Energieprestatieregelgeving in Vlaanderen
Infoavond VCB - 8 oktober 2008 Katrien De Baets – Ingenieur VEA
Inhoud 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Regelgevend kader in Vlaanderen EPB-eisen & uitzonderingen Procedures & verantwoordelijken Handhaving & boetes EPB-sofware Vlaanderen Toekomst energieprestatieregelgeving Energieprestatiecertificaat Subsidies & premies in Vlaanderen
8 oktober 2008
8 oktober 2008
2
1
1. Regelgevend kader in Vlaanderen
1. Regelgevend kader: EPBD-richtlijn • Europese Richtlijn
minimumeisen op te leggen aan de energieprestatie van nieuwe gebouwen minimumeisen op te leggen aan de energieprestatie van bestaande grote gebouwen bij renovatie een energiecertificaat in te voeren bij bouw, verkoop of verhuur v.e. gebouw en publieke gebouwen regelmatige keuring van verwarmingsketels en airconditioningsystemen in te voeren
8 oktober 2008
8 oktober 2008
Onder bep. voorwaarden 4/01/2009
een berekeningsmethode te hebben van de energieprestaties van gebouwen Deadline 4 januari 2006
De lidstaten zijn verplicht om:
○ EPBD = ‘Energy Performance of Buildings Directive’; ○ 16 december 2002.
4
2
1. Regelgevend kader in Vlaanderen • Bevoegdheid van de Gewesten; • Verplichtingen uit art. 3, 4, 5, 6 & 7 worden omgezet door bevoegdheid energie d.m.v. de Vlaamse energieprestatieregelgeving: ○ EPB-decreet 22 december 2006; ○ Besluit van de Vlaamse Regering van 11 maart 2005 ○ Aanvullende wijzigingsbesluiten van de Vlaamse Regering; ○ Ministeriële besluiten.
8 oktober 2008
5
1. Regelgevend kader in Vlaanderen • Verplichtingen uit art. 8 & 9 worden omgezet door bevoegdheid milieu: ○ Voor verwarmingsketels: ◦ Besluit 8 december 2006;
○ Voor airconditioningsystemen: ◦ Regelgeving in opmaak.
8 oktober 2008
8 oktober 2008
6
3
2. EPB-eisen & uitzonderingen
2. EPB-eisen & uitzonderingen • Toepassingsgebied energieprestatieregelgeving: ○ Gebouw of deel van gebouw: ◦ Energieverbruik (verwarmen - koelen) om een specifiek binnenklimaat voor mensen te verkrijgen; ◦ Aanvraag tot stedenbouwkundige vergunning na 1 januari 2006.
• Overzicht EPB-eisen: ○ Eisen op thermische isolatie: maximaal K-peil, maximale Uwaarden & minimale R-waarden; ○ Eis op energieprestatie: maximaal E-peil; ○ Eisen op binnenklimaat: minimale ventilatievoorzieningen & beperking risico op oververhitting.
• EPB-eisen: afhankelijk van aard van werk en bestemming ○ Indeling van gebouw: bouwproject, deelproject & subdossier.
8 oktober 2008
8 oktober 2008
8
4
2. EPB-eisen & uitzonderingen
8 oktober 2008
9
2. EPB-eisen & uitzonderingen • Besluit van de Vlaamse Regering van 9 mei 2008 wijzigt besluit van 11 maart 2005 op vlak van uitzonderingen; • Inhoud: ○ Aanpassing bestaande uitzonderingen & toevoeging nieuwe uitzonderingen: ◦ Uitzonderingen van toepassing voor projecten met stedenbouwkundige vergunningsaanvraag na 20 juni 2008; ◦ Procedures van toepassing op elke uitzonderingsaanvraag na 20 juni 2008; ◦ Overzicht en te volgen procedures (zie tabel).
○ Verlenging van uitstel voor inrekenen van koudebruggen in K& E-peil: ◦ Uitstel van toepassing voor alle projecten met stedenbouwkundige vergunningsaanvraag vanaf 1 januari 2006 tot 1 januari 2010.
8 oktober 2008
8 oktober 2008
10
5
2. EPB-eisen & uitzonderingen • Overzicht: UITZONDERING
TE VOLGEN PROCEDURE
Volledige vrijstelling van EPB-eisen Gebouwen met eenvoudig dossier en kleiner dan 3.000 m³
Geen procedure
Gebouwen met tijdelijke vergunning van maximaal twee jaar
Geen procedure
Alleenstaande gebouwen met totale bruikbare vloeroppervlakte van minder dan 50 m²
Geen procedure
Gedeeltelijke vrijstelling van de EPB-eisen Beschermde monumenten en bestaande gebouwen in beschermd landschap, stads- of dorpsgezicht
Melding in de startverklaring
Gebouwen opgenomen in de inventaris van bouwkundig erfgoed
Melding in de startverklaring
8 oktober 2008
11
2. EPB-eisen & uitzonderingen • Overzicht (vervolg): Afwijking van de EPB-eisen Functiewijzigingen van gebouwen opgenomen in de inventaris van bouwkundig erfgoed
Melding in de startverklaring
Aan te vragen vrijstelling en afwijking van een of meerdere van de EPB-eisen Gebouwen die gebruikt worden voor erediensten en religieuze activiteiten
Aanvraag uiterlijk 1 maand na indienen stedenbouwkundige vergunningsaanvraag
Industriële gebouwen waarin industriële productieprocessen plaatsvinden die zelf warmte produceren
Aanvraag uiterlijk 1 maand na indienen stedenbouwkundige vergunningsaanvraag
Bestaande en nieuwe gebouwen waarvoor het Aanvraag uiterlijk 1 maand voldoen van de EPB-eisen technisch, functioneel of na indienen economisch niet haalbaar is – per categorie stedenbouwkundige vergunningsaanvraag 8 oktober 2008
8 oktober 2008
12
6
3. Procedures & verantwoordelijken
3. Procedures & verantwoordelijken • 3 documenten: ○ Bij het ontwerp: communicatie stimuleren tussen architect en bouwheer over prestatieniveau en maatregelen om te voldoen aan EPB-eisen: ◦ Gebeurt d.m.v. verklaring in aanvraag tot stedenbouwkundige vergunning die wordt ingediend bij gemeente of RO-Vlaanderen.
○ Startverklaring: conformiteit met EPB-eisen verklaren en verslaggever aanstellen: ◦ Startverklaring: elektronisch te versturen naar Energieprestatiedatabank.
○ EPB-aangifte: bewijs van voldoen aan EPB-eisen na ingebruikname van het gebouw: ◦ EPB-aangifte: elektronisch te versturen naar Energieprestatiedatabank.
8 oktober 2008
8 oktober 2008
14
7
3. Procedures & verantwoordelijken • Energieprestatiedatabank = elektronische informatiedoorstroming naar Vlaamse overheid en centraal beheer door VEA: ○ Gemeenten en RO-Vlaanderen: ◦ Vergunningen.
○ Verslaggevers: ◦ Startverklaringen; ◦ EPB-aangiften.
○ VEA: ◦ Handhaving van startverklaringen & EPB-aangiften.
8 oktober 2008
15
3. Procedures & verantwoordelijken • Eventueel extra procedurestap: uitvoering haalbaarheidsstudie: ○ Bij stedenbouwkundige vergunningsaanvraag vanaf 1 februari 2008 van nieuwe grote gebouwen > 1.000 m²; ○ Doel: ◦ Bouwheren informeren over de mogelijke technieken, de subsidies en de haalbaarheid van verschillende alternatieve energiesystemen in hun project.
○ Procedure: ◦ Afhankelijk van bestemming & grootte van project wordt het te onderzoeken alternatief systeem & technologie bepaald (zie overzichtstabel); ◦ Uit te voeren binnen maand na aanvraag stedenbouwkundige vergunning; ◦ Resultaten in te vullen via webformulier & indienen bij VEA; ◦ Geen verplichting tot uitvoering. 8 oktober 2008
8 oktober 2008
16
8
3. Procedures & verantwoordelijken ○ Overzichtstabel:
8 oktober 2008
17
3. Procedures & verantwoordelijken • Twee rechtstreekse verantwoordelijken volgens EPBdecreet: ○ Aangifteplichtige (= AGP): ◦ Houder stedenbouwkundige vergunning: – Uitzondering: promotor-bouwheer => AGP. ◦ Stelt VG aan die startverklaring & EPB-aangifte opstelt; ◦ Verantwoordelijk voor naleven van EPB-eisen en procedures.
○ Verslaggever (= VG): ◦ Dient startverklaring en EPB-aangifte in, in naam van AGP; ◦ Verantwoordelijk om correct de uitvoering te rapporteren ter naleving van EPB-eisen; ◦ Diplomavereiste: architect, burgerlijk ingenieur-architect, burgerlijk ingenieur; industrieel ingenieur, technisch ingenieur of bioingenieur: – Aanmelden en registreren bij het VEA: EP-nummer; – Natuurlijk persoon of rechtspersoon. 8 oktober 2008
8 oktober 2008
18
9
3. Procedures & verantwoordelijken • Andere betrokkenen in bouwproces: ○ Architect: ◦ Leeft wettelijke en reglementaire bepalingen na: – Rekening houden tijdens ontwerp en lastenboeken; – Nagestreefde prestaties inzake EPB-eisen doorgeven aan VG om in startverklaring op te nemen. ◦ Waarschuwingsplicht naar bouwheer toe; ◦ Controle op de uitvoering.
○ Aannemer: ◦ Aansprakelijk voor goede uitvoering; ◦ Afwijken: beter mag altijd of na akkoord bouwheer en architect; ◦ Kan verantwoordelijk gesteld worden als hij afwijkt van de voorgeschreven eisen die voor zijn lot gelden; ◦ Stelt na uitvoering de nodige gegevens aan de VG ter beschikking voor het opmaken van de EPB-aangifte (= gedetailleerde factuur).
8 oktober 2008
19
4. Handhaving & boetes
8 oktober 2008
10
4. Handhaving & boetes • Handhaving volgens EPB-decreet: ○ Eerste kwaliteitsbewaking = verslaggever: ◦ Verantwoordelijk voor correct weergeven van gebouweigenschappen en uitgevoerde materialen en technieken.
○ Tweede kwaliteitsbewaking = het VEA (Vlaams Energieagentschap) voert 3 types controles uit: ◦ 2 types administratieve controles: namelijk: – Controle van procedures: tijdig indienen van formulieren? – Controle op naleven van EPB-eisen? ◦ 1 type controle op de bouwplaats = controle op correcte rapportering door VG: overeenstemming EPB-aangifte met uitgevoerde werkzaamheden?
8 oktober 2008
21
4. Handhaving & boetes • 3 types controles geven aanleiding tot administratieve geldboeten voor AGP & VG volgens EPB-decreet: ○ Voor AGP: bij niet-naleven van administratieve procedures & gestelde EPB-eisen; ○ Voor VG: bij niet-correct rapporteren over uitgevoerde situatie, ter naleving van de EPB-eisen.
8 oktober 2008
8 oktober 2008
22
11
4. Handhaving & boetes: cijfers • Aantal geregistreerde verslaggevers: 3.085: ◦ 2.243 actieve VG’s: met minstens 1 ingediende startverklaring: ◦ 748 VG’s dienden minstens 1 EPB-aangifte in.
• Aantal ingediende startverklaringen: > 40.000; • Aantal ingediende EPB-aangiften: > 6.000; • Aantal Energieprestatiecertificaten bij de bouw: > 4.000.
Cijfers uit Energieprestatiedatabank dateren van 10-09-2008 8 oktober 2008
23
4. Handhaving & boetes: cijfers • VEA: controle van de procedures: ○ Indienen van startverklaring => controle op start van werken: ◦ Voor dossiers waarvan de startverklaring uitblijft na aanmaning werd vanaf oktober 2007 gestart met hoorzittingen en opleggen van boetes als gevolg.
○ Controle op naleven van de EPB-eisen: ◦ In mei 2008 gestart met eerste hoorzittingen en opleggen van boete als gevolg.
8 oktober 2008
8 oktober 2008
24
12
4. Handhaving & boetes: cijfers • Eerste positieve resultaten: ○ Uit 2.662 EPB-aangiften van vergunningsaanvragen voor ééngezinswoningen in 2006: ◦ Mediaan E-peil woningen E89; ◦ Mediaan K-peil woningen K42.
○ Analoge tendens blijkt uit ‘Buildsight/Extra Muros’-cijfers (vergelijkingen tussen 2004 & 2007): ◦ Gemiddelde dikte muurisolatie + 7,9 %; ◦ Gemiddelde dikte dakisolatie + 16,5 %; ◦ Hoogrendementsglas in nieuwbouw 57,3 t.o.v. 42,8 %.
Cijfers uit Energieprestatiedatabank dateren van 10-09-2008 8 oktober 2008
25
5. EPB-software Vlaanderen
8 oktober 2008
13
5. EPB-software Vlaanderen • EPB-software versie 1.2.2: ○ Gratis te downloaden op www.energiesparen.be; ○ Volledige berekeningsmethodiek is geïmplementeerd in EPBsoftware; ○ EPB-software berekent K-peil, U- & R-waarden, E-peil … van gebouw a.d.h.v. input van gebouwgegevens, materiaal- en installatiegegevens; ○ EPB-software toetst af of gebouw of deel van gebouw aan de gestelde EPB-eisen voldoet; ○ Gebruik van EPB-software is noodzakelijk om EPB-aangifte te genereren om die naar Energieprestatiedatabank te versturen.
8 oktober 2008
27
5. EPB-software Vlaanderen ○ Opeenvolgende nieuwe releases van EPB-software zijn gericht op: ◦ Verbeteren gebruiksvriendelijkheid; ◦ Uitbreiden van rekenkern, bijvoorbeeld met verbeterde energiebesparende technieken …
○ Sinds januari 2008: regelmatig overleg van VEA & het softwarebureau met afgevaardigden van verenigingen van Arch’n & Ir’s, (specifiek met ‘gebruikers’ van de EPBsoftware) over: – – – –
Stand van zaken ontwikkeling EPB-software; Meest gewenste aanpassingen & verbeteringen; Formuleren concrete voorstellen voor verbeteringen; Vastleggen prioriteitenlijst: bepalen welke vereisten in welke nieuwe release worden verwerkt.
8 oktober 2008
8 oktober 2008
28
14
6. Toekomst energieprestatieregelgeving
6. Toekomst energiepr.regelgeving • EPB-decreet bepaalt een 2-jaarlijkse evaluatie van volgende aspecten: ○ EPB-eisen: ○ Berekeningsmethodiek; ○ Administratieve lasten.
8 oktober 2008
8 oktober 2008
30
15
6. Toekomst energiepr.regelgeving • Voornaamste resultaten eerste evaluatie: ○ EPB-eisen: ◦ Verstrengen van de EPB-eisen is economisch haalbaar, vnl. bij residentiële gebouwen; ◦ Maximaal afstemmen met andere gewesten.
○ Voornaamste verbeterpunten: ◦ Nieuwe technieken worden niet of te weinig toegepast want het effect is niet te valideren in huidige EPB-software of methodiek; ◦ Gebruiksvriendelijkheid EPB-software; ◦ Betere informatie-uitwisseling tussen bouwpartijen; ◦ Sensibilisatie en informatie.
○ Het VEA tracht om prioriteiten uit diverse hoeken te verenigen en zoveel mogelijk oplossing te bieden.
8 oktober 2008
31
7. Energieprestatiecertificaat
8 oktober 2008
16
7. Energieprestatiecertificaat • Europese EPBD-richtlijn specificeert het energieprestatiecertificaat (= EPC): ○ 4 types EPC: ◦ ◦ ◦ ◦
Bij bouw; Voor publieke gebouwen: afficheren als voorbeeldfunctie; Bij verkoop van een gebouw (residentieel & niet-residentieel); Bij verhuur van een gebouw (residentieel & niet-residentieel).
○ Energieprestatiecertificaat is 10 jaar geldig; ○ Informatief instrument: bevat: ◦ Referentiewaarden waarmee consumenten energieprestaties van gebouwen kunnen vergelijken; ◦ Aanbevelingen voor kosteneffectieve verbetering van de energieprestatie van het gebouw.
○ Nood aan onafhankelijke gekwalificeerde en/of erkende deskundigen.
8 oktober 2008
33
7. Energieprestatiecertificaat • Gefaseerde invoer van EPC’s in Vlaanderen: ○ Bij bouw (= nieuwbouw): sinds 1 januari 2006; ○ Verkoop residentiële gebouwen: vanaf 1 november 2008; ○ Voor publieke gebouwen: vanaf 1 januari 2009; ○ Verhuur residentiële gebouwen: vanaf 1 januari 2009; ○ Verkoop en verhuur van niet-residentiële gebouwen: besluit in opmaak.
8 oktober 2008
8 oktober 2008
34
17
7. Energieprestatiecertificaat • Voorbeeld: EPC bij bestaand residentieel gebouw:
8 oktober 2008
35
8. Subsidies & premies in Vlaanderen
8 oktober 2008
18
8. Subsidies & premies in Vlaanderen • Op www.energiesparen.be vindt u een overzicht van subsidies & premies na invullen van uw postcode of gemeente:
• Op www.energiesparen.be kunt u ook de terugverdientijd & energiewinst voor energiebesparende maatregelen berekenen. 8 oktober 2008
37
Meer informatie • Website van het Vlaams Energieagentschap: ○ www.energiesparen.be;
• Vragen: ○ Veel gestelde vragen op: www.energiesparen.be; ○ Vlaams Energieagentschap:
[email protected]; ○ Vlaamse Infolijn: gratis telefoonnummer 1700.
• Nieuwsbrieven: ○ EPB-nieuwsbrief: e-mail naar
[email protected] ○ EPC-nieuwsbrief: online inschrijven via http://www.energiesparen.be/EPCnieuwsbrief
8 oktober 2008
8 oktober 2008
38
19
