich daar ondergeschikt aan maken.”

Alleen vrouwen Direct vanaf het begin hebben de twee vriendinnen vastgehouden aan hun visie, onder meer door alleen met vrouwen te werken. Verder gaan ze altijd met z’n tweeën naar het eerste gesprek met de familie van de overledene.” Dan kun je optimale aandacht geven en wensen inventariseren. De een praat en luistert vooral, de ander probeert uit dat gesprek de wensen van de vaak geëmotioneerde nabestaanden te destilleren.” Uit die eerste gesprekken met de familie blijkt ook dat de keuze voor alleen vrouwelijke medewerkers een gouden greep is. “Het is moeilijk om keihard te zeggen dat vrouwen meer sociaal, menselijk of persoonlijk gevoel hebben, want dat kan ik niet bewijzen. Maar onze ervaring is dat vrouwen dat wél meer tonen dan mannen. Een arm van een vrouw om de schouders wordt door een nabestaande vaak als vertrouwder en eerlijker ervaren dan de arm van een man. Een vrouw straalt het in elk geval meer uit.” In het eerste jaar ‘deden’ de dames van Ria Gerritsen Mulkes en Diana Keupers achttien uitvaarten, een jaar later het dubbele en dit jaar komen ze zeker uit op zo’n zeventig begrafenissen en crematies.

Adverteren doet de jonge onderneming nauwelijks, ook al omdat ze voorzichtig willen groeien. Overigens heeft de mond-op-mond-reclame inmiddels elke noodzaak om acties voor meer naamsbekendheid te voeren overbodig gemaakt. Niet zelden wordt er bij een sterfgeval in en rond Wierden gezegd ‘daar moet je de dames bij hebben’. Een betere reclame is niet denkbaar. Nabestaanden in Den Ham, Enschede, Rijssen, Almelo en Hellendoorn hebben de uitvaartdames in Wierden ook al ontdekt, ook al hebben ze een verzekering afgesloten bij één van de grote ondernemers. “Al onze dames hebben ervaring opgedaan in de zorgsector, hetzij als bejaardenverzorgster, of verpleegkundige, hetzij als gezinsverzorgster. We streven er naar om ze allemaal een vakopleiding te laten volgen bij de STIVU, de vakorganisatie van de uitvaartverzorgers. Ze worden bij ons voor alles ingezet. Zo wordt de kist bij ons gedragen door alle acht dames. En de dame die het eerste gesprek doet, blijft tot en met de begrafenis of crematie het aanspreekpunt voor de nabestaanden.”

Eigen aula De uitvaartwereld is van oudsher een mannenwereld. De dragers (kraaien), aanzeggers en chauffeurs waren tot voor kort vrijwel altijd van de mannelijke kunne. Ria Gerritsen Mulkes en Diana Keupers denken dat daar snel verandering in komt. “Ons succes zal ook anderen op het spoor zetten. Dat is goed, want té vaak horen we dat de uitvaarten zo onpersoonlijk en respectloos zijn geworden. Met hun specifieke kwaliteiten kunnen vrouwen die trend keren. Het is misschien zelfs wel een van de banen waar vrouwen zich in de toekomst op kunnen gaan richten. Het is dankbaar werk, iets waarin vooral vrouwen vaak hun motivatie vinden.” Gezien de snelle vergrijzing van Nederland zal het aantal uitvaarten in de komende decennia in rap tempo toenemen. Dat noemen ze een groeimarkt, maar dat woord nemen de Wierdense dames niet in hun mond: “Veel te afstandelijk, zo onpersoonlijk. Voor ons betekent het dat we in de toekomst nóg meer nabestaanden willen en kunnen begeleiden bij de uitvaart van hun naaste. Maar we willen daarbij absoluut geen concessies doen aan onze uitgangspunten. Verder willen we proberen om ook Nederlanders van allochtone afkomst een respectvolle en op hun eigen gebruiken gebaseerde uitvaart te bieden. Dat vergt veel luisteren, leren en inlevingsvermogen, maar tóch willen we dat onder de knie krijgen. En de ultieme wens is om een eigen aula te kunnen bouwen.” n

37

Vrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op www.twentevisie.nl

column | personmeelsmarketing

Hoeveel kansen laten uw medewerkers liggen?! Wat is er toch aan de hand in klantgericht en commercieel Nederland? Hoeveel verkoopkansen laten we liggen? Hoeveel aanvragen gaan aan onze neus voorbij? En hoe vaak verkleinen we onze eigen scoringskansen doordat we onvoldoende in kaart hebben op basis van welke criteria de klant uiteindelijk beslist? De volgende voorbeelden illustreren de ernst van deze situatie. Een tijd geleden bezocht ik een speciaalzaak in foto- en videoapparatuur. Voor mij stond een buitengewoon vriendelijke verkoper een echtpaar te woord. Onderwerp van gesprek was een storing aan een spiegelreflexcamera. ‘Ik ga uw camera opsturen en als de kosten lager zijn dan 60 euro laten we hem repareren, zijn ze hoger dan bel ik u om even te overleggen’ hoor ik de verkoper zeggen. ‘Dat is goed’ zegt mevrouw en richt zich tot haar man en zegt ‘Of is dit een goed moment om eens naar zo’n digitale camera te kijken?’. Ik spits mijn oren, nieuwsgierig als ik ben naar de reactie van de verkoper. Heeft hij de verkoopkans gesignaleerd? Reageert hij adequaat of juist niet? Helaas, de verkoper blijkt te druk met het invullen van zijn bon en helpt de verkoopkans onbewust om zeep: ‘Hier heeft u de kopie van de reparatieaanvraag, en ik bel u als de reparatiekosten hoger uitvallen of op het moment dat de camera weer binnen is.’

Voorbeelden Een andere situatie. Wij besloten om onze server en een aantal werkstations te vervangen. Dat werd immers hoog tijd. Zo gezegd zo gedaan. Er volgden een aantal gesprekken met verkopers van verschillende leveranciers. In de eindfase van een eerste gesprek stelt de desbetreffende verkoper - nadat we uitgebreid gesproken hebben over de nieuwe server, de werkstations en de bijbehorende backupsystemen - de volgende vraag: ‘Prima, ik ga mijn huiswerk doen, u heeft mij verteld dat u meerdere partijen heeft uitgenodigd, hoe groot is de kans dat wij tot zaken komen?’ Mijn collega reageerde als volgt ‘Nou, wij hebben inderdaad ook met twee andere leveranciers gesproken en in de basis hebben wij een voorkeur om met onze huidige leverancier in zee te gaan, die heeft ons immers nog nooit in de steek gelaten, maar natuurlijk krijgt u een eerlijke kans’. ‘Prima’ reageerde de verkoper ‘Daar ben ik blij om. Ik ga een voorstel uitwerken.’ Jammer, jammer, jammer. De verkoper verlaat opgewekt het pand terwijl hij essentiële informatie mist om tot zaken te komen. Welke informatie hij mist? ‘Op basis van welke criteria gaan we beslissen? Wat zou voor ons Twentevisie 09/2007

een reden zijn om van leverancier te wisselen? Wat hebben we afgesproken over het vervolgtraject met de andere aanbieders?

teren, vragen en doorvragen. Ruud van Nistelrooy traint ook iedere dag. Houd dus vol en zorg voor herhaling.

Luisteren en doorvragen

Luister mee en coach! Schaf een meeluisterset aan voor telefoongesprekken en ga met uw buitendienst mee op bezoek. Geef na afloop feedback en zorg dat uw medewerkers het gevoel houden dat u dit doet om ze beter te maken en niet om ze te controleren

Herkenbaar? Vast wel! Ook u bent immers dagelijks klant. De praktijk bewijst dat goed luisteren en diep en breed doorvragen vaardigheden zijn die we van nature in zeer bescheiden hoeveelheid meekrijgen. Wie deze vaardigheden wel beheerst heeft meer en diepgaander inzicht in hetgeen de klant daadwerkelijk beweegt. Daarnaast wekt grondig en dieper doorvragen vertrouwen in de oplossing die u uiteindelijk aanbiedt. En beide aspecten samen vergroten direct uw verkoopkansen. Maar waarom is dat luisteren en doorvragen dan zo lastig, denkt u? De oorzaak ligt op een aantal fronten. In de eerste plaats zijn we in de waanzin van de dag sterk geneigd ‘het verhaal’ van de klant te vergelijken met een soortgelijke situatie die we bij een andere klant eerder zijn tegengekomen. Dit leidt tot ‘aannames’ die lang niet altijd blijken te kloppen. Ook de ‘ervaringsvalkuil’ speelt hierin een rol: ‘Als ik de parkeerplaats op rijd, weet ik het al wel’, vertrouwde een senior accountmanager mij laatst eens toe. Over aannames gesproken! Daarnaast zijn velen van ons terwijl de klant praat te druk met het formuleren van ons eigen aanbod en ons ‘verkoopverhaal’. Hierdoor zijn we niet meer gefocust op dat wat de klant ons te vertellen heeft en missen we essentiële informatie.

Ik wens u veel succes en ben erg nieuwsgierig naar uw doorvragen op het bovenstaande! ■

Vaardigheden verbeteren Hoe kunt u deze vaardigheden nu bij uw eigen medewerkers verbeteren? Daag uw medewerkers voortdurend uit! Stel ze na afloop van een klantcontact de vragen waarvan u wilt dat zij die aan uw klant of prospect stellen. Wat gaat er bij de klant in 2008 veranderen? Waar liggen zijn prioriteiten in 2008? Op basis van welke criteria gaat de klant beslissen? Wat moet er na de aanschaf van een nieuw systeem beter gaan? En wat nog meer? Wanneer heeft de klant een vervolggesprek met de concurrentie? Wat heeft de concurrent aangeboden? Wat moeten wij doen om een voorkeurspositie te creëren? Waarom gaat de klant uiteindelijk voor ons kiezen? Kunnen we deze deal wel winnen? Op basis waarvan dan? Bouw trainingsmomenten in tijdens teamvergaderingen. Laat uw medewerkers een aantal rollenspellen doen en evalueer deze kort op luis-

Arjan Bloemendaal Directeur Jobo Training & Coaching en XL10 Training

41

vastgoed | transacties

Vastgoed transacties Almelo u Plaggemars Makelaars heeft namens de particuliere belegger Hanaman BV de Wierdensestraat 25 verkocht aan eveneens een particuliere belegger . Het betreft circa 1.100 m² kantoorruimte en de huur bedraagt € 130.000,- . De koopsom is niet bekend gemaakt. u U niek Bedrijfsmakelaars heeft aan het

Twentepoort Oost 45 circa 210 m² kantoorruimte verhuurd aan Visser & Smit Hanab B.V. De huurprijs bedraagt € 160,00 per m².

DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft bemiddeld bij de verhuur van ‘het oude stadhuis van Lonneker te Enschede’ aan de Hengelosestraat 52.

u Plaggemars Makelaars heeft namens eigenaar

Spitman vastgoed circa 150 m² winkelruimte aan het Vincent van Goghplein 12 verhuurd. De huurprijs bedraagt € 18.000,- per jaar. u N a m e n s e e n p a r t i c u l i e r h e e f t U n i e k

Bedrijfsmakelaars circa 870 m² winkelruimte verhuurd aan de Schoolstraat 61. De huurder is Baby Outlet. u Namens een particuliere belegger heeft Uniek

Bedrijfsmakelaars een winkelruimte met bovenwoning aan de Bornsestraat 12 aangekocht. De winkelruimte is per 1 januari 2008 verhuurd aan Stam+ VOF. Weghorst Makelaardij trad op namens verkoper. u B erdal Rubber & Plastics heeft het bedrijfs-

complex van General Electric op het Bedrijvenpark Twente gekocht. In totaal betreft het circa 8.000 m² bedrijfsruimte op een kavel van 3,1 hectare. DTZ Zadelhoff trad op namens verkoper General Electric.    u D T Z Z a d e l h o f f v. o . f . h e e f t n a m e n s

Kobes Plastics het bedrijfspand aan het Bedrijvenpark Twente 47 verhuurd aan

Tecnotion B.V. Het totale object is circa 430 m² groot. De huurprijs bedraagt € 26.500,- per jaar.   u N amens de Regiopolitie Twente heeft DTZ

Zadelhoff v.o.f. bemiddeld bij de verkoop van het Vincent Van Goghplein 29. De koopsom werd niet bekend gemaakt en de koper is J. De Roo Dierenspeciaalzaak.  Borne u Uniek Bedrijfsmakelaars heeft collegiaal met Asbroek de Kinkelder circa 760 m² kantoor, bedrijfs- en showroomruimte verhuurd aan de Hanzestraat 25. De huurder is een dienstverlenend bedrijf. De huurprijs bedraagt circa € 55,00 per m² en de verhuurder is een particulier. u Namens een particuliere belegger heeft Uniek

Bedrijfsmakelaars heeft circa 470 m² winkelruimte met circa 80 m² magazijn verhuurd aan de Hofstraat ong. Het betreft een nieuw te bouwen winkelruimte met appartementen. De huurder is Leads Jeans & Fashion.

Enschede u Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. heeft namens haar opdrachtgever, een institutionele belegger, de winkelruimte met een oppervlakte va 110 m² aan de Haverstraatpassage 40 verhuurd aan Outlet Twente v.o.f. De huurprijs bedraagt € 25.000,- per jaar. u Namens de verhuurder, een particuliere belegger,

heeft Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. 100 m² kantoorruimte aan de Haaksbergerstraat 120a verhuurd aan Kalk Advocaten. De huurprijs is niet bekend gemaakt. u DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft namens de woning-

corporatie bemiddeld bij de verhuur van de Deurningerstraat 115. De huursom bedraagt € 21.000,- en de huurder is thuiszorginstelling Hanimeli.   u Bagels & Beans, een horecaconcept met diverse

vestigingen in Nederland, heeft de winkelruimte met een oppervlakte van 195 m² aan de Korte Hengelosestraat 33 gehuurd. De huurprijs is niet bekend gemaakt. Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. bracht deze transactie namens de verhuurder, een particuliere belegger, tot stand. u Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. heeft

namens de verhuurder, een particuliere belegger, de winkelruimte aan de Korte Hengelosestraat 14 verhuurd. De ruimte zal ten behoeve van een daghoreca-concept worden ingevuld. De huurprijs bedraagt € 22.000,- per jaar. u N amens een particuliere belegger heeft DTZ

Zadelhoff v.o.f. heeft bemiddeld bij de verhuur van ‘het oude stadhuis van Lonneker te Enschede’ aan de Hengelosestraat 52 te Enschede. De huurprijs is marktconform en de huurder is SQILLS B.V.   Uniek Bedrijfsmakelaars heeft circa 470 m², nieuw te bouwen winkelruimte aan de Hofstraat in Borne verhuurd.

Twentevisie 09/2007

u N amens de zittende huurder, Staffplanning,

heeft Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. de kantoorruimte met een grootte van 122 m² aan

43

›

de Hengelosestraat 46 verhuurd. De huurder is Monito B.V. De huurprijs bedraagt € 19.000,per jaar. Haaksbergen u A an de M A de Ruyterstraat 20b is circa 160 m² bedrijfsruimte verhuurd aan een eenmanszaak. Euverman Temmink & Partners Bedrijfsmakelaars bracht deze transactie tot stand namens de opdrachtgever. De huurprijs bedraagt € 5.250,-. Hengelo u Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. heeft voor AE Rotor Techniek aan de J.M. Keynesstraat 357-359 circa 1.038 m² kantoorruimte aangehuurd. De huurprijs bedraagt € 135,- m²/jaar en de verhuurder is een particuliere belegger.

Aan de Wegtersweg 80, 82, 84 & 102 in Hengelo is door Uniek Makelaars circa 5.600 m² deze commerciële ruimte verkocht.

plaatsruimte aan de Vosboerweg 16 aangekocht. ten Hag Makelaars trad op namens de verkoper.

u I n het project Kanaalkwartier zijn door

bemiddeling van Euverman Temmink & Partners Bedrijfsmakelaars twee nieuw te realiseren bedrijfsunits van elk circa 200 m² verkocht. De koopsommen bedragen naar verluidt € 190.000,- per unit.

u MVM Engineering B.V. heeft circa 2.125 m²

u Uniek Bedrijfsmakelaars heeft namens een parti-

u Euverman Temmink & Partners Bedrijfsmakelaars

culier circa 5.600 m² commerciële ruimte verkocht aan de Wegtersweg 80, 82, 84 & 102. Uniek trad op namens de verkoper en ten Hag Makelaars namens de koper, eveneens een particuliere belegger.

heeft namens opdrachtgever 6 nieuwbouw bedrijfsunits van circa 68 m² in het project Hegemansweg/Langelermaatweg verkocht. De koopsommen lopen uiteen van € 53.500,- tot € 74.500,-.

u DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft namens een pariculiere

Oldenzaal u De firma Ropeblock uit Oldenzaal heeft aan de Zwollestraat een bouwkavel van 15.000 m² gekocht voor hun nieuwe vestiging. De koopsom bedraagt € 95,- per m². Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. trad op namens de verkoper, Jufferbeek, een combinatie van meerdere projectontwikkelaars.

belegger circa 4.000 m² bedrijfsruimte aan de Saffierstraat 18 verhuurd aan P&A Sports B.V. De huurprijs bedraagt 137.500,- per jaar. u Uniek Bedrijfsmakelaars heeft namens een parti-

culiere belegger circa 525 m² showroomruimte, circa 175 m² kantoorruimte en circa 225 m² werk-

bedrijfsruimte gehuurd aan de Smaragdstraat 3. De huurprijs bedraagt € 30,- per m² per jaar. DTZ Zadelhoff v.o.f. bracht deze transactie namens de eigenaar van het object tot stand.

u N amens de verhuurder, Aberdeen Property

Investors, heeft Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. de winkelruimte met een oppervlakte van 83 m² aan de Deurningerstraat verhuurd. Huurder is Guts & Gusto, een winkel in bijouterie. De huurprijs bedraagt € 22.000,- per jaar. Nijverdal u Levite Makelaars B.V. verkocht namens de eigenaar een bedrijfsunit van totaal 670 m² inclusief 175 m² kantoorruimte op de begane grond en 170 m² op de 1e verdieping aan de Rudolf Dieselstraat 25 aan een groothandel in sanitair. De koopprijs bedraagt naar verluidt € 345.000,v.o.n. Rijssen u U niek Bedrijfsmakelaars heeft aan de Nijverdalseweg 145 circa 70 m² kantoorruimte verhuurd aan Aero Dynamiek. De verhuurder is een particuliere belegger en de huurprijs bedraagt € 100,- per m². u A an de Nijverdalseweg 145 heeft Uniek

Bedrijfsmakelaars circa 65 m² kantoorruimte verhuurd aan Villa Nova Bouwbemiddeling B.V. De huurprijs bedraagt € 110,00 per m² en de verhuurder is een particuliere belegger. Vriezenveen u Uniek Bedrijfsmakelaars heeft namens een particulier circa 310 m² bedrijfsruimte verhuurd aan de Nijverheidsstraat 10. De huurprijs bedraagt € 10.025,- per jaar. De huurder is een particulier. n

Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. heeft deze kantoorruimte aan de Hengelosestraat 46 in Enschede verhuurd.

Twentevisie 09/2007

Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. verhuurde deze winkelruimte aan de Korte Hengelosestraat 33 in Enschede.

45

actueel | personeelstransfers Leadership is not magnetic personality--that can just as well be a glib tongue. It is not making friends and influencing people --that is flattery. Leadership is lifting a person`s vision to higher sights, the raising of a person`s performance to a higher standard, the building of a personality beyond its normal limitations. (Peter Drucker)

Mens en organisatie Voor de maand november werden de volgende opmerkelijke transfers op management- en directieniveau in Twente bij de redactie van Twentevisie aangemeld. Outplacementbureaus, werving- en selectiebureaus, bedrijven of instellingen, maar ook nieuwe medewerkers zelf kunnen recente transfers doorgeven aan de redactie van Twentevisie via www.twentevisie.nl (voorpagina, rechts in de menubalk). Carroll Terleth (46) is per 3 oktober jl. benoemd tot directeur Zorgservices Twente (ZST). Terleth is afkomstig van het Leids Universitair Medisch Centum (LUMC), waar hij directeur van het nascholingsinstituut Boerhaave was.

Carroll Terleth Per 1 oktober is mr. Hans Goorhuis werkzaam als directievoorzitter bij Rabobank Achterhoek-Oost. Daarvoor was hij vijf jaar algemeen directeur van Rabobank Tubbergen. Vanaf 1993 werkt Hans Goorhuis binnen de Rabobank-organisatie.

Martin Steenbeeke (43) wordt met ingang van 1 december 2007 Hoofd Communicatie van de gemeente Oldenzaal. Momenteel is Martin Steenbeeke werkzaam als redacteur/verslaggever bij RTV Oost, correspondent Oost-Nederland voor NRC Handelsblad en als debatleider. Als schrijvend journalist is Steenbeeke onder meer verbonden aan NRC Handelsblad en het zakenblad Twentevisie. Per 1 oktober is Henny Roerink als manager gestart bij Sportboulevard Enschede, een samenwerkingsverband tussen vijftien sportverenigingen, zeventien basisscholen en Fysiogym in Enschede Zuid. Het doel van de stichting is met name de schoolgaande jeugd tot sport te stimuleren. Henny Roerink was hiervoor jarenlang werkzaam als bedrijfsleider van de HEMA vestiging in Oldenzaal.

Henny Roerink Frank Mink (45) is in juni 2007 benoemd tot Algemeen Directeur van Johma. Hiervoor werkte hij in de frisdrank- en voedingsindustrie. Hij was onder andere algemeen directeur bij Nutricia Drinks, Riedel Drinks (Friesland Foods) en Wessanen.

Hans Goorhuis Wim Boomkamp (55) wordt de nieuwe voorzitter van de Raad van Bestuur van Saxion Hogescholen in Enschede en Deventer. Boomkamp volgt Cor Boom op, die per 1 januari 2008 zijn functie neerlegt. Wim Boomkamp is al enige tijd lid van de Raad van Bestuur van Saxion. Per 1 september is Marie-Jeanne Boltong aangesteld als hoofd maatschappelijke ontwikkeling bij de Gemeente Wierden. Voor haar aanstelling is ze werkzaam geweest als manager bij de Gemeente Eindhoven en GGZ Rotterdam Laurens Wytzes (46) uit Hengelo is per 1 augustus 2007 aangetrokken als Operations Director bij Van Merksteijn in Almelo. Hij is bij de Van Merksteijn groep verantwoordelijk voor de operationele gang van zaken. Wytzes was de laatste 12 jaar werkzaam bij Brugman Radiatoren B.V. als Technisch Directeur.

Laurens Wytzes Twentevisie 09/2007

Frank Mink Jan-Jaap Bats (35) uit Enschede is per 1 september als salesmanager aangetrokken bij Contict in Oldenzaal. Hij is verantwoordelijk voor de aansturing van het verkoopteam mobiele telefonie en voor de marketing van het bedrijf. Voorheen werkte Bats bij een Nieuwsblad, - en internetuitgeverij in het Westen van het land als accountmanager.

Jan-Jaap Bats De Aanleiding Relatiemanagement heeft per 1 augustus het team versterkt met client service manager Claire van Heek. Van Heek heeft 7 jaar sales-ervaring opgedaan op het hoofdkantoor van Oad Reizen in Holten. De aanleiding houdt zich bezig met diverse disciplines van relatiemagagement zoals de organisatie van evenementen, symposia en sponsoractiviteiten.

BijNaam: ABN AMRO Hans Kroeze is Ineke van Mechelen per 1 september Leeftijd: benoemd 49 jaartot Relationship Manager Health Care Woonplaats: & Public Hengelo Sector voor de regio Noord Oost Nederland. BurgerlijkeHiervoor staat: gehuwd was ze en gedurende vader vantwee 3 jaar Directeur kinderenPreferred in de leeftijd Banking van regio 18 totEnschede. 22 jaar Huidige functie:Algemeen directeur Asito Dienstengroep. Doet nu ook: Voorzitterschap VNO-NCW Twente Credo: “Combineer het goede van het oude met het betere van het nieuwe!” Wat drijft u om zich in te zetten voor de VNO NCW Ik vind het gewoon leuk om bestuurlijk bezig te zijn. Tijdens mijn tijd bij Ten Cate was ik actief in de branchevereniging voor de Rubberen Kunststof verwerkende Industrie (NRK). Ook ben ik lid van het algemeen bestuur van de branchevereniging voor de schoonmaak en bedrijfsdiensten (OSB) en ik zit namens VNO- NCW in het bestuur van de Kamer van Koophandel. Mijn werk is gewoon mijn passie. En zo kan ik een bijdrage leveren aan het bedrijfsleven in het algemeen: het behartigen van belangen van ondernemers. Want het is toch ook een eer als je gevraagd wordt voor de functie van Voorzitter van VNO-NCW Twente. Wat betekent VNO NCW voor Twente? VNO-NCW heeft als doel de belangenbehartiging van ondernemers in de ruimste zin. Hierbij hebben we in Twente een vijftal prioriteiten op de agenda staan zoals ruimte om te ondernemen in de regio Twente, infrastructuur - denk aan de verbetering van de A1 -, en wet- en regelgeving. Hiermee willen we projecten vereenvoudigen en gemeentelijke administratie verminderen. Uiteraard is er ook veel aandacht voor de arbeidsmarkt & onderwijs. Denk aan instroombevordering in het onderwijs en het verbeteren van de aansluiting van de kennisinstellingen met de beroepspraktijk. Welke koers gaat u varen met de VNO NCW? Ik ga me als nieuwe voorzitter dan ook sterk maken voor deze punten, de ‘Vuist van Twente’ zoals we dit noemen. Daarnaast wil ik waar mogelijk en zinvol de relaties met het MKB en de lokale industriekringen uitbouwen. Ik denk dat het bundelen van onze krachten voordelen kan brengen bij de realisatie van vaak gemeenschappelijke doelen..

47

IKT Visie op…

Duurzaam ondernemen

De zorgen van Rinnooy Kan 58 over het onderwijs Creativiteit is voor iedereen 60 Jan Eijsinks afrekensystemen 62 Façadis wil breder opereren 65 Het afscheid van JP 66 Scope en IKT-nieuws 67 Twente Agenda 68

Al Gore heeft heel wat losgemaakt met zijn documentaire ‘An incovenient truth’ waarin vooral de nadruk wordt gelegd op de oorzaak en consequenties van de opwarming van de aarde. Maar duurzaam ondernemen is veel breder: het nadenken over milieutechnische aspecten van het runnen van een organisatie is uiteraard belangrijk, maar echt maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) heeft naast technische aspecten ook te maken met sociaal, ecologisch en economisch beleid. Je krijgt dan te maken met onder andere integriteit, ethiek en moraal en dat zijn nu juist begrippen die we allemaal kennen, maar waarvan de definities erg subjectief en persoonlijk zijn. Daarom is het ook zo moeilijk daar wettelijke regels voor te maken. We lezen dagelijks in de kranten over schandalen bij bedrijven waarbij integriteit ver te zoeken is. Dat komt mijns inziens vooral door het feit dat wij door berichtgevingen in de pers de samenleving gefragmenteerd voorgeschoteld krijgen, terwijl onze huidige samenleving veel fatsoenlijker is dan die van 300 jaar geleden. Als het erop gaat lijken dat een samenleving haar zelfreinigend vermogen heeft verloren, gaan we al gauw zoeken naar oplossingen van bovenaf met gedragscodes en regelgeving. Maar MVO bestaat niet uit gedragsregels, het wordt opgebouwd uit waarden die sterk persoonlijk bepaald zijn, In het bedrijfsleven wordt je integriteit vaak op de proef gesteld en kom je toch al gauw in een grijs gebied waarbij, zeker achteraf bekeken, ook zaken kunnen gebeuren die de toets der kritiek niet altijd kunnen doorstaan. Toch zullen bestuurders van ondernemingen steeds het goede voorbeeld moeten geven, want dat gedrag wordt naar beneden gekopieerd. Er zijn al veel goede voornemens en mooie woorden geschreven over maatschappelijk verantwoord ondernemen. Het komt er nu op aan te laten zien dat we daar persoonlijk ook ernst mee willen maken. Geert de Raad Voorzitter IKT

Stichting Industriële Kring Twente - Postbus 5501, 7500 GM Enschede - Tel. 053 - 48 49 980 - Fax 053 - 48 49 985

| Twentevisie | Jaargang 19 | Nummer 9 | November 2007 |

Alexander Rinno o y Ka n

Dubbeltjes moeten

t i j d e n s J a a r v e rg a d e r i n g I K T:

kwartjes worden en met name door het erg gedifferentieerde onderwijssysteem én vooral door de jonge leeftijd waarop ouders en kinderen gedwongen worden een keuze te maken. Rond het twaalfde jaar wordt bepaald of de route via het VMBO zal lopen naar een beroepsopleiding of via HAVO en VWO naar het hoger onderwijs. “Duitsland kampt door dezelfde oorzaken met dezelfde problemen.” In Nederland zijn voor de laatbloeiers de alternatieve routes inmidels zo goed als afgesloten. De lijn MBO-HBO-WO is in de praktijk onmogelijk geworden.” Terugkijkend en met de wetenschap van nu concludeert Rinnooy Kan dat de discussie over de middenschool onhandig is gevoerd. “Ik heb het toen ook afgedaan als dogmatisch geneuzel, maar zie nu dat landen, waarin het keuzemoment rond de 15e verjaardag ligt, het veel beter doen.”

58

Veel verloren talent Hét grote gevaar van deze ontwikkeling is dat we afstevenen op een enorme segregatie in het onderwijs tussen allochtoon en autochtoon. Vooral in de grote steden, waar de allochtonen dicht op elkaar wonen en naar dezelfde school gaan. Zij hebben amper steun van ouders en onder de docenten is een enorm verloop. Zij stromen door naar het laagste niveau van het VMBO, terwijl de kinderen op de witte scholen, met betrokken ouders wél al hun talenten kunnen ontplooien. Volgens Rinnooy Kan zullen op korte termijn de alternatieve routes weer moeten worden geopend om dit enorme verlies aan talent te beperken en laatbloeiers (en met name allochtonen) de kans te geven om door het stapelen van diploma’s door te groeien. “Een kenniseconomie kan zich niet veroorloven om op deze grote schaal talent te verwaarlozen!”

20% lerarentekort

Alexander Rinnooy Kan heeft grote zorgen.

Het niveau van het Nederlands onderwijs gaat zienderogen achteruit. Zaten we qua financiering tien jaar geleden nog in de top tien van de OECD-landen, nu zijn we afgezakt naar de middenmoot en bevinden ons in gezelschap van de vakantielanden in Zuid-Europa. Reden voor Alexander Rinnooy Kan om de noodklok te luiden. De voorzitter van de Sociaal Economische Raad sprak tijdens de 32e Jaarvergadering van IKT over zijn drie zorgen over de Nederlandse kenniseconomie. Twente is - in zijn ogen - een voorbeeldregio van Nederland als het gaat om het ontwikkelen van de kenniseconomie en de samenwerking tussen bedrijfsleven en kennisinstituten. “Ik hoop daarom juist hier bondgenoten te vinden in mijn pogingen om deze zorgen te verminderen.”

(door Niko Wind)

Hoewel Twente het - mede door Harry van den Kroonenberg’s Ondernemende Universiteit – als kennisregio erg goed doet, gelden de zorgen van Rinnooy Kan ook voor deze regio als onderdeel van Nederland en Europa. “Kennis wordt onze belangrijkste productiefactor en onze welvaart zal afhangen van de mate waarin we erin slagen deze kennis te ontwikkelen.”

Schoolkeuze Het eerste bedrijf in het door Rinnooy Kan ten tonele gevoerde drama heeft betrekking op een breed verbreid misverstand dat het onderwijs in Nederland zo is ingericht dat iedereen gelijke kansen heeft. Het toptalent mogen we dan verwaarlozen, maar aan de basis doen we alles om iedereen de kans te geven om zijn of haar talent te ontwikkelen. “Zo zou het moeten zijn, maar helaas is dat beeld onjuist. Onderzoek van de OECD laat zien dat de sociaal-economische herkomst nog steeds een belangrijke voorspeller is voor de kansen van een kind in het onderwijs. Wie in Nederland voor een dubbeltje geboren is, schopt het bijna nooit tot kwartje.” Dit komt, volgens Rinnooy Kan, door ons onderwijsstelsel

Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen

Uiteraard ging Alexander Rinnooy Kan uitvoerig in op de resultaten van het onderzoek dat een commissie onder zijn leiding kort daarvoor had gepresenteerd en dat inmiddels door de politiek is omarmd: de dubbele lerarenproblematiek. Het is bekend dat er een enorm tekort aan leraren dreigt te ontstaan. En in tegenstelling tot Minister Plasterk een maand eerder bij de opening van het academisch jaar van de Saxion Hogescholen, noemde Rinnooy Kan wél cijfers. En die waren schokkend: drie van de vier leraren in het voortgezet onderwijs zullen in de komende zeven jaar verdwijnen omdat ze met pensioen gaan of elders een (beter betaalde) baan vinden. “Het is onmogelijk om dit tekort adequaat in te vullen.” Het lerarenprobleem wordt verergerd omdat de kwaliteit van de kandidaten voor de lerarenopleidingen en de PABO’s onder de maat is. Rinnooy Kan rekende voor dat een lerarentekort van 2% onherroepelijk leidt tot lesuitval. “De tekorten zullen in de komende jaren kunnen oplopen tot 10 á 12%. In het fraaie Twente zal dit tekort wel niet zo hoog worden omdat leraren hier graag willen werken, maar in de grote steden en vooral in het VMBO, met zo veel lastige allochtone leerlingen, kan dit percentage nog veel hoger worden. En met een lerarentekort van 20% kan een school in feite niet meer functioneren.” Volgens Rinnooy Kan zullen we op de korte termijn alles moeten doen om die tekorten te beperken: langer doorwerken, niet gekwalificeerde docenten voor de klas en onderwijsassistenten die taken overnemen. “Maar voor de iets langere termijn zullen we er voor moeten zorgen dat het vak van leraar als professie weer gewaardeerd wordt zoals dat hoort.”

www.ikt.nl

Kwaliteitsslag De drie componenten uit het rapport zijn: een betere beloning voor de docenten, het beroep zal weer gewaardeerd én de rol van de docent binnen de school veel sterker moeten worden. De beloningsachterstand van zo’n 10% is in zijn ogen niet het belangrijkste facet. “Maar die inhaalslag moet wel zo worden georganiseerd dat er een kwaliteitsprikkel van uitgaat. Hoe hoger gekwalificeerd, des te hoger de beloningschaal.” Dat geldt zeker ook voor het HBO, waar minder dan de helft van de docenten universitair geschoold is. Het beroep van leraar moet, in de ogen van Rinnooy Kan, weer een professie worden van een groep mensen die de vreugde van het vak gezamenlijk beleeft en die er voor zorgt dat het vak en de opleiding tot dat vak op niveau blijft. Daarnaast zullen leraren veel directer betrokken moeten worden bij beslissingen over het onderwijs op de school. “Dé grote irritatie bij veel leraren is dat alle beslissingen over hun hoofden heen worden genomen.” Voor beroepsopleidingen zullen de docenten veel ondersteuning moeten krijgen van het bedrijfsleven waarvoor ze de jeugd opleiden. Samen zullen zij de profielen moeten opstellen.

Geld Uiteraard draait alles om geld. Rinnooy Kan’s derde zorg was daarom of wij in Nederland bereid zijn te betalen voor het verbeteren van ons kennissysteem. Gemeten naar de bijdrage per hoofd van de bevolking is Nederland in tien jaar afgezakt van de top-10 van de OECD-landen naar de middenmoot. En dan gaat het om de som van publiek en privaat geld. “Als we een kennisland willen blijven, horen we daar niet thuis.” Het Innovatieplatform – waarvan Rinnooy Kan lid was – heeft daarom een onderwijsinvesteringsprogramma vastgesteld. Dit tienjarenplan (te vinden op www.innovatieplatform.nl) geeft in detail de route weer waarlangs we terug kunnen keren op het niveau waar we waren. De kosten die daarmee gemoeid zijn bedragen ruwweg 3 miljard euro voor de publieke sector en een gelijk bedrag voor het bedrijfsleven. In dat bedrag is de noodzakelijke 1,1 miljard euro voor de leraren al inbegrepen. Rinnooy Kan gaf twee voorbeelden: de noodzaak om meer kinderen naar de voorschoolse opvang te krijgen om zo de taalachterstand (en daarmee de leerachterstand) te verminderen. Nu is dat 50% en dat moet 100% worden. Aan de andere kant van het spectrum staat het leven lang leren. “Ook dat doen we in Nederland niet goed. Het percentage werknemers dat enige vorm van onderwijs volgt is nog geen 20%. Dat moet zeker verdubbelen. Dat is een taak van het bedrijfsleven én van de individuele werknemer!” Hij kondigde aan dat de SER het kabinet in de komende tijd nauwlettend zal controleren op wat er van hun ambitieuze plannen op dit gebied terecht komt.

Lissabon Agenda Dat ambitieuze plannen gerealiseerd kunnen worden, blijkt uit de Lissabon Agenda; de actie om van de landen in Europa spannende kenniseconomieën te maken. Dit plan werd in 2000 gelanceerd en ondanks de grote scepsis en alle berichten dat het nooit zal lukken, blijken bijna alle voor 2010 geformuleerde doelstellingen op schema te liggen. “Dan moet het ons met het bedrijfsleven als bondgenoot ook lukken om de doelstellingen in het onderwijsinvesteringsprogramma te realiseren!” ■

59

Worksho p v o o r

Creativiteit is

1 5 0 I K T- e rs

voor iedereen De eigen creativiteit komt, volgens Monique en Liane, pas terug als je afstand hebt genomen. “Het is niet verwonderlijk dat veel nieuwe ideeën worden geboren op een strand aan de Middellandse zee of tijdens een trip door een tropisch regenwoud. Je geest is dan écht los van de dagelijkse beslommeringen en krijgt de vrije hand om anders tegen de dingen aan te kijken.” Maar ook in het drukke dagelijkse leven zijn er rustpunten of plaatsen waar je even los komt van alle hectiek. Voor de een is dat het bezoek aan het toilet of de tijd tussen wakker worden en opstaan; voor een ander is dat het stilstaan in de file of het uitlaten van de hond. “Zorg dat je dan een schrijfblokje paraat hebt om je gedachten te noteren.”

60

Laat de soep trekken In weerwil van een huisvrouwenimago lanceren Monique en Liane de term ‘Laat de soep trekken’, waarmee ze willen aangeven dat je niet meteen aan het eerste het beste idee moet toegeven, maar juist zo veel mogelijk ideeën moet zien te verzamelen, om die vervolgens enige tijd te laten rijpen. “Dat geldt óók voor absurde en per definitie onhaalbare ideeën. Kom niet direct met een oordeel, maar besef dat iets wat nu een absurd idee lijkt, misschien wel het gouden ei van de toekomst is. Om deze redenen werken de bekende brainstormsessies niet. Mensen met afwijkende ideeën houden in een organisatie vaak hun mond, omdat ze bang zijn voor de reactie van de rest van de groep. Alle ‘nieuwe’ ideeën die daardoor op tafel komen, blijken meestal helemaal niet zo nieuw en gewoon voort te borduren op wat al bekend en vertrouwd was. Ze brengen dan ook geen echte verandering of vernieuwing teweeg. Een gemiste kans…”

Rubriceren en bewaren Als je met een groep mensen écht creatief bezig wilt zijn, moet je de ideeën laten opschrijven, ze anoniem verzamelen en vervolgens rubriceren. Monique Sleiderink en Liane van Dijkhuizen gebruiken hiervoor een handig ideeënbord dat door Team Nijhuis is ontwikkeld. Monique Sleiderink (R) en Liane van Dijkhuizen verzorgen creatieve workshops voor bedrijven en organisaties.

Bij het woord ‘creatief’ wordt vaak automatisch gedacht aan kunstschilders, dichters, schrijvers en beeldhouwers. Toch is creativiteit een veel breder begrip en ervaren steeds meer mensen dat ze niet zonder creativiteit kunnen. Dat geldt zeker voor het bedrijfsleven, waar creativiteit dé basis vormt voor innovatie. Communicatievrouw Monique Sleiderink en de creatieve Liane van Dijkhuizen verzorgen voor Team Nijhuis sinds enige tijd creatieve trainingen voor kleine groepen binnen bedrijven. Een workshop voor bijna 150 IKT-ers was echter iets compleet anders. De aanpak was dezelfde; het ‘onderwerp’ kwam uit de detailhandel: het probleem van de wachtrijen voor de kassa in de supermarkt. (door Niko Wind)

Iedereen heeft targets. En dat geldt zeker voor ondernemers. De problemen en probleempjes worden routineus te lijf gegaan en nieuwe kansen worden niet onderkend. Die routinematige aanpak is volgens Monique en Liane vaak hét probleem. “Men is geneigd om voor de veilige weg te kiezen

en de problemen steeds op dezelfde wijze of volgens een vast stramien te lijf te gaan. De creativiteit - dus het zoeken naar ándere oplossingen is in die gevallen volledig verdwenen, terwijl juist door het zoeken naar alternatieven de meeste ‘winst’ kan worden behaald.” Zij zien het als hun missie om die creativiteit terug te brengen en vooral om ondernemers en managers te laten beseffen hoezeer men onbewust vasthoudt aan patronen en routines.

Geitenwollen sokken Creativiteit is in hun ogen aangeboren. Kleine kinderen kunnen hun fantasie nog volledig laten gaan, maar met het stijgen der jaren wordt het creatief denken - vaak onbewust - weggedrukt. Creativiteit was jarenlang enkel weggelegd voor kunstenaars, wereldverbeteraars en het volkje dat zich op sandalen en met geitenwollen sokken voortbewoog en in alles een tegenpool was van het ‘normale’ bedrijfsleven. “Men wil tegenwoordig nog wel eens een creatieveling inhuren voor een managementtraining om iedereen wakker te schudden, maar een dergelijk man op de loonlijst zorgt alleen maar voor onrust in het bedrijf.”

Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen

“Het is belangrijk om realistisch te zijn bij het rubriceren en de ideeën in de juiste kwadranten te plaatsen. Gooi geen enkel idee weg. Er kunnen altijd momenten komen dat ze zeer waardevol blijken te zijn. De onbruikbare en ogenschijnlijk zinloze ideeën van nu, kunnen in de toekomst wel eens goud waard zijn. Het kan snel gaan. Neem nou de ICT: veel toepassingen van nu zijn ontstaan uit ideeën die men pakweg 20 jaar geleden nog als absurd en onhaalbaar kwalificeerde.” Het verzamelen van ideeën en het rubriceren is een groepsproces, maar daarna is het volgens de dames gedaan met de democratie. “Ga niet uitgebreid overleggen welk idee het beste is, maar laat de beslissing over aan diegene die verantwoordelijk is: de manager!”

Prikkelen Het ideeënbord kan natuurlijk ook worden gebruikt om de eigen ideeën - opgeschreven op het toilet of in de auto - te rangschikken. Want hoe bedrevener je volgens Monique en Liane wordt in het werken met het ideeënbord, hoe meer de techniek voor je gaat werken en hoe meer je je geest prikkelt tot creativiteit. “Een interessant proces, dat relatief weinig tijd en energie kost, maar veel (winst) kan opleveren.” ■

www.ikt.nl

Het ideeënbord De gele ideeën kan men risicoloos gebruiken, maar missen elke vorm van innovativiteit. In het blauwe kwadrant komen ideeën terecht die niet bruikbaar en evenmin opvallend zijn en waarvoor het zinloos is om ze nu uit te werken. De rode en groene ideeën vormen de schatkamer voor de korte en middellange termijn. Met de rode kan men direct aan de slag, de groene moeten in ieder geval bij een volgende sessie weer op tafel komen.

61

Eijsink Afrekensys t e m e n

Jan Eijsink

zoekt landelijke dekking

creëert beleving “De ontwikkeling van een bedrijf loopt nooit langs een rechte lijn. Ik heb ook diepe dalen gekend. Je moet daarom vooral vooruit kijken, creatief zijn, inspelen op latente vragen in de markt en de zaken nét iets anders aanpakken dan de concurrent.” Voor Jan Eijsink, al meer dan twee decennia lang directeur/eigenaar van wat nu Eijsink Afrekensystemen B.V. heet, gaat het vooral om de beleving van het product en de service. Hij wil zijn 100 medewerkers sterke bedrijf met - naast het hoofdkantoor in Hengelo - vestigingen in Amsterdam, Den Haag en Emmeloord, daarom zo snel mogelijk uitbreiden naar het zuiden van het land. Want hij wil - om de beleving over te brengen en service te kunnen leveren - dicht op de klant zitten.

62

(door Niko Wind)

Jan Eijsink kwam ruim 20 jaar geleden bij toeval in contact met modernere kassasystemen en zag kansen als hij het anders ging aanpakken dan zijn concurrenten. “Ik had als kleine ondernemer in kantoormachines geleerd om je in de rol van de afnemer te verplaatsen. Ik merkte toen dat je bij de middensstander altijd achter in de rij stond en dat de echte klanten voorgingen. Ik moest dus iets anders doen en extra service bieden. Dat betekende een busje ombouwen tot showroom en magazijn en direct alles leveren wat de middenstander kon gebruiken.” Bij de kassasystemen deed hij ongeveer hetzelfde. “Als bij een strandtent op de eerste mooie zaterdagavond het kassasysteem uitvalt, wil de eigenaar niet tot maandag wachten maar vraagt hij direct om een oplossing.” Met die filosofie introduceerde hij de 24-uurs service, met overdag altijd de juiste mensen op de kantoren en buiten kantooruren een centrale waarmee direct kan worden doorverbonden met de betrokken specialist. Deze dienst, die bedoeld was voor de horeca, bleek de laatste jaren meer en meer aan te slaan bij de retail. “De 24-uurs economie met al zijn koopavonden en koopzondagen heeft ons wat dat betreft geen windeieren gelegd. Een winkelier - of hij nu zelfstandig is of in een keten werkt - weet dat hij zonder werkende kassa zijn zaak wel kan sluiten en zijn personeel naar huis kan sturen.” Doordat de afrekensystemen in principe allemaal op dezelfde wijze zijn gebouwd en geprogrammeerd, kan het overgrote deel van de storingen telefonisch worden verholpen. Maar als er echt wat mis is, staat de monteur binnen de kortste keren voor de deur. Ook op kerstavond of nieuwjaarsmorgen.

Eigen cultuur

Jan Eijsink zal zijn organisatie nooit de grootste of beste noemen.

Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen

Eijsink nam de laatste jaren bedrijven over in Friesland en Zeeland en incorporeerde deze in de vestigingen Emmeloord en Den Haag. De medewerkers nam hij maar al te graag over. “Je moet een Zeeuw niet met een Haags accent willen benaderen. Voor de Friezen geldt dit uiteraard nog veel sterker. De klanten daar hebben hun Friese vertegenwoordigers gehouden en bij uitbreiding in die regio zal ik ook zeker weer voor Friezen gaan.” Cultuur is in de ogen van Jan Eijsink erg belangrijk. Oók in het zaken doen. Zelf is Jan een volbloed Tukker (en fan van FC Twente), die op zijn eigen manier zijn inmiddels tot honderd ‘man’ uitgegroeide team runt. “Hoewel we over het hele land zijn verspreid, probeer ik toch een soort Twentse familieband in stand te houden. Dat is zakelijk belangrijk omdat men alleen dan bereid is om ook op de feestdagen stand-by te

www.ikt.nl

staan, maar het werkt ook veel beter als men zich thuis voelt in een organisatie en merkt dat de inzet wordt gewaardeerd. Een exponent van dat saamhorigheidsgevoel én de beloning voor de inzet was een groot feest in een Belgisch kasteeltje enkele maanden na de invoering van de euro. “Ze hadden dagenlang aan één stuk gebikkeld om alle systemen om te zetten en hadden deze uitspatting meer dan verdiend."

Uitstraling Jan Eijsink zal zijn organisatie nooit de grootste of beste noemen. “Dat past niet bij ons en trouwens, het wekt alleen maar ergernis op bij de klant. Hij blijft zichzelf - en dat geldt ook voor zijn verkopers. “Wij vertellen gewoon hoe onze service georganiseerd is en als ze dat niet geloven, moeten ze op een zondagavond onze servicedienst maar bellen. Grootspraak werkt niet; het gaat om de realiteit en om de manier waarop men deze realiteit beleeft.” Dat beleven en die passie staan niet alleen binnen het bedrijf centraal, maar ook in de marketing en verkoop. “Als we op een horeca-beurs staan, zitten in de verschillende afrekensystemen ook verschillende kaarten geprogrammeerd. De belevingswereld van een eigenaar van een bruine kroeg is immers totaal anders dan van een pizza-man of een eigenaar van een top-restaurant. Het werkt niet als je zegt: ‘Waar hier pizza staat, kun je natuurlijk ook bier inprogrammeren of een grand dessert.’ Ze willen een systeem voor hun bedrijf en dat moet - ook bij de demonstratie - bij hun bedrijf passen.”

Mobiel afrekensysteem Een geregelde terrasbezoeker kent ze uiteraard: de mobiele afrekensystemen waarmee de bestellingen worden opgenomen en doorgeseind naar de bar of de keuken. Ze weten ook dat er - in het seizoen - door de massale inzet van studenten nogal eens wat mis kan gaan. “We hebben daarom de programmatuur zo aangepast dat ze er ook in SMS-taal mee kunnen werken. Dat leren ze veel sneller omdat de jeugd nu eenmaal in die wereld leeft.” Voor deze toepassing geen dure folders en een ingewikkelde uitleg, maar het simpel zelf laten doen. “Tijdens een beurs mogen ze het zelf proberen en dan worden ze vanzelf enthousiast.” De kwetsbaarheid van deze mobiele afrekensystemen was een tweede punt van zorg. Jan Eijsink heeft ze inmiddels schok- en waterproof laten maken en hij heeft het bereik vergroot. In een simpel filmpje, waarin een man ook letterlijk met zo’n systeem onder water gaat, worden de voordelen uitgelegd. Ook hier geen folders en amper tekst. Men ‘beleeft’ in enkele minuten dat een mobiel afrekensysteem ondanks alles blijft functioneren.

Niet over rozen Elke ondernemer die vlak voor het 25-jarig bestaan van zijn bedrijf staat, heeft het over de groei en de successen. Zo niet Jan Eijsink. Hij vertelt óók over de diepe dalen en de buikpijn die hij heeft gehad toen het bedrijf zo groeide dat hij moest gaan delegeren. “Ik durfde niets los te laten en wilde alles zelf blijven beslissen.” Zoals bijna altijd bij deze overgang van centraal gestuurde naar gedelegeerde bevoegdheden, brandde de eerste groep managers volledig af. “Dat was hun schuld niet, maar ik kon op dat moment nog niet genoeg afstand nemen.” Dat laatste heeft hij inmiddels wel geleerd. Hij neemt tijd voor andere dingen zoals het ontvangen van IKT-Hengelo om ook van dit bedrijfsbezoek een belevenis te maken. ■

63

M e e r a a n d a c h t voor de particuliere markt én energiebesparing

Façadis wil breder opereren Met de verhuizing van de Nijverheidstraat in Oldenzaal naar een zichtlocatie aan de A1 op het bedrijventerrein Hazewinkel Zuid-West te Oldenzaal veranderde niet alleen de naam van Staalbouw Oldenzaal, in Façadis, maar ook de strategie van het bedrijf. Naast het traditionele speerpunt: de productie van - voornamelijk aluminium - raamkozijnen en gevels voor de utiliteitsbouw, gaat het bedrijf zich veel sterker richten op de particuliere markt, op energiebesparende oplossingen én op de regio. Reden om IKT-Oldenzaal uit te nodigen voor een bedrijfsbezoek en ruim 200 aannemers voor een genoeglijke dag tijdens de Military in Boekelo.

65

Bert Leusenkamp (l) en André Mulder willen in een grotere vijver gaan vissen.

(door Niko Wind)

Het gebouw dat Bert Leusenkamp door de Denekamper architect Leferink heeft laten neerzetten is niet alleen uniek qua vormgeving, maar ook wat betreft het energiebeheer. De dubbele gevel (glas met daar achter steen) zorgt voor koelte in de zomer en warmte in de winter. Als het ’s avonds na een snikhete dag afkoelt, gaan de kleppen bovenin de glazen pui open en werkt de glasgevel als schoorsteen. De koele opstijgende lucht koelt de leidingen in de plafonds, waarbij een warmtepomp voor extra rendement zorgt. Overdag wordt die koude lucht weer afgestaan, waardoor het in de kantoren - waarvan overigens nog enkele te huur zijn - afkoelt. Het totale systeem, inclusief de elektrische ramen, wordt gestuurd door sensoren. Bert Leusenkamp: “We hebben in ons eigen pand willen experimenteren met klimaatgevels, omdat energie in de komende tijd steeds meer aandacht krijgt. In ons gebouw zijn energiebesparing en esthetiek gecombineerd. Gebouwbeheer betekent bij ons ook domotica, dus het automatisch of op afstand besturen van bijvoorbeeld deuren en ramen. Ook dit is een trend voor de toekomst. Met de vergrijzing zal het openen van bijvoorbeeld ramen met een afstandsbediening langzamerhand gemeengoed gaan worden. Aan de andere kant kunnen CO2-sensoren ervoor zorgen dat de lucht in klaslokalen ‘gezond’ blijft.” Tebodin werd voor dit bijzondere gebouwbeheerssysteem als ontwerper ingeschakeld. Een aantal subsidiestromen zorgden ervoor dat dit unieke gebouw kon worden gerealiseerd. Bert benadrukt dat Façadis niet wil gaan optreden als installateur, maar juist kennis wil ontwikkelen om met de installatiebranche betere systemen te ontwikkelen. Uiteraard met de eigen ramen en gevels.

Nadruk op de regio Om de gewenste groei mogelijk te maken haalde Bert in maart van dit jaar André Mulder als mededirecteur in huis. De laatste voelde zich als directeur van de toeleverancier van profielen, Schuco Nederland, wat te weinig ondernemer en kan zijn energie nu helemaal bij deze Twentse onderneming ontplooien. De nieuwe tweehoofdige directie maakte de afgelopen maanden een aantal opvallende en ingrijpende keuzes. In plaats van een verdere groei in de Randstad gaat Façadis zich meer terugtrekken op de regio, waarbij het begrip ‘regio’ wel groter is dan Twente. André Mulder: “We beginnen steeds meer last te krijgen van de congestie op de snelwegen, waardoor ver weg gelegen opdrachten

www.ikt.nl

steeds minder rendabel worden en het steeds moeilijker wordt om daar service te leveren. Daarnaast hebben we in het oosten van Nederland een dermate goede naam opgebouwd dat we daar best ons brood kunnen verdienen.” Hun referentielijst is dan ook indrukwekkend. Van het Vos House in Oldenzaal en het Gelredome in Arnhem tot kantorencomplex La Tour in Apeldoorn, veel gebouwen in Roombeek en het luxe appartementencomplex Pothoofd in Deventer. “We zijn nu bezig met de Scholingsboulevard in Enschede."

Window Works Gelijk met het terugtrekken ‘achter de IJssel’ gaat Façadis hard inzetten op de particuliere markt. Bert Leusenkamp: “We leveren nu al zo’n 40% van onze kozijnen aan de woningbouw en hebben het idee dat we die markt veel meer kunnen bieden. De overname in 2006 van Schulte Zonwering was een eerste stap. ”Een logische tweede stap was de loskoppeling van de zakelijke en de particuliere markt, het oprichten van een nieuwe BV met de naam Window Works en het aantrekken van een ‘jonge hond’ om deze kar te gaan trekken. “We willen met Window Works in feite de combinatie zonwering en kozijnen gaan leveren voor de woningmarkt. Dat betekent het bewerken van aannemers én particulieren om hun te laten zien welke mogelijkheden er zijn.” De fraaie, maar wat steriele entreehal van Façadis wordt daarom omgetoverd tot een showroom voor glasgevels, schuifdeuren, zonwering etc. Beide heren (en de nieuwe man van Window Works) zullen nog wel flink aan de weg moeten timmeren om de particulier naar binnen te halen in het fraaie pand op het Hazewinkel. Naast een forse reclamecampagne is ook het wapen van het relatiemanagement ingezet. Tijdens de Military kwamen zo’n 80 regionale aannemers in hun hospitality-tent. “Zij zullen hun klanten mee moeten nemen naar ons bedrijf.” Zoals de kozijnen voor de particuliere markt in Window Works worden gecombineerd met de zonwering van Schulte Zonwering, zo zal Façadis in de nabije toekomst met hun gevels ook projectzonwering kunnen aanbieden. ■

Afscheid Jan Pieter Loppersum Een gouden koppel: voorzitter De Raad en directeur Loppersum.

66

JP werd verrast met een speciale fabeltjeskrant.

Een extra editie van Twentevisie. Peter den Oudsten sprak namens de Regio Twente.

Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen

De formele overdracht v.l.n.r. voorzitter Geert de Raad, de nieuwe directer Arné Bagerman en scheidend directeur Jan Pieter Loppersum.

Scope Nieuwe deelnemers

Nieuwsrubriek over Twentse zaken en mensen.

IKT-Almelo

Wanneer u deelnemer bent van IKT kan uw nieuws onder Scope worden opgenomen. Persberichten bij voorkeur per e-mail aan te leveren.

Sitel Nederland Postbus 92 7600 AB Almelo Contactpersoon: dhr. T.P. Nijkrake MsC Cosmo Auto Almelo – Rijssen – Lochem Twentepoort West 12 7609 RD Almelo Contactpersoon: dhr. E.G.A.M. Schlosser

IKT-Enschede Vredehof Uitvaartverzorging Postbus 69 7500 AB Enschede Contactpersoon: dhr. H.J. Wormgoor MBA Ook deelnemer geworden van Haaksbergen en Hengelo

IKT-Haaksbergen Dactylo Haaksbergen Eibergsestraat 17 7481 HE Haaksbergen Contactpersoon: mevrouw B. van Maastrigt Ook deelnemer geworden van IKT-Berkelland HQ Group BV Marskant 98 7551 BW Hengelo Contactpersoon: mevr. S. Exterkate BKA Projecten Vredeveld 14 7608 AZ Almelo Contactpersoon: mevr. S. Yurdusen Garrels Advocatenkantoor B.V. Lasondersingel 123 7514 BP Enschede Contactpersoon: dhr. mr. P.J.C. Garrels

IKT-Hengelo Xomex Design Gildestraat 13 7622 AZ Borne Contactpersoon: mevr. M.J.G. Groot Rouwen-Exterkate

IKT-Oldenzaal Façadis Geveltechniek Postbus 330 7570 AH Oldenzaal Contactpersoon: dhr. A. Mulder

www.ikt.nl

67

Ons adres: IKT/Twentevisie T.a.v. Saskia Rikhof-Slot Postbus 5501 7500 GM ENSCHEDE

Tel. 053 – 48 49 980 Fax. 053 - 48 49 985 E-mail [email protected]

KroeseWevers Accountants en Belastingadviseurs en Deloitte hebben overeenstemming bereikt over de overname van de Deloitte-vestiging in Emmen. De verkoop omvat de MKB Accountancy & Advies praktijk, een gedeelte van de cliëntenportefeuille gericht op de loonverwerkingsactiviteiten en de fiscaal adviespraktijk met betrekking tot deze portefeuilles. Deze activiteiten zullen onder de naam KroeseWevers worden voortgezet. Door een gestage groei van de orderportefeuille kampte het bedrijf Autoleasemaatschappij Noord Lease met ruimtegebrek. Met het vinden van een nieuw pand, pal naast het oude op een mooie zichtlocatie aan de Zeearend, is hiervoor een passende oplossing gevonden. Op 3 oktober 2007 heeft de startbijeenkomst plaatsgevonden van het Platform Onderwijs, Werk en Inkomen (POWI). Het POWI is een verbreding van het al bestaande Regionaal Platform Arbeidsmarkt Twente (RPA). Verbreding in die zin dat in het nieuwe Platform nadrukkelijk het onderwijs en het bedrijfsleven zijn vertegenwoordigd. De Raad van Toezicht van Saxion Hogescholen met vestigingen in Enschede, Deventer en Apeldoorn heeft drs. J.W. (Wim) Boomkamp benoemd tot voorzitter van de Raad van Bestuur. Boomkamp (55) volgt mr. drs. C. (Cor) Boom op, die sinds 2001 de functie van voorzitter bekleedt en heeft aangegeven tot zijn pensionering een andere functie binnen Saxion te willen vervullen. UT-hoogleraar Jurriaan Huskens (39) krijgt de Gouden Medaille 2007 van de beroepsvereniging KNCV voor chemie en life sciences. De prijs gaat naar de ‘meest veelbelovende jonge chemicus’. Huskens is hoogleraar moleculaire nanofabricage aan het MESA+ Instituut voor Nanotechnologie van de Universiteit Twente. ■

Tijdens zijn afscheid als directeur IKT kreeg Jan Pieter Loppersum een extra editie van Twentevisie aangeboden, waarin een aantal mensen uit zijn netwerk terugkijken op de samenwerking in de afgelopen 13 jaar. Dit extra nummer is nog verkrijgbaar bij IKT in het Ondernemingshuis.

Twente Agenda 2007

68

Datum

Aanvang

Onderwerp

16 nov. 20 nov. 23 nov. 26 nov. 28 nov. 06 dec. 10 dec. 12 dec. 12 dec. 13 dec.

12.00 uur 15.30 uur 12.00 uur 16.00 uur 12.00 uur 17.00 uur 17.00 uur 12.00 uur 17.00 uur 17.00 uur

Lunchbijeenkomst IKT-Haaksbergen IKT Business Meeting Twente; grensoverschrijdend zakendoen VNO-NCW Twente Lunchbijeenkomst IKT-Berkelland IKT Bijeenkomst IKT-Personeel & Organisatie IKT Lunchbijeenkomst IKT-West Twente IKT Eindejaarsbijeenkomst IKT-Enschede IKT Eindejaarsbijeenkomst IKT-Oldenzaal IKT VIT-bijeenkomst: Hart van zuid VIT/OOST NV Eindejaarsbijeenkomst IKT-Almelo IKT Eindejaarsbijeenkomst IKT-Hengelo IKT

Organisatie

12.00 uur 19.00 uur 16.00 uur 18.00 uur 16.30 uur 16.00 uur 15.00 uur 12.00 uur 16.00 uur 16.30 uur 16.00 uur 12.00 uur 16.00 uur 12.00 uur 16.30 uur 12.00 uur 16.00 uur 15.30 uur 09.30 uur 12.00 uur 07.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 12.00 uur 16.30 uur 16.00 uur 12.00 uur 16.30 uur 16.30 uur 16.00 uur 16.00 uur

Nieuwjaarsbijeenkomst IKT-Haaksbergen IKT Nieuwjaarsbijeenkomst IKT-Berkelland IKT Nieuwjaarsbijeenkomst VNO-NCW Twente Nieuwjaarsbijeenkomst IKT-West Twente IKT Bedrijfsbezoek IKT-Enschede IKT Bijeenkomst IKT-Productie, Logistiek & Techniek IKT Thema-bijeenkomst Logistieke processen VNO-NCW Twente Lunchbijeenkomst IKT-Oldenzaal IKT Bijeenkomst IKT-Ondernemen & Communicatie IKT Bedrijfsbezoek IKT-Hengelo IKT Bijeenkomst IKT-Financiën & Economie IKT Lunchbijeenkomst IKT-Berkelland IKT Jaarvergadering IKT-Almelo IKT Lunchbijeenkomst/Jaarvergadering IKT-Haaksbergen IKT Thema-bijeenkomst netwerken: Hoe Lobbyt Twente in Den Haag VNO-NCW Twente Lunchbijeenkomst/Jaarvergadering IKT-Enschede IKT Bijeenkomst IKT-Personeel & Organisatie IKT Bedrijfsbezoek/Jaarvergadering IKT-West Twente IKT Klootschiettoernooi IKT-Haaksbergen IKT Lunchbijeenkomst/Jaarvergadering IKT-Hengelo IKT Ontbijtbijeenkomst IKT-Almelo IKT Jaarvergadering IKT-Oldenzaal IKT Bijeenkomst IKT-Productie, Logistiek & Techniek IKT Bijeenkomst IKT-Ondernemen & Communicatie IKT Bedrijfsbezoek Heutink VNO-NCW Twente Lunchbijeenkomst/Jaarvergadering IKT-Berkelland IKT Bedrijfsbezoek IKT-Haaksbergen IKT Bijeenkomst IKT-Financiën & Economie IKT Lunchbijeenkomst IKT-West Twente IKT Bedrijfsbezoek IKT-Enschede IKT Bedrijfsbezoek IKT-Hengelo IKT Bijeenkomst IKT-Personeel & Organisatie IKT Bedrijfsbezoek IKT-Almelo IKT

2008 11 jan. 16 jan. 19 jan. 31 jan. 07 feb. 14 feb. 19 feb. 03 mrt. 04 mrt. 11 mrt. 17 mrt. 19 mrt. 25 mrt. 28 mrt. 31 mrt. 02 apr. 07 apr. 16 apr. 19 apr. 22 apr. 07 mei 19 mei 29 mei 03 juni 03 juni 04 juni 05 juni 09 juni 11 juni 12 juni 17 juni 23 juni 25 juni

Voor nadere informatie: IKT VNO-NCW Twente VIT/OOST NV

tel. 053 - 484 99 80 tel. 055 - 522 26 06 tel. 053 - 484 96 49

Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen