II
Voor tplanting
g n i m r o v s en gezin
Les 5: Hoe ben ik geboren? Lesoverzicht
Werkvormen: Lesdoelen: Kinderen weten meer over de zwangerschap en geboorte van een baby. Kinderen weten hoe een baby in de buik komt, hoe een baby in de buik groeit en hoe de baby wordt geboren en eruit ziet.
Benodigdheden: Basis • Afbeeldingen van zwangere vrouwen in verschillende stadia van zwangerschap. • Vraag de kinderen of ze foto’s kunnen meenemen van hun moeder toen zij zwanger van hen was en eventueel ook echofoto’s van toen zij nog in de buik zaten. • Enkele kartonnen kokertjes van wc-rollen. • Foto van een pasgeboren baby (of van uzelf of uw kind) • Vraag de kinderen om een baby foto van thuis mee te nemen, zo kort mogelijk na de geboorte. • Kopieerblad 11 t/m 13
Basis 5.1 Waar woont een baby voordat het geboren wordt? Verhaal met illustraties Klassikaal (digi) 10 min 5.2 Wat kan de baby in de buik? Doe-activiteit Klassikaal 10 min 5.3 Jij in de buik Kringgesprek Klassikaal 10 min 5.4 Hoe komt de baby in de buik van de mama en hoe wordt het geboren? Verhaal Klassikaal 5 min 5.5 Babyfoto’s Doe-activiteit Klassikaal 15 min Extra/verdiepend 5.6 Baby op bezoek Doe-activiteit Klassikaal 30 min
Prentenboeken: Een baby’tje op komst. W. Sears en M. Sears, Deltas, 2011. Ik vind jou lief. Sanderijn van der Doef, Ploegsma, 2009. Wat heb jij daar op je buik? Jutta Langreuter en Andrea Hebrock, Cyclone, 2000. Allereerste infoboek - Seksuele voorlichting. Isabelle Fougere, Deltas, 2009 36
Lesintroductie Jullie hebben misschien veel vragen over de dikke buik van mama, waar kindjes vandaan komen en de geboorte van kleine kinderen. Sommige van jullie hebben al een broertje of zusje of krijgen er binnenkort een broertje of zusje bij. We gaan kijken hoe een baby’tje in de buik komt, hoe het in de buik groeit en hoe het wordt geboren. Bij de geboorte van een kindje is het vaak feest.
• Laat ter introductie het filmpje (1:32 minuten) zien over de Nederlandse traditie om bij de geboorte beschuit met muisjes te eten ( 8). Stel na afloop de volgende vraag: ° Hoe wordt het bij jullie thuis of bij familie gevierd als er een kindje geboren is?
Tip: Zorg dat er ook aandacht is voor geboortefeesten en tradities in andere culturen.
Werkvormen 5.1 Waar woont een baby voordat het geboren wordt? • Begin met de vraag: ° Waar woont een baby voordat het geboren wordt? (Laat kinderen reageren). • Vertel vervolgens het volgende verhaal aan de kinderen aan de hand van de illustraties op het digibord of de kopieerbladen ( 11 t/m 13): 9). “Voordat het kindje wordt geboren, woont het in de buik van de moeder ( In de buik van de moeder gaat het kindje groeien. Eerst is het zo klein als een zandkorreltje en dan wordt het kindje steeds groter. De baby zit in mama’s buik in een zak met lekker warm water. De baby krijgt zijn eten door een slangetje in zijn buik. Dit heet de navelstreng ( 10); die zat op de plek waar nu je navel zit. ° Zien jullie het slangetje? ° Kan iemand het slangetje aanwijzen op het plaatje op het digibord? Door al het eten wordt het kindje zo groot dat het kan duimzuigen en ronddraaien in de buik. Soms schopt de baby met zijn voetje. Dan zie je de buik van de moeder bewegen ( 11).” 5.2 Wat kan de baby in de buik? • Begin met de vraag: ° Wat kan een baby in de buik allemaal doen? (laat de kinderen reageren) • Laat de kinderen als een baby kopje duikelen, op hun duim zuigen, met hun armen en benen schoppen, slikken en met de ogen knipperen. • Leg uit dat het hartje van de baby klopt en dat je het hartje soms door de buikwand kan horen (als je er een kartonnen rolletje van een wc-rol tegen houdt).
37
• Laat de kinderen bij elkaar luisteren naar elkaars hart. Ze kunnen met hun oor tegen de borstkas van een ander kind luisteren. Ze kunnen ook het kartonnen rolletje van een wc-rol gebruiken om te luisteren. 5.3 Jij in de buik • Instructie vooraf: Verzamel foto’s van vrouwen in verschillende stadia van de zwangerschap of vraag of de kinderen foto’s van hun moeder met hen in de buik en/of een echofoto van zichzelf willen meenemen als ze die hebben. • Laat de foto’s aan de kinderen zien en stel vragen als: ° Duurde het nog lang of kort voordat de baby geboren werd? ° Waaraan kun je dat zien? ° Als de baby nog maar heel klein is, kun je dan al iets aan de buik van de moeder zien? 5.4 Hoe komt de baby in de buik van de mama en hoe wordt het geboren?
Tip: Naar gelang de kinderen daar aan toe zijn of specifiek naar vragen, kan het verhaal met meer (of minder) details verteld worden. Er kan voor gekozen worden om alle alinea’s te lezen of sommige alinea’s weg te laten.
• Leg de kinderen uit hoe een baby in de buik van de moeder komt aan de hand van het volgende verhaal:
“Een baby ontstaat in de buik van de mama doordat een zaadcel van de papa (dat is een klein zaadje dat uit de piemel van de papa komt als de papa en mama samen vrijen) samenkomt met een eicel van de mama (dat is een klein eitje dat in de buik van de mama zit). Hoe kunnen die zaadcel en eicel dan bij elkaar komen? Dat gebeurt als een man en een vrouw samen gaan vrijen. Vrijen doen twee mensen als ze van elkaar houden. Ze gaan dan bloot tegen elkaar aan liggen. De piemel van de man komt dan in de vagina van de vrouw. Dan vloeien er zaadcellen uit de piemel, die zwemmen naar de eicel. Als de zaadcel bij de eicel komt, kan er een baby’tje uit groeien. Er zijn ook baby’tjes die niet in de buik van de moeder beginnen. De dokter stopt het zaadje van de papa en het eitje van de mama samen in een buisje waar ze samensmelten. De samengesmolten eicel en zaadcel wordt nu van het buisje in de buik van de mama gestopt zodat het kindje daar verder kan groeien. Het duurt een hele tijd voordat een baby genoeg gegroeid is om geboren te worden. In het begin is hij nog zo klein als een korreltje suiker. Maar daarna gaat het steeds groter groeien. Eerst heeft hij alleen nog maar een hoofdje, een hartje en een rug. Later krijgt hij ook benen, armen, voeten en handjes. Maar hij is nog steeds heel klein. Een baby krijgt te eten en te drinken door de navelstreng. Dat is een slangetje dat naar zijn buik gaat, daar waar je navel
38
zit. Het eten komt dus meteen in zijn buik. Hij kan nog niet met zijn mond eten. Wel drinken, af en toe neem hij een slokje water dat in de buik van de mama zit. Als de baby nog maar heel klein is, is ook al te zien of het een jongetje of een meisje wordt. Een baby kan in de buik al op zijn duim zuigen, kopje duikelen en met zijn beentjes trappelen. Ook slaapt de baby in de buik. De baby hoort ook veel geluiden door de buik heen. Hij kan zijn mama en papa horen en iedereen die dicht bij de buik van de mama komt. En al die tijd blijft hij maar groeien. Hij begon zo klein (wijs het aan met je vingers) en na negen maanden is de baby in de buik al zo groot gegroeid (= ongeveer 55 cm, laat de kinderen duidelijk zien hoe groot dat is). Dan is hij genoeg gegroeid om geboren te worden. Als het kindje geboren wordt, komt het door de vagina naar buiten. Soms kan de baby niet door de vagina en wordt er door een dokter een opening gemaakt in de buik van de moeder. Dan haalt hij de baby op die manier eruit. Er zijn ook kinderen die geadopteerd zijn of bij pleegouders wonen. Hun biologische ouders zijn dood of kunnen niet voor hun zorgen. Adoptie- of pleegouders zorgen dan voor hen.”
• Laat ter afsluiting van het verhaal een foto zien van een pasgeboren baby (van uzelf of eventueel je eigen kind is ook leuk). 5.5 Babyfoto’s • Vraag de kinderen een babyfoto van thuis mee te nemen. Liefst een eigen babyfoto van zo kort mogelijk na de geboorte • Hang de babyfoto’s op in de klas. • Laat de kinderen raden welk klasgenootje de baby op de foto is. • Nadat kinderen hebben geïdentificeerd wie de persoon op de foto is, vraag je hoe ze dat kunnen zien. • Benadruk dat als je naar de foto’s kijkt, elke baby er anders uitziet. De ene baby heeft een witte huid, de ander heeft een donkere huid (of andere voorbeelden die van toepassing zijn op de groep). Er worden ook baby geboren die een arm of been missen. Iedere baby is anders en daarom bijzonder en speciaal.
Tip: Sommige kinderen zijn alleen en krijgen geen broertje of zusje, daar kunnen vragen over komen. Wees hier alert op en vertel kinderen dat niet alle volwassenen een baby kunnen krijgen of nog een baby willen.
Afsluiting “Nu weet je precies hoe baby’tjes geboren worden, hoe jij in de buik terecht bent gekomen, wat jij in de buik allemaal kon doen maar ook hoe je uit de buik bent gekomen.”
Extra/verdiepend 5.6 Baby op bezoek • Nodig een moeder of vader met een pasgeboren kindje uit in de klas. Laat de kinderen vragen stellen, bijvoorbeeld: ° Waar is het kindje geboren? ° Wie waren erbij toen het kindje geboren werd? ° Hoe hebben jullie gevierd dat er een kindje geboren was? ° Kwam er veel bezoek? • Vraag de kinderen of dat bij hen thuis op dezelfde manier wordt gevierd. Zo nee, hoe gaat het dan? • Als afsluiting kan de baby in bad gedaan worden of kan de baby gevoed worden, aan de borst of met de fles.
39
11
12
13
