En verder. De goedkoopste ambtenaar is de burger

he t va k bl a d ov er c l ou d c omp u t ing

w w w.c l ou dwor k s .n u

Jaargang 4, nr.4 / 2013

De goedkoopste ambtenaar is de burger

SAP en Big Data:

Compleet platform voor Big Analytics Interexion, Inergy, MicroStrategy, Centennium, Software AG

En verder Cloud Benchmark – Overheid: leuker kunnen we het niet maken? | Overheid & ICT: cloud- en securityroutes | IT-organisaties en onderzoeksbureaus delen kennis over ‘de Waarde van Data’ | SkySQL brengt open sourcedatabases naar de cloud | Het publieke web op weg naar een Big Data-omgeving | www.cloudworks.nu

WE’VE GOT OUR HEADS AROUND THE CLOUD

A FUTURE-PROOF HOME FOR YOUR IT SYSTEMS

CONNECT, TRANSACT AND GROW Join your community

Meer info:

interxion.com

Cloud talk

Mag het iets meer zijn? Het beschikken over gigantisch veel informatie betekent op zichzelf weinig. De bouwers van de eerste generatie schaakcomputers stopten de geheugens vol met gespeelde partijen. De computer zocht bij elke zet van zijn menselijke tegenstander de tegenzet die in het verleden het meest succesvol was gebleken. Toch wonnen er nog steeds mensen van de machine. Het bedrijf riep er een Amerikaanse schaakgrootmeester bij, die nauwelijks iets van computers wist. Zijn eerste vraag was: ‘waar hebben jullie de regels van het schaakspel opgeslagen?’ Nergens dus. De machine kon niet ‘nadenken’, maar gebruikte alleen statistische gegevens om beslissingen te nemen – hetgeen hem kwetsbaar maakte voor menselijke grillen. Bij het bouwen van de volgende generatie schaakcomputers werd daarmee rekening gehouden en werden de spelregels als business rules gebruikt. Deep Blue was een feit: de eerste schaakcomputer die won van een schaakgrootmeester, wereldkampioen Garry Kasparov om precies te zijn. Een experiment. We sluiten een student een jaar lang op in een universiteitsbibliotheek. 12 maanden lang verkeert hij te midden van een schat aan informatie over vrijwel alles. Uiteindelijk openen we de deuren en onderwerpen de student aan een test. Heeft hij meer kennis dan voorheen? Zeker. Maar is hij ook wijzer en slimmer geworden? Helaas, zijn IQ is nog net zo hoog als aan het begin van het experiment.

Deze twee anekdotes maken duidelijk voor wie het nog niet wist: data op zich betekenen niets, of het nu weinig data, veel data, heel veel data, erg veel data, of Big Data is. Het feit dat er veel data ter beschikking zijn van ondernemers en marketeers zegt niets over de mate van slimheid waarmee ze worden uitgenut. De roep om willekeurige data, zolang het maar méér is, maakt de beslissingen echt niet beter. Een Amerikaanse supermarktketen stopte ooit alle kassabonnen in een database en vroegen de software eens op zoek te gaan naar onvermoede patronen. Dat duurde een week, maar toen kwam er ook iets spectaculairs uit: er bleken heel veel kassabonnen te zijn waarop een krat bier en een pak papieren luiers tegelijk stonden. Als de vrouwen boodschappen hadden gedaan en de man vroeg of ze een kratje bier hadden meegenomen, bleken veel vrouwen te antwoorden: “Dat is te zwaar, ga dat zelf maar halen. En als je dan toch gaat, neem dan meteen zo’n grote doos papieren luiers mee.” Een gouden vondst die de harten van menig marketeer sneller lieten kloppen. Het verhaal van de “Pampers & Beer” werd al snel over de hele wereld bekend en als voorbeeld aangehaald van de goudmijn die datamining heet. Op een persbijeenkomst sprak ik de man die “Pampers & Beer” voor het eerst vertelde op een groot symposium in de VS. Wat een desillusie. Hij had het verhaal verzonnen omdat hij een prikkelend voorbeeld nodig had in zijn presentatie. Een ‘broodje aap’ dus, dit verhaal. Laat u niets op de mouw spelden: in Big Data schuilt een enorme potentie – maar blijf realistisch. Meer betekent niet per definitie beter. Hans Lamboo

Colofon CloudWorks maakt onderscheid tussen feit en fictie op het gebied van cloud computing en helpt organisaties om cloud computing optimaal in te zetten. Toezending van CloudWorks vindt plaats op basis van abonnementen en controlled circulation. Vraag uw abonnement aan via [email protected] Uitgever: Jos Raaphorst [email protected] Hoofdredacteur: Hans Lamboo [email protected] +31 (0) 616 648 670

Advertentie-exploitatie: Will Manusiwa, senior accountmanager [email protected] + 31 (0)6 38 06 5775 Vormgeving: Studio Kees-Jan Smit BNO Druk: Control Media

ingezonden mededelingen, advertenties en de juistheid van genoemde data en prijzen. Het kopiëren of overnemen van artikelen, geheel of gedeeltelijk, wordt aangemoedigd, maar is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van de uitgever en onder vermelding van: ‘Overgenomen uit CloudWorks, de publicatie over cloud computing’, plus jaargang en nummer. © Copyright 2013 FenceWorks BV.

Kopij kan worden ingezonden in overleg met de redactie. Geplaatste artikelen vertegenwoordigen niet noodzakelijkerwijs de mening van de redactie. De redactie noch de uitgever aanvaarden enige aansprakelijkheid voor de inhoud van artikelen van derden,

CloudWorks is een uitgave van FenceWorks BV Maredijk 17 2316 VR Leiden

CloudWorks - nr. 4 / 2013

3

inhou 10 16 De goedkoopste ambtenaar is de burger

Ongeveer vijftien Nederlandse gemeenten nemen al services af uit de cloud, maar Veere en Urk brachten onlangs al hun kernapplicaties volledig over naar de cloud. Han Knooren, algemeen directeur van PinkRoccade Local Government: “De gemeentelijke overheden starten een inhaalslag”.

4


De vele gezichten van Big Data

Big Big Big Big Big Big Data

Er wordt veel gesproken over de potentie van Big Data. Maar hoe kan die potentie worden uitgenut en welke rol speelt de cloud daarbij? Vanuit een puur technologisch perspectief ligt de uitdaging in het combineren van hardware, software en het netwerk om een platform te leveren voor de analyse van Big Data. Maar er komt meer bij kijken. In dit nummer vindt u een groot aantal visies, meningen en oplossingen omtrent Big Data, onder meer van Interexion, Inergy, MicroStrategy, Centennium en Software AG.

oud 26

SAP en Big Analytics Bedrijven besteden vandaag de dag veel tijd en energie aan het verzamelen van enorme hoeveelheden data. Het opslaan van al die gegevens is meestal geen probleem. Maar wat dan? De werkelijke waarde van Big Data zit in de analyses die een bedrijf vervolgens op al deze data kan doen. Veel organisaties weten niet precies hoe dit aan te pakken. Mark Raben: “SAP helpt organisaties direct op weg met een compleet platform, op locatie of uit de cloud”.

Inhoud 6

Cloud Benchmark: Overheid

9

Gregor Petri

10

Veere en Urk in PinkPrivateCloud

13

Overheid & ICT

Big Data 16 Interexion: Nu cruciaal om de juiste beslissingen te nemen 18

Inergy: Big Data ontrafeld

20 MicroStrategy biedt transparantie via de cloud 22

Centennium: Proeftuin in de cloud

24

Software AG: Big Data analyseren ‘on the fly’

26

SAP en Big Analytics

30

De Waarde van Data

35 SkySQL brengt open source-databases naar de cloud 36 Het publieke web op weg naar een Big Data-omgeving 38

Hoe nieuw is Software Defined Networking?

40

Dataprivacy in het tijdperk van cloud computing

42

Nieuws van DHPA

44

Nieuws van EuroCloud Nederland

46

The Legal Look

www.cloudworks.nu Go! CloudWorks - nr. 4 / 2013

5

Rubriek De Cloud Benchmark – Powered by Compuware

Overheid: leuker kunnen we het niet maken? Ook de overheid gaat mee in de ontwikkelingen van verdere digitalisering van haar dienstverlening. Is het niet de site van de belastingdienst, die in de maand maart overuren draait vanwege de belastingaangiften, dan is het wel het oplopend aantal werklozen dat overgeleverd is aan de e-coach van het UWV. Deze ontwikkeling gaat echter niet zonder slag of stoot, gezien de vele publicaties over niet functionerende sites, beveiligingsproblemen en IT-budgetoverschrijdingen. De overheid is zich echter bewust dat, door het groeiende gebruik en de steeds grotere rol die de e-overheid in ons leven speelt, er meer aandacht voor de kwaliteit van deze dienstverlening moet komen. Vanuit de landelijke overheid worden daarom steeds meer eisen aan overheidswebsites gesteld. Zo dienen de websites aan te sluiten bij de webrichtlijnen. Een andere ambitieuze en belangwekkende ontwikkeling is de basisinfrastructuur van de e-overheid, bekend onder de naam iNUP. Hoofdlijnen hieruit zijn verbetering van het eLoket voor burgers, betere

Back Bone

6


digitale dienstverlening aan bedrijven en één stelsel van basissregistraties. In deze benchmark zijn de belangrijkste websites van de overheid op een rijtje gezet, zodat ze kunnen worden beoordeeld op hun prestaties. Opvallend is dat bijna alle sites een beschikbaarheid hebben tussen de 99 en 100 procent. Het verschil zit met name in de responstijd van de sites. Vanaf 2 seconden wachttijd beginnen bezoekers een website te verlaten en na 4 seconden is al 25 procent weg. De resultaten van de Last Mile benchmark, wat eindgebruikers op hun device ervaren, laat zien dat de site Werkenbijdeoverheid.nl het slechtste presteert. De site van de Belastingdienst houdt nog dapper stand in de drukste maand van het jaar. Verder geeft de grafiek van met name de resultaten van de Back Bone benchmark enkele duidelijke pieken weer, die duiden op onderhoud of storingen van de website.

De Cloud Benchmark De Cloud Benchmark is een gezamenlijk initiatief van CloudWorks en Compuware en wordt maandelijks gepubliceerd. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de technologie van Compuware voor ‘application performance monitoring‘ (APM). APM-tools maken het mogelijk om een goed inzicht te krijgen in de prestaties van cloud services zoals deze door de gebruiker worden ervaren. Niet de beschikbaarheid of prestaties van de individuele

systemen en componenten die bij het gebruik van een cloud-dienst worden toegepast staan hierbij centraal, maar de ervaring van de eindgebruiker die deze volledige keten - inclusief de ‘last mile’ - benut. Kijk voor meer informatie op www.compuware.com/apm.

Back Bone Avg Response Time Availab. Last Mile Avg Response Time Availab. (sec) (%) (sec) (%) Belastingdienst BB - FF Agent DigID BB - FF Agent Mijn.Overheid BB - FF Agent Overheid.nl BB - FF Agent Rechtspraak.nl BB - FF Agent Regelhulp.nl BB - FF Agent Rijksoverheid.nl BB - FF Agent RIVM.nl BB - FF Agent Toeslagen.nl BB - FF Agent UWV BB - FF Agent Werk.nl BB - FF Agent Werkenbijdeoverheid.nl BB - FF Agent

0,512 0,83 0,741 0,826 1,796 1,928 0,522 0,86 0,529 1,467 1,582 2,214

100 99,8 99,8 99,8 100 100 99,8 99,41 100 99,2 100 99,41

Belastingdienst LM - FF Agent DigID LM - FF Agent Mijn.Overheid LM - FF Agent Overheid.nl LM - FF Agent Rechtspraak.nl LM - FF Agent Regelhulp.nl LM - FF Agent Rijksoverheid.nl LM - FF Agent RIVM.nl LM - FF Agent Toeslagen.nl LM - FF Agent UWV LM - FF Agent Werk.nl LM - FF Agent Werkenbijdeoverheid.nl LM - FF Agent

2,352 2,323 1,391 1,655 3,574 4,019 1,91 2,771 2,052 3,807 4,088 5,799

99,74 99,79 99,84 99,47 99,53 99,68 99,88 99,19 99,89 98,39 99,47 99,22

Last Mile CloudWorks - nr. 4 / 2013

7

10x Krachtiger. 10x Slagvaardiger. En Kosten Besparend. MicroStrategy Cloud: Business Analytics voor iedereen!

Sneller, makkelijker en veilig inzicht in uw data. Met MicroStrategy Cloud – een SaaS platform – heeft u overal en altijd online, onderweg, met Android, iPad, iPhone of andere mobiele devices de laatste data beschikbaar. Eenvoudige analyses, rapportages, prachtige gevisualiseerde dashboards kunt u delen met collega’s. Even een calculatie, pivot table of omzetprognose erbij halen als u onderweg bent? Geen probleem! Nog nooit was BI zo snel, overzichtelijk, veilig en gemakkelijk benaderbaar, waar u ook bent.

Download nu de GRATIS trial module van Scan mij voor meer informatie MicroStrategy Business Intelligence op uw plus gratis BI op uw iPad iPad of iPhone. en iPhone of bezoek www.microstrategy.com/cloud Probeer het zelf en ontdek de ontelbare voordelen van de MicroStrategy Cloud Intelligence applicatie en MicroStrategy Business Intelligence.

MicroStrategy Benelux B.V. | Kosterijland 46 | 3981 AJ Bunnik | +31 (0) 30 2408111 | www.microstrategy.nl Volg ons op:

Column

Locked out of Heaven* door Gregor Petri In de cloud is lock-in vaak een grotere zorg dan lock-out, maar beiden zouden top of mind moeten zijn voor organisaties die cloud serieus willen inzetten, of beter: voor organisaties die cloud voor serieuze zaken willen inzetten. Lock-in is het fenomeen dat het voor gebruikers organisaties vaak lastig (langdurig en kostbaar) is om van leverancier te wisselen, met name omdat de gebruikte software na enige tijd dusdanig nauw verweven is met de manier van werken of met andere applicaties dat wisselen vaak moeilijker is dan opnieuw beginnen. Het is dan ook geen toeval dat er maar twee industrieën zijn die hun klanten routinematig aanduiden als ‘users’. Zolang de leverancier zijn zinnen heeft gezet op het uitbreiden van zijn marktaandeel is lock-in vaak nog geen probleem. Wanneer echter de inkomsten uit de installed base belangrijker worden dan het winnen van nieuwe klanten zien we regelmatige prijsverhogingen, steeds strengere gebruiksvoorwaarden en leveranciers die steeds minder meedenken met de klant. Bij cloud computing is dat omslagpunt weliswaar nog niet aanstaande (momenteel is de cloudmarkt nog maar zo’n 3 to 5 procent van de totale ITmarkt), maar lock-in heeft wel veel meer impact. Bij de cloud is de klant immers vaak voor de hele service stack (hardware, middleware, applicatie) afhankelijk van die ene leverancier. Tenzij dezelfde applicatie ook door ander leveranciers wordt aangeboden; iets dat vandaag de dag bij SaaS zeker nog niet de gewoonte is. Maar ook lock-out dient voorkomen te worden. Wat te doen als die vriendelijke leverancier, die de klant een complete stack levert, onverhoopt failliet gaat of besluit dat hij niet meer aan de klant wil of mag leveren? Denk aan hoe providers Wikileaks van de ene op de ander dag uitsloten, of hoe het Nieuw-Zeelandse Mega opeens ook haar normale klanten niet meer kon bedienen nadat de rechter beslag legde. Het kan ook voorkomen dat grote gerenommeerde providers besluiten dat sommige producten niet

langer strategisch zijn. Wat dan? Het grote verschil met traditionele in-house hardware en software is dat als de provider stopt, ook de service (meteen) stopt, terwijl we intern – als het echt moest – zelfs met out of support software en afgeschreven hardware best nog even door konden. Het hebben van een plan B is in de cloud dan ook veel belangrijker dan in het verleden. Maak afspraken over wie de service voort (mogen) zetten als de provider niet meer wil of kan. Op dit moment zijn het nog met name open source oplossingen die door meerdere partijen worden aangeboden, maar de Nederlandse hosting- en cloudindustrie timmert (als een van de weinigen) aardig aan de weg om overgang van provider naar provider – indien noodzakelijk – ook voor andere oplossingen mogelijk te maken. Voorlopig geldt echter: iedere goede cloudstrategie begint en eindigt met een exitstrategie. strategie. * Locked out of Heaven is een CD van Bruno Mars, een artiest wiens populariteit momenteel misschien nog wel sneller groeit dan die van cloud computing. Maar op deze CD staan niet verschillende liedjes van en door Bruno Mars, er staan diverse remixes van hetzelfde nummer op. De luisteraar heeft dus de keuze aan welke uitvoering/uitvoerder zij de voorkeur wil geven. Gregor Petri (@gregorpetri) is Research Director bij Gartner en houdt zich daar bezig met thema`s als cloud computing en cloud services brokerage. In deze gastcolumn deelt hij zijn persoonlijke kijk op recente ontwikkelingen.


9

Overheid Veere en Urk als eerste gemeenten volledig in Pink Private Cloud

De goedkoopste ambtenaar is de burger

door Mels Dees Ongeveer vijftien Nederlandse gemeenten nemen al services af uit de cloud, maar Veere en Urk brachten onlangs al hun kernapplicaties volledig over naar de cloud. Han Knooren, algemeen directeur van PinkRoccade Local Government: “de gemeentelijke overheden starten een inhaalslag”.

fotografie en omslagfoto: Geert de Jong

10


De rollen en taken van de lokale overheid veranderen in snel tempo. Het rijk en de provincies hevelen taken over naar de gemeenten, terwijl de budgetten dalen. Daarnaast stellen burgers en ketenpartners steeds hogere kwaliteitseisen aan de dienstverlening op plaatselijk niveau. Er wordt kortom meer verlangd en verwacht van de lokale overheid, voor minder geld. “Het lokale bestuur moet meer doen voor minder,” stelt Knooren. Hij spreekt van een nieuwe verkaveling. “Zoals je bij wijze van spreken de ruilverkaveling had in de landbouw, zo worden nu taken en verantwoordelijkheden bij de centrale en lokale overheden en hun ketenpartners opnieuw verkaveld. Denk aan AWBZ, onderwijs, of jeugdzorg.”

{

Bij cloud computing heb je een echte klantleveranciersrelatie

Knooren deelt een traditionele ICT-afdeling op in drie groepen medewerkers: de mensen die zich bezighouden met organisatie, met informatie en met automatisering. “Je ziet mensen steeds meer richting organisatie en informatie schuiven, er blijven dan te weinig krachten over voor automatisering.” Dit onder meer door, ook nu nog, een krapte op de arbeidsmarkt. “Echt goede database- of netwerkbeheerders blijven schaars, net als een goede ERP-specialist.” Daarnaast hebben kleinere gemeenten niet de resources om een brede laag IT’ers in dienst te nemen. “Je hebt hooguit één specialist per domein, maar vaak zelfs één persoon voor meerdere domeinen. Dat maakt de organisatie kwetsbaar”, zegt Knooren. De oplossing waar gemeenten traditioneel vaak voor kiezen is dan samenwerking met een andere publieke organisatie, zoals een andere gemeente of een shared service center. Veere en Urk kozen echter zeer bewust voor de cloud. Knooren: “Bij cloud computing heb je een echte klant-leveranciersrelatie, die je professioneel kunt inrichten met SLA’s.” Onderdeel van die professionele relatie is dat de gemeente dan het contact en contract met de leverancier goed moet inrichten en een degelijk SLA-management moet opzetten.

Gemeenten naar private cloud De algemeen directeur benadrukt dat Veere en Urk weliswaar binnen de gemeentelijke context vooruitlopen, maar dat er in feite sprake is van een inhaalslag. “We gebruiken in elk opzicht functionaliteit en services die zichzelf bewezen hebben in andere markten, zoals de gezondheidszorg.” PinkRoccade Local Government zet bewust de Pink Private Cloud in voor Veere en Urk. Knooren: “Voor de verbinding tussen de lokale infrastructuur en het cloudcenter, en tussen de twee cloudcenters die we inzetten, maken we gebruik van Gemnet, het besloten netwerk voor gemeenten, woningcorporaties, provincies, ministeries, waterschappen en andere overheden. Die afgeschermde omgeving staat centraal in het hele traject. Vandaar dat we ook kiezen voor een private cloud met dubbel uitgevoerde datacenters op basis van KPN CyberCenters, zodat de klant weet dat er continuïteit is en weet waar de data staan.” De KPN CyberCenters staan in Aalsmeer en Haarlem. Bewust is niet gekozen voor een public cloud, omdat het van belang is dat de gemeenten weten dat de data niet in het buitenland staat. “Bij public cloud computing kunnen de gegevens overal staan, denk aan een Dropbox of Gmail-account. Deze private cloud is geheel ingericht naar de wensen van de klant en de omgeving wordt alleen voor deze beperkte groep

Cloud op verschillende niveaus De clouddiensten die PinkRoccade aanbiedt zijn weer te geven als een piramide. Knooren: “Softwarefunctionaliteit boden we al langer aan, en die migreerde naar een SaaS-oplossing. Binnen de Pink Private Cloud die we voor Veere en Urk inzetten bieden we alle services aan, behalve de toplaag, het uitvoeren van gemeentelijke processen.” Die service wordt echter wel geboden aan de Limburgse gemeente Beesel. CloudWorks - nr. 4 / 2013

11

Overheid mensen gebruikt.” PinkRoccade werkt in beide gevallen met selectief gekozen aan partners. Voor de hele infrastructuur wordt een uptime van 99,5 procent gegarandeerd. “Op het gebied van security beschikken we over alle ISO-certificeringen.”

Hoofd automatisering zoekt oplossing Los van Veere en Urk zijn er inmiddels ongeveer vijftien gemeenten die op een of andere manier de cloud inzetten, bijvoorbeeld voor de afdeling Burgerzaken. Knooren: “Het is vaak het hoofd automatisering die tegen een probleem aanloopt en dat tegen vaste exploitatiekosten wil oplossen. Ook bij hem staan immers budgetten onder druk.” Bij fusies tussen gemeenten was het tot voor kort vaak zo dat alle IT werd vervangen; een grote investering. Nu worden die investeringen uitgesteld en willen partijen betalen naar gebruik. “Ook bij gemeenten is cash tegenwoordig king, de overstap naar de cloud ligt dan voor de hand.” Deels dwingen partijen als PinkRoccade dat af. Onze nieuwe productgeneratie ‘Gemeente as a Service (GaaS)’ is volledig voor de private cloud ontwikkeld. Nieuwe applicaties worden nu door ons alleen nog vanuit de cloud uitgeleverd.” Knooren geeft aan dat de financiën met de beide gemeenten relatief snel geregeld waren. “Ze benaderden ons en gaven aan wat ze konden besteden. Wij wilden het, gezien onze jarenlange samenwerking, voor die bedragen doen, en ook om met deze twee lokale overheden de inhaalslag te starten.”

De goedkoopste ambtenaar is de burger Knooren, die enkele jaren geleden, na een lange carrière in het buitenland, terugkeerde naar ons land, was verbaasd over de aarzelingen die veel instellingen en bedrijven hebben als het gaat om het grootschalig zakelijk gebruik van de cloud. “Privé gebruikt

Cloud als ontzorging Eind december 2012 tekende de gemeente Urk het contract met PinkRoccade Local Government, op 1 juni 2013 moet de overstap naar de cloud gemaakt zijn. “We schrijven elke dag nieuwe hoofdstukken van een onbekend boek.” Meine Hofman, beleidsmedewerker ICT/AO/ GEO bij de gemeente Urk zit midden in een van de ingrijpendste transitieprocessen die zijn team tot nu toe meemaakte – de overstap naar de cloud. Het is een bewuste keuze. “Voorheen beheerden we een groot aantal applicaties zelf, verzorgde een externe partij de remote release, moesten we zelf zorgdragen voor de uitwijklocatie en was het IT-beheer vooral reactief.” Hofman geeft aan dat de omgeving voor een kleine gemeente als Urk te complex werd, vooral sinds de introductie van de midoffice. “Je kunt als gemeente niet voor elke discipline specialisten hebben, en die wetenschap maakt je als organisatie kwetsbaar.” De overstap naar de cloud moet veel van die zorgen wegnemen. Een onderdeel van het traject is de redundante omgeving, zodat Urk zelf geen uitwijk meer nodig heeft. De remote release werd bij PinkRoccade ondergebracht, zodat 12


{

Naast Veere en Urk zetten nog vijftien gemeenten cloud computing in

iedereen diensten als Dropbox, maar in de business en zeker bij de overheid wordt erg gereserveerd naar de cloud gekeken. Denk aan de discussies als het elektronisch patiëntendossier, iets wat in Amerika al lang wordt ondersteund met cloudoplossingen.” Kijkend naar de toekomst ziet Knooren op gemeentelijk niveau twee trends, die mogelijk gemaakt worden door de cloud. “Je kunt cloud computing inzetten op verschillende niveaus. Bij de gemeente Beesel nemen we naast de technische ondersteuning ook onderdelen van het verwerkingsproces over. Door in de backoffice taken in de cloud te verwerken, ondersteunen we de besluitvorming van de ambtenaren.” Daarnaast verwacht Knooren veel van iBurgerzaken, een soort telebankieren tussen burger en gemeente. “Waarom zou je nog naar een loket moeten voor een geboorteaangifte? Met je DigID beschik je over een handtekening. Ook het aanvragen van bijvoorbeeld een paspoort zou veel eenvoudiger moeten kunnen, waardoor je niet meer twee afspraken nodig hebt op een druk gemeentehuis.” Knooren vat het samen met de stelling: “De goedkoopste ambtenaar is de burger. En die vindt het nog fijn ook om niet lang te wachten voor de balie”. Mels Dees is freelance journalist

het team nog maar een leverancier heeft en ten slotte wordt het beheer nu proactief, zodat steeds vooraf en tijdig kan worden ingespeeld op de vele veranderingen die op gemeente afkomen. Gemeente Urk is al langer partner van PinkRoccade, ook bij innovatieve trajecten. Hofman: “Vandaar dat we samen te spreken kwamen over een pilot cloudproject. In een nauwe samenwerking zijn wij, en de gemeente Veere overigens ook, met PinkRoccade aan de gang gegaan.” Toen de eerste verkenningen positief bleken zijn de IT’ers naar de directie en het gemeentebestuur gegaan en hebben in een informele sessie, waarbij in de persoon van Han Knooren ook de directie van PinkRoccade aanwezig was, het traject toegelicht. De directie van de gemeente Urk ging daarop akkoord. “We zijn bezig met een boek waarvan we het eerste hoofdstuk kennen, dat was de uitgangssituatie, en het laatste hoofdstuk kennen we ook, dat is de situatie in de cloud. Aan de tussenliggende hoofdstukken schrijven we nu dagelijks”, besluit Hofman.

Beurs

| JAARBEURS UTRECHT 23-25 APRIL 2013 | JAARBEURS UTRECHT

HALPLATTEGR H

Bezoekers aan Overheid & ICT krijgen het wel erg gemakkelijk

CloudTour / SecurityTour

GEO INFO PLEIN

Het startpunt is de ‘Mediacorner’ waar alle deelnemers een headset krijgen om zo de elevatorpitch van de exposanten goed te kunnen beluisteren.

1C002

1D011

1F023

1F025 THEATER 1F033

1F040 1F

1F016

1F02

1F021 Dit zijn de geselecteerde exposanten:

1F021 1F023

GROEN

1F

1E018

1E016

CloudTour SecurityTour 1E022 1E020 1E024 1E032 1E036 Enable-U WatchGuard Geodan Brainforce 1E022 1E Grontmij Madison Gurkha 1E033 Solviteers Panda 1E025 1E Fenestrae Enable-U 1E023 Panda Centric 1E031 1E025 1E035 Unisys Odinfo 1E021 TSTC Unisys 1E021

1E014

1E016

1E014

Het wordt de bezoekers aan de vakbeurs Overheid & ICT erg gemakkelijk gemaakt. CloudWorks en het vakblad Infosecurity. nl magazine hebben namelijk de CloudTour en de SecurityTour samengesteld. Op die manier krijgen de deelnemers binnen het uur een (welhaast) compleet beeld van wat de exposanten aan cloud- en security-oplossingen te bieden hebben. Tijdens de drie beursdagen van Overheid & ICT worden er op twee momenten (om 11.00 uur en om 13.00 uur) rondleidingen verzorgd door CloudWorks én door Infosecurity.nl magazine. Bezoekers - die zich bij de online registratie op kunnen geven worden in vijf minuten bijgepraat door elke van de tien vooraf geselecteerde exposanten met een duidelijke cloud- of securitypropositie.

1F032

1F020

1E018

THEATER GROEN

1F016

OPLEIDINGEN PLEIN

GEO INFO 1D032 Deelnemers aan de CloudTour en/of de Security-1D036 1D024 PLEIN 1D020 Tour kunnen zich melden bij de Mediacorner. Deze vindt u in hal1, standnummer B121, direct naast het Congres Theater.

1D020

1D

1D011

Plattegrond: z.o.z. 1D007

1C004

1C006

1C015 1C010

1C020

1C015 1C032 1C006 1C010 1D007

1C037

1C011 CloudWorks - nr. 4 / 2013

1C011

1 1C020 13

1

HALPLATTEGROND HALPLATTEGROND HALPLATTEGROND

1D020 1C002

1E031

GEO INFO 1D032 1D024 PLEIN

1F025

1F040 1F044 1F046 1F048

1F055

1F061

1F033

1F041

1E048 1E032 1E036

1F047

1E054

1E022 1E020 1E024

OPLEIDINGEN 1E055 1E047 PLEIN 1E033 1E051 1E025 1E035 1E023 1E031 1E035 1E021 1D036 1D044 1D054 1D032 1D036 1D020 1D024

1F055

GEMEENTE 1F061PLEIN 1F071 1F075

1E070 1E074 1E078 1E048 1E054

1F079

1E102 1E070 1E074 1E078

1E087

1E083 1E055

1E047

1F078

1 1E083

1E051

1D082

1D070 1D044

1D007

1C015

1C006

1C010

1C020

1D101 1D045

1C015 1C032 1C006 1C010 1D007

TERRAS

1C044 1C020

1C037

1C011

1 1D082

1D070

1D054

1D045

1D011 1D011

1C004

1F071 1F075 1F079

1E095

1E023

1F047

1D096

1E021

OPLEIDINGEN PLEIN 1E033

1F023

1F041

THEATER ROOD

1F078

1D092

1E014

1E025

1E032 1E036

1F032

1F020

1F021

GROEN

1E022 1E020 1E024

GEO INFO PLEIN

1F016

1E042

1F021

1F025 THEATER 1F033

THEATER ROOD

1F040 1F044 1F046 1F048

1E042

1F023

1E018

1E016

1E014

THEATER GROEN

1F032

1F020

1E016

1F016

1E018

13 | JAARBEURS UTRECHT 23-25 APRIL 2013 | JAARBEURS UTRECHT

1C045

1C047 1C037

1C011

TERRAS

1C044

1C032

1C055

1C045

1C082 1C071 1C047

1C055

1C083

1C100

1C071 1C089

1C083

EXPOSANT HAL 8

HAL-STANDNR. HAL 2 ENTREE OOST

1A095

• 06-GPS 01.E018 A De standnummers zijn als volgt opgebouwd: • Aenova Software 01.B055 halnummer.pad.standnummer HAL 1 • AlterNET Internet B.V. 01.B092 dus 1A067 = hal 1, pad A, standnr. 067 • Arcadis 01.C010 • AT Computing 01.D032 • Axway 01.E074 • Azimuth Geodetic 01.C004 B • BCT 01.D070 • BGT Rotonde 01.C116 • Biblionet ID 01.B052

EXPOSANT

ENTREE WEST

HAL 12

HAL 11

HAL 10

HAL 3 HAL 4

HAL 9

HAL-STANDNR. HAL 7

• BlackBerry 01.E083 •DeBlancco Oy Ltd 01.A037 standnummers zijn als volgt opgebouwd: •halnummer.pad.standnummer BRAIN FORCE B.V. 01.C045 dusC1A067 = hal 1, pad A, standnr. 067 • C-CONTENT B.V. 01.A031 • Cascadis 01.OP03 • Centric 01.C082 • Certsecurity 01.A071 • CiEP Personal Quality & Results 01.E047 • Circle Software Group B.V. 01.C020 • CompLions B.V. 01.F061

EXPOSANT HAL 8 ENTREE OOST

HAL 2HAL-STANDNR.

• COOLProfs B.V. 01.E042 • Crotec 01.C011 • CycloMedia Technology B.V. 01.C037 HAL 1 D • Decos Information Solutions 01.B010 • Dimpact 01.OP04 • diz Informatiezuilen 01.E054 E • Enable-U BV 01.C106 • Equinix 01.E101 • Estreme B.V. 01.A103 • ETTU 01.D100

EXPOSANT

HAL-STANDNR.

• Exxellence Group F • Facto Geo Meetdienst • Fenestrae • Fortes Solutions B.V. • FSFE • Fugro GeoServices B.V. G • Gemeente Zoetermeer Wijkmanagement & CCoverheid • Gemnet B.V.

01.D044 01.F025 01.A106 01.F079 01.OP06 01.D020

01.E084 01.D054

1A079 1A103

1B085

1A071

1B081

T B

1A094 1A098 HAL 1A072 1A078 1A077

1A061

1B087 1A106

1A093 1A073

1A071 1A047

1A068 1A067

1A061

1A079

1A031

1A077

1A047

1B100 1B082

1B095 1B099

1B069

1A058

1A058

1A048 1A054 1A038

1A073

1A017

1B081 1B055 1B061

1B052 1A072 1A078 1A068 1A044 1A048 1A054

1A041 1A067 1A045

1A031

1A044 1A020

1B088 1B092 1B070 1B076

1B082 1B060

1B076 1B054

1B051 1B069 1B055 1B061 1B031 1B037 1B045 1B051

1A037

1A038

1B070 1B048

1A089

1B060 1B044

ENTREE OOST

DEELNEMERS GEO INFOPLEIN STARTPUNT TOURS ENTREE WEST Er worden dagelijks Tours georganiseerd waarin u in één uur HAL 3 HAL 4 HAL 11 HAL 10 over de beursvloer langs een aantal exposanten wordt geleid. De Tours worden georganiseerd in de volgende categorieën: Geo Tour, Security Tour, Cloud Tour en de NUP Tour. Meer HAL 9 informatie vindt u op www.overheid-en-ict.nl

HAL 7

1B048 1B054 1B032

1B052

1A045

1A017

ENTREE

1B045

1A041

ENTREE

1B031 1B037

1A037

ORGANISATIE KANTOOR 1A020

HAL 12

1B044 1B020

1B010

ORGANISATIE KANTOOR

ENTREE OOST

1B032

1B020

1B010

ENTREE OOST

THEATER GROEN

ENTREE WEST

1F016

1F020

1F032

1F040 1F044 1F046 1F048

THEATER ROOD

1

1E042

1E018

HAL 3 HAL 4

1E014

HAL 10

1E016

1F021 EXPOSANT EXPOSANT HAL-STANDNR. 1F025 1F033 HAL-STANDNR. 1F041 1F047 1F055 1F061 1F071 1F075 1F023 • Het Waterschapshuis 01.C071 01.D117 • PerfectView HAL 9 • Planviewer BV 01.F021 • Hoffmann 1E048 1E022 1E020 1E024 1E032 1E036 1E054 1E070 1E074 • Plusine ICT B.V. 01.A089 bedrijfsrecherche BV 01.D092 HAL 2 HAL 8 HAL 7 OPLEIDINGEN 01.E087 • Huawei 01.B088 • Postcode.nl B.V. ENTREE OOST PLEIN 1E033 1E025 I 01.B069 1E047 • PQR B.V. 1E055 1E023 De standnummers zijn als volgt opgebouwd: GEO Principal Toolbox 01.F079 • I-Real BV 1E031 1E03501.B099 •1E051 halnummer.pad.standnummer 1E021 HAL 1 dus 1A067 = hal 1, pad A, standnr. 067 INFO Q • IBM Nederland B.V. 01.E095 PLEIN 01.B081 • ICTU 01.C124 • Qmatic Holland B.V. 1D032 1D03601.D101 1D070 1D044 • QNH Consulting 01.C071 1D020• Inter 1D024 1D054B.V. Access B.V. 01.A079 • Interaction|next BV 01.D024 • QSM Europe GIN R • Intergraph Benelux B.V. / Security, 1D045 1D011 CONGRES • Roxit 01.B020 Government & Infrastructure ZAAL 2 S (SG&I) 01.E055 GIN GEMEENTE 1D007 1C015 • Inventive Designers 01.B054 • Samenwerkingsverband CONGRES PLEIN TERRAS van Bronhouders BGT 01.C116 • IOSense BV 01.E024 1C044 1C020 ZAAL 1 1C032 WORKSHOP 1C006 ZALEN 1C010 • Scholten Awater 01.B100 • iWriter 01.C055 1E102 OVERHEID & ICT • Seneca BV 01.C071 J 1E101 OP01 1C037 1C045 • 1C047 1C011 Serious Gaming KPN 01.E035 • Jalema B.V. 01.C083 1C055 1C071 1E087 3 1E101 OP01 • SIMgroep 01.B020 K OP02 • Kadaster 01.C116 • Sincerus Consultancy B.V. 01.C110 OP08 OP02 WORKSHOP ZALEN 1D100 OP08 • KING 01.C120 • Slagboom en Peeters OVERHEID & ICT1B010 2 1D100 OP03 1B020 1B048 1B054 1B060 01.F016 1B044 1B070 1B076 OP11 Luchtfotografie • Kluwer/Infofit 1B032 01.A017 GIN • Koac NPC OP03 1D107 OP11 01.F040 01.E022 • SmallToGo OP09 CONGRES 1D101NETWERK 1D107 ORGANISATIE OP09 SOD Opleidingen 01.E031 • Kodision B.V. 1B031 1B037 01.B054 OP10 PLEIN NETWERK 1B045 • 1B051 1B055 1B061 1B069 ZALEN OP04 KANTOOR • Solviteers 01.C032 • KPN 01.D054 OP10 1C110 1D117 PLEIN OP04 OP05 • Kragten 01.F020 • Spigraph Netherlands BV 01.D045 1C110 1D117 1B052 OP05 • Split~Vision 01.D082 L 1C124 1C116 1A020 • Stichting De Hollandse • Lantech BV 1A038 01.A061 1C106 1C124 1A044 1A048 1A072 1A054 1A068 1C116 1C082 OP06 1C100 1C120 1C106 Cirkel 01.OP08 • Leica Geosystems B.V. OP06 CONGRES 1C120 01.OP09 LNR Globalcom 01.E055 • Stichting Gemgids OP07 1C105 1A047 1A061 1A071 1A031 LTD 01.E070 CONGRES 1A017 • Lifecycle Technology THEATER OP07 1C1191C105 01.OP10 3 1C089 THEATER 1C119 OVERHEID & ICT 01.A038 • Logius 01.C119 • Stratech 1B108 OVERHEID & ICT • LPI Nederland VIP 01.OP06 • Survey Software 1B088 1B092 1B100 1B108 ENTREE OOST 2 LOUNGE/ & Supplies B.V. 01.E014 • Lucom Benelux BV 01.A045 VIP 1B121 MEDIA CORNER • SWIS BV 01.E025 M LOUNGE 1B095 1B099 1B103 • Symantec B.V. 01.A077 • Madison Gurkha 01.B095 THEATER 01.C047 • ManualMaster 01.A054 • Synaxion Urbidata THEATER BLAUW 1B087 1A106 ENTREE WEST 01.D096 • Master it Training 01.D036 • Synocom BLAUW HAL 3 HAL 4 HAL 11 HAL 10 L 12 T • METEN IN BEELDEN 01.E016 1A104 1A094 1A098 • Tablin Technisch • Ministerie van Infrastructuur Adviesburo BV 01.F033 en Milieu, Programma BGT 01.C116 1A097 • Telecats B.V. 01.C089 N HAL 9 01.B037 • Nagios Nederland 01.A067 • TimeTell B.V. (SITUATIE PER 28-03-2013. WIJZIGINGEN VOORBEHOUDEN) 01.A044 • Nautikaris B.V. 01.F048 • TOPdesk HAL 2 (SITUATIE PER 08-03-2013. WIJZIGINGEN VOORBEHOUDEN) HAL 8 HAL 7 • TSTC B.V. 01.E032 • Nazca it Solutions BV / ENTREE OOST U Nazca-i 01.E048 01.E102 • NedGraphics B.V. 01.B032 • Unisys Netherlands N.V. De standnummers zijn als volgt opgebouwd: V • NEO B.V. 01.D107 halnummer.pad.standnummer 01.B061 • Neopost B.V. 01.B076 • VASCO Data Security HAL 1 dus 1A067 = hal 1, pad A, standnr. 067 01.E036 • Netcreators 01.E078 • Veeam Software • VIAG 01.B121 • Nieuwland 01.E051 Automatisering BV 01.E020 • ViCo Virtual Coaching BV 01.A020 • NotuBiz B.V. 01.A048 • Vicrea Solutions B.V. EXPOSANT HAL-STANDNR. EXPOSANT HAL-STANDNR. W O 01.A095 01.B082 • Wacom Europe GmbH 01.F023 • Odinfo • Genetics B.V. 01.E021 • GISkit B.V. 01.E033 • Watchguard • GO Opleidingen 01.E023 • Office Specialist • Geo-Informatie Nederland Technologies B.V. 01.B108 01.B044 01.A073 • OGD ict-diensten (GIN) 01.OP02 • Go4Mobility bv X • Omnitrans International 01.F075 • Geo2D 01.E024 • Gouw Informatie 01.C071 • Xential Technologie 01.C044 • Onegov • GeoBusiness Nederland (van Interaction|next) 01.D024 01.F047 01.OP05 • Optelec Nederland B.V. • GEOCART GmbH 01.F033 • GovUnited Y • Grey Hippo B.V. 01.A047 • Orbit Geospatial • GeoCensus B.V. Geodesie 01.A093 Technologies 01.C015 • Ynformus 01.D011 en GIS 01.F032 • Grontmij Nederland B.V. P 01.B051 • Geodan B.V. 01.D020 • GroupSecure 01.B087 01.B045 • Panda Security • Geodirect B.V. 01.F041 • GX Public 01.F078 • Geobedrijven op Overheid & ICT • Perceptive Software H • Geometius bv 01.B031 01.A041 • Geonovum 01.C116 • Handheld Benelux HAL 11

HAL 12

HAL 1

1A103

1A101

1A093

1A089

1B085

1A077

1A073

1A067

1A045

1A041

ENTREE

1A037

1A058

1D096

1D092

1E095

HAL 1

Big Data Keuzes van vandaag hebben grote impact op goede Big Data-strategie

Big Big Big Big Big

Data: nu cruciaal om de juiste beslissingen te nemen Data: Data: Data: Data: door Michel van den Assem

Big Data domineert samen met cloud computing steeds meer het IT-debat. Door de opkomst van smartphones, tablets en social media, en de steeds verdere digitalisering van bedrijfsprocessen, ontstaan enorme hoeveelheden data. Er wordt veel gesproken over de commerciële potentie van Big Data, maar het organiseren van de juiste voorwaarden hiervoor is een ander verhaal. Vanuit een puur technologisch perspectief ligt de uitdaging in het combineren van hardware, software en het netwerk om een platform te leveren voor de analyse van Big Data. Dit vraagt om een strategische visie ondersteund door een lange termijn plan.

Uit een nieuw rapport van Vanson Bourne, uitgevoerd in opdracht van Interxion, een Europese marktleider op het gebied van carrier neutrale data center diensten, blijkt dat 81 procent (zie afbeelding 1) van de organisaties in Europa zich heeft georiënteerd op Big Data of dit van plan is. In de Benelux ligt dit percentage iets lager; 68 procent van de bedrijven onderzoekt de mogelijkheden van Big Data, of heeft hiervoor plannen. Het percentage van organisaties dat daadwerkelijk een business case heeft ontwikkeld voor Big Data ligt iets lager. Een kwart van de organisaties heeft dit inmiddels met succes gerealiseerd.

Een interessant gegeven is dat bedrijven die hun IT-strategie hebben afgestemd op hun business plan, de mogelijkheden van Big Data veel vaker hebben onderzocht. Negen van de tien organisaties waar dit voor geldt hebben zich al georiënteerd op Big Data. Bij organisaties waarvan de IT-strategie niet aansluit op hun business plan, houdt slechts zes van de tien zich bezig met Big Data. Als de langetermijnstrategie niet wordt gedeeld met IT-afdeling, daalt dit percentage tot 40 procent.

Kansen als uitdagingen Big Data biedt zowel kansen als uitdagingen, hiervan is zowel management als de IT-afdeling zich bewust. Het blijkt dat de grootte van het bedrijf hierbij van belang is; grote bedrijven denken vaker na over Big Data dan kleine bedrijven. Bij kleine bedrijven hebben de uitdagingen de overhand. 79 procent van de bedrijven met 500 tot 1.000 medewerkers geeft aan dat hun ITafdelingen Big Data als een aanzienlijke uitdaging zien. Bij organisaties met 3.000 werknemers of meer is dit slechts 55 procent. In de Benelux ziet 67 procent van de bedrijven Big Data als een uitdaging tegenover 61 procent van de bedrijven die het als een kans ziet (zie afbeelding 2). In Nederland is een bijzondere situatie te zien in vergelijking met de rest van Europa. Dit komt doordat de IT-afdeling en het management Big Data allebei anders interpreteren. In Nederland ziet de IT-afdeling Big Data als een uitdaging, waar het management het als een kans ziet. In de rest van Europa is dit precies andersom. Nederlandse bedrijven kijken meer naar het grote plaatje over Big Data.

Afbeelding 1

16


eisen op het gebied van volume, snelheid en flexibiliteit, vraagt de oplossing om een data center met zeer goede connectiviteit.

Big Data prioriteit Op dit moment geeft 7 procent van de respondenten aan dat Big Data een prioriteit is. Dit lijkt echter op grote schaal te gaan veranderen; maar liefst 62 procent van de Europese organisaties is ervan overtuigd dat binnen drie jaar Big Data wél een prioriteit wordt. De Beneluxmarkt wijkt hierin af, Big Data wordt hier door 13 procent van de organisaties al als een prioriteit gezien (zie afbeelding 3).

Afbeelding 2

Aanjagers Big Data Volgens de respondenten van het onderzoek biedt Big Data veel zakelijke voordelen. De voordelen van Big Data zijn: betere besluitvorming, hogere klanttevredenheid, meer cross-selling, innovatie en het sneller op de markt brengen van nieuwe producten en diensten. De respondenten geven aan dat vooral klantmanagementsystemen, e-commerce en financiële transacties de vraag naar Big Data aanjagen. In het onderzoek is de respondenten gevraagd naar de uitdagingen bij het ontwikkelen van Big Data oplossingen. Bijna de helft van de Europese respondenten geeft aan dat er momenteel dringendere vraagstukken zijn voor de IT-afdeling, hierdoor wordt Big Data naar de zijlijn geschoven. Daarnaast zijn bedrijven terughoudend om te investeren in de benodigde CAPEX en worden gebrek aan opslagcapaciteit en in-house-expertise genoemd als redenen waarom Big Data momenteel niet hoog op het prioriteitenlijstje staat. Bedrijven in de Benelux hikken tegen dezelfde problemen aan. Het gebrek aan in-house-expertise zorgt ervoor dat 45 procent van de respondenten in de Benelux nog niet met het ontwikkelen van Big Data oplossingen kan beginnen.

Netwerk is valkuil De vereiste technologie voor Big Data oplossingen is niet eenvoudig aan te leveren. Respondenten noemen analytics en opslag als de grootste valkuilen. Een interessant gegeven is dat ook het netwerk veelvuldig als valkuil wordt genoemd. Net iets minder dan de helft van de respondenten in Europa geeft aan hierover zeer bezorgd te zijn, met name omdat dit invloed heeft op de snelheid van de toegang, verwerking en levering van informatie. Snelheid is zeer belangrijk voor bedrijven; 58 procent van de organisaties verwacht dat hun Big Data binnen 100 milliseconden bij de eindgebruiker moet zijn. Voor de Benelux geldt dat organisaties de data binnen 248 milliseconden bij de eindgebruiker willen hebben. Het onderzoek toont aan dat de capaciteiten van het beschikbare netwerk ontzettend belangrijk zijn. Als een onderliggend netwerk niet in staat is om op de benodigde snelheid toegang te geven tot informatie en deze te verwerken en te leveren, is de enorme rekenkracht van een bovenliggend systeem niet relevant. Om die reden is het een strategische overweging waar organisaties hun Big Data oplossing onderbrengen. Als bedrijven willen voldoen aan

Afbeelding 3

Volume, snelheid en flexibiliteit Big Data wordt nu vaak nog als een hype gezien, maar het mag duidelijk zijn dat de uitdagingen die gepaard gaan met volume, snelheid en flexibiliteit van data de komende jaren steeds belangrijker worden. Het is nu cruciaal om de juiste beslissingen te nemen naar aanleiding van de uitkomsten van dit onderzoek. Bedrijven moeten ervoor zorgen dat alle elementen aanwezig zijn voor een succesvolle Big Data-oplossing. Keuzes voor systemen, netwerken en applicaties die vandaag worden gemaakt zullen een grote impact hebben op de mogelijkheden om uiteindelijk met een goede Big Data strategie te kunnen komen. Daarom is het een must om de drie relevante disciplines hiervoor allemaal in te schakelen: business, IT en telecommunicatie. Michel van den Assem is managing director bij Interexion

Over het onderzoek In opdracht van Interxion, een Europese marktleider op het gebied van carrier neutrale data center diensten, ondervroeg marktonderzoekbureau Vanson Bourne 750 senior IT-beleidsmakers van bedrijven met meer dan 500 medewerkers in november en december 2012. In de Benelux waren dat er 100. Download het volledige Engelse rapport op www.interxion.com/sectors/enterprise /big-data/ of gebruik de QR-code. Twitter: @Interxion_NL CloudWorks - nr. 4 / 2013

17

Big Data Big Data is een kans om verschil te maken

Big Data ontrafeld door Frank Habers De verwachtingen rondom Big Data zijn hooggespannen. Als de voorspellingen ons niet bedriegen gaat Big Data ziektes voorkomen, milieuproblemen oplossen, energie besparen, bedrijven concurrentievoordeel geven en de consument gemak bieden. Maar wat is Big Data en wat gaat Big Data betekenen? Dit artikel gaat in op deze vragen. Ofwel, Big Data ontrafeld.

18


Big Data is, net als Business Intelligence (BI), het proces om van gegevens informatie te maken en op basis van deze informatie actie te ondernemen. Het specifieke aan Big Data lijkt te zijn dat het gaat om hele grote datavolumes, variëteit aan typen data (niet alleen gestructureerde gegevens, maar ook semi- en ongestructureerde gegevens) die snel moeten kunnen worden verwerkt en geanalyseerd. Gartner vat dat samen als de drie V’s: Volume, Variety & Velocity. Maar wanneer is een oplossing een Big Data-oplossing? Als het voldoet aan al deze drie criteria? En wanneer is bijvoorbeeld datavolume groot genoeg om ‘big’ genoemd te worden? Het antwoord op deze vraag is dan veelal: als je met traditionele technologie de data niet kan verwerken. Maar wat is traditionele technologie? Is een datawarehouse-appliance inmiddels traditionele technologie? Het punt zal duidelijk zijn: Big Data kent geen harde definitie, het is een loosely defined term. In plaats van het zoeken naar de perfecte definitie kan Big Data beter worden gezien als een duiding van een ontwikkeling waarbij enerzijds steeds meer gegevens ontstaan en anderzijds nieuwe technologieën ontstaan om deze gegevens te kunnen verwerken en analyseren. En hoewel de term Big Data relatief nieuw is, is de ontwikkeling vanuit een historisch perspectief gezien zeker niet nieuw. Waar we in de vorige eeuw al jarenlang statistiek toepasten, deed in de jaren ’90 datamining zijn intrede. Datamining

werd daarbij gedefinieerd als ‘statistics at speed, scale & simplicity’. Ook daarbij gold dat nieuwe technologie (software & hardware) ontstond waarmee via statistische methodes en machine learning techniques veel grotere datavolumes konden worden geanalyseerd.

Big Data en nieuwe technologie Onder de noemer van Big Data zijn allerlei nieuwe technologieën ontwikkeld en veelal samengevat met de term NoSQLdatabases (Not Only SQL), om aan te duiden dat deze databases gebaseerd zijn op andere concepten dan de traditionele relationele database. Zonder volledig of gedetailleerd te willen zijn hebben NoSQL-databases (zoals MongoDB, Cassandra en CouchDB) een aantal gemeenschappelijke karakteristieken die niet of in mindere mate gelden voor relationele databases. Ten eerste zijn deze databases horizontaal schaalbaar, zodat de gegevens eenvoudig gedistribueerd kunnen worden over clusters van tientallen, honderden of zelfs duizenden (goedkope) commodity servers. Dit cluster kan eenvoudig worden uitgebreid met extra servers en bovendien zijn datareplicatie en failover onder de motorkap geregeld . Daarnaast vereisen deze databases geen vaste datastructuur bij het opslaan van gegevens (‘Data structures are declarded at query time, not at data load time.’). Tenslotte voldoen NoSQL-databases niet aan de ACID-regels (regels die zorgdragen dat een aantal samenhangende wijzigingen, een database-transactie, allemaal of geen van alle worden afgehandeld). De NoSQL-databases hebben onderling ook veel verschillen. Er zijn NoSQL-databases die geschikt zijn voor netwerkanalyses (bijvoorbeeld Linkedin die gebruikers suggesties doet van mogelijk bekende relaties), terwijl andere NoSQL-databases geoptimaliseerd zijn voor affiniteitsanalyses (bekend van Amazon: ‘Klanten die artikel X kochten, kochten ook artikel Y.’). Algemeen gesteld, met de ontwikkeling van NoSQL kan het juiste gereedschap voor de juiste klus worden gebruikt. Dit is een prachtige ontwikkeling, omdat voorheen min of meer de relationele database de enige beschikbare oplossing was en het risico ontstond dat duidelijk wordt gemaakt met het spreekwoord: ‘Als je enige gereedschap een hamer is, ziet elk probleem eruit als een spijker.’

Big Data en het datawarehouse De ontwikkeling van Big Data kan niet worden genoemd zonder te refereren aan een datawarehouse. Organisaties maken voor hun business intelligence veelal gebruik van een datawarehouse gebaseerd op een traditionele relationele databases. Zoals benoemd, onder de noemer van Big Data, ontstaan nu allerlei nieuwe technologieën. Wat betekent dit voor het datawarehouse? Deze vraag is niet eenduidig te beantwoorden, omdat het antwoord contextafhankelijk is. Er zijn genoeg organisaties die ook in de toekomst het datawarehouse alleen gebruiken voor het integreren van gegevens uit (interne) bronnen met beperkte datavolumes en eenvoudige rapportages. In deze situatie is er voorlopig geen business case om het datawarehouse te migreren naar nieuwe technologie. De vraag is ook niet eenduidig te beantwoorden, omdat de nieuwe technologie zich nog breed moet bewijzen in traditionele datawarehouse-omgevingen. Anderzijds ontstaan wel de contouren van toekomstige datawarehousearchitectuurprincipes.

• Een datawarehouse bestaat uit een aanbod- en vraagzijde. De aanbodzijde is veelal een kopie van de brondata (data staging area). Nieuwe technologieën onder de noemer van Big Data lijken geschikt voor deze aanbodzijde, omdat hierin gegevens eenvoudig, flexibel en goedkoop kunnen worden verzameld zonder allerlei eisen aan de datastructuur te stellen (een zogenaamde data lake). • De vraagzijde van het datawarehouse zal technologisch tot meer diversiteit leiden, simpelweg omdat er technologieën beschikbaar komen met specifieke functionaliteit. • Datawarehouses zijn veelal oplossingen die gegevens meerdere malen binnen het systeem kopiëren. De laatste jaren is er al een tendens om het aantal dataopslaglagen te beperken, omdat dit leidt tot lagere kosten en meer wendbaarheid. Gezien de groeiende datavolumes bij het fenomeen Big Data zal het uitgangspunt van een minimaal aantal opslaglagen nog belangrijker worden. Datavirtualisatie-hulpmiddelen kunnen een rol gaan spelen in het minimaliseren van te veel persistente opslaglagen. • Traditioneel worden geavanceerde analyses uitgevoerd door gegevens te kopiëren vanuit het datawarehouse naar een aparte (datamining-)omgeving, waar de algoritmes hun werk doen. Gezien de enorme datavolumes moet het aantal kopieerslagen worden geminimaliseerd. Daarom worden steeds meer algoritmes in de database uitgevoerd. Dat voorkomt kopieerslagen en bovendien kan gebruik worden gemaakt van de kracht van het database-platform. Ofwel, breng de data niet naar het algoritme, maar het algoritme naar de data. • NoSQL-databases krijgen steeds vaker ook een SQL-interface (SQL-fication of NoSQL). Hiermee lijkt het erop dat SQL en BI-tools gebaseerd op SQL-generatie een belangrijke rol blijven spelen.

Wat betekent Big Data voor ‘afnemers’? Big Data heeft ook gevolgen voor de afnemers. Veel organisaties zitten in het stadium dat zij bewust zijn van het fenomeen Big Data. De volgende logische stap is het zoeken naar een business case voor Big Data. Maar hoe eenvoudig dit ook kan worden gesteld, in de praktijk is het vinden van business cases niet altijd eenvoudig. De business cases zijn vaak zeer specifiek per branche en bovendien zijn er nog weinig best practices. En als deze kans is gevonden, dan is de tweede uitdaging om (net als bij datamining) de juiste technologische, domeinen datakennis te verzamelen. Gezien de turbulente marktontwikkelingen is dat ook geen sinecure.

Afsluiting Big Data als term is wellicht een hype, maar slimme dingen doen op basis van grote datasets is zeker géén modegril die vanzelf weer overwaait. Onder de noemer van Big Data ontstaan de komende jaren fantastische en aansprekende oplossingen. Echter, dit zal gepaard gaan met veel bloed, zweet en tranen als gevolg van de genoemde onzekerheid rondom Big Data. Maar zie Big Data niet als bedreiging, het is een kans om verschil te maken. Big Data als term maakt duidelijk dat er weer een nieuw tijdperk aanbreekt, een tijdperk waar onze Nederlandse kenniseconomie bij uitstek de vruchten van kan plukken. Doet u mee? Drs. Frank Habers is consultant en business developer bij Inergy Analytical Solutions B.V. CloudWorks - nr. 4 / 2013

19

Business Intelligence MicroStrategy biedt transparantie via de cloud

Intermodale expediteur Seacon Logistics vermindert kosten en CO2-uitstoot dankzij de Business Intelligence (BI) software van MicroStrategy. Voor de toekomst heeft het bedrijf grootse plannen ten aanzien van performanceverbetering en samenwerking. Seacon Logistics, bekend om de intermodale goederenstromen, begon in 1985 als eerste zeevrachtexpediteur in Venlo. De focus van het bedrijf ligt op oversea logistics, warehousing, e-commerce, Europese distributie en controle hiervan. Het vinden van de meest efficiënte combinatie van transportmogelijkheden via spoor, weg en water zit het bedrijf in het bloed. Niet gek dat het bedrijf zich richt op een zo exact mogelijke afstemming en controle. Corné Geerts, CEO van Seacon Logistics, geeft een voorbeeld: “In Nederland mag je met treinen van 650 meter rijden en 70 containers meenemen. Een treinbeweging op en neer naar bijvoorbeeld Spanje is vergelijkbaar met 70 vrachtwagenbewegingen. Om kosten te besparen en CO2-uitstoot te verminderen, kiezen we daarom vaak voor de trein en regelen ter plekke een vrachtwagen voor de laatste 20 kilometer.”

Ontwikkelingen in agrostromen en e-commerce De ontwikkelingen in agrostromen in het zeevrachtvervoer en de groei van e-commerce bieden het bedrijf nieuwe kansen en ge-

20


ven het op een intelligente manier monitoren en controleren van de vervoersstromen nog meer urgentie. Hiervoor is een vergaande automatisering essentieel. Alle partners van Seacon Logistics hebben ofwel een systeemkoppeling met hun logistieke systeem (Kewill), ofwel toegang tot een webportal. Op deze manier heeft Geerts een duidelijk overzicht van de orderinvoer, track en trace en de uiteindelijke performance. Dankzij de samenwerking met MicroStrategy krijgt de expediteur nu op een gestructureerde en overzichtelijke manier inzicht in de prestaties van alle onderdelen van de goederenstroom. Ook klanten, partners, toeleveranciers en zelfs partijen van buitenaf profiteren hiervan.

Meer snelheid, inzicht en eenduidigheid Eind vorig jaar zijn alle databases voor transportmanagement, warehousemanagement, douane, personeelsinformatie, crm en finance aangemeld onder een ETL (Extraction, Transformation and Load)- laag. Hiermee kunnen de gegevens uit deze systemen via de BI-software van MicroStrategy met elkaar gecombineerd

Over Seacon Logistics Seacon Logistics is een logistieke ketenregisseur met een maritiem karakter. Het bedrijf lost, in samenwerking met partners in de ruim 75 landen waar het bedrijf actief is, wereldwijde logistieke vraagstukken op. Seacon Logistics loopt al meer dan 25 jaar voorop in het toepassen van het multimodale transportconcept. De inlandlocaties aan spoor-, wegen waterterminals zijn het fundament van waaruit het bedrijf wereldwijd opereert. Dankzij deze strategisch sterke knooppunten transporteert Seacon Logistics zeecontainers snel, kostenefficiënt en duurzaam via de drukke zeehavens van en naar vrijwel alle grote consumentenconcentraties overal in Europa. De expediteur biedt moderne supply chain oplossingen, douane- en warehousefaciliteiten, value added logistics en fijnmazige Europese distributie. De MicroStrategy Cloud De MicroStrategy Cloud is speciaal gebouwd om te voldoen aan de eisen die grote organisaties stellen aan business intelligence. Het ondersteunt snelle en kosteneffectieve ontwikkeling van BI, mobile en social apps en het gebruik van honderden terabytes aan data. MicroStrategy Cloud is een sterk geïntegreerde, geoptimaliseerde omgeving die de nieuwste hard- en software toepast van de beste leveranciers. Het combineert de laatste in-memory 64-bit-technologie met een parallelle databasearchitectuur. Met 100x de capaciteit van een doorsnee BI-omgeving on-premise schaalt de MicroStrategy Cloud dynamisch mee met de behoefte, van tientallen naar tienduizenden gebruikers. De BI-cloud van MicroStrategy voorkomt inefficiënte en riskante processen op het gebied van planning, architectuur, sourcing, contracten, budgettering, training, installering, testen en implementaties. Organisaties kunnen direct inpluggen op de tientallen jaren ervaring in BI- en datawarehousing, en weten zich gesteund door een expertteam van MicroStrategy.

worden en kunnen allerhande dwarsdoorsnedes gemaakt worden. “Als we voorheen wilden weten hoeveel pallets er verplaatst zijn en hoeveel tijd dat kostte, moesten we de informatie uit zowel het warehousemanagementsysteem als het personeelsinformatiesysteem halen en dit in Excel combineren. Nu krijgen we een mooi vormgegeven analyse via één druk op de knop. Een ander groot voordeel is dat we nu allemaal met dezelfde cijfers en parameters werken,” aldus Geerts.

Transparantie via de cloud De control tower en een aantal managers werken nu met de BIsoftware. De volgende stap is dit uit te breiden en de klant te betrekken. “We willen zo transparant mogelijk zijn naar onze opdrachtgevers en ze inzicht geven in de beste oplossingen om kosten, tijd en CO2-uitstoot te minimaliseren zodat zij hun klanten weer optimaal kunnen bedienen. Naar aanleiding van de analyses ontstaat interessante informatie, want je ziet duidelijk wie het goed doen en daar wil je verder mee. Eigenlijk is het dus een win-win-win-situatie, voor de klant, onze partners en Seacon Logistics zelf”, aldus Geerts.

Toekomstige app-mogelijkheden van het platform Transparantie in de logistieke keten wordt steeds belangrijker. Ketenoptimalisatie, en daarmee werkkapitaalverlaging, wordt mogelijk door inzicht te krijgen in de prestatie per schakel van de gehele keten. Het uitwisselen van berichten wordt eenvoudiger en de intrede van, met name, mobiel internet versnelt de mogelijkheden. Het is echter belangrijk de grote hoeveelheid aan beschikbare data om te zetten naar begrijpelijk rapportages. Deze rapportage dient intuïtief en schaalbaar te zijn. Het Microstrategy platform biedt in de nabije toekomst de mogelijkheid om, middels mobiele apps, klanten op elk moment inzicht te verschaffen in de performance van Seacon op basis van KPI’s die in de service level agreements zijn vastgelegd. Hiervoor is er een samenwerking met de HogeSchool Leiden, Seacon en ilionx opgestart voor de ontwikkeling van deze apps.


21

Big Data Centennium BI expertisehuis helpt organisaties bij de transitie van model- naar datagedreven

Big Analytics: proeftuin in de cloud Centennium BI expertisehuis is van oudsher actief op het gebied van traditionele modelgedreven dataverwerkingsprocessen zoals datawarehousing, business intelligence en dataen informatiemanagement. Om optimaal gebruik te kunnen maken van de potentie van Big Data, moeten organisaties datagedreven gaan denken en werken. Bij die omslag en het inrichten van een waardevolle Big Analytics-omgeving reikt Centennium in toenemende mate de helpende hand. Datamanagement speelt daarbij een cruciale rol.

door Hans Lamboo

“Big Data is ook maar een term,” begint Erik Fransen, managing consultant bij Centennium. “Die moet echt wat meer in een context worden geplaatst. Om concreet te zijn: Big Data heeft twee kanten: datamanagement en analytics. Die twee moeten zich parallel ontwikkelen.” Fransen constateert dat zijn klanten inmiddels wel weten wat Big Data behelst. “Ook zij lezen tijdschriften, publicaties op internet en bezoeken congressen. Maar hoe je Big Data handen en voeten gaat geven in de organisatie zelf, waar te beginnen, welke technieken en instrumenten zijn er beschikbaar, en hoe dat allemaal te organiseren, dat ligt meestal nog helemaal open.” Sommige bedrijven staan nog met de nodige scepsis tegenover Big Data. “Onze grotere klanten, die veel bronsystemen hebben en die te maken hebben met veel partners, leveranciers, klanten en meer partijen, weten dat Big Data onvermijdelijk is. Ze bereiden zich erop voor met het besef dat het een enorm potentieel aan informatie en kennis bevat. De wat kleinere organisaties hebben het wel op de radar staan en laten zich erover informeren. Daar blijft het vooralsnog bij, ze staan er nogal sceptisch tegenover omdat ze nog onvoldoende beseffen dat Big Data in de nabije toekomst ook het MKB zal bereiken”, zegt Fransen. “Dat verschil is gemakkelijk verklaarbaar. De grotere organisaties hebben al ervaring met datamanagement en hebben

22


meer grip op de traditionele dataverwerkingsprocessen. Ze zien in de praktijk dat er steeds meer data wordt gegenereerd en beschikbaar komt. Ze zien Big Data als de volgende stap. Minder volwassen organisaties zijn nog niet eens in staat om goed grip te krijgen op de eigen interne dataverwerking en analyseprocessen. Het is dus een pure volwassenheidskwestie op het vlak van informatie- en datamanagement.” De hype rondom Big Data is ook een wake-up call voor organisaties die hun standaard dataprocessen nog niet op orde hebben. “Ze zijn nog niet klaar voor Big Data. Wij kunnen ze helpen de organisatie klaar te maken voor die stap.”

Van model- naar datagedreven Ook Centennium definieert Big Data aan de hand van de drie V’s: Volume, Verwerkingstijd en Variëteit. In theorie is elke V even relevant. “Maar in de praktijk blijkt

{

Big Data zal zichzelf niet managen

dat als er sprake is van een grote variëteit aan data uit een scala aan bronnen – ook die waar je geen grip op hebt, zoals social media, of uit een sensornetwerk – de complexiteit zo toeneemt, dat er al van Big Data gesproken kan worden”, aldus Fransen. “Zo proberen we het ook bij onze klanten te positioneren, als complexe data. Want die complexiteit maakt ook de fase erna – die van het analyseren, het verrijken, het aggregeren van al die data – aanzienlijk complexer. Big Data leidt dan ook tot Big Analytics.” Om Big Data te kunnen benutten in de organisatie, moet eerst een omslag gemaakt worden. “De klassieke Business Intelligence en analyses zijn sterk modelgedreven. Alles is gebaseerd op dataen informatiemodellen, KPI’s en scorecards, waarbij vervolgens de passende data wordt gezocht. Op zich al lastig genoeg. Maar met Big Data wordt dat principe helemaal omgedraaid. Het proces begint niet met een model, maar met het binnenstromen van data. Heeft de organisatie de tijd, de kennis en het inzicht om die data te organiseren, te managen? Dat is de eerste stap die gezet moet worden om aan Big Analytics te kunnen doen.” Heeft een organisatie eenmaal de omslag naar datagedreven gemaakt dan vormt de data de inspiratiebron, aldus Fransen. “Ze zullen veel meer uitgedaagd worden om creatief te zijn. Daarvoor zijn analisten

nodig in al die data in kunnen duiken en verbanden kunnen vinden, kunnen zoeken, kunnen afwegen, keuzes kunnen maken. Dat is een extra effect van Big Data: Big Analytics vereist veel meer kennis en diepgaand inzicht binnen de organisatie.” Centennium helpt de klanten daarmee, door samen de afwegingen te maken. Is de organisatie wel in staat om datagedreven te gaan werken? Accepteert de organisatie dat ze voortdurend verrast kan worden door de feiten, en dat die gebaseerd kunnen zijn op data en waar geen grip op is? “Je moet open staan voor die onzekere factor. Je moet nadenken waar de waarde zit en hoe die vertaald kan worden naar de organisatie. Daar helpen wij organisaties mee, om dat proces en die manier van denken in te gaan zetten.” Fransen weet dat analyseresultaten in het begin vooral zullen worden ingezet op operationeel en tactisch niveau, bijvoorbeeld voor marketingdoeleinden. “Organisaties die al grip hebben op de traditionele modelgedreven aanpak zullen Big Data sneller waardevol kunnen maken voor strategische doeleinden.”

Big Data en de cloud Heeft de organisatie de omslag naar datagedreven gemaakt, dan moet worden bepaald welke informatie er nodig is en wat er aan waardevolle data beschikbaar is. “Als dan blijkt dat er buiten de organisatie al partijen zijn die kant-en-klare data, informatie en misschien wel kennis en inzichten aanbieden, dan kunnen die diensten gewoon worden aangekocht”, adviseert Fransen. “Het is helemaal niet nodig alle data zelf in het eigen datacenter te gaan verzamelen en analyseren. De cloud is daar een mooi instrument voor. Data- en informatiebrokers verzamelen de

data, analyseren die en stellen de resultaten beschikbaar. Dat kan prima in de cloud van een betrouwbare partner.” Het MKB heeft de keus niet tussen on premise of de cloud. Het eerste is onhaalbaar: in de eerste plaats door de kosten, in de tweede plaats door het ontbreken van technische kennis. Dan is een cloudoplossing een voor de hand liggende keuze. De cloud leent zich ook uitstekend als proeftuin, ook voor grote organisaties. “Vele daarvan zitten nog in de verkenningsfase. Het is aantrekkelijk om in de cloud een proeftuin in te richten, waar geëxperimenteerd kan worden met nieuwe technologie, of waar een Big Data omgeving kan worden gecombineerd met een klassieke BI-omgeving . Slaagt het experiment dan kan de keus gemaakt worden tussen cloud en on premise. “Met nieuwe concepten zullen we onze klanten adviseren eerst eens in de cloud te gaan kijken”, zegt Fransen. “Meestal komt er hele nieuwe technologie bij kijken en er is niet één oplossing, niet één scenario, geen magic bullit die alle problemen tegelijk oplost. Er is altijd kennis en kunde nodig om projecten succesvol te maken en dat geldt ook voor Big Data. Een proeftuin in de cloud is een laagdrempelige manier om te toetsen wat Big Data voor een organisatie kan betekenen en of het de – vaak hoge - verwachtingen kan waarmaken. Een proeftuin is een hele mooie manier om dat zichtbaar te maken en de risico’s te managen.”

Datamanagement Fransen wijst op de sterke afhankelijkheid tussen Big Data en Big Analytics. “De BIteams zullen zich , meer dan nu, moeten bekwamen in het omgaan met analytische

{

Voor een datagedreven organisatie vormen data de inspiratiebron

vraagstukken. De klassieke BI- en analyseomgevingen worden steeds toegankelijker, en het zal gemakkelijker worden om met Big Data te koppelen. De rol van analytics zal binnen organisaties alleen maar groter worden. Maar laten we toch vooral de rol van datamanagement niet vergeten. Big Data zal zichzelf niet managen.” Hans Lamboo is hoofdredacteur van CloudWorks

Centennium BI expertisehuis is opgericht in 1998 en maakte de hoogtijdagen rond de eeuwwisseling mee, maar ook de moeilijke tijd die daarop volgde. Door de jaren heen is het bedrijf in staat geweest gestaag te groeien en zich zowel individueel als collectief verder te ontwikkelen. Sinds de oprichting helpt Centennium opdrachtgevers bij het beantwoorden van complexe vraagstukken op het gebied van Informatiemanagement, Business Intelligence en datawarehousing. De fundamenten waarop Centennium in 1998 is opgericht zijn nog altijd dezelfde.

Big Data: enorme volume, grote variëteit en hoge verwerkingssnelheid Standaard Data: Data met laag volume, lage variëteit en lage verwerkingssnelheid (relatief en t.o.v. Big data) databronnen: externe data, weinig beïnvloedbaar, variabel, onvoorspelbaar, soms onbetrouwbaar Acquireren: selecteren en opvangen van benodigde data Vastleggen: data vastleggen en koppelen Analyseren: inzicht in (gekoppelde) data verkrijgen Presenteren: data vertalen naar van informatieproducten CloudWorks - nr. 4 / 2013

23

Big Data Terracotta In-Genius

Big Data analyseren ‘on door Dick Schievels Als we het over Big Data hebben, gaat het meestal in eerste instantie over volume, maar het begrip dat voorop hoort te staan in deze context is snelheid. Bedrijven moeten steeds sneller beslissingen kunnen nemen op basis van steeds omvangrijkere hoeveelheden data. Real-time analyse is voor veel analisten het ideaal. ‘In-memory computing’ lijkt hiervoor de oplossing. Terracotta, tegenwoordig onderdeel van Software AG, lanceerde op CeBIT zijn nieuwste producten. Tijdens een persconferentie op CeBIT 2013, begin maart in Hannover, presenteerde CEO Karl-Heinz Streibich van Software AG de laatste visie van zijn bedrijf op de zich steeds sneller ontwikkelende IT-maatschappij. Als ‘Wegbereiter des Digitalen Unternehmens’ ziet Software AG voor zichzelf een gidsrol weggelegd binnen het krachtenveld gevormd door Cloud, Mobile, Social Collaboration en Big Data, de vier megatrends die de hedendaagse IT-wereld zo in hun greep houden. Het bedrijf presenteerde tevens de laatste stand van zaken rond zijn productportfolio. Zo zijn er nieuwe versies van ARIS, Software AG’s platform voor het modelleren en managen van businessprocessen, en webMethods, bedoeld voor applicatie-integratie en procesautomatisering. ARIS 9.0 (8 wordt overgeslagen om de versienummering van ARIS en webMethods te harmoniseren) biedt nieuwe samenwerkingssoftware voor procesmanagers en businessanalisten die in onderlinge interactie de bedrijfsprocessen willen optimaliseren. De software is nu al voorhanden voor gebruik on-premise en later dit jaar volgt ook een cloudversie. WebMethods 9.0, dat in de lente moet verschijnen, herbergt de eerste in-memory enabled ESB (Enterprise Service Bus), waarmee het bereik van de integratielaag wordt uitgebreid naar applicaties die in de cloud zijn gehangen. CloudStreams is nieuw gereedschap binnen webMethods, waarmee klanten SaaS-applicaties zoals bijvoorbeeld Salesforce.com kunnen integreren met hun on-premise applicaties of met andere applicaties die zij betrekken uit de cloud.

Terracotta Mooie nieuwe features dus voor ARIS en webMethods, maar de verzamelde internationale IT-pers kwam bij Software AG’s pers-

24


meeting vooral opdraven uit nieuwsgierigheid naar de nieuwste ontwikkelingen op gebied van Terracotta. Terracotta werd in de zomer van 2011 door Software AG ingelijfd vanwege zijn succesvolle in-memory software. Het bedrijf – tien jaar geleden opgericht – komt uit de open source-hoek en hield zich oorspronkelijk bezig met het schaalbaar maken van webapplicaties door middel van load balancing en aanverwante technologie. In 2006 zag men in dat de performance en schaalbaarheid van websites ook vergroot kan worden door het plaatsen van data in-memory. Die in-memory-technologie is men vervolgens gaan uitbouwen, hetgeen uiteindelijk resulteerde in Terracotta’s hedendaagse inmemory datamanagementplatform BigMemory. Op CeBIT werd BigMemory 4.0 gelanceerd (zie kader ‘Nieuw in BigMemory 4.0’ voor de belangrijkste nieuwe features). Interessante vraag is natuurlijk waarom die in-memory technologie van Terracotta zo belangrijk is voor Software AG. Dat heeft alles te maken met de exponentiële groei van data, aangedreven door de onstuitbare opkomst van mobile computing, social media en cloud computing. Aberdeen Group rapporteerde begin vorig jaar in zijn rapport ‘In-memory Computing: Lifting the Burden of Big Data’ dat de bedrijfsgegevens van de onderzochte organisaties in 2011 een gemiddeld groeipercentage lieten zien van 36 procent. Om die groei de baas te kunnen blijven, zullen bedrijven de capaciteit van hun data-infrastructuur in vergelijkbaar tempo moeten opschalen. Door de sterke prijsdaling van RAM-geheugen van de laatste jaren zit de ontwikkeling van in-memory technologie als oplossing voor de geschetste uitdaging flink in de lift. In-memory computing is er op gericht de data zo dicht mogelijk bij de applicatie onder te brengen. Tegenwoordig kunnen er al diverse terabytes aan kritische bedrijfsdata rechtstreeks worden opgeslagen in het RAM van de server, met de nodige snelheidswinst tot gevolg als het om de verwerking van die data gaat; míts men over de juiste software beschikt om van de toegenomen rekenkracht gebruik te kunnen maken, natuurlijk. Met de acquisitie van Terracotta heeft Software AG die zo hoognodige software in 2011 in huis gehaald. Voor alle duidelijkheid: Terracotta BigMemory moet vooral niet worden gezien als een database. “Absoluut niet!” zegt Paul Broekhoven, regionaal sales manager voor Terracotta

the fly’

{

In-Genius is een instrument voor real-time analyse van datastromen

in Nederland. “Het grote verschil is: een database richt zich op transacties die gedaan zijn. Dat is oude informatie wat ons betreft. Wij richten ons op het verwerken van data die tijdens de transactie ontstaan.” Als voorbeeld haalt hij creditcardmaatschappij Visa aan. “Wat ze daar natuurlijk willen, voor de consument maar ook voor hen zelf, is fraude tegengaan. Ooit duurde het 45 minuten om een frauduleuze transactie te detecteren. Dat hebben ze met Terracotta kunnen terugbrengen tot 4 seconden. En ze willen toe naar minder dan 1 seconde, omdat ze dan de transactie gewoon kunnen stoppen als er een frauduleuze handeling plaatsvindt in de transactie zélf! Dat is iets heel anders dan achteraf transacties analyseren om tot de ontdekking te komen dat er fraude is gepleegd. Dat is veel te langzaam en kost geld. Wij focussen op real-time fraudedetectie.” Om iets dergelijks als bij Visa voor elkaar te krijgen, is meer nodig dan BigMemory alleen. Daar heb je intelligente real-time analysesoftware voor nodig. Maar ook dat kan Software AG bieden, binnenkort zelfs in de vorm van een kakelvers nieuw product dat óók op CeBIT werd aangekondigd: In-Genius.

In-Genius In-Genius is een instrument voor real-time analyse van datastromen. Het voegt integratie en intelligentie toe aan de BigMemory-technologie. Wat betreft de integratie maakt Software AG gebruik van de eigen Nirvana-component uit webMethods, voor het over en weer doorsluizen van de berichten. Daarbovenop is er de intelligentie, de CEP-analytics (Complex Event Processing) op basis van Software AG’s Business Events-component (ook uit

webMethods), die de data in-memory interpreteert, patronen herkent en er op basis van slimme regels ook actie op kan nemen. Zodat er bijvoorbeeld, als we even terugblikken op het hierboven gegeven voorbeeld van fraudedetectie bij Visa, automatisch bij fraude een proces wordt gestart dat de transactie afbreekt, in het hier en nu. Ook hier is weer een nuance op zijn plaats. In-Genius is wel een analysetool maar het is geen BI-oplossing in traditionele zin. “Het is veel meer een operationele toepassing voor een verhoogde responsiviteit”, aldus Ricardo Passchier, senior manager business development bij Software AG. “BI in traditionele zin is veel meer een tactische toepassing: je kijkt terug op wat er is gebeurd, je wilt daarvan leren en je neemt daarop actie. Vandaar ook dat een partij als Gartner het onderscheid maakt tussen de begrippen ‘data in motion’ en ‘data at rest’. Data at rest is: ik voer mijn transacties uit in mijn CRM- of mijn ERP-systeem en de uitkomst van die transacties leg ik vast in een database, of ik consolideer ze naar een datawarehouse. Die data liggen stil en je zult er slechts op gezette tijden eens naar kijken. In-Genius is veel meer een operationele toepassing. Terwijl de transactie gaande is, wil ik snel kunnen manoeuvreren en zo nodig direct kunnen ingrijpen dan wel mijn klanten proactief benaderen met een gepersonaliseerd aanbod. Zo ontstaat een vorm van wat men wel noemt ‘Intelligent Business Operations’ (IBO). Ja, IBO is de term waar een oplossing als In-Genius het best onder geschaard kan worden.” Dick Schievels is freelance journalist.

Nieuw in BigMemory 4.0 De belangrijkste nieuwe features van BigMemory 4.0 zijn: • Ondersteuning van snelle Hadoop-integratie • Tot 60 procent snellere datatoegang • Tot 10 x snellere herstart na onderhoud of storing • Een naar eigen wensen in te richten Web-dashboard voor het monitoren van gedistribueerde in-memory cores • Snellere zoekmogelijkheden voor in-memory datasets en ondersteuning van Java 7 CloudWorks - nr. 4 / 2013

25

Big Data SAP biedt helpt organisaties met compleet platform voor Big Analytics

Big Analytics zorgt voor Big Progress door Hans Lamboo Bedrijven besteden vandaag de dag veel tijd en energie aan het verzamelen van enorme hoeveelheden. Het opslaan van al die gegevens is meestal geen probleem. Maar wat dan? De werkelijke waarde van Big Data zit in de analyses die een bedrijf vervolgens op al deze data kunnen doen. Veel organisaties weten niet precies hoe dit aan te pakken. SAP helpt organisaties direct op weg met een compleet platform, op locatie of uit de cloud.

Het tempo in het bedrijfsleven komt steeds hoger te liggen; bedrijfsnetwerken worden complexer, het bedrijfsklimaat verandert snel en de hoeveelheid bedrijfsdata groeit in rap tempo. Problemen moeten sneller worden aangepakt, besluiten moeten sneller worden genomen en er is behoefte aan een effectievere bedrijfsvoering. Wat moderne organisaties – groot en klein – nodig hebben om de concurrentiepositie het hoofd te kunnen bieden, is een oplossing die transparantie biedt, verborgen kansen blootlegt en de juiste informatie op het juiste moment geeft. Daarnaast hebben zij behoefte aan een betrouwbaar bedrijfsinzicht dat ondersteuning biedt op alle functieniveau’s van strategie tot uitvoering, op basis van gesloten processen binnen de organisatie en binnen het bedrijfsnetwerk.

Visie Er wordt inmiddels gesproken van een ‘intelligent economy’, die ontstaat door de integratie van intelligente apparaten, social networking, de vrijwel overal onbeperkte bandbreedte en analytics. De ‘intelligent economy’ herdefinieert de relaties tussen producenten, distributeurs en klanten. De groei van de hoeveelheid digitale informatie is dus geen last, maar biedt juist veel kansen in deze veranderende wereld. Organisaties die niet zijn voorbereid op al deze veranderingen zullen worden overrompeld. “Elke organisatie beschikt al over heel veel data in allerlei ver-

26


schillende verschijningsvormen,” zegt Mark Raben, Director Innovation & Product Strategy, bij SAP. “Al die data moeten gemanaged worden. Maar daarmee haal je nog niet uit Big Data wat erin zit. Het gaat om meer. Een organisatie wil immers alle soorten data – van transacties, klanten, partners, leveranciers, producten en diensten – optimaal inzetten. En snel kunnen analyseren om de resultaten direct te kunnen gebruiken bij het nemen van beslissingen. Dat is allemaal nogal wat.” Raben vindt het dan ook niet verwonderlijk dat veel organisaties niet weten waar ze beginnen moeten. “Eigenlijk is er maar één goed advies: ontwikkel eerst een visie.” Veel kleinere organisaties zijn van mening dat Big Data alleen iets is voor de eredivisie van het bedrijfsleven. Ten onrechte, zegt Raben. “In de afgelopen jaren zijn steeds meer bedrijfsprocessen geautomatiseerd. Dat betekent dat heel veel informatie digitaal is. Daarnaast gebruikt elke organisatie kantoorsoftware, waarmee onder meer tekstdocumenten en spreadsheets worden aangemaakt, opgeslagen en gedistribueerd – om nog maar te zwijgen van het dagelijks ontvangen en verzenden van e-mails, PDF’s en andere imagebestanden. Het maakt niet uit of de organisatie groot of klein is; er is een enorme, dagelijks groeiende berg van digitale informatie. Big Data is een fenomeen waar iedere organisatie in elke bedrijfstak mee te maken heeft.”

Externe data Niet alleen binnen de muren van organisaties, maar ook daar buiten is veel digitale informatie voorhanden. “Denk bijvoorbeeld aan social media zoals Twitter en Facebook,” zegt Raben. “Daar spreken de klanten vrijuit over hun ervaringen en meningen over producten, diensten, bedrijven en instellingen. Op basis van die informatie kan een organisatie haar marktpositie verbeteren. Het is mogelijk die informatie zelf in te winnen, maar er komen steeds meer diensten op de markt die dat voor organisaties doen en de rapporten te koop aanbieden. Met het ontstaan van dataen informatiebrokers komen steeds meer data beschikbaar, die allemaal meegewogen kan worden in de analytics.” Volgens Raben is het van groot belang eerst te onderzoeken welke informatie er nodig is voor bijvoorbeeld de verbetering van de bedrijfsprocessen. In een tweede fase kunnen organisaties op zoek gaan naar marketinginformatie, die nieuwe inzichten geven in het gedrag van klanten en partners waarop bijsturing van het beleid kan plaatsvinden. “Big Data herbergt heel veel informatie. De informatie over het weer en de economie zijn voor elke organisatie hetzelfde. Wat de een van de ander onderscheidt zijn de eigen databronnen, die zijn immers anders dan van de concurrentie. Goede analyse van deze gegevens kan nieuwe inzichten blootleggen die de concurrenten niet hebben. Dat kan in het huidige economische klimaat van levensbelang zijn.”

{

Big Data is een fenomeen waar elke organisatie in elke bedrijfstak mee te maken heeft.

Het maken van keuzes is sowieso inherent aan Big Data, omdat het weinig zinvol is voor elke analyse alle beschikbare data te gebruiken. “Wat wil de manager van een bedrijf of instantie precies weten en waarom? Vervolgens worden daar de data bij gezocht, die door speciaal ontworpen analysesoftware en tevoren gebouwde modellen wordt bekeken,” zegt Raben. “Uit zo’n analyse kan blijken dat hetgeen de organisatie al jarenlang doet op onderbuikgevoel het juiste is – of de feiten tonen aan dat er al die jaren op basis van verkeerde aannames is gewerkt. De conclusies kunnen direct worden gebruikt om bij te sturen.”

Slimme toepassingen Analytics kan dus nieuwe inzichten geven op basis beschikbare data, bijvoorbeeld voor marketingdoeleinden. “Zo kan een organisatie een profiel maken van klanten die opgezegd hebben”, geeft Raben als voorbeeld. “Naarmate er meer gegevens van opzeggers bekend zijn, hoe nauwkeuriger dat profiel wordt. Vervolgens laat de marketeer alle bestaande klanten met het profiel vergelijken. Als resultaat krijgt hij een lijst met daarop degenen die het best aan het profiel voldoen. Grote kans dus dat die klanten binnen afzienbare tijd gaan opzeggen en reden voor de marketeer om zijn beperkte budget juist op die groep te richten om ze aan boord te houden. Dat is immers gemakkelijker dan nieuwe klanten zoeken.” Ook in de wereld van de fraudedetectie speelt analytics een grote rol. Er zijn zelfs toepassingen die elke creditcardtransactie vergelijken met een klantprofiel van de eigenaar van de kaart: iemand die eens per jaar in de VS een gitaar koopt maar plotseling tien dwarsfluiten aanschaft in Singapore, ziet het systeem als een mogelijke frauduleuze transactie. “Gegevens uit verschillende databases van verschillende eigenaren kunnen eens tegen elkaar gedraaid worden op zoek naar tegenstrijdigheden. Dat gebeurt bijvoorbeeld in de veeteelt, waar mestquota, veestapels en melkopbrengsten in verschillende systemen van verschillende instanties zitten. Het ministerie onderzoekt zo of er merkwaardige discrepanties bestaan tussen de verschillende grootheden. Wordt dat CloudWorks - nr. 4 / 2013

27

Big Data geconstateerd dan is dat aanleiding om eens een dure inspecteur op pad te sturen. Heel efficiënt dus.” Zo zijn er vele voorbeelden beschikbaar van goed gebruik van analytics. Denk ook aan een oliemaatschappij die op basis van zoveel mogelijk seismische gegevens wil bepalen waar de boor precies de zeebodem in moet. Maar niet altijd zijn meer data een garantie voor een betrouwbaar resultaat. “Het gaat erom een visie te ontwikkelen, te weten in welke richting gezocht moet worden,” zegt Raben. “Zodat de juiste data bijeengebracht kunnen worden. Zoeken zonder enig vooropgezette gedachte levert doorgaans weinig op, al doen daar wel enkele broodjeaapverhalen de ronde over.” Op basis van historische gegevens is het ook mogelijk voorspellende analyses te maken. Het gebruik daarvan is tweeledig. “Een voorspellende analyse, een predictive analysis, kan op basis van modellen en data aangeven hoe de resultaten van een organisatie zich zullen ontwikkelen,” licht hij toe. “Dat is geen eenvoudige kwestie: het hangt van een hele berg variabelen af. Het maken van zo’n voorspellend model is dan ook complex en lastig. Zo’n analyse kan ook gebruikt worden om verschillende toekomstscenario’s te simuleren; door verschillende variabelen in te voeren kan een beeld worden gekregen hoe een organisatie zich onder bepaalde omstandigheden ontwikkelt. Dat is echter nog geen wijd verbreid fenomeen. Het maken van verwachtingsmodellen, forecasts, is nog veel gebruikelijker. Bij het KNMI doet men al decennia niets anders.” Maar ook in de sport heeft analytics een vaste plek verworven. Elke zeilboot zit tegenwoordig boordevol met sensoren en camera’s. Het verzamelen van de data is gedeeltelijk bedoeld voor directe analyse. “In de zeilsport worden stroming, wind, luchtdruk en snelheden gemeten. Door die te analyseren kan de tactiek worden bepaald. De overige verzamelde data worden achteraf geanalyseerd, ook om te zien hoe de bemanningsleden zich over het schip bewegen en welke handelingen ze op welke manier verrichten. Dat geeft goed inzicht in het functioneren van de bemanning en waar de verbeterpunten zitten.” In de Formule I is het niet anders: elke racewagen zit vol met sensoren die ieder hun eigen data doorgeeft aan de technische staf. Ook hier geldt dat een gedeelte wordt gebruikt voor directe analyse om warmlopende of niet goed functionerende onderdelen tijdig te onderkennen; de overige data worden achteraf geanalyseerd om inzicht te krijgen in de prestaties van mens en voertuig.

Analysemodellen Als deze voorbeelden geven aan dat er vele redenen zijn om verzamelde data te analyseren. Het is eigenlijk merkwaardig dat het bedrijfsleven analytics zo laat heeft ontdekt. Ze beschikken immers van nature over grote hoeveelheden digitale gegevens. “De voorbeelden laten zien dat de toepassingen legio zijn. En het is niet moeilijk om de mogelijkheden voor het bedrijfsleven te zien,” zegt Raben. “Zoals ik aan het begin al zei, is het grootste probleem waar te beginnen. Dat vraagt om goede organisatie en datamanagement en het ontwikkelen van een visie. En er is snelle, betrouwbare technologie voor nodig. Want een analyse wil een ondernemer real-time kunnen doen. Het heeft immers weinig zin om na afloop van een kwartaal een analyse te doen waaruit blijkt dat er in het begin van dat kwartaal iets misgegaan

28


{

SAP biedt een compleet platform voor Big Analytics

is. Die analyse is immers drie maanden te laat. Of dat uit de analyse van transacties achteraf blijkt dat er een frauduleuze tussen zit. Dat constateer je natuurlijk liever op het moment dat het gebeurt.” Er zijn al veel zaken de revue gepasseerd. Big Data is veel data, in veel verschillende formats, die snel – liefst real-time – geanalyseerd kunnen worden. Dat stelt nogal wat eisen aan de onderliggende technologie. “Datamanagement is één. Dan is er een database nodig die heel snel heel grote dataloads kan verwerken. Als derde zijn er de slimme modellen en scenario’s. Dat complete platform moet bestaan uit goed geïntegreerde, betrouwbare componenten. SAP biedt dat complete platform,” aldus Raben. “Dus ook een scala aan voorgedefinieerde modellen voor CRM en marketing, performance en riskmanagement, sales en operations en nog veel meer, en diensten zoals social media-analytics.” De standaarddatabases zijn niet in staat om zulke grote hoeveelheden data in real-time te verwerken. SAP HANA analytical database is speciaal ontworpen en gebouwd voor dat doel. Het inlezen van de data en het draaien van de analytische modellen is een kwestie van minuten. “Bovendien integreert ons platform feilloos met andere producten uit ons assortiment, zoals onze ERP-, Business Intelligence- en CRM-producten. Dat maakt analytics voor veel bedrijven extra aantrekkelijk. Wat ook bijzonder is, is dat we deze diensten ook in de cloud aanbieden, als Platform-as-a-Service. Dat betekent dat ook het MKB kan profiteren van de mogelijkheden op basis van pay-as-you-go. En zonder de zorgen van een dergelijk platform in eigen beheer. Wij maken analytics bereikbaar voor iedereen.” Innovatie is juist in het huidige tijdsgewricht van groot belang, weet Raben. “Analytics kan organisaties daarbij helpen. Sommige analyse-uitkomsten zullen zorgen voor nieuwe producten, nieuwe markten of nieuwe businessmodellen. Ze kunnen een organisatie een boost geven en vertrouwen in de toekomst. Het belangrijkste is dat het topmanagement een visie ontwikkelt en zorgt dat de organisatie klaar is om in zee te gaan met Big Data en analytics. En dat ze beseffen dat analytics wel eens voor zulke nieuwe inzichten kan zorgen, dat een volledig nieuw organisatiemodel moet worden ingericht. SAP helpt organisaties, groot of klein, in welke branche dan ook, daar graag bij. Met raad, daad en een compleet platform – on premise of in de cloud.” Hans Lamboo is hoofdredacteur van CloudWorks

www.overheid-en-ict.nl 23 t/m 25 april 2013 Jaarbeurs Utrecht

Overheid & ICT is hét platform voor ICT-toepassingen en -diensten voor de overheid

In f o r als s matie leu e e n t e l vo o r slimm e ov e r h eid

Weet wat er speelt in de Cloud. Volg de Cloud Tour op Overheid & ICT #oict13

Vraag nu gratis uw toegangsbadge aan via overheid-en-ict.nl MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR

BRANCHEORGANISATIES

HOOFDMEDIAPARTNERS

KENNISPARTNER

MEDIAPARTNERS

Verslag 21 IT-bedrijven discussiëren over Big Data

De waarde van data door Hans Lamboo De hoeveelheid digitale data die organisaties bezitten groeit met een enorme snelheid. Vooral de data in andere formats dan die uit de ERP-systemen en databases neemt snel toe. Welke waarde vertegenwoordigen al die data? Dat hangt ervan af of de informatiepotentie ervan wordt gebruikt of niet. Want dat er belangrijke informatie schuilgaat in die data, daar is iedereen het wel over eens. Wat kan een organisatie doen om van data een asset te maken? In Hoofddorp kwamen 21 IT-bedrijven bij elkaar om daarover te discussiëren. Matty Bakkeren (Intel) in overleg met Peter Franken (Beeldtekst.nl)

Als inleiding op de discussie presenteerden marktonderzoekers Ruud Alaerds (Keala Consultancy) en Marcel Warmerdam (theMETISfiles) de belangrijkste resultaten uit hun recente onderzoek. “Omdat de waarde van data natuurlijk een breed onderwerp is, hebben we getracht de essentie van die data nu eens uit te leggen aan de hand van hoe we in organisaties met die data omgaan en in welke mate we daarbij vanuit de technologie geholpen worden. Daarbij staan drie belangrijke trends centraal. De trends die we hier bedoelen zijn in willekeurige volgorde Mobiliteit, Cloud en Social,” aldus Ruud Alaerds. “Achter of ten grondslag aan deze trends liggen meer structurele ontwikkelingen in technologie. Alles wordt op alles aangesloten waarmee ‘the Internet of everything’ steeds maar verder in ontwikkeling is. De hoeveelheid gegevens neemt in sneltreinvaart toe en deze gegevens worden ook steeds meer inzetbaar voor onze uiteenlopende behoeften als gebruiker.” De data, het goud, ligt op straat is de bevinding die algemeen gedeeld werd in de sessie. De uitdaging in de voor ons liggende jaren, ligt in het oogsten van relevante informatie en deze kennis dan toepassen met een bepaald doel. Dit zal de vraag naar en de ontwikkeling van analytische skills en gespecialiseerde dienstverleners op het gebied van analyse en intelligence alleen maar groter maken. “Informatietechnologie heeft onze levens al ingrijpend veranderd en dit zal in de komende jaren alleen maar nog maar meer ingrijpend worden”, voorspelt Alaerds. “Relatief nieuw daarin is dat de informatie die beschikbaar en

30


bruikbaar is het mogelijk maakt om ons als individu het naar de zin te maken. Dus het is niet meer een kwestie van one to many maar veel meer van many to one. Eigenlijk is dus niet Big Data de revolutie, maar de individualisering die erdoor mogelijk gemaakt wordt.”

Data en infrastructuur De oude vertrouwde infrastructuur veroudert door alle nieuwe ontwikkelingen steeds sneller, zowel binnen als buiten de datacenters. Steeds meer organisaties onderzoeken de mogelijkheden van cloud computing. Meer dan de helft van de Nederlandse organisaties gebruikt al een of meer clouddiensten, zoals Salesforce, email en een scala aan SaaS-toepassingen. Volgens Hein Brat van Bitbrains is het niet zo dat traditionele IT daarmee volledig uit de gratie aan het raken is en dat alles alleen nog om cloud computing draait. “Juist de hybride cloud vormt een mooie oplossing. Veel organisaties kiezen ervoor om bepaalde oplossingen intern te houden en die aan te vullen met diensten uit de cloud.” De beveiliging van data en netwerken speelt daarbij een belangrijke rol. Hoewel dat nog niet met feiten onderbouwd kan worden hebben veel topmanagers een onprettig gevoel bij het feit dat data buiten de muren van de organisatie komt. “Het gaat daarbij ook vooral om data met een vertrouwelijk karakter, die bedrijven niet willen kopiëren naar de cloud, maar op locatie willen houden”, vult Michel Steffen van Novell aan.

{

Niet Big Data is de revolutie, maar de individualisering die erdoor mogelijk gemaakt wordt.

“Bovendien zijn er vaak al jarenlang investeringen gedaan in de beveiliging van hun netwerk en data.” Jan Willem van den Bos van IT-dienstverlener Cegeka ziet nog andere trends, vooral op het gebied van ontsluiting en integratie. “Er is steeds meer vraag naar informatie op smartphones, tablets en laptops. Dat betekent dat er data en informatie uit vaak al wat oudere ERP-systemen moeten worden ontsloten en naar mobiele devices gestuurd. Dat heeft grote gevolgen voor de infrastructuur en de beveiliging. En dan is er nog het integreren van clouddiensten in de bestaande traditionele omgevingen.” Om de hoeveelheid data te kunnen verwerken en verplaatsen is er een toenemende vraag naar bandbreedte van het netwerk. Mobiele telefoons zijn steeds vaker smartphones, er zijn tablets en laptops waarvan de gebruiker verwacht dat die snel de opgevraagde informatie tonen. “Mobiele devices zijn maar één voorbeeld,” zegt Clementine Witkamp van Eurofiber. “Ook van de vaste netwerken wordt steeds meer capaciteit verlangd. Er zijn ook zorginstellingen die digitale röntgenfoto’s naar hun datacenter of een andere locatie willen versturen. Dat kan eigenlijk alleen maar met een infrastructuur op basis van glasvezel.” Tjerk Bijlsma van Cisco beaamt dat. “De vraag naar bandbreedte stijgt ook doordat we meer losse componenten met elkaar verbinden. We noemen dat ook wel het ‘internet of everything’. En elk van die componenten genereert data.” Denk hierbij aan sensoren die informatie via internet naar centrales sturen, en naar machines die onderling met elkaar communiceren. De mate waarin dat gebeurt neemt explosief toe, maar het voltrekt zich min of meer buiten het gezichtsveld van de meeste internetgebruikers. De infrastructuur staat echt onder druk. “We bevinden ons op een kruispunt van verschillende technologieën”, voegt Matty Bakkeren van Intel daaraan toe. “Neem alleen al de ontwikkelingen op het gebied van high performance computing, cloud en in de software-industrie”.

Data en beveiliging

Marieke van der Hart in gesprek met Barber Brinkman en Juliet Lawal van WD

werken is een hot item in de IT-wereld. Dagelijks verschijnen in de media berichten over gehackte servers, gestolen data en datalekken. De IT-afdelingen doen hun uiterste best de digitale infrastructuur zo goed mogelijk te beveiligen. “De technologie die IT-security heet ontwikkelt zich zó snel, dat bijna elke discussie erover al weer achterhaald is,” zegt Abdeluheb Choho van TSS. “Er zijn voorbeelden genoeg waar het misgaat. Maar laten we toch accepteren dat 100 procent beveiligen onmogelijk is. We bouwen ook snelwegen in de wetenschap dat er ongelukken gebeuren, en dat er mensen onder invloed achter het stuur gaan zitten – mensen die dus opzettelijk verkeerd omgaan met de aangeboden infrastructuur. Maar dat wil niet zeggen dat we dan maar met paard en wagen van A naar B moeten omdat dat veiliger zou zijn. Natuurlijk niet.” Er wordt op heel verschillende manieren naar veiligheid in de cloud gekeken, constateert Hein Brat van Bitbrains. “Vaak vraagt het management zich af of het nou wel zo handig is om zaken buiten de deur te brengen en of het niet veel veiliger is alles op locatie te houden. In die discussies hanteer ik de driehoek van feiten, regelgeving en perceptie. Aan de hand daarvan is heel goed te bepalen hoe je met security in de cloud moet omgaan.” “Je kunt niet alles domweg blijven blokkeren”, vult Pieter Lacroix van Sophos aan. “Dat is een heel traditionele manier van denken, die anno 2013 echt niet meer staande te houden is. Wij zien dat bij cloudstorage.” Reinier van Houten van NetIQ wijst op het belang van een goed identificatie- en accessmanagement. “De afstand tussen de gebruiker aan de ene kant en de IT-toepassing aan de andere kant is letterlijk en figuurlijk steeds groter aan het worden. Het is steeds belangrijker om met grote mate van betrouwbaarheid te kunnen vaststellen dat degene aan de andere kant van de lijn inderdaad de persoon is die hij of zij beweert te zijn”. Ook de ontwikkelingen op dat gebied voltrekken zich in een hoog tempo.

Het werd al eerder aangeroerd: beveiliging van data en netCloudWorks - nr. 4 / 2013

31

Technologie Verslag

Meer achtergrondinformatie en videointerviews over het event ‘De Waarde van Data’ zijn te vinden op http://meetourclients.wordpress.com/.

Martijn van Lom van Kaspersky Lab snijdt weer een ander aspect van databeveiliging aan. “Wat ook belangrijk is om te beseffen waar de data zich fysiek bevinden. Wie is eigenaar van de data, hoe worden er back-ups gemaakt? Als de cloud in een ander land draait, welke weten regelgeving spelen daarbij. Bedenk wat er gebeurt als die data niet meer beschikbaar zou zijn, bijvoorbeeld bij een switch van provider. Als er data achterblijven, hoe worden die vernietigd?” Inderdaad, security heeft vele gezichten. “Mensen beseffen gelukkig wel dat het zowel zakelijk als privé essentieel is om back-ups te maken,” vult Marieke van der Hart namens WD aan. Tot zover als het gaat om de gevaren die loeren in het netwerk. “Maar de meeste bedreigingen komen helemaal niet van buiten”, zegt Tim Leenders van OKI Systems. “Ze komen van binnen de organisatie. Heel vaak blijkt dat werknemers zelf verantwoordelijk zijn voor securitylekken of het onbedoeld verspreiden van informatie”. Jaap Jan Visser van Kroll Ontrack is het daarmee eens. “De mens speelt ook een centrale rol bij dataverlies. Wij zien die rol alleen maar groter worden: bij single disk systemen is in ongeveer 26 procent van de gevallen de mens de oorzaak, maar bij complexere systemen en bedrijfssystemen is dat zelfs 65 procent!” Dat geldt ook voor het laten slingeren van papieren, usb-sticks en het even naar een gmail-account of Dropbox sturen van vertrouwelijke informatie. Een intern awareness-programma moet zeker vast onderdeel uitmaken van bedrijfsbeveiliging. “De toekomst is moeilijk te voorspellen”, zegt Pieter Lacroix van Sophos. “Niemand kon voorzien dat er een dag zou komen waarop de CEO zijn iPhone op tafel legde bij de IT-afdeling en aangaf dat hij daarop bedrijfsinformatie wenste te ontvangen. En hoewel de security-specialist dat in eerste instantie weigerde, zijn smartphones en tablets niet meer weg te denken uit de boardroom. De markt volgt wat de business wil.”

Informatiestromenvan data In een recent onderzoek wordt informatie ‘de olie van de nieuwe economie’ genoemd. Zonder de juiste informatie op

32


het juiste ogenblik bij de juiste persoon staat alles stil. “Zonder informatie ben je helemaal niets”, stelt Abdeluheb Choho van TSS. “De behoefte aan informatie is groot en er is enorm veel data beschikbaar. De vraag is: hoe ga je daar nu echt intelligent mee om?” Een organisatie kan immers niet álle data bestuderen en niet alle beschikbare data zijn relevant. Het maken van gerichte keuzes daarin is dan ook de eerste stap om een slimme organisatie te worden. Dan rijst de vraag hoe de informatie binnen een organisatie toegepast gaat worden. De resultaten van analyses kunnen immers leiden tot nieuwe of aangepaste producten en diensten, tot nieuwe businessmodellen en businessprocessen. “Processen zonder data zijn waardeloos”, stelt Jan Jaap Kanis van Vanenburg Software. “Net als data zonder processen overigens.” Hij vergelijkt een bedrijf met een persoon in een winkelcentrum. “Het is toch fantastisch om dan direct te weten waar de producten van je gading de komende 3 uur het goedkoopst zijn?” Zijn vergelijking laat zich makkelijk vertalen naar het bedrijfsleven. Bedrijven hebben meer informatie dan ze denken, maar niet alles ligt voor het grijpen. “Bij veel van onze klanten zit informatie verstopt in verschillende systemen. Dat noemen wij ook wel applicatiesilo’s”, merkt Hans de Visser van Cordys op. “Het is vaak lastig die data te ontsluiten.” De distributie van informatie kent steeds meer verschillende verschijningsvormen, die allemaal effect hebben op de samenleving. Berend Bouwmeester van hybris constateert dat mensen vaak al zeer goed geïnformeerd een winkel binnenstappen. “Ze weten meer van een product dan de medewerkers in die winkel. Het is wel heel belangrijk dat de informatie die online is ingewonnen ook in de winkel aanwezig is. Dat creëert eenzelfde beleving.” Matty Bakkeren van Intel blijft even bij de retail. “Door het gebruik van digitale reclameborden en anonieme video-analyse kunnen retailers afwegingen maken op basis van feiten. En niet op aannames of de projectie daarvan.” “Toch blijft het zo dat de compleetheid en correctheid van data bij onze klanten voorop staat”, zegt Casper Haspels van Visma Software. “Ze willen graag direct kunnen rapporteren aan alle

stakeholders binnen de organisatie. De kwaliteit van de data is voor hen cruciaal.”

De toekomst iPhone heeft de maatschappij laten wennen aan het werken met touch screens. “De muis en het toetsenbord zullen uit de omgeving verdwijnen”, voorspelt Hugo Leijtens van Nexocial. “De touch screen technologie zal de wereld enorm veranderen de komende twee jaar. Je ziet ze straks overal: op de muur, op de vloer, op telefoons, maar ook op draagbare technologie, zoals de Google-bril.” Marc Bauchant van VoXX ziet een voortschrijdende consumerization. “Ik zie de komende twee jaar vooral een verdere migratie van consumententoepassingen naar het bedrijfsleven toe. Fenomenen als Skype en MSN, chatten en videobellen, zullen daar ook hun intrede doen.” “Veel klanten zijn op dit moment bezig te onderzoeken wat hun kansen nu precies zijn, wat voor opties ze hebben”, aldus Matty Bakkeren van Intel. “Wat kunnen ze met data en hoe kunnen ze daar nieuwe inzichten, een betere concurrentiepositie of andere voordelen uit halen?” Tjerk Bijlsma van Cisco voegt daaraan toe: “We zijn de fase voorbij dat het alleen maar gaat om bedrijven zoals Google en Yahoo. Het gaat om alledaagse bedrijven in Nederland die met de huidige stand van de technologie, informatie en waarde kunnen halen uit de data die ze bezitten.” In de laatste 20 jaar hebben organisaties vooral geïnvesteerd in transactionele systemen. “Denk aan een goed ERP-systeem, een polisadministratie of een core banking system”, zegt Hans de Visser van Cordys. “Nu komt een nieuwe golf van investeringen op gang waarbij het er vooral om gaat de klanten en partners meer te betrekken bij de bedrijfsvoering.” “Ook de komende twee jaar zal de Wet van Moore nog wel regeren. Daarnaast verwachten de mensen steeds meer voor minder geld. Ik zie steeds meer building blocks beschikbaar komen, onder meer van cloudpartijen. Bedrijven zullen daardoor meer een regisseursfunctie krijgen over de eigen informatievoorziening”, besluit Hein Brat van Bitbrains.

Discussie Alaerds en Warmerdam gingen de discussie aan met de deelnemers in de zaal op basis van een vijftal stellingen. Een zeer interessante discussie ontwikkelde zich over het dilemma: Is ‘less

{

Is ‘less more’ of is ‘bigger better’?

more’ of is ‘bigger better’. Het idee dat almaar grotere en meer diverse databestanden steeds vaker worden geanalyseerd zal niet leiden tot betere inzichten, omdat de ssignaal-ruisverhouding binnen data almaar verder toeneemt. Het zal leiden tot een afnemende meeropbrengst van data. Een ander inzicht is dat door naar meer data en meer soorten data te kijken we in staat zullen zijn nieuwe onvoorziene inzichten te verkrijgen wat zal leiden tot versnelling van innovatie. “De bijzondere vaststelling die we bij het bespreken bij dit type dilemma hebben kunnen doen, is dat een duidelijke meerderheid van de mensen bij voorkeur de beschikking wil hebben over zoveel mogelijk data,” aldus Alaerds. “De verklaring hierbij is de ‘angst’ om zaken over het hoofd te zien. Tegelijkertijd wenst men vanuit een zo volledig mogelijk aanbod aan data een goede selectie te kunnen doen om alleen de relevante gegevens ten grondslag te laten liggen aan de keuzes die men daarna maakt. Men lost het dilemma daarmee in feite niet op maar houdt het in stand. De boodschap die we hier mee willen geven, is dat bij het niet tijdig maken van keuzes in data die men wenst te gebruiken men in de toekomst simpelweg een volgende probleem heeft gecreëerd. En dat is het probleem van de relevantie van data. Waarmee dus de besluitvorming alleen maar moeilijker is gemaakt.” Hans Lamboo is hoofdredacteur van Cloudworks

Aan het event ‘De Waarde van Data’ werd deelgenomen door • Bitbrains • Cegeka • Cisco • Comparex • Cordys • Eurofiber • Hybris • Intel • Kaspersky Lab • Kroll Ontrack • NetIQ • Nexocial • Novell • OKI Systems • Sophos • TSS • Vanenburg Software • Visma Software • VoXX • WD • Winvision Het onderzoek ‘De Waarde van Data’ stond onder leiding van Ruud Alaerds van Keala Consultancy en Marcel Warmerdam van theMETISfiles. CloudWorks - nr. 4 / 2013

33

7.000.000 QUERIES WORDEN MAANDELIJKS DOOR ONS VERWERKT

21%

2X

VAN ONZE TIJD BESTEDEN WE AAN R&D

PER UUR WERKEN WE DE GEGEVENS VAN ONZE KLANTEN BIJ

1000

+

ETL-PROCESSEN WORDEN DAGELIJKS GEDRAAID

99,89% IS DE UPTIME VAN ONZE CLOUD OVER DE AFGELOPEN TWAALF MAANDEN

ONZE CLOUD IS 10-100X SNELLER VWB QUERY-PERFORMANCE

Met Business Intelligence van Inergy:

Markt- & Consumenteninzichten Waarom loopt de ene winkel beter dan de andere? Heeft uw folderactie geleid tot meer omzet? En wat is een goede locatie voor uw nieuwe vestiging? Inergy maakt uw data bruikbaar en inzichtelijk en helpt u om deze vragen beter, sneller en vollediger te beantwoorden. Inergy is gespecialiseerd in Data Warehouse- en Business Intelligence-oplossingen voor Retail organisaties. Bel voor meer informatie met 0348 45 76 66 of kijk op www.inergy.nl.

Klantcase “Met de informatie uit ons data warehouse kunnen we onze leveranciers aanspreken op hun performance. Dat heeft de prestaties al fors verbeterd. Want detailhandel is simpel: artikelen die niet worden geleverd, kunnen niet worden verkocht.” WINNAAR:

Better Business Intelligence

TOM

AWARD 2012

MEEST INNOVATIEVE SOURCING VENDOR 2012! ICT MEDIA OUTSOURCE MAGAZINE

Nieuws Cloud Data Suite biedt grafische beheerinterface

SkySQL brengt open source-databases naar de cloud door Hans Vandam SkySQL breidt de activiteiten uit naar de Benelux. Het Finse bedrijf richt zich op tools en services rond de open source-databases MySQL en MariaDB. Via een zogeheten ‘Cloud Data Suite’ bieden de Finnen nu een grafische beheeromgeving voor het gebruiken en beheren van deze databases vanuit de cloud. Samen met Codership heeft het bovendien een oplossing voor beide open source-databases ontwikkeld voor clustering en replicatie via de cloud. Het Finse SkySQL organiseerde onlangs een event in Amsterdam om daarmee de uitbreiding van de activiteiten richting de Benelux luister bij te zetten. Doel is om nu ook gebruikers van de MySQLen MariaDB-databases in de Benelux met services en aanvullende tools te ondersteunen. Patrik Sallner, chief executive officer van SkySQL, gaf in Amsterdam nadrukkelijk aan zowel op MySQL als MariaDB te mikken. “Sinds de overname door Oracle van Sun Microsystems en daarmee dus ook MySQL is een nieuwe belangrijke open source-database ontstaan: MariaDB. Hetzelfde kernteam dat destijds MySQL heeft groot gemaakt, heeft daarmee een alternatief voor deze populaire open source-database gelanceerd. Een belangrijke reden dat er in hun ogen een alternatief nodig was, is gelegen in het feit dat men niet erg tevreden is met de ontwikkelingen rond MySQL sinds de overname door Oracle. Men vindt de development cycles te traag verlopen. Daarnaast is men het niet eens met de aanpak van Oracle om bepaalde features uit MySQL te halen en alleen nog als closed source en dus tegen betaling aan te bieden.”

Deutsche Telekom “Een grote doorbraak voor MariaDB was de overstap van Deutsche Telekom naar dit platform”, zegt Sallner. “Voorheen waren de Duitsers al een van de grootste gebruikers ter wereld van MySQL, maar men besloot als reactie op met name prijsverhogingen van de kant van Oracle over te stappen op MariaDB.” Binnen de community rond deze relatief nieuwe open sourcedatabase ¬¬- de eerste stabiele versie verscheen begin 2010 - is wederom een hoofdrol weggelegd voor Michael Widenius, een Fin die onder de naam Monty Program actief is. MariaDB is binary compatible met MySQL en deelt ook een aanzienlijk deel van de code base met MySQL, maar voegt daar herschreven versies van de meeste functies weer aan toe die Oracle verwijderd heeft. Denk aan thread pools, storage engines en safemalloc. Nieuwe features die inmiddels zijn toegevoegd en waardoor MariaDB in feite een superset van MySQL begint te worden, zijn onder andere microseconds, multisource en support voor dynamische columns.

{

Cloud Data Suite biedt automatische configurator en administratieve console.

High availability via de cloud SkySQL is opgericht om services en aanvullende tools voor beide open source-databases te leveren. Een interessant voorbeeld hiervan is de Cloud Data Suite. Dit is een grafische interface die bedoeld is om zowel MySQL als MariaDB vanuit de cloud te gebruiken. Het biedt onder andere een automatische configurator en een administratieve console. Ook voorziet de suite in een aantal faciliteiten voor het realiseren van high availability, evenals een backup en recovery manager en een monitoring-tool. Belangrijk voor gebruik vanuit de cloud is de feature die het mogelijk maakt om iedere instance veilig in een gebruikersomgeving in gebruik te kunnen nemen. Fouttolerantie is gezien het gebruik dat high profile organisaties als Facebook en Google van MySQL en MariaDB maken van cruciaal belang. Daarom was tijdens het event in Amsterdam ook Codership aanwezig. Dit eveneens Finse bedrijf heeft Galera Cluster ontwikkeld waarmee zoel MySQL- als MariaDB-omgevingen voorzien kunnen worden van een clusteromgeving die replicatie via LAN, WAN en cloud mogelijk maakt. Indien nodig of gewenst kan deze replicatie gecombineerd worden met de standaard replicatiefuncties van zowel MySQL als MariaDB, maar veel klanten kiezen voor Galera als primaire replicatie-aanpak, vertelde Seppo Jaakota van Codership in Amsterdam. Juist ook het feit dat Galera replicatie mogelijk maakt bij trage of slechte verbindingen, maakt deze aanpak extra aantrekkelijk, aldus de Fin. De uitbreiding van de activiteiten naar de Benelux volgt op een aantal interessante nieuwe klanten in deze regio. Eerder al stapte de Belgische touroperator Jetair over op MariaDB, maar daar is nu ook Nimbuzz aan toegevoegd. Deze van oorsprong Nederlandse firma heeft een platform ontwikkeld voor messaging en entertainment waar wereldwijd inmiddels 150 miljoen mensen gebruik van maken. De activiteiten van SkySQL in de Benelux staan onder leiding van Olivier Beutels. Hans Vandam is freelance journalist. CloudWorks - nr. 4 / 2013

35

Opinie Deels door EU gefinancierd LEADS-platform biedt Data-as-a-Service

Het publieke web op weg naar een

Big Data-omgeving

door Mark Little&Tom Llewellyn Zowel publieke als privé-data nemen in een duizelingwekkend tempo toe. In de tijd die je nodig hebt om deze zin te lezen, groeit het datavolume wereldwijd met meer dan het datavolume van alle boeken die ooit geschreven zijn. Alleen op YouTube al wordt er elke minuut 35 uur videomateriaal geüpload. Daarnaast groeit ongestructureerde data elk jaar met zo’n 80 procent. Dataopslag is dan ook geëvolueerd van een standaard IT-proces naar een belangrijk zakelijk vraagstuk. Ons leven speelt zich immers steeds meer online af, bedrijven - groot of klein - slaan enorme hoeveelheden klantinformatie op en de regelgeving rond dataopslag wordt alsmaar strikter. In sommige industrieën, zoals meteorologie en de financiële dienstverlening, is het verzamelen, beheren en archiveren van grote datavolumes inherent aan de business. Deze bedrijven halen zakelijk voordeel uit Big Data en beschikken over de middelen om de benodigde IT-infrastructuur te bekostigen. Daarnaast contacteren bedrijven in uiteenlopende sectoren klanten momenteel via diverse kanalen: via het net, mobiele toestellen, sociale media en face-to-face. Zij zijn steeds meer op zoek naar een manier om deze verschillende gegevensbronnen samen te brengen en uniform te maken om op die manier het ‘klantentraject’ beter te analyseren en zo individuen proactief te kunnen benaderen met op maat gemaakte boodschappen.

DaaS-model De voordelen van het verzamelen en veilig analyseren van data zouden voor iedereen duidelijk moeten zijn, maar een recent IDC-rapport toont aan dat minder dan 1 procent van de data effectief geanalyseerd wordt en dat 80 procent onbeveiligd blijft. Waarom worden data in zo’n geringe mate geanalyseerd en waarom blijft zo’n groot deel onbeveiligd? Eenvoudig gesteld:

36


{

Waarom worden data in zo’n geringe mate geanalyseerd?

Big Data is te groot voor vrijwel alle bedrijven, met uitzondering van de allergrootste. De schaalbaarheid van traditionele opslagsystemen is ontoereikend en de verwerkingskracht die is vereist voor het snelle ontwarren van een bijna oneindige stroom van mogelijk nuttige informatie ligt enkel binnen het bereik van wie diep in de buidel kan tasten. Geen wonder dus dat veelvuldig over het onderwerp Big Data word geschreven. Een zoekopdracht in Google levert bijna 19 miljoen resultaten op. Als we ervan uitgaan dat je browser 5 seconden nodig heeft om een link te openen, komt dat neer op meer dan 26.000 manuren om enkel een blik te werpen op de pagina’s, laat staan de inhoud te bekijken, te analyseren en vervolgens op een intelligente manier te verwerken zodat je bedrijf er baat bij heeft. Dit geeft een idee van de omvang van het toepassen van Big Datalogica voor zowel publieke als privébronnen. Op cloud gebaseerde of DaaS-modellen vormen daarom het beste alternatief als antwoord op de huidige Big Data-uitdagingen. In plaats van gegevens in datacenters van het bedrijf op te slaan, kan het zowel economisch als ecologisch slimmer zijn deze gegevens op een gedeelde infrastructuur op te slaan.

LEADS-platform LEADS een nieuw project - dat deels wordt gefinancierd door de Europese Commissie en bestaat uit universiteiten en onderzoekscentra, zoals Université de Neuchâtel (UniNE) in Zwitserland, de Technische Universität Dresden (TUD) in Duitsland en het Telecommunication Systems Institute (TSI) in Griekenland, evenals de bedrijven: Barcelona Media, Red Hat, AoTerra en adidas, en werkt momenteel aan de realisatie van een gedecentraliseerd Data-as-a-Service (DaaS). Bedrijven kunnen dat gebruiken om gegevens die op het publieke web staan, te analyseren, te verzamelen en in real-time te verwerken. Daarnaast kunnen de publieke gegevens verrijkt worden met privégegevens die in opdracht van een klant worden beheerd. Het is duidelijk dat de financiële investering die nodig is voor het opslaan en verwerken van zelfs maar een klein deel van het internet heel hoog is, wat zo’n taak onoverkomelijk duur maakt voor kleine, middelgrote en beginnende bedrijven. Op dit moment hebben enkel de grootste IT-spelers toegang tot de infrastructuur die nodig is voor het opslaan van grote hoeveelheden data en tot de computertechnologie die nodig is om ze te verwerken. Kleine en middelgrote bedrijven hebben vaak geen andere optie dan te vertrouwen op grotere bedrijven met speciaal ontwikkelde datacentra om hen te voorzien van de nodige data en verwerkingsresources. De kosten van de infrastructuur vormen één van de cruciale factoren die bepalend zijn voor hoe grote hoeveelheden gegevens het beste kunnen worden opgeslagen. Zoals reeds aangehaald, is dit probleem vooral acuut voor kleine en middelgrote bedrijven die beperkte middelen hebben. Om als optie aantrekkelijk te zijn, moet elke nieuwe oplossing daarom worden aangeboden tegen een prijs die competitief is met of lager is dan de conventionele datacenters. In onvoorspelbare markten zullen datawarehouses daarom niet langer volstaan. Hier verwerken organisaties grote datavolumes tot vormen waarop vooraf bepaalde types van analyse kunnen worden toegepast. Deze aanpak is echter te restrictief: wie kan bepalen welke analyse volgende week nodig is, laat staan volgend jaar? Bedrijven moeten de vrijheid hebben hun opties open te houden. En dit is waar het Big Data-model van pas komt. Hiermee kunnen ongestructureerde data, zoals logfiles, virtuele machines, e-mail, audio, video en documenten op andere manieren bekeken worden om tot nieuwe inzichten te komen en zo de waarde voor het bedrijf over langere termijn ten volle te benutten. Data op deze manier gebruiken, helpt bedrijven om beter geïnformeerde voorspellingen te doen en beslissingen te nemen. Bedrijven die gebruikmaken van Big Data beschikken over de middelen om tot een diepgaander begrip van hun business te komen. Ze kunnen alert reageren op veranderende omstandigheden, innovatieve producten en diensten aanwenden om sneller te handelen en de concurrentie steeds een stap voor zijn.

Vendor-neutraal Het LEADS-platform wordt zodanig ontworpen dat vanaf het begin rekening wordt gehouden met zaken als privacy, veiligheid, energie-efficiëntie, beschikbaarheid, elastische schaalbaarheid en prestaties. LEADS bouwt voort op de open source erfenis van Red Hat. Bij het selecteren van technologiepartners meed de

{

De Europese Unie meed van begin af aan proprietary leveranciers

Europese Unie van begin af aan proprietary leveranciers. Kiezen tussen producten die ogenschijnlijk een Big Data-oplossing zijn, kan een obstakel vormen voor zelfs de meest door de wol geverfde IT-manager. Alle grote proprietary storage-aanbieders hebben een oplossing op het gebied van Big Data, meestal een pakket dat bestaat uit hun eigen hardware met vooraf geconfigureerde software. Open source software biedt echter een alternatieve manier aan om een rendabele storage-oplossing te creëren. Software die gebouwd is met standaard softwarecomponenten gebaseerd op standaard protocollen wordt gelaagd aangebracht op bestaande hardware. Die werkwijze laat een vendor-neutrale route toe die gebruikersorganisaties een ruime keuze laat in betaalbare hardware en overdraagbare open source software. Het gebruik van open source voor LEADS voorkomt dat het project vastzit aan een bepaalde hardwareaanbieder of aan de hoge softwarelicentiekosten die gepaard gaan met proprietary besturingssystemen, middleware en applicaties. Daarnaast kan open source technologie in harmonie met bestaande storageinfrastructuur werken. Red Hat biedt een scale-out oplossing aan voor ongestructureerde data die indien nodig kan uitgroeien tot een onmetelijk grote data pool. Het is een oplossing die naadloos in de cloud past. Red Hat-producten kunnen, bijvoorbeeld, opgestart worden in de publieke cloudservices van Amazon, zonder dat het nodig is om code te gaan herschrijven. Zodra men toegang heeft tot de in de cloudgebaseerde storage resources, kan men de capaciteit aan- of uitzetten al naargelang de behoefte. Dit is bijzonder nuttig wanneer de vraag van de klant moeilijk te voorspellen is. Natuurlijk is het voorspellen van de vraag, zeker de laatste jaren, een moeilijke kwestie. Maar vergis u niet, voor de bedrijven die hun eigen hardware- en datacenterinfrastructuur beheren, wordt de groei van data de grootste uitdaging. De economische terugval dwong veel IT-managers ertoe om infrastructuur en technologische upgradecycli uit te besteden. LEADS biedt een economisch voordelige oplossing voor het verwerken van grote hoeveelheden data door de verzameling en opslag van publieke en privégegevens te ‘delen’. Privédata combineren met ‘gratis’ publiek toegankelijke data is een logische volgende stap voor Big Data. Google slaagde erin om van het zoeken in publiek toegankelijke data een business op te zetten ter waarde van 50 miljard dollar. Hoe pakt u het aan? Mark Little is vice-president Middleware Engineering bij Red Hat; Tom Llewellyn is Business Development Manager bij Red Hat Storage CloudWorks - nr. 4 / 2013

37

Technologie SDN biedt de potentie om organisaties succesvol te laten zijn

Hoe nieuw is Software Defined Networking? door Gert Jan Wolfis Er is steeds meer te doen over Software Defined Networking (SDN), maar een eenduidige definitie lijkt vooralsnog niet voorhanden te zijn. De een beschouwt het als concept, terwijl sommige leveranciers een concrete oplossing suggereren. Waar staat het voor, wat doet het en nog belangrijker, hebben we het nodig? De voordelen van SDN kunnen volgens sommigen ook anders bereikt worden. Is SDN slechts een nieuwe benadering voor bekende netwerkgerelateerde uitdagingen of meer dan dat? Daar waar cloud computing een methode is om IT-dienstverlening slimmer te faciliteren en BYOD helemaal ingaat op hoe gebruikers gebruik kunnen maken van IT-dienstverlening met een ‘eigen’ (mobiel) apparaat naar keuze, gaat SDN vooral over de onderliggende architectuur om deze en toekomstige ITdienstverlening sneller en mogelijk ook stabieler in te kunnen zetten. Dergelijke doelstellingen worden vaak aangeduid met agile of agility. Het onderscheidend vermogen is dat de onderliggende IT-laag van besturingssystemen en netwerken zich transparant gedragen. Is de huidige setup dan niet goed? Het antwoord daarop is meestal ontkennend. De huidige inrichting om toepassingen of applicaties beschikbaar te stellen aan eindgebruikers vereist altijd een langlopend traject waarbij alle lagen die nodig zijn om de applicatie te faciliteren betrokken moeten worden. Anders gezegd: alle componenten inclusief besturingssysteem, netwerk en alle beveiligingsmaatregelen moeten worden aangepast voordat de IT-dienst kan worden gebruikt. Dit is een tijdrovend en terugkerend proces, want bij iedere nieuwe IT-toepassing begint de hele cyclus weer van voren af aan. De time-to-market loopt onnodig vertraging op. Bovendien leidt het versnipperde, veelal multi-vendor netwerk ertoe dat centraal management niet valt in te richten. Er is geen eenduidige inrichting van het netwerk en de beveiligingsmaatregelen zijn inconsequent uitgevoerd; service automation om IT-dienstverlening geheel geautomatiseerd te laten verlopen is eigenlijk een utopie.

Scheiding data en controle Software Defined Networking is geen vastomlijnde oplossing die alle bovengenoemde issues even oplost. Het is een frame-

38


work, wat verklaart waarom definities per uitleg nog wel eens verschillen. De kern van dit framework wordt gevormd door het ontkoppelen van de controle en het transport van data in de netwerklaag. In de huidige afhandeling van IP-verkeer wordt de controle-informatie om het communicatiepad te effenen over hetzelfde pad gestuurd en uitonderhandeld tussen client en server, vlak voordat de data wordt verzonden. De onderliggende structuur van routers, switches en firewalls dient zich vervolgens on-demand te bemoeien met het afleveren van de data. Problemen met het transporteren van data ontstaan vaak in multi-vendor omgevingen waar een netwerkapparaat zich net even anders gedraagt dan die van de concurrent. De netwerkintelligentie zit bij SDN niet meer in de netwerkapparatuur zelf, maar wordt gecentraliseerd in softwaregebaseerde controllers. Door de netwerk-controlebus te ontkoppelen en deze functionaliteit onder te brengen in centraal opgestelde SDN controller software, kan het transport sneller, flexibeler en optimaal worden afgestemd op de toepassing. In de meeste gevallen wordt OpenFlow-protocol gebruikt voor om de Control Data Plane Interface te programmeren, maar er zijn alternatieven voorhanden zoals Extensible Messaging and Presence Protocol (XMPP) en OpenStack.

OpenFlow stelt routers en switches die dit protocol ondersteunen in staat om het controlepad te scheiden van het datapad waardoor het netwerkapparaat zich alleen nog maar hoeft te bemoeien met het transporteren van data. Dit betekent dat deze laag veel abstracter wordt en een multi-vendor omgeving tot minder problemen leidt. Daarnaast wordt het centraal programmeren van het controlepad ondergebracht in een centrale controller die alle hard- en software routers en switches kan bedienen met de juiste forwardinformatie op laag 2, 3 en 4. De API’s die nodig zijn om de applicaties en SDN controlelaag met elkaar te laten communiceren worden per applicatie ontwikkeld en deze zijn niet gestandaardiseerd. Het centraliseren van de netwerkcontrolelaag betekent dat deze programmeerbaar en geschikt is om flexibel te configureren. Er is een consistente operationele beveiliging uit te voeren en het netwerk is te optimaliseren doordat automation of provisioning via de centrale aanpak wel te regelen valt.

Behoefte aan SDN groter Ontwikkelingen zoals cloud computing, server virtualisatie, de overweldigende opkomst van smart-devices zijn typische SDN-aanjagers. De verandering naar een samenleving waarin iedereen altijd online is en iedereen wenst te beschikken over zijn of haar content, levert op dat de huidige infrastructuren plaats gaan maken voor SDN. Het netwerk levert dan niet meer dan een datapad, waarbij software de controle over de communicatie op zich neemt. De intelligentie wordt zo uit het netwerk gehaald en per applicatie of toepassing kan worden bepaald wat de best passende communicatieparameters zijn. Nieuwe toepassingen kunnen hierdoor vele malen sneller beschikbaar worden gesteld. Ze zijn niet meer afhankelijk van een tijdrovend project en het samenbundelen van allerlei losse objecten tot een samenwerkend geheel. Het concept achter SDN biedt de potentie om organisaties succesvol te laten zijn in het vlug of agile uitrollen van nieuwe toepassingen, natuurlijk hangt het eindresultaat af van de uitvoering in de praktijk.

Hoe nieuw is SDN? SDN vertoont overeenkomsten met een al langer bestaande aanpak: Application Delivery Networking (ADN). SDN wil namelijk ook profiteren van een scheiding van controle- en datapad. Het zorgt er tevens voor dat intelligentie en status logisch wordt gecentraliseerd. En ten derde wordt de onderliggende netwerkinfrastructuur abstract gemaakt. Een full-proxy ADN hanteert exact dezelfde principes als SDN. Voegt SDN dan niets toe? Zeker! Daar waar ADN een prachtige abstractielaag voor applicaties naar het netwerk vormt, kan SDN

naadloos aansluiten door de transportinformatie te verwerken in plaats van deze ouderwets te stoppen in de IP headers. Dit betekent dat SDN zich gaat bemoeien met de downstream op laag 2 en 3 van het OSI model van een ADN waar protocollen als OpenFlow en VXLAN kunnen worden gebruikt om end-to-end het best denkbare netwerkpad te effenen. Dus, daar waar op OSI laag 2 en 3 compatibiliteitsproblemen ontstaan, zorgt het SDN overlay protocol ervoor dat dit probleem niet ten koste gaat van een flexibele, snelle en schaalbare uitrol van een nieuwe applicatie. Als toevoeging van SDN aan ADN is dit echt het enige, want bij ADN wordt de beslissing over de routing of service request genomen op basis van transport- (TCP/UDP) of applicatielaag(HTTP) data. Hiervoor is het noodzakelijk meerdere packets samen te voegen, waardoor een ADN controller data moeten bufferen totdat er voldoende is ontvangen om de validiteit vast te stellen (voor de activatie van beveiligingsmaatregelen) en de bestemming. Het samenvoegen van packets en bijhouden van grote sessies state tabellen is niet in het ontwerp van SDN opgenomen. Het vereiste geheugen en rekenkracht zou de voordelen van het loskoppelen van de hardware tenietdoen. Bovendien is de prestatie van SDN sterk afhankelijk van de mogelijkheid grote hoeveelheden packets te matchen in een switch-element, zonder dat daarvoor een query richting de SDN controller voor nodig is. Hogere netwerklaagsessies zijn zonder meer uniek. Ze zijn gebaseerd op netwerk (IP) data, maar ook op data uit laag 4 en 7. Door een SDN-aanpak op dit verkeer toe te passen, is een query nodig naar de controller voor elk verzoek. Daar is de architectuur niet voor ontworpen.

SDN en ADN hand in hand De verschillen in vereisten voor een netwerkgerichte en een applicatiegerichte aanpak, maken het lastig kiezen tussen de twee. Beide methodes pakken dezelfde uitdagingen aan in verschillende lagen. ADN bevindt zich op een strategische plek in het netwerk en speelt in op beschikbaarheid, optimalisatie en beveiliging van applicaties. Het heeft invloed op de manier waarop applicaties worden geleverd via netwerktechnologieën zoals SDN. SDN richt zich veel meer op hoe netwerkverkeer wordt geregeld over de verschillende elementen in de netwerkinfrastructuur. De ADN-controller vertaalt eindgebruiker-gegevens over verbindingen in gerichte, node-specifieke communicatie over de switchprincipes. Wanneer dit gebeurt in sterk gevirtualiseerde en cloud computing omgevingen is SDN een uitkomst. De ADN moet dan in staat zijn de vertaalslag te maken van traditionele naar SDN-omgeving. En dat is precies waar de twee samenkomen. Waar requests uit de applicatielaag terechtkomen in een zeer dynamisch netwerk. Kortom, ADN zal verantwoordelijk blijven voor het verbinden van eindgebruikers en applicaties, terwijl SDN bepaalt hoe packets worden getransporteerd. Ze zullen samenwerken om de complexiteit van netwerkbeheer en applicatieverkeer in de hele stack het hoofd te bieden en de agility te vergroten. Gert Jan Wolfis is Field Systems Engineer bij F5 Networks. CloudWorks - nr. 4 / 2013

39

Gastcolumn

Dataprivacy in het tijdperk van cloud computing door Danny van der Wal Meer dan acht op de tien bedrijven maakt vandaag de dag gebruik van enige vorm van een cloud computing-oplossing. Dit is het bewijs dat de voordelen van de cloud door bedrijven steeds breder geaccepteerd worden. Bovendien worden er in de Europese Unie goede stappen gezet om cloudservices verder te stimuleren. In september vorig jaar publiceerde Europees Commissaris voor de Digitale Agenda Neelie Kroes een whitepaper, genaamd ‘Unleashing the Potential of Cloud Computing in Europe’. Hierin geeft zij een aantal aanbevelingen om Europese bedrijven en de publieke sector steeds meer richting de cloud te bewegen. Doelstelling hierbij is om 2,5 miljoen nieuwe Europese banen te creëren en het bruto binnenlands product naar160 miljard euro te krijgen in 2020.

Datasecurity in de cloud Steeds meer Europese organisaties zijn dus overtuigd van de voordelen van de cloud, maar er heerst nog steeds verwarring over data security en privacy in de cloud. Om deze reden is het bijvoorbeeld erg lastig voor data om ‘de grens over te gaan’. Bedrijven willen dat hun data wordt opgeslagen binnen hun landsgrenzen, waardoor er meer lokale datacenters nodig zijn. Ook veroorzaakt het problemen voor internationale bedrijven. De Europese Unie in het bijzonder handhaaft weten regelgeving op het gebied van gegevensbescherming. Dit brengt meer verwarring bij bedrijven die de cloud willen adopteren, maar tegelijkertijd bezorgd zijn over het schenden van veranderende regulaties omtrent data. Compliance en regulatie zijn belangrijke factoren als het gaat om dataprivacy in het tijdperk van cloud computing. De meest belangrijke verantwoordelijkheid voor security profes-

40


sionals is dat zij zich bewust zijn van de weten regelgeving waaraan zij moeten voldoen. Zoals altijd, geldt ook hier ‘kennis is macht’. Iedere organisatie moet er zeker van zijn dat de persoon die verantwoordelijk is voor de veiligheid van de bedrijfsdata, toegerust is met de juiste kennis om weten regelgeving binnen het bedrijf toe te passen. Omdat medewerkers vanuit alle geledingen binnen het bedrijf toegang hebben tot de cloud, moet iedereen worden opgeleid over wat ze wel en wat ze niet kunnen doen.

Voorkomen is beter dan genezen In veel gevallen zijn de eigen medewerkers een van de grootste bedreigingen voor de data van een organisatie. Recent onderzoek uit het Verenigd Koninkrijk laat zien dat bijna de helft (48 procent) van de senior IT professionals in het Verenigd Koninkrijk gevoelige persoonlijke data heeft opgeslagen in de databases van hun bedrijf. Ook zijn er applicaties gestolen door kwaadwillende medewerkers. Zestig procent van de ondervraagden gaf aan dat de onvermijdelijkheid van een databreuk in de cloud zo groot is, dat dit zeer waarschijnlijk al is gebeurd of in de toekomst gaat gebeuren. Preventieve maatregelen kunnen worden genomen, waaronder data-encryptie- en data-maskeringsoplossingen. Om te weten wat de juiste weg is om te kiezen, moeten organisaties de impact van een breuk op hun bedrijfsprocessen goed begrijpen. Ook is het belangrijk dat zij zich goed bewust zijn van de waarschijnlijkheid dat dit kan gebeuren, zodat ze de juiste maatregelen kunnen nemen. Bij het beheren van grote hoeveelheden aan informatie, is het vaak de goedkoopste optie om de data in een datacenter onder te brengen en deze in de cloud te zetten; de return on investment is ogenblikkelijk zichtbaar. Veel bedrijven maken zich bij

{

Compliance en regulatie zijn belangrijke factoren als het gaat om dataprivacy in het tijdperk van cloud computing

het inzetten van deze oplossing echter zorgen over het feit dat ze denken de controle te verliezen over hun dataveiligheid. In dit geval is het echter de moeite waard om in gedachten te houden dat de serviceproviders die deze datacenters beheren, experts zijn in data security. Zij voelen zich vaak meer verantwoordelijk dan degenen binnen een bedrijf die dataveiligheid als onderdeel van hun bredere verantwoordelijkheid zien. Dit is het moment waarop de behoefte aan stevige service level agreements duidelijk zichtbaar wordt. Zodra organisaties zichzelf bekend maken met het beter begrijpen en benadrukken van hun behoeftes op het gebied van data security, kunnen cloud providers op hun beurt een dienst op maat bieden, die ondersteund wordt met een service level agreement die de ongerustheid aan de kant zet. Technologie ontwikkelt zich steeds verder. Dit geldt ook voor de dreigingen die zowel voor bedrijfsdata als voor klantdata bestaan. Criminelen worden steeds slimmer, het is daarom nog geen tijd om rustig achterover te leunen. De organisaties die de data security valkuilen het meest waarschijnlijk gaan vermijden, zowel in als buiten de cloud, zijn diegenen die vooruit denken aan de volgende uitdaging en voorkomen dat zij een eenvoudig doelwit worden. Danny van der Wal is Managing Director bij Informatica Nederland

Nieuws BSA: wereldwijde beleidsontwikkeling rond cloud computing nog fragmentarisch De 2013 BSA Global Cloud Computing Scorecard is het eerste rapport ooit dat de veranderingen rond cloud computing op wereldwijde schaal in kaart brengt. Volgens het rapport zijn de grootste wereldwijde IT-markten tot stilstand gekomen of gekrompen, maar komt er op andere plekken wet -en regelgeving tot stand die cloud computing bevordert. De Scorecard laat ook zien dat er sprake is van gefragmenteerde beleidsvorming. Sommige landen stimuleren lokale cloudmarkten en voeren weten regelgeving in die het dataverkeer over grenzen beperken of de internationale concurrentie bemoeilijken. “We zien maar mondjesmaat vooruitgang in de beleidsvorming rond cloud computing,”, zegt Robert Holleyman, bestuursvoorzitter en CEO van BSA. “Slecht uitgedachte privacy- en beveiligingsregels belemmeren het vrije verkeer van data over grenzen. Te veel landen houden de cloud voor zichzelf. Dat beperkt de schaalvoordelen waar iedereen van profiteert. Voor een samenhangende wereldwijde marktplaats zijn meer bruggen en minder drempels nodig.” De nieuwe BSA Cloud Scorecard bouwt voort op de eerste editie die vorig jaar uitkwam. De grootste stijger in de ranking is Singapore, dat steeg van de tiende naar de vijfde plaats. Singapore voerde een nieuwe privacywet in die zorgt voor vertrouwen bij gebruikers en tegelijkertijd zakelijke innovatie stimuleert. Japan blijft volgens de studie voorop lopen dankzij samenhangende wetgeving die digitaal zakendoen ondersteunt. Australië behoudt de tweede plaats. De Verenigde Staten namen de derde plaats over van Duitsland, dat nu vierde is. Vooral de zes landen in de Europese Unie die deelnamen aan het onderzoek, blijven sterk achter in de ranking. Andere maken zich los van de wereldwijde markt – met name Korea, Indonesië en Vietnam hebben contraproductief beleid ontwikkeld. Het overzicht van de 24 landen en andere achtergrondinformatie is te vinden op www.bsa.org/cloudscorecard.

Van 1 tot 100 m2 Gegarandeerd klaar voor de cloud! www.profitbox.nl CloudWorks - nr. 4 / 2013

41

Nieuws

Nieuws van DHPA

Michiel Steltman ontmoet ZKH de Prins van Oranje Zijne Koninklijke Hoogheid de Prins van Oranje bezocht op 20 maart 2013 de AMS-IX (Amsterdam Internet Exchange) voor een werklunch en rondleiding. Ook DHPA-directeur Michiel Steltman was daarbij aanwezig en praatte Prins Willem Alexander bij over de hostingsector in Nederland. Verder liet de prins zich informeren over de positie die Amsterdam wereldwijd inneemt binnen de digitale economie en het grote belang daarvan voor Nederland.

Groei hostingsector Het gaat goed met de hostingbranche in Nederland. Ondanks de berichten over de crisis groeit de Nederlandse online sector stevig door. In een recent internationaal onderzoek over de datacentersector bleek Nederland voor de tweede keer op rij de sterkste groeier in co-locatie. Er is toenemende aandacht voor de economische rol en betekenis van de hostingsector in Nederland, de samenwerking met het onderwijs, het borgen van vertrouwen en de bestrijding van cybercrime.

Nieuwe partners en deelnemers van de DHPA Als het goed gaat met de hostingsector, dan gaat het ook goed met de DHPA. In de afgelopen periode traden bij de DHPA drie nieuwe deelnemers (nu 31) en vier business-partners (nu 22) toe. De nieuwe deelnemers zijn Datad uit Veenendaal, Stepco uit Ittervoort en Vancis uit Amsterdam-Oost (Science park). De nieuwe business partners zijn Kingston, Telindus, Infradata en Prospex. De groei, en dus het groeiende belang van de DHPA is zichtbaar in het toenemende aantal keren dat de organisatie betrokken wordt bij initiatieven in Nederland rond digitale beleidsthema’s.

DHPA reageert op NOS item ‘Waar woont de cloud?’ Een recent nieuwsitem van de NOS met de titel ‘Waar woont de cloud?’ toonde een opname van een Yahoo-datacenter in het

42


dorpje Quincy in de staat Washington in de Verenigde Staten. Los van de wat simpele voorstelling van zaken is het opmerkelijk dat de NOS naar de VS afreist als het gaat om het thema ‘Cloud’. Terwijl onder andere een recent onderzoek van het CBRE naar de Europese datacentersector opnieuw de sterke positie van Nederland in dit segment onderstreepte. Met het organiseren van marktonderzoek gaan we in 2013 de internationale rol van Nederland op dit gebied in kaart brengen. Er is contact gelegd met enkele kamerleden die onder meer betrokken zijn bij het thema ‘Cybercrime’. Vanuit het ECP onderhouden we contacten met het ministerie van Economie, Landbouw & Innovatie. Met aansprekende voorbeelden laten we ons geluid waar mogelijk horen, zodat onze sector meer bekendheid krijgt. ‘Het internet achter het internet’ is namelijk iets waar Nederland trots op mag zijn.

DHPA en bestrijding van cybercrime Er is veel te doen rondom het thema ‘Cybercrime’. Een tweede recent NOS-item kreeg als titel ‘Nederland paradijs voor cybercriminelen’. In een routinematige analyse van botnet C&C-servers trof McAfee er in Nederland ongeveer 150 aan. In het item reageerden Kamerleden van VVD, D66 en SP met de opmerking dat privacybescherming geen reden mag zijn om de opsporing van deze botnets in de weg te staan. Ook blijkt dat enkele zogenaamde ‘kogelvrije’ hosters, door de wijze waarmee ze de NTD (gedragscode ‘Notice & takedown’) hanteren, bijdragen aan het bestaan van onrechtmatige content in Nederland. Tevens blijkt uit een onderzoek van Bits of Freedom dat hosters de NTD vaak niet correct hanteren. De DHPA is van mening dat het bestrijden van cybercrime en weren van onrechtmatige content een gezamenlijk belang dient. Niemand is immers gebaat bij een negatief imago van de Nederlandse online sector. Naar aanleiding van dit item zocht de DHPA contact met het ECP, de genoemde kamerleden, McAfee, het team ‘High Tech Crime’ van de KLPD, verschillende experts en het NCSC. Deze organisaties ontwikkelen richtlijnen

Nieuws op www.cloudworks.nu Parallels ondersteunt groei Europese Service Providers met Cloud Service Delivery Software Parallels maakt bekend dat Europese service providers de cloud delivery software van het bedrijf inzetten om hun ... » Lees verder ENISA: Afhankelijk van de cloud kan tot grote problemen leiden De groei van cloud computing brengt gevaren met zich mee. Clouddiensten worden een kritische infrastructuur, ... » Lees verder Orange Business Services realiseert winsttoename van 33 procent in 2012 Orange Business Services kondigt aan in 2012 een winsttoename van 33 procent te hebben behaald door cloud computing. ... » Lees verder voor preventie en procedures voor toepassing in de praktijk. De DHPA gaat hieraan een bijdrage leveren.

Ontwikkeling escalatieprocedure beveiligingsincidenten Het KING (Kwaliteitsinstituut Nederlandse Gemeenten) is begonnen met de ontwikkeling van richtlijnen voor informatiebeveiliging voor gemeenten. In een recent overleg tussen de DHPA en het KING is gesproken over het initiatief van het KING voor een centraal meldpunt voor beveiligingsincidenten. Daarbij uitte KING de wens om een branchebrede procedure te ontwikkelen die het mogelijk maakt voor hosters om snel in te grijpen bij acute beveiligingsincidenten van hun klanten.

De Cloud is Cool-samenwerking met het Albeda College Hoe cool is de cloud? Complete sectoren in onze economie zijn afhankelijk van het betrouwbaar en veilig functioneren van online diensten. Daar horen voldoende goed geschoolde medewerkers bij. De sector heeft echter veel moeilijk te vervullen vacatures. De DHPA maakt zich hier grote zorgen over en is gestart met het programma ‘Cloud is cool’. Het doel van het programma is het verbeteren van het imago van de online branche als werkgever en het vergroten van instroom van technische ICT’ers en doorstroom van de MBO niveau 4 ICT’ers naar het HBO. In de regio Rotterdam is een samenwerking gestart tussen het Albeda-college en DHPA-leden Intermax en I3d.

Apple drijft datacenters voor 100 procent aan met duurzame energie Apple kondigt aan dat al zijn datacenter voor honderd procent draaien op duurzame energie. Het gaat hierbij onder ... » Lees verder Driekwart van Europese bedrijven heeft geen business case voor big data Slechts een kwart van de Europese organisaties heeft al een business case ontwikkeld voor big data. Het onderwerp ... » Lees verder SkySQL brengt open source-databases naar de cloud Cloud Data Suite biedt grafische beheerinterface SkySQL breidt de activiteiten uit naar de Benelux. Het Finse ... » Lees verder Amsterdam opnieuw aan top van internationale hostingmarkt De regio Amsterdam staat internationaal opnieuw aan de top op het gebied van hosting. Van steden waar de 100 drukst ... » Lees verder

Meer informatie op www.dhpa.nl

Orange Business Services en Microsoft integreren Office Together Select en Business VPN Galerie Orange Business Services en Microsoft versterken hun cloud-partnership door de integratie van Office Together Select ... » Lees verder Al deze berichten en meer op www.cloudworks.nu CloudWorks - nr. 4 / 2013

43

Nieuws

Nieuws

van EuroCloud

EuropaCloud en Europese wetgeving Eurocommissaris Neelie Kroes ziet in cloud een belangrijke motor voor verdere economische groei en innovatie in Europa. Ondertussen zijn er ook bezwaren. De potentiële (Amerikaanse) toegang tot in de cloud opgeslagen gegevens wekt weerstand op. Vanuit het Europees Parlement klinkt de roep om een ‘EuropaCloud’. Europese wetgeving op het gebied van privacy, ook in de cloud, is volop in ontwikkeling. Het Europarlement werkt aan zijn visie op wetsvoorstellen van de Europese Commissie rond de bescherming van gegevens. De Europese Groenen leveren de hoofdopstellers (‘Rapporteurs’) van deze visie. Europarlementariër Judith Sargentini (Groenen) lanceerde eind februari het plan voor een EuropaCloud: “We kunnen als Europeanen onze zelfbeschikking alleen garanderen met een ‘EuropaCloud’. Daaronder versta ik een ecosysteem van regels, diensten en aanbieders dat belichaamt wat

Judith Sargentini

44


wij als Europeanen belangrijk vinden: databescherming, privacy, vrijheid van meningsuiting, transparantie, decentrale opslag en energiezuinigheid. We kunnen deze waarden inzetten als uniek verkoopargument. Als je zeker wilt weten dat je gegevens veilig zijn, sla ze dan op in de Europacloud,” roept Sargentini op. Neelie Kroes heeft eerder al aangegeven dat de EC zelf geen Europabrede cloud zal initiëren. Dat is Sargentini evenmin van plan. Ze wil dat de Europese overheden hun budgetten inzetten om zo’n cloud door commerciële partijen van de grond te laten trekken. De overheid stelt dan alleen de voorwaarden waaraan die opslag moet voldoen. Met EuropaCloud wil Sargentini in Europa voor Amerikanen en Europeanen een gelijk speelveld creëren. Met het uniformeren van Europabrede privacywetgeving kan een belangrijke aanzet geven voor zo’n EuropaCloud. Er wordt een zeer zware lobby gevoerd. Er zijn maar liefst 4.000 amendementen op de wetsvoorstellen ingediend. Wie zich heeft verdiept in het LobbyPlag-initiatief, weet dat veel amendementen zijn geformuleerd door lobbyisten die de belangen van het Amerikaanse bedrijfsleven promoten. Schrijven de Amerikanen de Europese wetten? Het zou het EP sieren als het meer tegenwicht zou bieden aan dit lobbygeweld. En het zou het Europese bedrijfsleven sieren als het zich niet de kaas van het brood zou laten

eten door de Amerikanen. Maar dat vraagt investeringen en coördinatie. ‘Europa, best belangrijk,’ weet u nog? Kennelijk ziet het Amerikaanse bedrijfsleven dat beter in dan het Europese. Werken aan een EuropaCloud is een interessante gedachte. Beslist ook een aansporing aan de Europese cloudindustrie. Of het haalbaar is, is een tweede. De ICTwereld aan beide zijden van de Atlantische Oceaan is zo verweven, dat een puur en gesloten Europees systeem praktisch en technisch onuitvoerbaar lijkt. En ook minder wenselijk is. De aantrekkingskracht van cloud computing ligt in het feit dat de gebruiker zich los kan maken van geografische, technische en historische beperkingen. Met EuropaCloud worden juist weer muren opgetrokken. Hoe dan ook, de markt zal zijn werk doen, eventueel geholpen door Europese regelgeving.

Pikant was dat een ander prominente Europarlementariër, Sophie in ‘t Veld, (D66) min of meer gelijktijdig met de lancering van EuropaCloud het voorstel deed om Cloud-gebruikers een bijsluiter te presenteren over de gevolgen van het gebruik van de dienst voor hun privacy. Ze zijn dan beter in staat om meer bewust de dienst te kiezen (‘confirmed consent’). Dat nu is een minder vruchtbaar idee. De omgang met de leveringsvoorwaarden voor het gebruik van software en diensten laat zien dat mensen zonder enig voorbehoud op ‘ja’ klikken als ze maar verder kunnen. Enfin, het is verheugend te zien dat de cloud ook in het Europarlement leeft. Theo Loth is oprichter en bestuurslid van EuroCloud Nederland

Doe mee aan onderzoek Erasmus Universiteit In 2012 is op de Rotterdam School of Management van de Erasmus Universiteit een onderzoeksinitiatief gestart op het gebied van cloud computing. Cloud is van invloed op bedrijfsmodellen en wordt geacht van een van de belangrijkste factoren te zijn om concurrentievoordeel te bereiken. Niettemin zijn niet alle organisaties even succesvol met cloud. Het onderzoek wil de succesfactoren blootleggen, vanuit de volgende perspectieven: • Hoe moeten organisaties hun mensen en

middelen reorganiseren om met cloud daadwerkelijk concurrentievoordeel te bereiken? Welke nieuwe systemen, structuren, processen en practices zijn essentieel? • Welk effect hebben strategische keuzes en op het gebied van cloud? • Hoe moet het veranderingsproces eruit zien dat de organisatie voorbereidt op de paradigmaveranderingen en de nieuwe eisen op het gebied van wendbaarheid en schaalbaarheid van bedrijfsprocessen en innovatie?

Cloudgebruikers en –aanbieders zijn uitgenodigd te participeren in het onderzoek. De onderzoeksuitkomsten worden beschikbaar gesteld aan de deelnemers. Wilt u een bijdrage leveren? Stuur een mail naar [email protected] of darrendevries@ hotmail.com. Darren de Vries Cloud research project Rotterdam School of management Erasmus University

CloudProvider en Scholten Awater partners EuroCloud Nederland CloudProvider en Scholten Awater zijn toegetreden als Partner. Welkom, goed dat jullie meedoen!

Meld u nu aan als partner of sponsor, en blijf op de hoogte! Met een aantal inspirerende bijeenkomsten in Nederland en andere landen, en een groeiende Europese organisatie met een vertegenwoordiging in meer dan 25 landen, is EuroCloud binnen twee jaar een belangrijk kennisnetwerk geworden op het gebied van cloud computing en Software as a Service (SaaS). Daarnaast biedt EuroCloud een uitstekend platform voor netwerken met zowel leveranciers als gebruikers van cloud computing. Naast een actief bestuur hebben inmiddels al meerdere bedrijven zich ingezet voor EuroCloud door een financiële bijdrage te geven of middelen beschikbaar te stellen. Heeft u vragen of – nog beter – wilt u zich aanmelden als (Junior) Partner, stuur dan een mail naar info@ eurocloudnl.eu. EuroCloud NL Theo Loth +31 87 87 65 65 6 [email protected] www.eurocloudnl.eu

www.eurocloudnl.eu CloudWorks - nr. 4 / 2013

45

Rubriek

The Legal

Look

door mr. Victor A. de Pous >Amerikanen bekritiseren Europese cloudwetgeving. Terecht? De Amerikaanse ICT-industrie, verenigd in Business Software Alliance, ziet ‘mondjesmaat vooruitgang in de beleidsvorming rond cloud computing’. Haar kritiek is niet mals: ‘slecht uitgedachte privacy- en beveiligingsregels belemmeren het vrije verkeer van data over grenzen’. Daarmee doelt de BSA vooral op Europa. Transborder data flows, zoals we dat in de jaren tachtig noemden, blijft een lastig voorwerp van regulering, mede omdat nog altijd nationale belangen prevaleren. Dat is in de Verenigde Staten niet anders, waar het leeuwendeel van de majeure — wereldwijde — cloudspelers vandaan komt. Amazone, eBay, Facebook, Google, Microsoft, Salesforce, Twitter. Als we zo nodig in dit kader cijfers willen geven, behoren open economieën en open public procurement (overheidsinkoop) mee te wegen. In deze domeinen scoren Nederland en Europa redelijk tot zeer goed. Wellicht aardig om te melden dat in de VS Chinese ICT-bedrijven bij de overheidsorganisaties weinig kans maken, terwijl de gehele publieke sector in de volksrepubliek op Microsoft-producten draait.

>Speelt de juridische classificatie van een clouddienst nog een rol? Dat is een uiterst interessante vraag. In China zien we het onderwerp opdoemen, overigens verrassend aangezwengeld door een locale Microsoft business partner. Goed beschouwd gaat het om de algemene verplichting om conform weten regelgeving te ondernemen, nader bepaald de juridische bevoegdheid van een bedrijf bepaalde, gereguleerde diensten te mogen leveren. In het perspectief van de ‘Cloud’ is een licentie een wettelijk vereiste om op commerciële basis informatiediensten via Internet in China te leveren. Heeft Microsoft die wel?

46


De discussie is in zoverre geen ver-van-ons-bed-show nu de Franse staat Skype (in 2011 door Microsoft voor 8,5 miljard dollar overgenomen) heeft aangesproken vanwege de weigering van om zich als mobiele provider te laten registeren. Volgens de telecomtoezichthouder ARCEP is de Internet-beldienst dat verplicht. Consumenten wordt immers de gelegenheid geboden een telefoongesprek te voeren. Daarbij is het volgens de toezichthouder niet relevant of de gesprekken via een traditionele telefoonlijn plaatsvinden of over het internet via Voice-Over-IP (VOIP). Anders gezegd, slechts de technologie verschilt. Uitzoomend leggen deze cases de vinger op de zere plek. Cloud service providers behoren contractueel – dus in hun algemene voorwaarden of andere leveringsvoorwaarden – te verklaren en te garanderen dat zij bevoegd zijn tot levering van de bewuste dienst. Dat mag je van een redelijk handelend bedrijf verwachten en de garantie beslaat het gebruik van uitsluitend legale software tot en met de benodigde vergunningen van de overheid.

>Remt een legislatieve lappendeken cloud computing? Zoveel landen, zoveel juridische benaderingen van ICT. Het is en blijft onvermijdelijk dat soevereine staten eigen politieke keuzes maken; ook met betrekking tot hun informatiemaatschappij en internationale digitale handel. Zo heeft Nederland als een van de weinige landen van de Europese Unie netneutraliteit wettelijk verankerd. Sinds begin 2013 mogen providers concurrerende internetdiensten en applicaties, zoals Skype en WhatsApp, niet langer blokkeren of vertragen en hiervoor ook geen extra geld vragen. De burger krijgt hiermee vrij toegang tot internet dat vastgelegd in de telecommunicatiewet. Mr. V.A. de Pous is bedrijfsjurist en industrie-analist. Hij houdt zich sinds 1983 bezig met de juridische aspecten van digitale technologie en informatiemaatschappij en is medewerker van uitgeverij FenceWorks.

SECURE DATA TRANSFER / NETWORK DIAGNOSTIC WAN ACCELERATION / REDUNDANCY WS_FTP Server with SSH Simple. Secure. Managed. • • • • •

SSL / SSH support PCI DSS Compliance FIPS 140-2 ValidatedCryptography Secure Copy (SCP2) SSH Key Management www.wsftp.be

NEW: Wireshark Training • Analyzing TCP/IP Networks • Troubleshooting and Securing TCP/IP Networks www.wiresharkuniversity.be

MOVEit: Secure Managed File Transfer • Built-in end-to-end encrypted transfer and storage • Encrypted transfer over SSL (FTPS/ HTTPS), SSH(SFTP) and EDIINT ASx • Non-repudiation and guaranteed delivery • FIPS 140-2 validated cryptography (NIST and CSE) • Hardened platform and OS security independence www.scos.nl

Authorized Training Partner

Book: Wireshark Network Analysis • The Ultimate Guide • The Official Wireshark Certified Network Analyst Study Guide www.wiresharkbook.be

AirPcap

Cascade Pilot

802.11 a/b/g/n Wi-Fi Capture Adapters www.airpcap.be

Network Communication, Analysis and Forensic investigation www.airpcap.be

CSI – CYBER SECURITY INVESTIGATIONS TRAINING CSI – Cyber Security Investigations and Network Forensic Analysis Practical Techniques for Analyzing Suspicious Network Traffic This course is designed for Network Security and Law Enforcement Personnel: • Forensics Analysis fundamentals • Data Recorder technology and data-mining • Network security principles Security threat recognition

• Understand Network Forensics Analysis • Utilize tools to recognize traffic patterns associated with suspicious network behavior • Reconstruct suspicious activities such as Emails, file transfer or Web-Browsing for detailed analysis and evidentiary purposes • Understand and recognize potential network security infrastructure misconfigurations

CSI Courses CSI-trainers are Certified Wireshark University Trainers, member of FBI InfraGard, Computer Security Institute, the IEEE and Cyber Warfare Forum Initiative. www.scos.nl

FOR EXTREME UP TIME... ALL THE TIME • The highest level of WAN Redundancy

• Firewall, VPN, IPSec and DHCP Server

• SmartDNS for automatic inbound/ outbound line failover and dynamic load balancing

• MultiPath Security (MPSec) for the highest possible secure transmission and redundancy for VPN tunnels

• Automatic VPN, VoIP, Thin Client load balancing and auto failover of sessions

• Multi-line QoS, WAN Optimization, acceleration and compression

WWW.SCOS.NL

Distribution: SCOS Benelux • www.scos.nl • [email protected] • tel. +31 (0)23 5685615 • tel. +32 (0)28081587

En verder. De goedkoopste ambtenaar is de burger

Recommend Documents