Er gaat ook veel goed

B+P =100% Projecten slagen 100%, zoals het hoort

Ga op zeker, ga voor B+P www.benp.nl

1 0

d e c e m b e r

2 0 0 8

•

n u m m e r

2 4

•

j a a r g a n g

2

•

w w w . i t - e x e c u t i v e . n l

‘Er gaat ook veel goed’

IN HET NIEUWS GOOGLE WIL MEER MET APPS De zoekmachinegigant wil in 2009 serieus de zakelijke markt op met zijn mail- en kantoorsoftware. De eerste Nederlandse klanten zijn er al, met wisselende ervaringen. p. 4

MANAGEMENT NEDERLAND MET STIP OP TIEN Nederland bekleedt de tiende plaats in de mondiale index van meest aantrekkelijke landen voor de it-sector. Vorig jaar stonden we nog op de twaalfde plaats. De VS blij ven aan kop. p. 19

TECHNOLOGIE LANGE WEG NAAR RIJKSDESKTOP De Gezamenlijke Ontwikkeling Uniforme RijksDesktop, afgekort met Goud, is een ingrijpend project. Hoe erg is het dat er gebruik wordt gemaakt van Microsofts Active Directory terwijl het officiële beleid open source propageert? p. 24 In de dagelijkse nieuwsvoorziening trekken vooral mislukte projecten de aandacht. Toch gaat er ook veel goed zo blijkt uit de jaarlijkse prijzenregen van branchevereniging ICT~Office. Marjolein ten Kroode, verantwoordelijk voor de grootschalige vernieuwing van uitkeringstrajecten bij de Sociale Verzekeringsbank (SVB), won de award ‘ICT Personality 2008’.

H

et is voor het evenwicht goed dat ICT~Office jaarlijks een aantal projecten, innovaties en it-persoonlijkheden in het zonnetje zet. Het maakt duidelijk dat IT wel degelijk een middel kan zijn om tot op-

lossingen en verbeteringen te komen. In de dagelijkse nieuwsvoorziening trekken vooral mislukte projecten de aandacht, zoals vorige week de mislukte implementatie van een SAP-applicatie bij de pro-

vincie Noord-Holland. IT Executive organiseerde kort geleden een expertdiscussie over de problematische reputatie van it-projecten. Eén van de conclusies: directies geven it-managers teveel vrijheid. p. 12

$A´SZEKER
(ETVERSCHILMAKEN METEEN)4 SPECIALIST 9ESWECAN


The personal touch in IT

MENS & WERK FREELANCE IS BOOMING Het aantal freelancers is de afgelopen drie jaar met meer dan 10 procent gestegen tot ongeveer 350.000. De keerzijde van het freelance-bestaan wordt nu duidelijk: heel veel interimkrachten krijgen de wacht aangezegd. p. 41

CAM

IT

met een

SPECIALISTINSPECIALISTEN

VISIE www.cam.nl

REDACTIONEEL

INHOUD

NIEUWS

Google, het bèta-bedrijf In het Engels is een bèta een bijna voltooid prototype van een product, dat nog niet helemaal af is. De webapplicaties van internetgigant Google moeten het over het algemeen stellen zonder versienummers maar met het bèta-label springt het concern bijzonder kwistig om. De bloggers van Pingdom turfden in september dit jaar 22 webapplicaties van de in totaal 49 Google-producten die het bèta-label dragen. Dat is 45 procent van het totale productaanbod als je de experimentele software van Google Labs niet meetelt. De e-maildienst Gmail spant de kroon. Het is sinds de start in april 2004 van het bèta-label voorzien. Maar ook Google Docs en Orkut zijn het stadium van de kraamkamer volgens Google nog niet ontgroeid. Waarom hangt Google jarenlang dit vrijblijvende label op een product? En dat zelfs op diensten waar het de komende tijd meer geld mee wil verdienen in de zakelijke markt? Als bedrijf wil je toch enige zekerheid over functionaliteit en betrouwbaarheid? Daar past de associatie van bèta-software niet bij, zeker als je ervoor betaalt. Als je kijkt naar de ambities die Google heeft om ook aan de bovenkant van de bedrijvenmarkt klanten te winnen is het zelfs bespottelijk. Ik moet de it-manager nog zien die voor een bèta-product zijn hand in het vuur gaat steken. Google heeft in een reactie op Pingdoms rekensommetje laten weten dat het concern zoveel bèta-labels hanteert, omdat het uitermate hoge eisen stelt aan zijn eigen software. Daarnaast werkt het concern zijn webapplicaties voortdurend bij. In deze dynamische omgeving is geen plaats voor versienummers. Toch zou je in zo’n setting net zo goed het bètalabel achterwege kunnen laten. Waarom Google dat dan niet doet? Een antwoord op die vraag kun je vinden in de gebruikersovereenkomst die je afvinkt voordat je een Gmail-account aanmaakt. In paragraaf 4.2 van deze overeenkomst bepaalt Google dat het concern zijn software mag aanpassen zonder de gebruikers op de hoogte te hoeven stellen. Een paragraaf verder eigent Google zich het recht toe om de dienst stop te zetten als het bedrijf daar aanleiding toe ziet. Google wil met het bètalabel blijkbaar zijn handen vrij hebben om te doen wat het nodig acht zonder aanspraken van gebruikers. Maar voor hetzelfde geld is het niet meer dan een teken dat het concern zijn productontwikkeling nog niet geformaliseerd heeft. Een product is live en we halen de bèta status er pas af als het helemaal doet wat we willen. Maar met deze opstelling gaat Google met zijn Apps geen potten breken in de zakelijke markt. Betalende gebruikers stellen namelijk eisen. Sytse van der Schaaf Adjunct-hoofdredacteur IT Executive

4-11 5 8

Nieuwsoverzicht Weekmakers Wannahave

MANAGEMENT 13 15 17 19 23

Debat it-investeringen: directie wil waar voor zijn geld zien Column Charles Groenhuijsen Management Kort De IT-vriendelijkste landen Verwar werkrelaties niet met privérelaties

TECHNOLOGIE 24 26 27 31 31

Desktop rijksambtenaar wordt in stukjes en beetjes opengebroken Alleen met systematisch testen kan kwaliteit software omhoog Column Ron Tolido Oracle wil ‘best of breed’ Column IT&Recht Patrick van Eecke

FORUM 33 33

Lezersreacties Agenda

MENS&WERK 34 35 36 37

Nieuws arbeidsmarkt Banencarrousel Portret van een it-manager Column René Diekstra

ESCAPE 38 38

Cartoon Colofon

ADVERTEERDERSINDEX 01 01 06 01 02 20-21 06 10-11 39 01 22 16 28-29 30 09 40 32 nr 24 • 10 december 2008

A2 Networks B+P Bariton Cam Solutions Capgemini Academy E-Office Focus Conferences Getronics IDC Jenrick Logica Michael Page Nobel Odiris Ricoh SAS Sony 3

IN HET NIEUWS

WEEKMAKERS

Google wil meer met Apps

RECORD SPAMBOETE Een Canadees moet 873 miljoen dollar aan de eigenaar van de sociale-netwerksite Facebook betalen, als schadevergoeding voor het versturen van spam aan Facebook-leden. Dat heeft een Californische rechter bepaald. De Canadees mag ook nooit meer op Facebook komen, of leden benaderen. Facebook verwacht niet echt het geld te kunnen innen, omdat het onwaarschijnlijk is dat de man het ooit kan betalen.

ONTSLAGEN BIJ PALM

Het concern dat een hegemonie vestigde met zijn internetzoekmachine en bijbehorende advertenties, wil komend jaar een slag maken met zijn online maildienst en kantoorsoftware Google Apps. Het begint bescheiden.

Door de hevige concurrentie met Apple en RIM en de tegenvallende economie, ziet Palm zich genoodzaakt om mensen te ontslaan. Volgens onbevestigde berichten zou het gaan om 10 procent van de huidige 1050 medewerkers. Een woordvoerster van Palm gaf toe dat er mensen wegmoeten, maar wilde de cijfers niet bevestigen. Volgens haar zouden de ontslagen geen effect hebben op de ontwikkeling van een nieuw, op Linux gebaseerd besturingssysteem dat volgend jaar uitkomt.

D

e logica achter Google Apps is simpel. Google heeft al een wereldwijde infastructuur van datacenters in de lucht gebracht om zijn zoek- en advertentie-activiteiten te ondersteunen. Deze voorziening is ook prima in te zetten om marktaandeel in de softwaremarkt af te snoepen van concurrent Microsoft. Eind november presenteerde Google twee Nederlandse organisaties die met Apps-diensten werken. Lambert Kaljauw van olie- en chemicaliën opslagspecialist Vopak vertelde dat zijn bedrijf per ongeluk bij Google terecht is gekomen, omdat het bedrijf de online spamfilters van het door Google overgenomen Postini gebruikt. Ook al is hij uitermate tevreden over deze beveiligingsdienst, toch ziet hij een uitbreiding naar andere onderdelen van Apps er niet zo snel van komen. Kaljauw verwacht dat

GETRONICS VERKOOPT KPN-dochter Getronics heeft een koper gevonden voor zijn bedrijfsonderdeel Business Solutions, dat specifieke software maakt voor lokale overheden en de gezondheidszorg. Total Specific Solutions neemt het bedijfsonderdeel over voor een niet genoemd bedrag. Eerder dit jaar verkocht Getronics al dochter Everest aan TSS. TSS is eigendom van de Friese multimiljonair Rinse Strikwerda, de oprichter van automatiseringsbedrijf Tas.

gebruikers in protest zullen komen tegen de nieuwe interface van de browser-software. Ron Helwig, it-manager bij de Open Universiteit, laat het rekensommetje zien waarom deze instelling inmiddels wel van Google’s mailvoorzieningen gebruik maakt. De organisatie kan net als andere onderwijsinstellingen in Nederland de komende vier jaar gratis gebruik maken van Google Apps. Daarna betaalt hij het reguliere tarief van veertig euro per afgenomen mailbox per jaar. Google steekt met dit aanbod Microsoft in dezelfde sector naar de kroon. Ondanks de forse kortingen op onderwijslicenties zou de Open Universiteit met een Microsoft-opstelling eenmalig vijfenzeventigduizend euro kwijt zijn aan de installatie van dertigduizend mailboxen in Exchange en jaarlijks dertigduizend euro aan beheerkosten. Microsoft had bij de Open Universiteit het nakijken, zeker omdat Google ook in staat bleek om de inloggegevens voor de mailbox uit Microsoft Active Directory van de universiteit te halen. Deze koppeling ging alleen haperen toen Google zonder overleg een nieuwe release van de mailsoftware doorvoerde. Volgens Helwig hangt deze hapering samen met de bèta-status van de Gmaildienst. “Google laat alle gebruikers met de laatste versie van de software werken en kondigt aanpassingen niet aan. Voor deze onderbreking hebben we niet meer dan excuses gekregen.” Salesmanager Erik de Muinck Keizer van Google Nederland zegt dat bedrijven niet terugschrikken van de beta-status. In Nederland zijn vijf multinationals proeven aan het uitvoeren met deze online dienst. De Muinck Keizer stelt volgend jaar contracten met een paar van deze proefnemers te zullen tekenen.

•

Ordina ervaart tegenwind Ordina heeft in een winstwaarschuwing laten weten dat zijn resultaat over 2008 onder druk staat. De marktvraag naar advies en outsourcing is sinds eind oktober fors teruggevallen. Vooral de groeibriljant business ‘process outsourcing’ komt niet tot bloei.

O

rdina meldde in een persbericht dat de omzet van zijn advies- en outsourcing-activiteiten dit jaar op 650 miljoen euro zal uitkomen. De marge op deze activiteiten valt dit jaar terug naar 7 à 8 procent, terwijl dat vorig jaar nog ruim 10 procent was. Het bedrijf zegt dat de marktvraag naar detachingsdiensten al sterk is gedaald. De vooruitzichten voor andere activiteiten zijn de komende periode ‘uiterst onzeker’ geworden. Het concern bereidt maatregelen voor om de nieuwe marktomstandigheden het hoofd te bieden. Bij de publicatie van de jaarcijfers op 18 december komt er duidelijkheid. Vooral de bpo-activiteiten van Ordina zullen dit

ZUINIGE LETTER Wie minder inkt verbruikt, spaart het milieu. Vanuit die gedachte is een nieuw lettertype ontworpen dat inkt bespaart; het Ecofont. Dit is gratis te downloaden van www.ecofont.nl. Volgens de initiatiefnemers wordt met het lettertype, dat kleine rondjes in de letter wit laat, tot 20 procent minder inkt gebruikt.

4

nr 24 • 10 december 2008

jaar zwaar verliesgevend zijn. Het concern meldt dat het een verlies van twaalf miljoen euro zal draaien op een omzet van veertig miljoen euro. Dit komt onder meer door de voortijdige contractbeëindiging van Robeco Direct. Ook bereidt Ordina een aanzienlijke afschrijving van de activa op deze activiteiten voor, nu de meerjarige vooruitzichten verslechterd zijn. Het bedrijf stopt de uitbouw van de bpo-dienstverlening en kijkt nu naar inkrimping en verkoop. Volgens Ordina is de vraag naar grote projecten en meerjarige outsourcing-opdrachten nog steeds op peil. Het sloot recent grote contracten met Postkantoren BV en met KPN.

•

‘Banktokens ook voor DigiD’ Het ministerie van Economische Zaken wil het elektronisch herkennen van bedrij ven gemakkelijker en veiliger maken door de inzet van bestaande beveiligingshulpmiddelen voor internetbankieren. Het succesvolle online betalingssysteem van de gezamenlijke banken iDeal is het grote voorbeeld voor deze vernieuwing van DigiD.

V

olgens een woordvoerder van EZ wil het ministerie met het bestaande identificatiemiddel DigiD een zelfde aanpak hanteren als de banken drie jaar terug met het iDeal-betalingssysteem hebben gedaan. De banken hebben in 2006 een uniforme betalingsprocedure opgezet voor het afrekenen in webwinkels met een gezamenlijke achterliggende infrastructuur. Consumenten voeren daardoor een betaling altijd bij hun eigen bank uit met de door hun bank verstrekte tokens. Via een achterliggend netwerk krijgt de webshop via zijn eigen bank het geld en betaalt een vergoeding voor deze transactie. iDeal is een eclatant succes. Een jaar na de introductie werden er al zestien miljoen betalingstransacties mee afgehandeld. Dit jaar worden dat er naar verwachting vijfentwintig miljoen. De overheid wil deze online betalingsmiddelen die nu al volop door consumenten gebruikt worden, ook gaan inzetten bij het digitaal identificeren van bedrijven. Het bestaande DigiD-systeem moet hiervoor wel ingrijpend op de schop. “In de bestaande opzet van DigiD is er maar plek voor drie partijen: de overheid, de burger en het DigiD-platform,” zegt Leendert Bottelberghs van Innopay. Dit adviesbureau heeft aan de tekentafel gestaan van het iDeal-systeem en ondersteunt nu EZ bij de herlancering van DigiD. “iDeal is vooral een succes geworden doordat alle banken aan het systeem gingen meedoen. Daardoor kon het systeem in korte tijd een grote vlucht nemen. Als de overheid hetzelfde wil realiseren met DigiD, dan moet er een open afsprakensysteem komen, waar meerdere marktpartijen en de overheid onder voorafgesproken condities hun authenticatievoorzieningen kunnen inbrengen.“

•

HET ZIJN WEER TIJDEN VOOR? … winstwaarschuwingen. Op een willekeurige ochtend zie ik er direct al vier: Philips, Adobe, Infineon en RIM. Gelukkig had ik behalve de computer ook de radio aanstaan: met de verkoop van chocoladeletters is niets mis. De fabrikant glundert dat hij niets van een crisis merkt. Vooral de letter S gaat dit jaar als een warm broodje. Een opbeurend bericht in kommervolle tijden, waar tijdelijke krachten en masse de deur worden uitgezet en bedrijven op de meest treurige manieren bezuinigen (tot het schrappen van de gratis Cup-a-soup verstrekking aan toe). In de laatste kwartaalcijfers van de hardwareindustrie ligt verder onheil besloten. In het derde kwartaal ruim 5 procent minder omzet. Verwachtingen voor de komende kwartalen: nog minder. Op basis van de detailcijfers van Gartner en IDC, kun je enigszins afleiden waar de klappen gaan vallen. Niet direct bij IBM dat is gezegend met een zeer solide mainframe- en iSeries-tak (AS/400). Beiden groeiden opmerkelijk genoeg flink. Old soldiers never die. Wel op zijn retour is de Risc Unix-markt (pijnlijk voor Sun); belangrijke trends zijn virtualisatie en ‘blades’, al gaat dat laatste minder hard dan enkele jaren terug werd voorspeld. Dat lijkt vooral goed nieuws voor - we blade everything - HP die in dit segment trendsetter IBM achter zich heeft gelaten. Hetzelfde geldt nog sterker voor de groeiende Linux-markt; daar heeft IBM echt zitten slapen. Nummer drie Dell blijft in de nek hijgen van IBM en HP, maar meer ook niet: de afstand tot de top twee is groter geworden. Dell heeft het breekijzer nog niet gevonden. De grote verliezer is natuurlijk Sun (-10,9%), maar daar wisten we al. We blijven geen mes in de wond ronddraaien. GAAT HET MICROSOFT MONOPOLIE OOIT VOORBIJ? …de kansen zijn groter dan ooit. Terwijl Windows Server een steeds groter marktaandeel (nu 40,8%) krijgt, komen er steeds meer scheuren in Microsofts desktopmonopolie. Het aandeel gebruikers van Windows en Explorer neemt af ten gunste van met name Apple (+Safari) en Firefox. Maar bedreigender moeten voor Ballmer c.s de ontwikkelingen in de zakelijke markt zijn. Eerst al dat gedoe rond open standaarden, nu weer overheden die hun Enterprise licenties voor kroonjuweel Office weigeren te verlengen. Zoals het Ministerie van BZ, dat zelf wel wilde maar vergat dat het verplicht ook naar andere aanbieders moet kijken; zoals de gemeente Amsterdam die MS Office gaat uitfaseren. Met OpenOffice, Suns StarOffice en IBM’s Symphony zijn er prima alternatieven. Weer andere concurrentie komt van online alternatieven voor Office. Het laatste bommetje onder het Microsoft monopolie komt wederom van IBM die een ‘Microsoft vrije desktop’ aankondigde alsof er een gevaarlijk virus wordt bestreden. Ditmaal gaat het om een gevirtualiseerde Linux-omgeving inclusief een collectie kantoorapplicaties. Volgens Big Blue kunnen bedrijven via deze gecentraliseerde oplossing wel tot 800 dollar per gebruiker per jaar besparen in vergelijking met een Vista-desktop. Dit aanbod klinkt interessanter dan alle eerdere – en hopeloze - pogingen van IBM om Microsofts desktopmonopolie aan te tasten. Maar eerst zien natuurlijk. Fred van der Molen nr 24 • 10 december 2008

5

IN HET NIEUWS

Hooglerarenreeks

Amsterdam omarmt open-source

Strategisch Informatie Management De brug slaan tussen actuele ICT issues en managementvraagstukken

De gemeente Amsterdam heeft de invoering van open source software op de gemeentedesktop in november een officiële status en budget gegeven. Maar daarmee verdwijnen de Microsoft-kantoorapplicaties nog niet van de hoofdstedelijke pc’s.

D Uw sprekers: Prof. dr Marcel Creemers Prof. drs J. Arno Oosterhaven Prof. ir Wim Dik Prof. dr Edo Roos Lindgreen Ing. Ron Tolido Prof. dr Erik Beulen Prof. dr Egon Berghout Prof. dr Bert Kersten Prof. dr ir Maarten van Steen

Plus praktijkbijdrage van ProRail

Abbbrts^kab`ljmrqbo Abdbp`efbabkfps^kabfkcloj^qfbqb`eklildfbfkKbaboi^ka

e praktische uitvoering van het voornemen om alle 14 duizend pc’s van het gemeentebestuur van open source software te voorzien gaat namelijk lang duren. De hoofdstad wil eerst de besturing van zijn IT op orde krijgen. De gemeenteraad heeft een motie aangenomen waarmee een deel van het bedrag dat Amsterdam bespaart doordat de Enterprise Agreement met Microsoft is afgelopen, wordt geoormerkt voor verdere ontwikkeling van de gemeentelijke open source desktop. “De gemeenteraad heeft daarmee bevestigd dat deze desktop er uiteindelijk ook echt moet komen”, zegt Manou Chen, adviseur bij de bestuursdienst van de gemeente en betrokken

Inclusief GRATIS exemplaar van het boek ‘De eeuw van de computer’

9 dinsdagen, van 27 januari tot en met 31 maart 2009 – Nyenrode Business Universiteit

www.focusconferences.nl/ITExecutive Advertentie F09006 SIM.indd 1

bij het project Open.Amsterdam. Het niet opnieuw aanbesteden van een raamcontract kantoorautomatisering betekent dat de gemeente geen aanspraak meer kan maken op toekomstige versies van Microsoft Windows, Office, Exchange en Sharepoint. De gemeente heeft wel het eeuwigdurende recht om de tot nu toe uitgebrachte Microsoft-software gewoon te blijven gebruiken. Ook krijgt het nog steeds updates voor deze software. De gemeente gaat een open werkplek nu nog niet breed uitrollen, omdat het eerst de eigen IT beter onder controle wil krijgen. “Na een doorlichting door McKinsey bleek dat de regie en uitvoering van it-projecten en het beheer een stuk beter kan

en moet. De gemeenteraad toont begrip voor het feit dat de volwassenheid van de gemeentelijke IT momenteel niet toereikend is om een omvangrijke operatie als het uitrollen van een open werkplek tot een succesvol einde te brengen. Er zal eerst hard aan betere randvoorwaarden gewerkt moeten worden”, vervolgt Chen. Toch kan de open desktop volgens hem een belangrijke rol spelen bij de opschoning van de

gemeentelijke IT. “Het project heeft de afgelopen twee jaar laten zien dat open source niet gevaarlijk of onverantwoord is. Vanaf nu zal moeten worden aangetoond dat open source én open standaarden nuttig en soms nodig zijn. Het project Open.Amsterdam moet het komende jaar laten zien dat een open desktop standaardisatie en rationalisatie van de gemeentelijke IT juist zal versnellen en niet vertragen.”

•

09-10-2008 15:43:13

Nederlanders voelen zich veilig Geen Europeaan voelt zo veel voor de vingerafdruk ter identificatie als de Nederlander. En we voelen ons steeds veiliger.

D

it positieve beeld treedt naar voren uit de Unisys Security Index, een mondiaal onderzoek naar veiligheid en beveiliging dat in september 2008 voor de derde keer is gehouden onder dertienduizend personen in veertien verschillende landen. In Nederland werden vijfhonderd burgers telefonisch ondervraagd, van wie ruim tweehonderd mannen en een kleine driehonderd vrouwen. Elk land krijg naar aanleiding

van het onderzoek een indexcijfer toegekend, van 0 - 300, dat het niveau van bezorgdheid binnen dat land weergeeft. Het huidige indexcijfer voor Nederland is 87. Hiermee zit Nederland ver onder het Europese gemiddelde van 114. In vergelijking tot hetzelfde onderzoek dat in maart 2008 plaatsvond, is dit een afname van zeven punten. Nederland zat toen op 94. Volgens dit onderzoek hebben Nederlanders binnen Europa een voorkeur voor het gebruik van nieuwe biometrische oplossingen om hun identiteit bij banken, overheden en andere organisaties te verifiëren. De voorkeuren:

IT in de polder Is de computergeschiedenis een onderonsje van Amerikaanse pioniers, bedrijven en universiteiten? Het blijkt de halve waarheid.

I

n grote lijnen is de Nederlandse computergeschiedenis natuurlijk een afgeleide van internationale ontwikkelingen. Maar tot eind jaren tachtig had Nederland in Philips in ieder geval zijn eigen computerfabrikant. Aan het begin van de twintigste eeuw startten Nederlandse banken en verzekeringsbedrijven met de grootschalige gegevensverwerking. Vanaf de jaren vijftig bouwde

- pincode: 85 procent - persoonlijk wachtwoord: 83 procent - vingerafdruk: 80 procent - oogscan: 72 procent - gezichtsscan: 59 procent - handscan (bloedvaten): 46 procent

•

Philips, het Mathematische Centrum en de PTT zelf grote elektronische apparaten. Philips legde zich later toe op componenten maar maakte tot medio jaren tachtig zelf computers. We lezen in ‘De Eeuw van de computer’ over de Nederlandse bijdragen aan de belangrijke computertalen Fortran, Algol en Cobol, maar ook over het overheidsbeleid richting ‘informatiemaatschappij’. In ons volgende nummer meer over dit bijzondere boek.

•

Op 11 december brengt Kluwer een kloek historisch boek uit met de titel ‘De Eeuw van de computer’. Meer informatie op www.it-executive.nl/eeuwvandecomputer nr 24 • 10 december 2008

7

WANNAHAVE Nokia 6212 Classic

NFC: not so near

Nokia heeft eerder dit jaar de Nokia 6212 Classic op de markt gebracht met als bijzonderheid dat het beschikt over Near Field Communication(nfc). Dat is een technologie waarmee toestellen draadloos kunnen communiceren met andere apparaten en zo kunnen worden ingezet voor toegangscontrole, microbetalingen en ticketverkoop. Je houdt het toestel in de buurt van een ontvanger en klaar. Mooie technologie, maar voorlopig nog bijna zonder toepassingen in Nederland. Er wordt wel mee geëxperimenteerd, met name in het openbaar vervoer, bij parkeergarages en bij winkels. Zo heeft Q-Park enkele pilots en wil supermarktketen Schuitema het binnenkort mogelijk maken met nfc te betalen. De creditcard-bedrijven Visa en Mastercard doen er ook internationaal proeven mee. En sinds oktober is er Tikitag, een initiatief van Alcatel Lucent op het vlak van nfc. De telecombranche wil wel, maar fysiek is er nog weinig. Nokia is er in ieder geval vroeg bij met de 6212 en de 6131 (een clamshell-model). De Nokia 6212 Classic is op zich een lekker toestelletje. Voor zakenlui is het een prima tweede toestel. Hij is lekker licht en dun en heeft mooie ronde vormen waardoor hij goed in de zak past. Hij is ook mooi afgewerkt; met de combinatie van antraciet en zilverlook kun je best voor de dag komen, al blijft het natuurlijk wel een beetje een middle of the road apparaat, afgezien van die nfc. Dit alles neemt niet weg dat dit er allemaal wel op zit: 3g, bluetooth, een slot voor micro sd-geheugen, multimedia muziek en video, fm-radio en zaken als agenda en mail en een tweede camera voor videobellen. Toch niet gek voor een basaal ogend toestel. Wat er mist is een behoorlijk geheugen en een fatsoenlijke camera. Er zit een 2 megapixels cameraatje op. Maar met Nokia bent u in ieder geval nfc-ready. Tot die tijd is de kip en ei-discussie van toepassing. Er zijn weinig toestellen dus waarom zouden er betaalpunten zijn en omgekeerd zijn er nog weinig nfcbetaalautomaten dus waarom zouden leveranciers toestellen produceren? De tijd zal uitwijzen hoe snel nfc ook echt doorbreekt.

Samen in ‘de wolk’ Capgemini UK heeft een overeenkomst getekend met Amazon Web Services voor cloud computing-diensten.

H

et nieuwe cloud computing Center of Excellence van Capgemini zal zich volledig toeleggen op cloud computing en zal klanten helpen met de integratie van cloud computing in hun it- en bedrijfsstrategie. In eerste instantie zal dat center bestaan uit een team dat getraind is in Amazon Web Services, dat vanuit NoordAmerika, Europa en India klanten helpt bij het evalueren en implementeren van het bestaande aanbod van Amazon. Het aanbod van het center zal uiteindelijk met cloud computing-capaciteiten van andere leveranciers worden uitgebreid. Het center zal tevens consultancy-, ontwikkelings-, migratie- en back-updiensten gaan leveren op het gebied van cloud computing. Capgemini richt zich voorlopig op drie wolk-oplossingen: voor Microsoft SharePoint, Oracle ERP en Application Development en Testing.

•

Online shop MS hier

D

e pas in de VS geopende online winkel ‘Microsoft Store’ komt ook naar Nederland. Volgens Microsoft is dit nieuwe verkoopkanaal vooral bedoeld voor eigenaren van een netbook. Deze computergebruikers moeten het door de compacte omvang van hun apparatuur zonder een optische drive stellen. Daardoor kunnen ze alleen software installeren via het netwerk of internet. In de Microsoft Store wordt het mogelijk om alle Microsoft hard- en software aan te schaffen die op de consument gericht is. Zakelijke software als SQL Server en SharePoint valt buiten het aanbod.

•

Hergebruik kan beter

O

ndanks het feit dat er wereldwijd een grote behoefte is aan tweedehands computers, worden er meer vernietigd dan hergebruikt. Dat blijkt uit een rapport van onderzoeksbureau Gartner. Slechts 44 procent van oude computers gaat over in de handen van nieuwe gebruikers. Het zijn de exporttarieven en de hoge transportkosten die de export van tweedehands computers van de westerse wereld naar opkomende markten tegenhouden. De vraag naar tweedehands computers is het grootst in het Midden-Oosten, Afrika en Azië, met name China. De grootste exporteurs van tweedehands pc’s zijn Noord-Amerika, West-Europa, Japan en Australië. De concurrentie voor de gebruikte pc’s neemt toe door de dalende gemiddelde prijs van nieuwe pc’s, en omdat de vraag verschuift naar nieuwe notebooks of mini-notebooks.

•

Wie stuurt bij u de informatie? In een tijd waarin de hoeveelheid informatie elke dag sneller groeit, wordt het steeds belangrijker om de juiste informatie tijdig op de juiste plek te hebben. Om alle werkprocessen en afdelingen op elkaar af te stemmen en systemen elkaar te laten begrijpen. Om ervoor te zorgen dat werknemers niet worden overvoerd met informatie of gegevens juist niet krijgen. Dit vraagt om een integrale visie op uw informatielogistiek. Ricoh is wereldwijd marktleider op het gebied van IT en Document Solutions. Onze praktische en duurzame oplossingen brengen interne en externe partijen, processen en informatiebronnen bij elkaar. Zodat uw organisatie werkt als één geheel. Meer weten? Kijk dan op www.ricoh.nl/informatielogistiek

Info > www.nokia.nl Nokia 6212 Classic: 11,5 x 4,7 x 1,5 cm, 88 gram, prijs circa 200 euro ex. btw zonder abonnement. Ricoh Nederland B.V., Utopialaan 25, Postbus 93150, 5203 MB ‘s-Hertogenbosch, www.ricoh.nl

8

nr 24 • 10 december 2008

ADVERTORIAL

“HET SUCCES VAN IT HEEFT NOG MAAR WEINIG MET IT TE MAKEN” TOM VAN SANTE IS AL MEER DAN VIJFENTWINTIG JAAR WERKZAAM IN DE IT. HIJ HEEFT EEN BELANGRIJKE BIJDRAGE GELEVERD AAN DE ONTWIKKELING EN INTRODUCTIE VAN LEIDENDE STANDAARDEN ALS ITIL, ASL EN BISL IN NEDERLAND. NU ADVISEERT HIJ, SAMEN MET COLLEGA’S, ORGANISATIES IN HET OPTIMAAL GEBRUIK VAN IT. VOLGENS HEM HANGT HET SUCCES VAN IT ALLANG NIET MEER ALLEEN VAN TECHNIEK AF, MAAR IS HET MENSELIJK ASPECT IN TOENEMENDE MATE DOORSLAGGEVEND. MENSEN MOETEN HET GEVOEL HEBBEN DAT ZE PLEZIER EN VOORDEEL BELEVEN AAN HUN AUTOMATISERING.

FRENK VAN DER LINDEN IN GESPREK MET TOM VAN SANTE, BUSINESS UNIT DIRECTOR JE HEBT EEN ACHTERGROND ALS BOUWKUNDIGE. HOE MOET IK DE RELATIE MET IT LEGGEN? ‘Als bouwkundige ben je een techneut, maar je moet ook kunnen dromen en een creatieveling zijn. Ook voor een consultant is dit een ideale combinatie. Het ontwerpen van een gebouw is een creatief proces, maar het is ook een gevoelskwestie. Waarom een gebouw je aanspreekt, kun je niet altijd beredeneren. Bij IT werkt dat net zo; je koopt in feite iets ontastbaars. Door mijn bouwkundige achtergrond vraag ik altijd naar de beweegredenen en de wensen van toekomstige gebruikers. Want een gebouw ontwerp je allereerst voor het plezier van de mensen die erin moeten leven. Met IT is dat net zo.’

Tom_IT-executive.indd 1

IT-PROJECTEN KOMEN NOGAL EENS NEGATIEF IN HET NIEUWS. WAT MAAKT OF BREEKT EEN IT-PROJECT? ’Ik zou het zo willen zeggen: het succes van IT heeft nog maar weinig met IT te maken. De techniek functioneert meestal wel. Sterker nog: die wordt met de dag beter. Het niet succesvol verlopen van grote IT-projecten heeft daar weinig mee te maken. Dat heeft eerder te maken met de mensen die ermee moeten werken. De confrontatie met nieuwe technologieën roept gemakkelijk weerstand op. Zo lees je in de media veel over het Elektronisch Patiënten Dossier. Over artsen die aangeven dat er betere oplossingen zijn. Ik vermoed eerder dat die artsen een zekere angst hebben dat er iemand over hun schouder meekijkt of dat ze bang zijn dat ze hun gegevens niet zelf kunnen bewaken. Dit soort onderliggende emoties zijn volgens mij de werkelijke redenen van het mislukken van nogal wat IT-projecten.’ KUN JE DAT VOORKOMEN, EN ZO JA: HOE PAK JIJ DIT AAN? ‘Om goed advies te geven moet je de primaire redenen van de gevraagde verandering doorgronden. Waarom wil

een bedrijf verandering? Daarnaast moet je begrijpen wat de problemen, achtergronden en wensen zijn van de diverse betrokkenen. Waarom wil het personeel geen verandering? Veel weerstand komt voort uit onbegrip en kennisachterstand, want onbekend maakt onbemind. Je moet dus zorgen dat bedrijfsprocessen voor alle betrokkenen inzichtelijk zijn, want dan is het gemakkelijker om succesvolle IT-oplossingen geaccepteerd te krijgen bij de medewerkers. De klant heeft vaak te hoge verwachtingen. Het succes van een project is vooral afhankelijk van de mate waarin je erin bent geslaagd het belang van de verandering aan te tonen en er draagvlak voor te creëren. Wij introduceren een project daarom zorgvuldig bij de mensen die ermee moeten werken. Doe je dat niet op de juiste manier, dan loop je grote kans op mislukking en dat willen wij te allen tijde voorkomen.’ DUS IS DIPLOMATIE EEN BELANGRIJK FACET IN JOUW FUNCTIE… ’Het aan elkaar knopen van belangen op verschillende niveaus is inderdaad een belangrijk onderdeel van mijn

werk. Neem bijvoorbeeld een bedrijf dat decentraal wil gaan werken. Als werknemers hier onvoldoende van op de hoogte zijn, is het goed denkbaar dat de geleverde software geen oplossing biedt en de werknemers het niet accepteren. Het bedrijf is er dan nog niet klaar voor. Je moet dus eerst de bedrijfsprocessen van de klant begrijpen en pas daarna op zoek gaan naar de passende IT. Soms komen plannen wel overeen met de technologie, maar sluiten de systemen niet op elkaar aan. Bijvoorbeeld bij de start van C2000, dat enige tijd geleden door de overheid is bedacht. Ze wilde politie, ambulance en brandweer aan elkaar koppelen. Een goed idee, maar de afzonderlijke systemen waren niet in staat gegevens te delen. En de mensen in de afzonderlijke organisaties waren nog niet van plan om informatie met elkaar te delen. Het oplossen van zulk soort problemen is een grote uitdaging. Daar gaan vaak jaren overheen.’

HOE LOS JE DAT OP? ’Problemen zichtbaar en bespreekbaar maken. Ik voel me een soort scharnierpunt tussen alle lagen van een organisatie. Ik praat over bedrijfsprocessen en daarnaast ook met techneuten over de betekenis van nieuwe technologieën voor een organisatie.’ HEB JE OM DIE REDEN TOGAF GEÏNTRODUCEERD? ’TOGAF staat voor The Open Group Architecture Framework. Het is een standaard aanpak voor organisaties om hun toekomstige informatievoorziening op een verstandige wijze vorm te geven. Architecten helpen daarmee het management van organisaties om beslissingen te nemen. In mijn huidige rol als meewerkend voorman geef ik samen met collega’s invulling aan adviesdiensten. Die zullen een steeds bredere insteek krijgen: van puur IT-advies naar algemeen bedrijfsadvies met een focus op optimale inzet van IT.‘

BEKIJK DE VIDEO VAN HET COMPLETE INTERVIEW EN ONZE VACATURES OP WWW.GETRONICSCONSULTING.COM

05-12-2008 16:20:17

MAnAgeMent

MAnAgeMent

IT-investeringen zijn niet los van elkaar te zien

Directie wil waar voor zijn geld Door Mirjam Hulsebos en Sytse van der Schaaf, foto’s Nico Boink

hoe krijg je als it-manager je investeringsplannen gefinancierd en toon je aan dat je het beloofde rendement hebt gerealiseerd? wanneer is een duimendik rapport nodig, wanneer volstaat een a4tje? over deze en andere financiële kwesties debatteerden vijf experts en het publiek tijdens de recente Infosecurity-beurs in utrecht.

W

e kennen allemaal de bloopers van de afgelopen tijd, denk aan UWV dat 80 miljoen over de balk gooide, of de Free Record Shop die er vorig jaar niet in slaagde SAP goed te implementeren. “Maar er mislukken ook veel kleinere projecten”, zei Egon Berghout, hoogleraar Business & ICT aan de Rijksuniversiteit Groningen tijdens zijn inleiding voorafgaande aan het debat. “Het meest evident zijn natuurlijk projecten die halverwege worden geannuleerd omdat blijkt dat de bedachte oplossing toch niet de juiste is. Hoe kan dat nou als je er toch met de beste bedoelingen aan begonnen bent?” Dat komt volgens Berghout in de eerste plaats omdat het resultaat en de impact van een it-investering van tevoren slecht bekeken wordt. Nog nadeliger is dat er achteraf weinig structurele

Van links naar rechts Egon Berghout, hoogleraar Business & ICT aan de Rijksuniversiteit Groningen; Lineke Sneller director IT bij Tele2 en voorzitter NGI, Erwin Rademaker, eigenaar van adviesbureau TriremeBIT en auteur van ‘101 gouden tips voor de businesscase’ en Frans Swaalf, eigenaar van PureProjects en op dit moment programmamanager bij Credit Agricole.

12

nr 24 • 10 december 2008

aandacht is voor wat wel en wat niet goed gewerkt heeft. “Businesscases worden vrijwel nooit achteraf geëvalueerd en als je niet evalueert, kun je ook niets leren”, aldus Berghout. “Een tweede vraag is als we nu vastgesteld hebben dat om een

een ProjeCt beGint Altijd in hArmonie groot probleem gaat, of er dan geen methodes beschikbaar zijn om een goede businesscase te maken en evalueren? Die blijken er wel degelijk te zijn. De eerste stammen al uit eind jaren ’60 en vrijwel maandelijks is er wel iemand ergens

ter wereld die er een nieuw model aan toevoegt. Het gaat toch fout omdat een it-er geen econoom is. Het omgekeerde is ook waar. Een econoom is geen it-er. Dat is maar goed ook. Een it-er moet enthousiast zijn over zijn vak, continu bezig zijn met het verzinnen van nieuwe dingen. Dat is ook goed. De vraag is alleen: waarom geven andere managers de it-ers zoveel vrijheid en geven ze IT de ruimte om zoveel fouten te maken? Dat komt naar mijn idee omdat andere afdelingsmanagers er af en toe profijt van hebben om hun eigen problemen zo nu en dan af te kunnen schuiven op IT. Het is gemakkelijk om in de boardroom te roepen dat jouw afdeling zijn doelstellingen niet haalde ‘omdat IT niet deed wat was beloofd.” Die laatste opmerking roept de eerte reactie los in het discussiepanel. ArJAn Jonker “Dat profiteren vind ik stellig uitgedrukt. Iedereen baalt er over het algemeen van als een project mislukt.” egon Berghout “Ik bedoel ook niet dat managers blij zijn als een it-project mislukt. Ik vraag me alleen af waarom itmanagers zoveel vrijheid krijgen, waarom ze zo weinig door andere managers worden gecontroleerd.” ArJAn Jonker “Ik zie een heel ander probleem en dat is dat de business eigenlijk de prioriteiten zou moeten stellen, maar dat niet doet en dit aan IT overlaat.” egon Berghout “Dat komt op hetzelfde neer als wat ik bedoel. Mijn vraag is: waarom krijgen zij zoveel ruimte?” FrAns swAAlF “Mijn suggestie is dat dit komt door de gemakzucht van andere managers aan de ene kant en de ambitie van it-ers aan de andere kant die denken dat alle uitdagingen met IT zijn op te lossen.” Ook uit de zaal komt een verklaring waarom it-projecten zo vaak mis gaan: “Je maakt van tevoren een businesscase en in principe kun je zeggen dat als je die doelstellingen behaalt, het project is geslaagd. Het punt is echter dat er vrijwel altijd gedurende de rit veranderingen komen doordat de externe factoren wijzigen of doordat je gaandeweg nieuwe inzichten opdoet. Daardoor lever je vrijwel altijd iets anders op dan van tevoren is bedacht. Je kunt dan niet meer aan de hand van de oorspronkelijke businesscase meten of de doelen zijn behaald en of het project is geslaagd.” ArJAn Jonker “Een businesscase heeft in mijn ogen drie niveaus: tijd en kosten, projectdoelstellingen en bedrijfsdoelstellingen. Wat mij opvalt is dat de businesscase altijd in harmonie begint, maar er gaandeweg tegenstellingen ontstaan. Een project staat vrijwel altijd onder tijdsdruk, waardoor de businesscase te snel wordt gemaakt zonder alle aspecten goed af te wegen. Projecten worden niet te laat opgeleverd, maar te vroeg beloofd. Dat heeft sterk te maken met de senioriteit van het

projectmanagement. Dat moet in staat zijn eventuele druk van de business te weerstaan.” lIneke sneller “Ik heb moeite met het uitgangspunt dat je projecten moet isoleren om er een goede businesscase van te kunnen maken. In mijn ogen moet IT als geheel bijdragen aan de organisatie. Bovendien wordt het eindresultaat van een project altijd door externe factoren beïnvloed. Dat blijft allemaal buiten beschouwing als je apart op projecten inzoomt. Dat betekent overigens niet

het stoPZetten vAn een itProjeCt is Geen doodZonde dat ik vind dat je projecten niet hoeft te evalueren. Je moet ze alleen niet volledig loskoppelen van het grote geheel. Toen ik een half jaar geleden bij dit bedrijf begon, viel het me op hoe zeer de businesscases de diepte in gaan. Ze zijn vaak heel gedetailleerd. Je kunt soms meer op hoofdlijnen de toegevoegde waarde van een investering laten zien. Neem het reserveren van vervangingsbudget met een gezamenlijke waarde van tien miljoen euro. In eerste instantie was daar geen geld voor. Als je nagaat dat deze apparatuur gemiddeld vijf jaar meegaat dan kun je uitrekenen dat een investering van twee miljoen euro op jaarbasis nodig is om deze asset op peil te houden. Toen ik met deze insteek bij de directeur aanklopte, begreep hij wat er nodig was.” erwIn rADeMAker “Toen ik bij het Havenbedrijf begon, viel mij hetzelfde op. Businesscases voor it-investeringen zijn vaak duimendikke rapporten. Geen enkele andere >> nr 24 • 10 december 2008

13

MAnAgeMent

ColuMn

en mijn kindje heet… D

Arjan Jonker, directeur van KWD Resultaatmanagement, constateert dat projecten vrijwel altijd onder tijdsdruk staan. Een businesscase wordt daardoor te snel gemaakt zonder alle aspecten zorgvuldig af te wegen.

afdeling gaat zo de diepte in. De businesscase voor de tweede Maasvlakte beslaat hooguit drie A4tjes.” egon Berghout “Ik vind de aanpak van Lineke een goede. Een businesscase gaat niet alleen om getallen, maar ook om visie. En dat ontbreekt te vaak. Ik kom nog zo vaak tegen dat IT niet goed kan uitleggen waarom ze budget nodig hebben. Er gaapt wat dat betreft nog een veel te groot gat tussen business en IT.” FrAns swAAlF “Daar komt bij dat het wezen van IT voor managers vaak lastig is. Het is voor een deel creatief, innovatief, en ook heel arbeidsintensief. Managers hebben er weinig grip op, met als gevolg dat ze zich gegijzeld voelen door IT.” erwIn rADeMAker “Van die speciale status van IT moeten we juist af. Een activiteit is succesvol als het waarde toevoegt aan de strategische doelstellingen van de onderne-

beter een Goede strAteGie dAn een slUitende bUsinessCAse ming. Omdat er vaak meerdere projecten tegelijkertijd lopen, is het belangrijk om op basis van de bijdrage aan de doelstellingen een prioriteit aan projecten te hangen of het nu om IT gaat of niet. Er wordt in mijn beleving een veel te belangrijke rol toegedicht aan IT. Dat is niets meer of minder dan het intelligent maken van processen. Het draait om 14

nr 24 • 10 december 2008

de processen, niet om de IT. Het stopzetten van een it-project is ook geen doodzonde. De strategie wijzigt nog wel eens. Door de aanslagen op de Twin Towers in New York zag je in 2001 veel aandacht uitgaan naar beveiliging. Dat ebt nu weer weg. Als er morgen ergens weer een aanslag plaatsvindt, dan staat dit onderwerp opeens weer bovenaan de agenda. Het is niet bijzonder dat projecten soms halverwege worden stopgezet omdat ze geen prioriteit meer hebben. Dat hoort gewoon bij het zakendoen. Veel managers verheffen hun vak tot de kunst van het steeds goedkoper maken. Het ondernemerschap is vaak ver te zoeken. Een goede manager weet wat de klant wil en speelt daarop in.” egon Berghout “Ik ben het met je eens dat economische overwegingen voor de meeste mensen geen belangrijke drijfveer zijn. Er is haast niemand die de goedkoopste auto koopt. Natuurlijk wil je wel weten wat een auto kost, maar dat is iets anders. Zo ver zijn we in de IT alleen nog niet. We weten vaak helemaal niet wat het prijskaartje is. Dat moet je wel helder zien te krijgen.” erwIn rADeMAker “Ik vraag me af of je er wel goed aan doet om met een gedetaileerde businesscase aan de slag te gaan. Een it-investering gaat uiteindelijk om visie. Waar gaat ons bedrijf naar toe en wat hebben we nodig om daar te komen? Het draait om een lange-termijnstrategie. De kosten gaan altijd voor de baten uit en bereken je die kosten-baten-verhouding over een te korte termijn, dan kan dat ten koste gaan van je visie voor de lange termijn.” FrAns swAAlF “Als ik het zo hoor, dan luidt de conclusie van vanmiddag: Beter een goede strategie dan een sluitende businesscase.”

•

wat doe je met die zesminnetjes?

an is je hightechproduct klaar, moet het ook nog een naam krijgen. Dat is een belangrijke (marketing)managementkeuze, maar in de praktijk is intuïtie, stom toeval of simpel boerenverstand nogal eens doorslaggevend. Mozilla’s browser heette aanvankelijk Firebird (‘rood vogeltje’). Een ander open-sourceproject bleek echter al zo te heten, dus werd de naam veranderd in Firefox (in het Amerikaans een andere naam voor ‘rode panda’). Domweg omdat het goed klonk en omdat die naam nog vrij was. Toen Red Hat (Linux)-medeoprichter Marc Ewing studeerde, droeg hij altijd een rode Cornell-pet die hij van zijn grootvader had gekregen. Mensen noemden Ewing, die tijdens zijn studie allerlei it-hand- en spandiensten verleende, daardoor ‘the guy with the red hat’. In 2001 schakelde Research in Motion het gespecialiseerde adviesbureau Lexicon Branding in om een naam te bedenken voor zijn nieuwe draadloze e-mailapparaat. Het bureau wilde elke associatie met e-mail vermijden en zocht naar een naam die plezier en rust uitstraalde. Nadat iemand had opgemerkt dat het toetsenbordje deed denken aan een bos bloemstengels met zaaddozen, onderzocht Lexicon namen als Strawberry, Melon en allerhande groenten. Het werd dus Blackberry, wat ook nog perfect aansloot bij de zwarte kleur van het apparaat. Bron: CIO

ChArles groenhuijsen

•

Weet u waar uw luie collega’s last van hebben? Gewoon, luiheid, zult u zeggen. Nee, dat is te simpel. Het heet in het jargon van de personeelsmanager ‘werkvermijdend gedrag’. Dat klinkt minder vervelend. Maar ’t zal je collega maar zijn. Of – ook heel akelig - je zult de baas zijn van zo’n luiwammes. Uit onderzoek blijkt dat bijna alle managers er mee te maken hebben. Het is een onuitroeibaar fenomeen. Je hebt als baasje of chefje op veel te dure cursusdagen (“Haal het beste uit je medewerkers”) net geleerd dat je je personeel moet motiveren. Neem ze serieus. Geef ze het gevoel dat ze er echt bij horen. Dat motiveert. Maar al dat sjieke management-gebabbel is niet besteed aan de ongeneeslijke klaploper. Die kijkt ‘s ochtends om kwart voor tien op zijn horloge en denkt: Was het maar vijf uur. seleCtIeVe luIheID Ik was laatst een hele dag onder een paar honderd personeelsmanagers. Ik vroeg ze wat je dan nog hebt aan al die praatjes over ontplooiing. Je geeft mensen verantwoordelijkheid, maar ze hebben gewoon geen zin. Hoe doorbreek je dat? Dat wisten al die personeelschefs ook niet. De hele dag ging het over de dynamiek van de toekomst. Dat we ons continu ontwikkelen en steeds sneller onze vakkennis oppeppen. Tsja, dat gaat dus over al die energieke werknemers die wél vooruit willen. Druk, druk, druk. Snel, snel, snel…. Maar wat als je géén zin hebt? Niet iedereen wil een acht of negen halen. Wat doe je met al die ingedutte zesminnetjes? Een van de aanwezige personeelschefs noemde een treffend voorbeeld. Een medewerker die tijdens werktijd niet vooruit te branden is, maar om één minuut over vijf gehaast en ongeduldig in de auto springt omdat hij de spil is van de plaatselijke carnavalsvereniging. Hij is er het halve jaar hardstikke druk mee. Hij holt zich zes slagen in de rondte voor die club. Gek hè? Zo iemand is dus selectief lui. Alsof je je luiheid op commando aan en uit kunt zetten. Fascinerend. En vooral ook frustrerend voor baas en collega’s die eens per jaar de caranavalsoptocht voorbij zien komen. Wie staat er boven die kar te glimmen van trots? Inderdaad… InterCollegIAle AFrAMMelIng Ik lees in onderzoeken dat luiwammes-gedag op werk besmettelijk is. Ik geloof daar niks van. In 35 jaar werken ben ik heel wat niksnutten tegen gekomen, maar ik heb zelf nog steeds onveranderlijk veel plezier in nijver doorwerken. Weet u wat wél besmettelijk is? Het zompige chagrijn dat die lamzakken om zich heen verspreiden. Je kunt de geur van cynisch niksdoen bijna opsnuiven. Gekmakend: Het pessimisme dat er van af walmt! En die ontembare lust om anderen altijd van alles de schuld te geven. Elke keer als zo’n type mijn pad kruist, ben ik weer innig dankbaar dat ik zelf geen baas was. Ik ben niet verantwoordelijk voor die ongein. Ik werk liever lekker door en prijs me intussen gelukkig dat er nog altijd gepeperde gevangenistraffen staan op intercollegiale aframmelingen voor ‘werkvermijdend gedrag’. Anders zou ik zomaar voor de verleiding kunnen bezwijken… ‘Lekker Schrijven in m’n Pyjamabroek’ is de titel van de nieuwe bundel van onze columnist en Amerika-specialist Charles Groenhuijsen. 71 columns waarin hij verbaasd naar de eigenaardige kantoorgewoonten kijkt van die ‘nuchtere’ Nederlanders. Over enthousiaste bazen, stille drinkers, dure adviseurs en luie collega’s. nr 24 • 10 december 2008

15

Doe meer met je data!

SLECHTE MANAGEMENTPRAKTIJKEN

Hoe benut je als bedrijf de data die je in je bezit hebt?

D

Maak kennis met het meest intelligente netwerk van interim IT professionals in Nederland Bent u op zoek naar echte interim IT specialisten voor uw organisatie? Neem dan snel contact op met onze consultants. Zij hebben een achtergrond passend bij de IT sector en hebben gedegen ervaring bij het bemiddelen van interim professionals. Binnen ons up to date netwerk van ruim 5000 beschikbare interim kandidaten vindt u de beste match voor uw organisatie. Onder andere voor Business Analisten, Programma Managers, Project Managers, IT Managers en IT Directors kunnen wij u snel en adequaat van dienst zijn. Ook voor langlopende opdrachten. Kennismaken met ons netwerk? Voor de regio’s Amsterdam en Amersfoort kunt u contact opnemen met Marinka de Groot 020-5789444, voor de regio’s Rotterdam, Eindhoven en Breda kunt u contact opnemen met Michel de Krieger 010-2176565.

Specialist in Information Technology Recruitment 166 kantoren in 28 landen | www.michaelpage.nl

e marktwaarde van data is vaak enorm. Toch onderbenutten de meeste bedrijven de gegevens waarover ze beschikken. Zet je data aan het werk in de markt, zegt Thomas Redman (Navesink Consulting), auteur van Data driven: profiting from your most important business asset (Harvard Business Press, 2008). Bedrijven kunnen hun data op negen manieren naar de markt brengen: - Nieuwe ‘content’ bieden: nieuwe, rijkere of doelgerichtere gegevens verkopen of in licentie geven. - Herverpakken: door anderen geleverde data filteren, bijeenvoegen en een nieuw format geven. - ‘Informationaliseren’: bestaande producten uitrusten met apparatuur waarmee nuttige gegevens kunnen worden verzameld. - Ontbundelen: data extraheren uit bestaande producten en deze data apart verkopen. - Asymmetrieën rectificeren: data leveren aan de minder goed geïnformeerde partij(en) om het speelveld te egaliseren. - Asymmetrieën exploiteren: superieure toegang tot of inzicht in data benutten om gebruik te maken van gepercipieerde verschillen in de waarde van producten/diensten. - ‘Identifiers’ creëren: unieke labels voor huishoudens, winkels en producten om bedrijven te helpen ontdekken waarnaar en naar wie ze op zoek zijn. - Infomediair zijn: het voor gebruikers makkelijker maken om de data te vinden die zij nodig hebben.

- Datamining en analyse: data uitziften om inzicht te krijgen in klantengedrag, producttrends te signaleren enzovoort. Om te ontdekken welke mogelijkheden een bedrijf heeft om zijn data ‘marktmatig’ te gebruiken, moeten er vier vragen worden gesteld. Over welke data beschikken we (of kunnen we beschikken) die op de genoemde manieren kunnen worden ingezet? Welke van deze data zijn van voldoende kwaliteit voor de betreffende markt(en)? Voor welke van deze data zullen anderen willen betalen? Welke van de bovengenoemde strategieën is de beste manier om de betreffende data in de markt te benutten? Bron: Harvard Business Review

•

RUIM 1 MILJOEN LEIDINGGEVENDEN

Machtige zakenvrouwen De machtigste zakenvrouwen ter wereld (buiten de VS) hebben topfuncties in klassieke mannenbolwerken, zoals mijnbouw, banken, olie en kernenergie.

jaar Shell-CEO Jeroen van der Veer op te volgen.

Fortune onderzoekt elk jaar wie de machtigste zakenvrouwen buiten de Verenigde Staten zijn. De lijst wordt net als vorig jaar aangevoerd door Cynthia Carroll, ceo van het Britse mijnbouwbedrijf Anglo American. Gail Kelly, ceo van de Australische bank Westpac, stijgt van 28 naar 2. En Linda Cook, directeur van Shells Gas & Power-divisie, stijgt van 5 naar 3. Cook is een van de grote kanshebbers om volgend

De machtigste zakenvrouwen buiten de VS 1. (1) Cynthia Carroll (Anglo American, Groot-Brittannië) 2. (28) Gail Kelly (Westpac, Australië) 3. (5) Linda Cook (Shell, Nederland) 4. (12) Ho Ching (Temasek Holdings, Singapore) 5. (3) Marjorie Scardino (Pearson, Groot-Brittannië) 6. (2) Anne Lauvergeon (Areva,

Bron: Fortune

INTERNATIONALE TOPVROUWEN

Er zijn veel slechte besluitvormingspraktijken. De drie meest voorkomende slechte managementpraktijken zijn volgens Jeffrey Pfeffer en Robert Sutton ook het schadelijkst: - Casual benchmarking. Met benchmarking is op zich niks mis. Maar bij casual benchmarking wordt de logica achter de succesvolle praktijken van toppresteerders niet geanalyseerd, wat resulteert in een kip-zonder-kop-imitatie. - Doen wat in het verleden (schijnbaar) heeft gewerkt. Op zich is er niks mis met leren van je ervaringen. Maar er ontstaat een probleem als de nieuwe situatie anders is dan de oude - of als wat we in verleden geleerd hebben sowieso verkeerd was. - Diepgewortelde maar niet onderzochte overtuigingen of ideologieën volgen. Het leidt ertoe dat organisaties praktijken en aanpakken adopteren omdat managers ‘erin geloven’ - niet omdat gezonde logica en harde feiten aantonen dat die praktijken goed zijn voor de organisatie. Bron: HBS Working Knowledge

Frankrijk) 7. (11) Annika Falkengren (SEB, Zweden) 8. (7) Marina Berlusconi (Fininvest, Italië) 9. (8) Güler Sabanci (Sabanci Holding, Turkije) 10. (20) Gulzhan Moldazhanova (Basic Element, Rusland) 11. (9) Ana Patricia Botín (Banesto, Spanje) 12. (-) Maureen Kempston Darkes (General Motors ZuidAmerika, Afrika en MiddenOosten, VS) 13. (10) Nancy McKinstry (Wolters Kluwer, Nederland) 14. (15) Chua Sock Koong (Singapore Telecommunications) nr 24 • 10 december 2008

In 2007 gaven ruim 1 miljoen mensen leiding aan 5 of meer personen. Dat is 14% van de werkzame beroepsbevolking. Geen verrassing: het percentage leidinggevenden is het hoogst onder mannen, ouderen en voltijders. Van de werkende mensen gaven vorig jaar 280.000 vrouwen leiding en 768.000 mannen. Dat is bijna 10% van de werkende vrouwen tegenover bijna 20% van de werkende mannen. Deze verhouding is sinds 2001 niet veranderd. Van de 50- tot 54-jarige mannen heeft bijna 25% een leidinggevende functie. Bij vrouwen blijft het aantal leidinggevenden van een jaar of dertig op zo’n 10% steken. In functies van 28 tot 35 uur per week is het percentage mannelijke en vrouwelijke leidinggevenden ongeveer even groot. Bron: CBS

17

MAnAgeMent LOGICA ‘VEILT’ CEO Afgelopen zomer haalden de zesduizend medewerkers van Logica in één week tijd 66.500 euro op voor het goede doel. Dat deden ze door eigen producten én zichzelf te veilen via een op maat gemaakte online marktplaats. Het leverde enkele originele aanbiedingen op. Zo werd er tweeduizend euro voor betaald om twee dagen te mogen meelopen met Logica-ceo Andy Green, onder het motto ‘get to know your ceo’. De ceo van Logica Nederland, Paul Schuyt, stond een avond in de keuken van een collega om voor vier personen een viergangendiner te bereiden. Het geld was bestemd voor het Bridge School Camp-project in India: 270 voormalige kindarbeiders met een leerachterstand kunnen ermee worden opgevangen in ‘overbruggingskampen’.

‘FUNSURFEN’ Werkgevers vinden het normaal dat medewerkers werkaangelegenheden in hun privétijd regelen. Dus is het geen wonder dat het inmiddels ook gemeengoed is geworden om privéaangelegenheden in de tijd van de baas te regelen. 70 procent van de werkenden besteedt per week 2 uur aan privédingen; 14 procent van de werkenden gebruikt de pc zelfs meer dan 10 procent van de werkdag voor privézaken. Dat blijkt uit het it-belevingsonderzoek van Integron. Bijna de helft van de Nederlandse werknemers zit voor zijn werk achter de computer; de helft daarvan brengt 40 procent van de werktijd achter een beeldscherm door. In onder meer de IT is dat 60 procent van de werktijd.

STOP HAARKLOVERIJ Het Nederlands bedrijfsleven verliest miljarden omdat het bedrijfsresultaten te gedetailleerd probeert te voorspellen. Zo’n aanpak geeft alleen maar een illusie van betrouwbaarheid en is daardoor eerder contraproductief. Dat aldus het boek ‘Stop met forecasten’ van Miel Theeuwen, Freek Aertsen en Emile van Geel van consultancybureau EyeOn. Het komt allemaal door de it-systemen die een bedrieglijk gevoel van controle geven.

18

Lichtpuntje voor de VS

De It-vriendelijkste landen nederland bekleedt de tiende plaats in de mondiale index van meest aantrekkelijke landen voor de it-sector. Vorig jaar stonden we nog op de twaalfde plaats.

waarom informatiebeveiliging? niet ‘compliance’ maar imago en reputatie zijn de belangrijkste drijfveren van ondernemingen om te zorgen voor goede beveiliging van hun informatie. De investeringen in informatiebeveiling nemen toe.

8

5 procent van de ondernemingen ziet beschadiging van zijn merknaam en reputatie als de belangrijkste gevolgen van beveiligingsincidenten. 72 procent ziet inkomstenverlies als belangrijk gevolg, ‘slechts’ 68 procent het opleggen van sancties door toezichthouders. Dat blijkt uit Ernst & Young-onderzoek onder it-functionarissen van bijna veertienhonderd organisaties uit vijftig landen. “De afgelopen jaren waren de meeste verbeteringen die zijn doorgevoerd op het gebied van informatiebeveiliging gebaseerd op het streven naar compliance. Momenteel zijn bedrijven steeds meer bereid te investeren in maatregelen die het vertrouwen van de markt in hun merk borgt,” zegt Monique Otten (voorzitter van Ernst & Youngs groep Technology and Security Risk Services). Ondanks de economische teruggang investeren bedrijven meer in informatiebeveiliging.

Daarbij nemen steeds meer bedrijven internationale beveiligingsstandaards over. Ruim tweederde van de ondernemingen heeft controles ter bescherming van persoonsgegevens ingevoerd. In Nederland houdt slechts 7 procent van de bedrijven actief toezicht op naleving van de opgestelde privacymaatregelen. In Groot-Brittannië bijvoorbeeld is dat 26 procent. Ook de informatiebeveiliging in de samenwerking met derden is voor verbetering vatbaar. Slechts 45 procent van de geënquêteerde bedrijven verwerkt in alle contracten met derden specifieke verplichtingen op informatiebeveiligingsgebied. Bijna eenderde controleert niet hoe contractpartijen hun informatie beschermen. In Nederland controleert de helft van de bedrijven dit niet. Bron: Ernst & Young – 2008 Global Information Security Survey: Moving beyond compliance

•

40 procent reorganisaties mislukt west-europese bedrijven investeren jaarlijks miljarden euro’s in reorganisaties zonder daarmee hun doel te bereiken. gebrek aan de juiste it-infrastructuur en applicaties is een van de hoofdoorzaken.

B

ij bedrijven in West-Europa mislukt 30 procent van de reorganisaties. In Nederland is dat zelfs 40 procent. Dat blijkt uit onderzoek van Economist Intelligence Unit (in opdracht van Logica Management Consulting) onder 380 grote West-Europese bedrijven. Alleen al de onderzochte groep bedrijven verspilt zo elk jaar 10 miljard euro. Bedrijven die financieel minder goed presteren, presteren ook op reorganisatiegebied minder goed: bij hen mislukt de helft van de nr 24 • 10 december 2008

pogingen om bedrijfsprocessen te veranderen. De belangrijkste reden om veranderingen door te voeren, is het realiseren van een hogere winst. Terwijl zo’n 85 procent van de onderzochte bedrijven de afgelopen drie jaar met twee of meer veranderingstrajecten is begonnen, heeft slechts ongeveer 35 procent van de trajecten geleid tot winstverbetering. Ruim driekwart van de onderzochte bedrijven spendeert tussen de 1 en 6 procent van hun omzet aan veranderingstra-

jecten. De belangrijkste oorzaken van de mislukkingen liggen in de druk van dagelijkse bezigheden, gebrek aan interne samenwerking, slechte planning en gebrek aan de juiste it-infrastructuur en -applicaties. Reorganisaties hebben de grootste kans van slagen als bedrijven de verandering inzetten vóórdat de markt verandert, als ze naar klanten en partners open zijn over de veranderingen, en als ze van elke grotere verandering een zelfstandig project maken.

•

H

et aantrekkelijkste land voor de it-sector is, net als vorig jaar, de Verenigde Staten. Dit blijkt uit onderzoek van de Economist Intelligence Unit (EIU) waarin de it-omgevingen van 66 landen worden vergeleken en getoetst. In de top-20 staan dezelfde landen als vorig jaar, maar er zijn wel (soms flinke) verschuivingen. Zo stijgt Taiwan van 6 naar 2 en Zweden van 7 naar 4. Zuid-Korea zakt van 3 naar 8, Japan van 3 naar 12. Het meest ‘it-vriendelijke’ West-Europese land is het Verenigd Koninkrijk, gevolgd door Zweden, Denemarken, Nederland en Zwitserland. Jacco Brand, Benelux-voorzitter van BSA (dat de EIU-studie sponsort) stelt vast dat Nederland tot de top-itlanden wereldwijd behoort als het gaat om stimuleren van r&d, de lokale it-sector, it-uitgaven en breedbandpenetratie: “Dit heeft grote invloed op de groei van de it-branche en het creëren van banen in de it-sector in Nederland.” EIU onderscheidt zes factoren die bepalen hoe gunstig de omgeving is voor de itsector. Dit zijn de kennis en expertise in een land, de innovatievriendelijkheid van de cultuur, de kwaliteit van de technologieinfrastructuur, de mate van bescherming van patenten en copyrights, de mate van openheid en gezondheid van de economie, en de mate van overheidssteun aan de it-sector. De goed presterende landen hebben over het algemeen een zeer goed presterende it-branche. In de geavanceerdste landen zijn de it-sectoren goed voor meer dan 5 procent van het bnp.

trenDs In het onderzoek trekt EIU verder de volgende conclusies: • Investeren in mensen is van cruciaal belang voor de it-sector. De komende jaren is een van de zwaarste uitdagingen waar de it-branche voor staat het vinden van getalenteerde mensen. De VS, Singapore en het Verenigd Koninkrijk bieden de beste omgeving voor de ontwikkeling van it-mensen. • Landen in Oost-Azië hebben de beste r&d-omgeving: Taiwan, Zuid-Korea en Japan zijn de koplopers op dit punt. • Globalisering en het internet ‘bevrijden’ r&d. ‘Ecosystemen’ à la Silicon Valley brengen talent, technologie, durfkapitaal en goede universiteiten bij elkaar. Dit zijn de beste broedplaatsen voor it-innovatie. Internetgestuurde samenwerking gaat echter een steeds belangrijkere rol spelen. • Concurrerende breedbandmarkten helpen om sterke it-sectoren te ontwikkelen. Zonder snelle, betrouwbare en veilige toegang tot internet kunnen technologiebedrijven niet effectief communiceren met partners en onderzoekers en kunnen ze hun diensten niet goed online verkopen. In de minder ontwikkelde landen is meer liberalisering van de telecommunicatiemarkt nodig. • Juridische omgevingen worden langzaam beter. Het is essentieel dat intellectueel eigendom wordt beschermd en dat cyber-criminelen worden aangepakt. De VS, Australië en West-Europese landen hebben de effectiefste systemen voor intellectueel-eigendombescherming en cyber-criminaliteit. Langzamerhand verbetert dit ook in landen als China. • Overheden moeten de markt zijn werk laten doen. Dat wil zeggen dat ze niet bepaalde bedrijven of technologieën moeten ondersteunen, iets wat meestal slecht afloopt. Overheden kunnen de ontwikkeling van de lokale it-productie het best steunen door het onderwijs en de financiële en juridische omgeving te verbeteren.

•

Bron: Economist Intelligence Unit – How technology sectors grow: benchmarking IT industry competitiveness 2008

nr 24 • 10 december 2008

ConCurrentIe-InDeX It-InDustrIe 2008

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 19

(1) Verenigde Staten (6) Taiwan (4) Verenigd Koninkrijk (7) Zweden (8) Denemarken (9) Canada (5) Australië (3) Zuid-Korea (11) Singapore (12) Nederland (10) Zwitserland (2) Japan (13) Finland (14) Noorwegen (15) Ierland (20) Israël (17) Nieuw-Zeeland (19) Oostenrijk (16) Duitsland (18) Frankrijk (21) Hongkong (22) België (24) Spanje (25) Estland (23) Italië

ADVERTORIAL

Human software ondersteunt de nieuwe organisatie

work21 laat de kracht van mensen tot hun recht komen

Roland Hameeteman, mede-oprichter en directeur van e-office

Optimaal gebruik maken van de intellectuele kracht van je personeel is meer dan alleen het inzetten van de juiste technologie. ICT is een cruciale voorwaarde, maar zeker zo belangrijk is de organisatievorm waarin mensen werken, en waarin hun ambities volledig tot hun recht kunnen komen. Roland Hameeteman, mede-oprichter en directeur van e-office, heeft daar een uitgesproken mening over. Een visie die is gevormd door jarenlang zelf ervaring op te doen met nieuwe organisatievormen.

De naam voor de software die e-office aanbiedt is Human Software, gericht op collaboration, communication en mobile. Maar achter deze technologische begrippen zit een revolutionaire nieuwe visie op organisaties, een visie die bedrijven van de 20e naar de 21e eeuw kan leiden. Roland Hameeteman heeft hiermee de afgelopen jaren met e-office uitgebreid ervaring opgedaan, en op dit moment komen uit de markt steeds meer vragen over de manier waarop die nieuwe organisatie de kracht van mensen tot hun recht kan laten komen.

Deze ideeën zijn al terug te vinden in de begindagen van e-office. Toen Hameeteman en zijn collega Rutger Stekelenburg in 1991 begonnen wilden ze maximaal gebruik maken van alle denkkracht die in een organisatie bestaat. Hameeteman: “Voordat ik ondernemer werd werkte ik bij een grote organisatie en zag overal om me heen talent dat werd gesmoord in beknellende structuren. We zijn daarop redelijk naïef en vol dromen voor onszelf begonnen en die dromen zij nooit veranderd. We hebben wèl de vorm aangepast

aan alles we fout hebben gedaan, en daarvan hebben we geleerd. e-office is de testcase geweest, en nu zijn we in een fase aanbeland waarin alles goed werkt. We zien bovendien in onze omgeving dat steeds meer bedrijven nadenken over andere manieren van werken.” De technische invulling van hun visie vonden Hameeteman en Stekelenburg aanvankelijk in Lotus Notes, waarvan ze de eerste business partner werden in Nederland. Notes was het eerste softwarepakket dat goed overweg kon met ongestructureerde informatie. In het begin was dat concept lastig uit te leggen, maar dat veranderde snel toen internet zijn intrede deed. “Het waren de bedrijven zelf die inzagen dat er mooie kansen lagen bij het inzetten van Lotus. Daarna ging het snel.” De kracht van die software is dat je in een organisatie op een heel andere manier kan samenwerken, en dat heeft Hameeteman destijds ook in zijn eigen organisatie ingevoerd. Hij was daarmee een van de eersten. “Dat vereist een heel ander structuur dan de traditionele hiërarchische organisatievorm. Je hebt de hiërarchische lijnen niet meer nodig om mensen goed te laten functioneren. In die oude vormen ga je niet uit van vertrouwen, maar van het tegendeel, controle. Je kunt echter alleen maar alle informatie delen als je uitgaat van vertrouwen.” Voor het vinden van de ideale samenwerkingsvorm is een referentiepunt nodig. Hameeteman vond dat in het samenwerken van vier mensen aan één tafel: “Dat is de oervorm. Beter dan dat kun je samenwerking in onze optiek niet krijgen. Die vorm willen we proberen vast te houden, ook als mensen thuis werken, in de trein zitten of zich in andere tijdzones bevinden. En het is de rol van technologie om dat te faciliteren.” Ondertussen levert e-office ook de software van Microsoft, en omdat Lotus een aantal jaren geleden door IBM is overgenomen zijn er nu twee sterke software-ontwikkelaars die dit instrument ondersteunen.

begrijp ik de context wel.” Het loont echter voor bedrijven om mee te gaan naar de organisatievorm van de 21e eeuw. “Al is het maar om goede nieuwe mensen aan te trekken. Want die zijn gewend om te delen. Zij vinden de 20e eeuwse controle-omgeving heel vijandig. Bovendien past dat proces uit de 20e eeuw zich niet aan aan zijn omgeving. En juist nu hebben we te maken met een complexe samenleving met complexe vragen, wat betekent dat zo’n proces moet kunnen veranderen.” “Dat doe je door signalen op te pikken uit de wereld om je heen, en dat kan alleen met mensen. Je moet dus een omgeving creëren waarin die signalen niet alleen worden opgepikt, maar ook gedeeld. Alleen dan kun je komen tot een aanpassing van je proces, je product, of je kunt een heel nieuwe oplossing vinden voor je klant. Centraal daarin staat vertrouwen, wat haaks staat op de controle van de 20e eeuw.” De naam van deze visie is work21 [zie kader], het werken in de 21 e eeuw. “Het begint met leiderschap. Daarmee bedoel ik dat je echt durft te geloven in de kracht van je mensen. Als je daar niet in gelooft houdt het op. Zorg vervolgens dat het onderliggende proces in orde is, dan kun je daarop vertrouwen. Weet als organisatie waar je voor staat, zodat voor die hoogwaardige kenniswerkers duidelijk is waar ze voor werken. Biedt ze een veilige omgeving waarin ze kunnen groeien en fouten durven maken. En tenslotte, zorg ervoor dat je die human software hebt, anders ben je disconnected.”

Controle versus vertrouwen De tijd is rijp voor dergelijke human software. “In de 21e eeuw gaat het om delen. Dat is eigenlijk wat de jeugd al voortdurend doet met informatie. Dat zie je duidelijk op sociale netwerksites als LinkedIn, Facebook en Hyves. Het aardige hiervan is dat dit is ontstaan en groot geworden buiten organisaties om. Bedrijven zouden eigenlijk een afspiegeling moeten zijn van die samenleving, maar dat zijn ze duidelijk nog niet. Er vindt hiermee een kanteling plaats, ik zou het zelfs een revolutie durven noemen.” De oude situatie is diep geworteld in de 20e eeuw. “Toen was het proces heilig, dat stond volledig centraal, en ieder onderdeel moest 24 uur per dag worden gemanaged. Zo zijn we verworden tot controlfreaks. En dan is het niet vreemd wanneer mensen zeggen ‘vertrouwen is mooi, controle is beter’. Ik vind dat verschrikkelijk, al

e-office bv • Duwboot 20 • 3991 CD Houten

T 088-0018300

F 088-0018399

Roland Hameeteman (1959) komt door zijn werk regelmatig in aanraking met de Raad van Bestuur van grote Nederlandse bedrijven. Hij praat daar onder meer over zijn ervaring met een andere manier van organiseren. Een manier van organiseren die beter past bij deze tijd, bij de nieuwe technologieën en bij de moderne hoogopgeleide kenniswerker. e-office noemt dat ‘work21’, maar je zou het ook ‘het nieuwe werken’ kunnen noemen. Die ervaring met nieuwe structuren spreekt bestuurders van die grote bedrijven duidelijk aan. “Wij hebben het gedaan, we hebben fouten gemaakt, daar hebben we van geleerd en daardoor begrijpen wij steeds beter hoe je succesvol kunt zijn in deze 21e eeuw. Want dat deze eeuw van internet, globalisering en kenniswerken om een andere organisatievorm vraagt, staat voor mij zo vast als een huis. En dat we het met de procesmatige manier van aansturing waarmee we in de 20e eeuw zo succesvol zijn geweest niet gaan redden, ook.” Roland Hameeteman heeft deze visie beschreven in het boek ‘De Kracht van Mensen’ dat begin januari 2009 verschijnt. Zie voor meer info www.e-office.com/dekrachtvanmensen.

W www.e-office.com

E [email protected]

management

Verwar werkrelaties niet met privérelaties

Een keer trek je de conclusie... Vriendschappen op het werk kunnen een bron van vreugde zijn. Maar ook een bron van ellende.

L

aten vriendschap en werk zich goed combineren? Het móet wel, zou je zeggen, want anders zou het op het werk een dagelijkse martelgang zijn. Toch zijn vriendschappen op het werk ambigue relaties. De meeste mensen voelen dan ook intuïtief aan dat je op z’n minst voorzichtig moet zijn met het aangaan van vriendschap met collega’s en dat je moet oppassen dat je ‘professionele vriendschap’ niet verwart met ‘privévriendschap’. Zoals Harry Truman ooit zei: als je in het bedrijfsleven een vriend wil, neem dan een hond. Mensen waarmee je jaren hebt samengewerkt – waarmee je vaker hebt geluncht dan met je eigen partner en waarmee je lief en leed hebt gedeeld – kunnen zomaar uit je leven verdwijnen als ze worden overgeplaatst of naar een andere werkgever

even niet (of nooit meer) te zien. Het is dan ook geen verrassing, zoals uit onderzoek blijkt, dat collega’s vaak net doen alsof ze vrienden met iemand zijn, terwijl ze eigenlijk een bloedhekel hebben aan de betreffende persoon. Oppassen geblazen dus. Stel jezelf de vraag: als we niet toevallig allebei in deze organisatie zouden werken, zouden we dan ook vrienden zijn? Zo nee, erken dan wat de grenzen van professionele vriendschappen zijn. Zo ja, des te beter – maar blijf kritisch: de wens tot vriendschap is wat anders dan vriendschap. ‘Bij twijfel niet inhalen’. Echte vriendschap is een schaars goed. Bron: Management Today

•

‘Als je in het bedrijfsleven een vriend wil, neem dan een hond’ gaan. Eveneens kan het onprettig zijn als je met je partner gaat dineren en de tafel blijkt te zijn gereserveerd door die supercollega waarmee je gisteren nog een hele dag op stap bent geweest. Lief en leed op het werk is iets anders dan lief en leed in je privéleven. Werkvriendschappen zijn gebaseerd op (wederzijds) nut: Jij bent er om nuttig te zijn voor anderen, en anderen zijn er om nuttig te zijn voor jou. Als het nut uit zo’n ‘nutsrelatie’ wordt gehaald, verdwijnt het bestaansrecht van de relatie. En dus de ‘vriendschap’. Bloedhekel Het geheim van vriendschap op het werk is dat je dergelijke werkrelaties moet nemen voor wat ze meestal zijn: werkrelaties, professionele relaties in de betekenis van beroepsmatige relaties. Een groot probleem is dat werkvriendschappen die misgaan, vaak ook goed misgaan. De verwijten zijn dan vaak aanzienlijk, en het ergst: je zit met elkaar opgescheept en hebt niet één-twee-drie de ruimte om – zoals gewone vrienden wel kunnen – elkaar

opmars ‘kantoorhuwelijk’

Steeds meer werknemers hebben op het werk een speciale persoonlijke band met een collega die zo sterk is dat er kan worden gesproken van een ‘kantoorechtgenoot’. Voor velen bindt dit ‘kantoorhuwelijk’ hen sterk aan hun werk en aan hun werkgever. Dat blijkt uit een onderzoek van Vault.com. Eenderde van de Amerikaanse werknemers is in het gelukkige bezit van een kantoorechtgenoot of -echtgenote. Een dergelijke - platonische - relatie kan de emotionele stress helpen opvangen. Kantoorechtgenoten begrijpen de bedrijfscultuur namelijk meestal veel beter dan de echte partners thuis. Ook voor werkgevers is het een voordeel dat personeelsleden op het werk een huwelijksrelatie nabootsen: werknemers met een kantoorechtgenoot zijn productiever en nemen betere beslissingen. Uiteraard zijn er gevaren – namelijk als platonische kantoorhuwelijksrelaties fysiek worden. Daar moet je dus niet aan beginnen: verwar werkrelaties niet met privérelaties. Bron: Managing21 nr 24 • 10 december 2008

23

tenders

technologie Expertise voor amsterdam De gemeente Amsterdam heeft een aanbestedingsopdracht uitgeschreven voor grootschalige inhuur van it-dienstverlening. Uit een onderzoek van McKinsey bleek van de zomer dat de IT binnen de gemeente teveel versnipperd was. Belangrijke ambities die afhankelijk zijn van IT staan daardoor onder druk. Ook is er een gebrek aan standaardisatie en coördinatie van de infrastructuur, waardoor de beschikbaarheid van systemen te laag is en informatie slecht beveiligd is. De gemeente wil een raamovereenkomst afsluiten met maximaal 23 leveranciers die mee kunnen helpen aan de totstandkoming van een architectuurhandboek en verbetering van de elektronische dienstverlening. Verder wil de gemeente een nieuwe informatiebeveiligingsnorm invoeren en expertise inkopen over open source software en open standaarden. De raamovereenkomst heeft een looptijd van vier jaar en een omvang van 40 miljoen euro exclusief btw.

Desktop rijksambtenaar wordt in stukjes en beetjes  opengebroken

‘Open source krijgt  wel een eerlijke kans’ De Gezamenlijke Ontwikkeling Uniforme RijksDesktop, afgekort met Goud, is een heikel project. De nieuwe werkplek die ministeries de broodnodige flexibiliteit moet geven is voor een belangrijk deel op de gesloten Microsoft-software Active Directory gebaseerd, terwijl het officiële regeringsbeleid open sourcesoftware voorschrijft. Volgens projectleider Jan Arnoud ten Cate is de scepsis begrijpelijk, maar voorbarig. Door Marco van der Hoeven

“D

e kamerleden die Goud-project kritisch volgen hebben wel een punt. Na het aannemen van de motie Vendrik in 2002 is er zeker in het begin onvoldoende aandacht besteed aan open standaarden en open source.” Jan Arnoud ten Cate, projectmanager van Goud, steekt met deze uitspraak de hand in eigen boezem. “Het is daarom flauw om te zeggen dat criticasters gewoon nog wat meer geduld moeten hebben. Ze wachten al vanaf 2002. Maar ondertussen zijn wel de eerste stappen gezet. Het programma Digitale Werkomgeving Rijksdienst heeft als doel een open infrastructuur te creëren. We zijn het daadwerkelijk aan het opzetten. Het is niet alleen maar een plan.” De officiële doelstelling van Goud, ook wel beschreven als DWR 1.0, is om de ambtenaren van een aantal departementen altijd en overal te laten (samen-)werken, op een flexibele, goed beveiligde en goed beheersbare manier. Alle departementen hadden tot voor kort hun IT zelfstandig georganiseerd. Dit betekende in de praktijk dat ambtenaren alleen maar bij hun bestanden konden vanaf hun eigen werkplek. Dat bemoeilijkt de samenwerking tussen ministeries. “Daar loop ik in mijn dagelijkse werk ook tegenaan”, vervolgt Ten Cate. “Zeven ministeries doen mee aan Goud. Ik overleg veel met mensen van deze departementen. Het zou plezierig zijn als de IT dit beter ondersteunt. Dit is hoofdzakelijk een technisch verhaal. Diverse netwerken moeten aan elkaar geknoopt worden.”

scheepvaarthistorie De Rijksuniversiteit Groningen en het Fries historisch en letterkundig centrum Tresoar zijn op zoek naar een leverancier die de Sonttolregisters in een database wil invoeren. Deze registers bevatten gegevens over een kleine twee miljoen doorvaarten tussen 1497 en 1857 door de Sont, een smalle zeestraat tussen Zweden en Denemarken die de Noordzee en Oostzee met elkaar verbindt. De leverancier moet een invoerapplicatie opleveren en gegevens als de naam van de schipper, zijn woonplaats, de haven van vertrek, de samenstelling van de lading en vanaf de jaren 1660 de bestemming van het schip per passage letterlijk overtikken. Ook moet er een anonieme onderlinge controle van het resultaat plaatsvinden.

Start Volgens Ten Cate is het belangrijk om te beseffen dat het project twee jaar voor het bestaande actieplan Nederland Open in Verbinding (NOiV) van staatssecretaris Heemskerk tot stand is gekomen.

Mail tips en weetjes over aanbestedingen naar [email protected]

24  

nr 24 • 10 december 2008

Ten Cate: “Twee jaar geleden had samenwerken nog een heel andere lading dan nu. Toen we begonnen waren we een soort coalition of the willing, waar zeven departementen zich bij hebben aangesloten. Als je met zoveel departementen wilt samenwerken moet je duidelijke keuzes maken: wat neem je mee, en wat houd je er buiten. Het is praktisch onmogelijk om de volledige it-omgeving van al deze organisaties tegelijkertijd op z’n kop te zetten. We hebben destijds gekozen voor een oplossing die ons heel veel kritiek heeft opgele-

Ik mis nuances in de discussie verd. De centrale applicaties zoals mailservers en Active Directory hebben we behouden, want dat zit binnen die departementen weer aan allerlei achterliggende systemen vast als SAP of Oracle. Om dat allemaal los te weken ben je jaren bezig.” Deze opzet heeft de betrokken ministeries veel kritiek opgeleverd. “Deze aanpak leverde ons het verwijt op dat we teveel op de hand waren van Microsoft. Je zit aanvankelijk aan de voorkant inderdaad vast aan applicaties van Microsoft. Maar bij die departementen gaat het om 1300 applicaties die voor een belangrijk deel op Microsoft draaien. Je kunt niet in één keer al die applicaties voor Linux gereedmaken. We willen eerst aan de voorkant een paar grote slagen maken zodat we nieuwe applicaties, ook open source, kunnen implementeren. Zo komen we voor 21.000 werkplekken tot één omgeving, in plaats van zeven.”

De kritiek op het vasthouden aan Active Directory is volgens Ten Cate het felst. Op deze manier houdt de gesloten Microsoft-software immers zijn cruciale positie als brug tussen de voorkant en de achterkant van de infrastructuur. “Die kritiek klinkt niet onlogisch. Het is alleen zo dat we naast Goud tegelijkertijd aan DWR 2.0 werken, waar open standaarden juist het uitgangspunt zullen zijn. Daarmee kun je open source wel een eerlijke kans geven. Deze werkplekomgeving moet straks voor de hele Rijksoverheid toepasbaar zijn en dus uiteindelijk ook de Goud-desktop vervangen.” Een belangrijk deel van zijn werk als projectleider is voor Ten Cate het uitleggen van dergelijke technische subtiliteiten. “In maart heeft minister Bos van Financiën in een spoeddebat kamervragen beantwoord over Goud. Er was toen zoveel spraakverwarring ontstaan, dat er een zogenaamde technische briefing is georganiseerd is voor de kamerleden. Alle zaken waarvan we merkten dat ze verkeerd begrepen werden, zijn daarin stuk voor stuk behandeld. Daar waren de kamerleden uitermate tevreden over, en de technische vragen waren daarmee uit de wereld. Als ik de nieuwe kamervragen zie ben ik overigens wel bang dat een paar zaken zijn weggezakt.” MSDos-applicaties Hoe die DWR 2.0 er uiteindelijk uit zal zien en wanneer het werkelijkheid wordt is nog onduidelijk omdat er nog veel technische vraagstukken opgelost moeten worden. “Voor een aantal gesloten standaarden-applicaties bestaan bijvoorbeeld nog geen open alternatieven. In de volgende versie van Office gaat Microsoft wel het open documentformaat ODF ondersteunen, maar de discussie is veel breder dan alleen kantoorautomatisering. Stel bijvoorbeeld dat een departement een heleboel Oracle-applicaties heeft draaien. Moet je die dan voor tientallen miljoenen omzetten naar open standaarden, of moet je juist investeren in nieuwe ontwikkelingen, zodat alle nieuwe software op open standaarden draait. Dat is soms beter dan eerst alles afbreken. Dat is een moeilijk verhaal, en eigenlijk zou je dat van applicatie tot applicatie moeten bekijken. Stel dat

De nieuwe standaard werkplek die ministeries de broodnodige flexibiliteit moet geven is voor een belangrijk deel op de gesloten Microsoft-software Active Directory gebaseerd. Heel veel Kamerleden hebben erop gewezen dat dit in strijd is met het officiële regeringsbeleid die een voorkeurspositie voor open sourcesoftware voorschrijft.

een departement nog werkt met een MSDos-applicatie die echt belangrijk is. Die kun je voor veel geld overzetten, maar wanneer die applicatie draait voor een wet of subsidieregeling die over twee jaar afloopt kun je het beter ongewijzigd laten draaien. Dergelijke nuances mis ik in de discussie, die zich vooral ook toespitst op kantoorautomatisering. Heel veel kritiek zou verstommen als we alles hetzelfde zouden laten en alleen Open Office aan de voorkant zouden installeren, maar daar kun je natuurlijk professioneel niet achter staan.” Overigens zitten er ook aan het invoeren van Open Office nog voldoende haken en ogen. “Open Office werkt uitstekend, daar is niets mis mee. Maar het is op dit moment nog lastig om odf-bestanden en bestanden met Microsoft-formaten door elkaar te gebruiken. Met pure tekst- of cijferdocumenten is er meestal geen probleem, maar als je grote documenten met tabellen en documentrevisies uitwisselt tussen de Open Office en Microsoft-software, dan krijg je problemen. Ook met ingewikkelde macro’s en rekenbladen moeten we aan de slag. We hebben een inventarisatie gehouden van macro’s, sjablonen en rekenbladen in Excel. Onze schatting is dat er ongeveer zevenduizend in gebruik zijn. Die zul je allemaal, stuk voor stuk, moeten bekijken. Dat alleen al zal een flink project worden. Wil je op grote schaal met Open Office gaan werken, dan zul je dit probleem moeten adresseren.” Als dergelijke vraagstukken eenmaal zijn opgelost kan het snel gaan. Want een essentieel onderdeel van Goud is softwarevirtualisatie. “Dat maakt het ontzettend flexibel. Daar hebben we al een proef mee gedaan, en binnen een uur konden we de complete Open Office-software in gevirtualiseerde vorm aanbieden. Als de open infrastructuur er eenmaal is heb je dus niet meer dan een uur nodig om Open Office op alle 21 duizend werkplekken te krijgen. Dat zal de adoptie van open source software op de Goud-desktop zeker ten goede komen.”

•

nr 24 • 10 december 2008

Virtualisatie

De penvoerder voor de aanbesteding van de 21 duizend Goud-werkplekken het ministerie van Financiën koos in augustus voor Getronics. Het Future-Ready Workspace concept dat deze leverancier hier gaat uitwerken is gebaseerd op de meest recente Microsoft virtualisatietechnologie zodat Windows Vista, Office 2007 en andere software via virtualisatie aangeboden kan worden op de desktop. Dit is bedoeld om de werkplekinfrastructuur flexibeler en kostenefficiënter te maken en gemakkelijk meer functionaliteit te kunnen bieden. 25

deALs

technologie

 

Alleen met systematisch testen kan kwaliteit software omhoog

“… Goedendag. U bent verbonden met de voicemail van Rob. Ik ben momenteel niet bereikbaar. Dat komt, we hebben onze jaarlijkse strategiesessie met het hele management van de it-afdeling en de hoofden van de bedrijfseenheden. Leek me een mooi moment om het over een hele andere boeg te gooien. Voor het komende jaar is de it-strategie namelijk belangrijker dan ooit: de wolven lopen huilend door de grauwe straten en we hebben creatieve ideeën nodig. Niet alleen over hoe we geld kunnen besparen op de automatisering. Maar ook hoe we technologie op nieuwe manieren kunnen gebruiken om de recessie het hoofd te bieden.

Waar zit het gat?

Overigens houden we onze heisessie dit jaar niet op dat luxe neorenaissance kasteeltje in Overijssel. We zitten nu op de zolder van Henk en Alie’s dorpscafé in Winterswijk. Heel gezellig en de baas schijnt waanzinnige wildschotels klaar te maken.

het bedrij f dat als geen ander weet hoe dodelij k een vastloper – in het engels beter bekend  als de bekende blue screen-of-death – voor de eigen reputatie is, dan is het Microsoft wel.  eén van de grondleggers van het systematisch zoeken naar softwarebugs is de amerikaan  James Whittaker. tegenwoordig werkt hij  bij  Microsoft. Wat je noemt een uitdaging.

Maar goed, over de it-strategie dus. Als die zó belangrijk is voor het succes van het bedrijf, waarom gaan we er dan zo onzorgvuldig mee om? Vorig jaar wist ik alle betrokkenen met moeite één dag bij elkaar te krijgen op het kasteel. Nou ja, bijna alle betrokkenen. Zelfs onderweg kreeg ik nog een gehaaste afzegging. Iets met een spoedofferte of zo, hoewel ik daar later nooit meer van gehoord heb. De rest kwam in de loop van de ochtend binnendruppelen en eigenlijk kwamen we pas rond elf uur een beetje op gang. Dat was vlak voor de lunch, waarbij ze overigens een heel bijzonder Californisch wit wijntje schonken.

Door Sytse van der Schaaf, beeld Nils van Houts chipKaart Waarom bekommert u zich om de kwaliteit van softwarecode? “Software heeft een slechte reputatie. Computerprogramma’s laten het nog steeds op cruciale momenten afweten met geldverlies en in het uiterste geval doden tot gevolg. Als er een wereldkampioenschap missers georganiseerd zou worden weet ik zeker dat een softwareprogramma dit toernooi glansrijk zou winnen. Tegelijkertijd weet ik ook dat software juist wel het middel is om fouten door menselijk falen uit te bannen. Software kan deze grote belofte alleen waarmaken als de softwarecode van onberispelijke kwaliteit is. Dat doel bereik je alleen als je software rigoureus en systematisch doorlicht.”

De Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten is op zoek naar een nieuw chipkaartsysteem voor zijn 800 medewerkers en 3000 studenten. Door een aantal fusies beschikt de onderwijsinstelling op dit moment over een bonte verzameling kaarten, kaartapplicaties en procedures. De instantie wil deze vervangen door één kaart voor het beheren van toegang tot beperkt opengestelde ruimtes, het uitlenen van boeken en apparatuur aan studenten en medewerkers, het betalen voor consumpties, printjes en kopieën. Ook nieuwe toepassingen moeten er aan toe te voegen zijn.

sOFTWaRe HeeFT een sLecHTe RePuTaTIe

ZiEKENhUis vErNiEUWt Als onafhankelijk wetenschapper kunt u toch veel meer bereiken? Waarom bent u voor Microsoft gaan werken? “De besturingssystemen maar ook de programmeersoftware van Microsoft behoort tot de meest gebruikte software ter wereld. Als je ergens een verschil kunt maken dan is het wel bij Microsoft. Daarom werk ik binnen dit concern concreet aan de uitdaging om software nog veel robuuster te maken dan nu het geval is.”

ItéMedical heeft de aanbesteding gewonnen voor de levering van een patiënt datamanagementsysteem aan het Sint Elisabeth Ziekenhuis in Tilburg. Deze leverancier gaat de software leveren, installeren en beheren. Ook is bij de prijs inbegrepen de opleiding van circa driehonderd gebruikers en ruim twintig beheerders. Over de invoering van een planningsysteem voor de operatiekamers en voor de sterilisatie-afdeling beslist het ziekenhuis later.

Wat hebt u bij Microsoft bereikt? “In 2006 waren er grote uitbraken van computervirussen als Slammer en Nimda die de software-industrie in zijn geheel maar ook Microsoft in het bijzonder wakker hebben geschud. Microsoft heeft daar alert op gereageerd door de kennis van zijn eigen software-ontwikkelaars over informatiebeveiliging

Mail tips en weetjes over deals naar [email protected]

26  

nr 24 • 10 december 2008

en de kwaliteit van softwarecode flink bij te spijkeren. Daarnaast ging het concern met mijn methodes aan de slag door bijvoorbeeld het softwareprogramma Fxcop op een systematische wijze kwetsbaarheden in websoftware bloot te laten leggen. Inmiddels zijn de criminelen overgestapt op fraude met creditcards. Met het uitbuiten van fouten in de software bereiken ze niet veel meer, omdat Microsoft deze deur grotendeels dicht heeft gegooid.” Waar werkt u nu aan? “Allereerst ondersteun ik Microsoft nog steeds bij de ontwikkeling van nieuwe software. Het concern heeft onlangs zijn Azure-technologie uit de doeken gedaan. In dit nieuwe platform voor ‘cloud computing’ moet kwaliteitsverbetering ook weer zijn beslag krijgen. Een van de technieken waarmee we dat gaan bereiken, wordt nu ook al in de volgende versie van Visual Studio uitgewerkt. In het gangbare proces van softwareontwikkeling is het nog erg lastig om de door testteams ontdekte fouten te laten reproduceren door programmeurs. Systemen verschillen vaak net een beetje van elkaar waardoor een programmeur de vastloper van een tester vaak niet kan herhalen. Dit pingpongproces is tijdrovend en laat nog wel eens foutje door. In de nieuwe versie van Visual Studio System Center werken programmeurs en softwaretesters straks in identieke virtuele systemen waardoor ze veel efficiënter kunnen samenwerken. Virtualisatie wordt ook op een andere manier belangrijk. Vroeger kon je in het ontwikkellab je software op zijn hoogst loslaten op driehonderd pc’s. Met virtualisatie kunnen we in grote machines zien hoe de software zich gedraagt als het op honderdduizenden machines tegelijkertijd draait. Daarnaast integreren we nieuwe presentatietechnieken in programmeersoftware die abstracte softwarebugs zichtbaar maken.”

ron toliDo

Voicemail

GLas iN ENschEdE Draka Communications gaat in opdracht van Nacap Benelux het glasvezelnetwerk in Enschede de komende drie jaar voltooien. Nacap is door KPN in de arm genomen om dit Fiber-tothe-Home netwerk te bouwen. KPN startte in deze stad met glas door de overname van het glasnet Casanet in de wijk Roombeek. Bij zijn voltooiing in 2010 heeft de overgrote meerderheid van de 25.000 huishoudens een hoogwaardige breedbandverbinding. De levering betreft het aanbrengen van de glasvezelkabels, kabelgoten en verdeelkasten en het aanbrengen van glasvezelaansluitpunten in de huizen.

colUMn  

Voordat James Whittaker bij Microsoft kwam, was hij hoogleraar aan de Florida Tech. Mede door zijn inspanningen werd testtechniek een aparte discipline binnen de informatica.

Zijn de beruchte blue screens-of-death van de Microsoftsoftware verleden tijd? “Ja tot mijn schaamte moet ik bekennen dat ze voorkwamen in Windows 95, 2000 en XP. In Windows Vista is door het herschrijven van de kernel de kans op een vastloper geëlimineerd. In Windows 7 ligt de nadruk vooral op de prestaties. Ook de stroomlijning van het programmeerwerk heeft onze aandacht. Microsoft wil veel eerder in het ontwikkelproces fouten in het programmeerwerk boven water hebben. Ook zijn we druk doende de productiviteit van programmeurs te verhogen, zodat we dit product op tijd op de markt kunnen brengen.”

•

kraak Zetten

Voordat James Whittaker bij Microsoft begon, zette hij als professor aan de universiteit Florida Tech het testen van software als een aparte discipline binnen de informatica op de kaart. Hij begon aan deze universiteit een centrum dat wetenschappelijk onderzoek deed naar de kwaliteit van software door lekken in software met kraakprogramma’s systematisch bloot te leggen. Volgens Whittaker is er een vaste lijst van een kleine veertig beveiligings- en betrouwbaarheidsfouten in software. Door analysesoftware aan de hand van deze lijst los te laten op de code zijn systeemfouten geautomatiseerd op te sporen. Whittaker vestigde zijn naam buiten de universitaire wereld met het scanprogramma Holodeck en het boek ‘How to break software’. Whittaker werkt nu als software architect bij Microsoft aan verbetering van de Visual Studio programmeersoftware.

Afijn. Pas een paar dagen van tevoren had ik me bedacht dat enige voorbereiding misschien wel gewenst was. Dus ik geef ruiterlijk toe dat de ondersteunende documenten slordig in elkaar geflanst waren. Maakte niets uit, want geen hond had ze doorgenomen. Uiteindelijk moesten de uitgangspunten eerst nog eens drie keer worden uitgelegd. Daarna volgde een sessie waar niemand met het hoofd bij leek te zijn. Wie niet gewoon schaamteloos email aan het doen was op de opengeklapte laptop, was wel onder de tafel bezig met de Blackberry. En toen voor de zoveelste keer een collega met een verbeten gezicht, gedempt mompelend in zijn telefoon, de zaal uitrende, knakte er iets bij me. Dit jaar doen we het daarom anders. We zijn drie volle dagen onder water en onze telefoons liggen thuis in de la. Zelfs de aantekeningen worden niet op een laptop gemaakt. Voor de zekerheid. Laat u overigens gerust een boodschap achter na de piep. Misschien bel ik over een week of twee terug….”.

nr 24 • 10 december 2008

27

BUSINESSSOLUTIONS\ICTINFRASTRUCTURESOLUTIONS\MANAGEDSERVICES

5HEEFTNIETSAANEENICT PARTNERDIEUVERTELTHOEHETONGEVEERZIT

5WILTOOKNIETHORENWATERALLEMAALNqETKAN5WILTEENREALIST $IEUWICT ZAKENNUCHTERBEKIJKT$IRECTNAARDEOPLOSSINGENTOEWERKT "ELOFTESDOETDIEGEREALISEERDKUNNENWORDEN"IJ.OBELWEETUALTIJD

WAARUAANTOEBENT:ONUCHTERZIJNWEWEL!LTWINTIGJAAR

EENNUCHTEREKIJKOPICT

WWWNOBELNL

SAP snel naar het Oracle dat ODIRIS heet! f www.odiris.nl

FLEXIBEL f BETROUWBAAR f ACCURAAT f INTERNATIONAAL

De doelstelling van ODIRIS is het bijstaan van onze klanten door het aanbieden van hoogwaardige ICT Specialisten op basis van detachering

en projecten. Onze klanten kunnen hierbij vertrouwen op de kennis, vakkundigheid en betrouwbaarheid van de ODIRIS organisatie en de ODIRIS specialisten.

Specialist onder de ICT specialisten

column IT & Recht

Patrick van eecke

Virtuele misdaden

Oracle wil ‘best of breed’ Oracle neemt nog altijd in rap tempo bedrijven over, maar de integratie daarvan levert niet meer de problemen op waar het bedrijf tegenaan liep na de overname van Peoplesoft, aldus voorzitter Charles Philips. Klanten kunnen een ‘best of breed’benadering hanteren dankzij Oracle’s Application Integration Architecture. Door Mirjam Hulsebos

P

hilips deed deze uitspraak tijdens de Oracle OpenWorld-conferentie eind september in San Fransisco. “Onze visie draait om drie elementen: ‘complete, open en integrated’,” zo hield hij de 43.000 bezoekers de conferentie voor. Kern in die benadering is Oracle’s Application Integration Architecture (AIA), dat is gebaseerd op de Fusion-middleware. AIA biedt een raamwerk op basis van open standaarden voor het creëren van bedrijfsprocessen die meerdere applicaties omvatten. Onderdeel van deze soa-benadering zijn de Process Integration Packs, out-of-the-box integratiemodules die de implementatietijd sterk verkorten. Eén van de eerste klanten van AIA is KPN, dat met de Process Integration Packs in korte tijd de integratie realiseerde van Siebel met de Portal-factureringssoftware. “Deze aanpak is goedkoper en sneller dan zelf een integratie bouwen,” meent it-architect Ron van der Kwaak van KPN tijdens een van de vele honderden parallelsessies. Waar Philips tijdens zijn lezing graag nog even inging op de term ‘complete’ door als voorbeeld een telecomklant te noemen die alle SAP-applicaties de deur uit heeft gedaan en ‘end to end’ met Oracle is gaan werken, noemt managing director Benelux Johan Doruiter die opmerking even later tijdens een lunchbijeenkomst ‘nogal Amerikaans’. “Met onze strategie wordt het juist heel makkelijk om te kiezen voor een ‘best of breed’-benadering. Heel veel van onze klanten gebruiken SAP voor hun erp-backbone. Met AIA kunnen ze die optimaal laten integreren met bijvoorbeeld Siebel CRM.” Gebruikers van pakketten die de afgelopen twee jaar door Oracle zijn overgenomen, kunnen gerust zijn. Oracle blijft investeren in de verdere ontwikkeling van die applicaties, waarbij de nieuwe versies steeds meer gebruik zullen gaan maken van de middleware-modules van Fusion. 

•

Een Nederlandse rechtbank veroordeelde onlangs twee jongeren voor diefstal, geweld en bedreiging met geweld. Op zich niets bijzonders, ware het niet dat het een diefstal van virtuele goederen betrof, namelijk een virtueel amulet en masker van het online computerspel RuneScape. Miljoenen mensen over de hele wereld maken deel uit van virtuele communities zoals RuneScape, Second Life en World of Warcraft. Sinds de opkomst daarvan speelt in de rechtsleer de vraag hoe men moet omgaan met misdrijven in een online gemeenschap. Anders dan bij het world wide web hebben puur virtuele werelden vaak geen connecties met de offline wereld, zodat toepassing van traditionele rechtsregels minder voor de hand ligt dan op het web. In april 2007 werd bijvoorbeeld aangekondigd dat de Belgische procureur een virtuele verkrachting op Second Life zou onderzoeken, voorlopig echter - voor zover ik weet - zonder concreet gevolg. Bij de genoemde zaak waarin de Nederlandse rechtbank recht sprak was echter sprake van een combinatie van offline misdrijven (fysieke intimidatie en geweld) en online misdrijven (diefstal). Het klinkt wellicht futiel maar dergelijke uitspraken zijn van maatschappelijk belang. Voor veel jongeren - niet alleen verslaafde hardcore gamers - vervaagt immers de grens tussen de werkelijke offline wereld en de virtuele gemeenschappen. Zij ervaren hun virtuele wereld als een deel van de werkelijkheid en hun alter ego’s (avatars) als een deel van hun persoonlijkheid. Uitspraken en handelingen van medespelers kunnen dan ook een niet te onderschatten emotionele impact hebben, gelijk aan het effect van misdragingen in de offline wereld. Over puur virtuele misdrijven kun je dus niet zomaar je schouders ophalen, al was het maar omdat vaak een spillover tussen de offline en online wereld optreedt. Dat neemt niet weg dat verschillende moeilijke juridische vraagstukken nog opgelost moeten worden. Moet een rechtbank bijvoorbeeld al de offline misdrijven toepassen op de virtuele wereld of slechts enkele? En wat als misdrijven door de aard van het spel zeer normaal zijn, bijvoorbeeld moord in een sluipschuttersgame? Moet een rechtbank ingrijpen in puur virtuele aangelegenheden of enkel als er een duidelijk cross-over element aanwezig is? En welke status hebben gedragsregels die online uitbaters aan spelers opleggen: zijn zij een ‘grondwet’? En last but not least: welke (offline) rechtbank is bevoegd? Moeten we toe naar een internationaal strafhof opgericht door de ‘Virtuele Naties’. Prof. Dr. Patrick Van Eecke doceert it-recht aan Queen Mary University, Londen, en aan de Universiteit Antwerpen. Hij werkt tevens bij advocatenbureau DLA Piper. nr 24 • 10 december 2008

31

Drie redenen om een professional VAIO notebook van Sony te kiezen: Top performance, Mobility en Design. De prestaties van deze mobiele zaken­ partner helpen u om optimaal te presteren waar en wanneer u maar wilt. Zo is bijvoorbeeld de BZ­serie uitgerust met Intel ® Centrino ® 2 met vPro™ technologie voor geavanceerd beheer. Verpakt in een subtiel, strak design. Met een VAIO komt u écht ergens binnen. Bent u toe aan een VAIO?

www.sony.nl/vaio

performance

Wil je reageren op een artikel of heb je een mening die er toe doet? Stuur een e-mail naar [email protected]

Uitbesteden of naar de haaien ondanks of misschien juist dankzij  economische turbulentie zullen meer bedrij ven hun it-activiteiten  uitbesteden lezen we in it executive nummer 21 in het artikel ‘outsourcing heeft het tij  mee’. Bij  deze  prognose sluit Deepak kini van aBeam consulting zich graag aan. Sterker nog: het is soms uitbesteden of ten onder gaan. Doe het dan alleen wel goed anders gaat de beoogde kostenreductie alsnog  aan je neus voorbij .

O

ok al is het uitbesteden van it-activiteiten er vaak in gelegen dat bedrijven kosten willen besparen, toch zullen ook outsourcers meekrijgen dat de economisch tijden wat minder zijn. De it-sector in India en andere offshoring-locaties zal hoogstwaarschijnlijk niet in hetzelfde hoge tempo blijven doorgroeien. Dat komt omdat sommige bedrijven juist zullen overwegen om uitbestede projecten en initiatieven op te schorten of te annuleren. Dit soort beslissingen moeten echter zeer goed worden afgewogen, omdat een dergelijke ‘kostenbesparing’ op termijn averechts zou kunnen uitpakken. Bedrijven moeten zich bij het hanteren van het mes uitermate bewust van het dilemma dat ze vandaag wel heel mooi in kosten kunnen snijden, maar ze moeten niet vergeten dat ze daarmee de dag van morgen in gevaar kunnen brengen. Valt zo’n beslissing wel dan ontnemen zij zichzelf de kans om te profiteren van de strategische voordelen van outsourcing en offshoring. Gisteren hadden we het tenslotte allemaal over meer flexibiliteit en dus een kortere time-to-market en toegang tot expertise. Vergeet deze argumenten niet nu het slagersmes zo gevaarlijk rondzwaait. Deze opmerking brengt mij bij de belangrijke vraag wat nu precies de kritieke succesfactoren voor outsourcing en offshoring zijn. Volgens mij – en dit wordt beaamd door veel it-beslissers van multinationals in de meest uiteenlopende marktsectoren, met wie ik heb gesproken – houdt succesvol uitbesteden meer in dan louter het tekenen van een waterdicht contract en het coördineren van resources. Het is alleen succesvol als de betrokken partijen in goed overleg en goede samenwerking de beoogde voordelen proberen

te realiseren. Zij moeten hun bedrijfsprocessen op elkaar afstemmen, rekening houden met cultuurverschillen en toewerken naar een samenwerking voor de lange termijn, zelfs in moeilijke tijden zoals nu. In plaats van te zoeken naar leveranciers op nog goedkopere locaties pleit alles ervoor om meer waarde uit de bestaande samenwerking te halen. Dit levert beide partijen voordeel op en zorgt voor verdere verbetering van de samenwerking. De voortdurende zoektocht naar bodemprijzen bedreigt niet alleen de kwaliteit van de service maar ook de winstmarges. Willen zowel klant als aanbieder zich onderscheiden, dan zijn services met meerwaarde het antwoord. Voor de klant betekent dit integratie van de elders afgenomen diensten in de eigen waardeketen en verder goede communicatie met de aanbieder. Een leverancier moet zich vooral richten op verdere specialisering zodat meer specifieke consultancy en expertise kan worden geboden. Uitbesteding stelt bedrijven niet alleen in staat kosten te besparen, maar maakt hen ook minder kwetsbaar voor het verlies van expertise bij reorganisaties in de eigen organisatie worden doorgevoerd. Mogelijk moet ook de offshoring-industrie in de huidige economische situatie een pas op de plaats maken, maar dat biedt een uitgelezen kans voor herbezinning. Naar verwachting zal de groei nu komen van kwaliteit en niet van kwantiteit. Meer dan ooit kan de industrie zich nu bewijzen. Bedrijven die nu nog aan de zijlijn staan of daarnaar terugkeren, lopen het risico belangrijke groeikansen mis te lopen wanneer de economie weer aantrekt.

•

Reageren? Stuur een e-mail naar [email protected] nr 24 • 10 december 2008

ForUM

Donderdag 11 december De Dag van het Datacenter Congres, Dekker Zoetermeer datacenter.heliview.nl Donderdag 11 december tYpo3gem congres Congres, Gemeentehuis, Houten Toegang: gratis www.typo3gem.nl Vrijdag 12 december ZZp BusineZZ day 2008 Congres en workshops, WTC Rotterdam www.zzpbusinezzday.nl Dinsdag 16 december Uw webwinkel met open Source  Software Workshop, Media Plaza, Utrecht www.mediaplaza.nl Dinsdag 16 december Sogeti infrastructuur Management Seminar, Van der Valk Vianen www.sogeti.nl Woensdag 17 december eduexchange 2008 Congres, NBC Nieuwegein www.eduexchange.nl Woensdag 17 december Master of it Congres, Hotel Okura Amsterdam www.euroforum.nl Woensdag 17 december Slotseminar informatiebeveiliging  (ccDi) Crowne Plaza Promenade Hotel, Den Haag www.ecp.nl Maandag 12 januari Marketing 2.0 powerSeminar Seminar, Seats2Meet Utrecht www.marketingmonday.nl Dinsdag 20 januari het 9e nationale e-government  congres Congres, WTC Rotterdam www.e-governmentcongres.nl Dinsdag 20 januari Your linux is Sap ready Seminar, NBC Nieuwegein Toegang: gratis Kijk voor een compleet agendaoverzicht op www.ictevenementen.nl

33

aGENda

Succes mag gezien worden. Bent u toe aan een VAIO?

Intel, het Intel logo, Centrino, Centrino Inside, Intel vPro en vPro Inside zijn handelsmerken van de Intel Corporation in de Verenigde Staten en andere landen.

VAIO raadt Windows Vista® Business aan.

MENS & WERK

Angst voor nieuw talent

oewel bedrijven jarenlang de mond vol hebben over de waarde van een diverse personeelssamenstelling en van vrouwelijk talent aan de top, herstellen ze in tijden van crisis snel het glazen plafond. Uit onderzoek van het wervingsbureau Hudson blijkt dat topmanagers de laatste tijd mannelijke, blanke opvolgers kiezen. Als gevolg daarvan vertonen ambitieuze vrouwen steeds vaker mannelijk gedrag. Met die veranderende houding maken vrouwen het er niet beter op voor zichzelf. Volgens Hudson ontlenen zij hun kracht vooral aan hun typisch vrouwelijke krachten. Welke dat zijn, blijft in het midden.

Managers hebben grote moeite om te wennen aan nieuwe medewerkers, zo blijkt uit onderzoek van het Amerikaanse hr-bureau Caliper.

H

•

Zure plakkers

E

én van de keerzijden van een ouderenbeleid is dat de grootste chagrijnen het langst blijven werken. Blijde en opgeruimde werknemers gaan eerder met pensioen dan hun pessimistische collega’[s. Die zijn onzeker over

IT-ers de woestijn in Ondanks de kredietcrisis bereikt de jacht op it-ers nog ongekende hoogten. Softwareontwikkelaar IFS stuurt sollicitanten letterlijk de woestijn in.

K

andidaten die solliciteren naar de functie van erp-specialist, krijgen als opdracht om gedurende vier dagen een businesscase op te lossen bij de piramides in Egypte. De reis duurt vier dagen en is geheel verzorgd. Hun prestaties in de woestijn kunnen hen een baan opleveren bij IFS Benelux. Het bedrijf wil twintig kandidaten naar Egypte sturen, waarvan er uiteindelijk tien geselecteerd kunnen worden voor een baan. Het bedrijf heeft al eerder van zich doen spreken met opzien-

barende wervingsmethoden. Vorig jaar organiseerde het een autorally door Europa waarmee kandidaten een traineeship konden verdienen. “Gedurende deze tijd hebben we uitgebreid en intensief kennis kunnen maken met de kandidaten, hetgeen we nooit via een normale sollicitatieprocedure hadden kunnen bereiken”, zo motiveert directeur Nico van Heuven van IFS Benelux het wervingsgeweld. “Deze actie was zo succesvol dat we uiteindelijk twaalf mensen gecontracteerd hebben.”

•

Freelance is ‘booming’ Misschien dat het werkgevers is ontgaan, maar het aantal freelancers is de afgelopen drie jaar met meer dan 10 procent gestegen, tot ongeveer 350.000.

D

e factoren achter de groei zijn structureel van aard. Dit is één van de conclusies uit een recent onderzoek van Associates, een venture van ABN Amro, onder tweeduizend hoog opgeleide zelfstandigen. Dankzij het internet kunnen werkgevers specialisten in de hele wereld zoeken tegen een fractie van de kosten van vroeger. Specialisten kunnen dankzij standaardisatie van allerlei technologieën simpel voor verschillende opdrachtgevers werken. De onderzoekers ontdekten ook dat professionals een sterke voorkeur hebben gekregen voor het bestaan als zelfstandige, omdat zij geen deel willen uitmaken van bureaucratische organisaties. De onderzoekers ontdekten dat de gemiddelde freelancer een ervaren rot is van 46, hoog opgeleid en met tien jaar werkervaring. Zelfstandige it-ers zijn gemiddeld drie jaar jonger. De gemiddelde freelancer zet jaarlijks 85.000 euro om.

•

34

nr 24 • 10 december 2008

Banencarrousel

Vrouwen overboord

hun levensverwachtingen en dekken zich daardoor in. Dit blijkt uit onderzoek van De Nederlandsche Bank (DNB). Maar er is ook een lichtpuntje. De állervrolijkste werknemers blijven gelukkig ook wat langer plakken.

•

Lesje balanceren

V

eel leidinggevenden zien machteloos toe hoe hun medewerkers lopen te schutteren met de balans tussen werk en privé. Alleen al vanwege het behoud van hun personeel zouden ze graag wat meer hulp willen bieden. Voor hen is er goed nieuws uit Amerika, waar de universiteiten van Michigan en Oregon een trainingsprogramma hebben ontwikkeld voor managers om bij hun medewerkers de ‘work-life balance’ te verbeteren. Dat levert goede resultaten op. De belangrijkste vijand van de balans tussen werk en privé zijn de targets en de lage budgetten waarmee managers zijn opgezadeld. Bij de Amerikaanse training leren managers hoe ze emotionele ondersteuning kunnen geven aan hun drukke medewerkers, bijvoorbeeld door te informeren naar hun thuissituatie. Ook kunnen ze samen met werknemers roosters vooruit plannen. Ook valt managers goed te leren dat ze hun medewerkers moeten uitleggen dat sommige gezinsgerelateerde zaken heel goed onder werktijd wordt geaccepteerd.

•

Derde virtuele carrièrebeurs

H

et Luxemburgse bedrijf GAX Technologies heef eind november in Second Life de derde virtuele carrièrebeurs georganiseerd., genaamd Working Worlds. Behalve een aanbod van internationale vacatures waren er ook online workshops voor het bankwezen, taallessen en presentaties over virtuele werelden. Meer dan 3500 potentiële werknemers hadden zich vooraf

aangemeld, met hun cv’s. De laatste beurs trok volgens de organisatie bijna drieduizend bezoekers afkomstig uit 45 landen. Daarvan registreerden ruim 2700 kandidaten hun cv vooraf. Er vonden 575 online sollicitatiegesprekken plaats. 70 procent van de deelnemende bedrijven heeft diverse kandidaten naderhand voor een tweede gesprek uitgenodigd.

•

Z

even van de tien ondervraagde managers werkt nog liever met een slecht presterende werknemer die er al een tijdje zit, dan met een nieuwe, frisse kracht. Volgens de onderzoekers van Caliper komt de weerzin tegen nieuw talent voort uit de vrees om de verkeerde mensen binnen te halen. Men is bang dat de nieuweling misschien niet past in het team, of dat het jaren duurt voordat iemand goed is ingewerkt. Daarbij speelt mee dat managers beducht zijn voor de hoge kosten die hiervan het gevolg kunnen zijn. Bij een mis-hit moeten ze opnieuw werven, met alle schade van dien. Tenslotte zijn managers onzeker over de geloofsbrieven van nieuwelingen. De cv’s van kandidaten kunnen er fantastisch uitzien, terwijl een dienstverband in de praktijk verkeerd kan uitpakken.

•

Regelneven in aantocht

D

e beroepsregelneef is nu nog de grote afwezige in de meeste organisaties. Maar de komende jaren zal hij een stevige vinger in de pap krijgen, zo blijkt uit recent onderzoek van Paralax, een leverancier van planningsoftware. Daaruit komt naar voren dat slechts een op de drie bedrijven met meer dan tweehonderd medewerkers een professional

heeft rondlopen in de organisatie die aan personeelsplanning doet. De meeste ondervraagden denken dat het de komende jaren gedaan is met het provisorische karakter van de personeelsplanning, en dat regelneven het voor het zeggen krijgen. De reden hiervan is dat een regelneef kosten kan reduceren en personeel efficiënter kan inzetten.

•

Bazen leren als kinderen Gewoon personeel mag dan baat hebben bij opleidingen, topmanagers doen er goed aan om ver weg te blijven van de schoolbankjes.

V

an theoretische verhalen of praktijkgevallen steken ze bar weinig op. Hun inzichten en kennis leren ze op dezelfde manier zoals kinderen dat doen: proefondervindelijk. Dat concludeert Jeroen Seegers, die promoveert op onderzoek over dit onderwerp. Alles wat een topmanager niet zelf heeft ervaren, vergeet hij weer gauw. Zelfreflectie en een sociaal netwerk zijn voor hem (en haar) belangrijker. Waar ze vooral goed naar luisteren, zijn de allerhoogste bazen. Managers vinden het belangrijk om hun mening te horen, zo vertelt Seegers in het zakenblad Management Team. Toch zullen ze hun eigen bazen niet snel om advies vragen, uit angst dat dit als zwaktebod zal worden uitgelegd. Seegers:”De baas is niet alleen rolmodel en mentor, maar ook een veel machtigere medespeler en een scheidsrechter die de regels kan bepalen.”

•

Joris de Bruijne, eigenaar van Add to Favorites, heeft de DeMeter Award 2008 in de wacht gesleep, een onderscheiding voor direct marketing. De Bruijn kreeg de Award voor zijn prestaties met e-mail marketing voor grote, traditionele, papiergedreven bedrijven in Nederland, en zijn gedrevenheid om e-mail marketing op een hoger plan te krijgen in ons land. Dirk Donkers is marketing manager Benelux geworden bij softwarebedrijf Kewill. Hij is overgekomen van Unit 4 Agresso Business Software Benelux, waar hij tien jaar heeft gewerkt in uiteenlopende marketingfuncties. Gerlof du Boi is coutrymanager geworden bij Cognos, een IBM-dochter. Hij volgt in deze functie Karel Kinders op. Du Bois werkt al sinds 1994 bij Cognos, waar hij de laatste jaren manager van een businessunit was. Marcus Hinterseer is benoemd tot internationaal salesmanager van Paralax Software Publishers. Voordat hij bij Paralax begon, werkte hij onder meer bij Infor, Exact Software en SS&C Technologies Dirk Raeymaekers is bij het softwarebedrijf Acronis aangesteld als channelmanager voor de Benelux. Hij heeft als opdracht om het aantal resellers te vergroten en het Benelux-kantoor sterk uit te breiden. Raeymaekers nr 24 • 10 december 2008

komt over van Fujitsu Siemens Computers, waar hij verantwoordelijk was voor het benoemen en ontwikkelen van partners. Eerder had hij verschillende functies bij Tech Data. Martin Koek heeft Getronics ingeruild voor Telindus Belgacom ICT, waar hij binnen het verkoopteam verantwoordelijk wordt voor ‘unified communications’-oplossingen. Bij Getronics was hij productmanager. Hans de Visser en Arjan Klein zijn op hoge posities benoemd bij het it-bedrijf Cordys. De Visser wordt global vice-president professional services. Klein wordt directeur professional services Benelux. Beide heren zijn al jaren verbonden aan Cordys. Ernst Kolvenbag is de nieuwe algemeen directeur van Konica Minolta Business Solutions Nederland. Hij werkte tot voor kort bij distributiebedrijf KN, dat is overgenomen door Konica Minolta. Hij was daar marketingmanager. Boudewijn van Ewijk is gestart als marketing directeur Internet & Telefonie bij UPC Nederland. Hij is overgekomen van retailketen MyCom, waar hij anderhalf jaar commercieel directeur was. Belgacom heeft Kris Verheye benoemd tot vice-president Corporate Market EBU van Belgacom. Hij was hiervoor managing director van Telindus Nederland en Isit Nederland. Hij volgt Jan De Schepper op, die het bedrijf verlaat. Verheye bouwde zijn carrière op bij Siemens. Oproep: Heb je ook een nieuwe functie. Mail je naam en contactgegevens en de overstap naar [email protected].

35

IT-managers gezocht: De redactie van IT Executive zoekt it-managers die in aanmerking willen komen voor een portret. Stuur een e-mail naar [email protected].

MENS & WERK

DE IT-MANAGER VAN TELE2

Naam: Bas Klijsen Leeftijd: 38 Werkzaam bij Tele2: 2002 Vooropleiding: Technische informatica TU Delft Omvang it-afdeling: 18 Favoriete it-gadget: iPod

Portret van een IT-manager (38) Menig it-manager moet als een ware jongleur meerdere ballen in de lucht houden. De directie wil waar voor zijn geld, gebruikers betere ondersteuning en it-medewerkers minder stress. Hoe mensen hun balans vinden tussen deze belangen ziet u terug in een aantal portretten van it-managers. Door Henk Vlaming, beeld Nico Boink Wat voor een manager ben jij? “Ik ben leider van het ontwikkelteam, één van de it-afdelingen hier. In het begin was ik nog ontwikkelaar, maar ik ben doorgegroeid naar manager. Eerst werkte ik nog bij Versatel, dat later is overgegaan naar Tele2. Nu werk ik hier met achttien medewerkers, allemaal specialisten op het gebied van Java, Oracle en Microsoft.” Wat is je belangrijkste opdracht? “Hier doen we projecten op het gebied van crm en web development. Het is een stuk productontwikkeling waarmee wij de 36

business ondersteunen. Aan de ene kant heeft dit te maken met nieuwbouw, aan de andere kant met efficiencyverbeteringen. Dat is één deel van mijn opdracht. Het andere deel bestaat eruit om te zorgen dat de it-architectuur blijft draaien.” Productontwikkeling en onderhoud, is dat niet wat tegengesteld? “Wel een beetje, ja. Het lanceren van een nieuw product kun je namelijk plannen. Het voornaamste risico dat je hierbij loopt, is dat je vertraging oploopt in de projecten. Die kun je ondervangen door de capacinr 24 • 10 december 2008

teit tijdelijk op te schroeven en de verwachtingen van onze klanten te managen. Maar wij moeten ook in actie komen als zich problemen voordoen in de it-architectuur, en die vallen niet te plannen. Ik maak daar tijd voor vrij, maar daar heb ik niet veel aan als het verhelpen van een probleem samenvalt met het opleveren van een project. Grote storingen hebben prioriteit, daar moet ik altijd mensen voor vrijmaken.” Hoe ga je hiermee om? “Overwerken lijkt logisch, maar dat is geen serieuze optie. Dat is niet meer dan een eenmalige

actie die je van je medewerkers kunt vragen. De oplossing die ik hiervoor heb gevonden, is dat ik al een paar jaar werk met een vast team dat ondertussen al veel ervaring heeft kunnen opdoen. Daardoor weet ik heel goed op welke manier ik welke medewerkers kan inzetten. Daardoor kan ik met de mensen veel meer doen dan ik met een team voor elkaar zou krijgen dat minder goed is ingespeeld. We worden er steeds beter in om met onverwachte gebeurtenissen om te gaan. Ik heb dan ook veel moeite gedaan om deze ploeg te ontwikkelen en te binden.” Hoe heb je zulke honkvaste mensen kunnen vinden? “Door een multinationaal team samen te stellen. Ruim twee jaar geleden ben ik naar Roemenië gegaan met iemand van onze afdeling Recruitment. Via contacten die we daar hadden opgedaan, hebben we een voorselectie gemaakt van een aantal it-ers. Die hebben we opgezocht om de besten te selecteren. We hebben niet alleen op it-kennis gelet, maar ook op taalvaardigheid. Het is noodzakelijk dat onze medewerkers Engels goed beheersen. Sindsdien werken er twee Roemenen in mijn team. Bij dat aantal heb ik het gelaten, want het is niet de bedoeling dat we met louter Roemenen werken. Overigens hebben we naast deze Roemenen nog vijf andere nationaliteiten in ons team.” Hoe zorg je dat je mensen blijven? “We weten allemaal dat het belangrijk is om medewerkers te motiveren door ze leuk en uitdagend werk te bieden. Het zou

COLUMN

dan goed zijn als je kunt werken met de nieuwste technologieën, maar dat is nu net een factor die ik niet altijd in de hand heb. We zijn een jong bedrijf dat met systemen draait van een jaar of acht. Maar ontwikkelaars werken het liefst in een .NET-omgeving, in plaats van met ASP. Mijn mensen begrijpen echter dat het onze primaire verantwoordelijkheid is om projecten tijdig op te leveren. Daarnaast probeer ik mijn medewerkers aan te moedigen innovaties door te voeren. Die ruimte plan ik dan in. Als het er niet van komt wegens de drukte, dan weten ze dat het later komt. Ik bied ze een uitdagend professioneel perspectief.” Lukt het om je medewerkers enthousiast te houden? “Zeker, want we zijn een hecht team geworden in de afgelopen jaren. Iedereen is zeer welwillend om elkaar te helpen. Je ziet in de IT zo vaak groepjes die naast elkaar werken, op afzonderlijke eilandjes. Maar daar is hier geen sprake meer van. Als manager speel je hier een belangrijke rol in. Vanaf het begin heb ik mij voorgenomen om een collectief te smeden, en daar heb ik gericht aan gewerkt.” Wat zijn je plannen hier? “Met dit team wil ik nog een aantal stappen maken. Voor de business wil ik een betrouwbare partner zijn, die op tijd én hoge kwaliteit levert. Maar ik wil nog een stapje verder door een betere aansluiting te krijgen bij de andere it-teams. Later wil ik ook doorgroeien. Daarbij is mijn voordeel ook mijn nadeel. Ik ben een goede it-manager, maar geen sales- of general manager. De stappen die ik maak, zullen binnen de IT blijven.” Ben je buiten je werk ook bezig met IT? “Nee hoor, dan doe ik aan sport, bijvoorbeeld snowboarden, en ga ik gezellig uit.”

•

RENÉ F.W. DIEKSTRA

Wat hebt u gisteren gedaan? In zijn boek Westerse beschaving in biologisch perspectief schrijft Stephen Boyden dat onze voorouders in het tijdperk van de jager-verzamelaar, zo’n 50.000 jaar geleden, per persoon gemiddeld twee uur per dag spendeerden aan het verzamelen van voedsel. Voor het overige brachten ze hun tijd door met een heel scala aan activiteiten, van het maken van voorwerpen en wapens en het eindeloos ouwehoeren met groepsleden tot het bezoeken van familieleden elders. Ze hoefden daarvoor niet in elkaars agenda in te breken of eerst telefonisch een afspraak te maken. Het kon gewoon altijd omdat er over en weer altijd tijd voor was. MINDER SOCIAAL Zonder het verleden te willen romantiseren - er zitten natuurlijk altijd nadelen aan elk tijdperk durf ik de stelling aan dat onze tijd minder sociaal is. Want hoe meer techniek we in ons leven opnemen hoe minder sociale tijd we maken en dus hebben. Mensen zitten nu eenmaal psychologisch zo in elkaar dat als een bepaalde techniek in hun midden wordt gedropt, ze vrijwel onmiddellijk hun leven, zowel hun denken als gedrag, daaromheen organiseren. Neem de televisie. Binnen dertig jaar zat de hele mensheid ruim achttien uur per naar dat ding te gluren. Kwam de mobiele telefoon en Jan Rap en zijn maat waren binnen een mum van tijd zelfs op het toilet bereikbaar. Kwam internet en meteen gingen jongens en meisjes elkaar massaal opvrijen via anonieme elektronische liefdesbrieven. Wij plannen en we denken onze dag, ons werk, onze relaties steeds meer in termen van technieken. Daardoor lijkt het iedere keer weer alsof die technieken ‘niet meer weg te denken’ zijn uit ons leven. Wat ze dus ook niet zijn. TE VEEL TE SNEL Die ‘psychologisering’ van techniek gehoorzaamt aan twee wetten met een enorm effect op hoe we met onszelf en anderen omgaan. De eerste is deze: hoe meer techniek er in ons midden wordt gedumpt, hoe meer van ons denken en ons gedrag, van onze tijd dus, er door in beslag genomen wordt. De meeste mensen brengen al lang de meeste tijd niet meer door in directe omgang met andere mensen of de natuur, maar in de omgang met technieken. Hoe meer technieken, hoe minder in plaats van hoe meer tijd we voor ‘andere dingen’ overhouden. De tweede wet is: hoe sneller de techniek werkt, hoe sneller wij gaan werken en hoe meer we gaan doen. Als ze eenmaal in ons midden is opgenomen, bepaalt een techniek ons levenstempo. Of anders gezegd, hoe meer we kunnen doen, hoe meer we ook zullen doen. Het gevolg: we zijn in een cultuur beland waar te veel mensen te veel te snel doen. We produceren zoveel in zo korte tijd, zoveel soorten films, tv-programma’s, muziek, spelletjes, tijdschriften, T-shirts, chips, soepen, zoutjes, frisdranken, alcoholische dranken, auto’s, elektronica, wetten, regels, symposia, congressen, en ga zomaar door, dat we voortdurend moeten worstelen met een vermoeden van zinloosheid over wat we allemaal produceren. Zinloosheid in de figuurlijke en de letterlijke zin. We zullen absoluut nooit de tijd hebben om met onze zintuigen, ons gezicht, gehoor, reuk, smaak, tastzin, alles wat we produceren goed te ervaren, beleven, overdenken. De muziek die continu wordt gedraaid in de kledingszaak waar we op zaterdag gaan kijken, klinkt ons daarom ook niet meer als muziek in de oren: het is, als we het überhaupt nog opmerken, op zijn best geluidsbehang. We lopen met zijn allen in tegen een steeds in kracht toenemende orkaan van prikkels, producten, consumptieartikelen – een orkaan van dingen om iets mee te doen en van dingen om te doen - die ons in toenemende mate de adem beneemt, kortademig maakt en ons persoonlijk, maar ook onze aarde, uitput. Vermoeidheid is niet voort niets de meest gehoorde klacht van onze tijd. En zoals altijd wanneer er een orkaan waait, vergt het opboksen tegen de kracht ervan zoveel tijd en energie dat er te weinig overblijft voor goed, uitvoerig contact met anderen. De auteur Coleman Cox formuleerde dat onlangs als volgt: “Now that it’s all over, what did you really do yesterday that was worth mentioning?’’ Diekstra is psycholoog en oa hoogleraar psychologie aan de Roosevelt Academy Middelburg nr 24 • 10 december 2008

37

ESCAPE

COLOFON IT Executive is een uitgave Adformatie Groep, onderdeel van Kluwer

LinkedIn voor een hoog salaris

E

r blijkt een sterk verband te bestaan tussen het salaris en professioneel succes aan de ene kant en het gebruik van LinkedIn aan de andere kant.

Mensen met een inkomen tussen de 200.000 en 350.000 dollar hebben namelijk veel vaker meer dan 150 LinkedIn-contacten dan mensen met een lager inkomen. Dit beweert althans onderzoeksbureau Anderson Analytics die in opdracht van de sociale netwerksite een steekproef onder tweeduizend gebruikers van deze website hield. Als je de redenering omdraait dan gaat je salaris dus aanzienlijk omhoog naarmate je meer contacten in je netwerk weet op te nemen. Gelukkig kun je de redenering niet omdraaien, omdat je je dan bezondigt aan de drogreden post hoc ergo propter hoc - er na dus erdoor. Denk daar maar even over na als je weinig werk om handen hebt en je op het punt staat al je energie in deze social network site te steken.

•

Zonnefolie en pratende computers

H

et past wel een beetje in deze tijd van het jaar begin december om vooruit te kijken naar de toekomst. IBM kwam vorige week met zijn jaarlijkse kristallen bol waarin het concern vooruit kijkt welke technologie de komende vijf jaar door zal breken. Boven aan dit lijstje staat zonne-energie. Het technologieconcern voorspelt dat de komende jaren tal van objecten de mogelijkheid ingebouwd krijgen om energie te halen uit zonlicht. Zo zullen stoepen en straten, verf, dakbedekking en ramen straks in staat zijn om energie op te wekken. Aanleiding voor deze voorspelling is dat er in het laboratorium inmiddels een uiterst dunne folie ontwikkeld is die elektriciteit uit zonlicht kan opwekken. IBM voorspelt dat de muis zijn langste tijd gehad heeft en dat je straks navigeert over het web door gesproken opdrachten te geven aan je computer. Niet alleen jij gaat straks praten tegen je pc, software en websites praten ook terug. Die pratende computer zul je in het dagelijks leven ook in andere gedaantes tegenkomen. Zo noemt IBM het voorbeeld dat paskamers in kledingwinkels uitgerust zullen worden met een sprekende computer die je feedback geeft over je kledingkeuze. Ik ben

benieuwd wat voor bandje ze daar in stoppen. Iets kwijtraken of vergeten komt over enkele jaren ook niet meer voor. Elk gesprek, alle zoektochten naar informatie en ieder item op een boodschappenlijstje zal straks elektronisch vastgelegd worden door een persoonlijk apparaatje. Elk detail zal het met een simpele vraag ophoesten. Nu alleen nog dat apparaatje niet uit het oog verliezen. Tot slot voorziet IBM dat je arts je over vijf jaar een op je eigen DNA toegespitst gezondheidsadvies zal geven. Ook de farmaceutische industrie gaat met je DNA aan de slag. Er komen medicijnen op de markt die optimaal zijn afgestemd op jouw genenstructuur.

•

abonnementen IT Executive wordt blijvend gratis toegezonden aan personen die vallen binnen de doelgroep. Aanmelden, wijzigen en afmelden kan op www.it-executive.nl redactie Fred van der Molen hoofdredacteur e [email protected] Sytse van der Schaaf adj.hoofdredacteur e [email protected] medewerkers Ben Kuiken, Charles Groenhuijsen, Dominique Deckmyn, Ed Kerkman, Fred Teunissen, George Ataya, Henk Vlaming, Karina Meerman, Marco van der Hoeven, Maurice Blessing, Mirjam Hulsebos, Onno Breedveld, Patrick van Eecke, Peter Olsthoorn, Peter van Schelven, René Diekstra, René Frederick, Ron Tolido, Ron Onrust, Ruben Acohen, Stijn Muys en Yvonne Halink fotografie Nico Boink, Cor Mooij redactieadres Postbus 75462 1070 AL Amsterdam tel 020-5733665 e [email protected] advertentie-exploitatie Rob de Kleijnen salesmanager t 06-53403470 e [email protected] Erik van Heest sr. accountmanager t 06-13221012 e [email protected] Postbus 75462 1070 AL Amsterdam e [email protected] f 020-5733603 e [email protected] (advertentiemateriaal) uitgever Rogier Mulder e [email protected] marketing Ceesjan de Vos e [email protected] Mieke Stikkelorum e [email protected] vormgeving colorscan amsterdam-voorhout drukwerk Senefelder Misset Auteursrecht voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever worden openbaar gemaakt of verveelvoudigd. Op iedere inzending van een bijdrage of informatie zijn van toepassing de Standaard-publicatievoorwaarden van Wolters Kluwer Nederland BV, gedeponeerd ter griffie van de arrondissementsrechtbank te Amsterdam onder nr. 217/1999; een kopie kan kosteloos bij de uitgever worden opgevraagd. Op al onze aanbiedingen en overeenkomsten zijn van toepassing de Algemene Voorwaarden van Kluwer BV, gedeponeerd ter griffie van de Rechtbank te Amsterdam op 6 januari 2003 onder depotnummer 3/2003. Op alle overeenkomsten tussen Uitgever en Afnemer met betrekking tot advertentie-plaatsingen (daaronder begrepen alle overeenkomsten met adverteerders en bemiddelaars) zijn in aanvulling op deze Algemene Voorwaarden van toepassing de laatstgeldende versie van de Regelen voor het Advertentiewezen, uitgegeven door de raad van Orde en Toezicht voor het Advertentiewezen (ROTA), hierna: ‘de Regelen’. Bij tegenstrijdigheid van de Algemene Voorwaarden met de Regelen prevaleren de Regelen. Een exemplaar van de Algemene Voorwaarden en de Regelen zal op eerste verzoek gratis worden toegezonden. U kunt beide ook vinden op www. adformatie.nl/algemene-oorwaarden.html. Een deel van de inhoud wordt gepubliceerd onder licentie van Minoc Business Press N.V. Copyright 2008, IT Executive, ISSN 1570-6737

38

nr 24 • 10 oktober 2008

Eekhoorns vergeten vaak waar ze hun nootjes gelaten hebben Ze kijken gewoonweg niet op de juiste plek. Maar u wel. Met information management software van SAS.

www.sas.com/nl/eekhoorn