Energie- en prestatiemonitoring Onderdeel van integraal gebouwbeheer
CO2-Servicepunt Noord-Holland 9 november 2011 Machiel Karels CO2-Servicepunt Noord-Holland
Gebouwbeheer en energiemonitoring
Agenda 1. 2. 3. 4.
Wat willen we? Wat gebeurt er om ons heen? Wat er mogelijk is? Wat we zouden moeten doen?
CO2-Servicepunt Noord-Holland
Gebouwbeheer en energiemonitoring
1. Wat willen we? Strategische keuzes • • • • • •
Gezondheid en welbevinden Functionaliteit Energiezuinig Focus op laaghangend fruit Laagste NCW! Exploitatielasten
CO2-Servicepunt Noord-Holland
Gebouwbeheer en energiemonitoring
Afhankelijkheid/schaarste
CO2-Servicepunt Noord-Holland
Gebouwbeheer en energiemonitoring
2. Wat gebeurt er om ons heen? Energiekostenstijging consumentenprijs 0,700
0,500
gas gas: 6,1% stijging per jaar elektra: 4,5% stijgin per jaar
0,400 0,300 0,200 0,100
n00 ju l- 0 ja 0 n01 ju l- 0 ja 1 n02 ju l- 0 ja n 2 -0 3 ju l- 0 ja n 3 -0 4 ju l- 0 ja n 4 -0 5 ju l- 0 ja n 5 -0 6 ju l- 0 ja 6 n07 jul -0 ja 7 n08 jul -0 ja 8 n09 jul -0 ja 9 n10 jul -1 0
-
ja
€/kWh of €/m3
0,600
elektra
CO2-Servicepunt Noord-Holland
Gebouwbeheer en energiemonitoring
CO2-Servicepunt Noord-Holland
Gebouwbeheer en energiemonitoring
Financierbaarheid PV cumulatiev e kasstroom en eenvoudige terugverdientijd 2.500.000
2.000.000
euro
1.500.000
1.000.000
500.000
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
Kaspositie
-500.000
jaar
€ 2.500.000 € 2.000.000 € 1.500.000 € 1.000.000 € 500.000 €0 1
CO2-Servicepunt Noord-Holland
3
5
7
9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29
Gebouwbeheer en energiemonitoring
CO2-Servicepunt Noord-Holland
Gebouwbeheer en energiemonitoring
CO2-Servicepunt Noord-Holland
Gebouwbeheer en energiemonitoring
Trend 1: effect goed binnenmilieu
CO2-Servicepunt Noord-Holland
Gebouwbeheer en energiemonitoring
Perspectief duurzaam pand •
•
•
Kostenplaatje (kantoorpand) – Salariskosten € 2.500,- - 3.000 per m2 – Energiekosten € 12,- - € 18 per m2 ‘Batenplaatje’ jaarlijks – 5% productiviteitswinst: € 125,- - 150 per m2 – 2% lager ziekteverzuim: € 40,- - 60 per m2 – Lagere energiekosten: € 3,- - 8 per m2 – Hogere vastgoedwaarde: € 15,- - 30 per m2 Investeringsruimte? – Jaarlijks voordeel: minimaal € 185,- per m2 – Meerinvestering duurzaam pand: € 200,- - 400 per m2
CO2-Servicepunt Noord-Holland
Gebouwbeheer en energiemonitoring
Wat gebeurt er om ons heen? Samenvattend
• Comfort- en functionele eisen nemen toe. • Het wordt warmer – … binnen – … buiten • Energie wordt duurder, gas bovenaan • Bouwproces wordt kritischer • Duurzaamheid is waardecreatie
CO2-Servicepunt Noord-Holland
Gebouwbeheer en energiemonitoring
3. Wat er mogelijk is
Waar te beginnen…? SLOK-verplichtingen, VROM (ELI)verplichtingen, energiebedrijf, inzicht in gebouwen,
Meerjaren Onderhoud Plannen, Energielabels, Ondehroudscontracten, Diverse aannemers, duurzaamheid, budgetten,
Gezondheid en welbevinden CO2-Servicepunt Noord-Holland
Gebouwbeheer en energiemonitoring
• Waar te beginnen…? SLOK-verplichtingen, VROM (ELI)verplichtingen, energiebedrijf, inzicht in gebouwen,
Meerjaren Onderhoud Plannen, Energielabels, Ondehroudscontracten, Diverse aannemers, duurzaamheid, budgetten,
Gezondheid en welbevinden CO2-Servicepunt Noord-Holland
Gebouwbeheer en energiemonitoring
Keuzes energiereductie gemeentelijke gebouwen Waar zet je op in? A. Energiemonitoring
Twee routes B. Prestatiemonitoring
Keuze afhankelijk van gebouwtype en gebouwvoorraad
CO2-Servicepunt Noord-Holland
Gebouwbeheer en energiemonitoring
Spoor A: energiemonitoring • Centraal beleid (energie en milieu) • Vertaald naar een plan van aanpak • Doel: energiestromen: – Inzichtelijk – Beheersbaar – Reduceren • Duurzame toepassingen realiseren • Synergie!
Energiegebruik gebouw x
r eferentiegebruik normaal gebruik streefgebruik
12
ener giegebr uik
10
8 6 4 2 0
2008
2009
2010
jaar
CO2-Servicepunt Noord-Holland
Gebouwbeheer en energiemonitoring
Aanpak (1) • Energiescan – Energiehuishouding in kaart brengen – Besparingsmogelijkheden – Energiedoelstelling formuleren • Monitoring – Energiemeting – Website
CO2-Servicepunt Noord-Holland
Gebouwbeheer en energiemonitoring
Aanpak (2) • Meerjarenplan – – – –
Maatregelen vertalen naar kosten Spreiding kosten over natuurlijke momenten Bewaken kosten Toetsen resultaten
• Onderhoudscontracten – – – – –
Betrokkenheid onderhoudspartij Verbetering comfort Verbeteren kwaliteit onderhoud Integreren wettelijke verplichtingen Exploitatie kosten voor onderhoud en energie
CO2-Servicepunt Noord-Holland
Gebouwbeheer en energiemonitoring
Monitoringsysteem (1)
CO2-Servicepunt Noord-Holland
Gebouwbeheer en energiemonitoring
Monitoringsysteem (2)
CO2-Servicepunt Noord-Holland
Gebouwbeheer en energiemonitoring
Spoor B: prestatiemonitoring • Prestaties – Technisch functioneren – Comfort – Energie efficiency • Monitoring – Voortdurend volgen van een proces, meten, evalueren en terugkoppelen
CO2-Servicepunt Noord-Holland
Gebouwbeheer en energiemonitoring
Kunnen we prestaties definiëren? • Technisch functioneren – Is meetbaar of waarneembaar – Vertaalbaar in KPI’s – Getalsmatige scores • Comfort – Fysische parameters meten en vergelijken met model – Ervaringen van gebruikers van gebouw verzamelen – Veel overige invloedsgrootheden • Energie efficiency – Efficiency definiëren – meetvoorzieningen CO2-Servicepunt Noord-Holland
Gebouwbeheer en energiemonitoring
Levert prestatiemonitoring iets op? • Identificatie van onjuist ontworpen en/of geïnstalleerde onderdelen • Minder klachten van gebruikers • Energiebesparing (10 - 35%) • Besparing op kosten en mankracht (naar schatting 10 – 30 %)
CO2-Servicepunt Noord-Holland
Gebouwbeheer en energiemonitoring
Prestatiemonitoring begint met kijken en evalueren
CO2-Servicepunt Noord-Holland
Gebouwbeheer en energiemonitoring
Kier in de gevel CO2-Servicepunt Noord-Holland
Gebouwbeheer en energiemonitoring
CO2-Servicepunt Noord-Holland
Gebouwbeheer en energiemonitoring
CO2-Servicepunt Noord-Holland
Gebouwbeheer en energiemonitoring
CO2-Servicepunt Noord-Holland
Gebouwbeheer en energiemonitoring
CO2-Servicepunt Noord-Holland
Gebouwbeheer en energiemonitoring
CO2-Servicepunt Noord-Holland
Gebouwbeheer en energiemonitoring
CO2-Servicepunt Noord-Holland
Gebouwbeheer en energiemonitoring
CO2-Servicepunt Noord-Holland
Gebouwbeheer en energiemonitoring
CO2-Servicepunt Noord-Holland
Gebouwbeheer en energiemonitoring
Consequenties van onderprestatie • • • • • •
Klachten Scholen tot 10% lagere leerprestaties Kantoren 5 – 15 % minder productiviteit Trouble shooting door gebouwbeheer Hogere energie- en beheerkosten Waardevermindering gebouw
CO2-Servicepunt Noord-Holland
Gebouwbeheer en energiemonitoring
4. Wat zouden we moeten doen? Kernvragen • Wat is gemeentelijk beleid? – TVT-norm – GPR Gebouw eis – NCW criteria / TCO • Wat is de huidige 0-situatie? – Type gebouwen – Energiegebruik – Benchmark energiegebruik – Energielabels/maatwerkadvies CO2-Servicepunt Noord-Holland
Gebouwbeheer en energiemonitoring
Kernvragen • • • •
Onderhoudscontracten Inrichting MOP Relatie gebouwbeheerder Keuze: – Spoor A: implementatie – Spoor B: nieuwe contracten en implementatie
CO2-Servicepunt Noord-Holland
Gebouwbeheer en energiemonitoring
Stelling 1
Monitoring van prestaties van klimaat-installaties leidt alleen maar tot eindeloze discussies over ‘gebruikersgedrag’. Niet doen dus.
CO2-Servicepunt Noord-Holland
Gebouwbeheer en energiemonitoring
Stelling 2
Klimaatinstallaties moeten een gezond en comfortabel binnenklimaat bewerkstelligen. Om deze prestatie objectief te monitoren moet elk vertrek worden voorzien van sensoren.
CO2-Servicepunt Noord-Holland
Gebouwbeheer en energiemonitoring
Stelling 3
Opdrachtgevers maken zich drukker over stichtingskosten dan over prestatieborging. Zij krijgen de installaties die ze verdienen.
CO2-Servicepunt Noord-Holland
Gebouwbeheer en energiemonitoring
Stelling 4
Weg met de EPC! In plaats van theoretische sommen wordt het werkelijke energieverbruik de maat voor gebouwprestatie en daar wordt ook het gebouwlabel aan gekoppeld.
CO2-Servicepunt Noord-Holland
Gebouwbeheer en energiemonitoring
Bedankt voor uw aandacht!
Machiel Karels Telefoonnummer: 06 – 51 98 6094 CO2-Servicepunt Noord-Holland
Gebouwbeheer en energiemonitoring
Waarde duurzaam gebouw • Jones Lang LaSalle (maart 2009): meer vraag naar duurzame gebouwen (betere verhuurbaarheid) • DTZ Zadelhoff (januari 2009): gebruikers zijn bereid meer huur te betalen voor duurzaam pand • Onderzoek Universiteit van Maastricht (in samenwerking met Amerikaans Universiteit): duurzame gebouwen hebben 16% hoger rendement • Drijvende kracht: – Verlaging exploitatiekosten – Image – Duurzaam inkopen overheid
CO2-Servicepunt Noord-Holland
Gebouwbeheer en energiemonitoring