Energieadvies Sportverenigingen HCK

Energieadvies Sportverenigingen HCK

HCK: Naam van de vereniging

: Hockey Club Kampen

Contactpersoon

: Jan Kamies

Adres

: Hilbert van Dijkstraat 3

Postcode en Plaats

: 8264 PC Kampen

Telefoon

: 653.811.622

E-mail

: [email protected]

Branche

: Sportverenigingen

Onderzoek uitgevoerd door: Adviseur

: Frans van Dijk

Werkzaam bij

: gwbo

Adres

: Julianastraat 4

Postcode en Plaats

: 8262 DN Kampen

Telefoon

: 06 41421407

Datum onderzoek

: 21 februari 2014

Datum rapportage

: 13 maart 2014

In samenwerking met: Gemeente Kampen Burgemeester Berghuisplein 1 Postbus 5009 8260 GA Kampen T: 038-3394123 E: [email protected] I: www.kampen.nl

Samenvatting Op 21 februari 2014 is bij uw vereniging een energiescan uitgevoerd. Deze heeft geresulteerd in dit rapport. Hiermee krijgt u een algemeen beeld van uw energiegebruik en een overzicht van maatregelen die u kunt uitvoeren om het energiegebruik te verlagen. Deze energiescan is uitgevoerd in het kader van het pilotproject verduurzaming sportverenigingen van de gemeente Kampen. Deze energiescan is uitgebreider dan de dubbele scan van de provincie Overijssel. Deze energiescan is tevens uitgevoerd binnen het Overijssels project om sportverenigingen te verduurzamen. Er is gebruik gemaakt van de algemene energiescan voor bedrijven (www.energiescanoverijssel.nl). Vergelijking met andere verenigingen Om een vergelijking te kunnen maken met andere verenigingen zijn uw elektra- en gasgebruiken gerelateerd aan het aantal (spelende) leden. In onderstaande tabel staan uw gebruik, uw gemiddelde gebruik per lid en het gemiddelde gebruik per lid van de (tot nog toe) uitgevoerde energieonderzoeken bij verenigingen. Aantal

Totaal gebruik

Aantal leden

Gebruik/lid

Kental gebruik/lid

Elektriciteit kWh/jaar

9.917

300

33,05

63,56

Aardgas m³/jaar

2.635

300

8,78

16,55

Overig

Uw gebruik van aardgas is laag. Uw verbruik van elektriciteit is erg laag. Besparingsmogelijkheden Om efficiënt met energie om te gaan kunt u een aantal algemene tips toepassen (de zogenaamde quick wins). Deze staan als aparte checklist genoemd in bijlage C. Specifiek vanuit de energiescan komen daar voor uw vereniging de volgende maatregelen bij: Besparing

Maatregel

Aantal Totale investering (€) (%/jaar)

TVT (jaar)

Kies een goedkopere energieleverancier

1

€

0

2,20

0,00

Verklein de gasaansluiting naar G6

1

€

200

7,32

0,46

Vervang gloeilampen opslag met LED lampen

8

€

56

0,19

5,04

Vervang halogeenspots door LED spots Vervang de drankenkoeler door een normale koelkast Pas infraroodstralingsverwarming toe in de kantine en kleedruimtes

12

€

120

0,27

7,50

€

200

0,26

12,96

24

€

7.560

8,53

14,81

Pas bewegingsdetectie toe in de kleedkamers

4

€

600

0,41

24,40

Tabel 1. Belangrijkste energiebesparende maatregelen en maatregelen voor duurzame opwekking

Inhoudsopgave

1.

Inleiding ................................................................................................................................................ 5

2.

Beschrijving van het object en de energiegebruik ................................................................................ 6

3.

Energiebalansen ................................................................................................................................... 8

4.

Energiebesparingsmogelijkheden ...................................................................................................... 10

Bijlagen: Bijlage A

Overzicht kenmerken van gebouwen en installaties

Bijlage B

Maatregelenoverzichten

Bijlage C

Quick wins

1403-3

4 van 19

1. Inleiding Op 21 februari 2014 is bij uw vereniging HCK een energiescan uitgevoerd, welke heeft geresulteerd in dit rapport. Deze rapportage geeft u een algemeen beeld van uw energiegebruik en de maatregelen die u kunt uitvoeren om deze te verlagen. Wij hopen u met dit rapport voldoende inzicht te geven in uw huidige energiegebruik en de maatregelen die u kunt uitvoeren om dit energiegebruik te verlagen. Om de stap naar investeren te vergemakkelijken wordt in hoofdstuk 4 ingegaan op de financieringsmogelijkheden die er zijn. Deze energiescan is uitgevoerd in het kader van het pilotproject verduurzaming sportverenigingen van de gemeente Kampen. Deze energiescan is uitgebreider dan de dubbele scan van de provincie Overijssel. De volgende aspecten zijn onderzocht:  Isolatie van dak, vloer en gevel  Isolatie door het vervangen van transparante geveldelen (ramen)  Veldverlichting  Buitenverlichting  Binnenverlichting  Verwarmingsinstallatie  Warmtapwaterinstallatie  Ventilatiesystemen  Gedragaspecten energieverbruik  Energiecontractie  Aansluitwaarden van de nutsvoorzieningen (gas- en elektriciteitaansluiting)  Energieverbruik apparatuur  Transportbewegingen van en naar de vereniging  Mogelijkheden tot het komen tot een energieneutrale vereniging

1403-3

5 van 19

2. Beschrijving van het object en het energiegebruik Algemene informatie HCK is een hockeyclub uit de gemeente Kampen. 99 99 5136

77 77

2510 2511 513 5-1 5-1 5-1 5-1 2

55 55

11 11 11 11

7A 2514 7A 7A 7A 25

2509

2512

15

25

16

5A 5A 5A 5A 25

Hilbert va n Dijks tra at

25

08

07

3A 3A 3A 3A 2506

33 33

1B 1B 1B 1B

Figuur 1: Sportvelden HCK

Figuur 2: Clubgebouw en kleedkamers HCK

1403-3

6 van 19

Status energiebesparing De Vereniging is reeds actief bezig met het terugdringen van het energieverbruik. Dit wordt gedaan door actief bezig te zijn met energieverspilling. Hierbij kan gedacht worden aan het controleren of na de trainingen de veldverlichting uit is en/of de verlichting in de kleedkamers uit is. Het sturen op kosten is de belangrijke drijfveer. Er zijn verder geen groene ambities. Ambities De ambitie van de club op gebied van energie gaat niet verder dan het bewaken van kosten. Algemene kenmerken Kenmerk

HCK

Branche

Sportverenigingen

Situatie pand

Eigendom

Situatie kleedkamers

Eigendom gemeente Kampen

Situatie sportvelden

Eigendom gemeente Kampen

Bouwjaar pand

Jaren 70

Laatste renovatie Bruto vloeroppervlak in m

2013 2

c.a. 230

Aantal velden

2

Aantal leden

c.a. 300

Tabel 2. Kenmerken vereniging

Aansluitingen Type

Aansluiting 3

Gas

G16 (Max 25m /h)

Elektriciteit

3x 50A

Energiegebruiken In onderstaande tabel zijn het energiegebruik en de kosten weergegeven. Deze kosten zijn de totale energiekosten inclusief btw, dus het variabele deel wat afhankelijk is van het gebruik. Dit is exclusief de vaste kosten voor de aansluiting, de levering en het transport. BTW: verenigingen kunnen de BTW niet terugvragen, in de energiekosten is ook de BTW opgenomen. Ecotax: tot en met 2012 konden verengingen 50% van de kosten van de energiebelasting terugkrijgen. Vanaf 1 januari geldt dit niet meer voor sportverenigingen.

Energiesoort Elektriciteit enkeltarief in kWh 3 Aardgas in m Totaal per jaar

Eenheden per jaar 9917 2635

Kosten per jaar (€) Prijs per eenheid (€) 3.535 2.447

0,227 0,687

4.374

Tabel 3. Energiegegevens

1403-3

7 van 19

3. Energiebalansen Met de gegevens die zijn verkregen uit het interview en de informatie die is verzameld bij het bezoek, is uw energiegebruik in kaart gebracht. In onderstaande overzichten is de verdeling van het elektriciteits- en aardgasgebruik weergegeven in tabelvorm en taartdiagram. Elektriciteitsbalans Onderdeel

Elekctriciteit kWh

Veldverlichting

7680

Koelkasten/vriezers

800

Circulatiepompen tapwater

0

Verwarmingsketels

60

Verlichting

938

Buitenverlichting

100

Overig

338

Totaal

9917

Tabel 4. Gebruiksfuncties elektriciteit

In figuur 1 is de elektriciteitsbalans in grafische vorm weergegeven.

Elekctriciteit kWh

1%

Veldverlichting 1% 3%

Koelkasten/vriezers

0% 8%

10%

Circulatiepompen tapwater Verwarmingsketels 77%

Verlichting Buitenverlichting Overig

Figuur 1. Verdeling elektriciteit over de gebruiksfuncties

1403-3

8 van 19

Aardgasbalans m3 per jaar

Gebruiksfunctie Warm water

610

Verwarming

2.025

Tabel 5. Gebruiksfuncties aardgas

In figuur 2 is de aardgasbalans in grafische vorm weergegeven.

Gasverbruik m3 23%

Verwarming 77%

Douchewater

Figuur 2. Verdeling aardgas over de gebruiksfuncties

1403-3

9 van 19

4. Energiebesparingsmogelijkheden Belangrijkste Conclusies Op basis van het boezoek op lokatie en de analyse van de verkregen gegevens zijn de volgende conclusies getrokken: 

Door controle op onnodig verlichten van velden het ruimtes, wordt er weinig elektriciteit verspilt. Hierdoor verdienen maatregelen, op gebied van verlichting, zich niet terug binnen de technische levensduur.



De kantine en de kleedkamers worden alleen tijdens het gebruik verwarmd. Dit is meestal slechts enkele uren per dag. Hierdoor wordt weinig gas verbruikt en zijn isolatiemaatregelen niet rendabel.



Omdat er reeds actief gestuurd wordt op energieverbruik, zijn er relatief weinig energiebesparende maatregelen gevonden.

Op basis van de gegevens van uw vereniging (zie bijlage A) zijn de volgende energiebesparende maatregelen van toepassing. Besparingsoverzicht

Individuele maatregelen

Totale investering Besparing (€) (%/jaar)

Aantal

TVT (jaar)

Elektriciteit besparing (€/jaar)

Gas besparing (€/jaar)

Kies een goedkopere energieleverancier

1

€

0

2,20

0,00 €

-

€

132

Verklein de gasaansluiting naar G6 Vervang gloeilampen opslag met LED lampen

1

€

200

7,32

0,46 €

-

€

438

8

€

56

0,27

3,43 €

16

€

-

12

€

120

0,39

5,10 €

23

€

-

1

€

200

0,38

8,82 €

22

€

-

4

€

600

0,60

16,60 €

36

€

-

24

€

7.560

7,07

17,86 €

272

€

696

€

-174

€

1.265

Vervang halogeenspots door LED spots Vervang de drankenkoeler door een normale koelkast Pas bewegingsdetectie toe in de kleedkamers Pas infraroodstralingsverwarming toe in de kantine en kleedruimtes Totaal Totaal %

-2,90%

21,15%

Tabel 6. Geselecteerde energiebesparende maatregelen

Los van bovenstaande besparingsmogelijkheden, bestaan er ook mogelijkheden voor het plaatsen van zonne- (PV) panelen. Individuele maatregelen opwekking Aantal Plaatsen PV panelen per paneel*

1

Totale investering Besparing (€) (%/jaar) € 378,13

0,81

TVT (jaar)

Elektriciteit besparing (€/jaar)

7,84

€ 48,21

Gas besparing (€/jaar) €

Noot: Prijzen en terugverdientijden zijn gebaseerd op de huidige energiecontracten. Indien scherper wordt ingekocht, wordt de terugverdientijd langer.

1403-3

10 van 19

-

Maatregelenpakketten Op basis van de uitgevoerd energiescan zijn enkele maatregelenpakketten opgesteld, te weten: 

Snelle winst Het betreft hier alle maatregelen met een terugverdientijd keiner dan 1 jaar



Verstandige keuze Het betreft hier alle maatregelen met een terugverdientijd kleiner dan 5 jaar



Ambitie Het betreft hier alle maatregelen met een terugverdientijd kleiner dan 10 jaar

Bij deze maatregelenpakketen zijn de verschillende maatregelen gecombineerd doorgerekend, waardoor een realistisch beeld ontstaat. Omdat sommige maatregelen elkaar beïnvloeden kan de besparing in de maatregelenpaketten lager uitvallen dan de individuele maatregelen bij elkaar opgeteld. Totale investering Besparing (€) (%/jaar)

Snelle winst Aantal

TVT (jaar)

Elektriciteit besparing (€/jaar)

Gas besparing (€/jaar)

Kies een goedkopere energieleverancier

1

€

0

2,20

0,00

€

-

€

132

Verklein de gasaansluiting naar G6 Totaal

1

€

200

7,32

0,46

€

-

€

438

€

-

€

570

Totaal % 0,00%

9,52%

CO2 besparing 0 kg Resterende energiekosten

€

0 kg

5.413

Totale investering Besparing (€) (%/jaar)

Verstandige keuze Aantal

TVT (jaar)

Elektriciteit besparing (€/jaar)

Gas besparing (€/jaar)

Kies een goedkopere energieleverancier

1

€

0

2,20

0,00

€

-

€

132

Verklein de gasaansluiting naar G6 Totaal

1

€

200

7,32

0,46

€

-

€

438

€

-

€

570

Totaal % 0,00%

9,52%

CO2 besparing 0 kg Resterende energiekosten

1403-3

€

0 kg

5.413

11 van 19

Totale investering Besparing (€) (%/jaar)

Ambitie Aantal

TVT (jaar)

Elektriciteit besparing (€/jaar)

Gas besparing (€/jaar)

Kies een goedkopere energieleverancier

1

€

0

2,20

0,00

€

-

€

132

Verklein de gasaansluiting naar G6 Vervang gloeilampen opslag met LED lampen

1

€

200

7,32

0,46

€

-

€

438

8

€

56

0,27

3,43

€

16,34

€

-

12

€

120

0,39

5,10

€

23,52

€

-

1

€

200

0,38

8,82

€

22,69

€

-

4

€

600

0,60

16,60

€

36,15

€

-

24

€

7.560

7,07

17,86

€

272,25

€

696

€

173,55

€

1.265

Vervang halogeenspots door LED spots Vervang de drankenkoeler door een normale koelkast Pas bewegingsdetectie toe in de kleedkamers Pas infraroodstralingsverwarming toe in de kantine en kleedruimtes Totaal Totaal % CO2 besparing in kg per jaar

-2,90%

21,15%

-459 kg

1782 kg

Resterende energiekosten €

4.891

Energieneutraal Als maatregelenpakket "ambitie" is gerealiseerd, is het energieverbuik fors gereduceerd. Echter is het ook mogelijk om de vereniging energieneutraal te maken. Hiervoor zijn de volgende maatregelen aan te bevelen:

Energieneutraal

Totale investering Besparing (€) (%/jaar)

Aantal

TVT (jaar)

Elektriciteit besparing (€/jaar)

Gas besparing (€/jaar)

Lucht-water warmtepomp + boiler 1

€

15.000

81

€

30.556

5,21 negatief

€

1.472

€

3.895

€

1.160

ZonPV panelen 65,12

7,84

CO2 besparing in kg per jaar 10303 kg

2856 kg

Resterende energiekosten € 1.312 * Noot: Er is c.a. 60 m2 nuttig dakoppervlak beschikbaar. Er is echter c.a. 131 m2 dakoppervlak benodigd om genoeg PV panelen te kunnen plaatsen om energieneutraal te kunnen worden. Omdat het een kleinverbruikaansluiting betreft mag er gesaldeerd worden. Een energieleverancier is verplicht om minimaal 5000 kWh te salderen. Er mag echter onbeperkt gesaldeerd worden, dit dient wel met een energieleverancier afgesproken te worden.

1403-3

12 van 19

Transportbewegingen Naast energieverbruik van de gebouwen en het terrein, bestaat er ook energieverbruik van transportbewegingen van en naar de vereniging. De transportbewegingen van Isala '96 zijn als volgt: Transportbewegingen*

Aantal per jaar

Kilometers (jaar)

Benzine verbruik (liter/jaar)

Diezel verbruik (liter/jaar)

CO2 Uitstoot (kg/jaar)

2400

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

480

2880

129

53

445

820

82000

3.663

1.503

12.675

Eigen leden op de fiets Eigen leden met de auto Bezoekers met de auto

Totaal

CO2 uitstoot in kg per jaar totaal 13.120 CO2 uitstoot in kg per jaar per lid 44 *Voor bovenstaande berekeningen is gebruik gemaakt van het maatwerkrapport van het CBS "brandstofverbruik en CO2-uitstoot van personenauto's, 2011".

Samenvatting

kg CO2

kg CO2 per lid Energiekosten

Energiekosten Investering per lid Investering per lid

Huidig Na uitvoeren pakket "snelle winst" Na uitvoeren pakket "verstandige keuze" Na uitvoeren pakket "ambitie" Na uitvoeren pakket "energieneutraal" Huidig door transportbewegingen

1403-3

10.587

26

€

5.983

€

19,94

€

-

€

-

10.587

26

€

5.413

€

18,04

€

200

€

0,67

10.587

26

€

5.413

€

18,04

€

200

€

0,67

9.264

23

€

4.891

€

16,30

€

8.736

€

29,12

-

-

€

1.307

€

4,36

€

54.292

€

180,97

13.119

33

13 van 19

Maatregelen De maatregelen zijn in bijlage B nader uitgewerkt. Per geadviseerde maatregel is informatie opgenomen zodat u zich een beeld kunt vormen van de aspecten die een rol spelen bij de uitvoering van de maatregel. Met dit overzicht kunt u beoordelen of de maatregelen direct kunnen worden uitgevoerd of moeten worden ingepast in natuurlijke vervangmomenten zoals een restyling of verbouwing. Bijlage C geeft de quick wins aan: maatregelen die weinig tot niets kosten en vooral met energiebewustzijn te maken hebben. Financieringsmogelijkheden vanuit de provincie Overijssel De provincie Overijssel voert een actief beleid om energiebesparing bij bedrijven en particulieren te stimuleren. Sportverenigingen vormen een speciale doelgroep, omdat hier de beide eerdergenoemde groepen (bewoners en werknemers) elkaar ontmoeten en succesverhalen en goede voorbeelden van energiebesparing met elkaar kunnen delen. Om sportverenigingen te stimuleren kunnen zij gebruik maken van de onderstaande regelingen die voor MKB-bedrijven gelden. Geld-terug-actie: Voor investeringen vanaf € 4.000 kunt u aan deze regeling meedoen. U krijgt 25% terug op de maatregelen die u hebt uitgevoerd naar aanleiding van een energiescan of EPA-rapport. Het maximale teruggavebedrag is € 2.500. Voor de voorwaarden verwijzen u naar www.energiescanoverijssel.nl waarna u kunt doorlinken naar de provinciale regeling. Let op: bij energiebesparing is de insteek dat het energiegebruik wordt verminderd alvorens overgegaan wordt naar duurzame opwekking van energie. Daarbij is een investering in bijvoorbeeld energiezuinige verlichting veel kosteneffectiever (met een kortere terugverdientijd) dan in maatregelen voor duurzame energie. Maatregelen voor de opwekking van duurzame energie vallen dan ook niet onder deze regeling. MKB-Energielening: Voor investeringen van € 10.000 - € 100.000 kunt u een lening met aantrekkelijke rente aanvragen. Uw aanvraag dient u in bij het subsidieloket van provincie Overijssel. Na een technische toets krijgt u bericht of uw aanvraag in aanmerking komt. Met de aanvraagformulieren die u dan ontvangt, kunt u de lening aanvragen. Maatregelen die voor deze lening in aanmerking komen, zijn de maatregelen van de EIA-lijst (zie volgende paragraaf). Ga voor meer informatie en de voorwaarden naar www.overijssel.nl en zoek op ‘MKB-Energielening’.

DISCLAIMER (versie januari 2013) Aan dit rapport kunnen geen rechten worden ontleend. MKB-Nederland heeft uiterste zorg besteed aan de betrouwbaarheid en actualiteit van dit rapport en de door de adviseur te gebruiken cijfers en berekeningen/rekenmodellen. MKB-Nederland noch de adviseur is echter verantwoordelijk voor eventuele fouten, onvolledigheden of consequenties van dit rapport. Bij vragen kunt u de auteur van dit rapport raadplegen.

1403-3

14 van 19

Bijlage A

Overzicht kenmerken van gebouwen en installaties

Verwarming Type

Vermogen (kW)

Rendement (%)

Bouwjaar

Bijzonderheden

Cv-ketel

30

HR

onbekend

AWB

Cv-ketel

24

HR

2013

Nefit HR

Vermogen (kW)

Rendement (%)

Bouwjaar

Bijzonderheden

66

onbekend

onebekend

AO Smith

Warmwatervoorziening Type Gasboiler

Ventilatie Type

Hoeveelheid

Natuurlijke ventilatie

Vermogen (kW)

Bijzonderheden

Matig

Ventilatie regelingen Type

Bijzonderheden

Geen

Keukenapparatuur Type

Bijzonderheden

Elektrisch

Koelkast

Elektrisch

Vriezer

Elektrisch

Drankenkoeler met glazen ruit

Elektrisch

Koffiezetapparaat

Elektrisch

Magnetron

Elektrisch

Frituurpan

Verlichting Type

Vermogen (W)

Branduren (h)

Aantal

576

1

Verlichting kantine (halogeen)

126

Verlichting toiletten

100

144

1

Verlichting hal

36

576

1

Verlichting opslag TL

72

960

1

Verlichting keuken (halogeenspots)

90

576

1

Verlichting kleedkamers

664

960

1

Verlichting overig

31

960

1

Verlichting opslag (gloei)

75

960

1

Bijzonderheden

Verlichting regelingen Type Geen

Bijzonderheden

Bijlage B

Maatregelenoverzicht

1

Kies een goedkopere energieleverancier

Toelichting:

Door jaarlijks een nieuw energiecontract af te sluiten, heeft u altijd de scherpste energieprijs.

Investering:

€0

Besparing per jaar:

2,2% 0 m³ (€ 0)

TVT:

0 jaar

EIA-code: Uw situatie:

2

Verklein de gasaansluiting naar G6

Toelichting:

Uw huidige gasaansluiting is erg groot in relatie tot de opgestelde gastoestellen. U betaalt hierdoor onnodig veel vaste kosten.

Investering:

€ 200

Besparing per jaar:

7,32 % 0 m³ (€ 438)

TVT:

1 jaar

EIA-code: Uw situatie:

3

Vervang gloeilampen opslag met LED lampen

Toelichting:

LED verlichting verbruikt aanzienlijk minder energie dan gloeilampen. Tevens gaat een LED lamp veel langer mee dan een gloeilamp.

Investering:

€ 56

Besparing per jaar:

0,27% 72 kWh (€ 16,34)

TVT:

5,04 jaar

EIA-code: Uw situatie:

4

Vervang halogeenspots door LED spots

Toelichting:

LED verlichting verbruikt aanzienlijk minder energie dan halogeenlampen. Tevens gaat een LED lamp veel langer mee dan een halogeenlamp.

Investering:

€ 120

Besparing per jaar:

0,39% 104 kWh (€ 23,52)

TVT:

7,5 jaar

EIA-code: Uw situatie:

5

Pas infraroodstralingsverwarming toe in de kantine en de kleedkamers

Toelichting:

Stralingsverwarming werkt volgens hetzelfde principe als de zon. De stralingsverwarming verwarmt direct alle objecten in een ruimte, dus ook aanwezige personen. Met behulp van stralingspanelen wordt een directe verwarming gerealiseerd in tegenstelling tot indirecte verwarming met verhoging van de luchttemperatuur. In de praktijk blijkt dat de luchttemperatuur ongeveer 3 tot 5 graden lager kan zijn bij een gelijke gevoelswarmte.

Investering:

€ 7.560

Besparing per jaar:

17,86% 1013 m³ -1200 kWh (€ 423)

TVT:

14,81 jaar

EIA-code: Uw situatie:

Alle ruimtes worden maar een klein deel van het jaar verwarmd.

6

Vervang de drankenkoeler door een normale koelkast

Toelichting:

Een drankenkoeler is door de glazen ruit en verlichting veel minder zuinig dan een gewone koelkast.

Investering:

€ 200

Besparing per jaar:

0,38% 100 kWh (€ 22,69)

TVT:

13,3 jaar

EIA-code: Uw situatie:

De koelkasten in de keuken staan naast een radiator. Door extra roosters te plaatsen wordt warmte afgevoerd en gaan de koelkasten beter functioneren.

7

Pas bewegingsdetectie toe in de kleedkamers

Toelichting:

Een bewegingsdetector zorgt ervoor dat de verlichting alleen wordt ingeschakeld, als er iemand in de ruimte aanwezig is.

Investering:

€ 600

Besparing per jaar:

0,6 % 160 kWh (€ 36)

TVT: EIA-code: Uw situatie:

16,6 jaar

BIJLAGE C

Overzicht quick wins

Maatregel Algemeen Onderzoek de energiefactuur

Voer een energieonderzoek uit en stel haalbare projecten vast op het gebied van investeren en gedrag (energiebewustzijn).

Stel een energieverantwoordelijke functionaris aan

Omschrijving

Besparing

t.v.t.* jaren

Energiekosten zijn soms direct te verlagen door contractonderhandeling of gezamenlijke inkoop. Voor PV-panelen is de aansluiting van belang. Bij een aansluiting van 3x120 Amp is salderen (opgewekte elektriciteit terugleveren aan het net) soms niet mogelijk. Het is beter eerst het energiegebruik te verlagen, voordat overgegaan wordt naar duurzame energie. Energiebesparende maatregelen, zoals verlichting en isolatie, zijn daarnaast vaak kosteneffectiever dan zonnepanelen (PV). Gebruik dit onderzoek om besef van het energiegebruik te verkrijgen en vervolgstappen te plannen voor het verlagen van het energiegebruik naar bijvoorbeeld energieneutraal alvorens meteen te starten met de installatie van PV-panelen voor bijvoorbeeld een duurzame uitstraling. Door iemand verantwoordelijk te maken voor de opvolging van energiebesparende maatregelen wordt geborgd dat de maatregelen ook werkelijk worden uitgevoerd.

-

-

-

-

2-10%

-

Door logische groepen te definiëren die los van elkaar zijn te schakelen, is aparte in- en uitschakeling van verlichting en verwarming mogelijk. Voor een eerste ideevorming kan gebruik worden gemaakt van http://www.energiescanoverijssel.nl/besparingstipsvoor-ondernemers/verlichtingsscan/ Let op: berekeningen zijn gebaseerd op standaarduitgangspunten, zoals branduren en installatie. Vraag voor een specifiek advies een erkende (verlichtings)installateur. Denk bij koelingstoepassingen, waarbij temperatuurschommelingen geen probleem zijn zoals de koffie-, frisdrank- en snoepautomaat, ook bijvoorbeeld aan de pompen van de cv-installatie. Moderne cv-pompen gebruiken aanzienlijk minder energie dan oude cv-pompen. Bovendien kunnen cv-pompen tegen geringe meerkosten frequentiegeregeld worden uitgevoerd en vraaggestuurd werken. Denk aan deurrubbers, deurdrangers, PUR-schuim of kit. Gebruik leidingisolatie.

5-30%

2-5

70-90%

1-5

10-50%

1

30-70%

1-3

1-5%

<1

1-5%

<1

Dit is vooral effectief bij radiatoren tegen buitenmuren. Kijk naar de plaatsing van banken of aftimmeringen rond radiatoren. Voor verkeersruimtes is een temperatuur van 1415°C voldoende. Plaats in ruimtes die niet vaak gebruikt worden, thermostaatkranen met klokfunctie. Pas consequent nachtverlaging toe door een digitale thermostaat te gebruiken. Controleer de instelling van de thermostaat regelmatig en zorg voor een juiste instelling in weekeinden en vakanties.

1-5%

1-3

5-10%

1-10

5-30%

1-10

2%

<1

Onderhoud, vervanging, gebouw Denk bij een verbouwing na over een andere verdeling van de elektra- en verwarmingssectoren. Denk bij de vervanging van verlichting (gloeilampen, halogeen en tl) aan energiezuinige exemplaren

Plaats tijdschakelaars waar mogelijk

Vervang oude cv-pompen door A-label pompen

Zorg voor een goede kierafdichting Isoleer warmwaterleidingen Plaats radiatorfolie en zorg dat radiatoren hun warmte kunnen afgeven Plaats thermostaatkranen in verkeersruimtes

Plaats een klokschakeling op de thermostaat.

Maatregel

Omschrijving

Besparing

Zorg voor waterzijdige inregeling van de radiatoren

Dit is het instellen van de maximum doorstroming van de radiatoren en een eenmalige handeling door een erkend installateur, waarmee de maximale doorstroomopeningen van de radiatorkranen op elkaar worden afgesteld. De juiste instelling is afhankelijk van de afstand van de radiator tot de ketel. Hoe verder weg, hoe minder druk er zal zijn, en hoe groter de opening. Gebruikers kunnen de kraan nog steeds gebruiken maar de doorstroming is beperkt. Laat dit wel beoordelen door een deskundige en maak waar mogelijk de combinatie met daglichtregeling.

5-10%

t.v.t.* jaren <1

5-50%

3-10

Bij vervanging van kozijnen of glas is hr++-glas direct rendabel. Denk bij de vervanging van vloerbedekking aan een extra isolerende laag en isoleer zo nodig de kruipruimte. Door een temperatuursensor op de noordgevel wordt de watertemperatuur in de verwarmingsinstallatie afhankelijk gemaakt van de buitentemperatuur (hoe kouder het buiten is des te warmer worden de radiatoren).

5-15%

3-20

5-10%

4-8

Maak afspraken over de verlichtingsdiscipline (aan/uitzetten) en zorg dat de technische eisen van de installatie hierin zijn meegenomen. Sommige verlichting kan bijvoorbeeld niet tussendoor uitgezet worden. Werk bijvoorbeeld met posters of stickers om de aandacht hierop te vestigen.

5-20%

-

2-10%

-

Denk hierbij aan het (jaarlijks) schoonmaken van de achterzijde van koelapparatuur, het ontdooien van koelkasten (bij een ijslaag van 2 mm op het koelelement gebruikt de koelkast al 10% meer stroom), ontkalken van warmwatertoestellen. Denk ook aan magnetron, cv-installatie, printer, modem en oplaadbare telefoons. Maak eventueel gebruik van tijdschakelaars.

1-4%

-

2%

<1

Plaats aanwezigheidsdetectie voor het schakelen van verlichting in bijvoorbeeld wc’s. Isoleer glas, kozijnen, gevels, vloer en dak

Pas een weersafhankelijke regeling toe op uw cv

Gedrag Laat geen installaties onnodig aan staan

Laat geen verlichting of verwarming aan in ruimtes die niet gebruikt worden. Neem standaard activiteiten op in de schoonmaakplanning

Laat geen apparaten onnodig stand-by staan

Duurzame energie maatregelen Onderzoek de aanschaf van zonne-PV (voor elektriciteit), zonne-collectoren (voor warm water) of een houtkachel. t.v.t. = terugverdientijd

Zie ook de duurzame energiescan op http://www.energiescanoverijssel.nl/besparingstipsvoor-ondernemers/duurzame-scan/