Onderzoek koopzondagen
1
Enquête koopzondagen
Mag het een onsje minder zijn?
Onderzoek koopzondagen
2
Inhoudsopgave Inhoudsopgave...............................................................................................................2 Inleiding.........................................................................................................................3 Onderzoeksvragen en opzet ...........................................................................................4 Resultaten.......................................................................................................................5 Conclusies en aanbevelingen..........................................................................................9 Appendix A: tabellenboek............................................................................................11 Appendix B: enquête....................................................................................................12
Onderzoek koopzondagen
3
Inleiding Koopzondagen vormen een actueel thema. Bij de Tweede Kamer is er momenteel een wetsvoorstel in behandeling dat koopzondagen via het gebruik van het zogenaamde ‘toerismebepaling’ terug wil dringen. Lokaal staat het aantal koopzondagen onder winkeliers in het Leidse toeristische centrum ter discussie. In de Leidse politiek zijn de koopzondagen een regelmatig terugkerend discussiethema. Wat koopzondagen betreft heeft de ChristenUnie zowel lokaal als landelijk een uitgesproken mening: hoe minder, hoe beter. Door politieke voorstanders van koopzondagen wordt wel eens een beeld opgeroepen alsof de ChristenUnie op dit punt een achterhoedegevecht voert. Koopzondagen zouden modern zijn, en winkeliers worden tegen hun zin in hun vrijheid beknot. De signalen die de ChristenUnie door de jaren heen vanuit de winkeliers waren kreeg waren echter anders. Om niet in een discussie over signalen en geruchten te blijven hangen heeft de Leidse ChristenUnie een draagvlakonderzoek uitgevoerd onder de Leidse winkeliers, met name in het centrum. De verassend hoge respons en een duidelijke uitkomst zijn wat ons betreft aanleiding om het huidige beleid van alsmaar verder oprekken van winkeltijden ter discussie te stellen. Ik hoop van harte dat de Leidse politiek de resultaten van dit onderzoek serieus neemt en betrekt bij verdere besluitvorming over dit onderwerp. Guido Terpstra Fractievoorzitter ChristenUnie Leiden
Onderzoek koopzondagen
4
Onderzoeksvragen en opzet Doel van deze enquête was het van draagvlak voor het huidige Leidse koopzondagenbeleid in kaart te brengen. De belangrijkste vragen daarbij zijn: -
Hoe kijken ondernemers aan tegen het huidige koopzondagenbeleid? Wat is daarin het verschil tussen zelfstandige ondernemers en franchiseondernemers, grote en kleine winkels, en ondernemers binnen en buiten de singels? Aan hoeveel koopzondagen per jaar geven ondernemers zelf de voorkeur?
De enquête is anoniem gehouden. De resultaten in dit rapport zijn dan ook geanonimiseerd. Van de 350 uitgedeelde enquêtes is ongeveer een derde ingevuld teruggestuurd.
Onderzoek koopzondagen
5
Resultaten - Van alle respondenten is 60% zelfstandig ondernemer. De overige 40% is filiaalhouder/franchiseondernemer.
- Ongeveer de helft van de respondenten geeft aan op dit moment mee te doen aan de koopzondagen in de gemeente Leiden.
Onderzoek koopzondagen
6
- Een ruime meerderheid van de ondernemers geeft aan dat de koopzondagen hen geen omzetstijging heeft gegenereerd. Een derde van de respondenten zegt wel te profiteren. Is uw netto-omzet per maand gestegen door invoering van de koopzondag(en)?
2% 34% Ja Nee Anders/geen mening 64%
Opvallend is te noemen dat ook lang niet alle deelnemers aan de koopzondagen profijt hebben van hun openstelling op zondag. Van de respondenten die meedoen aan de koopzondagen heeft een derde daar geen verhoging van de netto-omzet mee weten te realiseren.
Onderzoek koopzondagen
7
- Een ruime tweederde meerderheid is tegen de verdere uitbreiding van het aantal koopzondagen.
- De respondenten zijn verdeeld over de vraag hoe veel koopzondagen er per jaar gehouden zouden moeten worden. Bijna tweederde gaat voor maximaal 12 koopzondagen per jaar, terwijl bijna eenvijfde het liefst iedere zondag open wil. Van de groep respondenten die vindt dat er 52 koopzondagen per jaar zouden moeten zijn, is ruim driekwart filiaalhouder of franchiseondernemer.
Onderzoek koopzondagen
8
Van de respondenten heeft het leeuwendeel een winkel binnen de singels.
Onderzoek koopzondagen
9
Conclusies en aanbevelingen De belangrijkste conclusie die uit door de ChristenUnie gehouden enquête voortvloeit is dat een ruime meerderheid van de Leidse winkeliers tegen het huidige ´toeristische´ binnenstadsregime van 52 koopzondagen per jaar is. Tweederde van de respondenten is tegen meer dan 12 koopzondagen per maand. Van hen wil 23 % helemaal van de koopzondagen af, terwijl 15 % ervan voor 6 koopzondagen per jaar is. Daarentegen is slechts 18 % van de respondenten is tevreden over het huidige binnenstadsregime, waarin winkels iedere zondag (52 per jaar) open kunnen. Acht procent van de ondernemers lijkt nog wel iets te zien in de optie die tot voor een paar jaar terug door MKB Nederland werd aangehangen: 18 koopzondagen, zodat er naast één standaard koopzondag per maand nog ruimte is voor een bijzondere koopzondag, bijvoorbeeld in aanloop naar de feestdagen. Respondenten hebben ook de mogelijkheid gekregen hun standpunt toe te lichten. Bij tegenstanders koopzondagen en tegenstanders van meer dan 12 koopzondagen zijn de meest gehoorde motiveringen zijn dat een winkelier ‘recht’ heeft op een dag rust, en dat het koopzondagen niets extra’s opleveren, of in elk geval minder opleveren dan ze kosten (aan extra arbeidsloon). Niet meedoen aan koopzondagen is voor veel winkeliers ook geen optie omdat men dan omzetverlies denkt te lijden. Als een ondernemer niet open kan of wil tijdens de koopzondagen kost hem dat geld: klanten, die anders op een zaterdag of maandag kwamen, kunnen nu op zondag wel naar de concurrent. Een hard gelach voor de hardwerkende Leidse ondernemers. Een belangrijke conclusie is tenslotte dat zelfstandige ondernemers (nog) meer dan franchisenemers tegenstander van (meer dan 12 jaarlijkse) koopzondagen zijn. Dit sluit aan bij het standpunt van de ChristenUnie, dat kleine en middelgrote zelfstandige ondernemers de dupe zijn van koopzondagen, terwijl de bekende grote ketens profiteren. Wat de ChristenUnie betreft is de winkelstad in Leiden absoluut uniek te noemen. Het hoge aantal kleine zelfstandige ondernemers maakt het winkelaanbod gevarieerd, gezellig en onderscheidend ten opzichte van concurrerende winkelgebieden. Kleine zelfstandige winkels geven Leiden smaak. Voor ons een reden om ook te praten met die kleine winkelier en hun mening over de koopzondagen zwaar te laten wegen. Laten we zuinig zijn op de kleine ondernemers die zo belangrijk zijn van Leiden, en meehelpen om van Leiden de mooie stad te maken die het is. Conclusies - 2/3 van de winkeliers – waarvan 90% binnen het centrum is gevestigd – vindt meer dan een maximum van 1 koopzondag per maand onwenselijk.
Onderzoek koopzondagen
10
- Van de groep van respondenten die graag 52 koopzondagen per jaar wil (18%) is meer dan driekwart filiaalhouder van een landelijke winkelketen. Dit betekent tegelijkertijd dat onder zelfstandige ondernemers het percentage tegenstanders van het regime van 52 koopzondagen in het centrum nog fors hoger ligt dan het gemiddelde van 66%. Aanbevelingen - Laat de stem van de Leidse winkeliers meewegen in toekomstige debatten rond koopzondagen. Een anonieme enquête verdient daarbij de voorkeur boven het uitzetten van een vraag bij besturen van winkeliersverenigingen. - Voer bij een nieuwe politieke besluitvorming over het aantal koopzondagen standaard een draagvlakonderzoek uit onder de Leidse winkeliers. - Onderneem geen verdere poging om het poging om het toeristisch regime uit te breiden tot buiten de singels gezien het geringe draagvlak voor 52 koopzondagen binnen de singels.
Onderzoek koopzondagen
11
Appendix A: tabellenboek Bent u zelfstandig ondernemer of filiaalhouder/franchiseondernemer? Absoluut Relatief Zelfstandig ondernemer 67 60% Filiaalhouder/franchiseondernemer 44 40% Doet u op dit moment mee aan de koopzondagen in de gemeente Leiden? Absoluut Relatief Ja 56 50% Nee 55 50% Is uw netto-omzet per maand gestegen door de invoering van de koopzondagen? Absoluut Relatief Ja 38 34% Nee 71 64% Anders/geen mening 2 2% Bent u voor of tegen de verdere uitbreiding van de koopzondagen? Absoluut Relatief Voor 35 32% Tegen 74 66% Anders/geen mening 2 2% Hoe veel koopzondagen zouden er volgens u per jaar moeten zijn? Absoluut Relatief 0 25 23% 6 16 15% 12 28 26% 18 9 8% 24 3 3% 32 5 5% 52 20 18% Anders/geen mening 2 2% Waar staat uw winkel? Binnen de singels Buiten de singels
Absoluut 99 12
Relatief 90% 10%
Onderzoek koopzondagen
Appendix B: enquête
12
