Energie en klimaat Heusden

Energie en klimaat Heusden

Page 1 of 21


In september 2013 heeft de VNG namens de Nederlandse gemeenten het SER akkoord voor duurzame groei getekend. Gemeenten staan voor de uitdaging om op lokaal niveau invulling te geven aan de noodzakelijke versnelling van de energietransitie. Bij de uitwerking van het akkoord zullen gemeenten onder

andere

werken

aan

decentrale

energieopwekking

en

energiebesparing

in

de

bestaande

woningvoorraad. Daarbij richten zij zich op het stimuleren, faciliteren en versterken van de Energieke samenleving. Om de gemeenten te ondersteunen, wordt door diverse partijen (VNG, Rijkswaterstaat, KING, Klimaatverbond, FairBusiness/VNG-International) samengewerkt aan een monitor om per gemeente in beeld te brengen hoe de energietransitie zich ontwikkelt. Gemeenten spannen zich al jaren in op het gebied van Energie & Klimaat en het werk aan de energietransitie is vaak al in volle gang. De hier gepresenteerde rapportage is een eerste resultaat van de genoemde samenwerking en put uit de rijke set van informatie die te vinden is in zowel de Lokale Duurzaamheidsmeter, de Klimaatmonitor als op www.waarstaatjegemeente.nl. De selectie van de gegevens die voor iedere gemeente gepresenteerd wordt, is gebaseerd op de doelstellingen van het VNG Ondersteuningsprogramma Energie. Waar de Lokale Duurzaamheidsmeter zich vooral richt op de beleidsambities en -inspanningen van gemeenten

(input

en

output),

gaan

de

Klimaatmonitor

en

Waarstaatjegemeente

vooral

over

maatschappelijke resultaten (outcome en effect). In deze rapportage leggen wij geen enkele relatie tussen de verschillende indicatoren. Alle indicatoren zijn echter wel van belang om ontwikkelingen in de samenleving te kunnen duiden en te kunnen analyseren. Deze rapportagevorm is voor de opstellers ook een test. Zij zijn in gesprek met gemeenten om onder andere met behulp van deze rapportage een doelmatige monitor te ontwikkelen die de gemeenten en de Energieke samenleving ondersteunt bij het anders omgaan met energie. Uw reactie horen zij graag. U kunt deze rechtstreeks richten aan [email protected]

DEEL 1 - MAATSCHAPPELIJKE TRENDS In dit deel presenteren we de belangrijkste trends binnen uw gemeente m.b.t. de thema's: 1. Energiegebruik Woningen 2. Energiegebbruik Maatschappelijk Vastgoed 3. Hernieuwbare Energie 4. Duurzame Mobiliteit

Energiegebruik Woningen

http://wsjg.databank.nl/Jive/JiveReportContents.ashx?report=kmo_enk&inp_geo=gemeente_797

23-6-2015


Page 2 of 21

In onderstaande trendgrafieken ziet u hoe het gemiddeld gas- en elektriciteitsgebruik van woningen in de gemeente Heusden zich ontwikkelen ten opzichte van de trend in gemeenten van vergelijkbare grootte, deze in de provincie en voor Nederland als geheel.

Gasgebruik alle woningtypes In 2012 ligt het gemiddeld gasgebruik van alle woningen in Heusden op 1.727 m3 tegen gemiddeld 1.643 m3 in de groep gemeenten uit dezelfde stedelijkheidsklasse.

Gasgebruik alle woningtypes gemiddeld standaardjaargebruik, periode 2004 - 2012 (m3)


23-6-2015


Page 3 of 21

Regionale ontwikkeling, periode 2004 - 2012 (%)

Elektriciteitsgebruik alle woningtypes In 2012 ligt het gemiddeld elektriciteitgebruik van alle woningen in Heusden op 3.750 kWh. Daarmee is het electriciteitsgebruik in Heusden in de groep gemeenten van vergelijkbare bevolkingsomvang (3.489 kWh).


23-6-2015


Page 4 of 21

Elektriciteitsgebruik alle woningtypes gemiddeld, periode 2004 - 2012 (kWh)


23-6-2015


Page 5 of 21

Regionale ontwikkeling, periode 2004 - 2012 (%)

Energieverbuik Maatschappelijk vastgoed Maatschappelijk vastgoed is vastgoed dat wordt gebruikt om een publieke functie te huisvesten. Onder maatschappelijk vastgoed vallen accommodaties voor onderwijs, sport, cultuur, zorg, welzijn en overheidsorganisaties.


23-6-2015


Page 6 of 21

Gasgebruik naar sector over de periode 2010-2012 (m3)

Let op: Wanneer een sector ontbreekt dan telt het geheel van sectoren niet op tot het totaal voor de betreffende jaargang.

Anders dan bij woningen gaat het bij maatschappelijk vastgoed om het daadwerkelijke gasgebruik, dus niet gecorrigeerd voor temperatuursinvloeden. Omdat 2010 een koud jaar (14% kouder dan gemiddeld) was was het gasgebruik in 2010 relatief hoog.

Elektriciteitsgebruik naar sector over de periode 2010-2012 (kWh)

Let op: Wanneer een sector ontbreekt dan telt het geheel van sectoren niet op tot het totaal voor de betreffende jaargang.


23-6-2015


Page 7 of 21

Hernieuwbare energie Hernieuwbare energie is een verzamelterm voor energie die uit hernieuwbare bron kan worden gewonnen. Het kenmerk van duurzame energie is dat de winning ervan niet leidt tot het uitputten van een voorraad, omdat gebruik wordt gemaakt van natuurlijke hulpbronnen die zichzelf steeds hernieuwen. In 2012 bedroeg de productie van hernieuwbare energie in Heusden 80 TJ, tegen gemiddeld 186 TJ in de groep gemeenten van vergelijkbare bevolkingsomvang. In

onderstaande

grafiek

ziet

u

hoe

het

aandeel

hernieuwbare

energie

(elektriciteit,

warmte,

voertuigbrandstoffen) zich in de gemeente Heusden ontwikkelt.

Hernieuwbare energie (%)

Installaties PV In de gemeente Heusden bevinden zich per 1 januari 2014 500 geregistreerde zonne-energie installaties met een totaal vermogen van 1.915 kWp In de referentiegroep staan gemiddeld 29.073 zonne-installaties opgesteld met een gemiddeld vermogen van 111.815 kWp. Aantal installaties en vermogen per 1.000 inw. op 1 januari 2014


23-6-2015


Page 8 of 21

44

11,6

38

10,0

52

11,7

38

9,6

Bron: Netbeheer Nederland

Vermogen PV-panelen (kWp) Gemiddelde over de periode 2004-2013


23-6-2015


Page 9 of 21

Windvermogen opgesteld op land (MW)

Duurzame mobiliteit M.b.t. het verduurzamen van mobiliteit zijn belangrijke aangrijpingspunten gelegen in de voertuigen en/of de brandstoffen. In onderstaande grafiek ziet u hoe het aantal personenauto's op aardgas, het aantal elektrische personenauto's en het aantal deelauto's in de gemeente zich ontwikkelen.

Auto's: aardgas, elektriciteit en gedeeld gebruik

In onderstaande grafiek ziet u hoe het aantal oplaadpunten voor elektrische auto's en het aantal tankpunten voor transitiebrandstoffen (biodiesel, bio-ethanol, (groen) gas), in de gemeente zich ontwikkelen.


23-6-2015


Page 10 of 21

(Semi-)publieke elektrische laadpunten en openbare tankpunten transitiebrandstof

DEEL 2 - BELEIDSAMBITIES EN INSPANNINGEN De Lokale Duurzaamheidsmeter biedt inzicht welke ambities en initiatieven een gemeente heeft op het gebied van duurzame ontwikkeling in brede zin. Het thema Klimaat & Energie is hierin sinds eind jaren '90 consistent meegenomen. In veel gemeenten maakt dit thema ook steeds meer deel uit van een bredere lokale duurzaamheidsagenda. Ten behoeve van het VNG Ondersteuningsprogramma Energie zijn hieronder de antwoorden op vragen die direct of indirect relateren aan het Energieakkoord, op een rijtje gezet. Hierbij is de volgende indeling aangehouden: 1. Borging Duurzaamheid/Klimaatbeleid binnen de gemeentelijke organisatie 2. Duurzame Bouw (woningen en maatschappelijk vastgoed) 3. Duurzame Mobiliteit 4. Hernieuwbare Energie 5. Energieke Samenleving Het onderstaande overzicht biedt een overzicht van lokale ambities en inspanningen. De antwoorden (ja/nee) staan naast de het % positieve antwoorden van alle deelnemers, waar mogelijk voor meerder periodes. Met verenigde krachten zal de vragenlijst Energie & Klimaat aangepast en nader uitgewerkt worden waarbij de behoefte van de gemeenten voorop wordt gesteld. Hieronder een overzicht van ambities en inspanningen van de gemeente Heusden (voor zover de vragenlijsten 2013/14 zijn ingevuld).

BORGING DUURZAAMHEID/KLIMAATBELEID


23-6-2015


Page 11 of 21

(% positief antwoord)

Strategische Visie

In uw gemeente is

78%

51%

21%

84%

50%

18%

84%

-

-

68%

-

-

65%

79%

36%

71%

62%

41%

69%

58%

33%

98%

90%

42%

duurzame ontwikkeling uitgewerkt in een strategische visie op lange termijn. Coalitieprogramma

Het huidig coalitieprogramma (20102014) hanteert duurzaamheid als uitgangsprincipe en heeft dit vertaald in bestuurlijke prioriteiten om duurzame ontwikkelingen te bevorderen.

Duurzaamheid structureel in beleids-, programma- en projectontwikkeling

In uw gemeente zijn richtlijnen ontwikkeld om ervoor zorg te dragen dat duurzaamheid op structurele wijze meegenomen wordt in beleids-, programma- en projectontwikkeling.

Verantwoordelijk lid binnen College B&W

Binnen het college van Burgemeester & Wethouders is een lid verantwoordelijk voor de verankering van duurzaamheid als uitgangsprincipe binnen de organisatie.

Duurzaam inkoopbeleid

Uw gemeente heeft formeel vastgelegd dat duurzaamheid het uitgangspunt is van haar inkoopbeleid

Duurzaamheid meegenomen in alle aanbestedingen

Uw gemeente hanteert criteria voor duurzaam inkopen door ze concreet en transparant mee te wegen in alle aanbestedingstrajecten.

Zowel primaire als secondaire inkopen duurzaam

Uw gemeente hanteert de criteria voor duurzaam inkopen voor zowel primaire als secundaire inkopen.

Gebruik groene stroom

Uw gemeente koopt voor haar eigen gebruik 100% groene stroom in (verlichting, gebouwen et cetera).


23-6-2015

Energie en klimaat Heusden Duurzame bedrijfsautos

Page 12 of 21 Bij aanschaf van

84%

64%

51%

59%

-

-

13%

-

-

32%

26%

-

78%

76%

-

42%

53%

-

77%

80%

59%

94%

89%

76%

59%

51%

-

bedrijfsautos speelt duurzaamheid een belangrijke rol en wordt uitgegaan van autos met minimaal een A of B label en waar mogelijk wordt gereden op groen gas of elektrisch. Reiskostenbeleid

Door middel van het Reiskostenbeleid van de eigen organisatie, wordt gebruik van OV/fiets in woonwerk/dienstreizen gestimuleerd en autogebruik ontmoedigd.

Gemeente vraagt leveranciers naar CO2-footprint

Uw gemeente vraagt (potentiele) leveranciers expliciet naar de CO2footprint of aantoonbare besparing, bijv. ahv de CO2-prestatieladder of het Milieubarometercertificaat.

Ambitie: klimaatneutrale organisatie in 2015

Uw gemeente draagt zorg om zelf als organisatie uiterlijk in 2015 klimaatneutraal te zijn.

Actueel klimaatbeleidsplan

Uw gemeente heeft een actueel klimaatbeleidsplan en geeft hieraan een hoge prioriteit.

Adaptatie aan klimaatverandering

Uw gemeente heeft de mogelijke gevolgen van klimaatverandering in kaart en de benodigde maatregelen voor adaptatie getroffen.

Structureel budget voor klimaatbeleid

Er is structureel budget gereserveerd op de begroting voor het klimaatbeleid.

Ambtenaar klimaatbeleid

Uw gemeente heeft een ambtenaar in dienst die specifiek aanstuurt op energiebesparing/duurzame energie/klimaatbeleid.

Lidmaatschap klimaatverbond

Uw gemeente is lid van het Klimaatverbond.


23-6-2015

Energie en klimaat Heusden Lid van ICLEI, Convenant of Mayors[1] e.d.

Page 13 of 21 Uw gemeente is lid van een

23%

14%

3%

77%

71%

31%

76%

62%

31%

41%

-

-

65%

73%

31%

56%

-

-

97%

79%

62%

of meerdere internationale samenwerkingsverbanden ter bevordering van duurzame ontwikkeling. Denk aan ICLEI (International Council for Local Environmental Initiatives) en het zogeheten Convenant of Mayors

DUURZAME BOUW (woningbouw en maatschappelijk vastgoed) (% positief antwoord)

Meetbare doelen mbt eigen gebouwen

Uw gemeente heeft meetbare doelen gesteld voor energiebesparing bij de gebouwen in gemeentelijk eigendom en/of beheer.

Meetbare doelen bestaande bouw

Uw gemeente heeft meetbare, ambitieuze doelen gesteld voor energiebesparing bij bestaande bouw.

Beschikbaarheid duurzaamheidslening

Uw gemeente biedt haar inwoners de mogelijkheid om een duurzaamheidslening af te sluiten om de woning energiezuinig te maken.

Meetbare doelen nieuwbouw

Uw gemeente heeft meetbare ambitieuze doelen gesteld voor energiebesparing bij nieuwbouw (ambitie = meer dan landelijk beleid, nb lokale Klimaatagenda EPC=0 in 2020).

Doorlichten nieuwbouw en grootschalige renovatie- of sloopplan.

Elk nieuwbouw- en grootschalig renovatie- of sloopplan wordt in een zeer vroeg stadium op de eisen van duurzaam bouwen doorgelicht.

Stimulering energiebesparing

Uw gemeente stimuleert actief energiebesparende maatregelen bij haar inwoners (en huiseigenaren).


23-6-2015

Energie en klimaat Heusden Energiebesparing minima

Page 14 of 21 Uw gemeente ondersteunt

33%

65%

-

45%

-

-

74%

71%

55%

49%

46%

35%

56%

46%

47%

61%

54%

46%

71%

62%

34%

69%

71%

71%

specifiek bij minima de mogelijkheden voor energiebesparing. Energiewinkel/energieloket

Uw gemeente heeft een energiewinkel/energieloket gericht op het samenbrengen van lokale/regionale vraag en aanbod t.a.v. duurzaam bouwen/renoveren.

DUBO coordinator

Uw gemeente heeft een coordinator voor de uitvoering van het beleid duurzaam bouwen.

Structureel budget DUBO

Uw gemeente heeft een structureel budget voor de implementatie van haar beleid met betrekking tot duurzaam bouwen.

Implementatie DUBO bij ontwerp

Elk nieuwbouw- en grootschalig renovatie- of sloopplan wordt in een zeer vroeg stadium op de eisen van duurzaam bouwen doorgelicht.

Controle en handhaving DUBO

Uw gemeente controleert en handhaaft de Energie Prestatie Coefficient en andere afspraken als het gebruik van FSCgecertificeerd hout op de bouwplaats.

DUURZAME MOBILITEIT (% positief antwoord)

Klimaatbewust mobiliteitsbeleid

In uw gemeente is het terugdringen van CO2uitstoot en verbetering van de luchtkwaliteit onderdeel van het beleid op verkeer & vervoer (mobiliteitsbeleid).

Stimuleren ov en fiets

De gemeente heeft een actief beleid op meer gebruik van het openbaar vervoer en de (elektrische) fiets.


23-6-2015

Energie en klimaat Heusden Faciliteren langzaam verkeer

Page 15 of 21 De gemeente maakt

86%

69%

39%

33%

74%

gebruik van het advies van de fietsersbond en/of andere belangengroepen om de inrichting van de openbare ruimte voor langzaam verkeer te verbeteren. Stimuleren autodelen

Uw gemeente stimuleert actief het autodelen en heeft hiervoor voldoende parkeergelegenheid gereserveerd.

Faciliteren elektrisch rijden

Uw gemeente heeft

74%

beleid om elektrisch rijden te faciliteren en zorg te dragen voor een vlotte plaatsing openbare oplaadpalen. Deelname Europese Mobiliteitsweek

Uw gemeente doet

29%

47%

21%

13%

-

-

74%

-

jaarlijks mee met de Europese Mobiliteitweek ((voorheen Week van de Vooruitgang, zie www.mobilityweek.eu )

HERNIEUWBARE ENERGIE (% positief antwoord)

Eigen energieopwekking gemeente

Uw gemeente wekt > 20% van de eigen benodigde energie zelf duurzaam op.

Potentieel duurzame energieproductie in kaart

Uw gemeente heeft het potentieel aan lokale duurzame energieproductie binnen haar grenzen in kaart gebracht.


23-6-2015

Energie en klimaat Heusden Ambities lokaal gebruik duurzame energie

Page 16 of 21 Uw gemeente

69%

54%

-

90%

-

-

heeft meetbare doelen gesteld voor het aandeel van het lokale energieverbruik dat afkomstig moet zijn van hernieuwbare energiebronnen (zon, wind, biomassa, waterkracht, aardwarmte). Stimulering particuliere duurzame energieproductie

Uw gemeente stimuleert en faciliteert particulieren bij het opzetten van lokale (zelfleverings) Duurzame Energie productie.

ENERGIEKE SAMENLEVING (% positief antwoord) De moderne samenleving is een energieke samenleving. Zij kent mondige, autonome burgers en vernieuwende bedrijven

Samenwerkingsverband met lokale belangengroepen

In uw gemeente is sprake

74%

68%

57%

86%

66%

38%

van een actieve en gestructureerde samenwerking met verschillende belangengroepen op het gebied van klimaat/energiebeleid. Toegankelijkheid burgerinitiatief

Uw gemeente heeft toegankelijke informatie en procedureregels voor het agenderen van een burgerinitiatief.


23-6-2015

Energie en klimaat Heusden Communicatie naar breed publiek

Page 17 of 21 Uw gemeente communiceert

88%

77%

38%

84%

-

-

90%

-

-

71%

59%

20%

62%

55%

59%

91%

82%

57%

71%

66%

57%

64%

31%

-

klimaatproblematiek breed naar haar inwoners om daarbij steun en verbreding zoekend voor haar klimaatbeleid. Dit uit zich in jaarlijks minimaal een voorlichtingsactiviteit gericht op het brede publiek. Deelname landelijke campagne(s)

Uw gemeente werkt jaarlijks mee aan meer dan een landelijke actie om duurzaam gedrag bij haar inwoners te bevorderen zoals Duurzame Dinsdag, klimaatstraatfeesten, Fairtrade-week e.d..

Wijkgerichte aanpak

Uw gemeente praktiseert een wijkgerichte aanpak om inwoners actief te betrekken bij de inrichting en zorg voor hun eigen leefomgeving

Onderwijsprogramma

In uw gemeente loopt een programma op scholen/onderwijsinstellingen gericht op klimaat en energie.

Duurzame inrichting bedrijventerreinen

Voor de gemeente is duurzaamheid uitgangspunt bij de inrichting en het beheer van haar bedrijventerreinen. Dit is neergelegd in de beleidsplannen en uitvoeringsplannen rond deze terreinen.

Bedrijven & Energie

Uw gemeente stimuleert energiebesparing en toepassing duurzame energie bij bedrijven.

Handhaving energiebesparing bedrijven

Uw gemeente controleert en handhaaft actief dat bedrijven energiebesparende maatregelen nemen met een terugverdientijd van minder dan 5 jaar. (Wet Milieubeheer)

MVO platform

Uw gemeente ondersteunt (de oprichting van) een MVOplatform , een duurzame ondernemerskring, e.d..


23-6-2015

Energie en klimaat Heusden Ondernemersloket met aandacht voor MVO

Page 18 of 21 Uw gemeente heeft een

63%

32%

-

70%

-

-

35%

-

-

32%

30%

17%

17%

-

-

60%

47%

-

centraal aanspreekpunt voor ondernemers (ondernemersloket) waar MVO-advies deel uitmaakt van het dienstenpakket richting ondernemers. Publiek-private samenwerking voor duurzame business modellen

Uw gemeente is actief op zoek naar innovatieve samenwerkingsmogelijkheden met het bedrijfsleven (private-public partnerships) waarbij het gaat om elkaars kracht te versterken en nieuwe duurzame business modellen te ontwikkelen.

Prijs voor koplopers in duurzame innovatie

Uw gemeente looft (twee) jaarlijks een prijs uit ter waardering van lokale koplopers in duurzame innovatie.

Monitoring CO2-uitstoot van de gemeenschap

CO2-monitoring: uw gemeente berekent jaarlijks de CO2 productie door burgers, bedrijven en de eigen (gemeentelijke) organisaties (CO2-footprint) en maakt de resultaten publiekelijk toegankelijk

afname CO2-uitstoot.

De CO2-footprint van uw gemeente is de laatste drie jaar aantoonbaar met minstens 5% afgenomen.

Ambitie klimaatneutrale gemeente op zeker termijn

Uw gemeente heeft de ambitie om binnen een vastgestelde termijn een klimaatneutrale gemeente te worden.


23-6-2015


Page 19 of 21

Bijlage Hernieuwbare elektriciteit in 2012 (%)


23-6-2015


Page 20 of 21

Hernieuwbare warmte in 2012 (%)

Begrippen en definities De definitie van hernieuwbare energie volgt uit Artikel 1 van de Europese richtlijn Energie uit Hernieuwbare bronnen: 1. a) energie uit hernieuwbare bronnen: energie uit hernieuwbare niet-fossiele bronnen, namelijk: wind, zon, aerothermische, geothermische, hydrothermische energie en energie uit de oceanen, waterkracht, biomassa, stortgas, gas van rioolzuiveringsinstallaties en biogassen; 2. b) aerothermische energie: energie die in de vorm van warmte is opgeslagen in de omgevingslucht; 3. c) geothermische energie: energie die in de vorm van warmte onder het vaste aardoppervlak is opgeslagen; 4. d) hydrothermische energie: energie die in de vorm van warmte in het oppervlaktewater is opgeslagen; 5. e) biomassa: de biologisch afbreekbare fractie van producten, afvalstoffen en residuen van biologische oorsprong uit de landbouw (met inbegrip van plantaardige en dierlijke stoffen), de bosbouw en aanverwante bedrijfstakken, met inbegrip van de visserij en de aquacultuur, alsmede de biologisch afbreekbare fractie van industrieel en huishoudelijk afval; Voor de substitutiemethode kan geothermische en hydrothermische energie naast warmte ook uit koude bestaan.


23-6-2015


Page 21 of 21

Methode en bronnen Lokale Duurzaamheidsmeter De Lokale Duurzaamheidsmeter is een instrument dat eind jaren 90 werd ontwikkeld met als doel een vertaalslag te maken van de mondiale duurzaamheidsagenda (Agenda 21) naar de dagelijkse praktijk van lokaal bestuur in Nederland. Het instrument biedt tot op de dag van vandaag inzicht in de ambities en initiatieven van Nederlandse gemeenten om duurzame ontwikkeling aan te sturen. Het doel van de Lokale Duurzaamheidsmeter is drieledig: 1. 1) Een bron van inspiratie voor de lokale politiek en betrokkenen; 2. 2) Leren en kennisdelen: wie heeft welke stappen al gezet? 3. 3) Uitdagen: wie loopt voorop en is in staat om de reputatie van koploper hoog te houden? De kern van de Lokale Duurzaamheidsmeter bestaat uit drie vragenlijsten, geent op de drie bekende pijlers van duurzame ontwikkeling: People, Planet en Profit. Klimaat & Energie is daarbinnen consistent als thema door de jaren heen meegenomen. Eens in de vier jaar, voorafgaand aan de gemeenteraadsverkiezingen, zijn de vragenlijsten vernieuwd en is de lat hoger gelegd. De resultaten van de laatste versie van de Lokale Duurzaamheidsmeter alsmede van de vorige versies zijn voor iedereen toegankelijk via www.Duurzaamheidsmeter.nl Klimaatmonitor De Klimaatmonitor is een website van de Rijksoverheid, waarop per gemeente het energiegebruik, de CO2-emissie en de opwekking van Hernieuwbare Energie en een grote hoeveelheid onderliggende indicatoren worden gepresenteerd, uitgesplitst in diverse branches en technieken. www.klimaatmonitor.databank.nl Copyright: VNG - Waarstaatjegemeente.nl


23-6-2015

Energie en klimaat Heusden

Recommend Documents