Elke Verhoeven - Projectcoördinator In-Fusion FARO. Vlaams Steunpunt voor Cultureel Erfgoed vzw Priemstraat 51 1000 Brussel
Beste, In-fusion is een project over erfgoed en interculturaliteit in ziekenhuizen. Het schept een sfeerbeeld van de verrijking van interculturaliteit voor ons erfgoed en voor de manier waarop we samenleven en mekaar ontmoeten. Met dit dossier stellen we het project graag aan u voor en vragen we of u als vereniging een toffe, bijpassende lokale activiteit wil ontwikkelen. Met de lokale activiteiten willen we graag alle verenigingen en organisaties met hun publiek laten proeven van wat erfgoed en interculturaliteit samen kunnen betekenen. U mag ons altijd contacteren voor meer informatie. Bent u geïnteresseerd dan maken we graag een eerste verkennende afspraak. We hopen dat In-fusion een leuke ervaring voor u kan zijn. Alvast bedankt, Mvg, Elke Verhoeven Projectcoördinator In-fusion
[email protected] 02/213 10 88 0486/86 95 96
1
1.
Conceptnota In-Fusion
In ons dagelijks leven komen we voortdurend in contact met erfgoed. Wat we eten, hoe we communiceren, hoe we ons verplaatsen, wat we doen om ons te ontspannen, het behoort allemaal tot ons erfgoed, zowel dat van vroeger als van nu. We denken aan erfgoed als 'iets typisch van bij ons': een Breugeltafel met rijstpap als het oerklassieke Vlaamse dessert. Maar is dat wel zo? Waar komt de rijst in de rijstpap immers vandaan? En de tomaat in ‘onze’ tomaat-garnaal of de aardappel in ‘onze’ friet-biefstuk… De flamenco, zo typisch voor Spanje, groeide rechtstreeks uit de Moorse cultuur. American Football is niet louter Amerikaans maar heeft zijn roots in het Engelse rugby. En zo zijn er tal van getuigen van de dynamische wisselwerking tussen culturen te vinden in wat we eten, in welke feesten we vieren of hoe we onze huizen inrichten. Erfgoed is met andere woorden geen statisch gegeven. Het is voortdurend in beweging: door reizen, handel en migratie kreeg en krijgt erfgoed doorlopend interculturele impulsen. Kan je dan nog spreken van 'mijn' of ‘ons’ erfgoed? Ja, toch wel, omdat we erfgoed en impulsen telkens laten versmelten tot iets dat gaat behoren tot de cultuur van alledag. In de muziekwereld en de culinaire wereld spreekt men van fusion, maar fusion beperkt zich niet tot enkele deelaspecten. In heel de samenleving is fusion aanwezig en dus ook in het erfgoed. Om ten volle te kunnen verbeelden welke impact verschillende culturen op ons erfgoed hebben, hebben we een microkosmos nodig. Sommige plaatsen fungeren als een soort microkosmos waar verschillende mensen, groepen, tradities samenkomen en (soms) interageren. Een ziekenhuis is zo'n microkosmos. Het is ook een plaats waar een zekere discipline heerst: om het geheel te doen werken, zijn duidelijke (geschreven en ongeschreven) regels nodig. In de microkosmos van een ziekenhuis zijn we in de eerste plaats allemaal gelijk: we zijn patiënt, bezoeker, verpleger,... maar doordat iedereen een beetje van zijn of haar cultuur van alledag meebrengt, krijgen we ook diversiteit. Een injectie heeft niet voor iedereen dezelfde betekenis. Niet iedereen deelt suikerbonen uit bij een geboorte. Niet iedereen brengt bloemen mee als hij bij een patiënt op bezoek gaat. Niet iedereen verkiest hetzelfde eten op zijn bord. Niet iedereen uit zijn pijnbeleving op dezelfde manier. Kortom, we proberen onze cultuur van alledag in te passen in de ziekenhuisomgeving. Dat is waar het interessant wordt! Hoe gaat iedereen om met deze cultuurverschillen en -gelijkenissen? Welke verrijking levert deze interculturaliteit op voor ons erfgoed en voor de manier waarop we samenleven? In-fusion is een kleurrijk erfgoedproject dat vanuit een ziekenhuiscontext op een originele manier weergeeft hoe interculturele impulsen het erfgoed van alledag beïnvloeden en verrijken. Praktisch Het Forum van Etnisch-Culturele Minderheden vzw en FARO. Vlaams Steunpunt voor Cultureel Erfgoed vzw werken op initiatief van Vlaams minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel, Bert Anciaux, een uitgebreid project uit dat op korte termijn een sterk aanbod biedt en op lange termijn een blijvend bewustzijn voor interculturaliteit en erfgoed beoogt 1 . 1
FARO. Vlaams steunpunt voor Cultureel Erfgoed vzw is de fusie en de opvolger van: Culturele Biografie Vlaanderen vzw / www.culturelebiografie.be
2
Op korte termijn bestaat In-fusion uit twee delen. 1
Een centraal, rondreizend aanbod verspreid over tien ziekenhuizen in Vlaanderen en Brussel, a rato van een maand per ziekenhuis. Het centrale aanbod zal bestaan uit visuele en prikkelende toonmomenten, verspreid in het ziekenhuis. We maken vooral gebruik van beeldtaal omdat die door iedereen begrepen kan worden. Hoewel het centrale aanbod voor ieder ziekenhuis grotendeels op dezelfde manier zal worden ingevuld, blijven er activiteiten die lokale verenigingen creatief mogen invullen. Voor wie stellen we het centrale aanbod op? Het doelpubliek bestaat uit de achterban van erfgoedorganisaties, de achterban van zelforganisaties, het volledige ziekenhuispubliek en de buurt rond het ziekenhuis.
2
Een lokaal aanbod bestaande uit extra activiteiten die qua inhoud aansluiten bij het centrale aanbod, maar die georganiseerd worden door verenigingen en organisaties in de buurt van het ziekenhuis. Om welke verenigingen gaat het hier? Het zijn voornamelijk erfgoedorganisaties en etnisch-culturele verenigingen die we willen stimuleren om: •
(a) samen te werken en
•
(b) iets te organiseren of te bedenken dat een leuke aanvulling zou zijn bij het centrale aanbod. Natuurlijk bieden we hierbij alle nodige hulp en ondersteuning.
Het lokale aanbod dient om alle verenigingen en organisaties met hun publiek te laten proeven van wat erfgoed en interculturaliteit samen kunnen betekenen op korte en op lange termijn. Op lange termijn wil In-fusion een blijvend bewustzijn van interculturaliteit in ons erfgoed creëren. Ze wil het debat opentrekken over de grenzen van het project heen en ze wil de samenwerking tussen etnisch-culturele minderheden en erfgoedorganisaties bestendigen. Om dit te kunnen realiseren zullen FARO en het Minderhedenforum een netwerk opzetten en ondersteuning blijven bieden. Verder worden alle ervaringen die uit het project vloeien, omgezet in publicaties en vormingsmomenten voor iedereen die geïnteresseerd is, of die het beroepsmatig kan gebruiken.
Vlaams Centrum voor Volkscultuur vzw / www.vcv.be
3
Schematisch:
In-fusion Zeven brede thema’s
Centrale rondreizende luistertentoonstelling
-
2.
Zeven grote zuilen zeven luisterplekjes wachtboekje
Gevariëerd lokaal aanbod
-
(eigen) lokale programma meereizende lokale activiteiten
Cosmogolem
-
cosmogolemkaart verwerking door lokale kunstenaar
Planning en timing In-fusion
-
maart 2008: Algemeen Ziekenhuis Sint-Lucas te Gent
-
april 2008: Onze Lieve Vrouw Ziekenhuis Aalst te Aalst
-
mei 2008: Algemeen Ziekenhuis Groeninge te Kortrijk
-
juni 2008: Algemeen Ziekenhuis Oost-Limburg te Genk
-
juli 2008: Brussel - César de Paepe ziekenhuis
-
augustus 2008: Universitair Ziekenhuis Brussel
-
september 2008: Heilig Hart Ziekenhuis te Leuven
-
oktober 2008: Algemeen Ziekenhuis Sint-Jan te Brugge
-
november 2008: Algemeen Ziekenhuis Sint Maarten, Campus Zwartzustervest te Mechelen
-
december 2008: Universitair Ziekenhuis Antwerpen te Edegem
4
3.
4.
Zeven thema’s van In-fusion
-
Zien en begrijpen
-
Begin en einde
-
Kinderen en ziekte
-
Ouderen en gezondheid
-
Ziel en lichaam
-
Pijn en medicijn
-
Dag en nacht
Cosmogolem en scholen
De cosmogolem, een grote houten reus naar concept van kunstenaar Koen Vanmechelen strijkt elke maand neer bij een lagere school in de omgeving van het ziekenhuis. Daar vraagt hij de kinderen en omwonenden om verhalen, tekeningen, ervaringen in zijn hart te deponeren. Een aantal van deze verhalen zal zijn weg verder vinden naar het ziekenhuis, andere verhalen worden doorgegeven aan de bewoners en bezoekers van de volgende locatie. Elke maand wordt ook een kunstenaar uitgenodigd om met de kinderen een kunstzinnige interpretatie te geven aan het materiaal uit de cosmogolem. Op deze manier worden de verhalen teruggegeven aan de gemeenschap. De cosmogolem zal een jaar lang zijn hart laten vullen met wensen, verlangens en verhalen over de In-fusionthema’s zodat hij na zijn reis door Vlaanderen en Brussel verschillende stukjes identiteit van duizenden mensen meedraagt.
5.
Communicatie
-
Website: www.in-fusion.be
-
Affiches campagnebeeld algemeen
-
Affiches met witruimte voor aankondigingen
-
Flyers
-
Ondersteuning lokale/regionale media
5
6.
Beeldmateriaal
Centrale rondreizende luistertentoonstelling: zeven zuilen
Centrale luistertentoonstelling: luisterbox
Cosmogolem
6
Contactgegevens Elke Verhoeven Projectcoördinator In-fusion p/a FARO. Vlaams Steunpunt voor Cultureel Erfgoed vzw Priemstraat 51 – 1000 Brussel T +32 2 213 10 88 F +32 2 213 10 99 M +32 486 86 95 96
[email protected] Sarah Kaerts Lokale participatiemedewerker In-fusion p/a Minderhedenforum vzw Vooruitgangsstraat 223/4 – 1030 Brussel T + 32 2 204 07 83
[email protected]
7
