26‐4‐2011
Energie uit oppervlaktewater Thema: De theoretische benadering Dr. ir. Kees Wisse Ir. Kundert de Wit DWA installatie‐ en energieadvies Van Harlingen Grondwater Management BV Advies en projectmanagement
Inhoud • • • •
Open en gesloten, diep, ondiep Installatieconcepten Vereenvoudigde grafieken opbrengst Voorbeeld regeneratie
Van Harlingen Grondwater Management BV Advies en projectmanagement
1
26‐4‐2011
Dit deel is mede ondersteund door • Opdracht Technische raad TVVL
Van Harlingen Grondwater Management BV Advies en projectmanagement
Open en stromend oppervlaktewater
Van Harlingen Grondwater Management BV Advies en projectmanagement
2
26‐4‐2011
Gesloten en ondiep oppervlaktewater
Van Harlingen Grondwater Management BV Advies en projectmanagement
Installatieconcepten (1) WKO-WP met koudeladen ( tilit it) (utiliteit)
Lbk
Ruimtekoeling
Koude laden
Lbk
Ruimteverwarming
Warmtepomp Met piekketel
Ondergrondse installatie Warmte- / koudeopslag
Ondergrondse installatie Warmte- / koudeopslag
Van Harlingen Grondwater Management BV Advies en projectmanagement
3
26‐4‐2011
Installatieconcepten (2) WKO-WP met warmteladen (woningbouw)
Warmte laden
koeling
Tapwater
Warmtepomp
Ondergrondse installatie Warmte- / koudeopslag
Tapwater
Ruimteverwarming
Warmtepomp
Ondergrondse installatie Warmte- / koudeopslag
Van Harlingen Grondwater Management BV Advies en projectmanagement
Regeneratie en directe levering koude (1)
Van Harlingen Grondwater Management BV Advies en projectmanagement
4
26‐4‐2011
Regeneratie en directe levering koude (2)
Van Harlingen Grondwater Management BV Advies en projectmanagement
Regeneratie warmte
Bron: ISSO 80 Van Harlingen Grondwater Management BV Advies en projectmanagement
5
26‐4‐2011
Warmtebron wp (woningbouw)
Bron: ISSO 80
Van Harlingen Grondwater Management BV Advies en projectmanagement
Koude / directe energie / warmte: de temperatuur en het aantal uur
simulaties
Van Harlingen Grondwater Management BV Advies en projectmanagement
6
26‐4‐2011
Opbrengstdiagrammen kWh/m2 • Focus: regerenatie • Bepalende factoren: – Aantal warmtewisselaars tussen oppervlaktewater en bronnen – Temperatuurniveaus • Starten met laden Starten met laden • Temperatuur van de warme / koude bron
Van Harlingen Grondwater Management BV Advies en projectmanagement
Aantal warmtewisselaars en brontemperaturen: voorbeeld
Van Harlingen Grondwater Management BV Advies en projectmanagement
7
26‐4‐2011
Opbrengstdiagrammen kWh/m2
‐2 warmtewisselaars ‐temp. traject bronnen: 7‐12°C
Van Harlingen Grondwater Management BV Advies en projectmanagement
Opbrengst en temperatuurstijging • Koude laden zorgt voor opwarming van oppervlaktewater l kt t • Wet‐ en regelgeving (CIW): – Vuistregel: • opwarming < 3 °C t.o.v. achtergrondtemperatuur
– Niet gedefinieerd: middelingsperiode Niet gedefinieerd: middelingsperiode
• Extra diagram voor temperatuurstijging met 2 middelingsperiodes Van Harlingen Grondwater Management BV Advies en projectmanagement
8
26‐4‐2011
Diagram temperatuurstijging
‐2 warmtewisselaars ‐temp. traject bronnen: 7‐12°C
Van Harlingen Grondwater Management BV Advies en projectmanagement
Voorbeeld • Kantoor met 20.000 m2 • Concept met warmtepompen en energieopslag • Extra koude laden: 490 MWh • Stel temperatuurstijging < 3°C – Middelingsperiode worst case 1 dag
Van Harlingen Grondwater Management BV Advies en projectmanagement
9
26‐4‐2011
Koudeladen droge koeler in het voorbeeld
Bron: ISSO 81
Van Harlingen Grondwater Management BV Advies en projectmanagement
Koude laden met oppervlaktewater in voorbeeld Aantal Warmtewisselaars
Temperatuur warme bron
Benodigd oppervlak
Maximaal debiet
2
16°C
4080 m2 (20% BVO)
29 m3/h
2
12°C
4660 m2 (23% BVO)
49 m3/h
Van Harlingen Grondwater Management BV Advies en projectmanagement
10
26‐4‐2011
Tot slot • In rapportage: nog veel meer! • Ontwerpdiagrammen – Voor andere temperatuurtrajecten – Varianten voor het aantal warmtewisselaars
• Zelf rekenen: modelbeschrijving • AAN DE SLAG! AAN DE SLAG!
Van Harlingen Grondwater Management BV Advies en projectmanagement
11
