QuickScan Energiebesparing Rudolf Steiner School Memlingstraat 2 te Krimpen a/d IJssel
(haven 2600) Heijplaat RDM Centraal Magazijn Postbus 11314 3004 EH Rotterdam
[email protected] 0 1 0 - 4 6 2 62 02
Borgch bouw- 8t energieadvies Brouwersdijk 40 3314 GS Dordrecht 0 7 8 - 2 0 0 0 374
M P D u b o S Borgch | b o u w - S energieadvies
QuickScan Rudolf Steiner School Memlìngstraat 2, Maassluis
INHOUD
2
INHOUD
3 1.1
3
INLEIDING
3
1.2 1.3
INSTALLATIETECHNİSCH
3
1.4
GEBRUIKSTIJDEN
3
1.5
GETROFFEN MAATREGELEN
4
1.6
CONCLUSIE 8l RESULTATEN
4 6
2.1
6
2.2
6 S
3.1
8
3.2
8
3.3
8 9
4.1
10
4.2
10
4.3
11
4.4
11
4.5
12
4.6
12
4.7
13
4.8
13
4.9
14
4.10
14
4.11
15
4.12
15
4.13
16 Bijlage A - tekening van het pand
2
M P D u b o S Borgch | b o u w - S energieadvies
QuickScan Rudolf Steiner School Memlingstraat 2, Maassluis
1. OMSCHRIJVING SITUATIE 1.1 INLEIDING Tijdens het bezoek op donderdag 20 maart 2015 hebben we de school geïnspecteerd en daarbij gelet op de energetische kwaliteit van het gebouw, de technische installatie en de verlichting. Het doei van de QuickScan is om de isolatiewaarde energieverbruik
van de verschillende
gebouwonderdelen
en het
in kaart te brengen. Tevens wordt gekeken naar de juiste energiemaatregelen
daarbij de globale investeringskosten
en de terugverdientijden
van de
met
investering.
De verwarmingsinstallatie heeft in principe een goed rendement. Een stookrapport zal uitwijzen of deze daadwerkelijk optimaal rendeert. Bouwkundig is het gebouw deels geïsoleerd (dak, ramen) en deels niet (muren, vloer). Het blijkt dat er enkele goede besparingsmogelijkheden zijn. In dit rapport vindt u deze terug, inclusief de geschatte terugverdientijden. Wij wijzen er in dit verband op dat dit rapport indicatief is en dat defnitieve kosten/prijsopgaven kunnen afwijken van deze getallen.
1.2 BOUWKUNDIG OBJECT
BOUWDEEL
ENERGETISCHE STATUS
SCHOOL
VLOER GEVEL
De betonnen vloer is niet geïsoleerd Spouwmuur is niet geïsoleerd
BEGLAZING
Er is overal HR+ beglazing aanwezig, echter deels lek
DAK
Dak is matig geïsoleerd
Z
1.3 INSTALLATIETECHNISCH ONDERDEEL VERWARMING
BOUWDEEL OPWEKKING
ENERGETISCHE STATUS HR107-ketels
DISTRIBUTIE
Leidingisolatie cv-leidingen met lage isolatiewaarde is deels niet meer aanwezig. Thermostaatknoppen verouderd, mogelijk niet meer goed werkend. Tevens lekkage op verdeler vloerverwarming geconstateerd.
REGELING
Klok, aan-uit, ruimtethermostaat,
TAPWATER
HR-warmwater, combiketel
VERLICHTING
LOKALEN
VENTILATIE
NATUURLIJKE VENTILATIE
Verlichting TL8, vertrekschakeling, soms met scheiding tussen gang- en buitenzijde
VERKEERSRUIMTEN Spaarlampen, vertrekschakeling Er wordt geen lucht afgezogen, behalve in de aula. Dit betekent dat het overigde deel van het gebouw volledig 'natuurlijk' ventileert. Hoewel dit voor het energieverbruik niet verkeerd is, dient er gelet te worden op het binnenklimaat: verse lucht is noodzakelijk, zeker in een school.
1.4 GEBRUIKSTIJDEN De ingeregelde gebruikstijden zijn niet geïnventariseerd. 3
c
M P D u b o S Borgch | b o u w - S energieadvies
QuickScan Rudolf Steiner School Memlìngstraat 2, Maassluis
1.5 GETROFFEN MAATREGELEN De volgende energiebesparende maatregelen zijn reeds getroffen: Op het dak is reeds isolatie aanwezig. Deskundig onderzoek heeft echter uitgewezen dat zowel de isolatie als de bevestigingsmiddelen aan slijtage onderhevig zijn en vervangen dienen te worden. Er is HR+ beglazing toegepast. Lekkage van deze ruiten betekent echter ook dat het isolerende gas dat zich tussen de twee ruiten bevindt, verdwenen is. Er bevinden zich reeds HR107-ketels in het gebouw. Deze dienen echter wel beter afgesteld te worden.
1.6 CONCLUSIE 8l RESULTATEN De besparingen altijd per enkele maatregel ten opzichte van de huidige situatie. Indien er meerdere maatregelen gecombineerd worden, wordt per maatregel minder terugverdiend: Hoe energiezuiniger het pand, hoe minder er procentueel bespaard kan worden. Desondanks geven wij toch een inschatting hoeveel er bespaard kan worden bij toepassing van alle maatregelen. Hieraan kunnen echter geen rechten worden ontleend.
toekomende besparing op gas m vloerisolatie
1656
m spouwmuurisolatie vervangen beglazing m vervangen dakisolatie ! leidingisolatie radiatorfolie r/-.
inregelen installatie j monitoring nieuw verbruik
1 * 4:-,
4
M P D u b o S Borgch | b o u w - S energieadvies
QuickScan Rudolf Steiner School Memlingstraat 2, Maassluis
De elektriciteitsbehoefte kan in principe volledig gedekt worden door zuiniger verlichting en pvcellen. Let op: na toepassing van LED-verlichting dient het elektriciteitsverbruik opnieuw geprognotiseerd te worden om de benodigde PV-capaciteit te berekenen.
besparing op elektra 07o D
n LED-verlichting m PV-cellen nieuw verbruik 737o
5
M P D u b o S Borgch | b o u w - S energieadvies
QuickScan Rudolf Steiner School Memlìngstraat 2, Maassluis
2. FEITELIJK V E R B R U I K 2.1 Geregistreerd verbruik Gebouwoppervlak ca. 1.036 m , gemiddeld ca. 3,7 m hoog 1
Gasverbruik per jaar
1
16.595 m3
Per m vloeroppervlak:
16,0 m
Per m gebouwinhoud:
4,3 m
Per m vloeroppervlak:
14,6 kWh
2
3
Elektraverbruik per jaar
15.132 kWh
2.2 Vergelijking met gemiddelde scholen
2
3
3
1
gasverbruik
18,00 16,00 14,00 12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 2,00 0,00 RSS
I!
B v e r b r u i k m3
gasAn2 g e b o u w
gemiddeld
In de QuickScan vergelijken we het pand met andere panden http://www.scholenkriigenenerRie.nl/docs/factsheetenergiegegevenspo.pdf 1
6
in
dezelfde
sector.
Bron;
M P D u b o S Borgch | b o u w - S energieadvies
QuickScan Rudolf Steiner School Memlingstraat 2, Maassluis
elektriciteit
20,00 18,00 16,00 14,00 12,00 m verbruik kWhZm2 g e b o u w
10,00 8,00 6,00 4,00 2,00 0,00 R.SS
gemiddeld
7
M P D u b o S Borgch | b o u w - S energieadvies
QuickScan Rudolf Steiner School Memlingstraat 2, Maassluis
3. ANALYSE 3.1 Gebouw Het gebouw met zijn verschillende ruimten is tijdens de bouw niet geïsoleerd. Bij een latere uitbreiding met de aula is wél isolatie meegenomen. Hoe dit alsnog verbeterd kan worden en wat het rendement daar van is, wordt in hoofdstuk 4 meegenomen.
3.2 Installatie De verwarmingsinstallatie bestaat uit hoogrendementsketels die energiezuinig kunnen functioneren. Optimale afstelling hiervan en inregeling qua gebruikstijden is nodig om het verbruik verder naar beneden t e krijgen. De warmwaterbereiding wordt gedaan door HR-combiketel. Deze is in de nabijheid van de tappunten geïnstalleerd, waardoor er zuinig en comfortabel water wordt gedistribueerd. De natuurlijke ventilatie zorgt voor weinig energieverspilling. Echter: omdat een goed binnenklimaat vooral in schoolgebouwen van essentieel belang is, is het raadzaam om de gebruikte lucht af te voeren. Om dit op een energiebesparende manier wijze te realiseren, is vraaggestuurde ventilatie aan te bevelen. Een deel van de nodige energie kan worden opgewekt met zonnepanelen. Zie hiervoor verder hoofdstuk 4.
3.3 Gebruik De regeling van de verwarmingsinstallatie is niet geïnventariseerd.
Onduidelijk is hoeveel het
systeem gebruikt op het moment dat er niemand aanwezig is op de school. Ook ís niet duidelijk hoe 'ruim' de gebruikstijden zijn ingeprogrammeerd. Navraag bij de installateur kan helderheid geven. Voor efficiënt afstellen van de installatie is echter noodzakelijk dat verbruik én binnentemperatuur gedurende een periode wordt gemonitord.
8
M P D u b o S Borgen | b o u w - S energieadvies
QuickScan Rudolf Steiner School Memlìngstraat 2, Maassluis
4. OPLOSSINGEN We bekijken uw gebouw vanuit de zogenaamde Trias Energetica:
TRIAS ENERGETICA
1
2
Energie -drie-stappen - plan
bv. ctoof|KĴr?ven isolatie, «nergiezumige verlichting, „
Beperking v*n de energievraag
Gebruik van duurxame energie
pr
bv. zonneboiler, windmolens, warmtepomp, zonnepanelen, „
naar een lagere milieu-impact Efficient gebruik vin fossiele brandstoffen
V
bv. hoge-rendementsketel
De onderstaande maatregelen zijn ook op deze wijze gegroepeerd. Alleen de maatregelen met een terugverdientijd van minder dan 20 jaar zijn in dit advies vermeld. U vindt dit aangegeven met de volgende symbolen. De genoemde prijzen zijn inclusief BTW en directie kosten. Wel zijn ze indicatief en moet prijsopgave door de leverancier of aannemer uitsluitsel hierover geven.
A
QuickWin terugverdientijd minder dan 5 jaar
B
Zeer besparend terugverdientijd tussen 5 en 10 mar
C
Besparend terugverdientijd t ussen 10 en 20 jaar
Matig besparend terugverdienĩ'id
^O t ao t
Soms hebben deze maatregelen direct gevolg voor uw beleving van comfort in het gebouw. In dit geval voorzien we de maatregel van deze aanduiding:
M P D u b o S Borgch | b o u w - S energieadvies
QuickScan Rudolf Steiner School Memlingstraat 2, Maassluis
4.1 Isolatie van de vloer In de school is een niet-geïso leerde betonvloer aanwezig. Het aanbrengen van vloerisolatie zorgt voor meer comfort en kan zonder overlast worden Zeer besparend
uitgevoerd.
Gezien
de
constructie
(beton)
en
de
toegankelijkheid
îervgvemiĩnītíQ īussen
adviseren wij hier PUR-isolatie toe t e passen. De ventilatie van de
5 ep lOţaar
ES
kruipruimte dient wel in tact te worden gehouden.
Oplossing
PUR-isolatie, lOOmm, ca. 615 m
Prijs per m2 (gemonteerd)
C 25,- t o t C 35,-
Besparing per jaar per m2 geïsoleerd oppervlak
ca. 5 m3 (C 3,-)
Terugverdientijd
8-11 jaar
2
4.2 Isolerende beglazing De ramen van de school zijn van HR+ glas. Veel van deze beglazing is echter lek, waardoor het effect van het HR deels verloren gaat. Gekeken kan
â Matig besparend
worden of deels HR++ glas teruggeplaatst kan worden.
eruÿverdlentījd
^
3
Oplossing
HR* beglazing vervangen, door nieuwe (identiek)
Prijs per m2 (gemonteerd)
C 150,- HR+ f C 160,- HR++ (excl. schilderwerk)
Besparing per jaar per m2
ca. 3 m gas (C 2,-) in geval van HR* en ca. 6 m gas (C 4,-) in geval van HR** beglazing
Terugverdientijd
> 20 jaar
3
Er is reeds opdracht verstrekt om de beglazing t e vervangen.
10
3
M P D u b o S Borgen | bouw-81 en ergieadvies
QuickScan Rudolf Stein er School Memlìn gstraat 2, Maassluis
4.3 Isolatie van het dak Warme lucht stijgt. Isolatie van het dak is daarom direct besparen d en draagt ook bij aan het comfort in de school. Als de dakbedekkin g aan vernieuwing toe is, adviseren
wij zoveel mogelijk isolatie aan
B
te
Zeer besparend terugvērdientifd ŕuiíŕrt 5 err ĩOjaar
brengen.Gezien de huidige gebreken is de totale vervan gin g van het dakpakket reeds in opdracht gegeven . De meerprijs van
de isolatie
staat in on derstaan d overzicht.
®
Memlìngstraat 2
Oplossing
Gemiddeld 80mm P IR-isolatie bij aanbrengen dakbedekking, (van Rc 2,5 - Rc ^ , 2 )
Prijs per m2 (gemonteerd)
C 20,- (meerprijs)
Besparing per jaar per m2
ca. 3 m3 (C 2,-)
Terugverdientijd
6-10 jaar
nieuwe
Er is reeds opdracht verstrekt om de beglazing te vervangen.
4.4 Spouwmuurisolatie Het isoleren van de spouwmuur is een relatief goedkope exercitie. Door middel van het boren van gaten in de spouwmuur kan eenvoudig isolatiemateriaal
^
worden Besparend
ingebracht. Gezien de toestand
t ĩĚruÿveľďíĚīì iïd
russen
van de spouwmuur (op sommige plaatsen vochtig) en de kwaliteit van de voegen (soms beschadigd) wordt geadviseerd om pskorrels verlijmd in te brengen. Dit zorgt naast isolatie ook voor een waterkerende laag in de spouw.
Oplossing
PS-HR parels in de spouw aanbrengen.
Prijs per m2 (gemonteerd)
C 3 5 , - t o t C45,-
Besparing per jaar per m2
ca. 5 m3 (C 3,-)
Terugverdientijd
10 - 1 5 jaar
11
M P D u b o S Borgch | b o u w - S energieadvies
QuickScan Rudolf Steiner School Memlingstraat 2, Maassluis
4.5 Isoleren van de Leidingen De isolatie van cv-leidingen onder vloer is verouderd/gescheurd. Deze moet worden vervangen door goede isolatie, bijvoorbeeld in de vorm van steenwolschalen. De appendages in de cv-ruimte kunnen ook worden geïsoleerd.
Zeer besparend teīuŭveĩdientiīd t ussen 5 en 10 jaar
Oplossing
Isolerende mantelbuizen, steenwol met aluminium
Prijs per m l (gemonteerd) Besparing per jaar per m l
C 2 5 , - t o t C 30,-
Terugverdientijd
10 jaar
ca. 4 m3 (C 2,40)
4.6 Ra dia torfolie Folie tegen óf de achterzijde van de radiator, óf tegen de buitenmuur aan, weerkaatst
warmtestraling en voorkomt
dat de
buitenmuur
onnodig wordt opgewarmd. De kosten zijn laag, het aanbrengen is
OuickWín terugverdientijd ť 5 jaor
eenvoudig.
Oplossing
Radiatorfolie
Prijs per 10 m (gemonteerd) Besparing per jaar per 10 m2
C70,-
Terugverdientijd
5 jaar
z
ca. 20 m3 (C 14,-)
12
M P D u b o S Borgch | b o u w - S energieadvies
QuickScan Rudolf Steiner School Memlingstraat 2, Maassluis
4.7 Mechanische Ventila tie Er is geen mechanische ventilatie aanwezig in de lokalen. Om te zorgen voor een goed binnenklimaat, is verversing van de lucht echter wel noodzakelijk. Wij adviseren om de binnelucht mechanisch te afzuigen, vraaggestuurd. Liefst door het monteren van een C 0
2
laten
verbetering
meter,
eventueel m e t e e n bewegingssensor.
Oplossing
Installeren vraaggestuurde, bewegingssensor
Prijs
C 38.000,-
Meerprijs C 0 sturing
C 2.500,-
Besparing per jaar
n.v.t.
Terugverdientijd
n.v.t.
2
mechanische
afzuiging,
4.8 Plaatsen Zonnepanelen Het dak van de school biedt voldoende plaats voor zonnepanelen. Ook is de oriëntatie vrij gunstig. Er zal wel rekening gehouden moeten worden met eventuele obstabels ^ f l M e m l
i
B
Zeer besparend tĚfugvĚfíSiĘ-ntiļii WSSĚ n 5 en 10 jaar
op het dak. Er zij n diverse fiscale regelingen mogelij k van toepassing, waardoor het investering ín zonne-energie lager kan worden. Wij onderzoeken voor u graag de mogeli j kheden. In dit overzicht zij n 80 stuks zonnepanelen meegenomen die het energieverbruik globaal dekken.
Oplossing
Zonnepanelen, 80 stuks
Investering 80 zonnepanelen
Ca. C 33.540,- [na terugvragen btw]
Besparing per jaar
ca. 16.000 kWh *0,20 ^ C 3.200,-
Terugverdientijd
Ca. 10 jaar
13
M P D u b o S Borgen | bouw-81 energieadvies
QuickScan Rudolf Steiner School Memlìngstraat 2, Maassluis
4.9 Energiemonitoring Het laten monitoren van uw energieverbruik door een deskundig adviseur is erg rendabel. Door het real-time inzicht geven in uw verbruik, kan er direct advies worden gegeven over de inregeling en afstelling van uw installatie. Er zijn diverse vormen en abonnementen
A
Quick Win íe rvçĮverdienĩijd *5 }Qar
mogelijk. H
BraodslûŤ [rriļt G dagen
li
ì0
|
' ' l
A ì
- Ķ
I 0
Ū
'JU.
•ATT ' * t TVi V'i'i r! 1 ; ; - I rn1 m'ï 1
?
4
6
S
m
iir
i(
IŪ
I r. - d^.Jľpiui 21 rfd*tïr ISÎŕ I 1- w o r H d * 20 oltwbef ÌK9 I — į . Anjdjfl ] ļ tü.\oh*r | W I—I - auinUK 19 ctoofecr 199!)
V 12
İ
įïïĥ
•r-. ^ İŗ 14 lí
ÌL. Ļ IS
20
i 2?.
F—^ . ioftí*« ottofe 1539 I I í.*?ťLų IS aklafcft 199* I I v n j ^ 15 «ŵitffcfí IMS ř - ^ - dotrferdiuj 14 okwber 19»
Oplossing
Energiemonitoring
Abonnement / j a a r
C 500,-
Besparing per jaar
Variabel, van C 100,- t o t ê 1000,-
Terugverdientijd
1 tot 5 jaar
4.10 Inregelen CV-insta lla tie Tijdens ons bezoek aan het pand is er geen stookrapport aangetroffen bij de cv-ketels. Een stookrapport geeft weer wat het rendement is van de
CV-installatie
jaarlijks
en
tijdens
dient
Quick Wín terugvertiìeníìjd < S jaar
de
onderhoudsbeurt opgemaakt te worden. Naar aanleiding hiervan kan de installatie worden bijgesteld. Tevens dient, zoals eerder genoemd, de tijdschakeling nauwkeurig worden bekeken, om onnodige branduren te voorkomen.
Oplossing
Stookrapport, inregelen installatie
Meerprijs t.o.v. onderhoud Besparing per jaar
C 100,-tot C 1.000,-
Terugverdientijd
1 tot 5 jaar
Variabel
14
te
M P D u b o S Borgch | b o u w - S energieadvies
QuickScan Rudolf Steiner School Memlingstraat 2, Maassluis
4.11 Thermostaatknoppen Goed functioneren radiatoren verhogen het klimaat in de ruimte. Op veel radiatoren zijn thermostaatknoppen aanwezig. Deze zijn echter Verbetering
vrij oud en functioneren niet overal
meer
goed.
Daarom
bevelen wij aan deze t e vervangen. COMFORT
Oplossing
40 stuks thermostatische radiatorafsluíters
Prijs
C 3.400,-
Besparing per jaar
n.v.t.
Terugverdientijd
n.v.t.
4.12 LED verlichting lokalen
ç Besparend
De huidige TL8-verlichting in de lokalen wordt vervangen door LED-
terugverdientijd tussen ÌO en 20 jaar
retrofit verlichting. De besparing is ca. 6-7 W a t t / m . De besparing is 2
relatief laag vanwege de aanwezige daglichtschakeling. Hierdoor wordt al deels voorkomen dat de verlichting onnodig aanstaat. Wordt het aantal branduren van een LED-lamp vergeleken met de huidige TL-verlichting,
met
inbegrip
de
kosten
voor
het
vervangen van defecte verlichting, dan is deze maatregel op langere termijn (10-20 jaar) rendabel. Voor het toepassen van LED-retrofit verlichting dient er een kleine aanpassing van het armatuur gedaan te worden.
Uitbreiding
middels
nieuwe
armaturen is efficiënter maar vraagt een hogere investering.
Oplossing
Vervangen TL8 verlichting door aanwezigheidssensor en daglichtsensor
Prijs voor 1 armatuur, 2 lampen
C15,-t2xC60,-
Besparing
6-7 W a t t / m 2
Terugverdientijd
10-20 jaar, afhankelijk van de brandtijd per dag.
15
LED-retrofit,
M P D u b o S Borgch | b o u w - S en ergieadvies
QuickScan Rudolf Stein er School Memlin gstraat 2, Maassluis
4.13 LED verlichting verkeersruimten De huidige spaarlampen in de verkeersruimten worden vervan gen door LED-verlichting. De meest een voudige wijze van vervan gen is door middel van LED-lampen met stan daard-fittin g. Voor meer lichtopbren gst
Besparend īeiugverdientiļd russen ĨOen 2ŭjaai
kan er gekozen worden voor grotere LED-armaturen .
Oplossing
Vervangen Spaarlampen door LED-lampen
Prijs voor 1 lamp * vervangen
C55,-
Besparing
4 Watt/m 2
Terugverdientijd
10-20 jaar, afhankelijk van de brandtijd per dag.
16
toilet f j ŵ t a a l
podium 20 +/+P
aula 400 -AP keuken lerarenrulmte
ff 51
gang^w
m
8
^ entree
gang
Sm
1
^
leslokaal
ging
peuters
I*»
cv ruimte
Renvooi
tollettŕi leslokaal
leslokaal
kleuters
kleuters
HV noodverlichting
TI
leslokaal
L. J
berging e.d
I ŗjĵj ļ transparant noodverlichting
co
zeļfsluitendedeur30mtn.wbdbo brandscfieldtng 30 mín. wbdfao
Plattegrond kelder 2600 -p X-
-gx-
-XX-
-^X~
47040
Plattegrond begane grond
- 7 ^
A
hand brandblustoestel
rookmeíder
Peil » 0
1
gang
leslokaal
KM fttìRM
İ
VI
leslokaal
RT-rulmte
leslokaal
ĮOļļ
V
[J t o i l e t t ń į ~
D
Plattegrond
slow whoop
tóeefmagneet
gang
X
drukknop ontruimingsinstallatle CO
brandslanghaspel
lol
7230
ontrulmtngsmeldcentrale
7300
XX
3300
7300 41930
xx
CT
leslokaal
Q
a
3300
7300
3680
X
20 lengte ki ml 19 diameter stang In 6 opening spultmoni