Entente Florale Nederland

Entente Florale Nederland S amenwe r k e n a a n e e n V i t a l e G ro e n e St a d

Nationale Groencompetitie 2013

Entente Florale Nederland

3

Inhoud Voorwoord

3

Entente Florale competitie

4

De Vitale Groene Stad

6

Jurering en jurycriteria

8


2


Groningen

12

Dalfsen

14

Amstelveen

16

Zuidlaren (gemeente Tynaarlo)

18

Schiedam

20

Brunssum

22

Elsloo

24

Heukelum (gemeente Lingewaal)

26

Hilvarenbeek

28

Themacertificaten

30

Colofon

31

Voorwoord Voor de nationale groencompetitie Entente Florale zijn in 2013 vier steden en vijf dorpen genomineerd. Het zijn in alfabetische volgorde bij de steden: Amstelveen, Brunssum, Groningen en Schiedam en in de categorie dorpen en kleine steden: Dalfsen, Hilvarenbeek, Lingewaal met de kern Heukelum, Stein met de kern Elsloo en Tynaarlo met de kern Zuidlaren. Gemeenten die elk op hun eigen specifieke wijze aandacht besteden aan het groen in het bebouwde gebied en daar buiten. Zij hebben hun groenvisie, beleid en de uitvoering daarvan voorgelegd aan een uitvoerige beoordeling van een onafhankelijke jury van Entente Florale. Dit jaar hebben we een nieuw systeem ingevoerd en voor elke categorie (steden en dorpen & kleine steden) een aparte commissie gevormd. In elke jury commissie zijn dezelfde disciplines vertegenwoordigd. In deze uitgave vindt u een beschrijving van de jureringsprocedure en natuurlijk ook van alle deelnemende gemeenten met daarbij een beknopte samenvatting van het juryrapport. De prijsuitreiking is dit jaar net zoals in 2012 een onderdeel van de Nationale Groendag, die wordt georganiseerd in samenwerking met onze partners het ministerie van Economische Zaken, Vereniging van Nederlandse Gemeenten en Platform31. Groen heeft een grote economische en maatschappelijke waarde, hoe meer bestuurders, bedrijfsleven en bewoners zich daarvan bewust worden des te beter. Daarom heeft Entente Florale Nederland ook de zogenoemde maatschappelijke themacertificaten ingesteld om daarmee gemeenten maar zeker ook haar bewoners te stimuleren en inspireren. Evenals vorig jaar zijn dit de thema’s Groen en Gezondheid en Groen en Economie en nu is er dit jaar ook het thema Groen en Bewonersparticipatie aan toegevoegd. Daarmee willen we het belang onderstrepen van het meer betrekken van de bewoners bij het groen in hun omgeving. Niet enkel om het groen aan te leggen en te onderhouden maar juist om de sociale contacten in de straten en wijken te bevorderen. Maar ook om mensen te stimuleren om in het groen te bewegen en hen daar van te laten genieten. De noodzaak van bewegen in een groene omgeving komt steeds meer onder de aandacht. Obesitas neemt toe, zeker ook bij kinderen. Dus het spelen en recreëren in het groen kan niet genoeg worden gestimuleerd. Ook dit jaar is het een en al bezuinigingen wat de klok slaat. Het groen wordt hierdoor ook geraakt. Daarom is het zo belangrijk dat beleidsmakers duidelijk wordt gemaakt dat groen helemaal geen kostenpost hoeft te zijn, maar wel degelijk oplevert.

We moeten de bezuinigingen als mogelijkheden en kansen zien. De tijd dat gemeenten enkel verantwoordelijk waren voor de inrichting van de openbare ruimte ligt achter ons. Samen - overheid, bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties en bewoners – moeten we deze uitdaging aangaan. Vandaar dat TEEB Stad zo’n goede ontwikkeling is, waarin ook de baathouders wordt gevraagd om een bijdrage te leveren. Via een handige web tool, die eind november klaar is, worden de baten en kosten van groen in beeld gebracht en wat blijkt: groen levert geld op. Nu deze baten inzichtelijk zijn, zijn er juist gemeenten die terecht blijven investeren in groen. Dit soort keiharde gegevens hebben we nodig om aan te tonen dat we in deze niet spreken over kosten maar juist over baten! Het uitdragen van dit soort activiteiten is een taak van Entente Florale Nederland in het kader van haar activiteiten voor de Vitale Groene Stad. Dit is een uitvloeisel van het convenant tussen Entente Florale Nederland en het ministerie van Economische Zaken. Een convenant waarbij zich eind 2011 ook de Vereniging Nederlandse Gemeenten en het kenniscentrum Platform 31 hebben gevoegd. Entente Florale Nederland ziet het als een uitdaging om in het kader van de Vitale Groene Stad het belang van d goede toepassing van groen breed uit te dragen. En de gemeenten te stimuleren om het groen niet als kostenpost maar als baat te gaan zien. Het is goed om te constateren dat gemeenten die aan de Entente Florale competitie hebben deelgenomen, die als waardevol hebben ervaren.

Drs Jaap J. Spros

Voorzitter Entente Florale Nederland


3

Entente Florale Competitie

Begeleiding Vanuit de Entente Florale krijgt elke gemeente aandachtspunten aangereikt in de vorm van criteria van deelname. Deze worden op pagina XXX uiteengezet. Daarnaast biedt Entente Florale Nederland de gemeente begeleiding van een deskundige. Deze persoon kan de gemeente helpen bij het geven van antwoord op vragen als: Waar wordt speciaal op gelet? Hoe denkt de jury over bepaalde zaken? Hoe kan de gemeente optimaal profijt trekken uit haar deelname? Het is dan ook belangrijk om die begeleiding goed te benutten. Elke gemeente wordt door de begeleider in principe drie keer bezocht.

De deelname aan de nationale groencompetitie Entente Florale staat open voor elke Nederlandse gemeente. Er is sprake van twee categorieën. Een ‘stad’ is een gemeente of stadsdeel, die meer dan 15.000 inwoners telt. Het stadsdeel moet daarnaast ook nog over een eigen deelraad beschikken. Een gemeente met minder dan 15.000 inwoners valt binnen de categorie ‘dorpen & kleine steden’. Een gemeente die is samengesteld uit een aantal kernen is gerechtigd een van deze kernen in te schrijven in de categorie ‘dorpen & kleine steden’. Voorwaarde is wel dat het aantal inwoners van de kern kleiner is dan 15.000. Bij de jurering wordt alleen de betrokken kern en het buitengebied meegenomen in de beoordeling. Aanmelding Voor deelname aan de nationale groencompetitie wordt de gemeente genomineerd door de stichting Entente Florale Nederland en Vereniging Stadswerk. Als een gemeente vindt dat haar visie, beleid en uitvoering daarvan op een zeer hoog niveau staat dan kan deze zich ook zelf voor deelname aanmelden. Het aanmeldingsformulier is te downloaden op www.vitalegroenestad.nl . In overleg tussen het bestuur van de Entente Florale en de gemeente wordt bepaald in welk jaar de gemeente deel zal nemen.

4


Internationaal De winnaars van Goud in beide categorieën kunnen deel nemen aan de internationale competitie van Entente Florale Europe. Om hen optimaal voor te bereiden, krijgen ook de deelnemers hier een begeleider toegewezen. Ervaring speelt een belangrijke rol. Deze begeleider heeft extra oog voor de details die tijdens de internationale competitie door de jury van belang worden geacht. Organisatie De organisatie van de Nederlandse competitie van Entente Florale is in handen van de stichting Entente Florale Nederland. Deze organisatie wordt gedragen door het ministerie van Economische Zaken, de Koninklijke Maatschappij voor Tuinbouw en Plantkunde (Groei & Bloei), de Vakgroep Groen, Natuur en Landschap van de Vereniging Stadswerk Nederland, de Nederlandse Vereniging van Tuin- en Landschapsarchitecten (NVTL), Natuurmonumenten, ANWB, Groenkeur , PPO (Praktijkonderzoek Plant & Omgeving), IVN, GGD Nederland, Bouwend Nederland, Productschap Tuinbouw, Elba Media, Vereniging Nederlandse Gemeenten en Platform31. Veel van deze organisaties zijn ook in het bestuur vertegenwoordigd. De jurering werd in 2013 verzorgd door twee jury commissies (één voor de categorie Steden en één voor de categorie Dorpen & kleine steden) die samen de onafhankelijke jury van Entente Florale Nederland vormen. Bij het uitdragen van de Vitale Groene Stad werkt Entente Florale Nederland op basis van een convenant, nauw samen met het ministerie van Economische Zaken, de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) en het kenniscentrum Platform31.

e Stad Vitale Groentuele zaken e D f e ri sb w Digitale nieu op de hoogte blijven van de ac van het aarden ekelijks chappelijke w Wilt u tweew che en maats is om d u zich dan on el M ec rondom de daarbuiten? en nd la ad, via er ed t in N tale Groene St groene produc rief van De Vi sb w eu ni le gita aan voor de di ieuwsbrief. oenestad.nl/n gr le ita .v w w w naar eed verstuurd sbrief wordt br w eu , ni en le ta pp gi Deze di ici, waterscha , ovincies, polit psarchitecten gemeenten, pr cten, landscha ite ch ar s, ar s, la er ke ek omkw projectontwik orzieners, bo grootgroenvo sector en uw bo de hoveniers en , isinstellingen nn ke en ijs onderw ereld. gezondheidsw


5

De Vitale Groene Stad Kennisplatform over de waarde van groen in de openbare ruimte Duurzame, groene straten, wijken en steden; iedere gemeente is er in meer of mindere mate mee bezig. Er wordt veel onderzoek gedaan en in de praktijk vinden veel projecten plaats. Deze informatie ontsluit platform de Vitale Groene Stad op onafhankelijke wijze, met dit jaar als thema ‘Groen, het kapitaal voor gemeenten en hun inwoners’. ‘Entente Florale Nederland stond voornamelijk bekend om de Nationale Groencompetitie’, laat voorzitter Jaap Spros weten, ‘maar sinds het convenant in 2011 getekend is met het ministerie van Economische Zaken en vervolgens met de Vereniging Nederlandse Gemeenten en Platform31 is het takenpakket uitgebreid.’ Naast de groencompetitie is Entente Florale verantwoordelijk voor het uitdragen van de Vitale Groene Stad. Activiteiten die hieraan zijn verbonden, zijn onder meer kennisuitwisseling via diverse communicatiekanalen om daarmee het groen te positioneren als een integraal product in de stedenbouwkundige ontwikkeling. ‘Met de eerder genoemde partners wordt in gezamenlijkheid een jaarprogramma opgesteld waarin een ieder verantwoordelijk is voor haar eigen taken. De Nationale Groendag die elk najaar plaatsvindt wordt in gezamenlijkheid georganiseerd (zie kader).’ Het centrale thema voor dit jaar is ‘Groen, het kapitaal voor gemeenten en hun inwoners.’ Spros: ‘Dit thema laat zien dat naast de economische waarde van groen, ook de maatschappelijke en sociale voordelen van een groene omgeving belangrijk zijn. Dit betekent dat niet alleen de overheid de verantwoordelijkheid moet dragen voor een leef- en werkbare openbare ruimte, ook de burger kan daar een hele belangrijke rol in spelen, zoals bijvoorbeeld het project Groen Dichterbij laat zien of de boomplantactie van Weert’.

Enthousiasmeren en inspireren ‘In de Vitale Groene Stad ligt het accent op de realisatie van duurzame, groene steden en dorpen. Concreet houdt dit in dat gemeenten die aan de groencompetitie deelnemen, uitgedaagd worden om hiermee aan de slag te gaan met als stimulans belangrijke themacertificaten’, aldus de voorzitter van Stichting Entente Florale Nederland. Er zijn inmiddels drie themacertificaten ingesteld: Groen en Gezondheid; Groen en Economie; en Groen en Burgerparticipatie. Voorbeelden uit de deelnemende gemeenten worden op deze manier gebruikt om andere gemeenten te enthousiasmeren en te inspireren. Voor de beoordeling van deze aspecten is de jury van Entente Florale Nederland uitgebreid met deskundigen vanuit de vakgebieden gezondheid, economie en burgerparticipatie. Naast het winnen van de prijs en een geldbedrag krijgen de deelnemers na afloop van de groencompetitie een uitvoerig juryrapport, waarin ook tips en adviezen zijn opgenomen, wat aan de gemeenten uitstekende handvatten biedt om de komende jaren mee aan de slag gaan. Gemeenteraadsverkiezingen Stichting Entente Florale Nederland gaat dit jaar daarnaast politieke partijen informeren over het belang van groen voor de partijprogramma’s voor de gemeenteraadsverkiezingen. Dit doet zij in opdracht van het ministerie van Economische Zaken in het programma De Vitale Groene Stad. Deze activiteit sluit aan op het jaarprogramma ‘Groen, het kapitaal voor de gemeenten en hun inwoners’ van het ministerie van Economische Zaken, Platform 31, Vereniging Nederlandse Gemeenten en Entente Florale Nederland. De verkiezingen vinden in maart 2014 plaats en tot die tijd worden de politieke partijen op lokaal niveau van informatie voorzien over de economische en maatschappelijke waarde van groen. Het doel is dat de partijen geïnspireerd raken om deze kennis onder meer te verwerken in hun partijprogramma’s. Vier jaar geleden was het ‘groen’ goed vertegenwoordigd in de partijprogramma’s. Uit onderzoek van Alterra bleek namelijk dat 85 procent van alle programma’s een hoofdstuk over ‘groen’hadden opgenomen.

6


Ook de burger Naast de lokale politieke partijen wordt ook de kiezer geïnformeerd over het belang van groen voor zijn woonen werkomgeving. Met als doel dat hij zijn stem uitbrengt op een partij die de groene verduurzaming van zijn omgeving van groot belang vindt. TEEB Stad Actuele informatie over het onderzoek ‘The Economics of Ecosystems and Biodiversity’ (TEEB) zal leidend zijn in de kennisverspreiding. De

communicatiekanalen van de Vitale Groene Stad worden hiervoor ingezet, bestaande uit de website met actuele berichten en een dossier met achtergrondinformatie, een digitale nieuwsbrief, twitter, het magazine Vitale Groene Stad en de publicatie TEEB Stad. Daarnaast is er een aansprekende poster gemaakt die breed verspreid wordt en waar zowel de politiek als de kiezer door geïnspireerd moet raken. Dit artikel is eerder gepubliceerd in het magazine de Vitale Groene Stad, nummer 1 2013.


7

Jurering en jurycriteria De jurering voor de nationale competitie 2013 is door de stichting Entente Florale Nederland opgedragen aan een onafhankelijke jury. Die bestaat uit twee commissies; één voor de beoordeling van de deelnemende gemeenten in de categorie Steden, de ander voor de categorie Dorpen & kleine steden.

De basis voor de bekroning is het eindtotaal van de puntenwaardering van de deelnemende gemeenten. De beoordeling van de jury wordt vastgelegd in een waardevol juryrapport, dat zowel conclusies als aanbevelingen bevat en tijdens de prijsuitreiking aan elke deelnemende gemeente wordt overhandigd.

De jury is samengesteld uit deskundigen op het gebied van Visie en Ruimtelijke kwaliteit, Natuur en Landschap, Cultuurhistorie, Cultuurgroen en Buiteninrichting, Duurzaamheid en Milieu en Recreatie en Toerisme. Bij het beoordelen van de gemeentelijke inspanningen en de resultaten daarvan, werkt de jury met objectieve en openbare criteria die specifiek voor deze competitie zijn opgesteld. Elk onderdeel van de jurering wordt beoordeeld in haar samenhang met het geheel.

Deelname aan de competitie Deelname aan de competitie houdt in grote lijnen in dat allereerst een beleidssamenvatting ter voorbereiding van de jurering wordt opgesteld en aan de jury ter beschikking gesteld.

Aan de puntenwaardering voor de verschillende onderdelen zijn wegings factoren verbonden, afhankelijk van het belang van het aspect voor de totale beoordeling.

8


Ook worden er een serie vragen beantwoord en kaartmateriaal aangeleverd. Uiteraard wordt er een representatieve route uitgezet en een beoordelingsdag georganiseerd waarop de jury wordt ontvangen. Bij het begin en gedurende deze keuringsdag geeft de gemeente, eventueel in samenwerking met de bewoners(organisaties) een aanvullende presentatie.

De beoordelingsthema’s Om elke deelnemer aan de nationale competitie Entente Florale op gelijke wijze te kunnen beoordelen hanteert de jury een aantal vaste jurycriteria. Eén van de bronnen waarop de criteria zijn gebaseerd is het boek “Groen Goed” van de Vereniging Stadswerk Nederland. De aandacht van de jury gaat uit naar zes belangrijke thema’s. Aan de beoordeling zijn wegingsfactoren verbonden. Het gaat om de volgende zeven thema’s en wegingen: • Visuele en ruimtelijke kwaliteit van de gehele gemeente

15%

• Cultuurhistorisch erfgoed

10%

• Cultuurgroen en buiteninrichting binnen bebouwde kom

30%

• Natuur en landschap

20%

• Recreatie en toerisme

10%

• Duurzaamheid en milieu

15%

• Communicatie en participatie: Het percentage hiervan is verwerkt in overige thema’s

Samenstelling Entente Florale Jury 2013 De juryleden geven een oordeel over de belangrijkste aspecten van elk thema. Op pagina 10-11 zijn die aspecten kort weergegeven. U kunt daarin zien wat de grondslag van de jurering is. De gemeente kan op basis daarvan de informatie of objecten langs de route op afstemmen. De bekroning en de certificaten De Bekroningen die worden toegekend in respectievelijk de categorie Steden en de categorie Dorpen &kleine steden zijn per categorie eenmaal Gouden bekroning en (eventueel) meerdere Zilveren en Bronzen bekroningen. Voor bijzondere prestaties zijn er verschillende Certificaten te behalen. Daarnaast kent Entente Florale de maatschappelijke thema’s: Groen en Gezondheid, Goen en Economie en Groen en Bewonersparticipatie. Die als doel hebben de maatschappelijke economische waarde van het groen onder de aandacht te brengen. Voor de beoordeling van de prestaties op het gebied van deze thema’s zijn naast de Entente Florale jury, voor elk thema een apart jurycomité ingesteld. Met deskundigen vanuit de GGD-werkgroep Groen en Gezondheid (voor het thema Groen en Gezondheid), vanuit het TEEB Stad project (The Economics of Ecosystems and Biodiversity), voor het thema Groen en Economie en voor het nieuwe themacertificaat Groen en Bewonersparticipatie, vanuit een werkgroep deskundigen op het gebied van bewonersparticipatie, met medewerking van Stadswerk. Groei&Bloei en IVN. Het staat een deelnemer vrij om een volgend jaar weer aan de competitie deel te nemen. Als een gemeente echter met Goud is bekroond, kan een volgende deelname pas weer na vijf jaar plaats vinden.

Steden Voorzitter: Henk Rampen Roel van Aalderen † – Visie en Ruimtelijke kwaliteit, Huib Baayen– Natuur en Landschap, Patricia Debie – Cultuurhistorie, Henk Hoppenbrouwers - Cultuurgroen en Buiteninrichting, Huub Keijzers - Duurzaamheid en Milieu, Marko van de Wetering - Recreatie en Toerisme. Dorpen & kleine steden Voorzitter: Ronald Mulder Eduard van Beusekom – Natuur en Landschap, Marjan Dat – Recreatie en Toerisme, Johan Meeus – Visie en Ruimtelijke kwaliteit, Auke Prinsen – Cultuurgroen en Buiteninrichting, Edwin Raap – Cultuurhistorie, Jan de Vries – Duurzaamheid en Milieu.


9

Toelichting op de aspecten van de thema’s De jury richt zich op de eerder genoemde zes thema’s. Communicatie en participatie worden daarnaast afzonderlijk beoordeeld, omdat ze voor alle categorieën gelden. In de tabel is aangegeven welke aspecten in het bijzonder aandacht krijgen. Ter toelichting wijzen wij u er op dat de aspecten gelden voor bovenaan de verticale kolom genoemde categorie

VISUELE EN RUIMTELIJKE KWALITEIT (WEGING 15%)

Niveau van de ambitie en kwaliteit VISIE EN BELEID (WEGING 15%)

visie (na te streven beelden)

Waarborgen ruimtelijk karakter gehele gebied

Integratie van ruimtelijke aspecten in openbare ruimte bijv. groen-roodblauw

Samenhang openbare en private ONTWERP (WEGING 35%)

ruimten

Samenhang stedenbouwkundige en landschappelijke ontwerpen t.o.v. streefbeeld Esthetische en ruimtelijk kwaliteit ontwerpen (stedenbouwkundig en landschappelijk)

Samenhang kern, wijken en BEHEER (WEGING 35%)

buitengebied

Zorg en beheer van kwaliteit en belevingswaarde

-

10


CULTUURHISTORISCH ERFGOED (WEGING 10%)

CULTUURGROEN EN BUITENINRICHTING (BINNEN DE BEBOUWDE KOM) (WEGING 30%)

Kwaliteit ambitieniveau en visies

Kwaliteit en ambitie visies

Aard en karakter van de plaats

Bestuurlijk draagvlak

Integratie en herkenbaarheid van

Integratie beeldende kunst

Bijzondere elementen, bijv. begraafplaatsen, bedrijfsterreinen, welzijnsinstellingen

Beleidsplannen

Samenhang ontwerp en beheer

Identiteit van de gemeente

Samenhang ontwerp met beleid

Toepassing van een kwaliteitsborgingsysteem

Materiaalgebruik passend bij aard en

Kwaliteit ontwerp buitenruimte

karakter van de plaats

(totaalbeeld)

historische structuren

Kwaliteit van restauratie of renovatieplannen

Daadwerkelijk beheer van lanen, historische tuinen of parken en bijzondere elementen

-

-

Kwaliteit ontwerp cultuurgroen

Toepassing van een systeem voor borging van beheerkwaliteit

Toegevoegde kwaliteit particulier groen

-

Heel en veilig

Kwaliteit ontwerp verhardingen

Beheer levende materialen: totaalbeeld, parken, parkbossen bomen, bosplantsoen, heesters, hagen, bloemen, grasoppervlakten Beheer dode materialen: totaalbeeld, civieltechnische werken, verhardingen, stadsen parkmeubilair (in relatie met groen)

Beheer water en oevers

Toelichting op de aspecten van de thema’s

NATUUR EN LANDSCHAP (WEGING 20%)

Natuurvisie en –beleid binnen de bebouwde kom

Natuur- en landschapsvisie en beleid buiten de bebouwde

RECREATIE EN TOERISME (WEGING 10%)

Ambitieniveau en kwaliteit uitgebrachte visies

DUURZAAMHEID EN MILIEU (WEGING 15%)

Ambitieniveau en kwaliteit uitgebrachte visie milieu (in relatie tot groen en openbare ruimte)

Stimuleringsbeleid bewegen

Integrale benadering water, bodem en lucht

Visie en beleid t.o.v. de stadsrand


Beleid en borging t.a.v. duurzaamheid


Evenwichtige keuzen in ontwerp

kom (ook in relatie met andere partijen)

Kwaliteit natuurontwikkeling

Kwaliteit landschapsontwikkeling

Kwaliteit voorzieningen t.b.v. bewegen/sport en spel

Samenhang ontwerp met beleid en integratie met andere beleidsaspecten

Evenwichtige en milieubewuste keuzen in de ontwerpen

Kwaliteit netwerken en toeristische

Processen als streven naar klimaatbestendigheid en

voorzieningen, m.n. bijzondere elementen

temperatuurbuffering

Kwaliteit natuur- en landschapsbeheer in relatie tot ontwerp Inspanningen vergroten van biodiversiteit Monitoring natuurontwikkeling

Kwaliteit beheer recreatieve en toeristische voorzieningen

Monitoring gebruik van de voorzieningen

Kwaliteit elementen: waterberging, groene daken en gevels

Aandacht en borging duurzaam terreinbeheer Gebruik chemische middelen dan wel niet-chemische methoden

Beheer landschapselementen en samenwerking met andere partijen

Monitoring veiligheid (attractiebesluit)

Schone gemeente Verwerking groenafval Entente Florale Nederland

11

GronieiGrnongingeenn Provinc

IE ‘STEDEN’ R O G TE CA E D IN D U O G WINNAAR

Groningen natuurlijk! Compacte stad Groningen is een compacte stad met een enorme variatie aan voorzieningen op korte afstand van elkaar. Een grote diversiteit aan woonen werkmilieus, veel karakteristieke oude en nieuwe gebouwen en verrassend veel water en groene open ruimten en kenmerken de stad. Dankzij een sterke stedenbouwkundige traditie is er een goed uitgebalanceerd evenwicht tussen rood, blauw en groen, dat bijdraagt aan een duurzame stedelijke kwaliteit. Zo is de compacte stad ook energiebesparend en goed voor het leefmilieu. Waardevolle omgeving Omdat de stad compact en intens blijft, is het landschap nooit ver weg. De historische en natuurlijke kwaliteiten van de landschappen rond de stad zijn goed bewaard gebleven. Groningen is hierdoor nog steeds verbonden met zijn historie en met zijn natuurlijke omgeving. De natuur wordt in de stad uitgenodigd via groene en blauwe aders, die reiken tot aan de binnenstad.

Die verbindingen worden ecologisch beheerd en de knelpunten zijn in de afgelopen jaren opgelost met de aanleg van vijftien faunapassages. Daarnaast hebben we ook veel zorg besteed aan de fysieke bereikbaarheid van de omringende landschappen en natuurontwikkelingsgebieden in de stadsranden. Goede recreatieve fietsen wandelontsluitingen maken de Koningslaagte in het Reitdiepdal, de waterberging van de Onlanden en het stadsbos in Kardinge goed bereikbaar. Stedelijk groen De inzet van de gemeente in het groenbeheer is vooral gericht op het versterken van de historische en ecologische kwaliteiten met behoud van de stedelijke gebruikswaarde. In acht binnenstedelijke groengebieden is de unieke meerwaarde die hiermee is ontstaan, bevestigd door de aanwijzing als ‘kroonjuweel’. Het zijn de groene monumenten van de Groningen. De thematisering van vier grote stadsparken heeft richting gegeven aan een herinrichting, die in de negentiger jaren is ingezet. Voor het Noorderplantsoen en Kardinge is die inmiddels afgerond; in het Stadspark en het Westpark is de uitwerking van de plannen nog gaande. Stadsecologie De ligging op het kruispunt van vier landschappen geeft de Groningse stadsbiotoop een grote meerwaarde, die leidt tot unieke kansen voor de natuur. Al meer dan 15 jaar wordt daarvan gebruik gemaakt door de toepassing van stadsecologische principes bij de inrichting en het beheer van groen en de uitvoering van plannen in de stad. De specifieke doelsoorten geven daarbij de richting aan. Bijna een derde van het stadsgroen wordt ecologisch beheerd, waarbij regelmatige monitoring van de ecologische waarde het beheer stuurt. Omdat het stedelijk water sinds tien jaar ook op ecologische basis wordt beheerd, draagt het bij aan de natuurbeleving en de kwaliteit van de leefomgeving in de stad. Het herstel van samenhangende stroomgebieden, die gebaseerd zijn op het natuurlijk functioneren van watersystemen en de verbinding met de natuur in het buitengebied, heeft de waterkwaliteit in de stad aanzienlijk verbeterd. De ecologische kwaliteit van de stad is verder versterkt met behulp van een subsidieregeling voor de aanleg van groene daken. Groningen was daarbij in 2008 de smaakmaker in Nederland. De gemeente heeft in 2010 het

12


Convenant Biodiversiteit ondertekend en zich daarmee verplicht tot een blijvende inzet op het gebied van de stadsecologie. Participatie De stad kent een rijke traditie van bewonersbetrokkenheid bij de inrichting en het beheer van het groen. Al in de jaren zeventig van de vorige eeuw werd de ecologische pionier Louis Leroy uitgenodigd om te participeren bij de inrichting van het groen in Lewenborg. Het Leroy-gebied is sindsdien beheerd door de bewoners en de gemeente heeft recent in een contract vastgelegd, dat die situatie nog 100 jaar zo blijft. Groenparticipatie werd officieel beleid met de vaststelling van de Groenstructuurvisie in 2009 en dat leidde tot een stormachtige ontwikkeling. In het project de Eetbare Stad zijn op meer dan 50 lokaties tenminste 250 bewoners actief met fruitbomen, moestuinen en ander eetbaar groen. De natuurbeheerders van Natuurmonumenten en Het Gronings Landschap hebben daarbij ook een rol. Zij hebben een drietal waardevolle ecologische gebieden in de stadsrand; de Piccardthofplas, de Hunzezone en Kardinge, voor een symbolisch bedrag van de gemeente over genomen. Het beheer daarvan wordt ook met behulp van omwonenden en vrijwilligers georganiseerd.

ry de gen van de ju t Reitdiepdal, n de bevindin va Hondsrug, he g in de tt n va va . p en en ha m sc ng sa ni nd te la zie op or ke Bekn id van vo rakteristie bereikbaarhe stad in het ka en. et een goede m een compacte n goed te bewak de n on ge gr lin ei ke kl ik de tw en on e en lijk te veengebied it van de ruim n’. ert de kwalite ‘uit te waaiere om niveau van De jury advise ico ris t he en wordt op het bb n he ge in en ijk on w Gr e worden n w va eu er De ni kan nog winst e onderlegg au ijk ve el ni al pp ha ha sc sc gere turen toe te De sterke land erkt. Op het la ze hoofdstruc n goed uitgew twerp van de on t zet als he op in hoofdstructure el n w inge door in zo minder wissel ingen klinken on Groningen Gr p n behaald door ro va aa s w tie ische ambi voor de wijze og g ol in ec er rd De oek en aa n. w staa ndere orisch onderz jury heeft bijzo orafgaand hist Vo n maakt en d. ge oe in fg eg er uitwerking. De ingen afw urhistorisch on ltu Gr p cu t ro he aa w et n omgaat m mige e instrumente lg van. In som g zijn geëigend daar het gevo n zij oningen zich ” waardestellin Gr en n el ka w tot uiting en e Echte “Kroonju . nd et oe do ld es vo el aandacht te uz ke k professione echter nog on t oo di t en m l ko ee s ur ie struct de materialisat adviseert om cturen, zoals eren. De jury rijke boomstru ng la rum. nt be Ce verder verbet de t n he sgrachten in oeiplaatsen va ad gr st de aliteit. de n s aa ng n geve bijzondere kw planting la ikkeld en van en de boombe tw jury an on la k De rs er g. ou st in n nc er Co verbet Groninge h beheer is in er en vraagt om ht ac j bi ar da Het ecologisc t er blijf itionele behe or Het meer trad motiveerd vo ggesties. su al nt n bijzonder ge aa zij n n ee ge e dt in to or er on w hi Gr Er t geef nemen. oners van goed waar te nisatie en bew ten, in de praktijk n De eigen orga zij aandachtsoor n s, te tie lta bi su m er. De re t principe (a ac o– –d an het natuurbehe pl t s he werkt volgen doelgericht ge tieve len beheer). el jst bi aardige recrea g, rin ito od van hoogw nb gerichte mon s te dienen en aa er rs on ve w di om eigen be eft een zeer en he n ns ka ge in p mering lo on Vo Gr den. richte program en mogelijkhe . Door een ge en kk tre voorzieningen te o regi s naar stad en n om bezoeker r uit te halen. amheid. Er zij ee m ) og (n er at om duurza ga t hi t lijk he g s ne in al ur ho eg st en goede w ergie en sc ergebruik, en duidelijk op de iversiteit, wat Groningen is od bi , ramma’s zijn id og he pr nd gs op gezo s; stimulerin sie vi e ct heldere visies ra st j ab epanelen en t niet alleen bi ne daken, zonn oe gr n lucht. Het blijf va ordt de visie n se participatie w en om het toepas tie el de ica ne io un at m er op . In com t beheer van te bevorderen inrichting en he de j bi n ge in stadslandbouw or Gron nd in Stad” do “Samen gezo kt. aa em rg aa w te openbare ruim g van de jury op aanbevelin nt ke nd la er ale Ned . n Entente Flor gorie ‘steden’ Het bestuur va toe in de cate ud Go en ng Groni de gemeente van het aanbeveling erland kent op ed N Groningen e e al nt or ee Fl n Entente atie de gem va ip r tic uu ar st sp be n het t er He Bewon e op grond va ité Groen en articipatie to sp er on w Themajurycom Be en en een tificaat Groen hten afwerpt er het Themacer id dat z’n vruc le gemeente hi be e de nt lt te ee is ns en. Ook sp nt en ee jarenlange co w m ou ge db re an als stadsl is voor ande twikkelingen inspiratiebron op nieuwe on in k lij ke ak door gem rojecten. groene buurtp Entente Florale Nederland

1313

DalfsieeOvn erijssel Provinc

en kleine steden’ en p r ‘do IE R O G TE CA E WINNAAR GOUD IN D

Bij Uitstek Dalfsen Samen met de inwoners heeft de gemeente Dalfsen in het kader van de Missie en Visie 2020 de volgende missie opgesteld: ‘Het ontwikkelen van vitale gemeenschappen in een onderscheidende woonplaats van groene signatuur’

• een goede overgang maken van bebouwd naar landelijk gebied met herkenbare randen waarbij groen in de kern of wijk wordt gebracht; • het behoud van herkenbare landschapselementen; • de duurzame groenstructuur door groen binnen en buiten de kom te verbinden voor ondermeer ecologie en recreatie.

Groenstructuurplan Recentelijk heeft de gemeenteraad het Groenstructuurplan gemeente Dalfsen 2013-2017 vastgesteld. Met dit plan worden de visuele en ruimtelijke kwaliteiten van de (groene) openbare ruimte in de vijf kernen gewaarborgd en versterkt. Daarnaast is het boom-, snippergroen-, omvorming-, speelplaatsen- en hondenbeleid uitgewerkt. Tevens komen verschillende beheervormen en ontwerprichtlijnen voor groen en de bedrijfsvoering met duurzaamheid als belangrijk thema aan de orde.

Grote eigen dienst Het onderhoud van de openbare ruimte wordt voor een groot deel verzorgd door de goed opgeleide eigen buitendienst (VCA, EVC). Ruim 40 collega’s bij deze dienst zorgen ervoor dat de openbare ruimte in de gemeente Dalfsen er verzorgd bij ligt. Zij dragen het gemeentelijk beleid uit, ze zijn buiten “onze ogen en oren” en met hun vak- en gebiedskennis zijn zij in staat goede beslissingen te nemen op het gebied van aanleg, herstel en onderhoud van de openbare ruimte. Het bulkwerk, zoals schoffelen wordt uitgevoerd door de sociale werkvoorziening. Momenteel zijn er vergaande plannen om vanaf 2015 de sociale werkvoorziening te integreren binnen de gemeentelijke organisatie.

De groene hoofdstructuur in Dalfsen zorgt voor samenhang en continuïteit en ondersteunt andere structuren zoals stedenbouw, verkeer, historie, water/ecologie. Op een groot aantal plaatsen zijn oude, groene structuren (houtwallen, lanen) uitgangspunt geweest bij het ontwikkelen van de woonwijken. Mooie voorbeelden: houtwallen in de wijk De Leemcule en de verdiepte Vechtarm die als “groenblauwe vingers” de kern indringen. Kenmerkend voor onze nieuwbouwwijk Gerner Marke zijn de zichtlijnen. De nevenstructuur is het openbaar groen dat op wijkniveau structuurbepalend is en van belang is voor de oriëntatie en/of gebruik. De parels, zoals de rotondes en monumentale bomen in de historische kern, zijn speciale plekken die substantieel bijdragen aan de identiteit van een kern. Belangrijke uitgangspunten voor het groenstructuurplan zijn: • Het duurzaam in stand houden van de hoofdstructuur, nevenstructuren en de parels; • het herkenbaar maken van het historisch wegenpatroon en de historische gelegen groenplekken in stand houden of verbeteren; • het herkenbaar maken van (historische) wateren en de waterstructuur in stand houden of herstellen. Dit is van belang voor de identiteit van de kern, maar ook voor de beleving en het gebruik van het groen aan het water;

14


Barometer duurzaam terreinbeheer Dalfsen is één van de drie gemeenten in Nederland die in het bezit is van het “gouden certificaat” voor duurzaam terrein beheer van Stichting Milieukeur. Sinds 1990 wordt er zo min mogelijk gebruik gemaakt van chemische bestrijdingsmiddelen. Vorig jaar is voor het bestrijden van onkruid op bestrating van borstelen overgestapt naar heet water en hete lucht methode. Landschapsontwikkelingsplan De grote variatie in landschapstypen, de rijkdom aan landschapselementen, de aanwezigheid van kasteel Rechteren, het grote aantal landhuizen, fraaie boerderijen, hooimijten en bakhuisjes maakt ons landschap aantrekkelijk voor onze inwoners en bezoekers. Maar ook de rijke flora en fauna, met een groot aantal rode lijstsoorten, is van grote waarde en vraagt om zorgvuldig handelen. Het landschap van de gemeente Dalfsen staat door nieuwe ontwikkelingen behoorlijk onder druk. Om te voorkomen dat de kwaliteit van het landschap in het geding komt, zet de gemeente zich in voor behoud van natuur en

streekeigen landschap. Het LOP met concrete uitvoerbare projecten, dat in nauwe samenwerking met een klankbordgroep is opgesteld, vormt een belangrijk hulpmiddel voor het behouden en verbeteren van de kwaliteit van het (veranderende) landschap. Landschapsregelingen Twee belangrijke uitvoeringsprojecten van het LOP zijn de regelingen Groene en Blauwe Diensten (GBD) en Streekeigen Huis en Erf (SHE). In de afgelopen drie jaar zijn er ruim 70 GBD contracten afgesloten, waarbij er ruim 42 ha belangrijke landschapselementen voor 20 jaar wordt onderhouden, ruim 15 ha landschapselementen is hersteld en een 1 ha opnieuw is aangelegd (in totaal voor € 2,2 miljoen). Vanuit de regeling SHE zijn ruim 100 erven van advies en erfbeplanting voorzien en Dalfsen verwacht dat aan het eind van dit jaar ruim 50 cultuurhistorische gebouwen of elementen opgeknapt zijn. Een groot deel van de opgeknapte cultuurhistorische elementen ligt op het terrein van de landgoederen!

ry gen van de ju cht. Zij is n de bevindin va Overijsselse Ve g in de tt n va aa l en re m pa sa ne te vanuit oe Beknop werkelijk gr geschonken, olle natuur is Dalfsen is een ev e rd nt ur aan aa ee ltu w m cu ge en De n groen omstig rijke n wat haar aa een overeenk p en ha en sc er nd ed la zich bewust va landgo tuur en met prachtige men. Groen, na rmen het verleden waardevolle bo j elkaar en vo bi en le ng ta ha en en m um sa on aam e m uz et ie ng m lanen ewoon aa en een harmon gemeente in aar het buiteng w ze d, de el in be ns en tig m ko is evenee evenwich eente Dalfsen compleet en zijn t zijn. De gem daardoor een oe m n de dragers n lle re va eë ge cr n en re , die in veel Vecht en se in el tu ss re rij wonen, werke lie ve O rol van de htige particu ac De pr . te et im m ru nd re n gezege d van ee de openba jaren verander groenbeeld in n de afgelopen van het totale en bitieuze planne lfs Da am r rp oo van het do kant, waard or vo e nt ve ee ie m sit is ten opzichte n po zijn. De ge erkant naar ee nd genomen il die negatieve acht keld of al ter ha ik oon trots. Zij w tw ew on ng n ite de bu or w op n ar te da ec is oj en pr voor de uwelen en sterschap ook rt haar kroonj goed rentmee en Dalfsen koeste id le be n le ontwikke door verder te stellen. ilig ve st toekom van de jury aanbeveling op nt ke nd la ale Neder eine steden’. n Entente Flor ‘dorpen en kl va rie r go uu te st ca be t de He toe in Dalfsen Goud de gemeente


1515 15

Provinc

RIE ‘STEDEN’ O G TE CA E D IN r lve Zi WINNAAR

Ontdek Amstelveen Groene Stad Een heerlijke groene stad om in te wonen. In te werken. Of om te bezoeken. Steeds opnieuw. Want in Amstelveen ontdek je elk seizoen opnieuw verrassend mooie stukjes groen. De gekozen groene structuur maakt het voor mensen prettig om in Amstelveen te wonen, te werken en te recreëren. Maar ook dieren en planten voelen zich er thuis. Zo staat Amstelveen bekend om de vele soorten orchideeën in de bloemrijke bermen. Groen begint vaak bij de voordeur en maakt het daardoor aantrekkelijk om dicht bij huis te gaan spelen, te wandelen of de hond uit te laten. Verspreid door de stad liggen de vele parken: wijkparken met heemgroen of bijzondere heemparken, zoals de rijksmonumenten De Braak en het Dr. Jac. P. Thijssepark. Maar ook wandelen rond de Poel, fietsen tussen het groen van het Kazernepad en het vrije uitzicht over de Bovenkerkerpolder is meer dan de moeite waard.

Geschiedenis Ruim 100 jaar geleden ontstaan. Op basis van de groene visie van Burgemeester Colijn. En het vakmanschap van tuinarchitect Broerse. Verrezen op afgegraven veengronden. Verrijkt met bos, heemparken en waterpartijen. Dankzij de unieke en consequente samenwerking van het stadsbestuur, groenbeheer, bedrijven en burgers. Langs een smalle route door het veenlandschap ontstaat in de middeleeuwen een kleine gemeenschap: Nieuwer-Amstel. Het omliggende veen wordt afgegraven en als turf verkocht aan het snel opkomende Amsterdam. Dat de gemeente Nieuwer-Amstel in 1896 en 1921 voor de helft annexeert. Kort na die annexatie kiest de oude dorpskern Amstelveen voor zelfstandige ontwikkeling. Voor een nieuw bestaansrecht. Gebaseerd op de moderne visie van toenmalig Burgemeester Colijn. Die Amstelveen als aantrekkelijke groene woonplaats wil profileren. Met oog op meer welvaart én welzijn. Die visie van Colijn en Broerse is de stad altijd trouw gebleven. In beleid- en nieuwbouwplannen. In onderlinge samenwerking. In consequent groenbeheer. Waardoor Amstelveen zich optimaal heeft kunnen ontwikkelen tot een weldadige en welvarende groene stad. Tot een van de groenste steden van Nederland met bijna 85.000 inwoners. Verrijkt met unieke heemparken, karakteristieke waterpartijen, markante laanbeplanting, kleurrijke wilde bloemenbermen en de kruidenrijke onderlaag in de bosplantsoenen. Groen waarin Amstelveen blijft investeren. Groene principes Al snel, in 1926, wordt het eerste park aangelegd onder leiding van toen tuinbaas Chris Broerse. De grondlegger van de inmiddels wereldberoemde Amstelveense heemparken. En nog heel veel ander uniek Amstelveens groen. Ontwikkeld, aangelegd en onderhouden volgens zijn 3 groene principes voor Amstelveen: • Dichtbij: groen altijd binnen handbereik. Een vertakking van water en wegen, voet- en fietspaden als een groene loper door de hele stad. • Dienstbaar: geen groen om het groen. Maar in dienst van bewoners en bedrijven. Voor de beste balans tussen landelijk en stedelijk. • Divers: bewust kiezen voor afwisseling. Voor maximale groenbeleving en optimaal welzijn.

16


lveen Amstie e Noord Holland

Amstelveen waar we samen voor kiezen en aan blijven werken. Waar we samen gaan voor meer duurzaamheid. En biodiversiteit. Samen met scholen, met organisaties, met groenpartners en bewoners. Zodat we samen kunnen blijven genieten van meer welzijn en welvaart. In de geest van onze stichters. Met het oog op een mooie toekomst. Meer genieten van Amstelveen Groene Stad • Kijk op www.amstelveengroenestad.nl • Heb je een iPhone? Download dan gratis de Groene Stad app in de App Store. • Vind de eigen Facebookpagina van Amstelveen Groene Stad leuk. De foto’s zijn gemaakt in de gemeente Amstelveen en ter beschikking gesteld door leden van IVN Amstelveen en gemeente Amstelveen.

de jury ndingen van gonnen is in de g van de bevi in tt raditie die be va nt en oe m gr ke rij en e ng eester Colijn en Beknopte sa door burgem ad met een la t st ze n ge ee is is ng en or een groen Amstelve uw en in ga ikkelde visie vo n de vorige ee tw va on n n re , is re ja ja er e twintig antensoorten rse. De in di el inheemse pl ve e tuinbaas Broe . de ig m al en o. m p et ha en m sc to de toeven is t vakman gehouden. He waar het goed is e er in s ni en Amstelveen, vakken koesterd t en met veel erafdeling ge elijke en zeer consisten tern in de behe in n sueel aantrekk de vi , or te w an g ss lin re ke te ik in w h nt sc ak kenniso r dat va id tot botani ig groenraste . Dit heeft gele er en een fijnmaz en gewaarborgd rk beleid en behe pa te le en ol ist h waardev ers. Het cons on ie w oo be m l de ee cultuurhistorisc n ur va herfst visu aan de voorde jaar tot in de doorloopt tot t vroege voor he f tensoorten. na an va t pl ef se ge ee nde inheem ie oe is duurzaam en bl k rij iteit en daarm en el diverse imtelijke kwal he ru n de va zo n n s, aa j de er bi el on be ge mate haar bew n draagt in ho edenheid van Het vele groe veen. De tevr el st van nieuwe Am n n ie va nz arheid en. Ten aa em no te aan de leefba ij traditioneel. og ho Amstelveen vr n, is dan ook is ge id he ilin dat pe am t za ui t blijk gemeente en ed van duur n op het gebi vaandel bij de t ge he lin ugd in je ke ik og de tw n ho on staan educatie va communicatie bewoners. De et m en er en Participatie en ng kk jo re sp voor jury ook bij ge tuincomplexen ondervond de de vier school en de gemeente en or nd do vo ed ge go rijk en worden rs wordt belang ge illi ijw elingen van de vr ev thousiaste nte de aanb ee m ge de t werken met en eert da De jury waard en. gefaciliteerd. eft overgenom he 5) 00 (2 e m na el de vorige g van de jury op aanbevelin nt ke nd la er ale Ned . n Entente Flor gorie ‘steden’ toe inde cate Het bestuur va er lv Zi en ve Amstel de gemeente van de aanbeveling land kent, op er ed N e re al de or caat Bijzon n Entente Fl ns een Certifi Het bestuur va nte beleid stelveen teve m A n het consiste e va nt d ee on m gr op n, oe jury, de ge gr ltuur e voor het Cu Waardering to en beheer.


1717 17

n Zuidlntae Tyre d Holland naarlo) Provincie Noor

(Gemee

steden en dorpen’ leine ‘k IE R O G TE CA E D WINNAAR ZILVER IN

Rijke Historie Zuidlaren is een brinkdorp op de Hondsrug met een rijke geschiedenis. 6.000 jaar geleden woonden er al mensen in Drenthe. In Midlaren, een dorp vlakbij Zuidlaren, zijn sporen gevonden van een nederzetting die vanaf de Bronstijd tot aan de vroege middeleeuwen bewoond is geweest. De eerste schriftelijke bronnen over het dorp Zuidlaren dateren uit 1160. Van oorsprong was Zuidlaren een nederzetting in een bosrijk gebied. Daaraan heeft het zijn naam te danken (’laar’ betekent open plek in het bos). De hoge vruchtbare gronden in combinatie met de naastgelegen beekdalen maakten het een gunstige plek voor bewoning. Rond 1.000 voor Chr. ontstond de landbouw die Zuidlaren voor een groot deel heeft gevormd met essen en brinken. De brinken lagen oorspronkelijk aan de rand van het dorp, maar door de uitbreidingen door de jaren heen zijn de brinken nu het middelpunt van het dorp geworden. Het karakter van het brinkendorp is in Zuidlaren goed bewaard gebleven en daar zijn we als gemeente zuinig op.

Visie op de toekomst Het behoud van de brinken en de visie voor de toekomst zijn daarom gewaarborgd in meerdere beleidsdocumenten. De overall visie, missie en ambitie zijn gemeentebreed beschreven in het ‘Structuurplan gemeente Tynaarlo’. Voor het maken van de keuzes die in dit plan worden genoemd, is bij het opstellen ervan gekozen voor een lagenbenadering. Uitgangspunt voor alles is de ‘onderste laag’: de natuurlijke ondergrond. De laag erboven is het infrastructurele netwerk en daarboven zit de occupatielaag. De onderliggende lagen hebben dus een sturende rol voor de bovenliggende lagen. Bomenstructuurplan De inrichting van het landschap en de dorpen komt dus direct en indirect voort uit de opbouw en de oorsprong van het gebied. In onze van oorsprong groene, eenvoudige en zeer natuurrijke plattelandsgemeente zijn deze basisingrediënten nog altijd onderdeel van de visie. Een voorbeeld van een passende inrichting die eigenlijk in ieder dorp en ook zeker in Zuidlaren terugkomt, is gras met bomen. In Zuidlaren wordt dat beeld versterkt door de vele brinken in het dorp. Bomen zijn daardoor dan ook een belangrijk onderdeel van het groen. De boomstructuren, de brinken en de monumentale bomen worden bewaakt en beschermd in het bomen structuurplan, het beheerplan brinken en in de monumentale bomenlijst. Voor de bossen in eigendom van de gemeente die direct rondom Zuidlaren liggen is een bosbeheerplan geschreven. Daarin is de richting ingeslagen om de bossen te beheren volgens het principe “geïntegreerd bosbeheer”. Dat betekent dat wij streven naar een combinatie van houtproductie, natuurwaarde en belevingswaarde waarbij de houtproductie de laagste prioriteit heeft. Daarnaast zijn de bossen FSC gecertificeerd. Groene dorpenplan Voor de dorpskernen is er het ‘Groene dorpenplan’. Dit plan beschrijft de aard en functies van het gemeentelijk groen. Het doel is het bevorderen van de verwevenheid van bewoond gebied met het landschap, benoemen en verbinden van groene structuren in de kernen, benoemen en waarderen van cultuurhistorische aspecten en het bevorderen van de diversiteit in opbouw en assortiment van het groen.

18


Landschapsontwikkelingsplan Ook de beschermde landschappen rondom Zuidlaren hebben onze aandacht. Zuidlaren ligt namelijk tussen twee Natura 2000 gebieden; het Nationaal Beek en Esdorpenlandschap Drentsche Aa en het Zuidlaardermeergebied. We zetten ons in om het landschap met zijn kenmerken en landschapselementen te behouden, of ze nu in gemeentelijk bezit zijn of niet. Het Landschapsontwikkelingsplan (het LOP) is hierbij leidend. Beheer Openbare Ruimte De visie en het beleid vertalen zich ook door naar het beheer. Beheer gebeurt aan de hand van het BOR-model (Beheer Openbare Ruimte). Dat is een praktijkgerichte visie, inclusief begrippenkader en werkstrategie. Het niveau dat wij hanteren is ´sober en degelijk´ (basis niveau). De dorpscentra en de begraafplaatsen worden op een hoger niveau onderhouden. Belangrijk onderdeel is biodiversiteit. Biodiversiteit speelt een rol van beleid tot beheer. Buiten de dorpskernen hanteren we een extensief en ecologisch bermbeheer. Daarnaast zijn we bezig met o.a. beheer met schapen, bloemrijke akkers, herstellen en bevorderen van biodiversiteit in houtwallen en bosjes en inzaaien van wilde flora in zowel het buitengebied als in de dorpskernen. Op alle verschillende niveaus die zijn genoemd worden inwoners, organisaties, verenigingen en ondernemers betrokken bij de keuzes. Communicatie en participatie zijn onderdeel van ieder project.

de jury ndingen van laren is g van de bevi in tt het vee in Zuid va or en vo m s at la kp in den- en dr s al Beknopte sa dobbe jaarlijkse paar k inclusief de land door de er ed N an het dorp n ra va De Grote Brin aa k w en brinken, kendste brin nd be ho de sc lijk ge et een ijn on ch waars ar erfgoed m vele, vrijwel rmt terecht ha is één van de he en sc kt be ar n m re la ny po ent. Zuid dden, de kendorp’ ontle kaart. Hunebe de naam ‘brin sche Waarden gi lo erderijtjes, eo bo ch er Ar he en r rweg, keut de or ev Co Cultuurhistorisc e brinken, maa ud opzet van de ndelsroute O e ha ig se nd or w ku vo eu w le en ou midde behoud lijke bosb rde geschat en de oorspronke aa , w en t er op he n ed or de go do or land storie ijken w bij de cultuurhi onden woonw betrokkenheid ook de tijdgeb t aarten. ‘Vijftig on ek to rd e nt aa W ee De gem cheologische Ar en de toekomst. he den ontsloten isc pa et- en fiets Cultuurhistor vo n et ve m n le e, el ig st ht samen t ar in het prac overloopt in he zijn herkenba geleidelijk aan enoord kan ke tinten groen’ nn el w De , ve Aa e cla Drentsch de groene en en rt aa lpunt van rv de beekdal van de de id en es als m a de Zuidlaar ev Vi bl r. ge ee rd rm aa de Zuidlaar Dorpenplan uwd bew achtig, onbebo s is het Groene pr er on de w en be om e de ut de ro men met weegcoaches n vervolgd. Sa zijn de vier be de er or nd ts w fie jzo rp Bi de . do r t al he g en vita n en vake omstbestendi gezond te leve en er ul de im st opgezet, toek op t te ers loodrech ach om inwon ekering staan elen de verkeersco utwallen als ve ho rp, waar het sp e do i nd aa aa fr st er be nd De . jzo bi icek en , aj kk ig Kr te pa kleinschal n de Richard leiden tot een tennisveld va of t d ur al Co pa ff be beekdalen en Cruy Pieterpad eld, een Johan pen over het op een pannav kkeveen of lo O t he or do tsen Foundation, fie is. f ra jury st geen eveling van de kent op aanb nd la er ed N ale . n Entente Flor gorie ‘steden’ Het bestuur va toe in de cate er lv Zi t ee sp Nun de gemeente ing van de , op aanbevel ederland kent N e ificaat al rt or Ce Fl n e laren ee n Entent haar kern Zuid Het bestuur va or n de vo va , d lo ar on gr na eente Ty urhistorie op ltu Cu jury, de gem ische en de or st vo Cultuurhi or aardering toe terken van de rs ve Bijzondere W en ud d bij het beho betrokkenhei e waarden ch is Archeolog Entente Florale Nederland

1919 19

am Schieie d Zuid-Holland Provinc

RIE ‘STEDEN’ O G TE CA E D IN S N O R B WINNAAR

Schiedam ademt Groen! Sinds de komst van het ‘Groenstructuurplan Schiedam’ in 1995 ligt in Schiedam de focus op een kwalitatief goede openbare ruimte met een prominente rol voor groen. De waarde van natuur, duurzaamheid en een positieve belevingswaarde zijn daarbij de hoofdthema’s. Als belangrijke vervolgstap op het groenstructuurplan, is in 2007 de zogenaamde hoofdgroenstructuur voor heel Schiedam vastgelegd in een apart bestemmingsplan: ‘Bestemmingsplan Groene Long’. Dit unieke bestemmingsplan staat boven de bestaande bestemmingsplannen en waarborgt op deze manier de stedelijke groenstructuur. Regiegemeente De gemeente Schiedam is een regiegemeente: zij besteedt uitvoerend werk uit, terwijl beleid, planvorming en opdrachtgeving ‘vanuit huis’ plaatsvinden. Als regiegemeente wordt ‘burgerkracht’ en participatie aangemoedigd. Waar mogelijk faciliteert de gemeente particuliere initiatieven. De huidige stadslandbouw, natuurspeelplaatsen, paddenwerkgroep en knotploeg zijn daar goede voorbeelden van.

Het dagelijks groenonderhoud is uitbesteed aan vaste partner Irado, die eveneens reiniging en afvalinzameling voor haar rekening neemt. De opdrachtgeving is vastgelegd in een doorlopend jaarcontract. Het geleverde werk wordt beoordeeld op basis van beeldkwaliteit in combinatie met een maandelijkse schouw. Grotere projecten zoals ophogingen en reconstructies worden op de markt gezet. De voorbereiding hiervan wordt integraal aangepakt zodat alle vakdisciplines hun inbreng hebben in de planvorming. Het meewerken van burgers aan de planvorming is geborgd dankzij het participatieprotocol. In de projecten wordt voor groen een afschrijftermijn van 15 jaar gehanteerd. Feiten op een rij De Databank Gemeentelijk Groenbeheer (Alterra Wageningen) concludeert dat in Schiedam ten opzichte van de landelijke benchmark: - per inwoner de hoeveelheid openbaar groen duidelijk hoger is; - de kosten per inwoner en per huishouden duidelijk lager zijn; - de kosten van € 0,57 per vierkante meter sterk lager zijn; - het aandeel bomen en gazon sterk hoger is; - het aandeel struiken weinig lager is. De relatief lage kosten per m² zijn het gevolg van veel gras en bosplantsoen. Daarbij wordt het grote groenaandeel van de woonwijken contractueel op beeldkwaliteit C afgerekend. Door efficiënt te werken en dankzij de zelfwerkzaamheid van burgers, wordt een hoger streefniveau (B) vaak gehaald. Bomen worden minimaal op niveau B onderhouden, omdat ze de pijlers zijn van het openbaar groen en een omlooptijd van vele tientallen jaren hebben. De zogenaamde groene parels, waaronder het oudste stadspark van Nederland “De Plantage”, en de historische binnenstad worden onverminderd op beeldkwaliteit A onderhouden. Sinds 1983 gebeurt het groenonderhoud geheel gifvrij zonder bestrijdingsmiddelen, dit geldt ook voor onkruidbestrijding op verharding.

20


Speelruimteplan Met de uitvoering van het Speelruimteplan, zijn in de afgelopen drie jaar de speelvoorzieningen grondig aangepakt. In samenspraak met omwonenden zijn over heel de stad speelplekken gerenoveerd, aangelegd of juist opgeheven en zijn speeltoestellen uitgewisseld. De Schiedamse Kindergemeenteraad was hier erg tevreden over en ontwikkelde een eigen keurmerk voor speelplekken die zij zelf na keuring toekent. Innovatie en Investering Groen genereert een economische waarde. Zo staat onomstotelijk vast dat woningen die aan groen liggen, meer waard zijn dan woningen in een groenarm gebied. In Schiedam zijn woningen nabij de ´groene long´ en de stadsparken, geliefd en waardevol. Schiedam vindt het tijd dat het groen zelf hier ook van gaat profiteren. Daarom wordt aan een nieuw groenstructuurplan gewerkt, welke als uitgangspunt heeft dat rood meebetaalt aan de extra kwaliteit van groen. De katalysator is hierin de onomkeerbare ontwikkeling van rijksweg A4, maar dan wel met een groen dak met ruimte voor sportvelden. De oude sportveldlocaties lenen zich bij uitstek voor een wisselwerking tussen de vrijkomende opbrengst van bouwen aan de groene long en kwaliteitsverbetering van het groen waar zowel de Schiedammer als de natuur van profiteren!

van de jury ing, zowel bevindingen de n va g urlijke uitstral in menvatt met een natu ad een mooi st er ne ov Beknopte sa oe gr ad schikt de st be hiedam is een er Sc rt rd e nt Ve . ee ad m De ge eente stimulee van de st en is. De gem s in de wijken ev al n to en te ed nd slo go ra ge t de en he aan waarin een aane isch stadshart, . Om Schiedam n ijk aa el d og ee m st r be aa bewaard histor n ert w ten worde ven en facilite aandacht moe (A20). tal van initiatie mende jaren ko de e stadsdelen. ig in l er za zijn, and met de ov e groene sr im ad stad te doen ru st t e ef lijk he . Schiedam van de noorde en lp ie at he om bij j gr bi te ar in se de nnen da nte advi ren nstructuren ku jury de gemee de erp en il w tw on ch e To Robuuste groe lijk ed toeven is. oorspronke t go he t he ar na rin aa en parken w uit te voer el waarvoor ze af onderzoek en met het do or vo en s rk tie pa de e uc tr di n recons r diversiteit in historie va t de jury mee uden met de er ho se ijke te vi el ng ad og ni m es ke t re gskeuz voorkom n. Bij beplantin ele waarde en su vi e ed de go gt n gebruikt werde oo verh atiek is ee brengen, het CROW- system haald soorten aan te tvoeren via de ui niet overal ge er s he au be ve t ni He n n. ke ro ge sp tin as ge aant am aan haar dat de af e werkt duurza erkt de jury op nt m ee ch m to ge n e, De uz ke n nodig. derhouden; ee e controles zij te gifvrij te on im ru . Met re ng vi ba worden, goed ge en op d in de om o door o.a. de ge waterstan maakt, ho ge de n n “groene” imag gi zie be ge n nwater is ee rmaat, zeker ge fo re n n va va van tie en ta en pres t afkoppel en afkoppel nemen bij he n van wadi’s te ge n eg ve nl ie aa at t iti he rse door in inhoud krijgen viseren de dive ze dit kan meer wil de jury ad er ud krijgen en rd ho Ve in . r en ee m ijp e np di r ge re oo rd en n aa te en w la dakgot sultaten koppelen, le behaalde re sinitiatieven te drijven. De ve be duurzaamheid en en s s er er on on ven bij bew met haar inw meer gaan le resultaten ntacten heeft de co al e ha ed be go e meent ndanks deze ..O et ne waarin ze us zien dat de ge n rie te se or projec of participatie en te stellen vo el do nbaan, en communicatie je om bi or de , gemeente vo uizenproject de rm ry ee ju vl t de he t n stel valt aa de gemeente en. Te denken rder wil de jury Ve . in eft veel tu er willen invester ld Po gemeente he ersinitiatief De te breiden. De t ui het d en ta n aan het bewon rs te ve en ne ar monum ar imago als je n de Maas, ha aa meegeven ha ng gi lig ar , gezien ha meer te bieden lfland. ed Midden-De bi ge n de fraaie open nbeveling va nd kent op aa la er ed N e . al steden n Entente Flor in de categorie Het bestuur va am Brons toe ed hi Sc e nt jury de gemee Entente Florale Nederland

2121 21

um BruniesLismbu rg Provinc

RIE ‘STEDEN’ O G TE CA E D IN S N O R B WINNAAR

Mijn groen Brunssum Brunssum is een gemeente die zich vanuit haar mijnverleden heeft ontwikkeld tot een prachtige groene stad met behoud van de historische waarden. Groen en bebouwing gaan in Brunssum hand in hand. In 2009 werden de oude mijnwerkerbuurten (koloniën) in Brunssum als het grootste aaneengesloten beschermde stadsen dorpsgezicht van Nederland aangewezen. Niet alleen de vijf mijnkoloniën met ieder hun eigen stijl maken hiervan deel uit, maar ook enkele parken. Het Schutterspark was bijvoorbeeld een geschenk van de Staatsmijnen aan de mijnwerkers om er te recreëren. Ook nu nog biedt dit schitterende en immense park de Brunssummers alle gelegenheid om te ontspannen dankzij de inspanningen van een aantal ondernemers en de gemeente. De gemeente Brunssum koestert haar historie en houdt er terdege rekening mee in haar beleid.

Zeven parken De stad heeft met haar zeven parken één grote aaneengesloten groene structuur. Ieder park heeft weliswaar zijn eigen karakter en geschiedenis maar gezamenlijk zorgen zij ervoor dat de inwoners van Brunssum groen bijna als vanzelfsprekend beschouwen. Tegelijkertijd weten de Brunssumers deze groene omgeving zeker wel te waarderen. Zij maken er dan ook intensief gebruik van. In de visie van Brunssum moet openbaar groen multi-inzetbaar zijn; wandelen, vissen, varen, mountainbiken, met paard en wagen rijden, feestvieren, hardlopen, de hond uitlaten, elkaar ontmoeten, het kan allemaal in één of meerdere openbare groengebieden van Brunssum. Het houdt de Brunssumers actief en gezond. Kunst in de buitenlucht Inwoners kunnen ook genieten van beelden, kunst en cultuur in het openbaar. In de visie van de Gemeente Brunssum leveren deze elementen een bijdrage aan een trots gevoel van de inwoners op hun eigen stad. Zo zijn alle openbare beelden in kaart gebracht (in samenwerking met een lokale kunstenaar) en is daarvan een gratis beeldenrouteboekje uitgegeven. Daarnaast is vorig jaar (2012) het Openluchttheater van het Vijverpark in oude luister herstelt. Hier worden zowel voor kinderen, als voor volwassenen regelmatig gratis voorstellingen gegeven. Deze worden druk bezocht. Brunssummerheide Aan de rand van de gemeente ligt de prachtige Brunssummerheide. Dit unieke natuurgebied is ontstaan in de ijzertijd. De grond was bijzonder ijzerrijk (vandaar ook de benaming van de Rode Beek). Om dat ijzer te winnen was brandstof nodig en dus werden bomen massaal gekapt. Brunssum hield er een fantastisch gebied aan over. De Staatsmijnen creëerden er een “strand” en Spartelbeek voor de werknemers. Het beheer van de heide is overgedragen aan Natuurmonumenten, maar de gemeente Brunssum is nog steeds nauw betrokken bij dit gebied. Het beleid van de gemeente is er op gericht om de Brunssummerheide, het Schutterspark en de aangerenzende natuurgebieden - de Schinvelderbossen van de gemeente Onderbanken en de Duitse Teverenerheide- te verbinden zodat er één aaneengesloten (internationaal) natuurgebied ontstaat, waar

22


mens en dier nog generaties lang van kunnen genieten. Daartoe wordt bijvoorbeeld de Rode Beek geheel gerenatureerd. Een miljoenenproject dat een lange adem vergde, maar dat binnenkort wordt afgerond door de ontkluizing van het laatste stukje Rode Beek dat nu nog onzichtbaar is. Toerisme Zuid-Limburg behoort tot de snelst groeiende toeristische gebieden in Nederland. Ook Brunssum levert daaraan een bijdrage, bijvoorbeeld door het Schutterspark en de Brunssumerheide. Maar Brunssum heeft in haar structuurvisie opgenomen dat het nu nog “amorfe” Oostflank-gebied ontwikkelt moet worden tot een gebied waar duurzame energie en duurzaam toerisme tot stand moet komen. Samen met ondernemer Jean Gelissen (eigenaar van onder andere Toverland in Sevenum), Provincie Limburg en Stadsregio Parkstad wordt momenteel onderzocht of hier het Themapark Nature Wonderworld (gebaseerd op de wereld natuurwonderen) kan worden ontwikkeld. Naast de vele banen die dit zal opleveren, is één van de belangrijkste uitgangspunten dat dit park zoveel mogelijk zijn eigen energie opwekt. Brunssum blijft daarmee werken aan een gezonde en groene toekomst.

de jury ndingen van natuurlijke g van de bevi in tt e ruimtelijke en va ot gr en m et m p ha een steeds sc nd eg la w Beknopte sa g die gaande el uit van een lin de ke kt ik aa tw m on Brunssum e industriële t kent een lang . Een kwaliteiten. He van de mijnen nam. g or de sluiting kte in besla la do rv e pe nd ei op n e ls er ee grot abrupt is inmidde ikkeling kwam uikte terreinen Aan deze ontw ijnbouw gebr m de or do van de tsloten groene belangrijk deel n rijke, goed on oengebied. gr ee t or to d do h rm zic vo e omge ering met ruim gemeent kenmerkt de ast een doorad t na en t, lig om m en zijn ed t bi di ge Op edelijk creatiegebied dicht bij het st ntrekkelijke re aa r oo rd aa omgeving die w ones, en en groenz bemeten park ruggaat tot de is heeft die te en ed hi de . sc an ge ta onts t gehad, ligt in e occupatie bied een lang dgebruik heef ge on t gr he n el va ew en Ho e vorm telijke en verschillend oral op de ruim he nadruk vo Romeinse tijd isc spelen hierin or st en hi ijk ur w ltu uw de cu me de mijnbo na et huidige situatie M . uw n in de 20e ee en ontwikkelinge rol. meer recht do periodes zou onaangevende to de n an ving. ee ga t ge or ch om vo re n te drukking va enis van deze na ed hi be sc re ge ke gs er twikkelin Een wat st iten op het or de lange on striële activite vo du n in ke de ek n w va ip en begr g van “groene t wegvallen de ontwikkelin richt zich na he e or nt do ee de al m ta pi ge De elijke ka werking met gen in samen het landschapp lin ke ik acht kr tw gs on in e benutten van chalig ke aantrekk relatief groots u en een ster ilie nm oo industrie” met w ig rd t een hoogwaa regio. Zo kom partiële d. an aarheid door st t to nks de kwetsb da voor toeristen ze is on – de t nt da ie rd om ambitie ve aardering w el ve – id le Deze inzet en tuurbe id met het na tegenstrijdighe n het gebied. va n ite ite al kw de op ld gestoe g van de jury op aanbevelin nt ke nd la er ale Ned . n Entente Flor gorie ‘steden’ Het bestuur va toe in de cate s on Br um Brunss de gemeente van het aanbeveling land kent, op er ed e N nt e al ee or m n Entente Fl omie de ge roen en Econ G wijze Het bestuur va or de vo or ité vo e m ajury co onomie to Ec en en en ro G speciale Them nn ificaat ie elkaar ku t Thema Cert n en econom oe gr t Brunssum he da en zi meente laat waarop de ge versterken. Entente Florale Nederland

23 23

ElsloieoLimburg Provinc

steden’ leine k en en p r ‘do IE R CATEGO WINNAAR BRONS IN DE

Burgerparticipatie hand in hand met gemeentelijk beleid De historie van natuur, mens en industrie heeft Elsloo gevormd tot wat het nu is: een parel die op enkele vierkante kilometers alle elementen uit de Zuid-Limburgse natuur herbergt. Met een doelgericht en interactief beleid met het oog op burgerparticipatie, houdt de gemeente Stein dit uniek stukje Limburg in stand en versterkt de natuurhistorische waarden van Elsloo. Het Maasdorp Elsloo ligt op het snijpunt van het eeuwenoude Maasdal, het Graetheideplateau en het Zuid-Limburgse heuvelland. Hier vind je een uniek hellingbos, droge en natte natuur, het Maasdal en een tussenterras. Natuur en mens hebben het dorp in de loop der eeuwen gevormd. Soms met bruut natuurgeweld, zoals de overstroming van de Maas die het dorp in de 15e eeuw bijna volledig heeft weggevaagd. Soms greep de mens hard in, zoals in de jaren ‘20 en ‘30 van de vorige eeuw toen een deel van het oude dorp moest wijken voor het Julianakanaal. De scheepvaart kreeg voorrang om het zwarte goud dat enkele kilometers verderop werd gewonnen, af te voeren. Inwoners en gemeente koesteren erfgoed “Anno 2013 koesteren inwoners en de gemeente Stein gezamenlijk het natuur-historisch erfgoed van Elsloo. Uitgangspunten hiervoor vormen de Strategische Toekomstvisie 2011 – 2021 en de structuurvisie Stein op weg naar 2015”, zegt wethouder Danny Hendrix. In het eerste beleidsplan kiest Stein ervoor om de potenties van de natuur, landschap, cultuur en cultuurhistorie beter te benutten. Deze vormen de waarden die recreatie en toerisme, de nieuwe economische motor van Stein, een impuls geven. In de structuurvisie schetst de gemeente hoe ze haar omgevingskwaliteit gaat versterken. De uitvoering hiervan krijgt op hoofdlijnen zijn beslag in de structuurvisie, de groenstructuurvisie De Groene Ring en de daarvan afgeleide sectorplannen. Kwaliteitseisen in uitvoering In de uitvoering worden kwaliteitseisen per gebied vastgesteld, die vervolgens in de meerjarenbestekken worden uitgewerkt. Een goed voorbeeld is het actief aanplantbeleid van de gemeente Stein. Naast bescherming van monumentale bomen geldt een herplantplicht als bomen gekapt worden. Stein voert daarnaast een actief aanplantbeleid om oude,

24


typische landschapskenmerken te herstellen. Zo heeft de gemeente bij Brouwerij De Fontein in het Urdal een hoogstamboomgaard heraangelegd. Ook particulieren worden in het kader van Groen Blauwe diensten gestimuleerd in hun boomgaarden de oude hoogstamfruitbomen, typerend voor het Zuid-Limburgse landschap, terug te brengen. Zo werd in samenwerking met IKL eind 2012 in het gehucht Catsop een gratis snoeicursus georganiseerd voor inwoners. Ongeveer 20 inwoners namen deel aan de cursus die in het kader van het herstel van de karakteristieke hoogstamboomgaarden werd gehouden. Ook bracht de gemeente in 2012 samen met enthousiaste inwoners en (natuur)verenigingen het Kasteelpark Elsloo terug in de Late Landschapsstijl. Bij de planvorming werd onder andere aandacht besteed aan cultuurhistorie, ecologie, recreatie en belevingswaarde. Het kasteelpark kreeg haar oude charmes van weleer terug. Water voor de natuur Wethouder Danny Hendrix: “Het beleid richt zich niet alleen op groen. Zowel voor regenwater als rioolwater zijn aparte beleidsplannen opgesteld, gericht op behoud van de bestaande waterkwaliteit in zowel de ondergrond, de bronnen en de beken. Binnen 10 jaar zal een aanzienlijk deel van de verharding worden afgekoppeld. Inwoners die hun regenwater afkoppelen, krijgen hiervoor subsidie”. Samen met het waterschap Roer en Overmaas zijn in Catsop maatregelen getroffen om regenwater dat over de akkers naar beneden stroomt, tijdelijk op te vangen en langzaam terug te geven aan de natuur. Water biedt ook kansen. Samen met het IVN en het waterschap is in 2010 een Waterleerpad ontwikkeld. Langs dit 6,5 kilometer lange wandelpad door het Urdal en ’t Meeldert ontdekken kinderen en wandelaars het gebruik van water in en rondom een bekenstelsel. Met behulp van dit soort educatieve projecten wil de gemeente Stein het ‘waterbewustzijn’ bij jonge inwoners versterken. Duurzaam Duurzaam natuurbeheer is een voorwaarde om de natuur- en cultuurhistorie te bewaren. Dit thema loopt als een rode draad door alle beleidsplannen van de gemeenteen krijgt expliciet aandacht in het klimaaten energiebeleid.

Betrokken inwoners De inwoners spelen een onmisbare rol bij het in stand houden en versterken van de natuurhistorische waarden. Individueel bijvoorbeeld door als vrijwilliger actief te zijn in het beheer van het Kasteelpark Elsloo. Collectief via organisaties als de heemkundevereniging, het Streekmuseum De Schippersbeurs en het IVN, gespreks- en uitvoeringspartners voor de gemeente. Recent heeft de gemeente een perceel grenzend aan het natuurgebied de Korenwijer aangekocht om dit natuurgebied uit te breiden. Samen met lokale gebiedskenners en het IVN werkt de gemeente dit plan uit. Historie voor komende generaties Voor Stein zijn de natuur- en cultuurhistorische omgeving in Elsloo meer dan herinneringen aan vroeger. Door hierin te investeren, kunnen toerisme en recreatie de nieuwe economische motor voor de gemeente worden. Het koesteren van het verleden levert vandaag werkgelegenheid op. Lokale ondernemers spelen daar op in, bijvoorbeeld door opnieuw de oude Brouwerij De Fontein te openen. In Stein wordt weer bier gebrouwen en bezoekers kleinschalig ontvangen. Of neem de groei van het aantal B&B’s. Deze nieuwe economische initiatieven vormen tegelijkertijd de beste garantie dat Elsloo zijn natuurhistorie bewaart voor toekomstige generaties.

ry gen van de ju landschap n de bevindin va t versnipperde g he in tt kt va aa m en n m en sa en te ct te je Beknop leiding geve groenpro bewoners bij de uitdaging om de or kt vo e tre nt be o ee , Elslo t de gem veiligheid mengaan van tie. Daarbij staa tot een attrac richt op het sa ge horigheid, n, am ge sa in se rm e omvo e ke Limburg sie as kl De . aan ruimtelijk id de verschillend egankelijkhe project dat in to k el en j id bi he ig ez lijk natuur king is aanw en samenwer samenspraak dt aangepakt. or w chappen beheer dorpsgemeens itengebied en oud van het bu rh en als de ct je on t ro he np j betrokken bi e waarop groe n ijz zij w s er de on rt w ee De be n onder de jury waard lak verwerve mgeving. De het Graven, draagv van de woono De t het kasteel en rk as pa na ps , ha om sc n nd ve la re st en t Grensmaas jury Elsloo in he waardigheid te arbij steunt de bij de beziens nd lra ei bevolking. Da st milieu verder de sgezicht, ook urzaamheid en rp du do or d n de vo rm id he le besc or de inzet va kan het be rdering uit vo lgens de jury aa Vo w . ry in en ju kk en de m tre t be op te ne t spreek ouwd. Tot slo t Julianakanaal worden uitgeb paden langs he ag t kanaal wordt ja he de er el ne do an et het delpaden, w an w gemeente m en ts fie netwerk van het regionale jury verbreed. eveling van de kent op aanb en nd n la pe er or ed ‘d N e al categorie n Entente Flor Brons toe in de oo sl El Het bestuur va rn ke Stein voor de de gemeente ’. kleine steden eveling van de kent, op aanb nd la er ed dere N e al rtificaat Bijzon n Entente Flor Elsloo een Ce rn ke aarde Het bestuur va de nw or ge van van ei eente Stein vo orie op grond st jury, de gem hi ur ltu Cu ; e voor de en en objecten Waardering to orische gebied st hi ur ltu cu voor de


2525 25

lum ovincie Gelderland Heuknte e Lingewaal) Pr

(gemee

leine steden’ k en en p r ‘do IE R O G CATE WINNAAR BRONS IN DE

Historie gaat prachtig samen met natuur De eerste groene gemeente na de Randstad. Dat is wat de gemeente Lingewaal met haar vijf woonkernen graag is en wil blijven. Lingewaal ligt in de provincie Gelderland tussen de druk bevaren rivier de Waal en het rustige riviertje de Linge. Het is een kleine gemeente, die dicht bij haar burgers staat. In ‘Het Manifest van Lingewaal’ heeft de gemeente de beleidskaders tot 2030 in hoofdlijnen vastgesteld. Het is meer dan een visie op ruimtelijke en economische ontwikkelingen. Het is een visie op de leefbaarheid van de kernen en de gemeente als geheel. Het Manifest is tot stand gekomen met inwoners, ondernemers, maatschappelijke organisaties en het verenigingsleven.

Groenbeleid Lingewaal is in 1986 ontstaan en bestaat uit de kernen Asperen, Herwijnen, Heukelum, Spijk en Vuren. Elke kern heeft zijn eigen karakter en is daar trots op. Bij plannen kijkt de gemeente met de inwoners hoe zij de openbare ruimte het beste kan inrichten en hoe de eigen identiteit behouden blijft. De gemeente heeft een lijst van ‘waardevolle bomen’ en heel bijzondere bomen krijgen de status ‘monumentaal’. De bomen op deze lijst krijgen extra aandacht en bescherming. Momenteel kijkt de gemeente met inwoners of deze lijst compleet is. Voor het buitengebied vindt het onderhoud plaats op basis van een bomenplan. Lingewaal voelt zich sociaal verantwoordelijk voor groenopleidingen bij scholen. Er is een intensief programma met het Wellantcollege uit Gorinchem. Leerlingen helpen mee met het uitvoeren van groenprojecten. Ook neemt de gemeente examens in het groenonderhoud af. Plannen Voor het onderhoud aan het groen stelt de gemeente periodiek een groenbeheerplan op. De gemeentelijke financiën staan momenteel onder druk, maar dit ziet Lingewaal als een uitdaging. Door efficiënter te werken wordt nog steeds een hoog niveau van het openbaar groen behaald. Dit is te danken aan een ambitieuze en vakkundige buitendienst die veel ruimte krijgt om eigen ideeën toe te passen. Dit verhoogt de motivatie en dat is zichtbaar in de gemeente. Lingewaal heeft een groot buitengebied. In 2012 is het nieuwe bestemmingsplan Buitengebied vastgesteld. Dit plan geldt voor het gehele buitengebied van de gemeente met uitzondering van de kernen en de bedrijventerreinen. In het bestemmingsplan zijn bestaande situaties vastgelegd en het maakt beperkt nieuwe ontwikkelingen mogelijk. Samen met de buurgemeenten Neerijnen en Geldermalsen is een Landschapontwikkelingsplan (LOP) opgesteld. Het is een aubade aan de bewoners en bestuurders om het landschap te koesteren en tegelijkertijd open te staan voor de ontwikkelingen die op de streek afkomen. Een speerpunt is het realiseren van een positieve ontwikkeling van het typische agrarisch cultuurlandschap.

26


Milieu Lingewaal is constant op zoek naar manieren om het milieu te sparen. Zij probeert zo duurzaam mogelijk in te kopen en bij aanbestedingen zijn duurzaamheid en milieu een belangrijk aspect. Dit heeft de gemeente vastgelegd in haar inkoop- en aanbestedingsbeleid. Op regionaal gebied werkt de gemeente veel samen met de provincie Gelderland, Staatsbos beheer en belangenorganisaties om de directe leefomgeving zo duurzaam mogelijk te houden. De gemeente probeert de flora en fauna te verbeteren door bijvoorbeeld de aanleg van natuurvriendelijke oevers en bodempassages. Ook controleert zij bij bouwaanvragen en ontwikkelingen of de aanwezige flora en fauna niet wordt beschadigd. Lingewaal ligt ingesloten in de ecologische hoofdstructuur. De gemeente neemt in haar (bestemmings)plannen maatregelen om de natuur te beschermen, te versterken en te verbeteren. Het gebied rond Heukelum is erg waterrijk, naast de Linge kenmerkt het landschap zich door wielen, kolken, zandputten, sloten en plassen. Gezien de hoogteligging van de komgronden is de opvang en behandeling van vooral regenwater erg belangrijk. Lingewaal maakt hier erg veel werk door aanleg van retentiegebieden en combineert dit met flora en fauna vriendelijke oevers.

ry gen van de ju lijke deel van n de bevindin va het zuidweste g in in n tt ge va le en ge m is et een l sa aa te w Beknop klein stadje m meente Linge ukelum is een He kenburg elum in de ge . er uk nd M la l He er ee rn ld st ke De provincie Ge en met het ka de m n sa va t d rm ie or de vo eb Do Linge en semble. het riviereng oever van de schappelijk en de nd n la h aa de isc rn en or ke S st hi historische l van de EH sterk cultuur rijk onderdee ng de NHW een la n be va n el ee t de k lig n en ee rden. Het vormt het oo en natuurwaa tuurgebieden t aan een watergebond aanwezige na ke rij is en bijdraag ng rd la aa be w el n ve re te gt es er icht, rb ko t ek die he rmd stadsgez gemeente he n bijzondere pl or een besche ee do op h ntal ijk zic aa el n kt pp er landscha estkant ee elum kenm aan de zuid-w al De kern Heuk . or st vo om et en ek m to vitale ijke binnen ngs de Linge eft een duidel n oeverwal la orkantoude kern he gelegen op ee De . ge is nu een vo 50 Lin 19 de na n n aa va n nt ge fro eterd in er id aar sterk verb van het wat dorpsuitbre ontwikkeling hting is welisw de ric in or de Do g, n t. in va an buitenk ve inricht lijke kwaliteit een kwalitatie De an. De ruimte verdient nog ze de ordt versterkt. situatie ontsta r w aa lijk m , te orkant ruim alige situatie vo m , or ar ne vo na zo al nt de w ka .v. ne er t.o acht groe omkering van zuidzijde ligt de reren. waardoor deze ht voor. Aan de tie dit te restau ac bi nd am aa e om ht d ric en ge ag er . Voor vr hi au en gt ve t jury vraa he contex n prima ni or de historisc de inrichting va do i en ig of t aa ez fr oo nw er gr aa is nd bijzo en fietsen rzieningen or wandelen n voor speelvoo vo va ht n es ac zij ut el nd ro w aa t ne De ndheid en he rekkelijke groe zo nt ge aa de n n zij s en aa j er tensiver de inwon n dragen zo bi municatie te in g. De netwerke elt aan de com ve keling heeft be ik in ontwikkelin w ry nt ju e ro .D pakken. Natuu en bezoekers te s er op f st voor on w tie ac be de n of GGD naar de toekom n, therapeute or continuïteit vo rende ite rg cil zo fa de met huisartse positieve en ngrijk is hier la de n Be . va ht uk ac dr nd in der de goede aa n het groen is d. De jury is on oudsniveau va ou rh rh de de on on t en He . beheer voor de dit terrein peil te houden gemeente op tjes viseert dit op ad houding van de on, heel en ne ry ju ho sc De , . nd ed re go ire t sp to In e s. nd er kennis ruim voldoe ers en bezoek gie met eigen n eigen bewon ikkelen van re tw icatie, on t un m He leefkwaliteit va . m tie Co ke presenta altijd terug. er h st zic n t ers al ee ta or be vo zorgt meente. Inwon onderhoud, leid van de ge ig beheer en be st e t ed he om go in ek n to De te or n. vo eerpun e initiatieve educatie zijn sp or en van nieuw m Do . ne nt t pu he j k participatie en bi er kaar ry een st ontmoeten el , dit acht de ju adviseert en gemeente ijs is bijzonder w er in het gebied nd en no rd oe aa gr w t ur he tu et na m le relatie rder te ge en de ve urtoerisme ve ng aan de Lin n/blauw cultu de unieke liggi oe gr or vo n elijkhede de jury de mog . te versterken en en er bevord g van de jury op aanbevelin nt ke nd la er ale Ned in de categorie n Entente Flor um Brons toe va r el uk uu st He be rn t ke He or de Lingewaal vo de gemeente ’. en ed st eine ‘dorpen en kl Entente Florale Nederland

2727

beek HilvaierNoeorn d-Brabant Provinc

steden’ leine k en en p r ‘do IE R CATEGO WINNAAR BRONS IN DE

Hilvarenbeek Groen? Ontdek het zelf! De gemeente Hilvarenbeek bestaat uit zes dorpskernen: Baarschot, BiestHoutakker, Diessen, Esbeek, Haghorst en Hilvarenbeek. Allemaal dorpskernen met een eigen karakter, omgeven door een krans van groen. Verschillende landgoederen zijn uitgroeit tot uitgestrekte natuurgebieden die jaarlijks veel toeristen aantrekken.

openbare ruimte onderhouden op A kwaliteit, terwijl we B kwaliteit vragen. Het onderhoudsniveau is dus beter dan we vragen. Een belangrijk uitgangspunt is een gifvrij onderhoud, dat is in onze gemeente al jaren zo. Ook bewoners en verenigingen voeren, daar waar mogelijk, zelf een deel van het onderhoud uit. Dat stimuleren wij ook, bijvoorbeeld door groenstroken voor woningen in bruikleen te geven.

Samen met onze inwoners Onze inwoners vinden het prettig wonen in een groene en maatschappelijke omgeving. Hieraan willen zij graag een steentje bijdragen. In samenwerking met inwoners is er een trim- en wandelroute voor senioren aangelegd. En op landgoedbos Annanina’s Rust is een rolstoelpad. Speelplekken richten we samen met inwoners in en sportverenigingen voeren dagelijks onderhoud zelf uit. Ook steunen we de acties van het Biodiversiteitsteam (twintig vrijwilligers) die als doel heeft de verscheidenheid aan bloemen en planten in onze gemeente te vergroten.

Bomenbeleidsplan Bomen, en dan vooral de lindebomen, zijn karakteristiek voor onze gemeente. Vandaar dat er een bomenbeleidsplan wordt opgesteld. Onderdeel daarvan is een lijst met waardevolle bomen, ook bomen van particulieren. Daarnaast wordt er een Bomen Effect Analyse (BEA) uitgevoerd als de groeiplaats door omstandigheden sterk verslechterd is.

Toekomstvisie 2030 In de Toekomstvisie 2030 (uit 2009) hebben inwoners vastgelegd wat zij belangrijk vinden voor de toekomst van Hilvarenbeek, vanuit eigen rol en verantwoordelijkheid. Uit de Toekomstvisie bleek dat de combinatie van kleinschalige dorpen en de sterke relatie met het buitenge¬bied door onze inwoners erg wordt gewaardeerd. Deze karakteristieke eigenschappen worden bij toe¬komstige ontwikkelingen versterkt. De speerpunten uit de Toekomstvisie 2030 zijn sterk gerelateerd aan de opbouw en inrichting van de dorpen, waar het groen natuurlijk een belangrijk onderdeel van is. Deze kwa¬liteiten willen wij graag voor de toekomst behouden en verder uitbreiden. Hoe onderhouden we groen? Hoe gaan we om met onze bomen? Wat is onze visie op de landgoederen? Onderhouden van groen Het groen in onze gemeente wordt ‘op beeld’ onderhouden. Dit betekent dat bij het onderhoud niet meer wordt vast gehouden aan een bepaalde frequentie, maar dat meer naar behoefte wordt onderhouden. Het groenonderhoud wordt uitgevoerd door de sociale werkvoorziening (Diamantgroep). In het huidige onderhoudsbestek wordt de gehele

28


Landgoederen Meerdere landgoederen in onze gemeente zijn door de provincie NoordBrabant aangeduid als complexen van cultuurhistorisch belang. De landgoederen Gorp & Roovert, Gorp de Leij en De Utrecht behoren qua afmeting tot de grootste van Nederland. Ook het landgoedbos Annanina’s Rust en het conferentieoord Groenendael zijn aangemerkt als complexen van cultuurhistorisch belang. Elk hebben ze hun eigen geschiedenis en identiteit. Deels zijn ze particulier bezit (landgoed BV’s) of ondergebracht in een stichting. Kwaliteiten te over om van te genieten, maar ook kwaliteiten waar Hilvarenbeek haar identiteit aan ontleent. Landinrichtingsplan ‘de Hilver’ Een voorbeeld van een beleidsplan is landinrichtingsplan ‘de Hilver’. De uitvoering is afgerond in 2011. Bij deze grootschalige landinrichting is agrarische structuurversterking gecombineerd met de verwerving en inrichting van meer dan 800 ha Ecologische Hoofdstruc¬tuur (EHS) in het plangebied (Hilvarenbeek, Oisterwijk en Oirschot). Hoofddoel voor de ontwikkeling van het landschap was het behouden en waar mogelijk versterken van de gebiedseigen kenmerken, zoals de spinnenwebachtige wegenstructuur rond de dorpen, de bolle akkers, de beekdalen en de open ontginningslandschappen. Door beplanting is het landschap versterkt en blijven de gebiedseigen kenmerken bewaard. Een belangrijke rol hierin spelen de erfbeplantingen en de bermbeplanting.

Samenwerkingsverbanden Hilvarenbeek is deelnemer aan het project ‘stimuleringskader Groenblauwe diensten’ waarbij landschapselementen worden aangelegd op particulier eigendom buiten de EHS. Dit project is een samenwerkingsverband tussen gemeen¬ten, waterschap en provincie en wordt uitgevoerd door de agrarische natuurvereniging Kempenland. Per jaar wordt ca. € 50.000,geïnvesteerd in aanleg en onderhoud van land¬schapselementen. Bedrijven en inwoners worden uitgeno¬digd om bij te dragen aan behoud en versterking van natuur en landschap in het buitengebied. Ook het Biodiversiteits-team wordt regelmatig ondersteund bij het uitvoeren van projecten in het buitengebied. Voorbeelden van projecten zijn: herinrichting zandpaden, onderhoud/beheer bosgebied ‘Turkaa’ en fruitboomgaard ‘D’n Boogerd’.

n op van de jury ts dorp, gelege bevindingen de n va g in tt h groen Braban va sc pi en en ty m en n sa ss Ee . te bo Beknop ten door teland en stad t dorp is omslo kern, ligt tussen plat e beekjes. He nd bedrijven. De le Hilvarenbeek en ke er on bo kr de en en en nn en ve ed et ar plaats. Het natuurgebi zandgrond m ten vinden da goederen, de en nd em la en n de ev er el n middelpunt va eristiek, ve daarnaast zij h en bruisend baar en karakt isc en m rk na he de t dy is t ef f, he he ho k het Vrijt dit punt icht, maar oo s is groot. Op om rmd dorpsgez van bewoner id he ts steviger mag is een besche en ie kk el tro w spraak en be de gemeente in n ke De ie va . bl e rp gi pu do t re t e he he tandig versus en dat de zelfs er het private urhistorie jury aangegev aar het gaat ov w de punten cultu ar p da O r n. ke de ze , tre ijn op rm n te te e la er te len. De op lang of vervaging erker ontwikke verloedering nte zich wat st ee ist op het vlak m gebied, geen ju ge n de ge lig ag en en toerisme landschap m tie en ea ur cr tu re visie te hebb na n en er een stevige in het kader va hi en lijk ns ke ka za he en od no natuur economisc arvoor is het en, de mooie landschap, da prachtige boss De ‘groene’ dorp n. e le ig van natuur en el ht st ac st pr va bied en het id te kunnen ge le ch be ris woont, ra ed ag go om id van het achtig landelijk , de weidshe lvarenbeek pr Hi in de in r ie en rt m t ve landgoederen aakt da n of ander ructuur die m delen, vogele den en an or w w , d en bieden een st em ts no fie der zeker ge imte is voor ru ka t k di oo in er t en e, da maar or nieuw in de EHS mog ing om hiervo twikkelingen rp t er de uitdag lig natuur. De on el enbeek als do W ar lv f. ie Hi ct stperspe ontwikkelen. een n te n ve le ge el en od in hebben toekom rdienm liere tu onomische ve achtige particu r aan innovatieve ec tstraling. De pr ui geven structuu n en oe m gr bo de De or n. do ne h ei de zic pl or kt en er vo kenm ry zorgen n de straten nt heeft de ju e dimensie aa pu t ijk seert rr di vi eu ad op kl ry a ist ju tr Ju ex er slecht. De n de historie. ze ke t er to t nm ch ke sle . De renovatie het dorp en el bomen is n te schenken aa dplaats van ve an ht st ac nd De . aa st toekom jury was blij jaren veel de komende opgepakt. De n er hi de e or nt w het ee te m de ge meente zien dient verder hier laat de ge ing van lanen ist ng Ju . stoken. rjo ak ge ve n np de de aa en e gevolgde ergie in wor to en r nu ee t to m g de no t ig. Op verrast met n, maar er moe ven is aanwez nnen realisere ed vorm te ge go ppelen. u ko ilie af prachtig te ku m en en ar urzaamheid r andere Dift du de on om , rd tie tandje bi oe De am ken uitgev öperatie. Een de Energie Co haal worden za n sc va en f id ie at he iti sc in be burger een prachtig el mogelijk. Daarnaast is er de jury zeer w s en lg vo is t punt de bijzetten op di g van de jury op aanbevelin nt ke ’. en nd la ed er st kleine ale Ned rie ‘dorpen en n Entente Flor e in de catego Het bestuur va to s on Br ek lvarenbe , gemeente Hi g van de jury op aanbevelin , nt ke or nd la ing toe vo ale Neder dere Waarder n Entente Flor ificaat Bijzon rt Het bestuur va Ce n r van de ee uu ct ek ru Hilvarenbe e groene st er ld he de n de gemeente ond va ndschap op gr Natuur en La gemeente. Entente Florale Nederland

2929 29

Thema certificaten stimuleren groei naar de Vitale Groene Stad In het kader van de Vitale Groene Stad heeft Entente Florale Nederland in de groencompetitie drie themacertificaten ingesteld: Groen en Gezondheid, Groen Loont en als derde certificaat is dit jaar Groen en Bewonersparticipatie ingesteld. Entente Florale heeft zich als doel gesteld om in de komende jaren de deelcertificatenreeks uit te breiden met actuele onderwerpen om zo, met de huidige certificaten, te komen tot vitale groene woon- , recreatie- en werkomgevingen. Aansprekende voorbeelden uit de Nederlandse gemeenten worden via deze certificaten voor het voetlicht gebracht. Dit heeft als doel andere gemeenten te enthousiasmeren en te inspireren. Voor de beoordeling van deze aspecten is de jury van Entente Florale Nederland uitgebreid met deskundigen vanuit respectievelijk de GGD-werkgroep Groen en Gezondheid, het TEEB project (The Economics of Ecosystems and Biodiversity) en deskundigen met een brede expertise op het gebied van bewonersparticipatie. DALFSEN wint Themacertificaat Groen en Gezondheid Uit de beleidsplannen is gebleken dat in veel dorpen en steden op een positieve manier aandacht wordt besteed aan het inrichten van een groene gezonde omgeving. Elke gemeente blinkt dan ook op bepaalde aspecten uit. Toch konden we maar 1 winnaar kiezen. De landelijke werkgroep Groen en Gezondheid van GGD Nederland heeft Dalfsen verkozen tot winnaar van het certificaat Groen en Gezondheid. En wel om de volgende reden: Met groen kun je heel veel bereiken. Een welbekend effect van een groene omgeving is dat het bijdraagt aan het stimuleren van bewegen. Dat is ook zeker niet onbelangrijk in een tijd waarin overgewicht een steeds groter probleem vormt. Wat de gemeente Dalfsen echter goed inziet is dat ook op het gebied van onder andere beleving, sociale aspecten en de ontwikkeling van kinderen winst is te behalen. Groen kan namelijk aan al deze aspecten bijdragen. Een mooi voorbeeld is Bellingeweer, waarbij onderscheid is gemaakt tussen een drukke zone en een rustige zone. In de drukke zone is plek voor allerhande actieve bezigheden, terwijl in de rustige zone kan worden genoten van de natuur. Op die manier is er voor ieder wat wils. Andere sterke punten van Dalfsen zijn dat groene beleidsplannen in samenspraak met bewoners worden gemaakt, en dat bij de planopzet van een nieuwe wijk veel aandacht is voor groene inrichting, ruimte om te ontmoeten en te spelen. De positieve indruk die wij hebben op basis van de beleidsplannen van de gemeente Dalfsen hebben, wordt bevestigd door de vakjury die de

30


verschillende dorpen en steden heeft bezocht. Hieruit blijkt dat de mooie woorden ook in mooie daden zijn omgezet. Een uitstekende combinatie voor de gezondste groene gemeente van 2013! BRUNSSUM wint Themacertificaat Groen en Economie Gemeenten zijn zich meer en meer bewust van het economisch belang van het groen. Het jurycomité dat zich speciaal heeft bezig gehouden met de beoordeling van de deelnemers voor het Certificaat Groen en Economie kwam uiteindelijk tot de volgende motivering van hun

beslissing: De voormalige mijnstad Brussum kent een grote economische transformatieopgave, waarin woonkwaliteit en toerisme belangrijke pijlers zijn. Er is een sterk bewustzijn dat een groene woonomgeving helpt bij de vestiging van bedrijven. Dat blijkt uit de aanpak van parken en andere groene investeringen. Het te ontwikkelen themapark Nature Wonder World combineert natuur en educatie en toerisme tot een aantrekkelijk geheel en zal op die manier een grote impuls aan de economie geven. De jury van de Entente Florale vindt dat Brunssum hiermee laat zien dat groen en economie elkaar kunnen versterken. GRONINGEN wint het Themacertificaat Groen en Bewonersparticipatie ‘Hier is bewonersparticipatie in het groen zowat uitgevonden.’ Groningen wint het themacertificaat ‘Groen en burgerparticipatie’. Dit thema, wat dit jaar voor het eerst is ingevoerd in de groencompetitie van Entente Florale, behelst de stimulering van bewoners bij het onderhoud en aanleg van groen in samenwerking met de gemeente. De reden dat Groningen dit themacertificaat wint, heeft te maken met het consistente jaarlijks beleid dat wordt gevoerd, waarmee Groningen inspeelt op nieuwe ontwikkelingen zoals de Eetbare stad en stadslandbouw als meest recente voorbeelden. De inspanningen van de gemeente op deze gebieden om daar meer bekendheid in het land te mee genereren, worden ook gewaardeerd. Groningen is hiermee een voorbeeldgemeente voor andere gemeenten, aldus de jury. De jury vindt het belangrijk dat Groningen naast het betrekken van burgers bij het eigen beleid ook instrumenten heeft om initiatieven van burgers te stimuleren en er op gepaste wijze in weet te participeren. Een niet onbelangrijke afweging is dat wijkbewoners zich kenmerken als enthousiast en bewogen om samen met de gemeente op een positieve wijze vorm te geven aan hun stad. Ook telt mee dat het beheer van de openbare ruimte in Groningen wordt gewaardeerd door haar bewoners. Dit blijkt uit de jaarlijkse schouw, waarin zo’n honderd bewoners de kwaliteit van het beheer van de openbare groen beoordelen. De jury bestaat uit: Rachelle Eerhart (IVN), Eveline Kokx (Stadswerk) en Martien van Raaij (Groei & Bloei),

Colofon Deze digitale brochure is een uitgave van de Stichting Entente Florale Nederland. Tekst All-Round Communications, Roel van Dijk en deelnemende gemeenten Vormgeving Studio Multicolours, Alphen aan den Rijn Productie All-Round Communications, Boskoop Foto’s Voorpagina: gemeente Weert Gemeente Amstelveen, Gemeente Brunssum, Gemeente Dalfsen, Gemeente Hilvarenbeek, Gemeente Groningen, Gemeente Lingewaal, Gemeente Stein, Gemeente Tynaarlo. Timo Reisiger (pag.5) Copyright Overname van tekst is uitsluitend toegestaan met bronvermelding


31

Entente Florale Nederland Postbus139 2770 AC Boskoop Tel. 0172 236269 E-mail: info@ententeflorale .nl www.vitalegroenestad.nl

De Stichting Entente Florale Nederland wordt gedragen door: • • • • • • • • • • • •

32

Ministerie van Economische Zaken Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) Platform 31 Koninklijke Maatschappij voor Tuinbouw en Plantkunde (Groei & Bloei), Stadswerk Nederland, Nederlandse Vereniging van Tuin- en Landschapsarchitecten NVTL, Natuurmonumenten, ANWB Groenkeur BV Bouwend Nederland Praktijkonderzoek Plant en Omgeving (PPO) Productschap Tuinbouw


Entente Florale Nederland

Recommend Documents