Elke dag moet zo gelukkig mogelijk zijn

Slechts €1,99

Gewone mensen, bijzondere verhalen Grote Zomer75 Prijzen Actgie! pt.riwjz.ve.n 15 dagen lan 1900 elke dag kans euro Michelle (23)

’Ik wil moeder worden, daarom overwon ik anorexia’

Hartenbreker Alain Delon Nu oud en eenzaam

Claudia heeft 3 ongeneeslijk zieke ki

Ook in dit nummer:

• Marianne werd misbruikt door haar moeder • Van grijze muis tot powervrouw: zo doe je dat! • Samen opnieuw beginnen in Spanje • Lenette heeft moeite met haar schoondochter

www.mijngeheim.nl

’Elke dag moet zo gelukkig mogelijk zijn’

nderen

NR. 16/12 ADVIESPRIJS €1,99 (BELGIË: €1,99 - EXPORT €3,30)

Monique is alleenstaande moeder ...en blind

Grote ZomerPrijzen Actie!

IN DIT N

75 prijzen t.w.v. € 1900 Kijk gauw op blz. 28

Welkom bij Mijn Geheim!

O

p 21 juni begint de zomer in Nederland en dat is voor mij een van de heerlijkste periodes van het jaar. Zodra de zon schijnt wil ik naar buiten, de zee ruiken, de boomblaadjes horen ruisen in het bos, wil ik de zon op mijn huid voelen en lange zwoele zomeravonden met vrienden op het terras doorbrengen. Ik had het als kind al. Als eindelijk, eindelijk de ‘grote vakantie’ aanbrak van school, leek het leven één groot feest en de zomer eindeloos te duren. Ik ken maar weinig mensen die niet blij worden van dat zonnige zomervakantiegevoel. Ook al ben je geen echte zonaanbidder, al hou je niet erg van de warmte, als de dagen langer worden en de zon vaker schijnt, worden mensen vanzelf vrolijker. Om de zomer te vieren en je extra blij te maken, hebben we in deze editie van Mijn Geheim een geweldige Zomer Prijzen Actie, speciaal voor onze lezers. Kijk gauw op blz. 28 en doe mee! Wij wensen je een heerlijke, zonnige zomer toe.

18 Persoonlijke verhalen 4 Tussen de Regels Marianne (68) werd als klein meisje seksueel misbruikt en mishandeld door haar eigen moeder. Ze schreef een boek over haar verschrikkelijke jeugd: Anna’s oorlog.

12 Powervrouw!

Renée

Renée van Breukelen, Hoofdredacteur [email protected]

Bernice (28) was op de middelbare school een grijs muisje dat nergens echt bij hoorde. Populair werd ze pas toen ze besloot dat ze gewoon zichzelf mocht zijn.

18 Drie kinderen met Huntington Claudia heeft drie kinderen met de ziekte van Huntington. Hieraan zullen zij sterven, want een geneesmiddel is er (nog) niet.

2

T NUMMER Wereldvrouw: Annemiek woont in Zuid-Afrika

48 Het veelbewogen leven van Alain Delon

36

En meer… 24 Partners in alles

32 Michelle overwon anorexia Pas toen Michelle (23) met ernstig ondergewicht werd opgenomen in een kliniek, drong de ernst van de situatie tot haar door. Ze vertelt hoe ze haar eetstoornis wist te overwinnen.

38 Alleenstaande moeder ...en blind Toen Monique onverwacht zwanger werd, koos ze voor haar baby. Ondanks haar visuele handicap en het feit dat ze alleenstaand is.

44 Mijn man kreeg Alzheimer op zijn 47ste “Hij leeft nog, maar mijn echtgenoot en partner ben ik al kwijt.”

Column Charlotte @MijnGeheim Abonnee worden Brief aan… Het keerpunt

30 Panelverhaal: ‘Mijn schoondochter mag me niet…’ Het lukt Lenette (51) maar niet om een redelijke band op te bouwen met haar nieuwe schoondochter. Hoe voorkomt ze dat het van kwaad tot erger gaat?

36 Wereldvrouw: Annemiek in Zuid-Afrika ‘Er is altijd iets te doen. Surfen, skydiven en paragliden, en er zijn volop festivals en hippe food markets’

46 In bed met…

RUBRIEKEN 9 10 15 16 27

Nicole (30) en Stijn (30) wonen en werken samen in Spanje. En zodra ze daar zin in hebben, gaan ze gewoon weer ergens anders heen!

47 52 53 54 54

Horoscoop Column Femke Volgende keer Colofon Puzzel

Viviënne is aseksueel en heeft dus nooit zin in seks. Gelukkig trof ze in Tom een man die daar begrip voor kan opbrengen.

48 Het veelbewogen leven van… Alain Delon Als acteur vierde Alain Delon (80) vele successen, maar van zijn liefdesleven maakte hij een grote puinhoop.

3

Het verhaal achter het boek

Marianne werd misbruikt door haar moeder

‘SOMMIGE DINGEN KUN JE IEMAND NIET VERGEVEN’ Marianne Janssen (68) werd als klein meisje seksueel misbruikt en mishandeld door haar moeder. Misbruik van meisjes door vrouwen, en dan ook nog door haar moeder is een bijzonder beladen onderwerp, een taboe. Weinig mensen kunnen zich voorstellen dat het gebeurt. Lang stopte Marianne haar geheim diep weg, maar uiteindelijk baande het zich een weg naar buiten en besloot ze het van zich af te schrijven. Het resulteerde in een boek met onthutsende onthullingen: Anna’s oorlog. Tekst: Miranda Birney

4

I

n haar eerste mailcontact met de redactie schreef Marianne: Het ‘geheim’ beheerste vroeger als kind weliswaar mijn leven, maar ik was geen wandelende treurwilg, hoor! Nu wacht ze me op, bij het station. Een treurwilg is ze nog steeds niet, integendeel. Ze oogt lang en slank en draagt kleurrijke kleding. Hoewel ze met een wandelstok loopt – haar linkervoet is verlamd geraakt door een hernia – is Marianne een krachtige en energieke verschijning. Als we de hal van haar huis binnenstappen, wijst ze op de paraplubak vol wandelstokken in verschillende uitvoeringen en vrolijke kleuren. “Ja, als je dan toch met zo’n stok loopt, dan moet je er ook iets leuks van maken,” zegt ze vrolijk. We nemen plaats aan een grote houten tafel met uitzicht op de tuin. Terwijl ze haar koffie roert, vertelt Marianne dat ze geboren en getogen is in Den Haag, als tweede van drie meisjes. Op haar dertiende kwam er nog een broertje bij. Los van alles wat er gebeurde omschrijft ze haar ouders als: “Mijn vader was een geweldig lieve man en mijn moeder was een vreselijke hypochonder.” Na Mariannes geboorte kreeg haar moeder tuberculose. Als baby werd Marianne daarom naar een tante gebracht, die haar liefdevol verzorgde. Haar vader kwam om de paar dagen op bezoek en dan zat Marianne bij hem op schoot. Zo leerde ze zijn stem en de geur van zijn tabak kennen. Toen ze acht maanden later weer thuis kwam wonen, veranderde ze van een onbevangen, levenslustige peuter in een doodongelukkig kind. “Mijn moeder was voor mij een volslagen vreemde. Ik was als de dood voor die vrouw.” Later ontdekte Marianne dat alle kinderen in het gezin na hun geboorte een tijd ‘uit logeren’ werden gestuurd. “Het had helemaal niets met een ziekte te maken. Mijn moeder wilde ons gewoon niet om zich heen hebben, want ze had zelf alle aandacht nodig. Ze heeft zich haar hele leven laten verzorgen en moest met alles geholpen worden. Mijn vader bracht haar iedere dag ontbijt op bed en er woonde een

dienstmeisje bij ons in huis. Alles werd gedaan om haar in de watten te leggen.” Marianne had een grondige hekel aan haar moeder, al van jongs af aan. “Ik vond haar eng en we hadden altijd strijd. Dat kwam ook omdat ze me vaak verschrikkelijk kleineerde. Als mijn vader niet thuis was, zei ze dat ik dik, dom en lelijk was. Ik leek niet op haar en had, in tegenstelling tot mijn zusjes, geen blonde krullen. Om die reden heb ik bijna mijn hele leven rondgelopen met een gepermanent hoofd. Gelukkig ben ik daar inmiddels vanaf.”

Van kwaad tot erger

Toen Marianne een jaar of acht was, vertrok het laatste dienstmeisje en vanaf die tijd moesten de kinderen hun moeder meer helpen. Zo sloop het misbruik er langzaam in. Marianne weet nog steeds niet of de andere kinderen in het gezin ook misbruikt zijn. Er is al jaren geen contact meer en ze vindt het niet netjes om over hen te praten. Wel is ze nu met haar eigen verhaal naar buiten gekomen.

‘Verlamd van angst lag ik op die handdoek. Ik dacht: als ik helemaal niks doe, is het gauw over’ “Mijn moeder lag veel in bed en ging op rare tijden in bad. Dan riep ze me: ‘Kom even mijn rug afdrogen!’ Ik vond het niet fijn om haar bloot te zien en haar aan te moeten raken, maar ik mocht haar niets weigeren, want ze kon het

5

zogenaamd niet zelf. Op die manier werd het ook gebracht: het heette ‘helpen’. Het ging van kwaad tot erger. Na een tijdje riep ze me al terwijl ze nog in bad lag en dan moest ik haar daarna overal afdrogen. Dus ook de voorkant, inclusief haar borsten. Dat vond ik zo griezelig.

‘Het voelde fijn en dat nam ik mezelf heel erg kwalijk. Ik dacht: nu ben ik net zo slecht als zij’ Weer later moest ik haar ook wassen. ‘Ja daar, ga daar nog maar even door met inzepen,’ zei ze dan met hese stem. Het werd steeds meer en steeds enger. Op een dag zei ze: ‘Ik word al een dagje ouder en mijn huid moet extra verwend worden.’ Moet je nagaan, ze was toen pas achter in de dertig. Zo werd de stap gezet naar de slaapkamer, waar ik haar moest insmeren en masseren met olie. Overal.”

Reageren

Marianne vond het heel vies en in haar boek beschrijft ze hoe haar moeder haar handen vastpakt en die naar beneden stuurt, ‘naar de plek waar ze kinderen had gekregen’. En op een keer zei haar moeder dat ze een verrassing voor Marianne had. “Ze zei: ‘Je verwent mij zo. Nu zal ik jou eens verwennen…’” Marianne praat er heel open en rustig over, alsof het niet over haarzelf gaat. “Verlamd van angst lag ik op die handdoek. Ik voelde me dood als een lappenpop en dacht: als ik helemaal niks doe, is het gauw over. Ik concentreerde me op de geluiden van de kinderen die ik vrolijk buiten hoorde spelen, of op wat ik daarna voor leuks zou gaan doen. Alles om er niet bij te hoeven zijn. Dat vond

6

mijn moeder hoogst irritant en dan zei ze: ‘Kijk wat ik bij je doe!’ Dan moest ik wel naar beneden kijken. Mijn lichaam begon te reageren op wat ze met me deed en het voelde fijn. Wist ik veel. Ik had natuurlijk nog nooit van een orgasme gehoord. Dat zij dingen bij mij liet gebeuren die ik eigenlijk niet naar vond, dat nam ik mezelf echt heel erg kwalijk. Ik dacht: nu ben ik net zo slecht als zij. En ze had me volledig in de tang. Als ik niet zou doen wat ze zei, zou ze het allemaal aan mijn vader vertellen.”

Warme band

Marianne had een heel warme band met haar vader. Hij wandelde graag met haar door Den Haag en vertelde boeiende verhalen over de stad met haar historische gebouwen. Hij was de belangrijkste persoon in haar leven. Haar moeder hield ze het liefst zo veel mogelijk op afstand. De anderen in huis noemden haar moeder ‘mams’, maar dat woord kreeg Marianne allang niet meer over haar lippen, dus mompelde ze maar wat of noemde ze haar ‘mevrouw’. Daar kon haar moeder weinig tegen inbrengen. Wel klaagde ze regelmatig bij haar man dat Marianne haar onvoldoende hielp. Marianne: “Dan vroeg mijn vader aan mij: ‘Kun je mams niet wat vaker helpen? Ze heeft het al zo zwaar.’ Wist die man veel wat mijn moeder onder ‘helpen’ verstond. Ik heb het hem nooit verteld. Dat wilde ik hem niet aandoen. Hij was een schat van een vader en aanzienlijk intelligenter dan mijn moeder, die altijd zielig lag te wezen onder een plaid op de bank en zich de hele dag liet bedienen. Ik heb nooit begrepen wat hij ooit in haar heeft gezien.”

Rattengif

Thuis was Marianne een weerloos slachtoffer van haar moeder, maar buitenshuis was ze een branieschopper. Daar was zij de baas. En ondertussen bedacht ze hoe ze zichzelf van het leven kon beroven om het misbruik te laten stoppen. “Ik kon me voor een tram gooien of mezelf verdrinken in het kanaal. Maar uiteindelijk dacht ik: waarom zou ik eigenlijk zelfmoord plegen? Zij moet sterven! Dan ben

BOEKENACTIE ik van haar af. Eerst vatte het niet meer! Ik zei: ‘U vertelt ik het plan op om haar het helemaal niet aan papa! te vergiftigen, maar de Dat durft u niet!’ Blijkbaar had winkeliers wilden mij ik gelijk, want toen was het geen rattengif verkopen. ineens over.” Vervolgens kwam ik op het idee om haar slaapkamer Voetstuk vol met gas te laten stromen Nadat Marianne op haar tijdens haar dagelijkse achttiende geslaagd was ‘schoonheidsslaapje’, zoals voor haar hbs-examen, ging ze het noemde. Ik draaide ze meteen het huis uit. Ze de gaskraan van de kachel werd leerling-journalist bij de in haar slaapkamer open, Delftsche Courant en twee maar toen ze binnenkwam, jaar later trouwde ze met haar rook ze het meteen. eerste vriendje, Peter. Tijdens Mijn Geheim mag 5 exemplaren Op een dag heb ik een familieaangelegenheden kwam weggeven van ‘Anna’s oorlog’, draadje boven aan de trap ze nog steeds plichtsgetrouw geschreven door Marianne Janssen gespannen. Dat plan had ik thuis, maar op een gegeven en uitgegeven door uitgeverij heel goed overdacht en ze is moment was ze het beu en Just Publishers. inderdaad over het draadje besloot ze het contact met haar Wil je kans maken op dit boek? gestruikeld en vervolgens moeder te verbreken. Ga dan naar van de trap gevallen. Ik “Ik had het niet verwacht, maar http://aanmelden.mijngeheim.nl/ hoopte dat ze haar nek zou mijn vader schaarde zich achter tussenderegels breken, maar ze had helaas haar en zei: ‘Dan zie je mij ook alleen een gekneusde enkel niet meer.’ Dat vond ik vreselijk en laat je gegevens achter. en wat blauwe plekken.” en het heeft me verbaasd dat hij Meedoen kan tot dinsdag Toen haar broertje een me nooit naar de reden van mijn 28 juni 2016. halfjaar oud was, besloten Mariannes ouders dat zij een jaar lang thuis het huishouden zou doen. Dan mocht ze daarna naar de hbs, wat ze zo graag wilde. Vanaf dat moment had haar moeder vrij spel, want behalve het kleine broertje was er geen mens in huis. “In dat jaar heeft ze me werkelijk gruwelijk mishandeld,” vertelt Marianne. “Ze heeft me ontzettend veel pijn gedaan, door me te bewerken met haarborstels, flessen en spelden, zowel vanbuiten als vanbinnen. ‘Dit doet zeker veel pijn, hè?’ vroeg ze soms. Dan antwoordde ik: ‘Nee hoor, ik voel niks!’ Ik hield me sterk en dacht: als ik niet huil, dan win ik. Op mijn dertiende werd ik voor het eerst ongesteld, besluit heeft gevraagd. Aan de andere kant had maar dat maakte mijn moeder niets uit: ‘De ik hem toch nooit de waarheid verteld, want ik koningin komt ook over de rode loper!’ Maar wilde hem absoluut niet kwetsen. En wat had doordat ik ongesteld werd, voelde ik me groter hij kunnen doen? Bij haar weggaan? Hij was en sterker, en opeens dacht ik: stik maar, ik doe katholiek en leefde daar ook naar. Een jaar of

5x

‘Ik zal nooit weten of mijn vader van het misbruik heeft geweten. Misschien is het ook beter zo’

7

zes later werd ik gebeld door mijn tante met de mededeling: ‘Je vader ligt in het ziekenhuis. Hij ligt op sterven en ik vind dat je het recht hebt om hem te zien.’ Een maand lang ben ik elke dag bij hem op bezoek geweest, buiten de bezoekuren om, zodat ik mijn moeder niet zou tegenkomen. Ik nam voorjaarsbloemen voor hem mee, omdat hij die buiten niet meer zou zien bloeien. Krokussen, narcissen, tulpen. ’s Avonds gooide mijn moeder ze weg en de volgende dag zette ik weer een nieuw bakje naast mijn vaders bed. Hij is jong gestorven en ik zal nooit weten of hij van het misbruik heeft

‘Mijn moeder zei altijd: ‘Wat je niet ziet, bestaat niet. Geen mens zal je ooit geloven’ geweten. Misschien is het ook beter zo. Nu kan ik hem op dat voetstuk houden, want daar hoort hij voor mij.” Jarenlang stopte Marianne haar afschuwelijke jeugdherinneringen weg. De buitenwereld wist van niets. “Mijn moeder zat als een soort trol in een fles met een stop erop. Mijn man Peter wist wel dat ik een bloedhekel aan haar had en dat ik een paar keer had geprobeerd om haar te vermoorden. Hij vond haar zelf ook een naar, kil mens. Maar wat er in mijn jeugd precies was gebeurd, kreeg hij pas veel later te horen, toen ik in 1992 plat kwam te liggen vanwege een hernia. Daardoor werd ik erg op mezelf teruggeworpen. Die trol in die fles zat me aan te loeren en plotseling sprong de stop eraf en was er geen houden meer aan. Ik ben er heel slecht aan toe geweest en heb er met Peter over gepraat. En gepraat en gepraat. Ik hield niet meer op…” Mariannes stem trilt. Haar ogen lijken vochtig te worden achter haar brillenglazen, maar ze

8

vermant zich en vervolgt haar verhaal. “Peter heeft het opgebracht om te luisteren. Als ik wilde praten, kon dat. Dan greep hij me bij de hand en trok hij me uit de put. Elke keer weer. Voor hetzelfde geld gaat je huwelijk kapot of zegt je partner: ‘Ga jij maar naar een psycholoog.’ Maar ik had hem en daar heb ik ongelooflijk mee geboft. Ook heb ik het geluk dat ik erover kan schrijven. Ik heb ruim dertig jaar als journalist voor De Telegraaf gewerkt en ben heel trots op het feit dat er nu ook een boek ligt van mij.” Het thema van Mariannes boek Anna’s oorlog is opmerkelijk, want de daders van seksueel misbruik en incest zijn meestal mannen en vaders. Op misbruik door vrouwen en moeders rust nog een zwaar taboe.

Overleden

“Moeders kunnen ook rotzakken zijn!” zegt Marianne fel. “Maar dat wordt gewoon niet geloofd. Mijn moeder wist dat maar al te goed, want ze zei altijd: ‘Wat je niet ziet, bestaat niet. Geen mens zal je geloven.’ Daarom kon ze me bij mijn oren grijpen en mijn hoofd keihard tegen de muur bonken, want dat zag je niet. Ze kon me vaginaal mishandelen, want dat zag je niet. Ze heeft me een keer bijna gewurgd en daarna deed ze me een sjaaltje om. Ik heb geen missie, maar wil wel duidelijk gezegd hebben dat moeders niet altijd heilig zijn!” Tweeëntwintig jaar geleden werd Marianne gebeld door haar broertje. Haar moeder was overleden, alsnog door een val van de trap. “Ik zei tegen hem: ‘Opgeruimd staat netjes!’ Ik ben naar de crematie gegaan om er zeker van te zijn dat ze de vlammen in ging en daarna heb ik thuis de vlag uitgehangen. Ja, ik haat haar nog steeds. Sommige dingen kun je niet vergeven. Wel kun je het verleden verwerken en achter je laten. Als je er zelf niet uitkomt, aarzel dan niet om met een psycholoog te praten. Zoek hulp, net zoals je met een kwaal naar een huisarts gaat. Anders blijf je er de rest van je leven mee tobben. Ik had geluk met Peter. Voor mij is dit pijnlijke verleden inmiddels een verhaal geworden. En nu ook het boek in de winkels ligt, heb ik zoiets van: finito.” Meer weten over Marianne? Kijk op haar website: www.mariannejanssen.nl.

Column

Freek (15), zoon van Charlotte (44) en Pieter (46) en broer van Jasmijn (13) heeft het syndroom van Asperger. Charlotte vertelt over de gevolgen voor het hele gezin en de zoektocht naar hulp.

Gamen

“A

ls ik Freeks kamer binnenkom, roept hij geïrriteerd: ‘Mahaam, ga even weg, ik zit midden in een party!’ Op deze manier brengt hij uren door op zijn kamer. In een wereld waarmee ik geen enkel raakvlak heb. Een wereld die voor hem helder en overzichtelijk is. Het echte leven kan lastig voor hem zijn, maar hier heeft Freek de regie. In een game bepaalt hij zélf het verloop van de gebeurtenissen. Als hij de muziek beu is, zet hij die uit. Doet de gele auto pijn aan zijn ogen, dan maakt hij er moeiteloos een blauwe bolide van. Stuurt een medespeler vervelende berichtjes, dan kan hij die blokken. Hij kan zelfs zijn eigen personage vormgeven en verschillende rollen uitproberen. Games zijn gebaseerd op een strikte logica van regels. Freek weet precies waar hij aan toe is als hij een bepaalde opdracht haalt. Het is prettig voor hem om zich even te kunnen wanen in een wereld waar structuur regeert! En wat fijn dat hij het in deze teruggetrokken wereld slechts moet doen met geschreven óf gesproken tekst. Voor Freek even geen onhandig gepruts met het vertalen van de voor hem ingewikkelde non-verbale communicatie. Ja, eigenlijk is het niet vreemd dat gamen een grote aantrekkingskracht heeft op jongeren, en in het bijzonder op jongeren met een stoornis in het autistisch spectrum. Voor onze Freek gaat dat in ieder geval op. Dat vind

ik soms best beangstigend, omdat ik weet dat mensen met asperger gevoeliger zijn voor verslavingen. Doe ik er dan goed aan om het te verbieden? Terwijl hij opbloeit als hij aan het gamen is en straalt als hij erover praat? Terwijl ik zie dat hij dan blaakt van zelfvertrouwen? Nee, voorlopig wil ik het zien als een hobby waar hij helemaal in opgaat. Net zoals Jasmijn uren kan dansen en tekenen. Freek maakt gewoon dankbaar gebruik van het feit dat hij in het digitale tijdperk is geboren. Dat is even wennen voor iemand die is opgegroeid met de elektrische typemachine en later met WordPerfect 4.8. Toch ben ik oprecht blij dat hij iets heeft gevonden waarbij hij zich extreem goed voelt. Net zoals ik aandacht schenk aan de tekeningen van Jasmijn en dagelijks mag genieten van haar vele dansvoorstellingen, vind ik dat ik me nu ook moet verdiepen in Freeks grote hobby. Tot zijn grote hilariteit begeef ik me wat onwennig met de console in mijn handen in zijn veilige wereld. Kleurrijke, bewegende beelden en spectaculaire geluidseffecten spatten van het scherm. Ik weet niet waar ik kijken moet. Is dit echt rustgevend? Voor Freek wel, want de vele prikkels zijn relatief voorspelbaar omdat hij de leiding heeft.

‘Het is prettig voor hem om zich even te kunnen wanen in een wereld waar structuur regeert’ Was ik vroeger een ware held in Pacman, daar is nu weinig van terug te zien. Ik ben nog maar net de hoek om als ik word neergeschoten. Het racestuur gaat me beter af. Op het scherm zie ik mijn personage in een knalrode Ferrari stappen. Als ik ervoor ga, dan wel in stijl! Met honderd kilometer per uur bedwing ik het kronkelige circuit. Niet ontevreden geef ik het stuur vervolgens aan Freek, die hetzelfde kunstje flikt in de helft van de tijd. Lachend leg ik me neer bij dit generatieverschilletje. Hoewel ik er natuurlijk niks van bak, ben ik niet alleen zijn hobby, maar ook een stukje van Freek beter gaan begrijpen.”

9

@MIJN GEHEIM

Deel ook jouw lieve, leuke, mooie en moeilijke momenten en mail naar [email protected]

Bekvechten over de bruiloft Trouwen met de liefde van je leven het lijkt aan de buitenkant zo mooi en romantisch. En toch is de kans groot dat er tijdens de voorbereidingen op de huwelijksdag heel wat servies is stukgegooid bij de aanstaanden thuis. Uit Europees onderzoek van datingsite Parship blijkt namelijk dat mannen en vrouwen mijlenver uit elkaar liggen wat betreft hun bruiloftswensen. Terwijl vrouwen dromen van een klassieke bruiloft met alle toeters en bellen (19%), fantaseren mannen vooral over een budget-ceremonie (14%). Mannen die wel meer willen spenderen aan het jawoord, geven de voorkeur aan een ongedwongen feest met lekker eten, veel drank en goede muziek (17%). Bron: Parship

Kijktip: Amy Amy Winehouse is bij iedereen bekend vanwege haar fenomenale stem en optredens én vanwege haar alcohol- en drugsgebruik. Over haar korte leven, dat veel te vroeg eindigde in de zomer van 2011, werd een documentaire gemaakt, waarin te zien is hoe de snel rijzende ster uiteindelijk een vallende ster werd en uitdoofde. De indrukwekkende film Amy werd in Cannes tijdens het filmfestival met een ovationeel applaus onthaald, maar zorgde voor veel ophef doordat familieleden, die ook meewerkten aan de film, zich er uiteindelijk van distantieerden. De film geeft een kijkje in het rauwe en schokkende leven van een superster die de verleidingen om haar heen niet kon weerstaan en daaraan ten onder ging.

10

GROTE MIJN GEHEIM ZOMERACTIE  75 zomerse prijzen t.w.v. €1900 15 dagen lang elke dag kans! Kijk nu op pagina 28

K�nd�rl�gica

W� z�jn p�s v�rh��sd v�n d� st�d na�r een d�rp �n d� k�nd�r�n v�nd�n d�t ni�t l�uk. In h�t b�g�n p�nd�ld�n we n�g t�ss�n �ns ni��we h��s �n d� oud� school. Elke keer als �k d�n m�pp�rd� d�t �r geen p�rkeerpl�k was, kreeg ik v�n m�jn z�sj�r�ge zoon t� h�r�n d�t h�t ‘m�jn sch�ld’ was. Ged�ld�g l�gd� ik h�m d�n u�t d�t h�t ni�ts t� m�k�n h�d m�t sch�ld, m��r d�t p�p� �n ik h��rvoor gek�z�n h�bb�n. Afgel�p�n week z�jn z� gest�rt op d� ni��we school. In d� kl�s ga�t h�t goed, m��r h�t loopt nat��rl�jk ni�t m�teen st�rm q�� �fspra�kj�s. W��nsd�g�v�nd ze� m�jn zoon d�n ook d�t h�t m�jn sch�ld was d�t h�j ni�t k�n �fspr�k�n. En n�g vó�r ik weer ged�ld�g k�n u�tl�gg�n d�t h�t ni�ts m�t sch�ld t� m�k�n h�d, ze� h�j �r snel acht�ra�n d�t h�t wel m�jn sch�ld was �n d�t h�t ni�ts m�t ki�z�n t� m�k�n h�d. J��st… Lisa (36)

Over selderij Selderij, apium graveolens: een oude bekende, ook voor Plinius die de plant reeds in de eerste eeuw na Christus beschrijft. In die tijd werd selderij gebruikt tegen misselijkheid en als vochtafdrijvend middel. In de tijd van abt Walafried Strabo (negende eeuw) was het al een alledaagse, geliefde tuinplant. Ook de abt kende de geneeskrachtige werking van selderij:

In de tuin staat ook gewone selderij, vooral geliefd omwille van zijn smaak, maar ook als medicijn verleent hij gaarne goede diensten: wrijf wat zaadjes fijn en neem ze in; het werkt bij plasproblemen. Abt Walafried Strabo Tegenwoordig zijn er allerlei soorten selderij als groente op de markt, zoals bleekselderij en knolselderij. Vooral blad- en snijselder worden als kruid beschouwd. De hedendaagse varianten wijken overigens nogal af van de oude soort zoals Plinius en Walafried Strabo die kenden.

Het weten van het hart moet het weten van het hoofd steeds opnieuw aanvullen Moritz Lazarus (1824-1903)

Risotto

met bleekselderij en gorgonzola

Dit is een romige risotto, met de licht pittige smaak van Italiaanse blauwe kaas en de frisheid van bleekselderij. Een heerlijke vegetarische maaltijd. In het recept hieronder staat volkorenrijst, maar met witte rijst is het gerecht sneller klaar. Bereidingstijd: 30 à 55 min (afhankelijk van de soort rijst)

Bereiding: 1. Verwijder de blaadjes van de bleekselderij en bewaar ze. 2. Snijd de stengels bleekselderij in plakjes en kook deze drie minuten in ongeveer een liter water, eventueel met een beetje zout. Giet de selderij af, maar bewaar het kookvocht. 3. Snipper de ui en fruit deze in de olie in een diepe pan op halfhoog vuur. 4. Voeg de rijst toe en fruit die ook even tot de korrels glazig zijn. Zet het vuur hoger en schenk de wijn erbij. Ingrediënten: 5. Hak de walnoten en voeg • 1 bleekselderij ook die toe, zodat ze lekker • 1 grote ui zacht worden. • 1 el olijfolie 6. Zet het vuur laag. Voeg • 250-300 gram nu steeds een soeplepel volkoren risottorijst kookvocht van de selderij toe • 100 milliliter witte wijn en verwarm al roerend tot het • 75 gram walnoten + vocht is opgenomen. Herhaal wat extra dit. Een bouillonblokje geeft • 150 gram gorgonzola wat extra smaak. • peper en zout 7. Voeg ook de stukjes Eventueel: bleekselderij toe en zo veel • 1 el walnotenolie kookvocht tot de rijst gaar is. • 1 (groente) De witte rijst heeft ongeveer bouillonblokje twintig minuten nodig, de volkorenrijst drie kwartier. 8. Snijd de gorgonzola in blokjes en voeg die aan het einde toe. Zet het vuur uit en laat de kaas smelten. Breng eventueel op smaak met een beetje zout en peper. 9. Dien op met een paar walnoten en eventueel met wat achtergehouden Het boek ‘De rijke wereld blokjes gorgonzola en van kloosterkruiden’ door Tini fijngesnipperde blaadjes van Verbrugge en Vanessa van de bleekselderij. Kopen kost €24,99 en is onder andere te koop bij Ako.

11

VAN GRIJZE MUIS TOT

POWERVROUW! Bernice (28) behoorde op de middelbare school bepaald niet tot de populaire meiden, hoe graag ze dat ook wilde. Pas toen ze haar nerdy zelf omarmde en besloot om te gaan doen wat ze écht graag wilde – boeken schrijven – kreeg ze de erkenning waarnaar ze altijd op zoek was geweest. Tekst: Bernice Berkleef – Foto: privébezit

“I

k zie mezelf nog staan, op vijftienjarige leeftijd, tegenover de hunk van de school. ‘Ik vind je leuk,’ wist ik met het schaamrood op mijn kaken uit te brengen. Niets voor mij om er zoiets uit te flappen, maar de verliefdheid was zo groot dat ik met geen mogelijkheid langer mijn mond kon houden. ‘O…?’ reageerde hij stomverbaasd. Waarschijnlijk wist hij niet eens hoe ik heette. Vervolgens begon hij moeilijk te kijken. ‘Oké. Tja, ik ben wel vereerd. En het ligt níét aan jou, maar…’ Alsof er een emmer ijswater over me werd uitgestort. De rest van zijn uitleg – die overigens wel lief was, dat staat me nog bij, de knaap deed zijn best – ging grotendeels langs me heen.

12

Later die dag zag ik hem wegrijden op zijn scooter, met de populairste meid van onze klas achterop. Natuurlijk, zij wel. Ik dacht terug aan het moment waarop hij zijn betoog – over dat hij het véél te druk had voor een ‘vaste relatie’ – had beëindigd. ‘Nou, doei, eh… Ik zie je nog wel.’ Hij wist inderdaad mijn naam niet eens.”

Schimmen

“Tegenwoordig is er veel aandacht voor het fenomeen

pesten. Er wordt van alles gedaan om de onzekerheid bij kinderen weg te nemen. Door middel van trainingen wordt er gewerkt aan hun zelfvertrouwen en dat juich ik van harte toe. Ik zou willen dat ik vroeger zo’n training had gehad. In tegenstelling tot de mensen die door de groep om een

Persoonlijk

of andere reden als ‘anders’ worden gezien en daardoor veelal het mikpunt zijn van pesterijen, behoorde ik tot de ‘schimmen’ die amper door iemand worden opgemerkt. Die schimmen blijft doorgaans het leed van het gepeste kind bespaard, maar veel hoger in de rangorde staan ze niet. Als een stel reservespelers aanschouwen ze de popiejopies, hevig verlangend om in te vallen, om mee te spelen. Meestal blijven ze gedoemd tot hun plekje aan de zijlijn.  

hen te sluiten, mislukten. Ik was een beetje een nerd, een onzeker meisje. Duidelijk niet een van hen. Mijn grootste hobby, lezen, stond absoluut niet bovenaan hun lijstje van boeiende activiteiten.”

Kleurloos

“Als je telkens wordt afgewezen door mensen tegen wie je opkijkt, dan doet dat pijn. Het is alsof je niet goed genoeg bent, je voelt je kleurloos. Als ik workshops geef en in gesprek raak met scholieren, blijkt dat zo veel van hen

‘Het doet pijn om telkens afgewezen te worden door mensen tegen wie je opkijkt’ Elke klas heeft wel een paar populaire meiden, die er eigenlijk altijd hetzelfde uitzien. Alsof ze zo zijn weggelopen van de set van Pretty little liars. Prachtig gestylede haren, strak in hun jeans, dure tassen, hippe schoenen. Modieus en met een vlotte babbel. Niet dat het iets uitmaakt wat ze zeggen, iedereen vindt het toch wel interessant. Wat wilde ik graag bij ze horen. Dat iets van dat sprankelende dat zij zo vanzelfsprekend bij zich droegen op mij over zou slaan. Maar wanneer ze het over tv-programma’s hadden die ik ook had gezien en ik me in het gesprek probeerde te mengen, reageerde er niemand. Mijn pogingen om vriendschap met

erkenning missen in hun leven. Ze vragen zich af: waarom ligt Diederik zo goed in de groep, waarom heeft Emma zo belachelijk veel Facebook-vrienden of Instagram-volgers? Ook tijdens hun volwassenheid suddert dit soort vragen door. Wat maakt dat mensen zich aangetrokken voelen tot een bepaalde persoon? Waarin ligt het ticket voor status, voor populariteit? Zeker in deze tijd voelen mensen de druk, nu jouw leuk-gehalte direct beoordeeld kan worden op basis van het aantal likes dat je op sociale media scoort.”

Eerste boek

“Na de mavo en het mbo ging ik braaf rechten studeren.

Dat was een solide keuze en bovendien wilde ik bewijzen dat ik als mavo-klantje zo’n studie ook aankon. Maar toen ik mijn bachelor had behaald, durfde ik me voor het eerst af te vragen wat ik nou eigenlijk écht wilde. Wat wilde ik het liefst doen met mijn leven? Toen kwam de omslag. Langzaamaan begon ik mijn nerdy zelf te omarmen. Ik hield van boeken, klaar. Ik ging doen wat ik echt wilde: schrijven. Voor het eerst interesseerden de populaire meiden me niet meer zo erg. Ik wilde erkend worden door de normale, alledaagse vrouw. Zij moest mijn verhalen willen lezen. Ik herinner me het schrijfproces van mijn eerste boek nog goed. Als ik niet bezig was voor mijn gewone baan, verschanste ik me achter mijn bureau in mijn appartementje vierhoog-achter en schreef ik tot ik kramp in mijn vingers kreeg. Ik moet bekennen dat ik al het andere een beetje liet versloffen. Mijn huis zag er niet uit, mijn vriend kreeg nauwelijks meer aandacht dan de plantjes die een eenzame dood stierven in de vensterbank en zelf zag ik eruit als een vogelverschrikker met chronisch slaaptekort. Maar dat werd me gegund: zonder te klagen nam mijn lief de stofzuiger zelf maar ter hand, deed hij alle boodschappen en kookte hij elke avond. ‘Want ik heb je nog nooit zo gelukkig gezien,’ zei hij. ‘Je straalt de hele dag.’ En zo was het. De blijdschap was voelbaar in elke vezel van mijn lijf.”

Overwinning

“Mijn boekenreeks over een zeventienjarig Nederlands meisje dat een relatie krijgt

13

‘Als je jezelf accepteert zoals je bent, in al je muizigheid, ben je zomaar opeens een powervrouw’ met een van de Griekse goden, is natuurlijk fictie, maar bevat zeker ook autobiografische elementen. De eenzaamheid waarmee ik vaak kampte. Mijn crush op de hunk van de school, waarbij ik de kans dat ik de loterij zou winnen groter achtte dan de kans dat hij me ooit wél zou zien staan… Het proces waarin ik mezelf vond en leerde dat ik er mocht zijn. Hoe het was om voor het eerst smoorverliefd te zijn, een vriendje te krijgen, gedumpt te worden en om te gaan met de rauwe pijn van liefdesverdriet.”

Ontsnapping

“Vrouwen van de meest uiteenlopende leeftijden mailen me dat het eerste boek voor hen zowel een ontsnapping als een verademing is. Ze herkennen zichzelf in de hoofdpersoon, herbeleven hun middelbareschooltijd en studietijd. Want uiteindelijk is altijd maar een select groepje populair en bestaat de rest veelal uit doorsneemensen die graag zoals zij zouden willen zijn, maar het nooit worden.

Twee keer werd ik gevraagd om op tv over mijn boeken te vertellen en toen de onzekerheid van vroeger me daarop als een roofdier naar de keel vloog, werd ik toch een partij kwaad op mezelf! Dit was toch wat je wilde, dacht ik. Jij wilde toch zo nodig uit de schaduw, je wílde toch gezien worden? En nu krijg je een podium aangeboden en loop je te piepen. Maar ja, schrijvers zijn vaak personen die goed zijn op papier, maar tegen wie mensen op feestjes zeggen: ‘Wat ben je stil.’ De meeste schrijvers zijn hopeloos onzeker en een tikkeltje wereldvreemd. Ze kampen met tientallen imaginary friends, die smeken om uitgewerkt te worden tot personages in hun nieuwste boek. Zet zulke mensen voor een filmcrew neer en ze vallen van hun graat. Maar uiteindelijk viel het mee. Niemand verwachtte Kim Kardashian. Ik werd op mijn gemak gesteld en uiteindelijk heb ik enthousiast mijn verhaal gedaan. Dat was een overwinning, maar ik geniet

Bernice Berkleef is de auteur van de Divine Saga: een boekenreeks over een Nederlands meisje en een Griekse god, wier paden elkaar op een verbazingwekkende en spectaculaire manier kruisen. Deel 1, Flame, verscheen in 2014. Deel 2, Vuurwater, zal dit jaar uitkomen. Haar jeugdboek De Missie werd in 2012 genomineerd voor de Zoute Zoen, de prijs voor het beste jeugdboek van Vlaanderen.

14

toch het meest wanneer ik achter mijn laptop zit en de mails en recensies lees die ik van mijn lezers ontvang. Vaak is het alsof ik berichten van mijn vroegere zelf krijg. Dat ze mij als Nederlandse auteur vergelijken met de schrijfsters van Twilight, Divergent en The Hunger Games, is een levensgroot compliment.”

Powervrouw

“Ik weet niet wat me overkomt. Nu vinden de popiejopies mij cool, omdat ik schrijf. Die had ik niet zien aankomen. ‘Een boekenreeks, wat gaaf!’ is de standaardreactie. ‘Waar haal je de inspiratie vandaan?’ De hunk van vroeger stuurde me een vriendschapsverzoek via Facebook. Het leek hem gezellig om eens iets te gaan drinken. Ondanks het feit dat ik inmiddels mijn eigen hunk heb met wie ik een prachtige dochter heb, toverde dit een brede grijns op mijn gezicht, eerlijk is eerlijk. Maar het meest ongelooflijke was de reactie van een van de it-girls van vroeger, die ik onlangs over mijn werk vertelde: ‘Ik ben jaloers!’ En ik dacht: oké… Vroeger had ik er alles voor overgehad om jou te zijn. Vaak zie ik ze op straat: die mollige vrouw, de wat eenzame studente, dat tienermeisje dat zichzelf verschuilt onder een lading foundation en mascara, sjouwend met haar tas vol boeken. Ik zie hoe onzeker ze kijken. Dan denk ik: je hoeft niet zo je best te doen. Je bent al bijzonder in je doorsnee-zijn. Probeer er niet wanhopig bij te horen. Als je jezelf accepteert zoals je bent, in al je saaie muizigheid, ben je zomaar opeens een powervrouw.”

Mijn Geheim en Mijn Geheim Special

COMBI-VOORDEEL

Stopt automatisch

of

€25,-

13x Mijn Geheim + 4x Mijn Geheim Special

i.p.v. €37,67

€48,-

26x Mijn Geheim + 8x Mijn Geheim Special

GA NU SNEL NAAR WWW.MIJNGEHEIM.NL OF BEL: 0251 - 76 01 46 (OP WERKDAGEN TE BEREIKEN VAN 8.30 UUR TOT 17.00 UUR)

Dit abonnement stopt automatisch. Deze aanbieding is geldig tot 1 januari 2017.

i.p.v. €75,34

a�n m�jn moed�r Je gevoelens verwoorden is niet altijd gemakkelijk. Soms lukt het beter in een brief. Deze keer schrijft Erik (48) een brief aan zijn moeder, die vijfentwintig jaar geleden overleed. Tekst: Jet Hoogerwaard

Lieve mama, Al een tijdje heb ik je graf niet bezocht, maar dat betekent niet dat ik je niet mis. Integendeel. Hoewel het gemis wel gesleten is, voel ik het nog regelmatig. Als ik zorgen of een probleempje heb, ga ik in gedachten vaak even naar jou en denk ik: mam, was je nog maar even hier. Dan kon ik er even met je over praten of kon je me even knuffelen. De geborgenheid, de warmte en de liefde die je me gaf, heb ik nu niet meer in mijn leven. Ik voel me soms echt eenzaam, ondanks het feit dat ik een mooi leven heb. Ik ben vader van twee fantastische kinderen van wie ik veel hou en ik put veel troost uit mijn geloof, maar het veilige gevoel dat jij me gaf, dat kan niemand me nu nog geven.

Afscheid

De dag dat je overleed, kan ik me nog levendig herinneren. Ik denk dat je zelf ook wel wist dat het einde nabij was. Je moest steeds vaker naar het ziekenhuis omdat je het zo benauwd had door de longemfyseem en ik zag dat het maar niet beter met je ging. De gedachte dat ik je snel zou gaan verliezen, was al een paar keer in me opgekomen.

16

Het was een warme zomerdag, die vijfde juli in 1991. Toen Wil en ik aan je ziekenhuisbed stonden, zag ik dat je het weer ontzettend benauwd had. Tot op de dag van vandaag vraag ik me af wat je me nog had willen zeggen. Waarschijnlijk vroeg je niet voor niets aan ons of we wilden terugkomen nadat we een kop koffie hadden gedaan. Maar eenmaal beneden besloot Wil dat het beter was om naar huis te gaan. Die middag werden we gebeld: het ging helemaal niet goed met je. Je had het zo benauwd dat je niet meer kon praten en werd in slaap gebracht. Met de familie wachtten we buiten het ziekenhuis in de brandende hitte op wat komen zou. Het duurde niet lang voordat je overleed. Ik zal nooit weten of je me nog iets had willen zeggen en zo ja, wat dan. Daar heeft Wil zich soms wel schuldig over gevoeld, maar ik neem het haar niet kwalijk. Als mijn oudere zus deed ze alleen maar wat ze dacht dat goed voor mij was. Misschien doet het je goed om te weten dat Wil zich over mij heeft ontfermd na jouw overlijden? Eigenlijk heeft zij zo’n beetje jouw rol overgenomen. Ik noemde haar weleens ‘mijn tweede moedertje’. Direct na jouw begrafenis vertrok ik naar mijn kamer, om daar op mijn bed te gaan liggen. Wil was degene die naar me toe kwam en ze was oprecht bezorgd. In de jaren daarna was ze er ook voor me als ik haar nodig had. Sowieso ging ik een paar keer per week naar haar toe. Ik praatte veel met haar en zij bracht mij troost. Zij hield me in de gaten en zij was degene bij wie ik me geborgen en veilig voelde. Het was een schok toen Wil ernstig ziek werd, al hadden we in eerste instantie vertrouwen in een goede afloop. Dat

vertrouwen hield zij langer dan ik. Tot een week voor haar overlijden was Wil nog enorm strijdbaar en heel positief ingesteld. “Ik ga niet dood, ik word gewoon beter,” zei ze. Het mocht niet zo zijn: ze overleed in 2010 aan longkanker. Niet lang daarna ging ik scheiden en verdwenen er veel mensen uit mijn leven. Het was moeilijk allemaal en in deze tijd miste ik je meer dan ooit. Jij en ik hebben altijd een speciale band gehad. Misschien had het te maken met het feit dat ik de jongste van jouw twaalf kinderen ben. Misschien kwam het omdat we qua karakter eigenlijk best op elkaar leken. Ik heb het nooit erg gevonden dat mijn broers en zussen me daar een beetje mee plaagden. “Je bent een echt moederskindje!” zeiden ze dan. Maar tegelijkertijd accepteerden ze dat jij en ik iets speciaals hadden. Het maakte hen niet uit, want je hield van ons allemaal. De omgeving waarin we woonden – een volksbuurt in Rotterdam – was niet perfect, maar jij maakte van ons thuis een veilige haven. Je was gastvrij en sociaal, al mijn vriendjes waren altijd welkom. Ik ben dankbaar voor het feit dat ik dankzij jou zo’n fijne jeugd heb gehad.

‘Tot op de dag van vandaag vraag ik me af wat je me nog had willen zeggen’ Ik merk dat ik nu meer dingen van toen begrijp. Soms vroeg ik me bijvoorbeeld af waarom je bij pa bleef. Ik zie hem nog zo voor me: die grote, sterke havenarbeider, die zijn loonzakje ontving in de kroeg en er dan meteen maar de nodige alcohol in gooide. Het moet voor jou niet makkelijk geweest zijn om met zijn kwade dronk om te gaan. Nu begrijp ik dat je dat accepteerde en dat je bij hem bleef omdat je simpelweg van hem hield. Zonder drank op was hij een lieve, hardwerkende man. Misschien hield

je je daaraan vast? Nu ik ouder word, zie ik en weet ik dat dingen soms niet zo simpel zijn. Ik heb er grote bewondering voor dat jij overeind bleef en maar doorging, voor pa en voor al je kinderen. Al was je soms nog zo ziek, je was er voor ons en gaf ons alle liefde die je in je had.

Droom

Ik probeer deze liefde ook mee te geven aan mijn kinderen. Het doet nog steeds pijn dat jullie elkaar nooit zullen leren kennen, maar ik heb mijn zoon naar pa vernoemd en mijn dochter naar jou. Zo geef ik ze toch iets van jullie mee. Heb je me gehoord toen ik aan je graf vertelde dat je kleindochter was geboren en dat zij jouw naam had gekregen? Het gaf mij wel vaker troost om je graf te bezoeken en dan met je te praten. Soms voelde het dan alsof je bij me was. Soms droom ik over jou en een keer had ik zo’n levendige droom dat het net echt leek. Net als vroeger zat je in het hoekje van de bank en vroeg je of ik bij je kwam zitten. Dat deed ik, ik kroop lekker tegen je aan. Een heel fijne droom, al was ik best verdrietig toen ik wakker werd. Het gemis vlamde weer even helemaal op. Een paar dagen voordat je overleed, pakte je mijn hand beet. Dat beeld zie ik nog vaak voor me en ik weet nog precies wat je toen zei: “We komen elkaar ooit weer tegen.” Ik houd me vast aan die woorden: ik ga je ooit weer zien. Wanneer ik zal komen te overlijden, kom ik jou weer tegen. Ik hoop dat ik tachtig word, al is het alleen maar omdat ik zo veel van mijn eigen kinderen houd, maar de gedachte dat ik jou ooit weer zal zien, geeft me een warm gevoel. Ooit zal dat gebeuren. Net als jij ben ik daarvan overtuigd.

17

Uit privacy-overwegingen zijn de namen in dit verhaal gewijzigd.

Speciale band

Claudia wacht op het medicijn dat haar kinderen kan

‘IK GA NAAR HET ANDERE E VAN DE WERELD ALS HET Claudia Desmet heeft zes kinderen. Haar huis bruist van leven, maar de dood is dichtbij. Drie van haar kinderen leven met de ziekte Huntington. Deze diagnose zal het doodvonnis betekenen voor Giuliano (15), Daminio (13) en Serena (9). Want een medicijn voor deze ziekte is er niet. Nog niet. ‘Wanhopig? Ik ben elke dag wanhopig.’ Tekst: Lydia Zittema – Foto: Toma Tudor

“O

nlangs was Giuliano, mijn oudste zoon, jarig. Hij is vijftien geworden. Het was een prachtige dag, hij heeft zo genoten. Vanaf ’s morgens elf uur tot acht uur ’s avonds is er bezoek voor hem geweest. Natuurlijk schoot door me heen dat dit wel eens zijn laatste verjaardag zou kunnen zijn, maar die gedachte heb ik direct weggedrukt. Ik wilde daar nog geen seconde bij stil staan, want gisteren was het feest. Giuliano heeft een heel fijne dag gehad en dat is wat telt, zijn geluk is het allerbelangrijkste. Deze dag neemt niemand ons meer af. De meeste mensen hebben hem geld gegeven als verjaardagscadeau, want speelgoed is geen optie meer voor hem, en wat moet je hem anders geven? Het enige waar hij nog een heel klein beetje mee kan spelen, soms, is een bal. ‘Wat gaan we doen met al dat geld, mam?’ vroeg hij. ‘Oh, daar gaan we lekker van

18

naar de stad, schat,’ zei ik, ‘we gaan shoppen, we gaan korte broeken kopen en allemaal andere fijne dingen voor de zomer.’ Ja, het duurt nog wel even voordat het zomer is en er kan van alles gebeuren voor die tijd, maar daar denk ik niet aan. Ik leef bij de dag. Verder kijken kan en doe ik niet, dan word ik gek. Ik heb lieve mensen om me heen. Mijn man is mijn steun en toeverlaat, mijn ouders wonen achter ons en ik heb een vriendin letterlijk naast me. Ik lijk veel op mijn moeder, wij zijn hetzelfde, we doen veel samen. Ons motto is: doorgaan en volhouden. Mijn enige broer en mijn vader gaan heel anders met de situatie om, dat vind ik zo erg voor hen. Ze praten er nooit over, het lijkt wel alsof ze, tegen beter weten in, hopen dat het verdriet dan minder zal zijn. Mijn vader is een heel ander mens geworden nadat de diagnose van zijn eerste kleinkind werd gesteld. Hij geniet niet meer

Reportage

en kan redden

E EIND HET MOET’

19

van het leven. Zijn enige hoop is nog dat hij eerder zal sterven dan zijn kleinkinderen.”

Huntington

Het drama begint wanneer Giuliano op vierenhalfjarige leeftijd de medische molen ingaat. Pas twee jaar later, na talloze ziekenhuisbezoeken, onderzoeken en tests wordt de meedogenloze diagnose gesteld: Giuliano heeft de jeugdvorm van de ziekte Huntington. Claudia: “Het was een leerkracht van zijn school die zich zorgen maakte over Giuliano. Zelf zag ik helemaal niets vreemds aan mijn zoon. Inmiddels was ik ook moeder van zoontje Damiano en zwanger van de derde, mijn dochtertje Serena. De relatie met mijn toenmalige man, de drager van de erfelijke ziekte en vader van de kinderen die Huntington hebben, was afgesloten. Kort na onze scheiding ontmoette ik Steve, hij bleek de man van mijn dromen, echt een man uit duizenden. Steve is mijn alles. Samen zijn we de trotse ouders van ons unieke, samengestelde gezin. Steve had al twee dochters uit een eerdere relatie toen wij elkaar ontmoetten,

‘Niets krijgt mij nog van mijn missie af: het beste zoeken voor mijn kinderen zolang het nog kan’ ik had al drie kinderen en samen kregen we nog een dochtertje Phaedra. Zij is vijf nu. Steve en ik zijn getrouwd, ik wilde dat heel graag, het was belangrijk voor me. Ik wilde een zo groots mogelijke bruiloft met alle toeters en bellen, waar alle kinderen bij zouden zijn. Nu kan ieder kind het nog meemaken, dacht ik, deze bijzondere liefde moeten we met het hele gezin vieren, want alle kinderen zijn ons even lief.”

Bijna onmogelijk

Voordat het noodlot het gezin trof, wist Claudia helemaal niets over Huntington. Inmiddels is ze een ervaringsdeskundige. Want, hoewel ze wist dat er 50% kans bestond dat ook de andere kinderen Huntington zouden hebben, komt de jeugdvorm van de ziekte zoals Giuliano

Wat is Huntington? De ziekte van Huntington ontstaat net als Alzheimer, Parkinson en ALS door klonteringen van bepaalde eiwitten in hersencellen. Hierdoor functioneren de hersencellen niet meer goed, leidend tot problemen met geheugen, motoriek of psychische problemen. Terwijl Parkinson en Alzheimer voor 95% geen familiaire aandoeningen zijn en ‘spontaan’ ontstaan als ouderdomsziektes, is Huntington voor 100% een familiaire aandoening die wordt overgedragen van ouder op kind (met een kans van 50%). Omdat er geen geneesmiddel is en psychische problemen vaak als eerste optreden, heerst er een taboe en schaamtegevoel bij veel gezinnen.

20

het heeft, maar heel zelden voor. Een arts verzekerde haar zelfs dat de kans vrijwel uitgesloten is dat meerdere kinderen in één gezin de jeugdvorm van Huntington hebben. Toch bleken ook Damiano en Serena slachtoffer van de jeugdvorm van de dodelijke ziekte. Claudia: “Geen mens maakt mij nog iets wijs, en ik laat me door geen enkele dokter afschepen wanneer het om mijn kinderen gaat. Ik heb al zoveel moeten bevechten en bestrijden, zoveel tegenslagen moeten verwerken, niets krijgt mij nog van mijn missie af: het beste bewerkstelligen voor mijn kinderen zolang het nog kan. Voor hen doe ik alles. Ik ga naar het eind van de wereld als het nodig is. Een extra hypotheek op het huis om een therapie of medicijn te kunnen betalen? Geen enkel probleem als ik daarmee mijn kinderen kan redden. Wanneer je getroffen wordt door een dergelijke ziekte komt er van alles op je af wat letterlijk van levensbelang is voor je zieke kind. Dingen waar je helemaal niet bij stilstaat als je een gezond kind hebt. Zo woonde ik destijds bijvoorbeeld in een huis dat totaal niet berekend was op minder validen. En dus ging ik verhuizen naar een huis dat rolstoeltoegankelijk was. Er moesten allerlei keuzes gemaakt worden,

Reportage

beslissingen die van cruciaal belang waren voor mijn kind, maar ik als moeder moest ze nemen. Ik laat de kinderen wel meepraten, dat is wel afhankelijk van hun leeftijd natuurlijk. Ik vraag hen zelf ook wat ze willen, maar de uiteindelijke beslissing neem ik. Welke school, wel of geen speciaal onderwijs? Wel of geen medicatie en zo ja, welke dan? Zo gebruik ik CBD olie (industriële hennep), voor Guiliano. Dat is niet onomstreden, maar dat

net zo erg als het eerst was. Ik was vroeger echt een leek op dit gebied, maar heb uren op internet gezeten om alles over Huntington te weten te komen. Ik heb mensen gebeld, lotgenoten gesproken, professoren gemaild, alles wat maar kon helpen om zo goed mogelijk voor mijn kinderen te kunnen zorgen. Ook maatschappelijk werk moest worden ingeschakeld, voor mij en voor de kinderen. Ik had een heel fijne, betaalde baan, maar ik moest zoveel

‘We doen zoveel mogelijk leuke dingen. Elke dag moet zo gelukkig mogelijk zijn’ interesseert me niet. Het helpt hem en dus gebruik ik het. Zo zijn er continu afwegingen die je moet maken. Welke therapie moet hij ondergaan, welke behandelingen? De ziekte wordt omschreven als een combinatie van ALS, Parkinson en Alzheimer en veroorzaakt dus ook al de klachten die bij deze aandoeningen horen. Zo heeft Giuliano veel last van epileptische aanvallen waar iets aan gedaan moet worden, maar ook is hij bijvoorbeeld geopereerd aan zijn benen omdat zijn lichaam kromtrekt vanwege het vele verkrampen. De pezen in zijn benen werden bij die ingreep doorgesneden en verlengd, een zware ingreep. Nu zou ik dat niet meer laten doen trouwens, want het is weer

verzuimen op het werk vanwege de zorg voor de kinderen, dat ik besloot mijn werk op te zeggen. Ik deed het met pijn in mijn hart, want ik had het enorm naar mijn zin daar, maar het kon niet anders. Mijn baas stelde voor me eervol ontslag te verlenen, zodat ik een uitkering kon aanvragen. Heel lief vond ik dat, maar een uitkering aanvragen heb ik nooit gedaan, want dan heb je een sollicitatieverplichting en daar kan en wil ik niet aan voldoen. Ik doe de volledige zorg voor Giuliano zelf, hij huurt mij 24/7 in van het persoonsgebonden budget, zeg maar. Ik heb mijn handen vol aan mijn gezin. Mijn man zorgt voor het inkomen, van zijn salaris doen we alles. En

we doen veel, ook nog steeds zoveel mogelijk leuke dingen. Elke dag moet een zo gelukkig mogelijke dag zijn.”

Elke dag is er één

Er bestaat op dit moment geen medicijn voor de ziekte, maar dat lijkt wel dichterbijte

Meer weten of helpen? 2016 is het jaar van de ziekte van Huntington Het is nu al een bijzonder jaar te noemen, 2016. Het is het jaar dat er een stichting Campagneteam Huntington is opgericht. Een stichting die geheel uit vrijwilligers bestaat met maar één doel: Huntington de wereld uit! Want er moet gewoonweg een eind komen aan deze ongeneeslijke, onverbiddelijke en desastreuze ziekte. Iedereen die ooit met deze ziekte te maken heeft gehad, weet dat de ziekte van Huntington je nooit meer loslaat. Huntington grijpt je. Volgens Campagneteam Huntington is het ook hoog tijd dat er een einde komt aan het taboe dat rondom deze ongeneeslijke erfelijke aandoening heerst. Het team wil tevens geld ophalen om onderzoek mogelijk te maken. Daartoe wordt de komende maanden een grote landelijke campagne georganiseerd. Wil je meer informatie of weten hoe je kunt helpen? Mail naar: campagneteamhuntington@ gmail.com. Of kijk op: https://www.facebook.com/ huntingtonnederland/

21

‘Ik heb geen minuut te verliezen, ik heb haast. Mijn kinderen sterven als er geen medicijn komt’ komen. In Londen wordt gewerkt aan een middel dat al getest wordt op mensen en in Nederland doet onder andere medisch bioloog Eric Reits aan het AMC in Amsterdam onderzoek naar de ziekte, maar er is geld nodig. Geld

dat ervoor moet zorgen dat Huntington geen dodelijke ziekte meer is. Claudia: “Ik ben heel druk bezig voor de stichting Campagneteam Huntington, ik zoek constant de media en probeer op allerlei verschillende manieren

Huntington onder de aandacht te brengen. Ik doe dat samen met mijn vriendin Patrica, zij is zelf ook ziek, ze heeft ook Huntington. Ze is moeder van een tienerzoon, maar of hij het heeft, weten ze nog niet. Hij mag namelijk nog niet getest worden, pas als hij meerderjarig is mag dat, omdat men voor die tijd kinderen er niet mee wil belasten. Er is immers niets aan te doen. Veel mensen kennen de ziekte niet en weten niet wat het is of wat het doet. Veel dragers hebben er zelf trouwens ook geen idee van dat zij het gen

Testen op Huntington Zowel de voorspellende test als de diagnostische test zijn DNA-testen om de ziekte van Huntington vast te stellen. Het gaat in beide gevallen om dezelfde technische procedure. Het grote verschil tussen de beide testen is het doel. Dat bepaalt de randvoorwaarden die aan de test gesteld worden. Bij de diagnostische test wordt gezocht naar de bevestiging van een bepaald ziektebeeld. De behandelend neuroloog of psychiater constateert symptomen die mogelijk wijzen op de ziekte van Huntington. Hij laat deze diagnose al dan niet bevestigen met een DNA-onderzoek. Hij neemt bloed af en stuurt dit op naar een genetisch laboratorium. Na verloop van tijd krijgt de arts het resultaat van het onderzoek en deelt dit mee aan de patiënt en eventueel diens familie. Bij de voorspellende test gaat het om een heel andere situatie. Hier vraagt iemand, die nog geen symptomen heeft, om zekerheid over zijn eigen situatie. Met andere woorden, de risicodrager wil weten of hij later de ziekte van Huntington wel of niet zal krijgen. De uitslag van het DNA-onderzoek kan en mag men niet op een eenvoudige manier aan de risicodrager mededelen. Dit omdat het antwoord meer inhoudt dan een bevestiging van wat men al wist of op zijn minst vermoedde. De Research Group

22

on Huntington Disease of the World Federation of Neurology en de International Huntington Association (IHA) hebben daarom een procedure en richtlijnen voorgesteld. Die zijn na te lezen in de brochure ‘Erfelijkheidsadvies en DNA onderzoek bij families waarin de ziekte van Huntington voorkomt’. Deze brochure is bij de Vereniging van Huntington te bestellen. De psychologische gevolgen van de uitslag van de voorspellende test kunnen ingrijpend zijn. Daarom gelden er enkele basisprincipes voor de uitvoering van de test. Zo wordt de test alleen uitgevoerd bij meerderjarigen die zelf een vrije beslissing kunnen nemen. Zij moeten vooraf goed geïnformeerd zijn over de mogelijke gevolgen van de testuitslag. Als de aanvraag uitgaat van een jongere die de grens van meerderjarigheid bijna bereikt heeft, wordt dit uiterst voorzichtig aangepakt. Aanvragen van ouders om hun minderjarige kinderen te laten testen of door verzekeringsmaatschappijen en werkgevers worden niet uitgevoerd. Het recht op het niet willen weten moet altijd gerespecteerd worden. Men kan en mag een risicodrager nooit tot een test verplichten of daartoe overhalen. De test wordt uitsluitend door Klinisch Genetische Centra uitgevoerd. (Bron: Vereniging van Huntington)

Reportage

Ademt hij nog wel? Elke nacht kan de laatste zijn, ik weet het, maar ik denk er niet aan. Wanhopig ben ik heel de dag, maar ik laat het niet merken. Ik moet er voor mijn kinderen

bij zich dragen. Vaak komt dat pas ter sprake wanneer één van de ouders ziek wordt en vaak hebben de kinderen dan zelf ook alweer kinderen die mogelijk ook drager zijn van het gen. Wanneer één van de ouders Huntington heeft, hebben de kinderen 50% kans dat zij het ook hebben. Maar in Nederland mag een kind alleen getest worden als er duidelijke symptomen zijn, anders mag het pas als de persoon in kwestie meerderjarig is. Ik heb het zelf meegemaakt met mijn dochterje Serena, gesmeekt heb ik om een test. Ik wist het eigenlijk al wel zeker dat ook zij slachtoffer was van Huntington, ik zag het aan haar bewegingen en motoriek, net zoals ik het bij mijn middelste zoon Damiano zag. Kinderen met Huntington hebben een heel specifieke manier om hun bestek vast te pakken. Ze houden het vast als een schop, niet met de vingers, maar met heel de hand. Bij Damiano merkte ik het ook bij het voetballen. Hij bewoog moeilijker. En ook aan zijn schrijven merkte ik het. Zijn handschrift veranderde compleet en hij hield de pen anders vast. Damiano spreekt niet over zichzelf als ziek. ‘Mijn broer en zusje zijn ziek,’ zegt hij, ‘ik ben niet ziek.’ Over zichzelf wil hij niet praten. Elke week heeft hij therapie, ik hoop dat hij tijdens die sessies zijn hart kan luchten.

‘Er is niet alleen ziekte en verdriet, er is ook veel liefde, geluk en vrolijkheid in ons huis’ Onderling praten de kinderen er samen ook niet over. Ik laat het maar zo, ik wil niets forceren. Deze kinderen zien elke dag van heel dichtbij wat er met hen zal gebeuren. Ze ervaren dagelijks met hun oudste broer hoe hard deze ziekte is en hoe hun leven zal verlopen als er geen medicijn komt. Soms vraagt Serena: ‘Wanneer komt het medicijn, mama?’ Het breekt mijn hart dat te horen. ‘Snel, lieverd,’ zeg ik dan, ‘hopelijk heel snel.’ Ik heb geen minuut te verliezen, ik heb haast. Mijn kinderen gaan dood als er geen medicijn komt. Giuliano is inmiddels in de laatste fase van de ziekte. Hij wordt steeds slechter en kan steeds minder. Maar hij gaat naar bed met een lach en wordt wakker met een lach. Hij heeft nog zoveel plezier in zijn leven. Hij slaapt inmiddels met een camera naast zijn bed en ook naast mijn bed staat een camera. Ik schrik wakker bij het kleinste zuchtje, spring uit bed als ik hem hoor kuchen. Met bonkend hart ga ik dan zijn kamer in, bang voor wat ik aan zal treffen.

zijn, ook voor de kleinste, Phaedra. Soms ben ik bang dat ze ondergesneeuwd raakt door al de aandacht voor haar zieke broers en zusje. Ik let er nadrukkelijk op dat ook zij de aandacht krijgt die ze verdient. Er is niet alleen ziekte en verdriet, er is ook veel liefde, geluk en vrolijkheid in ons huis. De kinderen zijn onderling zo lief en zorgzaam voor elkaar, dat is vanaf het begin zo geweest. Het klikte meteen, we zijn echt een team met z’n achten. En Steve is goud waard. Ik moet het een ander nog zien doen, zo liefdevol zorgen voor ons allemaal. Laatst zaten we naar Gordon en Joling te kijken. Ze waren bij een eenzame oude vrouw die niemand meer had en waar niemand kwam. ‘Steve,’ zei ik, ‘daar moet ik niet aan denken. Als ik jou kwijt zou raken, weet ik het niet meer. Dan houdt alles op’. Toen ik ooit tegen Steve verzuchtte dat ik Giuliano nooit uit zou zien gaan, zei Steve: ‘Hoezo niet?’ Hij zette Giuliano in zijn rolstoel en samen gingen ze naar de kroeg.”

23

Nicole en Stijn: partners in alles

‘WIJ SLAAN NOOIT MET D Hoe is het om álles samen met je partner te doen? Mijn Geheim praat met koppels die zowel privé als zakelijk onafscheidelijk zijn. Nicole (30) en Stijn (30) besloten Nederland achter zich te laten en wonen en werken sinds vorig jaar samen in Spanje. En dat bevalt uitstekend. Tekst: Jet Hoogerwaard Foto’s: privébezit

24

Nicole: “We zijn nu negen jaar bij elkaar en sinds 1 oktober vorig jaar wonen we in Malaga, Spanje. We hadden al vaker lange reizen gemaakt, maar nu hebben we echt alles achter ons gelaten. We gingen met slechts zes koffers hierheen.” Stijn: “We waren al eens in Argentinië en Indonesië geweest. Toen hadden we nog een huurhuis in Nederland, dat we onderverhuurd hadden, en we hadden onze spullen opgeslagen in een box.” Nicole: “Voor ons vertrek naar Spanje hebben we alles verkocht. We gingen voor de ervaring, niet voor de spullen. Het voelde heel goed om die vrijheid te hebben, dat was ook wat ik zocht. Ik heb als mondhygiëniste gewerkt en hoewel ik altijd afwisseling heb gezocht door in verschillende praktijken te werken, kwam

ik toch niet van die vier muren af. Bij Stijn zag ik dat het anders kon. Hij heeft een internetonderneming en toen we naar Argentinië gingen, werkte hij daar ook gewoon.” Stijn: “Samen met een compagnon run ik The Next Trainer. We trainen en adviseren ondernemers. Online, het maakt dus niet uit waar ik ben.” Nicole: “Ik wilde voor mijn werk ook niet langer afhankelijk zijn van één plek. Ik kwam op het idee om van mijn passie – voeding – mijn werk te maken en ik startte met Culicool. Ik wil mensen helpen om gezonder, fitter en slanker te worden, door mijn kennis over voeding over te brengen. De richtlijnen van het Paleodieet staan daarbij centraal: veel groenten, fruit, vis, vlees,

Samen leven en samen werken

T DE DEUREN!’ eieren, noten en zaden.” Stijn: “Doordat Nicole buikklachten had, is zij haar voeding gaan aanpassen. Ik deed met haar mee. Ik dacht altijd dat ik gewoon levenslang dik zou zijn, maar doordat ik me aansloot bij haar levensstijl, voelde ik me fitter, had ik minder hoofdpijn en verloor ik vijftien kilo! Het lag dus al die tijd gewoon wel aan de snacks! Ongemerkt krijg je zo veel troep binnen. We merken dat er steeds meer mensen zijn die daar iets aan willen doen.” Nicole: “Ik had last van mijn darmen en was het gewend om ’s ochtends altijd te ontbijten met een bakje yoghurt. Ik besloot dat eens een tijd te laten staan en dat hielp. Ik heb in de twee jaar dat ik bezig ben al meer dan tweehonderd klanten geholpen

‘Zolang het goed voelt, blijven we hier wonen. Maar wij zijn niet gebonden aan één plek’ en heel veel positieve reacties gekregen. Eén klant heeft een keer gezegd dat het enthousiasme in onze filmpjes van Culicool heel aanstekelijk werkt.” Stijn: “Die filmpjes zijn echt persoonlijk. We voeren geen toneelstukje op, we zijn gewoon onszelf. Ik ben een kluns en laat soms wat dingen uit mijn handen vallen of zo. Maar dat laten we er dan gewoon in staan, want dat is wie ik ben. We zijn ook niet obsessief bezig met eten. Een

wijntje drinken moet kunnen en een Spaans kroketje gaat er ook heus wel in. Het gaat erom dat je luistert naar je lichaam. Wij begeleiden mensen daarin en bieden alternatieven.”

Knoflookgeur

Nicole: “Stijn en ik vullen elkaar goed aan. Hij is natuurlijk al langer ondernemer en kan mij op dat vlak ook goed adviseren. Soms is hij wat direct en moet ik even slikken, maar vaak denk ik dan achteraf:

25

‘Het is geweldig om na een lange werkdag ‘s avonds over het strand te wandelen’ hij heeft toch wel gelijk.” Stijn: “We werken allebei thuis en zijn dus altijd bij elkaar in de buurt. Natuurlijk zijn er weleens irritaties, maar dan spreken we die uit of we zoeken even de rust op. Grote ruzies hebben we eigenlijk nooit, al zou dat hier in Spanje niet misstaan. Als je hier twee vrienden met elkaar een gesprek hoort voeren, dan lijkt het voor ons al alsof ze ruzie hebben. Wij zijn rustiger, hier in huis geen slaande deuren.” Nicole: “We zijn inderdaad de hele dag om elkaar heen, maar het is niet zo dat we met niemand anders contact hebben. Aan het einde van de middag doen we vaak een kopje koffie aan het strand, bij onze favoriete tentjes waar we een praatje maken met de eigenaars, die we inmiddels kennen. Ook met onze familie thuis skypen we veel.”

26

Stijn: “Gemiddeld eens per maand krijgen we bezoek en met de kerstdagen zijn we bij familie in Nederland. Binnenkort komen mijn ouders hierheen en daar kijk ik erg naar uit. We merken dat de banden met familie en vrienden juist veel intenser worden door deze bezoeken. Je staat immers met elkaar op en je gaat met elkaar naar bed. Nicole miste hier in het begin wel een vriendin, om vrouwendingen mee te bespreken.” Nicole: “Dat is waar. Stijn en ik leggen best makkelijk contact, maar in de eerste maanden was het allemaal even zoeken. Ik miste een vrouw om echte vrouwenpraatjes mee te houden, een vriendin.” Stijn: “Niet lang daarna ontmoette Nicole een vrouw met wie ze het bijzonder goed kon vinden.” Nicole: “Ik zie haar nu elke week wel een keer.” Stijn: “Waar ik soms moeite mee heb, is de taal. Als ik snel een opmerking wil plaatsen, lukt dat niet altijd omdat ik de taal nog niet goed genoeg beheers.” Nicole: “Dat heb ik ook. Soms wil ik iets spontaans zeggen, maar voordat ik bedacht heb hoe dat in het Spaans moet, is het spontane er wel vanaf. We hebben intensief Spaanse les gehad, nu moeten we die kennis gaan toepassen om de taal beter te leren. Verder moesten we ook wennen aan het Spaanse ritme. Spanjaarden lunchen heel uitgebreid rond de klok van twee uur en laat in de avond nemen ze dan alleen nog maar wat tapas. Zo kon het

dus gebeuren dat ik ’s avonds tijdens het tandenpoetsen de bovenbuurman zijn pannen op het fornuis hoorde zetten, kort daarna gevolgd door het geplop van een fles wijn.” Stijn: “En dat de knoflookgeur je dan tegemoetkomt.” Nicole: “Het lukt ons wel steeds beter om ons aan te passen. Hoe langer we hier zijn, hoe fijner het is. Het is geweldig om ’s avonds na een werkdag een wandeling over het strand te maken in de zon.”  Stijn: “Het voelt nu geweldig om hier te leven en zolang dat zo is, blijven we. We weten niet hoelang precies, we zijn niet gebonden aan één plek. De plek is niet leidend, het gevoel is bepalend. Voor ons is dat het nieuwe wonen, dat je leeft op een plek waar je blij van wordt en daar ook werk. Ons levensmotto is daarom ook: Eat well, feel well and travel often.” Nicole: “Van hieruit willen we nog meer gaan reizen. Dat geeft ons zo veel! De vrijheid die je dan voelt, de inzichten en inspiratie die het oplevert… We zijn van plan om dit najaar door Andalusië te gaan reizen met een camper. Met onze filmpjes gaan we laten zien hoe wij die reis beleven. Zo kunnen we laten zien hoe wij eten bereiden op de barbecue en kunnen we aandacht besteden aan recepten voor outdoor-koken.” Stijn: “In de verre toekomst zal er hopelijk ook nog eens een kindje, een kleine ‘culicooler’, komen. Maar we richten ons nu op andere dingen, dus wanneer hij of zij wordt geboren en vooral waar? Dat houden we open!”

Het Keerpunt In elke Mijn Geheim het verhaal van een lezeres die een belangrijke beslissing nam in haar leven. Een beslissing die een ware ommekeer veroorzaakte. Deze week het verhaal van Lia (48). Zij besloot na jaren van overgewicht serieus te gaan afvallen.

‘Ik verloor 25 kilo aan gewicht en won tonnen aan zelfvertrouwen’ Steeds vaker bleef ik binnen. Fietsen en lopen deed ik allang niet meer. Op een middag zat ik op de bank en keek naar het tv-programma Superdik, superdun. Dit is een serie waarin mensen met extreem onder- en overgewicht gevolgd worden. Er werd een mevrouw geïnterviewd die net zo oud was als ik en ruim honderdvijftig kilo woog. Ze had allerlei ernstige gezondheidsklachten en kwam al jaren niet meer buiten.

‘Ik begon me terug te trekken uit het sociale leven. Steeds vaker bleef ik binnen’ Waar haar dochter bij zat, zei ze dat ze liever dood zou zijn dan dat ze zou gaan lijnen. De vrouw was er vreselijk aan toe, ze had open wonden op haar buik die heel slecht heelden. Ik vond het gruwelijk om te zien, ik werd bang en zag mezelf ook zo eindigen. Op dat moment besloot ik te gaan lijnen. Ik kon het mijzelf en mijn gezin niet aandoen mijn leven zo in gevaar te brengen. Ik ging naar de kamer van mijn dochter en stapte – voor het eerste sinds jaren – op de weegschaal: 105 kilo. Veel te veel voor iemand van 1.70 meter. Diezelfde dag bestelde ik op internet een HCG-kuur. Deze methode is omstreden en het is zeker niet de beste manier om af te vallen, maar voor mij werkte het als een trein. In drie maanden tijd viel ik vijfentwintig kilo af. Met elke kilo die verdween, groeide mijn levenslust. Mijn omgeving steunt me enorm en mijn man en dochters zijn heel trots op me. Inmiddels ben ik lid van een afvalclub en heb ik mijn complete eetpatroon omgegooid. En ik ga elke dinsdagochtend zwemmen, met de buurvrouwen. Ik denk nog vaak aan de vrouw die ik die middag op tv zag en die er voor zorgde dat ik ging lijnen. Ik hoop van harte dat het goed met haar gaat, maar ik vrees het ergste. Ik denk dat het te laat is voor haar, maar gelukkig niet voor mij!”

27

Tekst: Pantoef – Uit privacy-overwegingen zijn de namen in dit verhaal gewijzigd.

“M

ijn hele leven ben ik zwaar geweest. Mijn gewicht was geen issue voor me, als kind niet en ook als volwassen vrouw niet. Mijn moeder is ook heel stevig en mijn twee zussen ook. Als andere mensen wel eens iets over de forse vrouwen in ons gezin zeiden dan riepen wij lachend: ‘Het zit in de familie. Wij hebben zware botten!’ Toch begon er, toen ik ouder werd, iets in mijn houding over mijn eigen gewicht te veranderen. Want ik werd wel steeds dikker. Elk jaar werd het een maatje meer. Ik merkte dat mijn omvang vaker een praktische belemmering voor me vormde. Op de weegschaal stond ik al jaren niet meer, maar mijn kleding, waarvoor ik standaard online winkelde, moest ik steeds vaker terugsturen om een nog grotere maat te bestellen. Het stoorde me, maar ik zei er niets over tegen de mensen om me heen. Niet tegen mijn familie, niet tegen mijn eigen slanke dochters en zelfs niet tegen mijn eigen man. Langzamerhand begon ik me terug te trekken uit het sociale leven. Ik vermeed op feestjes de fotograaf en ging nooit naar het strand. Toen de buurvrouwen vroegen of ik mee ging zwemmen, bedankte ik resoluut. Ik moest er niet aan denken me in badpak te vertonen. De jaren verstreken en ik werd alsmaar dikker.

GROTE MIJN GEHE  75 zomerse prijzen t.w.v. €1900 Wil jij kans maken op deze zomerse prijzen? Schrijf je dan in voor de nieuwsbrief. Dat kan op de homepage van onze website www.mijngeheim.nl. Elke werkdag, om 12.00 uur, ontvang je een mailtje van ons met de link naar de actie van die dag. Dat is nog eens een fijne manier om jouw lunchpauze te beginnen en om je voor te bereiden op je vakantie!

1x

5x

Fletcher Hotels – Heerlijk Overnachten Voucher

3x St. Moriz – een stralend en natuurlijk resultaat Een mooie bruine huid is nog nooit zo makkelijk geweest dankzij UK’s favoriete self tan merk: St. Moriz. De producten van St. Moriz Professional Tanning met olijfolie en vitamine E bruinen de huid niet alleen, maar hydrateren de huid ook. In dit pakket vind je St. Moriz Self Tanning Mousse dark 200ml, St. Moriz Self Tanning Mousse medium 200ml, St. Moriz Self Tanning Lotion medium 250ml, St. Moriz Self Tanning Mitt.

5x

28

LoveDrunky – voor een liefdevollere wereld In de vernieuwende webshop  van LoveDrunky koop je  trendy Mode & Accessoires  met ’n liefdevolle boodschap. Bij ieder item dat je shopt  ontvang je een mooi kaartje  met daarop een inspirerende en liefdevolle tekst.  Wij mogen drie keer een  waardebon t.w.v. €25  weggeven. Neem alvast een  kijkje op www.lovedrunky.nl

Alle Fletcher hotels zijn gelegen op unieke locaties in Nederland zoals in de heuvels van Limburg, aan de kust, op de Veluwe en nabij bruisende steden. Met dit aanbod biedt Fletcher Hotels voor een ieder wat wils. Deze Heerlijk Overnachten Voucher geeft je recht op één overnachting in een van de ruim 70 unieke 3- en 4-sterren hotels inclusief een uitgebreid ontbijtbuffet voor twee personen. www.fletcher.nl

Wilkinson Hydro Silk Bikini – hét multitalent voor jouw bikinilijn

Senscience – gezond en zijdezacht haar

Een trimmer en scheermes in één. De trimmer kan worden ingesteld op 3 verschillende haarlengtes. De 5 CurveSensing mesjes passen zich aan de natuurlijke contouren van je lichaam aan, voor een comfortabele scheerbeurt en gladde huid. Het water geactiveerde serum met marine extracten hydrateert je huid tot twee uur na het scheren.

Een dag zon, zee en strand is heerlijk voor jou, maar niet voor je haar. ’s Avonds moet je jouw haren dus extra goed verzorgen. Dat kan met dit pakket met 2x Purify Shampoo 50ml, Inner Restore Intensif 150ml en Moisturizing Mist 200ml.

10x

HEIM ZOMERACTIE 15 dagen lang elke dag kans! NO-AD – veilig zonnen

Wolky – Let the sun shine!

De producten van NO-AD absorberen snel en zijn waterproof en zweetbestendig. Ze bevatten verzorgende Aloë Vera extracten, vitamine E en cacaoboter. Bovendien zijn de producten hypoallergeen en dus ook uitermate geschikt voor mensen met een gevoelige huid. In dit pakket vind je NO-AD SPF 30 tube 250 ml, NO-AD SPF 15 Spray 250 ml, NO-AD SPF 10 Spray Hawaiian Oil, NO-AD SPF 50 tube 100 ml, NO-AD SPF 30 Splash 100 ml en NO-AD After Sun Gel 100 ml.

5x

J Beverly Hills – verrassingspakket voor je haar

10x

1x

Sunshine Beach by Wolky is om lyrisch van te worden. Warme temperaturen doen verlangen naar verkoeling op het strand. En ook naar een paar sierlijke teenslippers, waarmee je het mulle zand kunt trotseren. Wolky geeft de flipflop een upgrade met een heerlijk voetbed, fijn glanzend leer en controle over de teengrip. Deze Sunshine instapper van €59,95 (in zilver of goud) is exclusief verkrijgbaar bij de WolkySelectPartner. Let the sun sine! www.wolky.nl/Wolky-Select-Partners

J Beverly Hills is een luxueus, elegant en stijlvol merk dat is overgevlogen vanuit Beverly Hills, Amerika. ‘Everyone is beautiful, I only make it obvious’ luidt de quote van oprichter Juan Juan, die wereldsterren als Sandra Bullock en Brad Pitt tot zijn klantenbestand mag rekenen. Het verrassingspakket heeft een waarde van €60.

Byron Bay Suncare – Zin in zon, zee & strand?

Boekenpakket – lekker wegdromen

5x

Wat is er nou lekkerder dan in het zonnetje een boek lezen! In dit boekenpakket vind je twee boeken van uitgeverij De Fontein: De patissier van Parijs en Kookschool d’Amore. Daar kom je de zomer wel mee door!

5x

Met Byron Bay Suncare waan je je direct op tropische stranden. Byron Bay Suncare heeft een heerlijke olie met kokosgeur en zorgt voor een snelle bruining. De unieke formule beschermt, verzorgt en voedt je huid intensief. Byron Bay Suncare is o.a. te koop bij Kruidvat. Dit pakket bestaat uit: Byron Bay Oilspray SPF 15, Aftersun Shimmer Oil en een gave beach bag. www.byronbaysuncare.com

Mijn Geheim – lekker lezen! Elke twee weken ligt er een nieuwe Mijn Geheim in de winkel, maar er is natuurlijk niets zo fijn als de nieuwe Mijn Geheim bij jou thuisbezorgd wordt. Helemaal als het gratis is. Win je deze prijs dan ontvang je gratis 3 edities thuis.

25x

29

Lenette heeft geen klik met haar schoondochter

‘KOMT HET NOG GOED TUSSEN ONS?’ Natuurlijk is Lenette (51) zenuwachtig als haar zoon Len (25) zijn nieuwe vriendin komt voorstellen. Helaas blijkt al snel dat er niet bepaald sprake is van een klik tussen schoonmoeder en schoondochter…

30

kookte ik voor hem, waste ik zijn kleren en gaf ik hem een knuffel als hij dat nodig had. Ik dacht dat ik Len door en door kende en daarom was ik zo verrast toen ik zijn nieuwe vriendin ontmoette. Ik had nooit verwacht dat hij zou kiezen voor een meisje als Dorien…”

Plaatje

“Ze kwam op een zaterdagavond kennismaken. Ik had een pan paella gemaakt – mijn specialiteit – en was best een beetje zenuwachtig. Len nam niet zo snel een meisje mee naar huis, dus moest hij het wel serieus menen met haar. Een kwartier later dan afgesproken kwam ze binnen. Ze had een strak zwart jurkje aan en haar lange, blonde haar krulde over haar schouders. Haar wimpers had ze dik aangezet met mascara en haar lippen waren glanzend roze. Ze liet haar blik door mijn bescheiden woonkamer glijden, voordat ze die uiteindelijk op mij liet rusten. Heel even zag ik iets van schrik in haar ogen, waardoor ik zelf ook een beetje schrok. Had ik me misschien ook moeten opmaken? Of had ik mijn instappers moeten verruilen voor mijn nette laarsjes? Welnee, natuurlijk niet, wees ik mezelf terecht. Misschien is zij je aanstaande schoondochter en dan moet je gewoon meteen laten zien wie je bent! We herpakten onszelf en ik schudde hartelijk haar hand, die nogal slapjes aanvoelde. Haar zware parfum kriebelde in mijn neus.

Tekst: Jet Hoogerwaard – Uit privacy-overwegingen zijn de namen in dit verhaalgewijzigd.

“N

a een lange zaterdagnacht in de kroeg, rolde mijn zoon Len op zondag tegen de middag zijn bed uit. Zingend kwam hij de keuken binnen. Zijn ogen glansden en om zijn lippen speelde een glimlach. ‘Aha, was het zo’n avond? Hoe heet ze?’ vroeg ik meteen. ‘Dorien,’ antwoordde hij glunderend. Vervolgens vertelde hij tot in detail hoe hun ontmoeting was verlopen. De rest van de dag kon hij over niets anders meer praten. Verliefd, tot over zijn oren. Len woont nog thuis, al is hij inmiddels alweer vijfentwintig. Tijdens zijn studie had hij wel een kamer in de stad, maar ook toen was hij zo vaak mogelijk thuis, waar hij zijn sport en zijn vrienden had. En mij. Len was nog geen drie toen zijn vader de benen nam. Dat vond ik prima. Die relatie was toch al één grote vergissing. Het enige goede dat daaruit is voortgekomen, is Len. Ik heb nog wel een paar pogingen gedaan om het contact tussen vader en zoon in stand te houden, maar daar leken ze geen van beiden gelukkig van te worden. Toen ik geen initiatief meer nam, zijn de contactmomenten gestopt. Len heeft nooit meer naar zijn vader gevraagd. De band tussen Len en mij is ijzersterk. Ik was zijn moeder en zijn vader tegelijk. Ik ging met hem crossen op een mountainbike en moedigde hem aan langs het voetbalveld. Ik ging met hem vissen en leerde hem met gereedschap omgaan. En als moeder

Panelverhaal

Die avond werd meteen duidelijk dat Dorien echt een heel ander type is dan ik. Ze is een plaatje, maar er gaat niet veel schuil achter dat mooie uiterlijk. Diepgang heeft ze niet. Toen ik naar haar ambities vroeg, vertelde ze dat ze een groot huis, wat koters en een mooie auto wilde. En genoeg geld om ‘leuke dingen te doen’. Materiële zaken zeggen mij weinig en verder houd ik er ook niet zo van om me zo op te dirken. Maar goed, het is beter om op zoek te gaan naar overeenkomsten in plaats van naar verschillen, bedacht ik. Er zou vast wel iets zijn wat Dorien en mij zou binden.”

Lichaamstaal

“Maar helaas, ik heb nog steeds niets gemeenschappelijks gevonden. Telkens weer doe ik mijn best om een leuk gesprek aan te knopen, maar het wil maar niet vlotten. Ik vraag bijvoorbeeld naar haar werk – ze werkt als instructrice in een sportschool – maar daarover zijn we snel uitgepraat. Naast haar werk spreekt ze graag af met vriendinnen of met Len, maar verder doet ze volgens mij niet veel. Dat vind ik eigenlijk ook niet gek, want het kost vast zeeën van tijd om eruit te zien zoals zij. Als ik haar een vraag stel, geeft ze maar kort antwoord. Tot een echt gesprek komt het nooit, wat ik ook probeer.

‘Dorien vindt het maar niks bij ons thuis’ De laatste tijd laat Dorien bovendien steeds vaker merken dat ze het bij ons thuis maar niks vindt. Ze zegt het niet, maar ik zie het aan haar lichaamstaal. Aan haar handen, die ze afveegt aan haar jurkje als ze iets heeft beetgepakt. Aan haar neus, die ze een beetje optrekt als ze aan tafel schuift. De muizenhapjes die ze neemt, de manier waarop ze de kussentjes verplaatst als ze op de bank gaat zitten… Ik zou bijna met een poetsdoek aan de slag gaan voordat ze komt, of mijn interieur vernieuwen. Ik word gewoon onzeker van haar denigrerende blikken. Len en Dorien zijn nu vier maanden bij elkaar en hij is nog steeds helemaal verkikkerd op haar. Als het aan hem ligt, gaan ze zo snel mogelijk samenwonen. Dat gun ik hem ook. Als hij gelukkig is, ben ik dat ook. Ik zou alleen zo graag een manier vinden om zelf óók gelukkig te worden met mijn schoondochter. Wat moet ik doen?”

Wat zou jij doen als je Lenette was? Dorien klinkt niet als de meest warme persoonlijkheid, maar ik denk dat je het beter maar naast je neer kunt leggen. Als moeder van drie zoons heb ik zo veel meisjes voorbij zien komen, ook meisjes waar ze stapelverliefd op waren. Ik heb elk meisje altijd met respect behandeld, maar pas moeite gedaan voor het opbouwen van een band als ik dacht te zien dat de liefde echt serieus was. Het is nog pril tussen Len en Dorien, kijk het even aan. Blijf vriendelijk, maar forceer niets. Je kunt niets afdwingen. Bovendien, wie weet is het over drie maanden uit en is alle moeite voor niets. Gerry (61) Je hoeft Len en Dorien toch niet altijd thuis te ontvangen? Is het niet eens leuk om met zijn drietjes uit eten te gaan en dan bijvoorbeeld Dorien het restaurant te laten kiezen en regelen? Je hoeft niet per se een gesprek aan te knopen over haar hobby’s, je kunt over van alles en nog wat praten. Vraag naar haar familie, haar jeugd. Vraag naar wat ze het liefste eet, dan kun je dat eens proberen te maken. Trouwens, het is toch zo dat jullie in ieder geval één gezamenlijke interesse hebben waar je over kunt praten? Dat is Len! Mieke (30) Het is dat Len je enige kind is, anders had je er misschien niet zo zwaar aan getild. Ik begrijp wel dat je ermee zit, maar is het echt zo erg om er wat energie in te steken? Praat er eens met Len over, misschien kan hij bemiddelen en heeft hij ideeën over hoe Dorien kan benaderen. En laat je vooroordelen varen, want volgens mij oordeel jij enkel op wat je ziet. Je weet niet wat er allemaal in dat mooie hoofdje schuilgaat als je daar geen energie in steekt en blijf je conclusies trekken die misschien niet juist zijn. Anika (41) Wil jij ook graag advies geven? Ga dan naar www.mijngeheim.nl, lees alvast het panelverhaal van volgende keer en geef advies. De leukste reacties verschijnen ook in het blad.

Lenettes reactie: Anika ‘s reactie kwam binnen. Het is waar, op de eerste avond had ik al mijn oordeel over Dorien klaar en haar al in een hokje geplaatst. Afwachten vind ik geen optie. Hoeft ook niet, want Len heeft voor mijn verjaardag in juli een weekendje weg geregeld. Mijn beste vriendin gaat mee, Dorien ook. Ik wil wat nieuwe kleding kopen voor de gelegenheid en ik denk erover om haar mee te vragen. Kan ze me advies geven, als ze wil. Hopelijk dé manier om elkaar beter te leren kennen.

31

Michelle overwon haar eetstoornis

‘SOMS HUILDE IK ME OMDAT IK ME ZO E Wat bij Michelle (23) begon met gezond eten, sloeg zes jaar geleden om in anorexia. Op haar negentiende werd ze met ernstig ondergewicht opgenomen in een kliniek, waar ze de confrontatie met haar eetstoornis aanging. Tekst: Hendriëlle de Groot – Foto’s: privébezit

“I

k accepteer mijn lichaam nu. Maar een paar jaar geleden was dat heel anders. Zelfs als het hartje zomer was, liep ik nog in een lange broek en T-shirts met korte mouwen droeg ik nooit. Toen ik anorexia had, was ik heel dun. Als ik een topje droeg, zag iedereen mijn aderen en pezen lopen, omdat die opgezwollen waren door de warmte. Mijn benen waren net luciferhoutjes. De basis voor mijn eetstoornis werd al in mijn jeugd gelegd. Ik was een vrolijk kind, met een duidelijke eigen mening, maar op de basisschool veranderde dat. Ik werd buitengesloten door mijn klasgenoten en mocht niet meedoen met spelletjes. Het ergste was nog wel dat ze na de gymles mijn kleren onder de douche gooiden. Ik fietste dan in mijn sportkleding naar huis, met het druipnatte spul in een tas. Van een spontane meid veranderde

32

ik in een onzeker, verlegen kind. Ik trok me terug, durfde niet langer zelf op mensen af te stappen en was bang dat iedereen naar me keek. Toen ik naar de middelbare school ging, stopte het pesten. Maar toch voelde ik me ongelukkig. Ik was onzeker over mijn lichaam. Dik ben ik nooit geweest – ik had eerder een sportieve bouw – maar ik vergeleek mezelf met heel dunne meiden, niet met klasgenoten die ook een vrouwelijk figuur hadden. Daarnaast had ik een laag zelfbeeld. Ik vond helemaal niets leuk aan mezelf en had steeds bevestiging van andere mensen nodig. Mijn toenmalige vriend vond lang haar leuk, dus liet ik het lang groeien. Ik werd geleefd, in plaats van dat ik zelf keuzes maakte. Ik piekerde veel en werd steeds somberder. Soms huilde ik mezelf in slaap, omdat ik me zo ellendig voelde. En als

ik wakker werd, zag ik al op tegen de dag die voor me lag. Van leuke dingen kon ik niet genieten. Toen ik mijn mbo4diploma sociaal-cultureel werk had gehaald, was ik daar niet zo blij mee als mijn klasgenoten. Zij waren heel enthousiast, maar mij deed het eigenlijk niet zo veel.”

Stiekem wegen

“Ik had het gevoel dat ik geen controle kon krijgen over mijn leven, dat alle negatieve dingen mij maar overkwamen. Tegelijkertijd wilde ik van dat depressieve gevoel af. Op mijn eetpatroon kon ik vast wél grip krijgen, dacht ik, en ik besloot zo gezond mogelijk te gaan leven. Ik was al een paar jaar aan het ‘rommelen’ met eten, bijvoorbeeld door geen snoep meer te eten. Nu schrapte ik dierlijke producten van het menu en meed ik suikers, vetten en zout. Terwijl mijn vriend lekker van een Magnum genoot, zat ik een stengel bleekselderij of een appel te knagen. Het feit dat ik al dat ongezonde eten kon weerstaan, gaf me een sterk gevoel. Tijdens mijn werk in de zorg bewoog ik al veel, maar zodra ik thuiskwam, wandelde ik nog vijf tot acht kilometer met mijn hond. Niet op mijn

Persoonlijk

MEZELF IN SLAAP, O ELLENDIG VOELDE’ dooie gemak, maar in een rap marcheertempo. Thuis ging mijn hond lekker in haar mand liggen, maar dan moest ik nog opruimen, afwassen, dweilen en de was doen. Op mijn werk stond een weegschaal voor de bewoners. Daar was ik niet bij weg te slaan, al moest ik me wel heel stiekem wegen. Hoe meer ik afviel, hoe meer ik aan eten dacht. Als ik een snoepje aannam van een bewoner, hoeveel calorieën moest ik dan ‘compenseren’? Als er iemand jarig was en er op taart getrakteerd werd, wat moest ik dan zeggen? Als ik in de spiegel keek, zag ik wel dat ik dun was. Maar de ernst van de situatie drong absoluut niet tot me door. Mijn energieniveau daalde ontzettend, maar toch voelde ik de vermoeidheid amper. Als je veel ondergewicht hebt, is er weinig ruimte voor gevoelens. Je lichaam staat in de overlevingsstand en moet alle zeilen bijzetten. Emoties hebben dan geen prioriteit.”

Klap

“Op een dag moest ik op gesprek komen bij de manager van de zorginstelling. Mijn vader was er ook bij, omdat ik zelf nog maar weinig informatie kon opnemen.

33

‘In de kliniek moest ik elke week minstens een halve kilo aankomen. Doodeng vond ik dat’ De manager adviseerde me dringend om eerst aan mijn eigen gezondheid te gaan werken. Ik moest per direct stoppen met mijn leerwerkplek. Vooraf was ik al bang geweest dat er iets ernstigs besproken zou gaan worden, maar toch was dit nieuws een klap in mijn gezicht. Mijn werk was mijn alles, daar ging al mijn energie naartoe. Als dat wegviel, wat had ik dan nog? Wat moest ik dan gaan doen? Mijn ouders namen me mee naar de huisarts. Het gesprek had hen wakker geschud. Ze zagen al langere tijd dat het niet goed met me ging, maar hadden niet in de gaten gehad dat het zó erg was. De huisarts verwees me door naar een diëtiste. Vlak na dat consult ging ik samen met mijn vriend op vakantie naar Frankrijk. Toen ging het pas echt mis. Van de diëtiste had ik een eetlijst meegekregen, maar daar hield ik me totaal niet aan. De hele ochtend was ik in het zwembad te vinden, terwijl ik een hekel heb aan zwemmen. Vervolgens at ik een minimale lunch en maakten we ’s middags nog een stevige wandeling, tot de blaren op mijn voeten stonden. Toen we weer thuiskwamen, schrokken mijn ouders zich kapot. Ondanks de eetlijst, was ik nog meer afgevallen. Achteraf vertelde mijn vader dat zijn hart op dat moment in

34

duizend stukken was gebroken. Ook mijn vriend werd zich toen pas bewust van de ernst van mijn eetstoornis. Ze hebben er toen vaart achter gezet. Een week later kon ik terecht bij een psycholoog. Zij verwees me al snel door naar Emergis, een gespecialiseerde instelling voor mensen met een eetstoornis. Negentien jaar was ik toen.”

Tijdens een oefening moest ik de omtrek van mijn middel schatten met behulp van een touwtje. Toen we echt gingen meten, ontdekte ik hoe vertekend mijn lichaamsbeeld was. Ik schatte mijn lichaam veel breder in dan het in werkelijkheid was. Het aankomen vond ik erg moeilijk: elke week minstens een halve kilo. Ik wist dat het moest, omdat ik ruim vijftien kilo ondergewicht had, maar toch vond ik het doodeng.

Kliniek

“De eerste dag van mijn opname staat me nog helder voor de geest. Mijn vader zette me af op de parkeerplaats, met mijn koffer. Ik wilde niet dat hij mee naar binnen zou gaan. Een therapeute nam me mee naar een kamer, waar al mijn groepsgenoten zaten. Nu kwam alles bij elkaar: de angst om aan te komen, vreemde mensen en therapie. Ik voelde me alleen, ver weg van mijn vertrouwde omgeving. Ik was in een andere wereld beland, een soort dorp met alleen maar psychiatrische patiënten. Buiten de kliniek had ik bijna geen contacten meer. Het nieuws volgde ik niet, vriendschappen zette ik op een lager pitje. Ik schaamde me, omdat ik in een kliniek was beland. Ik was nog maar een fractie van wie ik ooit was geweest, letterlijk en figuurlijk. In de kliniek volgde ik verschillende therapieblokken, zoals bijvoorbeeld psychomotorische therapie.

Ik was bang dat ik door zou schieten naar overgewicht. Het verlangen om ooit moeder te worden, heeft me erdoorheen gesleept. Dat had ik groot op een whiteboard in mijn kamer geschreven.”

Zelf doen

“Na zes maanden in de kliniek had ik er genoeg van. Ik wilde zo snel mogelijk mijn normale leven weer oppakken: samenwonen en aan het werk. Mijn ontslag heb ik min of meer afgedwongen. De therapeuten waren het er niet mee eens. Ze dachten dat ik er nog niet klaar

Nu in de winkel! voor was om naar huis te gaan. Zo veel meiden vallen dan terug. Maar ik was het zo beu om in een zieke omgeving te zitten, dat ik dit heb doorgezet. Pas na mijn ontslag, in februari 2014, begon mijn herstel écht. Ik vergelijk het weleens met autorijden. Als je rijles neemt, zit er altijd een instructeur naast je. Je moet zelf rijden, maar hij is er nog wel om je te begeleiden of in te grijpen. Maar op een gegeven moment moet je het zelf gaan doen. Ook de enge dingen, zoals de snelweg. Zo is het ook als je uit behandeling gaat. Niemand

eetstoornis met hen heeft gedaan. Ik wil wel dat het de waarheid weerspiegelt, dus niet alleen maar mooie verhalen over mensen die genezen zijn. Ik wil ook laten zien: wat gebeurt er op dat moment in je hoofd? De resultaten wil ik verwerken in een boekje en dat als voorlichtingsmateriaal aanbieden aan scholen. Wat ik wil benadrukken, is dat een eetstoornis niet over eten gaat, maar over de problemen die daarachter zitten. Bijvoorbeeld onzekerheid, perfectionisme of een laag zelfbeeld. Voor mij was het

‘Natuurlijk voel ik me nog weleens dik of opgeblazen, maar welke vrouw heeft dat nu niet?’ vangt je op, je moet zelf eten en zelf keuzes maken. Het kostte veel moeite en energie om niet terug te vallen in mijn oude patroon. Vertrouwen houden in mezelf was het moeilijkste.”

Project

“Om andere mensen met een eetstoornis te steunen en te motiveren, ben ik een blog gaan bijhouden. Tegelijkertijd is het een manier om mijn eigen ervaringen te verwerken. In mijn blogs geef ik tips of houd ik dagboekjes bij. Ook ben ik begonnen aan een project, waarmee ik wil laten zien hoe een eetstoornis in elkaar zit. Met een fotoreportage, een schilderij of een tekening laten mensen zien wat een

een manier om de realiteit te ontvluchten. Ik kon niet omgaan met mijn problemen in de echte wereld en vluchtte in een schijnwereld. Ik kan nu zeggen dat ik volledig van mijn eetstoornis af ben. Tijdens de therapie heb ik veel geleerd over mezelf. Je breekt jezelf eerst helemaal af, om jezelf vervolgens weer op te bouwen. Ik sta nu steviger in mijn schoenen. Natuurlijk voel ik me weleens dik of opgeblazen, maar welke vrouw heeft dat nu niet? Ik accepteer mezelf en mijn lichaam nu. Dit is wie ik ben, daar verander ik niks aan. Het is goed zo.” Meer weten over Michelle? Kijk op: www.findyourflow.nu.

11 persoonlijke

levensverhalen • Geborgenheid vinden bij je tweede moeder • Pijn bij het vrijen • Een spirituele zoektocht • Stiefkind zijn • Het verdriet als je kind uit het leven stapt en nog veel meer! Mijn Geheim Special, het tijdschrift vol levensverhalen koop je voor maar €2,95. Mijn Geheim Special 16/04 ligt van 2 juni t/m 13 juli in de winkel

‘ALLES GAAT HIER LANGZAAM’ Wereldvrouwen vertellen over de verschillen tussen Nederland en het nieuwe land waar ze nu wonen. Deze keer: Annemiek van de Laak (27) in Zuid-Afrika. “Je ziet hier nergens een blanke serveerster of caissière.” Tekst: Miranda Birney – Foto’s: privébeeld

Wereldvrouw

Hoe ben je in Zuid-Afrika beland? “Twee jaar geleden liep ik tijdens mijn studie social work stage in Kaapstad en daar ontmoette ik mijn Italiaanse vriend. Ik zou maar tijdelijk in Zuid-Afrika verblijven, maar soms is iemand te leuk om te laten lopen. Daarom ben ik na mijn studie weer teruggegaan. Ik heb nu een baan in Kaapstad en een werkvisum voor vier jaar.” Is de manier van werken daar heel anders dan in Nederland? “Men werkt hier in een tempo alsof het altijd zomer is. Tijdens mijn stage kreeg ik een lijst met werkzaamheden bedoeld voor een week, maar ik was er al na een halve dag mee klaar. Alles gaat hier langzaam en soms is dat best irritant. Ik wilde laatst even een bankrekening openen, maar daar was ik ruim anderhalf uur zoet mee. Alleen maar voor een paar handtekeningen!” Dat klinkt meer als een organisatorisch probleem? “Absoluut! Kijk bijvoorbeeld naar het openbaar vervoer. Bushaltes zijn er niet. Er rijden minibusjes die helemaal volgepropt worden tot er niemand meer bij kan. De bestuurder roept wat en daaruit moet je opmaken waar hij naartoe rijdt. Het Afrikaans lijkt op Nederlands, maar als men snel praat, kan ik er niks van verstaan. Het is trouwens wel een grappige taal. Een stoplicht noemen ze hier robot, dus als ze je de weg wijzen, zeggen ze: ‘Ga links by die robot.’” Zuid-Afrikaanse mensen zien er toch heel kleurrijk uit? “De traditionele Afrikaanse kleding is inderdaad heel kleurrijk, maar Kaapstad is echt een wereldstad en op straat zijn de meeste mensen gewoon Europees gekleed. Het enige wat opvalt is dat Afrikaanse vrouwen over het algemeen meer rondingen hebben dan Nederlandse vrouwen. Dat laten ze ook graag zien als ze

op stap zijn. Eigenlijk heb je hier twee extremen: of men is heel erg gefocust op sport en heeft een slank, atletisch lichaam, of men is moddervet. En Afrikaanse mannen kunnen in het uitgaansleven soms wat opdringerig zijn. Als je een praatje maakt en je wilt verder niks met die man, dan moet je daar heel duidelijk in zijn.” Waar moest je zelf het meest aan wennen hier? “Je kunt in Kaapstad ’s avonds beter niet alleen over straat lopen. In het eerste halfjaar dat ik hier woonde, ben ik twee keer overvallen en dat maakt dat je wel voorzichtig wordt. Als ik ’s avonds iets leuks wil doen, ben ik afhankelijk van een auto of taxi, dus ik moet alles vooruit plannen. Terwijl ik het juist leuk vind om even spontaan ergens naartoe te gaan.” In 1990 is de apartheid opgeheven. Wat merk jij daarvan? “Je ziet hier nergens een blanke serveerster of caissière. Blanken bekleden over het algemeen nog steeds de betere functies, en zwarte en gekleurde mensen doen het laagbetaalde werk. Je hebt hier heel simpele banen, zoals parkeerwachters die niks anders doen dan iemand naar zijn auto brengen, of mensen die je boodschappen inpakken. Ook geeft men niet snel een weerwoord, enkel vanwege het feit dat je blank bent. Zelfs tussen gekleurde en zwarte mensen bestaat een onderlinge hiërarchie. Ik kan daar niet aan wennen, want voor mij is iedereen gelijk.” Zo te horen wil je hier niet de rest van je leven blijven… “Zolang je jong bent, is het hier superleuk, want er is altijd iets te doen. Ik woon heerlijk aan zee, waar je kunt surfen, skydiven en paragliden, en er zijn volop festivals en hippe food markets. Maar als ik ooit een gezin wil stichten, dan woon ik liever ergens waar het veilig is!”

37

Tegen alle verwachtingen in koos Monique vo

‘FYSIEK BEN IK BLIND ZIE HEM MET MIJN Het zou het scenario van een film kunnen zijn: blinde, werkloze jonge vrouw raakt zwanger van haar grote liefde, die pertinent geen kinderen wil en haar zal verlaten als ze voor haar ongeboren baby kiest. Het overkwam Monique (40). Ze koos voor haar kind en werd de beste moeder die haar zoon zich maar kon wensen. Een verhaal over beperkingen, mogelijkheden maar bovenal over grenzeloze moederliefde. Tekst: Pantoef Foto’s: Jill Bertels / Uitgeverij van Halewyck en privé-archief

R

obin, de zoon van Monique, vierde begin deze maand zijn vijftiende verjaardag. Een stoere gast, die net zoals alle andere tieners zijn schoenen in de gang gooit als hij thuiskomt en mort over zijn overbezorgde, zeurende moeder. Wat dat betreft is er geen enkel verschil met tieners van ziende ouders. Monique: “Robin is mijn zoon, niet mijn begeleider. Ik zorg voor hem, hij niet voor mij.” Monique wordt op 27 januari 1976 geboren als eerste kindje van haar piepjonge, smoorverliefde ouders. Haar vader is twintig jaar wanneer Monique ter wereld komt, haar moeder net achttien. Moniques moeder zal later nog twee kinderen krijgen, een jongen en opnieuw een meisje. Monique: “Mijn ouders waren dolblij toen ze me kregen en alles leek in orde te zijn met mij. Wel had ik veel last van tranende oogjes. Mijn mama, zelf kind uit een gezin van twaalf, had dat nog nooit gezien en maakte zich ongerust. Haar bezorgdheid werd door familie en artsen afgewimpeld en ik kreeg alleen wat oogdruppels voorgeschreven. Een vreselijk fout, want vier maanden later bleek dat mijn moeder gelijk had en dat er wel degelijk iets helemaal mis was met mijn oogjes. De voorgeschreven oogdruppels hadden de zaak geen goed gedaan, sterker nog, ze hebben het proces van blindheid zelfs bevorderd.”

Onzekere tijden

Monique blijkt de aandoening congenitaal glaucoom te hebben, een aangeboren oogziekte (zie kader) die als gevolg verlamming van de oogzenuw zal veroorzaken. Monique: “Ik bleek

38

Persoonlijk

ue voor haar ongeboren kind

ND, MIJN

MAAR IK OREN’

de eerste baby in België te zijn waarbij deze aandoening was geconstateerd en van heinde en verre kwamen dokters om me te bekijken en te onderzoeken. Onderzoeken en operaties volgden elkaar snel op en de eerste anderhalf tot twee jaar van mijn leven verbleef ik bijna onafgebroken in ziekenhuizen. Ik was meer in het ziekenhuis dan thuis. Ook later toen ik naar school moest, was ik vaak afwezig door ziekenhuisbezoeken en opnames. Ik moest veel lessen verzuimen. De nonnen die lesgaven op de reguliere school konden niet zo goed met mij en mijn aandoening omgaan en mijn ouders besloten me naar een school voor blinde en slechtziende kinderen te sturen. Het was voor mijn ouders een moeilijke beslissing, maar achteraf gezien de juiste. Op vierjarige leeftijd kwam ik zodoende terecht bij Instituut Spermalie in Brugge, een internaat waar ik ook zou gaan wonen. Helaas wist ik dat van tevoren niet. Mijn ouders hadden me wijs gemaakt dat we alleen even zouden gaan kijken bij mijn nieuwe school, maar al snel bleek dat ik moest blijven en niet mee naar huis mocht. Mijn ouders gingen weg en ik bleef alleen achter. Ontroostbaar was ik, ik bleef maar huilen. Andere kindjes probeerden me te troosten. Ze waren heel lief voor me en zeiden dat het echt leuk was op school en dat ik niet zo moest huilen. Ik moest gewoon wennen aan mijn nieuwe woonplaats en dat lukte ook wel, maar ik vond het internaat in het begin wel heel vreemd. Het was zo druk en er waren zoveel andere kinderen. Ik miste mijn eigen bed thuis niet, maar wel mijn ziekenhuisbed waar ik me in kon verstoppen en

alleen kon zijn. Maar uiteindelijk werd instituut Spermalie mijn thuis. Ik woonde er vanaf mijn vierde en zou er tot mijn negentiende blijven.”

Leven met een beperking

Moniques zicht wordt niet beter, haar situatie gaat snel en onverbiddelijk achteruit. Ondanks alle behandelingen en operaties worden haar ogen steeds slechter. Wanneer Monique vijf jaar oud is, springt het netvlies van haar rechteroog en wordt ze blind aan dit oog. Ze raakt in

‘Robin is mijn zoon, niet mijn begeleider. Ik zorg voor hem, hij niet voor mij’ paniek, maar kan gelukkig nog zien met haar linkeroog. Helaas is niet te voorkomen dat ook haar linkeroog steeds slechter wordt. Op elfjarige leeftijd verliest Monique ook het zicht in haar andere oog en moet ze accepteren dat ze nooit meer zal zien. Monique: “Ik ging voelen met mijn handjes. Wat hielp was dat ik omgeven was door andere kindjes die ook een beperking hadden. De kleintjes met een visuele beperking hielpen

39

2.

1. Monique (rechtsvoor) met haar ouders, broer Mario en zus Wendy 2. Genieten bij Kindertheatergezelschap De Dozijntjes

1.

elkaar en ik leerde ook veel van andere kinderen. Zo kon ik bijvoorbeeld mijn kleding herkennen door in de zoom van een kledingstuk een knoopje in een bepaalde vorm te naaien zoals een driehoekje of een bloempje. Ook ontdekte ik de

‘Kiezen voor mijn kind betekende helaas afscheid nemen van mijn grote liefde’ waarde van echolocatie (Techniek die dieren – o.a. walvissen – toepassen om hun omgeving te kunnen ‘zien’ en ook gebruikt wordt door visueel beperkte mensen. Blinde mensen maken klikgeluidjes met hun tong, knippen met de vingers en tikken met de tenen op de vloer en vervolgens luisteren ze naar de echo’s om hun omgeving in kaart te brengen, red.), en het waarnemen en aanvoelen van luchtstromen. Een

3.

ontmoeting die heel bepalend is geweest voor mijn verdere leven en de manier waarop ik om zou leren te gaan met mijn eigen beperking was de kennismaking met Pascal, een jongetje dat een tumor in zijn hoofd had. Voordat hij geopereerd zou worden kwam hij al kennismaken op het internaat, zodat hij zou kunnen zien waar hij zou gaan wonen, want na zijn ingreep zou hij blind zijn. Het was een stoer, vrolijk jongetje vol bravoure en levenslust, maar toen hij na zijn operatie inderdaad blind bleek te zijn geworden en bij ons op school kwam, was hij compleet veranderd. Hij werd extreem angstig en was bang voor alles. Hoewel wij, de andere kinderen, hem van alle kanten probeerden te helpen, hem vasthielden en begeleidden bij zijn dagelijkse

Congenitaal glaucoom Congenitaal glaucoom is een aangeboren oogziekte, die verlamming van de oogzenuw veroorzaakt. ‘Congenitaal’ betekent aangeboren en ‘glaucoom’ geeft aan dat de druk binnen in het oog te hoog is. Onder normale omstandigheden zijn de voorste en achterste

40

oogkamer gevuld met kamervocht, dat afgevoerd wordt naar de bloedsomloop. Glaucoom ontstaat wanneer er onvoldoende afvloeiing is van dat vocht. Bij een baby zal het oog door de verhoogde bloeddruk veel groter dan normaal en troebel

worden. Blijft de oogdruk hoog, dan sterven de oogzenuwvezels onherstelbaar af. Behandeling van de aandoening is moeilijk. Ingrepen die in de jaren zeventig en begin jaren tachtig werden uitgevoerd, bleken vaak niet succesvol. Hoewel de ziekte nog steeds moeilijk behandelbaar is, geven de huidige behandelmethoden een beter resultaat.

Persoonlijk

3. Robin is net geboren 4. Monique geeft Robin zijn eerste badje

leven, durfde hij niet los te laten. Letterlijk. Hij trok zich terug en deed 4. amper nog ergens aan mee op school. Hij leek in niets meer op het vrolijke kind dat hij voor de operatie was geweest. Ik schrok enorm van zijn persoonsverandering en op dat moment wist ik zeker dat mij dat nooit zou overkomen. Ik wilde geen bang mens worden, dat zou ik niet laten gebeuren. Ik nam me voor mijn leven niet te laten beheersen door mijn beperkingen, maar juist te gaan genieten van de dingen die ik nog wel zou kunnen. Het werd mijn levensmotto en gaf me kracht ook toen ik jaren later voor de zwaarste beslissing van mijn leven kwam te staan.”

Vrouw en moeder

De jaren verstrijken en Monique wordt volwassen. Ze groeit op in het internaat, gaat naar school, beoefent haar grote hobby’s toneelspelen en zingen bij de kindertheatergroep De Dolfijntjes en gaat op achttienjarige leeftijd op zichzelf wonen. In een huisje op het terrein van de school begint Moniques zelfstandige leven. Zelfontplooiing is belangrijk voor haar. Monique wil de wereld ontdekken. Het kleine meisje is een evenwichtige, zelfbewuste vrouw geworden. En dan dient de liefde zich aan. Moniques prins op het witte paard verschijnt, met verstrekkende gevolgen… Monique: “Ik ontmoette de man van mijn dromen rond mijn tweeëntwintigste. Het was bij het sporten, ik speelde toen torbal, een sport die speciaal is ontwikkeld voor mensen met een visuele handicap (zie kader op blz. 42). Mijn zwangerschap was niet gepland, ik raakte totaal onverwacht in verwachting. Ik wist dat mijn vriend geen kinderen wilde. Nu niet en later ook niet. Hij was daar heel duidelijk over geweest. In eerdere gesprekken had hij mij al duidelijk laten

weten dat hij nooit papa wilde worden. Misschien zou zijn mening veranderen als hij hoorde dat ik in verwachting van hem was? Het was hopen tegen beter weten in, want eigenlijk wist ik het wel. Hij wilde geen vader worden en vroeg me te kiezen tussen hem, onze relatie en ons ongeboren kind. Boos was ik en intens verdrietig. Kiezen voor mijn kind betekende afscheid nemen van mijn lief. Ik was compleet de kluts kwijt. Raakte helemaal in de war. Ik, een kindje? Zelf een baby opvoeden, kon en wilde ik dat? Hoewel de twijfel me aan alle kanten besprong wist ik het antwoord op deze vraag wel. Ja, dit kindje was zeer gewenst en ja, ik wilde dolgraag moeder worden. Mijn hele leven was ik al dol op kinderen geweest.

‘Ik nam me voor de best mogelijke moeder te worden voor het kwetsbare wezentje dat in mijn buik groeide’ Kinderen en ik, dat gaat heel goed samen. Kleine kinderen hebben de spraak dan nog wel niet, maar ze zeggen zoveel en ik begrijp hen heel goed. En hoewel ik niet direct verwachtte ooit zelf moeder te worden, had ik stiekem toch altijd een kinderwens gehad. Dit was mijn baby’tje, ik was verantwoordelijk en zou voor hem of haar zorgen. Met heel mijn hart koos ik voor mijn kindje en ik nam me voor de best mogelijke moeder te worden voor het kwetsbare wezentje dat in mijn buik groeide.”

Een leven als moeder

Monique brengt op verzoek van haar lief een bezoek aan een Centrum voor Verantwoord Ouderschap. De psychologe van het centrum waar Monique mee praat, merkt al heel snel dat Monique, in tegenstelling tot haar vriend, het kindje heel graag wil houden en helpt Monique om haar eigen gevoel te volgen. Het is ook deze psychologe die, wanneer Moniques beslissing om het kindje te houden vaststaat, de zwangerschapsbegeleiding doet. Monique: “De gesprekken die ik voerde met de psychologe

41

waren heel intensief en ontzettend belangrijk voor me. De psychologe leerde me om te gaan met mijn enorme liefdesverdriet en de keuze van mijn ex-lief, maar ook om ten volle te genieten van mijn zwangerschap. En dat deed ik ook met volle teugen. Ik wilde het wel van de daken schreeuwen, maar ik besloot het in het begin alleen te vertellen aan de mensen die het dichtste bij me stonden. Voordat ik het mijn ouders en vrienden vertelde, nam ik contact op met mijn professor-oogarts. Pas toen zij me verzekerde dat mijn visuele beperking absoluut niet erfelijk was en dat medisch gezien alles ok was, durfde ik het mijn vader en moeder te vertellen. Ik zei hen dat ze opa en oma zouden worden en vertelde hen ook dat ik de opvoeding alleen zou doen. Mijn vader had het daar wel moeilijk mee, zijn eigen vader overleed toen hij veertien was dus hij wist hoe het voelde om een vader te moeten missen. Mijn moeder reageerde heel positief: ‘Ons Monique, die kan dat, die heeft geen vent nodig,’ zei ze trots. Zo langzamerhand kwamen ook buren, kennissen en andere familieleden te weten dat ik een kindje verwachtte dat ik alleen zou gaan opvoeden. De reacties barstten los en vele waren negatief. Ik verbaas me er tot op de dag van vandaag over hoe hard en respectloos mensen kunnen zijn. Natuurlijk was er logischerwijs ook oprechte bezorgdheid over hoe ik het zou gaan rooien en dat begreep ik heel goed, maar sommige uitlatingen waren echt krenkend. Er waren mensen die simpelweg vonden dat ‘iemand als ik’ geen kinderen zou mogen krijgen, ze gingen er direct al van uit dat het helemaal mis zou lopen met mijn kindje, met mij als moeder. Een aantal zogenaamde vrienden verloor ik, ze konden niet achter mijn keuze staan en besloten uit mijn leven te verdwijnen. Een van

Torbal Torbal is de nietParalympische variant van goalbal, een sport die speciaal is ontwikkeld voor mensen met een visuele handicap. Elk team bestaat uit drie veldspelers. Met een onderhandse worp tracht

42

men de rinkelbal, een 750 gr zware bal met een belletje erin, in het doel van de tegenstander te rollen. De tegenpartij probeert de bal op het gehoor te oriënteren en uit het doel te weren door met het lichaam het doel af te schermen. Torbal combineert techniek met kracht en concentratie.

1.

de mensen die het meest sceptisch waren en het contact destijds verbrak, heeft me jaren later weer opgezocht en haar excuses aangeboden. Onze vriendschap is 3, tot mijn grote vreugde hersteld en inmiddels helpt ze me waar en wanneer ze maar kan.”

Van baby naar tiener

Op 4 mei 2001 bevalt Monique van een gezonde zoon. Ze noemt hem Robin. Robin betekent roodborstje in het Engels, een vogeltje dat zijn vleugel uit kan slaan. Monique licht de vader van Robin in, maar deze blijft bij zijn beslissing. Hij wil geen rol spelen in het leven van zijn kind en doet dat tot op de dag van vandaag niet. Robin weet wie zijn vader is en heeft hem een paar keer gezien, maar daar blijft het bij. Monique: “Vanaf het moment dat Robin ter wereld kwam, draaide mijn hele bestaan om hem en ik vond dat geweldig. Ik ging leven in het ritme van mijn kind. Ik vond een prettig huisje dat geschikt was voor ons samen en maakte de woning helemaal kindproef. In de begintijd toen Robin nog klein was, leek mijn woonkamer op een grote box. De vensterbanken waren afgeplakt met zachte stof, een salontafel stond er niet en alles was zacht. Veiligheid, hygiëne en comfort zijn altijd het belangrijkste voor me geweest. Ik kreeg een gezinshelpster toegewezen om me bij de moeilijkste dingen te helpen, maar eigenlijk ging het moederen me al heel snel best makkelijk af. Ik ben heel praktisch ingesteld en voor elk nieuw probleempje vond ik wel een oplossing. Het zorgen voor kinderen zit me echt in het bloed, het is een natuurlijke gave en misschien heb ik in al die jaren ook wel veel opgestoken van alle mensen om me heen die mij destijds verzorgden. Vanaf het moment dat Robin ging

Persoonlijk

1. Op vakantie aan zee 2. Zomerkamp in Oostenrijk 3. Aan het werk bij Radio 2 Nationaal. Monique met haar blindengeleidehond Xena

kruipen ging ik altijd letterlijk op zijn hoogte zitten. Ik liet hem alles voelen, stopte speeltjes in zijn handen en benoemde ze. Voor het huishouden kreeg ik schoonmaakhulp en gezinshulp, maar veel deed ik zelf. Toen Robin achttien maanden was, verhuisden we naar Brugge. Ik vond een huis recht tegenover een school en een kinderspeeltuintje en schatten van oppasouders. Ook vond ik het prettig voor Robin dat de Bruggenaren niet opkeken van visueel beperkte mensen. Doordat het instituut Spermalie in Brugge zit, zijn de inwoners van deze plaats gewend aan slechtzienden en blinden. In het begin liep ik met een taststok en Robin in mijn rugdrager, later zette ik Robin in de buggy en had ik mijn geleidehond naast me. Het ging goed met ons en we redden ons prima samen.” 2,

Trotse moeder

Robin gaat graag naar school en doet het goed. Inmiddels is hij een stoere tiener van vijftien. Monique: “Mijn ervaring is dat klasgenootjes zelden moeite hadden met mij, veel vaker waren het de ouders die negatief reageerden. Ik denk dat volwassenen eerst mijn blinde ogen zien en dan pas de vrouw die ik ben. En dat is jammer. Daarmee doen ze mij tekort. Ik ben vrouw, moeder en ja, ook blind. Dat ik met mijn beperking een kind opvoed heeft consequenties en vergt aanpassingen natuurlijk, maar elke keuze heeft consequenties. Mijn leven is niet anders dan dat van anderen. Ik zie niet, dat is alles. Zo herinner ik me dat ik thuis visite had en ik plotseling zei dat Robin die cd’s die hij uit de hoesjes had gehaald beter terug in de doosjes kon stoppen. Mijn bezoek was verbijsterd, zij had helemaal niet gezien wat er gebeurde, maar ik had het allang gehoord. Ik zie hem met mijn oren. Toen Robin groter werd, merkte hij steeds meer dat zijn moeder anders was dan andere

moeders. Dat kwam vooral omdat leerkrachten en hun ouders vragen hadden over mijn visuele beperking. Ik weet niet waarom, maar zelfs vreemde mensen vonden het nodig om dingen tegen Robin te zeggen, zelfs waar ik bij was. Dan stonden we op de bus te wachten en dan zei een vreemde tegen Robin: ‘Goed voor je mama zorgen hoor!’ Als ik dat hoorde werd ik heel boos. Robin is mijn verzorger niet, ik ben zijn moeder, ik zorg voor hem. Het is belangrijk dat hij kind kan zijn en kan opgroeien als kind. Het was mijn beslissing om Robin op de wereld te zetten en ik ben nog elke dag blij met de keuze die ik gemaakt

‘Robin schaamt zich niet voor mij en dat is voor mij de mooiste beloning. Als ik zijn knuffel voel, ben ik gelukkig’ heb. Ik heb een prachtige zoon en ben vreselijk dankbaar dat ik hem heb mogen krijgen. Robin en ik zijn stapelgek op elkaar en we laten elkaar dat merken. Zelfs al zou de koning naast ons staan, dan nog zou Robin mij vastpakken en een knuffel geven. Ik ben gewoon zijn moeder. Hij schaamt zich totaal niet voor mij en dat is voor mij de mooiste beloning. Als ik zijn knuffel voel, ben ik gelukkig.”

Het boek Graag zien, Blinde mama | Sterke vrouw is verschenen bij uitgeverij van Halewyck en onder andere verkrijgbaar bij bol.com. Kijk voor meer info op: www.vanhalewyck.be/boek/ graag-zien of op Facebookpagina: facebook.com/ graagzienblindemamasterkevrouw/ Er is ook een luisterboek dat door Monique zelf is ingesproken. Het luisterboek is o.a. verkrijgbaar via de Luisterbib in België.

43

Mijn man kreeg Alzheimer op z’n 47ste

‘HIJ LEEFT NOG, MAAR IK BEN Als Erwin, de man van Evelien (45), steeds vergeetachtiger wordt, denkt niemand in de eerste instantie aan Alzheimer. Daar is hij met 47 jaar immers veel te jong voor. Totdat het tijdens een vakantie in Italië helemaal mis gaat... Nu moet Evelien leven met een man die eigenlijk haar man niet meer is. Tekst: Brooklyn Texts

“I

k wijt het aan mijn eigen ziekte dat het zo lang duurde voor ik doorhad dat er met Erwin iets niet in orde was. We hadden een zwaar jaar achter de rug; bij mij was reuma geconstateerd en ik lag meer in het ziekenhuis dan dat ik thuis was. Onze enige zoon was inmiddels 21 en kon prima voor zichzelf zorgen, maar mijn man had een zware baan en is gewoon onhandig in het huishouden. Hij was nog erger van slag door mijn ziekte dan ik zelf, dus dat alles niet op rolletjes liep in het huishouden vond ik niet meer dan logisch. Het begon met kleine dingen: Erwin ging bijvoorbeeld boodschappen doen en kwam met een raar allegaartje thuis. Dan had hij ineens drie familieverpakkingen Marsrepen meegenomen, terwijl we nauwelijks snoepen. Dat verbaasde me wel, maar ik maakte me niet echt zorgen. Erwin was altijd een warhoofd geweest, een verstrooide professor die rustig het pak wc papier in de ijskast kon zetten en de kaas in de keukenkast. We waren dat wel gewend en het zorgde vaak voor hilariteit.”

Van kwaad tot erger

“Maar het ging langzaam van kwaad tot erger. Echt rampzalig was het toen hij aan mensen die belangstelling hadden om onze auto te kopen – we wilden overstappen op een automaat vanwege mijn reuma – en een proefritje wilden maken, de autopapieren meegaf. Onnodig te zeggen dat we die mensen nooit meer terug hebben gezien. Net zo min als de auto. Of die keer dat hij na vijf minuten terugkwam en zei dat hij niet meer wist

44

waarom hij de deur uit was gegaan. Hij liet zijn portemonnee liggen bij de supermarkt, hij vergat de verjaardag van onze zoon, en ga zo maar door. Ook mensen om ons heen viel het op. Zo vertelde mijn broer dat hij enorm was geschrokken toen hij Erwin vroeg om een routebeschrijving naar het ziekenhuis waar ik weer eens was opgenomen. Er was geen touw vast te knopen geweest aan zijn ‘uitleg’. ‘Het was echt wartaal,’ zei mijn broer, ‘hij leek wel dronken.’ Omdat Erwin nog relatief jong was, dacht niemand aan Alzheimer. Toen begonnen er klachten te komen van zijn werk, onvermijdelijk natuurlijk. Erwin was onderzoeker op de universiteit en hij werkte heel zelfstandig, bepaalde voor een groot deel zelf wat hij deed en wanneer. Hij was min of meer zijn eigen baas. Dus het duurde enige tijd voordat men in de gaten kreeg dat er fouten werden gemaakt, soms zulke idiote en onlogische fouten dat men zich daar ook zorgen begon te maken. Na een aantal gesprekken werd hem aangeraden een tijdje vakantie te nemen. Men dacht aan overwerkt zijn, misschien gewoon regelrecht overspannen als gevolg van mijn ziekte. Dat leek mij ook een plausibele uitleg, en Erwin zelf ook. Hoewel hij ook merkwaardig laconiek was over zijn ‘vergeetachtigheid’. Zo’n vaart liep het allemaal niet volgens hem, hij was nu eenmaal verstrooid, maar dat was hij zijn leven lang al geweest.”

Vakantie

Uiteindelijk kreeg ik hem wel zover om bij de dokter langs te gaan. Deze dacht in eerste instantie ook aan overspannenheid. Hij adviseerde ons eerst maar eens een mooie vakantie te boeken. Gelukkig was mijn reuma dusdanig stabiel dat we op korte termijn weg konden. Mij zou het ook goed doen om naar een warm zonnig land te gaan. Dus we boekten een vakantie met een tourbus, niet zo’n massaal gebeuren maar met een kleine groep, voor een stedentrip naar Italië. Het leek me verstandiger onder de omstandigheden om Erwin niet zelf te laten rijden met de auto. De zwaar verdiende vakantie werd een drama. In de bus was Erwin al heel onrustig en bij elke stop

Persoonlijk

BEN MIJN MAN AL VERLOREN’

Vertwijfeld

“Erwin viel uiteindelijk weer in slaap, maar ik deed geen oog meer dicht. Ik was zo bang. Ik vroeg me vertwijfeld af wat er met mijn man aan de hand was. De volgende ochtend kon hij zich nauwelijks iets van het drama herinneren. Hij dacht dat hij misschien aan het slaapwandelen was geweest. Om Erwin gerust te stellen ging ik mee in zijn verhaal, maar ik wilde toch dat hij door een dokter werd onderzocht. Gelukkig kwam iemand van de reisorganisatie die Italiaans sprak ons helpen en kregen we Erwin opgenomen in een ziekenhuis. De artsen konden niets alarmerends vinden. Erwin was lichamelijk gezond genoeg om te reizen, dus ik belde onze zoon en hij kwam ons ophalen uit Florence. Eenmaal thuis werd Erwin direct doorverwezen naar allerlei specialisten, en toen, na veel onderzoeken, werd de diagnose Alzheimer gesteld. Daar is hij veel te jong voor natuurlijk, maar het schijnt vaker voor te komen op deze leeftijd. Inmiddels is ons leven ingrijpend veranderd. Erwin is nog thuis, maar gaat heel hard achteruit. Vanwege mijn reuma kan ik niet lang meer voor

hem zorgen, dus ik ben al bezig een verpleegtehuis voor hem te zoeken. Gelukkig helpen onze zoon en mijn broer, want alleen kan ik het bijna niet opbrengen. Mijn briljante man is een klein kind geworden dat ik voortdurend in de gaten moet houden en niet alleen kan laten. Erwin heeft nog steeds heldere momenten dat hij heel goed weet wat er aan de hand is. Dan praten we erover, en dat zijn intens verdrietige momenten. Maar toch helpt dat mij ook, want zo kunnen we langzaam afscheid nemen van elkaar en van ons leven samen. En we praten over belangrijke dingen, over hoe het straks verder moet, over de financiën die Erwin altijd beheerde en die ik nu moet overnemen. Nu ik me daarin verdiep, zie ik dat hij al veel langer ziek moet zijn geweest, want onze administratie is een grote puinhoop. Maar het ergste is de karakterverandering die Erwin lijkt te ondergaan. De opgewekte en toegewijde man met wie ik trouwde, is nu in

‘We nemen langzaam afscheid van elkaar en van ons leven samen’ zichzelf gekeerd en afwezig en kan vaak nors en bozig uitvallen. Ik weet dat hij er niks aan kan doen, maar toch doet het me erg veel verdriet. Mijn man leeft nog, maar ik heb eigenlijk al afscheid van hem moeten nemen. Onze droom om samen oud te worden is voorgoed voorbij. Gelukkig zijn er nog steeds mooie momenten, al worden ze steeds zeldzamer. Zo wandelden we onlangs in het bos, met al die mooie herfstkleuren en -geuren, en toen zei Erwin ineens: ‘Voortaan zal ik altijd aan jou denken als ik deze bosgeur ruik. Ik hoop dat ik je nooit vergeet.’ Ik moest lachen en huilen tegelijk. Want natuurlijk gaat hij mij vergeten...

45

Uit privacy-overwegingen zijn de namen in dit verhaal gewijzigd.

leek hij verwarder te worden. Ik dacht: als we eerst maar in het hotel zijn, dan heeft hij rust en zal het wel beter gaan. Maar niets was minder waar. Die nacht werd ik wakker van tumult op de gang. Erwin lag niet naast me. Op de gang hoorde ik zijn stem. Nauwelijks herkenbaar, hij riep allerlei onverstaanbare dingen. In mijn pyjama ging ik op het geluid af en trof Erwin volkomen in de war aan, met de bewaking van het hotel die hem tot bedaren probeerde te brengen. Maar die jongens spraken drie woorden Engels en wij geen Italiaans, dus dat maakte de verwarring alleen maar groter. Erwin was totaal onbereikbaar. Met veel moeite wisten we hem weer terug op de kamer te krijgen. Uiteindelijk begreep ik dat hij het toilet zocht en heb ik hem daar als een klein kind naartoe begeleid. Hij was wakker geworden omdat hij naar de wc moest en had geen enkel idee gehad waar hij was en wat hij daar deed en was over de gangen gaan dwalen.”

In bed met…

“I

k heb geen libido. Ik heb dus echt nooit zin in seks. Dat viel me voor het eerst op toen ik op de middelbare school vriendinnen opgewonden hoorde praten over hun eerste keer. Ik moest er niet aan denken. Ik had dat gevoel gewoon niet. Knuffelen vind ik wel fijn, en lekker tegen elkaar aan liggen of zitten. Maar de daad op zich – nee, die mag je van mij overslaan. Vóór Tom heb ik twee vriendjes gehad, met wie het door mijn aseksualiteit stukliep. Ik probeerde het wel uit te leggen, maar er was weinig begrip. Daar kan ik ook wel inkomen. Beide mannen waren in de bloei van hun leven en zaten natuurlijk helemaal niet te wachten op een vrouw die moeilijk deed over seks. De liefde zat gewoon niet diep genoeg, zo concludeerde ik. Ik was alleen maar blij dat ik me niet had laten overhalen om het toch met ze te doen. Bij Tom was het anders. Ik merkte dat ik veel verliefder was op hem. En hij ging ook totaal anders met mij om. Hij verdiepte zich in het onderwerp en toonde veel begrip. We gingen samen op zoek

46

‘Tom weet dat ik het voor hem doe, maar ik doe het niet met tegenzin’ naar wat er voor ons wel mogelijk was, zonder dat Tom tekort werd gedaan en ik dingen moest doen die ik liever niet wilde. We hebben daar een gulden middenweg in weten te vinden. Tom weet dat ik het voor hem doe, maar ik doe het niet met tegenzin. Zijn genot maakt dat het voor mij toch ook nog een beetje fijn is. We knuffelen veel samen en vallen altijd tegen elkaar aan in slaap. Die lichamelijkheid doet het namelijk wel voor mij.”

Gezinsuitbreiding

“Ik ben nu een halfjaar zwanger. In de aanloop naar deze

zwangerschap hebben we het vaker gedaan dan normaal. Dat was voor mij niet altijd even leuk, maar met het doel dat we voor ogen hadden, is het wel gelukt. We maken er samen veel grapjes over. Tom zei toevallig vorige week nog dat hij niet kan wachten tot de volgende gezinsuitbreiding. Hij had gehoord dat veel vrouwen in de vierde maand van hun zwangerschap meer zin krijgen in seks. Uiteraard hoopte hij dat die vlieger voor mij ook opging, maar helaas voor hem was dat niet het geval… Samen praten we er dus heel makkelijk over, maar het is geen gespreksonderwerp dat je op een feestje even gezellig op tafel gooit. Niet iedereen begrijpt het en ik heb geen zin om me te moeten verdedigen. Het is zoals het is en ik ben zielsgelukkig met het feit dat Tom er geen al te groot punt van maakt. Ik ben ook niet bang dat hij zijn heil elders gaat zoeken. Daarvoor voelt het gewoon té goed met hem. En hij spreekt dat omgekeerd ook vaak genoeg uit tegenover mij. Seks is niet het belangrijkste in een relatie, daar zijn wij het levende bewijs van.”

Tekst: Hester Zitvast - Uit privacy-overwegingen zijn de namen in dit verhaal gewijzigd.

Vrouwen vertellen over hun seksleven. Deze keer: Viviënne (34) is aseksueel, maar haar partner Tom en zij hebben samen een manier gevonden om daarmee om te gaan.

Horoscoop

Wat hebben de sterren voor jou in petto

Van dinsdag 14 juni tot en met maandag 27 juni

Tweeling 21-5 t/m 21-6

Kreeft 22-6 t/m 22-7 Een slechte nachtrust of een vervelend lichamelijk kwaaltje kan leiden tot ondermaatse prestaties. Wees lief voor jezelf. Je kunt nu eenmaal niet altíjd pieken, Kreeft!

Leeuw 23-7 t/m 23-8 Je moet extra je best doen om een vriendschap op afstand te onderhouden. Let erop dat het van twee kanten blijft komen en laat het weten als de ander tekortschiet, Leeuw.

Maagd 24-8 t/m 23-9 Je zult deze weken al je geduld en inlevingsvermogen nodig hebben om te blijven lachen met de mensen om je heen. Geef niet toe aan boosheid, dat maakt het erger, Maagd.

Weegschaal 24-9 t/m 23-10 Iemand in je omgeving slaakt een schreeuw om aandacht. Schuif andere zaken tijdelijk opzij, want dit mag je niet negeren, Weegschaal. Vooruit, wees die rots in de branding!

Je hebt volledig op eigen kracht een reeks successen geboekt en dat smaakt naar meer. Toch is het verstandig om nu eerst even tot rust te komen en te genieten van wat je hebt bereikt, beste Tweeling. Besteed ook tijd aan al die mensen die je de laatste tijd hebt verwaarloosd.

Schorpioen 24-10 t/m 22-11 Op professioneel gebied heb je last van tunnelvisie, beste Schorpioen. Het is belangrijk om jezelf te blijven ontwikkelen. Tijd voor een interessante cursus misschien?

Boogschutter 23-11 t/m 21-12 Sommige personen zul je nóóit helemaal tevreden kunnen stellen, Boogschutter, dus probeer dat ook maar niet. Met name bepaalde familieleden zijn momenteel erg veeleisend.

Steenbok 22-12 t/m 20-1 Je weet heel duidelijk wat wel en niet goed voor jou is, maar het blijft lastig om daar ook naar te handelen. Blijf het proberen en laat je inspireren door mensen die je bewondert, Steenbok.

Waterman 21-1 t/m 19-2 Dat omvangrijke project kun je niet in je eentje aanpakken, dus zul je her en der wat zieltjes moeten winnen, Waterman. Praat anderen indien nodig maar wat naar de mond.

Vissen 20-2 t/m 20-3 Tijdens een sociaal samenzijn kunnen onverwacht spanningen ontstaan. Houd je zo veel mogelijk afzijdig en zeg zéker niet wat je op dat moment het liefst zou zeggen, Vis.

Ram 21-3 t/m 20-4 Sommige mensen om je heen doen hun uiterste best om je te ontmoedigen, maar jij blijft geloven in je plannen. Zoek vooral ook contact met mensen die wél positief zijn, Ram!

Stier 21-4 t/m 20-5 Het overgrote deel van de stress die je momenteel ervaart, creëer je toch echt zelf, Stier. Kijk eens naar de feiten, in plaats van je druk te maken om dingen die toch nooit gaan gebeuren…

47

Het veelbewogen leven van

Alain Delon

DE HARTENBREKER HEEFT NU ZELF EEN GEBROKEN HART ‘Mijn grootste angst is om alleen te sterven’ Sinds Alain Delon en het Nederlandse model Rosalie van Breemen in 2001 hun relatie beëindigden, gaat het niet goed meer met de Franse ster. De inmiddels tachtigjarige acteur zegt over zichzelf dan ook dat hij eigenlijk maar drie dingen goed kan: acteren, kinderen krijgen en stommiteiten begaan… Tekst: Ingrid Kortooms Foto’s: Bruno Press, Archief

S

lager wilde hij worden. Net als zijn stiefvader Paul Boulogne. Vol bewondering keek de kleine Alain Delon altijd toe als Paul met een grote hakbijl in één slag een bot van een koe doorhakte. Zo stoer en sterk wilde Alain ook worden. Het lot besloot echter dat hij acteur zou worden. Of moet je het geluk of toeval noemen? In tegenstelling tot de meeste acteurs en actrices, heeft Alain in zijn jeugd nooit in een schooltoneelstuk gespeeld, om vanaf dat moment te dromen van een carrière op het witte doek en het toneel. Nee, de slagerij van zijn stiefvader overnemen, dát was zijn toekomstdroom. Gelukkig is dat er niet van gekomen. De inmiddels tachtigjarige Fransman werd acteur, en wat voor één! In zijn beginjaren werd hij ‘het Franse antwoord op James Dean’ genoemd. En ‘de mannelijke Brigitte Bardot’. Alain werd op 8 november 1935 geboren in Sceaux, een voorstad van Parijs die nu als Hautsde-Seine bekendstaat. Zijn vader Fabien en moeder Edith Delon-Arnold scheidden al toen hij vier was. Hoewel Delon bij zijn moeder en haar nieuwe man – de al eerder genoemde slager Paul Boulogne – bleef wonen, hield hij ook contact met zijn vader. Nadat beiden hertrouwd waren, kreeg hij er een halfzusje en twee halfbroers bij en eigenlijk had het toch allemaal goed met hem kunnen gaan. Maar Alain was rebels, echt zo’n relschoppertje uit een verarmde buitenwijk van de Franse hoofdstad. Nog voor zijn veertiende was hij al van zes scholen verwijderd. Men wist zich geen raad met hem, al vertelt hij nog altijd

48

lachend dat een van zijn godsdienstleraren hem ooit aanraadde om voor priester te gaan studeren. Het was zo’n beetje de enige les die hij wel met interesse volgde. “In die tijd geloofde ik ook echt in god,” zei Alain hier later over. “Dat ging over, maar gek genoeg begin ik nog steeds te bidden als ik een probleem heb.” Op zijn veertiende had Alain het wel gezien op school. Waarom zou hij doorleren als hij toch slager wilde worden? Hij kon inderdaad aan de slag in de slagerij van zijn stiefvader. Dat hield hij een kleine drie jaar vol. Toen besloot hij dat hij meer van de wereld wilde zien en meldde hij zich aan bij het leger. In 1953 en 1954 diende hij als parachutist bij de Franse mariniers in de oorlog in Indonesië. Van de vier jaar dat hij in militaire dienst zat, bracht hij naar eigen zeggen elf maanden door in de gevangenis wegens ongedisciplineerd gedrag. In 1956 werd hij vanwege dat gedrag dan ook oneervol ontslagen uit het leger. Alain stond zonder een cent op zak op straat en nam elk baantje aan dat hij kon krijgen. Zo werd hij achtereenvolgens ober, portier, secretaris en verkoper.

Natuurtalent

Op zijn drieëntwintigste raakte Delon bevriend met de actrice Brigitte Auber. Zij vroeg hem mee naar het Filmfestival in Cannes. Daar schoot het lot hem te hulp. In Cannes werd de opvallende, stoere hunk met zijn prachtige lichte ogen ontdekt door een talentscout van niemand minder dan David O. Selznick, de bekende Amerikaanse

BrunoPress

BrunoPress

Romy was en bleef zijn grote liefde. Nog steeds brengt hij regelmatig bloemen naar haar graf

Samen met Romy Schneider in gelukkiger tijden, 1962

filmproducent. Op voorwaarde dat hij vloeiend Engels zou leren spreken, tekende hij een contract. Alain keerde terug naar Parijs en volgde ijverig Engelse les. Maar ook in Frankrijk zelf viel Alain op. De regisseur Yves Allégret overtuigde hem ervan om in Frankrijk te beginnen met acteren. Selznick was het daar eigenlijk wel mee eens en in alle vriendschap werd het contract vernietigd. Allégret gaf Alain een rol in zijn film Quand la femme s’en mêle uit 1957. Dat werd een behoorlijk succes. In 1958 speelde hij in de film Christine en werd hij verliefd op zijn tegenspeelster Romy

Alain met zijn Nederlandse (ex-)vrouw Rosalie Van Breemen in 2013

Schneider, die toen al een beroemde actrice was, bekend van onder meer de Sissi-films. Alains film Faibles femmes werd onder de Engelse titel Women are weak/Three murderesses ook in Amerika een hit. Evenals Purple noon, gebaseerd op de roman The talented Mr. Ripley van Patricia Highsmith. Na zijn rol in Luchino Visconti’s Rocco and his brothers uit 1960 was Alains naam als acteur definitief gevestigd. Men noemde hem een natuurtalent, wat hij uiteraard ook was, zonder speciale acteeropleiding. Hij kon gemakkelijk doorgaan voor een maffiafiguur of een moordenaar, om in zijn volgende film met volle overtuiging een romantische rol als verleider te spelen. Alles wat hij aanraakte, veranderde in goud. Toen hij

49

Van zijn liefdesleven maakte hij een potje. Toch is zijn grote wens nog eens verliefd te worden bijvoorbeeld in 1973 het duet Paroles, paroles zong met popzangeres Dalida, leverde dat een enorme hit op. Hij verbond zijn naam aan horloges, brillen, parfums, kleding, champagne en cognac en dat alles bracht enorm veel geld in het laatje.

Met echtgenote Nathalie en zoon Anthony in Parijs, 1965

Ontrouw

Van zijn liefdesleven maakte Delon echter een potje. Hoewel Romy Schneider zijn eerste grote liefde was en hij haar ten huwelijk vroeg, nam hij het met de trouw niet zo nauw. Zo kreeg hij in de tussentijd een relatie met Nico, een Duits fotomodel, actrice en zangeres. Op 11 augustus 1962 beviel Nico van zijn zoon Christian Aaron, kortweg Ari genoemd. Delon wilde weinig weten van zijn zoon, waarschijnlijk omdat hij Romy niet kwijt wilde. De jongen werd voornamelijk opgevoed door Alains moeder en stiefvader en kreeg zelfs de achternaam van zijn stiefopa: Boulogne. Alains moeder nam het haar oudste zoon zeer kwalijk dat hij zo weinig verantwoordelijkheid voor zijn zoon nam en ze verbrak het contact. Het kwam pas weer goed aan het sterfbed van haar man in 1988. In datzelfde jaar stierf ook Ari’s moeder Nico bij een fietsongeluk. Gek genoeg praat Delon nu nog steeds niet over zijn eerste zoon als hij vol trots vertelt over zijn nageslacht. In december 1963 verbrak Delon volkomen onverwacht zijn verloving met Romy Schneider, die ontroostbaar was. Hij stuurde haar een bos bloemen en op het begeleidende briefje stond kortweg dat hij verliefd was geworden op de actrice Nathalie Barthélemy en dat hij met haar verder wilde. Op 13 augustus 1964 trouwde Delon met haar en hun zoon Anthony werd in september geboren. In 1968 raakte het echtpaar verwikkeld in een enorm schandaal. Hun lijfwacht Stevan Markovic werd dood gevonden bij de vuilniscontainer van het huis van de acteur in Parijs. Hij was door het hoofd geschoten. Al

50

gauw bleek dat deze moord te maken had met de maffia, drugs en de seksindustrie. Politici en beroemde mensen uit de showbizz zouden er ook bij betrokken zijn. Alain en Nathalie werden uitgebreid verhoord. Dat Alain niet de dader was, werd al snel duidelijk: op het moment van de moord verbleef hij namelijk voor filmopnamen in Saint-Tropez. De moordenaar werd gepakt. Het bleek Delons vriend François Marcantoni te zijn, een gangster afkomstig van Corsica. Nathalie wachtte hetzelfde lot als haar voorgangster Romy. In 1968 werd Alain tijdens de opnamen van de film Jeff verliefd op de Franse actrice Mireille Darc. Hij vroeg vervolgens de scheiding van Nathalie aan. Met Mireille zou hij vijftien jaar lang een relatie hebben, hoewel hij al die jaren toch steeds bleef herhalen dat Romy zijn grote liefde was en bleef. Toen Romy stierf, was Alain dan ook zeer verdrietig. Hij betaalde haar begrafenis en laat nog steeds op zijn kosten het graf onderhouden. Ook brengt hij zelf nog regelmatig een bos verse bloemen naar Romy’s laatste rustplaats.

Hel

Alain noemde Rosalie van Breemen altijd ‘zijn tweede grote liefde’. Hij leerde het Nederlandse model uit het chique Aerdenhout kennen in 1987, toen zij als achtergrondzangeres werd uitgekozen voor de videoclip van zijn nieuwe song Comme au cinema. Rosalie was toen eenentwintig jaar, hij tweeënvijftig. Zij kregen een relatie, waaruit twee

kinderen werden geboren: dochter Anouschka op 25 november 1990 en zoon Alain-Fabien op 18 maart 1994. Helaas kwam het ook met Rosalie tot een breuk. De Nederlandse zou later vertellen dat het heel moeilijk was om samen te leven met de acteur. Zijn depressieve aard, zijn egoïsme en zijn opvliegendheid zorgden voor zo veel problemen dat ze besloot hem te verlaten. “Mijn leven met Delon was een hel geworden. Maar ik kon hem niet gemakkelijk verlaten. Bij een gewone man vertrek je. Bij Delon houd je het nog even vol,” onthulde ze in een interview. Verder zei ze: “Hij heeft me bijna echt kapotgemaakt. Me geestelijk en lichamelijk uitgeput en ondermijnd. Kun je je voorstellen dat ik vijftien kilo lichter was dan nu toen ik kerst 2001 voor altijd ons landgoed in Doucy verliet? Broodmager van pure stress vertrok ik met de kinderen naar Nederland.” Na twee mislukte huwelijken zegt Rosalie nu een gelukkige vrijgezel te zijn.

Pensioen

Sinds de breuk met Rosalie gaat het niet goed meer met Delon. Hij is een schim van zichzelf geworden. Hij voelt zich eenzaam en verlaten en wordt geplaagd door depressieve buien. Zijn laatste films brachten ook niet meer het grote succes en in 1997 kondigde hij zijn pensioen aan. Sindsdien speelt hij alleen nog sporadisch in films, als het script hem echt voor honderd procent aanstaat. Zo is hij bijvoorbeeld te zien als Julius Caesar in de succesvolle Asterix & Obelix-films. Lichtpuntjes in zijn leven zijn zijn kinderen en zijn drie kleinkinderen, de dochters van Anthony Delon en diens vrouw Hélène. Zijn dochter Anouschka is duidelijk zijn oogappel. Zij heeft veel succes als theateractrice in Frankrijk. De band met zijn zoon Alain-Fabien is veel minder goed. De jongen is al twee keer op negatieve wijze in het nieuws gekomen. In de zomer van 2010 leverde zijn moeder hem in Amsterdam af bij de afkickkliniek van Keith Bakker, die inmiddels een gevangenisstraf heeft uitgezeten wegens seksueel misbruik. Alain-Fabien zou verslaafd zijn aan marihuana. De jongen ontkende dit en wist zijn vader te overtuigen. Vervolgens liet Alain hem naar zijn huis in Chêne-Bougeries, vlak bij Genève, komen, om daar voortaan te wonen en naar school te gaan. Rosalie was het daar niet mee eens, omdat Alain op dat moment een slaapkuur onderging wegens

een ernstige depressie. De rechter gaf Alain echter gelijk en hij kreeg zijn jongste zoon onder zijn hoede. Dat leek goed te gaan, tot er in de zomer van 2011 een nieuw schandaal plaatsvond. Alain-Fabien had tijdens de afwezigheid van zijn vader een feest georganiseerd voor zijn vrienden. Een van de gasten vond een pistool en liep daarmee te spelen. Het pistool ging af en een zestienjarig meisje werd levensgevaarlijk in haar buik geraakt. Gelukkig overleefde het meisje het ongeluk, maar Alain-Fabien en zijn vriend moesten zich wel verantwoorden voor de rechter. Zijn vader liet

Delon is een schim van zichzelf geworden en wordt geplaagd door depressieve buien weten ‘zeer teleurgesteld’ te zijn in zijn jongste zoon. Alain-Fabien, die ook als acteur aan de bak probeert te komen, geeft in interviews toe dat zijn relatie met zijn vader zeer te wensen overlaat.

Handkus

In februari dit jaar werd Alain opeens met loeiende sirenes naar het ziekenhuis gebracht. De acteur bleek ernstig verzwakt en uitgedroogd te zijn en bracht enkele dagen door in een Parijse kliniek om weer aan te sterken. Sindsdien woont hij weer eenzaam en alleen op zijn landgoed. Alleen zijn kinderen bekommeren zich nog echt om hem. En Rosalie leidt weliswaar haar eigen leven, maar ze heeft inmiddels wel weer vriendschap gesloten met haar ex. Onlangs was Alain nog aanwezig op een voorjaarsbal in Genève. Er kwam weer iets van de vroegere charmeur naar boven toen hij een aanwezige schone galant de hand kuste. Twee jaar geleden was hij in een van zijn weinige interviews heel openhartig toen hij zei: “Ik zou nog graag een keer verliefd zijn. Mijn grootste angst is om alleen te sterven.”

51

Column

Als bij Femke (42) voor de tweede keer kanker wordt geconstateerd, gaat ze samen met haar man Hans (52), dochter Zoë (14) en zoon Niek (7) opnieuw de strijd aan.

Texel

52

We zijn eigenlijk allemaal niet zo fit. Moe van de afgelopen periode en echt toe aan een weekje rust. De eerste dagen houden we het bij een paar kleine uitstapjes. Even Den Burg in, een rondje Koog en opwarmen in het zwembad. Maar dan loopt de temperatuur buiten op. We kunnen weer buiten ontbijten en met een vest aan het strand op. We gaan vliegeren en bezoeken een natuurgebied waar we al langer een keertje naartoe wilden. De stemming klaart wat op en we genieten met z’n viertjes.

‘We genieten met volle teugen. Dit zou ook zomaar de laatste keer kunnen zijn’ Twee dagen voor het einde van onze vakantie reis ik in de vroege ochtend af naar Amsterdam. Zoë gaat met me mee en Hans brengt ons naar de boot. Hij gaat met Niek een bunker bezoeken en wij hopen voor het einde van de middag weer terug te zijn. Ik moet voor mijn volgende kuur en een aantal controles naar het ziekenhuis. Omdat ik meedoe aan een experimentele behandeling, zijn er allerlei protocollen en kan ik niet om gemaakte afspraken heen. Dat is de keerzijde en als we onderweg naar Amsterdam zijn, baal ik daar wel van. Het is een reis per boot, bus en trein en bij elkaar zijn we tweeënhalf uur onderweg. We maken het zo gezellig mogelijk, maar op de terugweg ben ik echt kapot. Zolang we de uitslag van de scan niet hebben, weet ik niet eens of het allemaal wel zinvol is. Het hoesten en de vermoeidheid, het gereis en alles wat erbij komt kijken… Doen we dat voor niks of heeft de behandeling toch effect? We genieten met volle teugen van de laatste twee dagen op Texel. Ergens misschien ook wel omdat ik besef dat het zomaar de laatste keer zou kunnen zijn. Als we terugkomen, krijgen we de definitieve uitslag. Is die goed, dan is het feest. Maar als mijn uitzaaiingen toch doorgroeien, staan we weer voor een onmogelijke keuze.

Tekst: Femke van Rossum – Foto: Yvonne Palsgraaf

H

et is best koud en als we aankomen, regent het zelfs een beetje. Tussen de druppels door bouwen we de voortent op. Ik zeg ‘we’, maar eigenlijk komt het meeste werk neer op de schouders van Hans en Zoë. Ik ben namelijk erg moe en houd me vooral bezig met het aangeven van spullen en de kleine klusjes. We hebben er zin in, maar de stemming is niet opperbest. Voordat we vanmorgen vertrokken, hebben we onze kater Kenzo moeten laten inslapen. Hij was al een week ziek en had al het nodige aan medicatie gehad. Het mocht niet baten. Hij sliep alleen nog maar, kon niet meer op zijn achterpoten staan en wilde niks meer eten. Zo konden we hem niet laten doorgaan en we moesten een knoop doorhakken. Een andere factor die een rol speelt, is de dood van een vriendin en lotgenote. Na een jarenlange worsteling met borstkanker, is ze overleden aan de gevolgen van maagkanker. Onverwacht en heel snel gegaan. Het is confronterend en doet me verdriet. Haar uitvaart is die dag, aan de andere kant van Nederland. Ook hierin heb ik een moeilijke keuze moeten maken. De eerste avond eten we patat en een visje, gehaald bij een kraam in de buurt. Na afloop kruipen we dicht bij de kachel in de voortent. We maken plannen voor de komende week, maar besluiten ook om vooral niet te veel plannen te maken.

Volgende keer… In de winkel op dinsdag 28 juni

Na levenshaast komt levensrust

Veelbewogen levens

Ingeborg van Beek (39) staat middenin het leven als bij haar een dodelijke hersentumor wordt ontdekt. In haar boek Levenshaast vertelt Ingeborg haar verhaal over leven met een tikkende tijdbom in haar hoofd. Over haar spijt en haar verlangens, haar verdriet en haar optimisme, en haar rotsvaste geloof in de kracht van het nu.

“Wat ik vooral heel erg hoop is dat ik op een mooie manier afscheid kan nemen van mijn kinderen”

Audrey Hepburn

Drieëntwintig jaar geleden overleed Audrey Hepburn op 63-jarige leeftijd. Toch blijft ze voortleven. Als stijlicoon en als actrice, maar nu ook door haar jongste zoon Luca Dotti. Hij schreef een boek over zijn moeder, Bij Audrey Hepburn thuis. Een ‘keukentafelbiografie’ noemt hij het zelf, waarin hij verhalen over zijn moeder, foto’s en haar lievelingsrecepten gebundeld heeft. “Ik wil hiermee laten zien dat ze voor mij geen icoon was, maar mijn moeder. Zij bracht mensen samen rond de keukentafel. Ik heb daar zoveel prachtige herinneringen aan.”

Braziliaans goud Nelleke over haar gehandicapte dochter Janaína Nelleke Posthumus Meyes (43) is alleenstaande moeder van drie kinderen. Ze heeft een geadopteerde dochter uit Brazilië, Janaína, die het syndroom van Down heeft, en twee zoons. Een bijzonder gezin dat Nelleke inspireerde een boek te schrijven: Braziliaans goud. Een verhaal over geluk, vertrouwen en heel veel liefde. “Misschien leer ik wel meer van haar dan zij van mij.”

EN VERDER

• Getrouwd en verliefd op een ander! Wat zou jij doen? • • Charity deed mee aan ‘Free a Girl’ • Alexandra omarmt haar leven als blije single

53

Puzzel Raamafsluiting

Afrikaans zoogdier

Hert

Zangstuk

Grootvader

Regel

Werktuig

Spaanse uitroep

Italiaans gerecht

Moesplant

Nauwe doorgang

4

Reisdeken

2

7

Bitter vocht

Advertentie-acquisitie: Audax Publishing BV Joan Muyskenweg 6-6a, 1096 CJ Amsterdam 020 – 597 95 50 Bladcoördinator: Paul Passtoors, [email protected] Sales Binnendienst: Suzette Lantveld, [email protected]

Boom Wasgelegenheid

Italiaanse stad

Deugniet

Eentonigheid

Franse rivier

Plant

Druk: Quad Graphics

Midden

6

Distributie Nederland en België: Betapress Gilze, 0161 - 457800

Daar Onvruchtbaar

Franse plaats Godheid

ABONNEMENTEN:

1

Sportartikel

Nobel

OPGAVE EN VRAGEN OVER ABONNEMENTEN NL: Abonnementenland, Postbus 20, 1910 AA Uitgeest Tel. 0900-226 52 63 (€ 0,10 per minuut) Abonneren: www.mijngeheim.nl Voor adreswijzigingen en opzeggingen: www.aboland.nl. Abonnementenland is ook bereikbaar via Twitter. Stuur uw tweet naar: @Aboland_klanten.nl

Opslagbewijs Stijloefening Drentse plaats

5

Groente

Biersoort

Duitse rivier

Meubelstuk

9

Zware hamer

Overal

Oppervl. maat

Gehoororgaan

8

3

Tijdperk

Limburgse plaats

Kweker BUZING Puzzels

1

2

3

4

5

6

7

8

9

De oplossing van deze Zweedse puzzel vind je in het volgende nummer R Z O A naast het colofon.

O R D EmotorfiPetsE De oplossing uit de vorige uitgave:

54

OPGAVE EN VRAGEN OVER ABONNEMENTEN BE: Abonnementenland, Ambachtenlaan 21 Unit 2A, 3001 Heverlee Tel: +32 (0) 28 - 08 55 23, Fax: +32 (0) 28 - 08 70 05 Abonneren: www.bladenbox.be Voor adreswijzigingen en opzeggingen: www.aboland.be. BEËINDIGEN ABONNEMENT: Opzeggingen dienen 8 weken voor afloop van de abonnementsperiode in ons bezit te zijn. Prijswijzigingen voorbehouden.

Anders gezegd Oogafwijking

Redactieadres: Audax Publishing BV Burg. Krollaan 14, 5126 PT Gilze Tel: 0161 - 457306 [email protected] WWW.MIJNGEHEIM.NL MG1612 Directie: J.J.A.M. de Leeuw en Ivo Janssens Uitgever: Wim Schaap Hoofdredacteur: Renée van Breukelen Multimediale eindredactie: Isabel Beije Artdirector: Irma Gouwswaard Coördinator vormgeving: Alexander De Reu Hoofd Marketing: Nadine van de Luijtgaarden Marketing Coördinator: Marleen Driessen - de Lange Product Manager Abonnementen: Marjolein Otte Aan dit nummer werkten mee: Marlies Berkleef, Jill Bertels, Miranda Birney, Brooklyn Texts, Chantal Dute, Tekstbureau De Eindredactie, Hendriëlle de Groot, Jet Hoogerwaard, Bregtje Knaap, Ingrid Kortooms, Yvonne Palsgraaf, Femke van Rossum, Toma Tudor, Elke Wolferink-van der Heyden, Lydia Zittema (Pantoef), Hester Zitvast.

Lefschopper

Melaatsheid

MIJN GEHEIM is een uitgave van Audax Publishing BV, een onderdeel van Audax BV

R S O L E B R A N I E L E P R A G A L U L A V E T D

PRIVACY We maken je erop attent dat de door jou verstrekte gegevens worden opgenomen in ons abonnementenbestand. Dit bestand is aangemeld bij het college bescherming persoonsgegevens te Den Haag en kan worden gebruikt om je informatie te verschaffen over abonnementen, voordeelaanbiedingen etc. van Audax Publishing. Als je hiertegen bezwaar hebt, kun je dit kenbaar maken bij Abonnementenland. De redactie heeft geprobeerd om alle rechthebbenden van het gebruikte beeldmateriaal te achterhalen. Personen of instanties die menen dat hun rechten desondanks niet gerespecteerd worden, kunnen contact opnemen met de redactie. Alle auteursrechten worden nadrukkelijk voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd en/of verveelvoudigd, op welke wijze (waaronder mechanische, fotografische en/of elektronische) dan ook, of worden opgeslagen in een database, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

ISSN 1383-1976

OPGERUIMD STAAT NETJES. Uw lever reinigt uw bloed en dat houdt uw lichaam schoon. Wat u ook eet, drinkt of slikt, uw lever ruimt het op. Iedere dag opnieuw! Of u nu gedineerd hebt met een fles wijn erbij, lekker naar de kroeg bent geweest of de hele nacht gefeest hebt. Daarna maakt uw lever uw lichaam weer schoon.

5 WEETJES OVER UW LEVER. Uw lever is een chemische fabriek: hij heeft als kerntaak het reinigen van uw lichaam. Uw lever reinigt uw bloed circa 1400x per dag.

Soms heeft uw lever het dus zwaar te verduren. Dan kan - ook als u fit en in vorm bent - extra steun zinnig zijn. BERRY BLASTER biedt deze steun. Het bevat een complex van geconcentreerde planten-extracten, aangevuld met actieve stoffen die de reinigende werking van uw lever ondersteunen1 en beschermen.

Uw lever breekt o.a. medicijnen en andere chemicaliën, vet en alcohol af en zet die om in energie, vetreserves en afvalstoffen.

U doet 1 à 2 dopjes siroop in een glas, koud water erbij, en u hebt een lekkere detoxdrink.

Uw lever wisselt signalen uit met o.a. hersenen, maag, milt, blaas en nieren. Zo worden ongemakken elders in het lichaam verholpen door aanpassingen in uw lever.

Wanneer uw lever op volle toeren draait, is uw lichaam minder geneigd om afvalstoffen en vetten op te slaan onder uw huid. Dat ziet u in de spiegel: opgeruimd staat netjes.

Uw lever werkt met uw huid samen om het lichaam te ontdoen van chemicaliën en afvalstoffen die moeilijker te verwerken zijn door uw nieren.

BERRY BLASTER bevat actieve nutriënten (o.m. choline1) met een wetenschappelijk bewezen effect op het lichaam. Lees voor het kopen de informatie op de verpakking. Dagelijks bewegen, gezond eten en voldoende water drinken, blijven van belang. Meer informatie? 020 435 0010. ONLINE? VITAMINS.NL

SPAANS

1

€ 179

2 3 4 5 6 7

Profiteer van onze unieke actie!

8

Bij elke cursus en opleiding

1

10

CURSUS TOP

Cursus Spaans voor beginners

9

Gratis

10

XL Tablet of HD Action Camera

ZELFSTANDIG ONDERNEMER BASIS 4x € 27,50 of € 299

BASISKENNIS BOEKHOUDEN 4x € 27,00 of € 279

FOUTLOOS NEDERLANDS SCHRIJVEN EN SPREKEN 12x € 13,50 of € 399

€

99

€

99

€

149

€

159

€

179

€

399

€

449

WEBPAGE DESIGNER 10x € 17,50 of € 399

SPAANS, ENGELS, FRANS, TURKS, DUITS, enz 12x € 17,00 of € 509

GEWICHTSCONSULENT(E)

BGN erkend!

12x € 37,00 of € 1099

BUDGETCOACH 12x € 41,00 of € 999

PEDICURE BRANCHEDIPLOMA incl. 7 praktijkdagen! 20x € 49,50 of € 1999

SNRO HBO PSYCHOSOCIAAL COUNSELOR 12x € 135,00 of € 2999 pj

MBO VERZORGENDE IG

4 studierichtingen!

30x € 73,00 of € 4399

€

899

€ 1499 € 1999

Doorgestreepte prijzen zijn eerder gevoerde lesgelden danwel adviesprijzen.

MGEH1216

Max. 1 cadeau per cursist. Meer info op www.nha.nl

2

+ 50-70 % KORTING OP ALLE CURSUSSEN EN OPLEIDINGEN!

3

+ 15 DAGEN GRATIS OP PROEF!

4

+ NIET GESLAAGD? LESGELD TERUG!

Profiteer nú van de ruim 500 kansen op een nieuwe toekomst voor jou! Wanneer je nu start met een cursus of opleiding bij NHA, profiteer je niet alleen van de kans op een nieuwe toekomst, maar ook van een gratis XL Tablet of HD Action camera! Kies uit ons ruime assortiment MBO-, HBO-, Master- of Beroepsopleidingen. Of ben je op zoek naar een Hobby- of Talencursus, wil je een eigen zaak starten of een VMBO-, HAVO- of VWO-certificaat behalen? Bij NHA vind je de studie die bij jou past! Inschrijven of een gratis studiegids aanvragen? Bel (077) 30 67 000 of kijk op www.nha.nl

Studeer en profiteer

Kies je opleiding op

www.nha.nl