Eneco, verbinding en innovatie Jaarverslag 2015 Eneco Holding N.V. Management Summary
Persbericht Persbericht Persbericht
Eneco op koers naar Eneco op koers naar Eneco op koers naar het nieuwe energiebedrijf het nieuwe energiebedrijf Bevredigende financiële resultaten in 2015 het nieuwe energiebedrijf Bevredigende financiële resultaten in 2015
Bevredigende financiële resultaten in 2015 ‘Welkom in de –nieuwe wereld’. Zo luidtwereld’. de nieuwe Eneco Groep. ROTTERDAM ‘Welkom in de nieuwe Zo pay luidtoff hetvan nieuwe motto ROTTERDAM – ‘Welkom in deplaats nieuwe wereld’. Zo luidt het nieuwe motto In nieuwe wereld is alleen voor duurzame e nergiebedrijven die vandeEneco Groep. In de nieuwe wereld is alleen plaats voor duurzame ROTTERDAM – ‘Welkom in de nieuwe wereld’. Zo luidt het nieuwe motto van Eneco Groep. In innovatieve de nieuwe wereld voor duurzame innovatieve energieservices leveren en is dealleen klant plaats r igoureus centraal stellen. energiebedrijven die energieservices leveren en de klant centraal van Eneco Groep. In de nieuwe wereld is alleen plaats voor duurzame energiebedrijven innovatieve energieservices en deafgelopen klant naar centraal Alles in de strategie van Eneco erop gericht omleveren te transformeren stellen. Alles in dedie strategie vanisEneco is daarop gericht. Het jaar energiebedrijven die innovatieve energieservices leveren en de klant centraal stellen. Alles in de strategie van Eneco isbouwde daaropverder gericht. Het afgelopen een dergelijk bedrijf. Hetmet afgelopen jaar de organisatie met bouwde de organisatie concrete resultaten aan deze ambitie.jaar stellen. Alles in de strategie van Eneco is daarop gericht. Het afgelopen jaar bouwde de organisatie met concrete resultaten verder aanwaren deze ambitie. concrete resultaten verder aan deze ambitie. T egelijkertijd de De financiële resultaten over het afgelopen boekjaar waren bevredigend. bouwde de organisatie met concrete resultaten verder aan deze ambitie. De financiële resultaten afgelopen boekjaar waren bevredigend. financiële resultaten overover het het afgelopen boekjaar bevredigend. De financiële resultaten over het afgelopen boekjaar waren bevredigend. Eneco richtte in 2007 haar bedrijfsstrategie volledig
Sinds 2012 investeert Eneco ook in het innovatieve
op duurzaamheid. Het haar bedrijf investeerde sindsdien Eneco richtte in 2007 bedrijfsstrategie volledig Eneco richtte in 2007 haar bedrijfsstrategie volledig fors in duurzame productie van stroom, in sindsdien warmte op duurzaamheid. Het bedrijf investeerde
Toon dat inmiddels van Sinds platform, 2012 investeert Eneco de ookhuiskamers in het innovatieve Sinds 2012 investeert Eneco ook in het innovatieve 225.000 Nederlandse huishoudens siert. Het duurzame Toon platform, dat inmiddels de huiskamers van
infrastructuren enmiljard in van slimme netten. Alleen alinfrastrucin turen werdproductie € 2,1 geïnvesteerd. De beschikbare duurzame stroom en warmte duurzame productie van stroom en warmte infrastruccapaciteit van Eneco steeg van 1.680 MW turen werd € 2,1 miljard geïnvesteerd. De beschikbare
fundament onder het bedrijf de focus op innovatie Eneco een duurzaam enen toekomstbestendig vormennaar de basis voor de huidige transformatie van vormen de basis voor de huidige transformatie van energie services bedrijf. Het afgelopen jaar realiseerde Eneco naar een duurzaam en toekomstbestendig
op Het bedrijf investeerde infrastructuren enproductie in slimme netten. Alleen al in forsduurzaamheid. in duurzame van stroom, in sindsdien warmte fors in duurzame productie van stroom, in warmte duurzame productie van stroom en warmte infrastructuren en in slimme netten. Alleen alinfrastrucin
turen werdcapaciteit € 2,11.919 miljard geïnvesteerd. Demet beschikbare eind 2014 naar MW (vergelijkbaar het MW duurzame van Eneco steeg van 1.680 duurzame capaciteit van Eneco steeg van 1.680 verbruik van 1.925.000 huishoudens) per 31 december eind 2014 naar 1.919 MW (vergelijkbaar met het MW eind 2014 naar 1.919 MW (vergelijkbaar met het 2015. Door deze investeringen is Eneco onder verbruik van 1.925.000 huishoudens) perGroep 31 december verbruik van 1.925.000 huishoudens) per 31 december de grote energiebedrijven uitgegroeid tot de meest 2015. Door deze investeringen is Eneco Groep onder
Toon platform, dathet inmiddels dede huiskamers van fundament onder bedrijf en focus 225.000 Nederlandse huishoudens siert. op Hetinnovatie duurzame 225.000 Nederlandse huishoudens siert. Het duurzame vormen de basis voor de huidige transformatie van fundament onder het bedrijf en de focus op innovatie
Eneco naar een duurzaam enafgelopen toekomstbestendig het bedrijf concrete resultaten om dezejaar transformatie energie services bedrijf. Het realiseerde energie services bedrijf. Het afgelopen jaar realiseerde te versnellen. het bedrijf concrete resultaten om deze transformatie het bedrijf concrete resultaten om deze transformatie te versnellen. te versnellen.
2015. Door deze investeringen is Nederland. Eneco onder duurzame energieonderneming in de grote energiebedrijven uitgegroeid totGroep de meest de grote energiebedrijven uitgegroeid tot de meest duurzame energieonderneming in Nederland. duurzame energieonderneming in Nederland.
Eneco Holding N.V. Persbericht Jaarverslag 2015
1 2
Eneco Holding N.V. Persbericht 2015
1
Ontwikkeling van onze resultaten
De brutomarge van onze levering en het transport
onze groei in activiteiten (onder andere de uitrol van de
van gas, elektriciteit en warmte en onze diensten die
slimme meter) en versnelling in innovatie met zich
daarmee verband houden, steeg met € 60 miljoen
meebrengen, is dit € 80 miljoen (-7%) lager dan het jaar
(+4%) naar € 1.637 miljoen. Deze stijging is vooral
ervoor. De verlaging is ook het gevolg van de program-
het gevolg van de uitbreiding van de windparken, de
ma’s voor efficiencyverbetering die vorig jaar bij diverse
aankoop van warmteproductiemiddelen in Utrecht,
bedrijfsonderdelen zijn ingezet, en houdt verder verband
verbeterde resultaten in de handelsactiviteiten en
met een daling in activiteiten in engineeringprojecten
de a oop en herstructurering van energie inkoop-
voor derden. De afschrijvingskosten bedroegen € 495
contracten. Ook de weersomstandigheden hadden
miljoen, wat een stijging betekent van € 150 miljoen.
een positieve invloed op de marge. Hoewel 2015 in
Voor € 140 miljoen lag de oorzaak hiervan in het
de laatste maanden bijzonder warm was, lag in 2014 de
terugdraaien van de bijzondere waardevermindering
temperatuur gemiddeld nog hoger. In 2015 is daardoor
in 2014.
meer gas verkocht. Het waaide in 2015 harder dan in 2014, waardoor we meer elektriciteit zelf konden
Het bedrijfsresultaat (EBIT) kwam daarmee uit op
opwekken. De marge werd sterk negatief beïnvloed
€ 334 miljoen, € 29 miljoen (8%) lager dan in 2014
door de verdere verlaging van de gereguleerde tarieven
(€ 363 miljoen). De financiële baten en lasten namen
voor energietransport, terwijl de inkoopkosten voor
met € 26 miljoen af tot € 74 miljoen vanwege minder
transport zijn gestegen.
incidentele kosten en een lagere rentedragende schuldpositie. Het uiteindelijke nettoresultaat kwam uit op
De bedrijfskosten exclusief afschrijvingen bedroegen in
€ 208 miljoen, € 2 miljoen hoger dan het jaar daarvoor.
totaal € 1.036 miljoen. Ondanks de extra kosten die
Omzet
Nettoresultaat
2015
2015
4.282
208
Ebit
Veiligheid (RIF) 2015
2015
334
0,86 Eneco Holding N.V. Persbericht Jaarverslag 2015
2 3
De belangrijkste bouwstenen in de portfolio van Eneco Groep ontwikkelden zich als volgt:
Onze innovatie-activiteiten
Eneco startte vorig jaar Eneco Innovation & Ventures
verkopen. Ultimo 2015 stond de teller op 225.000
(EIV), een nieuw bedrijfsonderdeel. Binnen EIV zijn alle
verkochte exemplaren en wordt de Toon steeds meer
innovatieve activiteiten gebundeld. EIV kan de komende
een vanzelfsprekendheid in duurzaam bewuste
drie jaar beschikken over € 100 miljoen om te investeren
huishoudens.
in startups, samenwerkingsverbanden en innovatieve producten en diensten. De eerste voorbeelden hiervan
Ook gingen we een samenwerking aan met startup
zijn inmiddels gerealiseerd. Zo hebben we het belang
Nerdalize om computerservers in te zetten voor het
in Quby, de ontwikkelaar van onze intelligente Toon
verwarmen van huizen. Met Tesla sloten we een
thermostaat, vergroot waardoor Eneco nu alle aandelen
overeenkomst om de PowerWall batterij op de
bezit. Tegelijkertijd is met het internationaal opererende
Nederlandse en Belgische markt te brengen en via
Capgemini een samenwerking aangegaan. Doel van
startup Jedlix werken we inmiddels samen met een
deze samenwerking is om de kennis, ervaring en
aantal autofabrikanten om het laden van hun elek-
methodieken die Capgemini heeft met het ontwikkelen
trische auto’s slimmer en goedkoper te maken.
van IT oplossingen te integreren met onze kennis
We investeerden ook in de startups Peeeks en
van duurzame energie en energie infrastructuren.
Sustainer Homes. Peeeks heeft een veelbelovend
Deze ontwikkelingen maken het mogelijk om vaart te
systeem ontworpen om de grilligheid van wind en
maken in de internationale uitrol van Toon en om
zon en het verbruik van klanten beter te balanceren.
Toon verder te ontwikkelen als platform voor energie
Sustainer Homes bouwt zeecontainers om tot
gerelateerde en andere diensten. Het uiteindelijke doel
zelfvoorzienende woningen. Voor Eneco een ideale
is om voor eind 2017 minstens 1 miljoen Toon’s te
samenwerking om nieuwe duurzame technieken en smart home toepassingen in de praktijk te testen.
Toon verkoopcijfers (afgelopen drie jaar)
Stedin nam in juni een nieuw soort oplaadpalen voor elektrische auto’s in gebruik. Deze palen kunnen de accu van elektrische auto's opladen maar ook de stroom uit de accu terugleveren aan het elektriciteitsnet. Op deze manier wordt een stroomvoorraad gecreëerd die kan
280.000
worden ingezet, bijvoorbeeld bij een korte stroomstoring.
225.000
In het afgelopen jaar werd Eneco ook lid van DE Unie,
210.00
de leverancier van en voor lokale duurzame energiecoöperaties, om zo de snel groeiende beweging van
140.000
lokale, duurzame energiecoöperaties te ondersteunen.
100.000
70.000
Ook werd Eneco lid van NVDE, Nederlandse Vereniging 29.000
Duurzame Energie.
0 2015
2014
2013
Eneco Holding N.V. Persbericht Jaarverslag 2015
3 4
Onze productie-, handels- en leveringsactiviteiten In 2015 waren de weersomstandigheden gedurende
meer wind. Beide zijn van positieve invloed op onze
de eerste 10 maanden als gemiddeld te beschouwen.
marge energie. Het verbruik van gas en warmte door
November en december daarentegen waren naar
onze klanten is daarmee gestegen en er is meer
verhouding bijzonder warm, en bovendien heeft het
elektriciteit opgewekt met onze windmolens, versterkt
in deze twee maanden harder gewaaid dan normaal.
door de nieuwe windparken die juist in de maanden met
Desondanks was 2015 over het hele jaar heen gezien
de meeste wind operationeel zijn geworden. De daling
gemiddeld minder warm dan 2014, en was er gemiddeld
in omzet is onder andere het gevolg van de lagere prijzen die we onze klanten in rekening hebben gebracht en de afname van het gemiddeld verbruik per klant door
Duurzame opwekcapaciteit (in MW)
besparingen. Het bedrijfsresultaat (EBIT) van onze productie-, handelsen leveringsactiviteiten is uitgekomen op € 82 miljoen,
3.000
een verbetering met 9% ten opzichte van het jaar daarvoor (2014: € 75 miljoen).
2.250
1.919
1.680
1.500
1.463
750
0 2015
2014
2013
Windex Gemiddelde windsnelheid (m/s) 7 6 5 4 3 2
Maand
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
2015 1995 – 2015
Eneco Holding N.V. Persbericht Jaarverslag 2015
5 4
Onze netwerkactiviteiten
In 2014 is de nieuwe reguleringsperiode voor de tarieven
De onderbrekingsduur in onze elektriciteitsnetten
voor regionale netbeheerders ingegaan. Dit betekent
bedroeg 82,8 minuten (2014: 103,9 minuten) en de
gedurende drie jaar een jaarlijkse verlaging van de
uitvalduur in het gasnetwerk bedroeg 97 seconden
tarieven die we klanten in rekening brengen voor het
(2014: 124 seconden).
transport van elektriciteit en gas. Dit is terug te zien in de omzet van onze netwerkactiviteiten die opnieuw met
Stedin is op 1 januari 2012 begonnen met het aanbieden
€ 71 miljoen (-6%) daalde ten opzichte van dezelfde
van slimme meters in haar netgebied. In totaal zijn er
periode vorig jaar. Daartegenover zijn de inkoopkosten
sindsdien 553.405 aanbiedingen gedaan aan klanten. In
voor transport juist gestegen, wat de marge voor deze
2015 heeft Stedin sinds maart 238.000 slimme meters
activiteiten verder onder druk zet. De exploitatiekosten
aangeboden. Daarvan heeft 80% het aanbod geaccep-
zijn gedaald. Onder de naam Revisie zijn onze netwerk-
teerd.
en engineeringsactiviteiten in 2015 organisatorisch samengevoegd. Deze efficiencyverbetering stelt ons in
Het bedrijfsresultaat (EBIT) van de netwerk- en enginee-
staat om onze klanten nog slagvaardiger en efficiënter
ringactiviteiten daalde van € 310 miljoen in 2014 tot
van dienst te kunnen zijn én meer ruimte te creëren voor
€ 286 miljoen in 2015.
investeringen in toekomstbestendige energienetten.
Onderbrekingsduur voor Elektriciteit
Uitvalduur voor Gas
(in minuten)
(in seconden)
150
150
120
120
124
90
104
104
83
97 90
60
60
30
30
0
40
0 2015
2014
2013
2015
2014
2013
Eneco Holding N.V. Persbericht Jaarverslag 2015
5 6
Investeringen
In 2015 investeerden we € 715 miljoen in de
Groot-Brittannië Burn of Whilk (22,5 MW, 18.500
verduurzaming van de energievoorziening en in onze
huishoudens). Ook wordt hard gewerkt aan de parken
netten. In 2014 waren de investeringen nog hoger
Libeccio (B) en Moy (GB) die naar verwachting
(€ 842 miljoen), omdat gebouwd werd aan de grote
gedurende 2016 in productie zullen gaan. Door de
projecten Leiding over Noord (transport van rest-
ingebruikname van onder andere Delfzijl-Noord en
warmte van de Botlek naar Rotterdam om duurzame
Luchterduinen droeg Eneco 225 MW (42,1%) bij aan
stadsverwarming te leveren aan bedrijven en huis-
de 535 MW windenergie die in 2015 in Nederland
houdens) en Haringvliet (aanleg 19 kilometer lange
werd gerealiseerd.
hoogspanningsverbinding tussen Voorne-Putten en Goeree Overflakkee). Inmiddels zijn deze
Verder investeerden we in de verbetering en uitbreiding
bedrijfsmiddelen in gebruik genomen.
van warmtenetten (€ 105 miljoen), waaronder de overname van warmteproductiefaciliteiten in Utrecht.
In 2015 investeerde Eneco € 260 miljoen in de aanleg
Ook blijven we investeren in het verbeteren en
van windparken, waarvan een aantal grote windparken
uitbreiden van de elektriciteits- en gasnetwerken
dit jaar in productie is gegaan. Dit betreft windpark
(in totaal € 313 miljoen) en is de uitrol van slimme
Delfzijl-Noord (62,7 MW, bijna 50.000 huishoudens) dat
meters in 2015 opgeschaald (€ 52 miljoen investering).
zijn stroom zal gaan leveren aan het nieuwe datacenter
Per 1 januari 2015 hebben we afstand gedaan van
van Google, ons tweede windpark op zee Luchterduinen
onze hoogspanningsnetten in Zuid-Holland en Utrecht.
(129 MW, 150.000 huishoudens, samen met Mitsubishi
Door wettelijke verplichtingen zijn deze verkocht aan
Corporation), in België windpark Aarlen Messancy (
de landelijk netbeheerder TenneT. Voor netwerk
6 MW in bezit van Eneco, 3.800 huishoudens) en in
Zuid- Holland is de transactie eind 2014 afgerond, voor netwerk Utrecht zijn de formaliteiten eind 2015
Investeringen (in miljoenen) 1.000 800
715
842
854
2014
2013
afgehandeld.
600 400 200 0 2015
Eneco Holding N.V. Persbericht Jaarverslag 2015
6 7
Veiligheid
Ook in 2015 besteedde Eneco veel aandacht aan de veiligheid van haar werknemers, leveranciers en partners waarmee wordt samengewerkt. Dat resulteerde in een lagere RIF (Recordable Incident Frequency). Nadere informatie: zie pagina 62.
Bijzondere gebeurtenissen
Het jaar 2015 stond voor Eneco ook in het teken van
een uitspraak over inbreuk op eigendomsrecht de zaak
de Wet Onafhankelijk Netbeheer (WON), een wet uit
terug naar het Gerechtshof van Amsterdam. Het is nog
2006 die voorschrijft dat Nederlandse energiebedrijven
onduidelijk wanneer het Gerechtshof tot een uitspraak
moeten splitsen in een energie- en een netwerkbedrijf.
komt. In de tussentijd heeft toezichthouder ACM
De Hoge Raad oordeelde in juni dat de WON niet in
aangegeven dat Eneco uiterlijk 31 januari 2017
strijd is met het Europees Unierecht en verwees voor
moet zijn gesplitst.
Vooruitzichten
Wij hebben vertrouwen in de verdere ontwikkelingen
wij geen resultaatverwachting uit voor 2016. Omdat
van Eneco Groep. Dat neemt niet weg dat de markt-
naar verwachting al dit jaar het beschikbare innovatie-
omstandigheden uitdagend zijn en dat zullen ze
budget is aangewend, verwachten we in Q2 een nieuw,
voorlopig nog blijven. Tegen deze achtergrond spreken
verhoogd innovatiebudget vast te stellen.
Eneco Holding N.V. Persbericht Jaarverslag 2015
7 8
Feiten en cijfers
Strategische kpi’s Duurzame energie voor iedereen, dat blijft onze missie en onze ambitie. Onze strategie is volledig gebaseerd op ons streven samen met onze klanten energie voor 100% duurzaam te maken. Om vast te stellen in hoeverre wij onze strategische doelen bereiken, monitoren we onze voortgang met strategische key performance indicators (kpi’s). In onderstaand overzicht zijn de kpi’s op strategiethema
De hernieuwde focus biedt maximale ondersteuning aan
gegroepeerd. Daarmee bewaren we de consistentie in
klanten die hun energievoorziening willen verduurzamen,
de kpi-rapportage. De resultaten lichten wij nader toe
integreren, decentraliseren en elektrificeren.
in het hoofdstuk Voortgang . In 2015 hebben wij een
De strategieaanpassing was aanleiding om de set van
update van de strategie uitgevoerd waarbij de focus
strategische kpi’s voor 2015 verder aan te scherpen
op drie groeidomeinen ligt: Client Sources, Smart
en daar concrete doelen voor te formuleren.
1
Sustainable Solutions en Energy as a Service.
Nieuwe producten en diensten
Ongestoorde toegang tot energie
One Planet Thinking
Investeren in duurzame capaciteit en productie
Veiligheid
Cultuurwaarden
Financieel rendement
1 We hebben onze accountant gevraagd om te controleren of de kpi’s een betrouwbare en toereikende weergave van het beleid van de onderneming geven. De kpi “Aantal klantcontracten Eneco” is niet in de accountantscontrole 2015 betrokken aangezien dit een nieuwe kpi is die we in 2015 hebben geïntroduceerd. Voor de scope van de kpi’s wordt verwezen naar Scope bij strategische kpi’s (pagina 81 in het jaarverslag). Voor de definities van de kpi’s NPS, LTIR, RIF en ROACE, zie Definities (pagina 172 in het jaarverslag).
Eneco Holding N.V. Jaarverslag 2015
9
Relevant voor de klant Nieuwe producten en diensten Wat hebben we bereikt? In 2015 zijn we ruim boven onze de doelstelling uitgekomen. De NPS steeg dit jaar van –21 naar –12.
Aantal klantcontracten Eneco1
4,4 miljoen
5
4,4
4,5
2015
2014
4 3 2 1 0
Klanttevredenheid Stedin2
78
–12%
100 80
Net Promotor Score Eneco –5
78
76
75
–10
60
–15
40
–20
20
–25
0
–12
–21
–20
2014
2013
–30 2015
2014
2013
2015
1 Deze kpi is exclusief de transportcontracten van klanten met Stedin. 2 Het percentage tevreden klanten wordt gemeten als het gemiddelde percentage van de klanten dat de dienstverlening met een 7 of hoger waardeert.
Eneco Holding N.V. Jaarverslag 2015
10
Relevant voor de klant Ongestoorde toegang tot energie Wat hebben we bereikt? De onderstaande grafieken geven de gerealiseerde
op de website van Stedin. Via social media informeren
uitvalduur van onze energienetten weer in het afgelopen
we klanten over de voortgang. Onderbrekingen van
jaar. Een onderbreking van electriciteit of gas melden we
warmte melden we op de website van Eneco.
Gemiddelde onderbrekingsduur elektriciteit per getroffen klant1
Gemiddelde uitvalduur gas
82,8
97
minuten
seconden
120
300 103,9
100 80
103,7
82,8
250 200
60
150
40
100
20
50
0
97
124 40
0 2015
2014
2013
2015
2014
2013
1 Gemiddelde onderbrekingsduur per getroffen klant staat in de sector ook bekend als customer average interruption duration index (CAIDI). Deze kpi heeft betrekking op de laag- en middenspanningsnetten.
Eneco Holding N.V. Jaarverslag 2015
11
Impact op de aarde One Planet Thinking Onze missie Onze missie is ‘Duurzame energie voor iedereen’.
huidige generatie en de generaties na ons. De resultaten
We streven ernaar het energieverbruik van onze klanten
die we boeken met onze One Planet Thinking ambitie
en van onze eigen organisatie binnen de grenzen van
laten zien hoe duurzaam Eneco werkelijk is, zoals onze
een leefbare planeet te brengen. In het belang van de
belanghebbenden ook graag willen weten.
Reductie t.o.v. 2012 van het effect van elektriciteitsverbruik klanten op klimaatverandering
Reductie t.o.v. 2012 van het effect van elektriciteitsverbruik Eneco Groep op klimaatverandering
15% 25
100% 21%
20 15
56%
15%
80% 60%
10
40%
5
20%
0
56% 47%
0% 2015
2014
2015
2014
Eneco Holding N.V. Jaarverslag 2015
12
Impact op de aarde Investeren in duurzame capaciteit en productie Wat hebben we bereikt? In 2015 hebben we 4,6 TWh duurzame elektriciteit
25% is. Daarmee hebben we ons doel ruimschoots
geproduceerd en ingekocht en in totaal 17,6 TWh
gehaald.
geleverd. Dat betekent dat het aandeel zelf opgewekte
Het windpark Luchterduinen, dat we dat dit jaar in
duurzame elektriciteit in onze leveringsportfolio dit jaar
productie hebben genomen, heeft hier een belangrijke bijdrage aan geleverd.
Duurzame elektriciteitsproductie t.o.v. de totale leveringsportfolio
25% 25%
25%
20%
20%
20%
2014
2013
14% 10% 5% 0% 2015
Eneco Holding N.V. Jaarverslag 2015
13
Medewerkers Veiligheid Wat hebben we bereikt? In 2015 hebben we het aantal arbeidsongevallen weten
gewerkte uren (LTIR) kwam hiermee uit op 2,49. De
terug te brengen tot 45. Hiermee hebben we onze
ernstgraad, uitgedrukt in het aantal verzuimdagen, is
doelstelling ruimschoots bereikt. De RIF is gedaald tot
uitgekomen op 4,08 dagen en is beter dan in 2014, toen
0,86. Het aantal arbeidsongevallen met verzuim is
we op 15,5 dagen eindigden. Bij onze contractors zijn er
toegenomen, waarmee we onze doelstelling op dit punt
dit jaar 26 ongevallen geregistreerd. Dit zijn er 23 minder
niet hebben gehaald. Het ging vooral om relatief lichte
dan in 2014. Enerzijds is dit een gevolg van steeds
ongevallen die toch tot verzuim hebben geleid. Totaal
betere prestaties op het gebied van veiligheid. Anderzijds
hebben we 26 ongevallen met verzuim geregistreerd.
is de terugloop gedeeltelijk te verklaren doordat Stedin
Het aantal bedrijfsongevallen met verzuim per miljoen
minder opdrachten heeft verstrekt.
Lost Time Injury Rate (LTIR) Groep
Recordable Incident Frequency (RIF) Eneco Groep1
2,5
0,86
3 2,5
3 2,5
2,5
2
2
1,5
1,5 0,9
1
1,1
0,5
1
0,86
1,15
1,30
0,5
0
0 2015
2014
2013
2015
2014
2013
1 De RIF was niet betrokken in de accountantscontrole 2013 en 2014.
Eneco Holding N.V. Jaarverslag 2015
14
Medewerkers Cultuurwaarden Waarom is alignment en motivatie belangrijk?
Waar staan we nu?
‘ Alignment’ met onze missie en strategie en een goede
Voor wat betreft Motivatie zien we in 2015 dat onze
motivatie van medewerkers zijn essentieel voor ons
medewerkers in het algemeen goed gemotiveerd zijn.
succes. Hoe beter onze medewerkers zijn afgestemd
We zijn het jaar begonnen en geëindigd met een
(‘aligned’) op onze missie en strategie, hoe meer
gemiddelde van 7,7. Wij zijn blij met dit resultaat, met
ambassadeurs en hoe beter we onze strategie kunnen
name omdat we een afname van motivatie verwachtten
realiseren. Ook motivatie is belangrijk. Het zegt iets over
vanwege de grote reorganisaties die in 2014 en 2015
het plezier en het enthousiasme waarmee onze mensen
plaatsvonden.
werken. Met betrekking tot Alignment zien we steeds betere In 2015 zijn we begonnen met een nieuwe
resultaten. Bij de meting in het eerste kwartaal zagen
geïntegreerde
we een score van 54% en eind 2015 is de score
manier van het meten van alignment en motivatie.
opgelopen tot 58,4%. Deze score geeft aan dat een
Een uniek onderzoek. Elk kwartaal bevragen we hierover
groeiende meerderheid van de medewerkers onze missie
een representatief kwart van onze medewerkers.
en strategie redelijk tot volledig kent en daar ook naar
De resultaten geven een goed inzicht in waar we staan en
handelt in het dagelijkse werk.
bieden goede stuurinformatie voor verdere verbetering.
Internal alignment1
58,4% 100% 80% 60%
58,4%
53%
51,7%
2015
2014
2013
40%
Medewerkers Motivatie Score 2015
7,7
20% 0%
1 In 2015 is een andere methode toegepast. De score in 2015 wordt uitgedrukt in een percentage; voor 2013 en 2014 geldt: score op een schaal van 0 - 100, zie Definities (pagina 91 in het jaarverslag) voor een nadere toelichting.
Eneco Holding N.V. Jaarverslag 2015
15
Financieel rendement
Wat hebben we bereikt? In 2015 hebben we de credit rating gehandhaafd op de A–-status, een goede prestatie in het licht van een energiesector die financieel onder druk staat. In 2015 bedroeg de ROACE 3,7%. Dat is 0,5 procentpunten lager dan in 2014 (4,2%) en 0,4% hoger dan ons doel voor 2015 van 3,3%.
Credit Rating 2015
ROACE
3,7% 6%
A-
5% 4%
3,7%
4,2%
2015
2014
3% 2% 1% 0%
Eneco Holding N.V. Jaarverslag 2015
16
‘De verbinding met onze klanten versterken’ In het najaar van 2015 mocht ik aanRaad van Bestuur schuiven bij een overEneco Groep leg van een Haags initiatief om een wijk te verduurzamen. We zaten gewoon aan de keukentafel, met zelfgebakken koeken, koffie en thee. Ooit begon het hier met een paar mensen met idealen. Nu zijn er al 300 zonnepanelen in de wijk geïnstalleerd. Deze bijeenkomst kenmerkt een belangrijke ontwikkeling. Jeroen de Haas Voorzitter
Onze strategie is aangescherpt
Er ontstaan steeds meer soortgelijke
delen. En waar zij samen aan tafel zitten
initiatieven, gericht op autonomie in de
voltrekt zich het hele proces, van idee-
Om aan tafel gevraagd te worden, moe-
lokale energievoorziening. En juist bij die
vorming tot opwekking, verbruik,
ten we relevant zijn voor onze klanten.
initiatiefnemers willen wij aan tafel zitten,
uitwisseling en opslag. Van dat proces
Alleen het leveren van energie als han-
omdat wij denken dat wij op een zinvolle
willen wij deel uitmaken.
delswaar is niet langer voldoende.
onze diensten maar ook doordat we ken-
Daarom is het belangrijk dat we weten
onze producten en diensten. Daarom
nis toevoegen vanuit onze integrale kijk
wat onze klanten beweegt, dat we ze
is het van belang dat we, voordat we
op het energiesysteem.
begrijpen. Wat hebben ze nodig? Hoe
producten en diensten ontwikkelen en
kunnen wij ze ondersteunen? Aan tafel
aanbieden, weten wat er speelt in de
We moeten meerwaarde bieden met
manier kunnen bijdragen. Niet alleen met
Onze grote uitdaging is verbinding met
bij de buurtcoöperatie wees ik erop dat
hoofden en harten van onze klanten.
onze klanten te maken. We zijn ervan
het elektriciteitsnet, met 300 zonne-
Dat is een kwestie van onderzoek, van
overtuigd dat we alleen samen met hen
panelen, op een zonnige dag door over-
het onderkennen van behoeften en anti-
de overgang kunnen maken naar een
belasting uit kan vallen. We spraken over
ciperen op de vraagstukken die ze bij hun
wereld waarin alle energie duurzaam
oplossingen, zoals het plaatsen van
lokale initiatieven tegenkomen. Nieuwe
wordt opgewekt. Onze klanten - huidige
batterijen waarin op bepaalde momenten
producten en diensten moeten wel fun-
maar ook nieuwe - zijn slimme mensen,
van de dag overtollige elektriciteit wordt
damenteel verbonden zijn met wat wij
die zich bekommeren om hun energie-
opgeslagen. Eneco heeft de expertise en
als bedrijf voor onze klanten willen berei-
voorziening. Zij zoeken naar geestver-
het vakmanschap om zulke vraagstukken
ken. Onze missie is daarbij het uitgangs-
wanten die hun waarden en ambities
op te lossen.
punt: duurzame energie voor iedereen.
Eneco Holding N.V. Jaarverslag 2015
17
Om relevant te blijven voor huidige klan-
Mensen maken het verschil
delen: de netwerken, de productie van
ten en om nieuwe klanten aan te kunnen
Om transformatie van ons bedrijf moge-
duurzame energie en onze klanten.
trekken, hebben we onze strategie aan-
lijk te maken blijven we ons richten op
Bij de netwerken staat betrouwbaarheid
gescherpt. Daarbij zetten we in op inno-
het verbeteren van onze performance.
en waardebehoud centraal, samen met
Snelheid staat daarbij bovenaan. En onze
de ontwikkeling van nieuwe technolo-
eigen mensen staan aan de basis van die
gieën zoals slimme netten. Wat onze
Innovatie voor onze klanten
snelheid. Cruciaal is dat zij zich onze aan-
klanten betreft vormen investeringen
vatie, samenwerking en snelheid.
We leggen een groter accent op de ont-
gescherpte koers eigen maken. Als we
‘achter de meter’ de enige weg om tot
wikkeling van innovatieve producten en
producten ontwikkelen is het van belang
een duurzaam verdienmodel te komen.
diensten voor onze klanten. Het grootste
dat medewerkers weten waarom we dit
deel van de fundamentele energierevolu-
doen en wat dat voor henzelf betekent.
Een nieuw tijdperk We sluiten een tijdperk af van centrale
tie zal zich in technisch opzicht ‘achter de
Maar intrinsieke motivatie is niet vol-
meter’ afspelen: in woonhuizen, bedrijven
doende, het gaat ook om vakmanschap.
productie van energie uit fossiele brand-
en fabrieken. In onze nieuwe rol komen
Alleen met de juiste mensen, die verbon-
stoffen. Eneco heeft in 2007 expliciet
we binnen bij de klant, achter de meter.
den zijn met onze ambitie én die de
gekozen voor duurzaamheid en ingezet
We verbinden ons met de ambitie van
noodzakelijke kennis en competenties
op decentrale energievoorziening, in
mensen die steeds meer zelf het initiatief
hebben, maken we snelheid.
nauwe samenwerking met klanten en partners en met steun van onze aandeel-
nemen. We vernieuwen en richten ons daarbij op technologie. We ontwikkelen
Onze strategieversnelling stelt hoge
houders. Voor mij persoonlijk is het een
onze portfolio met producten zoals
eisen aan het management dat het pro-
bijzonder jaar geweest op de scheidslijn
slimme oplossingen om de elektrische
ces begeleidt. Daarom kijken we kritisch
van het oude en het nieuwe tijdperk.
auto op te laden, apps voor slim energie-
naar onze leidinggevende capaciteiten en
Ik mag voor de derde termijn opgaan om
management en batterijen voor energie-
verdiepen we ons in de intrinsieke waar-
dit mooie bedrijf de nieuwe toekomst in
opslag. We worden digitaler en mobieler.
den van onze medewerkers. Als we hun
te loodsen. Voorafgaand aan de start van
drijfveren niet kennen, kunnen we onze
die termijn heb ik drie maanden bijzonder
boodschap niet overbrengen.
verlof op mogen nemen. De periode heb opdoen van nieuwe inspiratie en aan
Een mooi voorbeeld van deze innovatie
ik kunnen besteden aan studie, het
is onze intelligente thermostaat Toon. Om tegemoet te komen aan de behoef-
Een nieuwe wereld vereist snelheid
ten van onze klanten voegen we steeds
Vaart maken is noodzakelijk. We zijn aan-
mijn gezin. We gaan vol vertrouwen
meer functies toe, zoals het bedienen
beland in een nieuwe wereld. Met onze
de nieuwe wereld in. Een wereld waarin we inzetten op waardevolle relaties en
van verlichting, een rookmelder die waar-
nieuwe producten en diensten krijgen we
schuwt via de smartphone en Toon Zon,
te maken met andere sectoren en krijgen
verbinding met onze klanten. Zij kunnen
een functie die inzicht biedt in het rende-
we concurrenten die snelheid weten
met onze innovatieve en slimme diensten
ment van zonnepanelen.
te maken. Dat vraagt van ons dat we
een stap maken naar een volledig duur-
anders omgaan met onze productontwik-
zame energievoorziening.
Samenwerken op basis van vertrouwen
keling, publiciteit en samenwerkings-
en verbondenheid
verbanden. Dat betekent bijvoorbeeld
Samenwerken met externe partners is
dat we klanten en partners vroegtijdig
essentieel om de energietransitie te reali-
betrekken bij onze plannen, dat we open
seren. Met onze slagkracht en deskundig-
informatie delen en dat we nieuwe con-
heid kunnen we bijvoorbeeld lokale
cepten extern testen. Om deze nieuwe
organisaties helpen om hun duurzame
ontwikkelingen met snelheid vorm en
energievoorziening uit te bouwen.
inhoud te geven heeft Eneco Groep sinds
In november 2015 zijn we lid geworden
medio 2015 een nieuw bedrijfsonderdeel:
van DE Unie, een dienstverlener voor
Eneco Innovation & Ventures. Met een
een aantal lokale energiecoöperaties
gereserveerd budget van 100 miljoen
in Nederland. Voor ons is dit waardevol,
euro voor drie jaar jaagt dit team de
een blijk van vertrouwen. Met de Neder-
interne transformatie aan en gaat het
landse Spoorwegen hebben we een tien-
actief de samenwerking aan met innova-
jarig partnerschap met als doel alle trei-
tieve start-ups en kennisinstellingen in
nen in 2018 volledig klimaatneutraal te
binnen- en buitenland.
laten rijden. Van onze kant streven wij ernaar om al onze medewerkers via het
Een sterk businessmodel
openbaar vervoer te laten reizen. Ook
Ons businessmodel en onze strategie
dat is voor ons ‘part of the deal’, vanuit
geven ons vertrouwen in de toekomst.
verbondenheid met onze partners.
Eneco Groep bestaat nu uit drie onder-
Eneco Holding N.V. Jaarverslag 2015
18
Kernpunten 2015 Tevredenstellend resultaat: gunstige windopbrengsten compenseren milde weersomstandigheden en lagere transporttarieven
Eind 2015 de 225.000ste Toon verkocht
€ 715 miljoen geïnvesteerd in energie-infrastructuur en duurzame energievoorziening
Aantal contracten met particulieren blijft stabiel door groei in nieuwe producten en diensten
Kostenbeheersingsprogramma’s leiden tot lagere bedrijfskosten
Beschikbare duurzame opwekcapaciteit met 238 MW toegenomen
Strategie aangescherpt: focus op drie groeidomeinen
Windpark Eneco Luchterduinen in gebruik genomen, duurzame elektriciteit voor 150.000 huishoudens
Eneco richt nieuw bedrijfsonderdeel op gericht op innovatie
Start grootschalige aanbieding slimme meters, in de eerste week van 2016 de 500.000ste aangeboden meter
€ 100 miljoen beschikbaar gesteld voor investeringen in innovatie
Integratie Joulz Service Provider in Stedin afgerond
Uitspraak Hoge Raad in splitsingszaak; ACM maakt termijn splitsing bekend
Gemiddelde onderbrekingsduur elektriciteit gedaald van 103,9 naar 82,8 minuten
Eneco Holding N.V. Jaarverslag 2015
19
‘Klein en groot trekken samen op’ Paul Stolte (links)
Paul van der Hoeven (rechts)
Mede-oprichter
Innovatiemanager Eneco
LochemEnergie
LochemEnergie en Eneco Lokaal duurzame energie opwekken en gebruiken, en energie besparen – dat waren de doelstellingen van LochemEnergie bij de oprichting in 2011. En zie nu: vijf jaar later zijn er vier zonnecentrales die samen honderd huishoudens van energie kunnen voorzien. Bovendien is het gelukt bewoners meer inzicht te bieden in hun verbruik, leidend tot verandering van gedrag: alleen al daardoor is 15 procent energie bespaard. Eneco Holding N.V. Jaarverslag 2015
20
er te weinig aanbod is – de zon schijnt
Paul Stolte, een van de oprichters van de
toen we voor het eerst om de tafel
energiecoöperatie LochemEnergie, raakt
gingen zitten, had LochemEnergie een
immers niet altijd.’ Voor zonne-energie
nog steeds enthousiast als hij uitlegt hoe
voortrekkersrol. Lokaal met bewoners
blijft het voorlopig bij relatief klein-
de burgers in Lochem zelf aan de knop-
duurzame energie opwekken was zeker
schalige projecten. Meer is beter, zo
pen zitten als het om hun energievoor-
innovatief, en eigenlijk is het dat nog
vinden ze in Lochem, vele kleintjes
ziening gaat. Het kwam niet vanzelf.
steeds’, zegt Paul van der Hoeven,
maken samen één grote.
De oprichting en groei van het lokale
Innovatiemanager bij Eneco. ‘We steunen
energiebedrijf is een verhaal van vallen
meer initiatieven om zo’n zonnepark
Op zoek naar gouden formule
en opstaan. ‘En we hebben al die jaren
te realiseren met lokale stakeholders.
Wat Eneco betreft kan de lokale ontwik-
erg veel geleerd’, zegt hij. ‘We leren nog
Dat is de nieuwe wereld waar we nu
keling niet snel genoeg gaan. ‘Uiteindelijk
elke dag.’
al in zitten.’
wil je dingen niet eenmalig doen. Je wilt ervan leren en verbeteringen doorvoeren’,
LochemEnergie was een van de twaalf
Korting voor de leden
stelt Van der Hoeven. ‘De gouden formule, daar zijn we naar op zoek. Dan
smartgridproeftuinen van het ministerie
‘Wij vinden het belangrijk dat we een
van Economische Zaken. Dat heeft zeker
energieleverancier hebben die solide is en
kunnen we opschalen en meer impact
geholpen bij de opstart. Toch heeft het
die dezelfde visie deelt. Daarom hebben
maken. Het gevaar is dat wij in onze
nog tot begin 2016 geduurd voordat ook
we gekozen voor Eneco’, vertelt Stolte.
haast de neiging hebben over lokale belangen heen te stappen. Je merkt dat
de fiscale regelgeving werd aangepast.
‘Eneco biedt een attractief aanbod voor
‘Wij, en andere partijen hebben er hard
onze leden. Ze krijgen een jaarlijkse kor-
klein en groot goed met elkaar kunnen
aan getrokken om een beter financie-
ting, het loont om lid te zijn van onze
samenwerken, maar we moeten leren
ringsmodel tot stand te brengen voor
coöperatie.’ Bovendien biedt Eneco prak-
elkaars rol en positie te respecteren.
collectieve zonneparken. Het Postcode-
tische ondersteuning. Van der Hoeven:
Toch zien we heel goed dat we elkaar
roossysteem dat was bedacht als onder-
‘Lochem heeft zelfstandige slagkracht.
nodig hebben om de gezamenlijke ambi-
deel van het Energieakkoord is inmiddels
Maar voor zaken als stroominname-
ties te realiseren.’ Stolte beaamt dat op
sterk verbeterd. Wie participeert in een
contracten, energieadministratie of ver-
deelgebieden nog wel verbeteringen
zonnecentrale krijgt nu ook de volledige
rekeningen van de opgewekte stroom
nodig zijn, maar geeft tegelijk aan dat
energiebelasting terug.’
zijn wij de stabiele partij op de achter-
LochemEnergie en Eneco juist hun opge-
grond. Wij zetten onze schaal in om een
dane kennis en ervaring kunnen inzetten
Eigen meter
lokaal initiatief zoals LochemEnergie
voor de toekomstige generatie coöpera-
LochemEnergie wil dat de opgewekte
tot bloei te laten komen’, aldus Van der
ties. ‘Zo kunnen we samen de versnelling
stroom volledig zelfstandig kan worden
Hoeven. Daarin schuilt de kracht van de
in de energietransitie tot stand brengen.’
gemeten. De coöperatie wil zelf genieten
samenwerking, vindt ook Stolte. ‘Wij zijn
van de opbrengsten. Daarvoor is een
het gezicht naar de klant toe, maar je
aparte aansluiting met een aparte meter
moet niet al die administratieve romp-
nodig. En dat loopt al gauw in de papie-
slomp willen als kleine club.’
ren. Gelukkig is er nu een goed alternatief, tot vreugde van Stolte en zijn
Vele kleintjes maken één grote
coöperatie: de Lokaal Duurzame Energie-
De coöperatie heeft nu zevenhonderd
aansluiting. ‘We liften mee op de groot-
leden en wil binnen drie jaar groeien naar
verbruikaansluiting van de organisatie
tweeduizend. Stolte: ‘Als we een duur-
waar onze zonnepanelen op het dak lig-
zame coöperatie willen zijn, moeten we
gen, maar hebben wel een aparte meter.
meer omvang hebben, dan kunnen we
De eerste LDE is in Lochem geïnstalleerd
een basisorganisatie opbouwen waarmee
als onderdeel van de smartgridproeftuin.
we onze toekomstplannen verder kunnen
We zijn nog aan het finetunen, want hele-
realiseren.’ Ambities zijn er genoeg.
maal vlekkeloos loopt het nog niet, maar
LochemEnergie wil meer zonne-energie
deze ontwikkelingen zijn wel erg belang-
in de gemeente, heeft plannen voor twee
rijk voor ons: nu kunnen we doorbouwen.’
waterkrachtcentrales en samen met de ons omliggende coöperaties ontwikkelen
De nieuwe wereld
we nu ons eerste windpark. ‘Wij streven
Eneco, sinds 2013 de energieleverancier
naar de optimale mix van bronnen om de
van de coöperatie, neemt vijftien jaar
energievraag en het energieaanbod goed
lang de zonnestroom af. Dat biedt de
op elkaar af te kunnen stemmen en de
coöperatie ook op termijn financiële
pieken te vermijden, want die zijn duur.
ademruimte. ‘Dergelijke lokale initiatie-
Waterkracht zorgt voor de balans over
ven zijn nu gangbaarder, maar in 2013,
de dag, wind voor een aanvulling als
Eneco Holding N.V. Jaarverslag 2015
21
‘De klant van de klant verbindt ons’ Michiel van Roozendaal (links)
Joris Laponder (rechts)
Lid executive comité NS
Directeur Partnerships en Strategische Allianties Eneco
en directeur NedTrain
NS en Eneco Het idee was nogal gewaagd: hoe gaaf zou het zijn als NS haar treinen op 100 procent duurzame energie kan laten rijden. Die droom wordt werkelijkheid, misschien al in 2017. Energiepartner Eneco levert NS duurzame stroom uit windparken die speciaal voor het spoorbedrijf zijn of worden gebouwd. Dit energiecontract dat voor tien jaar is gesloten met NS én bijna de hele Nederlandse spoorsector is wereldwijd gezien de op één na grootste megadeal. Eneco Holding N.V. Jaarverslag 2015
22
‘NS zet de trend’, zegt een gedreven
ner. Dat gaf ons een podium om onze
gedeelde visie op verduurzaming spreekt
Michiel van Roozendaal, bij het spoor-
visie en oplossingen te presenteren en
hem aan. ‘We vinden beide dat energie
wegconcern de verantwoordelijke voor
om de eisen die NS stelde te challengen.’
duurzaam en decentraal wordt. Dat we
treinenwereld lopen we ver voorop.
Van Roozendaal vult aan: ‘Voorop stond
draaien. Precies wat we bij NS ook wil-
De UIC (de internationale brancheorgani-
welke kansen we zien voor onze geza-
len.’ Het spoorbedrijf is wel wat duurder
satie voor spoorbedrijven) stimuleert
menlijke klanten, de reizigers, consumen-
uit voor zijn energie-inkoop, erkent
spoorbedrijven in 2050 klimaatneutraal
ten of zakelijke klanten als we een
Van Roozendaal. ‘Maar de maatschappe-
als gebruiker zelf aan de knoppen kunnen
de portefeuille Duurzaamheid. ‘In de
te zijn. Wij zijn dat al in 2018, misschien
samenwerkingscontract aangaan voor
lijke positieve impact is groot. We dragen
zelfs eerder.’ Van Roozendaal, lid van
tien jaar. Hoe kunnen we de propositie
met ons contract en doordat reizigers
het executive comité van NS en directeur
van Eneco verbinden aan het reispro-
vaker klimaatneutraal reizen met NS sig-
duct? Of andersom, hoe kunnen we
nificant - ongeveer een kwart - bij aan het
van NedTrain, bedacht het lumineuze plan samen met zijn MVO-manager
klanten van Eneco veel meer vriend
behalen van de ambities voor mobiliteit
Carola Wijdoogen. ‘Als groot bedrijf vin-
maken van NS.’
uit het Energieakkoord. Verduurzaming
lijkheid is de wereld beter achter te laten.
Een tweede belangrijke factor was het
grote werkgevers zoals Eneco die hun
Als we onze nek hiervoor uitsteken en
risicodossier: wat zijn de grootste risico’s
medewerkers aanmoedigen met de trein
van zakelijk en woon-werkverkeer van
den we dat het ook onze verantwoorde-
laten zien dat we echt investeren voor
en hoe zijn die te managen. Van
te reizen, maakt die positieve impact van
generaties na ons, zullen mensen ons
Roozendaal: ‘Hoe voorkomen we bijvoor-
het contract nog groter. ’
anders gaan waarderen.’
beeld dat gemeenten of de strandtenten voor de kust tegenstander worden van
Boost voor versnellingsagenda
Step change
groei van windenergie? Een van onze
De innovatie zit ook in de contractafspraken: Eneco bouwt windparken voor
NS is een van de grootste energie-
eisen was dat we alleen stroom uit
verbruikers van Nederland. Jaarlijks gaat
nieuwe windparken willen afnemen.
NS en NS neemt gegarandeerd tien jaar
er 1,2 TWh stroom door de bovenleidin-
We zouden anders een kwart van het hui-
stroom af. Dat is uniek in de energiewe-
gen. ‘We nemen al jaren energiebespa-
dige windvermogen hebben opgeslokt,
reld. Het risicoprofiel van Eneco is hier-
rende maatregelen. Machinisten leren
dat vonden we niet maatschappelijk ver-
door zo solide dat ze investeerders aan
we energiezuiniger te rijden, we kopen
antwoord.’
zich kan binden voor de bouw van nieuwe windparken. Laponder: ‘De businesscase
energiezuiniger treinen. Het zijn kleine stapjes, we worden ongeveer 5 procent per jaar beter. Niet slecht, maar we voe-
Klant op 1, 2 en 3 ‘Een van de succesfactoren is dat we
is sluitend. Wij bouwen alleen nog windparken als we die met een klant kunnen
len de hete adem van de auto-industrie
beide geloven in de klant centraal stellen’,
verbinden. Dit contract is zeker een
in onze nek. Hun energieverbruik en
vult Laponder aan. ‘Hoe gaat de klantte-
boost voor onze versnellingsagenda.
milieubelasting gaan stijl naar beneden
vredenheid omhoog, wat is de behoefte
We merken dat steeds meer partijen
door de introductie van auto’s die steeds
van de klant?’ Van Roozendaal: ‘De klant
een gelijksoortige overeenkomst willen.
minder CO2 uitstoten en uiteindelijk volle-
staat bij ons op 1, 2 en 3. Eneco zei aan-
Wij staan ergens voor en klanten willen
dig elektrisch zijn. Wij hadden echt een
vankelijk dat ze niet zaten te wachten
daarom met ons in zee.’
fundamentele verandering nodig om
op zo’n heel grote zakelijke klant. Wat de
voorop te blijven lopen, een ‘step change’.
doorslag gaf was dat achter onze dienst-
Het antwoord is eigenlijk helder: zorgen
verlening al die consumenten zitten,
NS en Eneco willen meer partijen over
dat onze treinen nul procent CO2 uit-
1,2 miljoen reizigers per dag. Dat is ook
de streep trekken. Laponder: ‘NS heeft
stoten.’
de doelgroep van Eneco. De klant van
heel veel toeleveranciers, ook mkb-bedrij-
de klant, dat is wat ons verbindt.’
ven. Onze uitdaging is hoe we die bedrij-
Aanmoedigen
ven kunnen aanmoedigen hierin mee te
Innovatieve aanbesteding
gaan. Eneco gaat dat doen door het aan-
Er volgden verkennende gesprekken
Allebei duurzaam
met energieleveranciers. Daarmee werd
Van een traditionele klant-leveranciers-
bod af te stemmen op de situatie van het
de basis gelegd voor een uitzonderlijke
relatie is geen sprake. Van Roozendaal:
mkb.’ NS pakt het allemaal op: inspireren,
Europese aanbesteding. Eneco kwam er
‘Het is de verantwoordelijkheid van grote
innovatie aanjagen, spreken op congressen, leveranciers in de keten overhalen
als beste uit. Joris Laponder, Directeur
bedrijven te investeren in een betere
Partnerships en Strategische Allianties
wereld. Als wij 100 procent duurzaam
Hollandse Wind te gaan gebruiken. ‘Onze
bij Eneco was nauw betrokken bij de ten-
willen zijn, dan moet onze partner dat
reizigers weten dat de trein duurzaam is,
der: ‘De innovatie zit niet alleen in de uit-
ook zijn. Eneco is het enige geloofwaar-
maar die verstokte automobilist of het
eindelijk uitvoering van het contract, het
dige grote energiebedrijf dat echt bezig
mkb moet het ook weten.’
zat al in de aanbesteding zelf. NS heeft
is met die transformatie. Het is ook mooi
een nieuwe manier gezocht om de verbin-
dat we een puur Nederlandse combinatie
ding te zoeken met een potentiële part-
vormen, daar zijn we trots op.’ Vooral de
Eneco Holding N.V. Jaarverslag 2015
23
‘We komen samen bij de klant in huis’ Hans Valk (links)
Ivo de la Rive Box (rechts)
Directeur Innovation
CEO Quby
& Ventures Eneco
Quby en Eneco Quby wil huishoudens inzicht bieden in hun energieverbruik. Eneco wil klanten helpen zuiniger om te gaan met duurzame energie. De twee vonden elkaar in Toon. De slimme thermostaat. Daarmee hebben ze samen een entree bij de klant. Eneco nam eind 2013 een procentbelang in Quby en breidde dat in 2015 uit tot 100 procent. Zo kreeg Quby met Eneco als aandeelhouder de financiële armslag om de ambitieuze plannen met Toon uit te kunnen voeren. Eneco Holding N.V. Jaarverslag 2015
24
De klant bepaalt
Het was niet vanzelfsprekend dat
‘Het heeft meer rust gebracht in het
Quby en Eneco samen gingen optrekken.
ontwikkelingsproces. We zijn daardoor
Uiteraard is er goed nagedacht over
Quby, een technische start-up, ontwik-
enorm opgeschoten. We konden ons
privacy en informatiebeveiliging, bena-
kelde technologie waarmee allerlei func-
concentreren het product klaar te maken
drukken De la Rive Box en Valk. ‘Per defi-
ties in huis kunnen worden geautomati-
voor de massamarkt. Het product is
nitie hebben we een vertrouwensrelatie
seerd. Licht, gordijnen, apparaten, sloten,
robuuster geworden, de kostprijs is
met de klant. Wij zorgen dat zijn huis
de cv-ketel – het kan allemaal worden
gedaald en de interface verbeterd.’
warm wordt, daar moet hij op kunnen vertrouwen. Hij moet er net zo goed op
aangestuurd. Ivo de la Rive Box, een 200.000 Toons aan de muur
kunnen vertrouwen dat ook alle data bij
‘Wij stonden voor de uitdaging om toe-
De marktintroductie in 2012 was span-
ons veilig zijn. Primair uitgangspunt is
gelaten te worden bij mensen thuis.’
nend, herinnert Valk zich. ‘In die tijd was
dat de data in het huis blijven, tenzij de
Maar Quby was een klein bedrijf, de
het niet gebruikelijk een maandelijks
gebruiker die vrij geeft om gebruik te
van de oprichters en CEO van Quby:
barrières waren hoog. ‘Dus gingen we
abonnementsbedrag te vragen. Toch
kunnen maken van een dienst die wij
op zoek naar een ingang: een bedrijf dat
hebben we dat gedaan, nu is het heel
bieden. Bij vergelijkbare producten zitten
de schaal en de marketingkracht had om
normaal. We hebben volop campagne
je data direct in de cloud. Bij ons is de
de massamarkt op te gaan. Bovendien
gevoerd om de naamsbekendheid van
klant de baas over zijn informatie.’
een bedrijf dat al een maandelijkse
Toon te vergroten. Nu, vier jaar later, zijn
betaalrelatie heeft met klanten. Onze
we een van de Europese marktleiders
Nationaal en internationaal groeien
technologie kan veel, maar we hebben
met dit platform: we hebben 200.000
Ongeveer 15 procent van Eneco’s
ons eerst geconcentreerd op de belang-
Toons aan de muur hangen bij klanten.
Nederlandse klanten heeft een Toon
rijkste behoefte van mensen: energie-
De naamsbekendheid is fantastisch.
in huis. Voor het merendeel zijn dit huis-
besparing, dat voelen mensen direct in
En wat nog mooier is: klanten zijn enorm
eigenaren. Samen besparen ze al gemid-
hun portemonnee. Toen was de link met
tevreden. De Net Promoter Score is posi-
deld 5 procent energie. De volgende
een energiebedrijf en vervolgens met
tief: blije klanten die Toon aanraden aan
stap: de huurmarkt. Eneco is in gesprek
Eneco snel gelegd.’
anderen. Daarom vindt de versnelling nu
met woningbouwcorporaties die hun
Visie concreet maken
plaats. We weten nieuwe klanten aan ons
woningbezit willen verduurzamen.
te binden met een nieuwe propositie.’
Andere optie: partners aansluiten op het platform. Verzekeraars bijvoorbeeld
Eneco’s belang is dat Toon als energieplatform in huis wordt uitgebouwd.
Energiehulpje in huis
kijken met interesse naar Toon, omdat
Hans Valk, directeur Innovation &
Toon is heel bewust als slimme thermo-
de toevoeging van een rookmelder
Ventures bij Eneco: ‘Met Toon kunnen
staat op de markt gebracht. ‘Om een
en straks een inbraakalarm of vocht-
we onze visie concreet maken. In plaats
grote markt te bereiken, is het makkelij-
sensoren schade zou kunnen voorkomen
van alleen stroom en gas te leveren,
ker de oude thermostaat te vervangen en
of beperken.
gaan we naast onze klant staan met
vervolgens een platform te bieden om
nieuwe producten en diensten. Met Toon
nieuwe diensten te introduceren. Toon
Ook de mogelijkheden in het buitenland
helpen we klanten in eerste instantie
ontwikkelt zich nu tot een hulpje in huis
worden serieus verkend. De la Rive Box:
meer inzicht te krijgen in hun energie-
voor je energiehuishouding’, vertelt De la
‘We hebben een mooie Nederlandse
verbruik. Daardoor kunnen ze energie
Rive Box. En dat ‘hulpje’ kan veel, legt
oplossing gemaakt. Nu willen we interna-
besparen. Door allerlei nieuwe functies
Valk legt uit: ‘Vroeger had je een cv-ketel
tionaal gaan. Dat vereist dat we het tech-
op Toon toe te voegen, kunnen ze ook
voor de warmwatervoorziening en de ver-
nisch goed voor elkaar krijgen voor ver-
hun comfort in huis verhogen, hun huis
warming en je had verlichting. Nu komen
schillende landen. In Nederland hebben
veiliger maken of zien hoeveel zon hun
er duurzame oplossingen bij: zonnepane-
we een gestandaardiseerde meterkast,
zonnepanelen opwekken. Met dit type
len op je dak, een batterij om de zonne-
maar veel andere landen hebben dat niet.
producten en diensten krijgen we een
energie in op te slaan, een elektrische
We onderzoeken wat mensen daar aan-
totaal andere relatie met onze klanten.’
auto, een warmtepomp. Je wilt van je
spreekt. We hebben het platform
apparaten weten wanneer ze wat verbrui-
daarom ook opengesteld – voor andere
Robuuster product
ken. Daardoor ontstaan andere behoeften,
softwaremakers en voor partners die
De samenwerking begon in 2009, met
en die verbinden we op Toon met elkaar.
deze specifieke klant- of marktkennis
de voorloper van Toon. In 2011 startte
Neem zonnepanelen: je wilt zonne-energie
hebben.’
het project om Toon op commercieel
gebruiken op het moment dat de prijs
geschikt te maken. De basisafspraken
gunstig is; stijgt de prijs dan wil je die
waren overzichtelijk: Eneco zorgde ervoor
verkopen aan je energiebedrijf. Of je wilt
dat Quby een jaar geen geldzorgen had.
energie opslaan in je batterij. Daar moet
Quby beloofde keihard aan de slag te
intelligentie achter zitten. Dat is precies
gaan om het product gereed te maken
wat Toon voor je doet. Toevallig zit er
voor de markt, vertelt De la Rive Box.
dan ook nog een slimme thermostaat in.’
Eneco Holding N.V. Jaarverslag 2015
25
‘Samen voor een duurzame wijk’ Robin Berg (links)
Marko Kruithof (rechts)
Directeur
Manager Duurzaamheid & Vernieuwing
Smart Solar Charging
Stedin
Smart Solar Charging en Stedin Zonne-energie, elektrische auto’s en slimme laadpalen. Drie ingrediënten voor een revolutionair energiesysteem in de Utrechtse wijk Lombok. Het consortium Smart Solar Charging gaat hier de lokale energiehuishouding compleet anders inrichten. Eneco Holding N.V. Jaarverslag 2015
26
deelauto’s in’, vertelt Berg. De rekensom
De kern van het concept is veelbelovend:
infrastructuur. Zeker in oude woonwijken
het rendement uit zonnepanelen opti-
als Lombok geeft dat veel overlast: de
is simpel: met een elektrische auto die
maal benutten door de opslagcapaciteit
straten moeten worden opengebroken.
een actieradius heeft van driehonderd
van elektrische auto’s ook te gebruiken
Die maatschappelijke belasting kunnen
kilometer rijden mensen gemiddeld hon-
voor huishoudelijk gebruik. Er staan
we voorkomen.’
derd kilometer per dag, wat betekent dat tweederde van het vermogen in de accu
inmiddels twintig slimme laadpalen Accustroom voor huishoudens
blijft zitten. Dat is in te zetten voor huis-
Dat aantal wordt uitgebreid naar duizend
Consumenten willen duurzame energie,
houdelijk gebruik.
in en rond de gemeente Utrecht.
maar ze willen zich niet bezighouden
die zowel kunnen laden als ontladen.
met de techniek die daarvoor nodig is.
Living lab
Ei van Columbus
De vraag is dus: hoe ga je dat regelen in
Kruithof is enthousiast. ‘Hier zijn wij trots
Robin Berg is directeur van het consor-
een wijk als Lombok. ‘Ons idee was om
op. De kracht is dat het voor en door de
tium waarin LomboXnet, Stedin, General
de accucapaciteit ook in te zetten voor
lokale gemeenschap tot stand komt.
Electric, gemeente Utrecht, Economic
stroomvoorziening aan de bewoners’,
Samen gaan we voor een duurzame wijk.’
Board Utrecht, installatiebedrijf Vidyn
zegt Berg. ‘Een volle Tesla-batterij kan
Smart Solar Charging is nu een van de
en specialist in laadpalen Last Mile
een gemiddeld huishouden tien dagen
drie proeftuinen die Stedin heeft inge-
Solutiuons participeren. Met zijn bedrijf
van stroom voorzien. In een wijk als
richt voor elektrisch rijden. Kruithof:
LomboXnet legde hij al op eigen initiatief
Lombok zijn driehonderd elektrische
‘Wij zijn enorm nieuwsgierig naar hoe
een glasvezelnet aan in de Utrechtse wijk
auto’s voldoende om de hele wijk zelf-
deze modellen gaan functioneren.
waardoor vierduizend bewoners nu snel
voorzienend te maken.’
Daarom willen we aan tafel zitten.
gaan investeren in zonnepanelen op
Primeur
en helpt ons op een andere manier naar
daken van scholen. Maar het financiële
Het consortium ontwikkelde een unieke
ons netwerk te kijken. Het vraagt om
rendement viel tegen. Dat was de trigger
laadpaal die zowel wind- als zonne-ener-
een andere manier van denken.’
voor dit concept.’
gie kan laden en die de duurzame stroom
Dit soort initiatieven komt van onderop
internet hebben. ‘Vervolgens zijn we
weer uit de batterij kan halen. ‘Daarmee
Kruithof benadrukt dat de komende
Het ‘ei van Columbus’ was de elektrische
hadden we de Europese primeur’, aldus
twintig jaar het reguliere netwerk nog
auto die de zonnestroom afneemt.
Berg. De laadpalen, gemaakt door GE in
hard nodig is om de energietransitie te
‘We zijn letterlijk begonnen in onze ach-
Haaksbergen, zijn goedgekeurd door de
versnellen. ‘Stedin is op meerdere fron-
tertuin: twee zonnedaken op scholen
stichting Elaad en zijn geschikt voor de
ten verbonden aan dit lokale initiatief.
hebben we verbonden via een eigen
openbare ruimte. In Lombok heeft Stedin
Wij helpen die versnelling door onze
microgrid met een laadpaal voor onze
er al twintig geplaatst. Het plan is in
infrastructuur beschikbaar te stellen en
deur. Dat werkte. Ook financieel was het
Utrecht en de omliggende gemeenten
onze kennis van laadinfrastructuren in
in totaal duizend palen neer te zetten.
te zetten. Dit living lab helpt ook om met
interessant. Stroom die we verkopen aan de automobilist levert meer op dan als
‘De gemeente Utrecht is een belangrijke
het ministerie van Economische Zaken
we het verkopen aan een school.’
aanjager geweest’, vertelt Berg. ‘Utrecht
een goede discussie te kunnen voeren
wil schone mobiliteit, schone lucht en
over hoe de regulering in de toekomst
Een mooie match
duurzame energie in de stad en streeft
eruit kan zien.’
Er bleek een mooie match mogelijk tus-
ernaar in 2030 klimaatneutraal te zijn.
sen de opgewekte zonne-energie en de
De gemeente ziet het liefst alleen nog
Proeftuin voor Europa
hoeveelheid stroom die auto’s kunnen
elektrische auto’s in de stad. Ons con-
Het doel is beter te begrijpen wat per
laden. Berg: ‘Er komt 30.000 watt van
cept sluit heel mooi aan op die doel-
wijk de effecten zijn van decentraal opge-
zo’n zonne-installatie, de hoeveelheid
stellingen.’
wekte zonne-energie en de toename van elektrische auto’s op de kwaliteit van het
die een autoaccu prima kan opnemen. Daarmee halen we de pieken van het net:
Duizend elektrische auto’s nodig
netwerk. ‘Wij willen slimmer omgaan met
de aanbodpiek midden op de dag als er
Om het concept tot wasdom te kunnen
onze netwerken en investeringen, afge-
veel zonnestroom is, en ook de vraagpiek
brengen, zijn voldoende elektrische
stemd op de situatie in een wijk. Die ken-
in de avonduren als iedereen thuis is èn
auto’s nodig met een accuvermogen
nis bouwen we hier op’, zegt Kruithof.
mensen hun elektrische auto opladen.
waarmee je driehonderd kilometer kan
Berg vult aan: ‘We hebben schaalgrootte
We lossen er een probleem mee op voor
rijden. Tesla heeft de toon gezet met dit
nodig om echt te kunnen leren hoe het
netbeheerder Stedin.’ Marko Kruithof,
type auto’s. Andere fabrikanten zullen
systeem kan werken op verschillende
manager Duurzaamheid & Vernieuwing
de komende twee jaar met iets vergelijk-
locaties. Utrecht is dus de proeftuin
bij Stedin, beaamt dat. ‘Als we vraag en
baars komen in een lagere prijsklasse.
voor Nederland, en zelfs voor Europa.’
aanbod niet slimmer gaan aansturen,
‘We willen niet afhankelijk zijn van de
moet Stedin forse investeringen doen
snelheid waarin de markt zich ontwikkelt,
in de aanpassingen van de bestaande
daarom zetten we zelf ook elektrische
Eneco Holding N.V. Jaarverslag 2015
27
‘Lokale zonnestroom voor buurman Honda’ Bill Haine (links)
Zoisa Walton (rechts)
Agrarisch ondernemer,
Country Director Eneco UK
eigenaar van de grond waarop de centrale is gebouwd
South Marston en Eneco In het Britse dorp South Marston, Swindon, realiseerde Eneco het Sevor Farm Solar project, een grote zonnecentrale (10MW) die duurzame elektriciteit levert aan de nabijgelegen Honda-fabriek. Het gemeentebestuur, dorpsbewoners en de landeigenaar waren nauw betrokken bij de ontwikkeling en bouw van het park. Een schoolvoorbeeld hoe je in goede harmonie samenwerkt aan verduurzaming op lokaal niveau. Eneco Holding N.V. Jaarverslag 2015
28
Met Sevor Farm Solar breidt Eneco haar
Eigenaarschap stimuleren
duurzame productiefaciliteiten in het Ver-
Het was een van de manieren om het
enigd Koninkrijk verder uit. De omstan-
dorp te betrekken bij de zonnecentrale
digheden waren ideaal. Eneco stapte
vertelt Zoisa Walton, [country director bij
pas in het project toen de vergunningen
Eneco UK]. ‘Het is van belang dat we
geregeld waren en de bouw van start
goed communiceren en begrijpen dat dit
kon. Bovendien was er een klant die de
een kleine gemeenschap is die we laten
stroom rechtstreeks zou afnemen: de
zien dat we voor langere tijd een goede
auto- en motorenfabriek van Honda, die
buurman willen zijn. Het gaat dus niet
daarmee 64 procent van zijn jaarlijkse
alleen over de bouwfase. We willen de
energiebehoefte kan afdekken. Voor
lokale gemeenschap betrekken bij ons
Honda of the UK Manufacturing Ltd is
project en stimuleren dat dorpsbewoners
deze overeenkomst een belangrijke stap
zich mede-eigenaar voelen zolang de
in het realiseren van de ambitie de
zonnecentrale bestaat. Daarom hebben
fabriek ooit op 100% duurzame energie
we gewerkt aan het opbouwen van een
te laten draaien. Voor Eneco is het een
goede verstandhouding met onze nieuwe
invulling van het strategische groei-
buren, met het gemeentebestuur en met
domein Client Sources: alleen duurzame
de South Marston Church of England
productiefaciliteiten bouwen als een
School.’ De schoolkinderen mochten het
klant de stroom voor langere tijd
logo maken voor het project. Ze hebben
afneemt. Eigenaar van de grond waarop
ook bloemen gezaaid langs het voetpad
de centrale is gebouwd, agrarisch onder-
dat naar de zonnecentrale leidt om de
nemer Bill Haine, ziet het niet alleen als
openingsdag op te fleuren. Als onderdeel
een kans om het inkomen te vergroten,
van Eneco’s educatieve programma wor-
dergelijke grootschalige commerciële
den regelmatige lessen gegeven over
parken dragen ook bij aan het invullen
de voordelen van duurzame energie.
van een duurzame nationale energie-
Met Pasen zijn rondom de zonnecentrale
voorziening, vindt hij.
de traditionele eierzoekwedstrijden gehouden.
Respect voor de buren Toch was Haines focus sterk in eerste
Verschillende belangen, gedeelde doel-
instantie sterk lokaal gericht. Haine ver-
stelling
pachtte zo’n 17 hectare van zijn land aan
‘We zijn er ons van bewust dat alle
Eneco. Op dit voormalige akkerland zijn
betrokken partijen verschillende belan-
40.000 zonnepanelen geplaatst. Een
gen hebben. De gemeente, de school, de
zonnepark van deze omvang betekent
grondeigenaar en de klant Honda. Maar
een grote nieuwe buurman in een klein
we leven allemaal in dezelfde gemeen-
dorp. Haine stelde dan ook voorwaarden
schap en nauwe samenwerking was in
aan de samenwerking met Eneco. De
ieder geval een gedeelde doelstelling’,
belangen van de lokale gemeenschap
constateert Walton. ‘Veel van de Honda-
moesten steeds gerespecteerd worden.
medewerkers wonen ook in het dorp of
Hij is tevreden over de aanpak van Eneco
in de buurt. Honda vond het daarom
en de wijze van samenwerken. ‘Voor mij
belangrijk dat het project positief ontvan-
is het in deze werkrelatie belangrijk dat
gen werd.’
ik direct toegang heb tot de sitemanager
De manier waarop Eneco zich opstelt
als dat nodig is. We hebben ook regels
naar de lokale gemeenschap verdient de
opgesteld over de veiligheid, er wordt gecontroleerd of de toegangshekken
waardering van raadslid Barry Thunder: ‘Het was een plezier om met Eneco te
goed gesloten zijn.’ Mensen kunnen dus
werken aan de totstandkoming van deze
niet zomaar het terrein op. Dat geldt niet
zonnecentrale. Eneco is actief betrokken
voor dieren: een kudde schapen graast
bij onze gemeenschap en kiest er bewust
tussen de zonnepanelen en zorgt dat het
voor onderdeel te zijn van South Marston
gras in de zomermaanden kort blijft.
voor de komende 25 jaar.’
De dorpsbewoners hebben de kudde een toepasselijke naam gegeven: The Power Family.
Eneco Holding N.V. Jaarverslag 2015
29
Uitgave Eneco Holding N.V. Communications & Public Affairs Postbus 1003 3000 BA Rotterdam Telefoon 088 806 0600 www.eneco.com Feedback
[email protected] Vormgeving en projectrealisatie C&F Report Fotografie Eneco
Coverfoto: Toon De intelligente thermostaat Toon is ruim 225.000 keer verkocht en daarmee een bekend verschijnsel in menig huiskamer.
Eneco Holding N.V. Postbus 1003 3000 BA Rotterdam
www.eneco.com
