Eilandhoppen in Indonesië. Vernieuwde nitroxopleiding Duikbril met optische glazen. Examen DHV 2009

TWEEMAANDELIJKS INFORMATIEBLAD (NIET IN JULI EN AUGUSTUS) VAN DE NEDERLANDSTALIGE LIGA VOOR ONDERWATERONDERZOEK EN -SPORT ‘NELOS’ - Nr. 224 - mei/juni 2009 - € 2,50

Examen DHV 2009

Vernieuwde nitroxopleiding

Duikbril met optische glazen

Eilandhoppen in Indonesië

A700.

Het kroonjuweel onder de ademautomaten. Briljant. Sterk. Uniek. Met zijn schoonheid weet hij u te verleiden. Zijn prestaties doen u versteld staan. Met de hand gemaakt conform de hoogste normen binnen de industrie. Met een precisie die resulteert in een buitengewone ademhaling. Op elke diepte, bij elke temperatuur, overal. De A700. Het beste van SCUBAPRO. scubapro.com

Nr. 224 mei/juni 2009

Van de redactie DOOR IVO MADDER

V

oor de derde keer op rij heb je een superdikke Hippocampus in handen. Dus zeker  genoeg leesvoer om de vakantieperiode door te komen. In deze editie natuurlijk het verslag van de Algemene Vergadering NELOS, de theorievragen van het examen Duiker-Hulpverlener en een impressie van de Academische Zitting, waar de nieuwe instructeurs hun titel uitgereikt kregen. Verder het vervolg van de expeditie naar het wrak Britannic. Lees zeker de aanpassingen aan de NELOS-infomap en de info over de vernieuwde opleiding voor nitroxduikers. Nitroxduiken, zeker niet voor jeugdige duikers! Geniet vanuit je luie zetel mee van mooie onderwaterbeelden, zoals te zien zijn bij de artikels Close up, Duikvaker, Enter in Blue en Eilandhoppen in Indonesië. Natuurlijk is het mooier en spectaculairder als je dit alles in het echt kan aanschouwen. Zelfs als het lijkt alsof je zweeft in de lucht i.p.v. in het water, zoals bij een snorkelduik in een grot. Kan je al dat moois niet goed zien onder water en heb je dus eigenlijk een ‘duikbril met optische glazen’ nodig, lees dan zeker het gelijknamig artikel. Dat niet alles in het open water even mooi is, zal je wel begrijpen na het lezen over de drijvende afvalberg.

Bondsnieuws Aanpassingen aan de NELOS-Infomap en het Vademecum . ......................................5 Uitspraak van de Ereraad............................5 Nazicht NELOS IDEAL 2008........................7 Vernieuwde NELOS-nitroxopleidingen.. 24 Examen Duiker-Hulpverlener ‘09..... 26-27 Examenvragen DHV ‘09......................28-30 Nitrox voor jonge duikers?.........................31 Fernand Vansteenbeeck..................... 39-41 Algemene vergadering NELOS..........54-57 Hoger brevet, 4*Duiker, Assistent-instructeur......................62-63 Academische Zitting ‘09..................... 64-65 Opleiding 3*Instructeur ‘09...................... 70 Themaduik: ‘Zoetwater, toch geen woestijn?................................................... 72 Vernieuwde NELOS-website..................... 73 3e Wet Wheels Duikdag............................. 75 Begeleider & Instructeur Jeugdduiken..81

Vaste rubrieken Retro Hippo.................................................. 25

50 jaar CVD............................................42-44 Jeugdduikhoekje (Scuba & Fred)............ 45 30 jaar Wilrijkse Duikschool.................... 50 Cas-Espandon-COA................................... 52 Uitnodiging tot ergernis............................ 57 Close up (Frankie Van Remoortel).. 66-67 NELOS-Boetiek..................................... 68-69 Informatie BEFOS en LIFRAS................... 69 Opkuis van drijvende afvalberg...............71 Schatten en Scheepswrakken...................74 Webdiving..................................................... 80 Lopende agenda.......................................... 82

Reportages Duikbril met optische glazen................8-12 Mosselzaadinvanginstallaties MZI’s ...............................................................13-15 Britannic (deel 2).................................. 16-23 Eilandhoppen in Indonesië................. 32-38 Snorkelen in een grot......................... 46-49 Scubapro Days..............................................51 Duikvaker 2009.....................................58-61 Antwerpse Duiksportbeurs...................... 70 Enter in Blue.......................................... 76-78

NELOS-Consulenten John Remue

Dr. René De Laet

[email protected]

[email protected]

• CMAS EU en EUF • Inschalingen

• Duikgeneeskundige problematiek

François Desmet

Willy van der Plas

[email protected]

[email protected]

• Duikmateriaal

• Verzekering

Stef Teuwen

René Van Leeuwen [email protected]

[email protected]

• Technisch Duiken

• Juridische kwesties in de duiksport • Duikreglementering

Jozef Van den Berghe

Dr. Els Huybregts

[email protected]

[email protected]

Veel leesgenot en een prachtig duikseizoen.

• VZW-statuten en -kwesties

• Bijstand bij duikongevallen

Ivo

Dr. Dirk Deraedt [email protected]

Coverfoto: Bonaire, duikplaats Red Slave, anker op een diepte 57 meter. Ongeveer 15 meter verder, op zelfde diepte, ligt nog een anker van een zelfde formaat. Toch weet men niet van welk schip ze zijn. Foto: Rudy Van Geldere.

• Melden van duikincidenten en bijna-duikongevallen

Correcties en/of opmerkingen i.v.m. de NELOS-cursusboeken: [email protected] Correcties i.v.m. Vademecum en NELOSinfomap: [email protected]

Bij je duikschool kan je het persoonlijk verzekeringskaartje bekomen, met daarop volgende info: AIG-ASSISTANCE Policy number: ARENA 2.009.718/010 In geval van repatriëring/hospitalisatie ten gevolge van een duikongeval in het buitenland. Call Center: +32 3 235 69 16

Hippocampus mei/juni 2009

3

www.

.be

Nederlandstalige Liga voor Onderwateronderzoek en -Sport vzw

Lid van BEFOS (Stichtend lid van de Wereldbond voor Onderwateractiviteiten CMAS). Erkend door Bloso (Bevordering van de Lichamelijke Ontwikkeling, de Sport en de Openluchtrecreatie). Erevoorzitter: Jozef Van den Berghe Burchtstraat 37 - 9400 Ninove - Tel. 054 32 88 20 [email protected]

Secretaris: Gery Beeckmans Jan Breydelstraat 10 - 9100 Sint-Niklaas Gsm 0486 555 432 - [email protected]

Raad van Bestuur

Commissie Biologie Voorzitter: Tiny Heremans Janseniusstraat 41 - 3000 Leuven Tel. 016 22 56 98 - [email protected]

Voorzitter: Willy van der Plas Boekenberglei 185 - 2100 Deurne Antwerpen Tel. 03 366 18 22 - [email protected] Vice-voorzitter - relaties CMAS: John Remue H. Hooverplein 13 - 3000 Leuven - 016 23 49 00 [email protected] Boetiekverantwoordelijke: Guy Bosmans Abeelstraat 9 - 2221 Booischot Tel. 015 22 56 72 - [email protected] Penningmeester: Ronny De Meersman Koning Boudewijnlaan 39 - 9160 Lokeren Gsm 0475 70 19 76 - [email protected] Public Relations: François Desmet Te Couwelaarlei 58 - 2100 Deurne (Antwerpen) Tel. 03 324 09 89 - [email protected] CDC & Duiker-Redder: Guido Segers Paterstraat 33 - 2300 Turnhout Tel. 014 41 87 70 - [email protected] Relaties Bloso: Ronny Margodt Steenovenstraat 24 - 8490 Varsenare Gsm 0473 96 13 50 - [email protected]

Commissies Duikonderricht Voorzitter: John Remue H. Hooverplein 13 - 3000 Leuven - 016 23 49 00 [email protected] Brevetten: Eric Sels Goorstraat 51 - 3191 Hever Schiplaken Tel. 015 61 61 81 - [email protected] Ereraad: Ronny Margodt Steenovenstraat 24 - 8490 Varsenare Gsm 0473 96 13 50 - [email protected] Subcommissie Jeugdduiken: Ginette De Smedt Putstraat 38 - 9310 Meldert Gsm 0478 44 72 98 - [email protected] Subcommissie EDIT: Herwig Van Cotthem Serigiersstraat 24 - 2020 Antwerpen Gsm 0495 55 85 19 - [email protected] Medische Commissie Voorzitter: Dr. René De Laet Pastoor Van Tendeloostraat 9 - 2560 Nijlen Tel. 03 481 71 01 - [email protected] Secretaris: Dr. Roland Vanden Eede Heidestraat 8 - 2660 Hoboken Tel. 03 827 57 31 - [email protected] Mental Coaching: Dr. Els Huybregts Potaarde 2 - 1850 Grimbergen Gsm 0478 44 02 78 - [email protected] Sportcommissie Coördinator: Inge Dekort Brusselsesteenweg 313-315 Tel. 015 29 04 86 [email protected] Secretaris: Ludo Dewaelheyns Genkerweg 15 - 3690 Zutendaal Gsm 0496 54 49 89 - [email protected] Audiovisuele Commissie Voorzitter: Harry klerks Bilzenweg 65 - 3665 As Gsm 0477 34 50 55 - [email protected]

Secretaris: Jean-Marie Reynaert Kazandstraat 6 - 8800 Roeselare Tel. 051 22 27 44 - [email protected] Commissie Hippocampus Voorzitter: Ivo Madder De Bisthovenlei 46 - 2100 Deurne (Antwerpen) Tel. 03 290 54 06 - [email protected] Secretaris: Luc Beets Bosuil 84 C14 bus 48 - 2100 Deurne (Antwerpen) Tel. 03 325 07 36 - [email protected] Commissie Duikers met een Handicap Voorzitter: Ann Tielen Adelardstraat 33 - 3580 Beringen Tel. 011 42 35 14 - [email protected] Secretaris: Jan Decrock Nieuwendorpe 30 – 8730 Oedelem Gsm 0477 29 47 44 - [email protected] be Commissie Solidariteitsfonds Leden: Guy Bosmans, Ronny De Meersman, Guy Segers

Administratief secretariaat Duikershuis - Luce De Smet Brusselsesteenweg 313-315 - 2800 Mechelen Tel. 015 29 04 86 - fax 015 20 61 58 [email protected] www.nelos.be - www.wiki.nelos.be ma. 9.30 u - 11.30 u wo. 9.30 u - 11.30 u en 14.00 - 16.00 u vr. 14.00 u - 16.00 u

INFORMATIEBLAD VAN NELOS vzw Hoofdredacteur: Ivo Madder De Bisthovenlei 46 - 2100 Deurne (Antwerpen) Tel. 03 290 54 06 - [email protected] Verantwoordelijke uitgever: John Remue H. Hooverplein 13 - 3000 Leuven Tel. 016 23 49 00 - [email protected] Redactieteam: Luc Beets - Jacques Bernaerts - Pascal Eeckhoudt - Ivo Madder - Katrijn Ools - John Remue - Monique Remue-Demoustier - Jozef Van den Berghe - Wim Van Doeselaer- Patrick Van Hoeserlande - Roland Wantens - Willy Wellens Vormgeving en publiciteit: Katrijn Ools Brusselsesteenweg 313-315 - 2800 Mechelen Tel. 015 29 04 86 - Fax 015 20 61 58 [email protected] Pre-press & druk: Swinnen Printing n.v. - Patrick Swinnen Muizenstraat 172 - 1981 Hofstade Tel. 015 45 02 78 - Fax 015 45 02 79 [email protected] Hippocampus verschijnt 5 maal per jaar: februari, april, juni, september en december. Oplage: 10.000 exemplaren. ISSN-nummer: 1782-8414 Abonnement Hippocampus: BEFOS-leden: € 10,00 - niet-leden: € 15,00 Buitenland niet-leden: € 25,00 Overschrijven op 443-3691681-64 van NELOS, met vermelding van naam, adres en ‘Abonnement Hippocampus’. IBAN: BE34 0001 7170 8790 BIC: BPOTBEB1

Ongevalsaangiften Binnen de 15 dagen in dubbel naar het NELOSsecretariaat, vergezeld van een geneeskundig getuigschrift. Dit attest moet door de dokter worden afgeleverd binnen 3 dagen na het ongeval. Bij een dodelijk ongeval: binnen 2 dagen naar het NELOS-secretariaat en rechtstreeks naar Arena (eventueel telefonisch of per fax): t.a.v. de heer Eddy Van Den Bosch Jozef II straat 36-38 - 1000 Brussel Tel. 02 512 03 04 - fax 02 512 70 94

Hulpdiensten C.D.H.G. ‘Dr. J. Flahaut’, Zeebrugge Tel. 050 55 87 13 rechtstreeks 24 u op 24 u. HYPERBAAR CENTRUM Militair Hospitaal Neder-over-Heembeek (afrit 6 op de ring rond Brussel) Tel. 0800 12382

De redactie en de uitgever zijn niet verantwoordelijk voor de inhoud van de geplaatste advertenties. Ongevraagd toegestuurde redactionele teksten en/of foto’s worden niet teruggestuurd. De artikels ter publicatie in de Hippocampus moeten binnen zijn bij de redactie minstens 45 dagen voor de maand van verschijning. Overeenkomstig de Belgische wet van 08/12/1992 tot bescherming van de persoonlijke levensfeer, gewijzigd door de Europese wet van 11 december 1998 tot omzetting van de richtlijn 95/46/EG van 24 oktober 1995, melden wij dat uw persoonsgegevens worden bijgehouden in een bestand. Wij verbinden ons ertoe deze gegevens enkel te gebruiken voor de verzending van ons tijdschrift en de administratie van de liga overeenkomstig het doel van onze organisatie. U heeft inzage- en correctierecht. Niets van deze uitgave mag overgenomen worden zonder schriftelijke toestemming van de verantwoordelijke uitgever.

Hippocampus komt tot stand met de steun van

Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers

UNIVERSITAIR ZIEKENHUIS ANTWERPEN Tel. 03 821 30 55 (24 u op 24 u) ALGEMEEN ALARMNUMMER Tel. 112

Advertentietarieven

www.wiki.nelos.be/index.php/Hippocampus Zie bij ‘Publiciteit’

Adresveranderingen Uitsluitend richten aan het NELOS-secretariaat:

[email protected]

4


Bondsnieuws

- COMMISSIE DUIKONDERRICHT

Aanpassingen aan de NELOS-Infomap en het Vademecum Feedback en verwerking van binnenkomende opmerkingen over Infomap/Vademecum 2009.

O

p de Algemene Vergadering van het Duikonderricht (Academische Zitting) van 29 maart 2009 werden, in functie van de opmerkingen en vragen vanuit de duikscholen, door het Bureau van het Duikonderricht volgende aanpassingen geofficialiseerd: 1. De zogenaamde ‘vaardigheden’ mogen, op niveau kandidaat 1*D, uitgevoerd worden zowel tijdens buitenduiken als in diepe zwembaden (genre Nemo).

Bondsnieuws

2. Deze vaardigheden mogen, zowel op niveau van 1*D als op niveau 2*D, tijdens eender welke duik uitgevoerd worden. 3. De toelatingsvoorwaarde Module 1 (opleiding Assistent-Instructeur): “Minstens één jaar in het bezit zijn van het technisch brevet 3*D bij de start van de cursus” wordt gewijzigd in: “In het bezit zijn van het technisch brevet 3*D”. Voor alle duidelijkheid, maar dit staat correct vermeld in

de Infomap: men moet 1 jaar 3*D zijn op datum van het sluitstuk examen theorie en zwembad examen (het vroegere examen 4*D). 4. De toelatingsvoorwaarde Module 2 (opleiding 1*Instructeur/ Initiator): “Minstens één jaar AssistentInstructeur zijn bij de start van de cursus” wordt gewijzigd in: “Moet Assistent-Instructeur zijn”.  Tekst: John Remue, voorzitter van het Bureau

- COMMISSIE DUIKONDERRICHT - ERERAAD

Uitspraak van de Ereraad Tijdens haar zitting van 30 maart 2009 heeft de Ereraad de vraag van Paul Vander Eecken tot restitutie van zijn titel als 1*Instructeur in overweging genomen.

P

aul Vander Eecken neemt hierbij duidelijk afstand van de manier waarop de gebeurtenissen die zich in 2004 afspeelden en waarbij - onder meer door zijn inbreng - de NELOS en het Duikonderricht publiekelijk en onterecht in een slecht daglicht werden gesteld. Paul wil hierbij uitdrukkelijk zijn excuses aanbieden aan John Remue, het Duikonderricht, NELOS en iedereen die hij destijds onfair

en/of oneerbiedig behandeld heeft. De Ereraad heeft beslist om Paul Vander Eecken zijn titel terug te geven onder volgende voorwaarden: • hij moet eerst een bijscholing volgen over de nieuwe reglementeringen en de gedragscode voor NELOS-duikers. • hij krijgt de titel terug met een proef-

en toezichtperiode van twee jaar. John Maes, 3*Instructeur, heeft deze verantwoordelijkheid op zich genomen. • hij zal zich in de toekomst onvoorwaardelijk inzetten voor de werking van zijn duikschool, het NELOS-Duikonderricht en de Medische Commissie.  Tekst: RONNY MARGODT, VOORZITTER ERERAAD DUIKONDERRICHT NELOS

ADVERTENTIE


5

Bondsnieuws


Complete duikreizen Drive & Dive Buddy Dive Resort Bonaire Prijzen v.a. 9dg. 16dg. 6 personen v.a. € 1228 € 1698,2 personen v.a. € 1287 € 1816,Drive & Dive is inclusief: Retourvlucht Amsterdam - Bonaire v.v. met KLM. Tranfers, 7 of 14 nachten verblijf in een 3 slaapkamerappartement (7 personen) , of hotelkamer (2 personen), roomtax en 5% NAOB, dagelijks Amerikaans ontbijtbuffet, 6 of 13 dagen ongelimiteerd duiken, 7 of 14 dagen autoverhuur. Luchthavenbelastingen en brandstoftoeslagen zijn inclusief.

Combinatie duikreis Bonaire en Curaçao 16 dg. o.b.v. 4 pers.: v.a. € 1921,- p.p. 16 dg. o.b.v. 2 pers.: v.a. € 1911,- p.p. Het arrangement is inclusief: Retourvlucht met KLM, binnenlandse vlucht, transfers, 7 nachten verblijf incl. ontbijt bij Buddy Dive, 7 nachten verblijf incl. ontbijt bij Lions Dive Curaçao, 7 dagen autoverhuur op Bonaire, 6 dagen ongelimiteerd duiken op Curaçao. Luchthavenbelastingen en brandstoftoeslagen zijn

Ontspannen kantduiken op Bonaire: Caribbean Club Bonaire: € 1181,Buddy Dive Resort: € 1287,Bel Mar (luxe app.): € 1158 (o.b.v. 6 pers) € 1582 (o.b.v. 2 pers.)

inclusief.

Inclusief: • KLM vlucht Amsterdam - Bonaire v.v. • Tranfer Accomodatie o.b.v. 2 pers. tenzij anders vermeld • 6 dagen ongelimiteerd duiken • 7 dagen huurauto (pick up) Luchthavenbelastingen en brandstoftoeslagen zijn inclusief.

Oldenzaal, St. Plechelmusplein 19 7571 EG Oldenzaal Tel. 0541 - 533 177 [email protected]

Den haag, Herengracht 46a 2511 EJ Den haag Tel. 070 - 31 07 290 [email protected]

www.abctravel.nl 6


Bondsnieuws


Nazicht

NELOS IDEAL 2008 Op 12 februari 2009 werden alle Idealkaarten die op de verplichte einddatum – 31 januari 2009 – waren ingediend, grondig nagekeken.

W

ij konden met voldoening vaststellen dat het aantal foutief ingelogde idealzegels erg laag lag. Er werden slechts acht Idealkaarten geweigerd, wat merkelijk minder was dan de vorige jaren. Quasi iedereen heeft ondertussen het systeem onder de knie maar een kleine minderheid maakt nog steeds fouten. Waarom werden die acht kaarten geweigerd? • Drie waren niet door een 2*Instructeur of 3*Instructeur nagekeken en vergeleken met de overeenkomende gegevens uit het logboek, noch ondertekend. • Twee dienden nog een Idealkaart in van het jaar 2007! • Twee hadden geen kopie van hun log-

boekje bijgevoegd zodat controle onmogelijk bleek. • Eén had wel een kopie bijgevoegd maar nergens vonden wij enige verwijzing of notering van de afgenomen proeven, vaak ontbrak zelfs de handtekening van de kandidaat. Hier volgt een opsomming van de meest voorkomende tekortkomingen en/of fouten. • Bij delegatie ontbrak de naam en handtekening van de delegerende instructeur in het logboek van de AI. • Over de Idealzegel werd nog een stempel gedrukt, op die wijze is de idealzegel niet meer in te lezen. • Zeer sporadisch vonden wij een ingelogde zegel voor een stijgproef afgenomen door een AI.

• Enkele keren vonden wij meer dan twee ingelogde prestaties op één dag. Meer dan 95% van de gecontroleerde Idealkaarten waren perfect in orde. In de bijgevoegde logboekjes waren de prestaties duidelijk herkenbaar door de uniforme noteringen van de proeven en opleidingsduiken. Vaak werden de duiken nog geaccentueerd doordat ze met een fluostift waren gemarkeerd. Wij kunnen onze Instructeurs en AssistentInstructeurs feliciteren voor de ernst en de correctheid bij het inloggen van hun Idealkaart. Het zou fijn zijn moesten de fouten die wij nu nog vonden in 2009 volledig verdwenen zijn.  Tekst: Guy Bosmans, 3*I, bestuurslid

ADVERTENTIE

Duiken naar wrakken

in het Nationaal Park van Port-Cros aan de Côte d’Azur in Frankrijk.

€ 511

6 dagen - 6 nachten in vol pension, 10 duiken en vullen in het duikcentrum inbegrepen.

Korting van € 210 voor een groep van minimum 10 duikers en korting van € 457 voor een groep van minimum 15 duikers. De week start op zondagavond met diner tot zaterdag met ontbijt, in een 2** hotel op 2 minuten wandelafstand van het CIP. Duiken in het Nationaal Park van Port-Cros en de bekende mythische wrakken van de Côte d’Azur. • Prijs zonder logement: € 240 voor 10 duiken. • Duikcentrum op 5 meter van de boten. • NITROX-vulling. • Bergplaats voor duikmaterieel en douche. • Prachtige duikplaatsen met baraccudas, tandbaarzen, murenes, congers en steeds frequentere ontmoetingen met zeeduivels, manta’s en dolﬁjnen (een 20-tal duikplaatsen waaronder La Gabinière, Pointe du Vaisseau en Pointe de Montremian). Niet te vergeten ook de wrakken van de Donator, Grec, Rubis en Togo (in totaal een 15-tal wrakken).

CIP LAVANDOU

SUR LE PORT - 83980 LE LAVANDOU Tél: +33-4-94-71-54-57 Fax: +33-4-94-15-13-09 www.cip-lavandou.fr [email protected]

Hippocampus Hippocampus maart/april mei/juni 2009

Reportage

- DUIKMATERIAAL

Duikbril met optische glazen Met het ouder worden gaat de kwaliteit van je zicht achteruit en dat merk je niet enkel boven water. Ook onder water wordt de arm, waarop je duikcomputer zit vastgegespt, op zeker moment te kort...

E

en duikbril met optische glazen... ik heb er gelukkig nog geen nood aan. Maar als ik naar mijn leeftijdgenoten kijk, zal dat wel niet meer zo lang duren. Wat ik nu al met zekerheid weet, is dat het geen eenvoudige materie is als je omwille van optische redenen correctieglazen laat aanbrengen op de binnenzijde van je bestaande getemperde glazen (lees: veiligheidsglas). Om me voor te bereiden op het moment dat ik echt nood heb aan een duikbril met optische correctie, leek het me geen slecht idee om me vooraf degelijk te informeren. Want als ik zo rondom mij hoor, is het niet eenvoudig om een goede duikbril met optische glazen aan te schaffen. Ik neem één voorbeeld: een vrouw die problemen kreeg met het aflezen van haar meetinstrumenten kocht voor haar standaard duikbril flexibele plaklenzen, die – na ze even in warm water te dompelen – langs de binnenzijde van de bestaande duikbrilglazen aangebracht werden. Maar na een tijdje werden die plaklenzen troebel. Na enkele maanden stapte ze over op een duikbril met verwisselbare glazen, waarin ze standaard verwisselbare confectie correctieglazen met dioptrie +2 liet steken. Dat bleek uiteindelijk ook niet te voldoen omdat ze wel een correctie voor het dichtbij zien nodig had, maar niet voor het kijken naar bijv. het rif. Dus stak ze haar originele getemperde glazen terug in de duikbril en liet er binnenin, op de onderzijde, een klein stuk geslepen lens opkleven met dezelfde dioptriewaarde als de vorige correctieglazen. Dat bleek al iets beter te werken. Maar na een tijdje hoopte er zich vuil op rond de optische lens, wat storend werkte in haar zicht. Het vuil voor elke duik verwijderen was een niet zo leuke optie. Ze ging op zoek naar een beter systeem en werd doorverwezen naar een speciaalzaak... Ze kocht een duikbril die beter paste en voorzien was van één groot glas i.p.v. twee aparte glazen. Het standaard

8


duikbril met de juiste optische correctieglazen... Ik maak een afspraak met Leon Feringa, zaakvoerder van het familiebedrijf ‘Ferga nv’, en ontmoet hem op een zonnige paasmaandag in zijn atelier. Als hoofdactiviteit is de firma ‘Ferga’ fabrikant van optische brilglazen. Daarnaast heeft Leon zich als sportduiker gespecialiseerd in het vervaardigen van optische duikbrilglazen. In België is er geen andere fabrikant van ‘op maat gemaakte’ optische duikbrilglazen. De fabrikant ‘Ferga nv’ levert hoofdzakelijk aan gespecialiseerde duikwinkels en opticiens.

proefkonijn

Leon Feringa, zaakvoerder van Ferga nv, fabrikant van optische glazen.

veiligheidsglas van haar duikbril werd voorzien van twee lenzen die elke helft van het standaard brilglas bijna volledig bedekten. Elke lens was aan de onderzijde voorzien van een – bijna onzichtbaar – ingesmolten leessegment (een deel van de lens waarmee men gemakkelijk kan lezen). Bijna goed, bleek. Maar ze was vergeten te vertellen dat ze onderwaterfotograaf is. Hierdoor moest de lens eigenlijk een beetje anders gepositioneerd worden t.o.v. haar pupil. De correctielens werd verwijderd van het standaard getemperd glas, wat een vrij eenvoudige ingreep bleek te zijn, en iets hoger dan voordien terug vastgekleefd. Nu is onze fotograferende duikster min of meer tevreden; bij het fotograferen is de optische correctie van haar duikbril perfect, maar als ze naar het omgevende rif kijkt, krijgt ze de indruk dat haar lens nog iets zou moet zakken...

op bezoek bij een specialist Ben je bijziend (myopie), verziend (hypermetropie), astigmaat (torische of cilinder), of heb je last van ouderdomsverziendheid of heb je gewoon leesproblemen, of heb je een combinatie van voorgaande problemen? Dan is er steeds de mogelijkheid om het masker van je duikbril uit te rusten met correctieglazen. Verschillende modellen zijn leverbaar voor een duikbril op sterkte mét jouw brilcorrectie voor ver, voor dichtbij of beide. Maar je wil dan wel ineens een

Ik vraag aan Leon de reden van zijn specialisatie. “Ik werd toevallig geïnspireerd tot het vervaardigen van op maat gemaakte duikbrilcorrectielenzen nadat ik van Swa Desmet - zaakvoerder van duikwinkel Aquasport - te horen kreeg dat die al sinds de jaren ‘60 aan het experimenteren was met correctieglazen voor zijn duikbril. Swa had zowat alle bestaande systemen uitgeprobeerd. Gevolg: een 30-tal maskers met optische glazen vanuit zowat de ganse wereld. Toch was er eigenlijk geen enkele duikbril bij, waarmee hij goed kon zien onder water. Zelfs de lenzen met herberekende dioptrie, die volgens specialist opticiens noodzakelijk zijn omwille van de verhoudingen die onder water anders zijn, boden geen soelaas. Ook een losse leesbril binnenin het duikmasker gaf niet het gewenste effect, want als je horizontaal aan het duiken bent, zal toch wel die ene druppel water gegarandeerd juist in het midden van het brilglas komen te liggen, met gevolg dat Swa geen steek zag”. Dus jij bood Swa waarschijnlijk aan eens te experimenteren met diverse optische systemen? “Inderdaad, Swa was mijn proefkonijn. Ik ontdekte al vrij snel dat de theorie van herberekende dioptrie helemaal niet nodig is. Volgens de theorieboeken over optiek moet een dioptrie voor een ideale leeslens voor boven water gewijzigd worden als men een gelijkaardige vergroting onder water wenst. Dit omdat de vertexafstand bij een duikbril (de afstand van de lens op het duikbrilglas t.o.v. het oog) groter is dan bij een leesbril die op je neus staat. Met proefkonijn Swa ontdekte ik dat men onder water best dezelfde dioptrie hanteert als boven water. Enkel bij hogere sterktes (bijv. dioptrie +5) mag er iets zwakker gecompenseerd worden, na-

Correctie voor brilglazen

Dankzij optische glazen die langs de binnenzijde van je bestaande getemperde duikbrilglazen gekleefd zijn, kan je genieten van optimaal zicht zowel boven als onder water.

melijk 0,25. Dus bij een bovenwaterdioptrie van bijv. +5 wordt dat voor een duikbrilcorrectielens +4,75 en bij een dioptrie van -5 wordt dat -5,25. Deze correctie is eigenlijk enkel nodig als je een model ‘visbokaalduikbril’ hebt. Bij een platte duikbril (één die dus dicht tegen je ogen staat) is dat niet nodig. Bovendien valt een afwijking van 0,25 binnen de tolerantiegrens, waardoor een aanpassing van de dioptrie eigenlijk overbodig is. In de praktijk is een herberekende dioptrie dus niet nodig. Als er geen herberekening nodig is, heb je als voordeel dat je met je duikbril zowel boven als onder water perfect kan zien”.

Een overzicht van de mogelijkheden. Correctie voor brilglazen • Bijziend tot -15,0 dpt. • Verziend tot +7,0 dpt. • Astigmatisme tot ±6,0 dpt. • Hogere waarden op aanvraag. • Voor bijzienden die beter zonder correctie kunnen lezen kan het onderste gedeelte van de lens weggeslepen worden.

fotograaf Als je nu denkt dat het correctieprobleem hiermee opgelost is, heb je het fout. Op de duiksportmarkt worden heel veel confectielenzen voor duikbrillen aangeboden, maar volgens Leon is dit aanbod zelden geschikt voor de doorsnee duiker. “Probleem is dat bij elke duiker de afstand van het ene naar het andere oog verschillend is. Ook staat het linker- en het rechteroog niet altijd op dezelfde hoogte en heeft het ene oog soms een lens met een hogere sterkte nodig dan het andere. Als men in zulke gevallen standaard optische lenzen gebruikt, zal het lezen onder water niet optimaal zijn. Bovendien staat de leeslens bij de meeste standaard confectielenzen te hoog ten opzichte van de pupil. Dit is misschien wel ideaal voor de onderwaterfotograaf, maar niet voor de gewone duiker die enkel zijn duikinstrumenten goed wil kunnen aflezen”. Waarom dat verschil bij onderwaterfotografen en gewone duikers? “Zowel bij kleine – al dan niet op maat gemaakte – opgeplakte lenzen als bij op maat gemaakte duikbrilglasdekkende lenzen met ingesmolten segment, is het de bedoeling dat het leesgedeelte (liefst) zo laag mogelijk onder de pupil komt te zitten”, zegt Leon. “Hierdoor kan de duiker tijdens zijn duik gemakkelijk in de verte kijken zonder dat hij door het leesgedeelte gestoord wordt. Als hij via de onderkant van zijn duikbril naar zijn instrumenten op zijn linkerarm kijkt, dan kan hij die goed aflezen dankzij de leeslens. Als hij via de rechterleeslens kijkt, kan hij de instrumenten op zijn rechterarm goed aflezen. Je merkt het al: een duiker kan omwille van de vorm van de duikbril nooit gelijktijdig door de twee leeslenzen kijken. Als je de lenzen echter iets hoger plaatst, kan je dat wel. Maar het nadeel is dan dat je last hebt van die lees-

Optimaal zicht

Correctie voor leesbrildragers

Correctie voor 50+ duikers

lenzen als je in de verte kijkt. Bij fotografen worden de leeslenzen normaal gezien wel hoger t.o.v. de pupil geplaatst. Hij zal dan wel hinder hebben als hij in de verte

Correctie voor leesbrildragers • Los gekleefde leeslens. • Vergroting tot +7 dpt (of meer). • Astigmatisme. • Ideaal om je duikinstrumenten af te lezen. • Bij fotografen wordt de losse leeslens iets hoger geplaatst t.o.v. de oogpupil zodat ze hun fotoapparatuur optimaal kunnen instellen. • Scherper zien van de beelden op de monitor van je videocamera. • De grootte en de positie van de losse leeslens wordt aangepast volgens de wens van de duiker. Correctie voor 50+ duikers • Ideale combinatie tussen een ver zien bril en een leesbril. • In alle dioptriewaarden uitvoerbaar (enige beperking: verschil tussen verziendheid- en leesgedeelte max. 3,5 dpt). • Indien gewenst kan het verziendheidgedeelte uitgevoerd worden zonder dioptriecorrectie. • Ingesmolten leessegment waardoor er geen hinderlijke overgang is tussen het lees- en verziendheidgedeelte. • Bij fotografen wordt het leessegment iets hoger geplaatst t.o.v. de oogpupil zodat ze hun fotoapparatuur optimaal kunnen instellen. • Geen opstapeling van vuil rond het leessegment.

kijkt, maar dankzij deze positionering van de lenzen kan hij in zijn zoeker zowel de bovenste als de onderste informatie goed aflezen”. Hippocampus mei/juni 2009

9

Reportage

- DUIKMATERIAAL

Afgewerkt correctieglas met ingesmolten leessegment.

Als die fotograferende duiker dan eens gewoon wil duiken, dan kan hij beter een andere duikbril gebruiken waarin de leeslens iets lager geplakt is? “Inderdaad”, zegt Leon. “In de praktijk plaatsen we bij de fotograaf het leesgedeelte zo dat het niet te storend werkt bij het ver zien, maar toch nog goed genoeg gepositioneerd is om bijna alles optimaal te kunnen lezen wat er op zijn camera verschijnt, zonder afwisselend door het ene en het andere oog te moeten kijken. Het is een compromis, want inderdaad het ideaal zou twee aparte duikbrillen zijn – naargelang het soort duik men maakt”.

Als het correctieglas met ingesmolten leessegment vastgekleefd zit op het getemperd duikbrilglas, is het segment nog nauwelijks zichtbaar.

Correctieglas vastgekleefd op het getemperd duikbrilglas.

kleven van de lens Dus als ik goed begrijp, plak je gewoon een geschikte leeslens – naargelang het soort duiker – op de ideale hoogte t.o.v. de pupil, langs de binnenzijde van het glas van een bestaande duikbril? “Niet helemaal juist”, zegt Leon. “Er komt nog heel wat meer bij kijken. Omwille van veiligheidsproblemen plak ik de op maat gemaakte correctielens steeds op de binnenzijde van het bestaande getemperd glas. Een correctielens temperen zou ook mogelijk zijn, maar het harden van die lens zou ongewenste vervorming veroorzaken. De thermische methode om veiligheidsglas te fabriceren is om het half gesmolten glas te harden – te temperen – door het snel af te koelen. Hierdoor ontstaan er kleine vervormingen in het getemperd glas; het staat op sommige plaatsen wat bol, met de nodige optische vervorming tot gevolg, zowel aan de buiten- als de binnenzijde van het duikbrilglas. Als de binnenzijde niet perfect glad is, kan ik er moeilijk een correctielens opkleven. Daarom maak ik zowel de binnen- en buitenzijde van het originele getemperde glas spiegelglad. De optische lens maak ik conform de wettelijke voorgeschreven normen uit standaard onbewerkte mineraalglaslensblokken van de gewenste dioptrie, al dan niet voorzien van een ingesmolten

10


Een optische correctie die door de firma Ferga nv niet uitgevoerd wordt: de verzienlens (bovenste) en de leeslens (onderste) sluiten mooi tegen elkaar aan, maar je blijft natuurlijk wel met een storende scheidingslijn zitten. Rondom de lenzen stapelt zich vuil op.

leessegment – eveneens van de gewenste dioptrie. Ik zou liever met kunststoflenzen werken, maar die dampen constant aan als men ze in brillen met getemperd glas gebruikt. Bovendien is er voor het bevestigen van kunststof op glas nog steeds geen optimale bevestigingslijm”. Wordt die lens gelijmd of versmolten met het bestaande glas? “Om een correctielens te bevestigen gebruik ik hechtingslijm i.p.v. cementlijm. Daar zijn twee redenen voor: indien nodig kan een lens, die bevestigd werd met hechtingslijm, terug verwijderd worden. Bij cementlijm gaat dat niet en bovendien veroorzaakt die optische vervormingen”.

ingesmolten segment Aan de voorbeelden die je me laat zien, zie ik dat je ook een leeslens op het bestaande duikbrilglas kan kleven, terwijl jij blijkbaar steeds een volledige lens met ingesmolten leessegment op het bestaande duikbrilglas kleeft. “Ik ben voorstander van een volledige lens met ingesmolten leessegment, maar als de klant enkel een correctie nodig heeft om te lezen en kosten wil besparen,

kleef ik op zijn verzoek wel eens enkel een leeslens. Maar rondom die leeslens zal zich vuil opstapelen en dat is hinderlijk bij het zien. Je kan natuurlijk die vuile rand voor elke duik proberen weg te werken, maar wie heeft daar het geduld voor? Als je per oog twee correcties nodig hebt (een lens om ver te zien en één om te lezen) en je kleeft dan twee correctielenzen boven elkaar (wat door sommige fabrikanten gedaan wordt), dan heb je naast die vuilophoping nog een extra storend element. De overgang tussen beide lenzen is dan heel bruusk als je erdoor kijkt. Daarom werk ik eigenlijk liefst met volledig duikbrilglasbedekkende lenzen waarin – indien nodig – een ingesmolten leessegment zit. Bij dit soort dubbel zicht heb je dan een geleidelijke overgang”.

standaard correctieglazen Leon, als ik het goed begrijp, kan je best altijd op maat gemaakte correctielenzen laten maken, die je duikglas (bijna) volledig bedekken, zelfs als je geen correctie nodig hebt om ver te zien? “Inderdaad”. Leon geeft wat extra uitleg: “In sommige gevallen kunnen standaard correctieglazen voor

Onbewerkt optisch glas.

Onbewerkt optisch glas, met ingesmolten leessegment.

Een losse leeslens gekleefd op het getemperd duikbrilglas.

duikers die enkel een correctie voor het ver zien nodig hebben, nuttig zijn. Maar dat is eigenlijk enkel als men een dioptrie van +1 of -1 nodig heeft en dat je pupilafstand en -hoogte de normale standaardwaarde evenaren. In alle andere gevallen heeft men op termijn spijt van zijn aankoop en schaft men later alsnog op maat gemaakte duikbrilglasdekkende lenzen aan.

hoogte moeten geplaatst worden, wat mag ik zo nogal verwachten van maatwerk? “Je oogarts bepaalt de afwijking(en) van je ogen. Om het niet te ingewikkeld te maken, geef ik een paar eenvoudige voorbeelden. Je kan een sferische afwijking en/of een cilindrische afwijking hebben. Bij een sferische correctie (een correctie die nodig is om bijv. bijziendheid of verziendheid te corrigeren) kan zowel een leescorrectie als een correctie voor verziendheid nodig zijn. Een combinatie van beide lossen we op met een ingesmolten leessegment. Een voor-

beeld van een verziendheidcorrectie met leessegment kan zijn: een dioptrie van +2 voor het ver zien en +3 voor het leessegment. Bij een cilindrische afwijking hebben we het over een verziendheidafwijking die niet op alle plaatsen van je oog gelijk is, terwijl je dichtbij toch nog normaal kan lezen. Een voorbeeld kan zijn: +3 / +1 180°, waarbij de +3 staat voor de sferische correctie en de dioptrie van +1 onder een hoek van 180° staat voor de cilindrische correctie. In het voorbeeld van de cilindrische afwijking durven duikwinkels – met minder

lees- en/of verziendheidcorrectie Behalve dat de correctieglazen op de juiste

ADVERTENTIE


11

Reportage

- DUIKMATERIAAL

kennis van zaken – wel eens een standaard correctielens met dioptrie +4 aanbieden. Bij kleinere afwijkingen kan dat toereikend zijn, maar toch is het beter om correct te werken.

procedure duikbril met juiste correctieglazen Welke duikbril schaf ik me best aan waarop ik op maat gemaakte lenzen wil laten kleven? “Gelijk welk merk is geschikt, op voorwaarde dat men de glazen of het glas uit het duikbrilframe kan halen. Er zijn duikbrillen op de markt met verwisselbare glazen, waar je vervangbare confectie optische glazen kan insteken. Het is dus niet specifiek nodig om zulk een duikbril aan te schaffen. Wel moet het glas van je goed passende duikbril volledig vrijgemaakt kunnen worden zonder dat er een plastic rand rond het vrijgemaakte glas blijft zit-

advert_nelos.pdf

3/9/09

ten. Het duikbrilglas moet van getemperd (gehard) mineraalglas zijn. Dus geen acryl, pvc of ander kunststof”. Wat is de verdere procedure die ik moet volgen om de juiste op maat gemaakte correctieglazen te bekomen? “De speciaal-duikwinkel kan aan de hand van je doktersbriefje, liefst uitgeschreven door de oogarts, je correctieglazen bepalen. Geef wel op aan je duikwinkel of je al dan niet fotograaf bent en of je in dat geval al dan niet een compromis wenst wat betreft de optimale positie van je leeslens. Aan de hand van de gegevens die de speciaalzaak ons doorgeeft, maken we de correctielenzen aan volgens de wettelijke voorgeschreven correcte normen en kleven ze op de juiste plek van je bestaande duikbrilglazen of -glas”.  Tekst en foto’s: Ivo Madder

2:19:37 PM

ADVERTENTIE

uptime Group - veldkant 35d - 2550 kontich - tel. +32 (0)3 451 23 82 - fax. +32 (0)3 451 23 75 - www.uptimegroup.be - [email protected]

C

M

Y

Kan je één solo-album noemen van

John, Paul, Ringo of George?

CM

MY

CY

CMY

K

Het is een vraag die wij ons ook stelden: waarom kunnen we met moeite een album noemen van John, Paul, Ringo of George, maar is het aantal legendarische Beatles-albums niet te tellen? Wel, de vier chaps uit Liverpool kenden het geheim. Ze ontdekten de perfecte mix die een revolutie in de rockmuziek wist te ontketenen met songs die generaties overstijgen. Dat is de kracht van een groep. Daarom bundelen we al onze diensten voortaan onder één noemer: uptime group. Want de Beatles bewezen al dat het werkt. uptime group is een ICT diensten leverancier met aan andere kijk. Wij zijn een organisatie met een vlakke structuur, waarin kleinere onafhankelijke bedrijven flexibel en op maat kunnen werken voor onze klanten. Mensen die weten waarover ze spreken en geen schrik van het ‘out-of-the-box’ denken hebben. U heeft iemand nodig die uw IT problemen aanpakt, en dit zo snel en efficiënt mogelijk. Is dit zo anders? Wij denken van wel.

uptime Group brengt u dit verhaal op www.uptimegroup.be Verwacht alleen geen sterallures.

12


Speciaalzaken Hieronder enkele duikwinkels die gespecialiseerd zijn in duikbrillen met optische glazen. Uiteraard komen er op termijn nog verscheidene bij. • Aquasport (Deurne). • Big Blue (Berlare). • Bubble and Dive (Gentbrugge) • Genkse Watersportcentrale. • Zeeman (Mechelen). Naast deze gespecialiseerde duikwinkels zijn er diverse opticiens waaraan de firma ‘Ferga nv’ duikbrilcorrectieglazen levert. Meer info vind je bij de publiciteit in Hippocampus. ‘Ferga nv’ levert niet aan particulieren, maar voor meer info kan je wel terecht bij Leon Feringa via [email protected]. Hij kan je adressen van speciaalzaken geven.

Reportage

- DUIKPLAATS

Mosselzaadinvanginstallatie in de Oosterschelde Zeelands Roem ligt onder vuur van milieuregels. De mosselsector innoveert. Daarom hangen er tonnen en touwen in de Oosterschelde voor een herstel van de Waddenzee. “Is er al zaad?”.

Ook bij de duikplaats Levensstrijd, net voorbij de Zeelandbrug, ligt een MZI in het water. We besluiten er te gaan kijken. Het is rustig weer; er staat nauwelijks stroming. Door de afstand zijn we toch nog dik tien minuten onderweg voor we bij de tonnen zijn. Eronder zien we allemaal rafelige touwen naar beneden hangen, de groenbruine diepte in. Het zicht is belabberd. Geen idee waar de bodem is. Op vijf meter blijven we maar hangen en turen naar een spookachtig traliewerk in de bruine mist. Zo kaal als de touwen nu zijn, zo zullen ze binnen een paar weken begroeid zijn met kleine mosseltjes en ander spul. Het wonder van de Oosterschelde: gooi er iets hards in en het groeit vol. De kweker maakt er dankbaar gebruik van. In het najaar borstelt hij de touwen schoon en vangt de babymosseltjes op. Die zaait hij vervolgens uit op zijn perceel waar ze opgroeien.

crisis “Is er al zaad?”, vraagt Hans van Geesbergen bij de begroeting, even later aan de dijk bij Levensstrijd. Normaal trek je bij zo’n kennismaking misschien een wenkbrauw op. Zo niet bij Hans. Hij is secretaris bij de Producentenorganisatie Mosselcultuur en nauw betrokken bij de plaatsing van MZI’s in de Oosterschelde. “Mosselzaad is de grondstof voor de kweker”, vertelt hij. “Normaal halen we dat uit de Waddenzee, waar het zaad zich op de bodem afzet. Sinds vorig jaar mogen we het zaad alleen opvissen als we kunnen aantonen dat het de bodem niet verstoort. Dat is voor de mosselkweker heel moeilijk – we zijn al honderd jaar in de natuur bezig, maar in juridisch waterdichte termen weet je niet alles. Dus is de sector in crisis. Nu wil de politiek de mosselkwekerij niet opofferen. Het gaat immers over 3.500 arbeidsplaatsen. De minister heeft de sector en de natuur- en milieuclubs aan tafel gezet met de opdracht er samen uit te komen. Dat is gelukt, althans voor nu. We leveren een bijdrage aan het herstel van de Waddenzee door de bodem stap voor stap

Foto’s: Mathijs van den Bosch.

spookachtig traliewerk

MZI’s • De touwen komen tot een diepte van 12 meter. • Duikers moeten er zich van bewust zijn dat ze die bij het opstijgen kunnen tegenkomen. Dus niet duiken in de buurt van MZI’s • De netten komen tot ongeveer een diepte van 4 meter.

Foto’s: Mathijs van den Bosch.

H

et landschap van de Oosterschelde verandert. Op steeds meer plekken verschijnen plastic tonnen op het water, rij na rij, keurig in het gelid. Onderling verbonden door touwen. Ze lijken op de hangculturen die mosselkwekers onder meer gebruiken bij Bruinisse en de Krammersluizen. Alleen zijn deze nieuwe installaties niet bedoeld om jonge mosseltjes op te kweken tot consumptieformaat, maar om een ondergrond te bieden waarop mossellarfjes zich kunnen vastzetten. Die groeien daar uit tot babymosseltjes, het mosselzaad. Die dingen heten dan ook: ‘mosselzaadinvanginstallatie’. Kortweg MZI.

te vrijwaren van visserij op mosselzaad. MZI’s in de Oosterschelde zijn daar een onderdeel van”.

avonturen 120 hectare MZI ligt er nu (bruto, dus inclusief de ruimte tussen de tonnen). Voor 2009 nog op tijdelijke plekken, om te kijken of het werkt. “Drijvende systemen voor de kweek van schelpdieren zijn niet nieuw”, weet Hans van Geesbergen. “Wereldwijd is daar veel ervaring mee, op diepe locaties. Voor de Oosterschelde is het wel een primeur. Hier zijn we gewend te zaaien en te oogsten van percelen op de bodem. Het is voor de kweker een hele verandering”. Vijftien kwekers experimenteren nu met de MZI’s en dat gaat niet zonder avonturen. “Bij Kattendijke schoot het anker los. Dan gaat het hele systeem op de loop. En als je alle tonnen en touwen bij elkaar hebt gehaald, kun je de installatie opnieuw aanleggen. BoHippocampus mei/juni 2009

13

Reportage

- DUIKPLAATS

vendien is visserij met MZI’s niet iets wat je alleen kunt doen. Er is een werkschip nodig, ervaring in wat de beste plekken zijn; veel vissers zoeken samenwerking en dat is ook nieuw. We leren iedere dag door het te doen”. Overigens ligt in de Waddenzee ook nog eens 160 hectare aan MZI’s.

balans zoeken De vergunning voor de MZI’s zoals ze er nu liggen, loopt tot eind dit jaar. Voor 2010 en verder zoekt de mosselsector naar definitieve locaties. Het areaal groeit dan uit tot ongeveer tweehonderd hectare. “De mosselkweker moet aan zijn grondstof komen”, aldus Van Geesbergen. “Wij zijn daarbij niet blind voor de belangen van andere gebruikers van de Oosterschelde, onder wie de duikers. Iedereen praat mee. Niet van: ‘er mag niks veranderen’. Wel: elkaar tegemoet komen in de uitwerking van de plannen. We zoeken de balans in al die tegenstrijdige be-

langen die elkaar in de Oosterschelde raken. Zonder draagvlak werkt het niet”. Zo wordt de wereld voor de mosselkweker steeds kleiner en door meer regels omgeven. “De visser is hetzelfde gebleven”, zegt Hans van Geesbergen. “Die werkt al sinds jaar en dag in de natuur. Nu gaan we anders werken. Wat de invloed van de mosselkweker is geweest op de Waddenzee en of er meer biodiversiteit ontstaat? De toekomst zal het leren”.

Dit beestje, de eetbare mossel, houdt een sector van 3.500 man op de been. Foto: Rob Aarsen.

Foto’s: Rob Aarsen.

De mosselzaadinvanginstallatie (MZI) is het antwoord van de mosselkweker op beperkingen die in de Waddenzee worden opgelegd. Op de touwen die onder de tonnen hangen, zetten de larfjes van de mossel zich af. In een paar maanden groeien ze daar uit tot babymosseltjes: het mosselzaad.

ADVERTENTIE

Niet duiken bij MZI De NOB is sinds april 2008 betrokken bij gesprekken en inspraakrondes over de plaatsing van mosselzaadinvanginstallaties (MZI’s) in de Oosterschelde. Met als resultaat dat bij slechts vijf duiklocaties MZI’s zijn geplaatst. Dat zijn Noordbout (30), Levensstrijd (34), Lokkersnol (35), Pikgat (37) en Oostnol (52). “Dat zijn populaire maar niet zo drukke duikplaatsen”, zegt Desmond van Santen, beleidsmedewerker bij de NOB. “De eerste berichten geven aan dat de duikers weinig hinder van de MZI’s ondervinden”. Noordbout is overigens gesloten wegens onderhoud aan de dijk. De MZI’s liggen er tot november 2009. Daarna worden ze weggehaald en geplaatst op permanente locaties in de Oosterschelde. Ook bij de keuze van de permanente locaties is de NOB betrokken. Die gesprekken zijn nog gaande, maar zoals het er nu naar uit ziet knellen de permanente locaties niet met duikplaatsen. Bij MZI’s geldt geen duikverbod. Toch adviseert de NOB om niet bij MZI’s te duiken. Van Santen: “De touwen van de MZI kunnen een risico voor de duiker opleveren. We raden af om onder de MZI te duiken omdat er dan geen directe weg naar de oppervlakte is. En mocht je er toch willen kijken: respecteer de broodwinning van de mosselvissers en blijf overal vanaf”. Bij Levensstrijd zagen we bovendien een boot tussen de tonnen door varen. De NOB steunt de mosselsector bij het zoeken naar alternatieve methodes voor de mosselvisserij. Voor meldingen over problemen met en vragen over MZI’s kun je terecht bij: [email protected] 

Eén van de grootste duikwinkels in de provincie Antwerpen Gespecialiseerd in

tweedehands duikmateriaal,

Tekst: Rob Aarsen Foto’s: Mathijs van den Bosch & Rob Aarsen

&

eindereeksen met garantie cowaduikshop.be

www.

Hans van Geesbergen, secretaris bij de Producentenorganisatie Mosselcultuur: “Zonder draagvlak werkt het niet”. Foto: Rob Aarsen.

Cowa Duikshop Beekstraat ��, B-�� Tisselt Tel.: +�� (�)� �� voor verdere informatie: www.cowaduikshop.be MZI’s te Stavenisse... ver genoeg van de duikplaats verwijderd. Foto: Commissie Deltagebied.


15

Reportage

- DUIKPLAATS - WRAKDUIK

Duikexpeditie naar de

Britannic (deel 2) NELOS-duikers nemen deel aan een duikexpeditie naar het zusterschip van de Titanic - de HMHS (His Majesty’s Hospital Ship) Britannic.

I

n september 2008 vertrok een expeditie met NELOS-duikers naar het Griekse eiland Kea. Doel van deze expeditie: het zusterschip van de Titanic verkennen, de staat van het wrak vastleggen en trachten te ontdekken wat de ware oorzaak was van de ramp die de laatste liner van de White Star Line trof. Nvdr, in de vorige Hippocampus konden jullie het verhaal ‘Over de ramp van de Britannic’ lezen. Nu krijgen jullie het eigenlijke verhaal van ‘De expeditie’.

Eerste Belgische expeditie naar de HMHS Britannic met NELOS-duikers de voorbereiding Uiteraard wordt er regelmatig onder technische duikers ‘gefreewheeled’’ en

16


dan wordt er blijk gegeven van interesses naar topwrakken zoals de Andrea Dorea, de Victoria, de Lusitania en de Britannic. Allemaal wrakken met een enorme uitdaging zoals diepte, stroming, zichtbaarheid of koude, of een combinatie ervan. In het geval van de Britannic is dat de combinatie van diepte (120 meter), stroming en het feit dat er lang moet gedoken worden in één van ‘s werelds drukste vaarroutes. Begin augustus 2008 bleef het niet bij praten maar kwam er een concreet voorstel. Marc Sluszny, een bekende avonturier en ‘durf-al’ wilde een expeditie opzetten naar de Britannic om dit gebeuren toe te voegen aan zijn uitgebreide cv van bijzondere prestaties in een quasi even lange lijst van bijzondere sporten. Hij had zich ondertussen in sneltempo (enkele jaren) laten opleiden tot ‘Closed Circuit Rebreather duiker’ (trimix CCR-duiker). Persoonlijk vind ik het helemaal geen goed idee om zulke duiken op die manier aan te pakken omdat gebrek aan langdurige ervaring mogelijk zou kunnen eindigen in een echte ramp met dodelijke slachtoffers. Anderzijds was de mogelijkheid om te kunnen deelnemen aan deze expeditie te groot om dit naast me neer te

De duikers waren: Pim, Steven Wouters (NELOS 2*I en CCR-duiker), Wouter NELOSduiker en ervaren rebreather-duiker), Marc Sluszny (expeditieleider), Stef Teuwen (NELOS 3*I en CCR Trimix Instructor) en Danny Moens (NELOS 2*I en trimix CCR-duiker).

leggen, temeer daar mijn opdracht niet in de eerste plaats de begeleiding van Marc zou zijn, zo werd me verteld. Bovendien zag ik dat de overige deelnemers van de expeditie allemaal zeer ervaren technische duikers waren met grondige kennis van duiken met rebreather. We zouden met zes wrakduikers opereren en 3 stand-by duikers. De duikers waren: Marc Sluszny (expeditieleider), Pim, Danny Moens (NELOS 2*I en trimix CCR-duiker), Steven Wouters (eveneens NELOS 2*I en CCR-duiker), Wouter (NELOS-duiker en heel veel ervaring met een rebreather) en mezelf (NELOS 3*I en CCR Trimix Instructor). Het leek me een haalbare kaart om met deze ploeg zo’n expeditie succesvol af te ronden. Wel vond ik dat de voorbereidingstijd veel te krap was (een maand), maar het was een unieke, werkelijk eenmalige gelegenheid, omdat

Voor de duik wordt al het duikmateriaal nog eens grondig nagezien.

Marc de vergunning had overgekocht van een Franse groep die wel deze expeditie op poten wilde zetten maar er niet in slaagde om de definitieve vergunning te bemachtigen en dus uit pure wanhoop deze initiële toelating maar doorverkocht. Marc was ervan overtuigd dat dit ons wel zou lukken. Ik herinner me nog dat ik dacht: “Doe maar; ik doe wel mee. Lukt het? Des te beter, anders goed geprobeerd”. Naast de zes duikers zouden ook Leo, Jan en Michaël meegaan als stand-by duikers en als logistieke ondersteuning van de duikploeg (duikers helpen aankleden voor de duik, besturen van de RIB, materiaal zeulen en noem maar op). Verder waren er Anita (vooral administratief en voorbereidend een belangrijke meerwaarde), Kathe en Angel (deze beide laatstgenoemden als morele ondersteuning van de ganse ploeg en enkelen ervan in het bijzonder). Waarom begrijp ik niet goed maar met voldoening stelde ik vast (evident zonder te klagen) dat het de vrouwelijke leden van de groep waren die ook steeds ’s middags klaar stonden met lekker eten om het inwendige van de expeditieleden te versterken. Dat zal wel bij de morele ondersteuning horen, denk ik. Vliegtuigtickets werden besteld. Duikflessen werden op transport gezet (huren van plaats in een vrachtwagen). Al het andere duikgerief werd in de grote bestelwagen van Pim geplaatst, met daarachter op sleep de RIB van Pim. Deze combinatie werd door Leo en Jan naar Kea gereden. De rest van de ploeg zou per vliegtuig/taxi/ferry achterna komen. Bleek plots dat de dag vóór vertrek we slechts twee van de drie noodzakelijke ver-

de eerste duik op de Britannic

gunningen hadden kunnen bemachtigen. Na crisisoverleg besloot de voltallige ploeg toch af te reizen en ondertussen te proberen vooralsnog deze vergunning te bemachtigen. We arriveerden op het eiland in de late namiddag en nog steeds was er geen vergunning. Toch had men laten verstaan dat er een oplossing op komst was maar dit zou nog enige dagen op zich laten wachten. We hadden dus gans de volgende dag de tijd om de RIB te water te laten, onze rebreathers gebruiksklaar te maken en geschikte gassen te blenden. De dag erna was er nog altijd geen vergunning en dus besloot het team een testduik te maken naar 50 meter, met als vervoermiddel de RIB (de verplicht te huren Griekse boot was nog niet gearriveerd), net buiten de haven in open zee. Dit verliep zeer

De dag na de testduik kwam het goede nieuws. We mochten een daallijn plaatsen en zelfs verkennen of de shotline goed verzekerd was op het wrak. De enige beperkingen waren dat we het wrak niet mochten binnendringen en geen foto’s of films mochten maken. We moesten ook nog een vergunning bekomen van de lokale autoriteiten en dat op zich bleek wederom pas mogelijk te zijn na het uitoefenen van de nodige diplomatieke druk. De reden voor de beperking van het binnendringen van het wrak en het maken van beelden ervan, lag in het feit dat er diende gewacht te worden totdat een officiële gezant van de Griekse overheid mee aan boord zou komen en die werd pas de dag erna verwacht. Gelukkig bleek de schipper bereid een oogje dicht te

Net zoals alle anderen is Danny Moens bezig met het uitrekenen van zijn decostops.

Pim monteert een camera op zijn volgelaatsmasker.

vlotjes. Terug aan wal werd het decostation verder operationeel gemaakt. Het bestond uit 3 ijzeren staven van zo’n 6 meter lengte, welke telkens aan de uiteinden en het midden precies 3 meter uit elkaar werden vastgemaakt - de eerste staaf zou dan op een diepte van 12 meter komen te hangen, de volgende op 9 meter en de laatste op 6 meter (de ondiepste stop). Het geheel zou dan aan de oppervlakte worden gehouden door in het midden en aan de uiteinden boeien te bevestigen en anderzijds werd de constructie op haar plaats gehouden door zware gewichten en reserve decompressieflessen. Er werd afgesproken dat de veiligheidsduiker Leo het decostation aan de daallijn zou bevestigen, terwijl de duikteams zich zouden voorbereiden op de duik.

knijpen als er toch ‘per ongeluk’ filmmateriaal overboord zou gaan. Het was uiteindelijk al drie uur in de namiddag toen we de haven uitvaarden richting de positie van het wrak. De RIB was al onderweg met de veiligheidsduikers, om het wrak te dreggen en het decostation te bevestigen. Toen we ter plekke aankwamen, zagen we dat het voorbereidende werk al uitgevoerd werd en dat we ons werkelijk konden gaan concentreren op de eerste duik op de Britannic. Het eerste team (Danny, Steven en ikzelf) werd volledig duikklaar gemaakt en de schipper gaf het sein dat we overboord konden gaan. We verzamelden aan de oppervlakte en tot onze grote ergernis constateerden we dat we aan de verkeerde kant Hippocampus mei/juni 2009

17

Reportage


van de boei gedropt waren. Ik nam me voor om na de duik eens een hartig woordje met de schipper te spreken. Tegen de sterke stroming optornen was simpelweg geen optie. Er zat niks anders op dan de RIB in te schakelen om ons naar de boei te laten slepen. Dit was een zeer inspannende bezigheid en uiteraard was dit niet te beschouwen als een goede start van deze niet alledaagse duik. Een bijkomend effect was dat team 2 ondertussen ook al duikklaar was en aan de afdaling wilde beginnen. Gelukkig had de schipper blijkbaar iets bijgeleerd en werd het tweede team beter gedropt.

rig in de gaten hielden. De stroming hielp ons in de goede richting en we konden zonder enig probleem vasthaken aan de ‘shotline’ en aan de opstijging beginnen. Ik draaide me om met mijn gezicht naar het wrak toe gewend om nog zoveel mogelijk beelden in mijn geheugen op te slaan. De eerste decompressiestop - een heliumstop - moest uitgevoerd worden op een diepte van 72 meter. We konden nog net de contouren van het wrak onderscheiden. Jammer genoeg duren de eerste heliumstops niet erg lang en daardoor verdween het wrak al snel uit zicht. Klaar voor de duik...

Er stond een bijzonder sterke stroming waardoor het een regelrecht gevecht werd om ons hand over hand naar het wrak toe te trekken. Evident gevolg van de sterke stroming was dat de daallijn onder een grote hoek gespannen stond. Na 5 minuten arriveerde ik als eerste op het wrak, onmiddellijk gevolgd door Steven en Danny. Steven borgde de daallijn met een meegenomen touw en Danny amuseerde zich met het in stelling brengen van zijn camera en met het nemen van enkele foto’s. We waren allemaal getuige van een adembenemend schouwspel. Daar lag dan de gevelde reus op zijn zij. De shotline lag in de buurt van enkele davits welke als stoere armen uit de romp omhoog staken. Hoewel de zichtbaarheid overweldigend goed was, konden we slechts een klein gedeelte van het wrak in ogenschouw nemen. De begroeiing was uitzonderlijk mooi. Steven en ik besloten om in de richting van de boeg te zwemmen. We wisten dat we niet verschrikkelijk ver van de brug verwijderd zouden zijn. We flaneerden langs het promenadedek dat links van ons voorbij gleed. Na dit een tijdje gevolgd te hebben op 100 meter diepte daalden we verder af naar 105 meter en vervolgens naar 110 meter. Volgens Einstein is ‘tijd’ een relatief begrip. Zou deze geleerde vergeten zijn na te kijken of de klokken sneller lopen in de zee op een diepte vanaf 100 meter? Zo voelde het in elk geval. Plots zag ik ‘runtime’ 20 minuten op mijn computer staan en besefte ik dat het moment van terugkeren naar de shotline ruimschoots aangebroken was. Hoe goed ik ook voorwaarts keek; de brug was nog niet te bekennen. Met tegenzin deed ik teken naar Steven om terug te keren. Ik zette er een beetje vaart in en op ‘runtime’ 26 minuten zag ik de ‘shotline’. De afgesproken bodemtijd was verstreken dus ik startte de opstijging terwijl we de daallijn nauwkeu-

18


ACTIE

DIEPTE

TIJD

TIJD

(dalen/stijgen)

(m)

(min:sec)

CUMUL

daal

70 m

Level

70 m

daal

110 m

Level

110 m

stijg

100 m

Level

100 m

stijg

95 m

Level

95 m

0:40

6:40

9:00

9:00

ADEMMENGSEL

(2)

Diluent 8/68

(3)

Diluent 8/68

(4)

Diluent 8/68

(11)

Diluent 8/68

(12)

Diluent 8/68

(21)

Diluent 8/68

(21)

Diluent 8/68

(30)

Diluent 8/68

stijg

72 m

(32)

Diluent 8/68

Stop op

72 m

0:12

(33)

Diluent 8/68

Stop op

66 m

3:00

(36)

Diluent 8/68

Stop op

60 m

3:00

(39)

Diluent 8/68

Stop op

54 m

2:00

(41)

Diluent 8/68

Stop op

51 m

1:00

(42)

Diluent 8/68

Stop op

48 m

2:00

(44)

Diluent 8/68

Stop op

45 m

3:00

(47)

Diluent 8/68

Stop op

42 m

2:00

(49)

Diluent 8/68

Stop op

39 m

3:00

(52)

Diluent 8/68

Stop op

36 m

4:00

(56)

Diluent 8/68

Stop op

33 m

4:00

(60)

Diluent 8/68

Stop op

30 m

4:00

(64)

Diluent 8/68

Stop op

27 m

5:00

(69)

Diluent 8/68

Stop op

24 m

6:00

(75)

Diluent 8/68

Stop op

21 m

7:00

(82)

Diluent 8/68

Stop op

18 m

9:00

(91)

Diluent 8/68

Stop op

15 m

11:00

(102)

Diluent 8/68

Stop op

12 m

12:00

(114)

Diluent 8/68

Stop op

9m

18:00

(132)

Diluent 8/68

Stop op

6m

65:00

(197)

Diluent 8/68

(200)

Diluent 8/68

opper.

OTU’s deze duik: 292 CNS totaal: 110,7%

A NEW VISION

PrO 2000 SWS Voldoet aan alle verwachtingen, zelfs de meest eisende. • Het nieuwe verankeringssysteem van de loodzakken verhoogt het gebruikscomfort en de veiligheid. • Beschikt over een zeer hoog liftvermogen. • De inflatorkop met metalen pistons garandeert een snelle en optimale controle bij het gebruik. Seac. Discover a Wonderful World. Hippocampus mei/juni 2009

19

Reportage


een nitrox 30 ofwel een nitrox 85. In mijn team hadden Steven en Danny een nitrox 30 bij en ik had een nitrox 85 bij. Met deze gassen kunnen we 1 duiker in open circuit veilig boven krijgen op voorwaarde dat hij rustig ademt. De 10 liter carbonflessen die de duikers meenemen, worden op 300 bar gedrukt. Daarnaast worden er nog nitrox 85-flessen op het decostation gehangen of kunnen door de RIB worden aangeleverd. Het mag duidelijk zijn dat heel wat procedures en ‘what-if’-situaties de revue passeren alvorens er gedoken wordt. Gelukkig had ik evenmin de nitrox 30 nodig want mijn rebreather bleef blijkbaar rus-

Steven Wouters maakt zich klaar voor de duik.

Terwijl ik aan de verdere opstijging begon, controleerde ik voor de zoveelste keer de handsets van mijn rebreather. Tot mijn grote verbazing was de back-up handset van slave modus naar master modus geëvolueerd. Plots begon mijn rebreather te piepen. Op het scherm verscheen ‘cell warning’. Blijkbaar had één van de zuurstofcellen het begeven of was er op één van de cellen vocht gekomen. Volgens het boekje moet je dan een ‘diluent flush’ uitvoeren en het probleem zou moeten opgelost worden. Bij een ‘diluent flush’ druk je handmatig de toevoerklep van de diluent in en tegelijk open je de overdrukklep op de longen. Het systeem wordt daardoor gespoeld. Eventuele druppeltjes op de cellen zouden dan kunnen verdwijnen en in elk geval kan je de werking van de zuurstofcellen (wijzigingen in de partiële zuurstofdruk) op je display volgen. Ik was al blij dat de celindicatie bewoog maar de fout verdween niet en het gepiep bleef aanhouden. Met nog 3 uur deco voor de boeg is dat geen leuke gedachte. Voor alle zekerheid draaide ik de kraan van mijn bailout trimixfles open zodat ik snel kon reageren indien nodig. Op de decostop van 39 meter zou ik kunnen overschakelen naar het bailoutgas nitrox 30 maar ik had deze fles niet bij me. Steven droeg deze fles. Het is namelijk zo dat een duiker alleen bijna niet in staat is om alleen te voorzien in de nodige bailoutgassen. Hoewel je dus volledig zelfstandig alles moet oplossen, moet je voor de gassen toch nog beroep doen op je buddy. In een ploeg van twee duikers heeft elke duiker een bailoutfles trimix bij (in ons geval een trimixmengsel TR8/65) en ofwel

20


Marc Sluszny (expeditieleider).

tig doorwerken. Op de trap van 15 meter aangekomen, vervoegde de laatste duiker (Pim) mij. Dit was ook het moment dat we van de shotline konden overstappen op het touw dat ons verbond met het decostation. Pim haalde zijn mes boven en sneed het verbindingstouw tussen de shotline en het decostation door. We zwiepten even door tot we recht onder het decostation lagen en stelden opnieuw onze decotrapdiepte correct in. Nadat het touw was doorgesneden leek het of alle stroming verdwenen was. Dit was pas comfortabel decompresseren. Vanaf een diepte van 12 meter bereikten we de eerste staaf van het decostation, waarop we al zittend konden plaatsnemen. Andere duikers zaten al op de staaf van 9 meter en van 6 meter. Mijn machine stopte zelfs met piepen en ook voor mij werd het een rustige verderzetting van de deco. Mijn computer is echter conservatiever dan de runtables die hierboven werden afgedrukt. Op duiktijd 230 minuten mocht ik het water verlaten. Het was ondertussen donker geworden. Ik kroop aan boord van de RIB terwijl een ongelooflijk gelukzalig gevoel mij overweldigde. Ik was op de Britannic geweest! Terwijl de makkers op de grote boot het decostation uit het water haalden (alles moest van de duikplaats weggehaald worden), voeren wij met de RIB terug binnen. In de haven aangekomen was het slechts 100 meter stappen naar het hotel. Daar probeerde ik mijn duikpak uit te doen. Om evidente redenen is het voor zulke duiken strikt noodzakelijk om gebruik te maken

www.artbook.net

EXTREME PERFORMANCE LIGHT WEIGHT

CARBON 42 Carbon is used wherever extreme performance and lightweight materials are required. Now used exclusively in diving by Mares.

The future has arrived.

Hippocampus Hippocampusmei/juni jan/feb 2009

21

Reportage


van een droogpak. Toen ik mijn onderkledij wenste uit te doen, verloor ik tot tweemaal toe mijn evenwicht. Daarna waren de symptomen helemaal over. Ook mijn twee buddies gaven te kennen dat ze met dit probleem te kampen hadden. Waren de inspanningen voor de duik er te veel aan? Waren we te fel uitgedroogd? Hoewel we tijdens het maken van de trappen uit camelbags isotonische drank hadden gedronken, vermoedden artsen dat het best wel eens zou kunnen dat dit de eerste symptomen van uitdroging waren. Het zijn en blijven duiken waarover eigenlijk wetenschappelijk weinig bekend is. Het is inderdaad extreem te noemen.

in afwachting van de tweede duik Na het beëindigen van de eerste duik op de Britannic werden er onmiddellijk plannen gemaakt om ’s anderendaags naar het wrak terug te keren. De flessen werden snel maar correct geblend en na een stevig avondmaal werd er redelijk snel naar dromenland afgereisd. Tijdens de nacht werd ik wakker door de aanwakkerende wind. Het werd snel duidelijk dat we het konden vergeten om enkele uren later uit te varen. En zo geschiedde. Er werd besloten om wat moto’s en quads te huren en het eiland rond te sjezen. Kea is een prachtig eilandje met vele mooie stranden, dorpjes en bezienswaardigheden. Het was een prima idee om de tijd te verdrijven. ’s Avonds werd het weerbericht opgevraagd en het bleek dat er na twee dagen opnieuw een waterkansje zou zijn om uit te varen.

tweede en laatste duik Het weer wilde niet mee, hetgeen voor de locale situatie echter als zeer normaal werd afgedaan. Dag na dag werden de omstandigheden geëvalueerd. Soms werd, bijna tegen beter weten in, toch alles in gereedheid gebracht en werd er zelfs uitgevaren. Echter eens goed en wel de haven uit begon de schipper nogal te panikeren en duurde het niet lang of hij zette terug koers richting haven. Einde van een nobele poging… Op zekere dag verbeterde het weer enigszins en werd er niet getalmd om uit te varen. Weer werd de RIB vooruit gestuurd om een daallijn te plaatsen en om het decostation te bevestigen. De hoofdboot en de RIB vertrokken meestal wel gelijktijdig in de haven maar uiteraard was de RIB ruim op voorhand ter plekke. Toen de hoofdboot

22


De schroef van de Britannic.

arriveerde, lag de daallijn al klaar. Ik zag dat Leo onder water was en dat betekende dat het decostation in gereedheid werd gebracht. Het zag er dus allemaal prima uit. Ik verbaasde me over de afstand tussen de boeien die de beide daallijnen markeerden. Dit betekende dat de tweede daallijn nagenoeg helemaal aan de spiegel moest bevestigd zijn. Toffe keuze van Pim en zijn team want dat betekende dat we wellicht een heel ander stuk van het wrak zouden kunnen verkennen. Mijn team (Marc, Danny en ik) werd in gereedheid gebracht. Murphy was blijkbaar op bezoek. Hij voorzag me van een ‘battery low no dive’ zodat ik mijn rebreather diende te demonteren. In zulke omstandigheden blijf je best kalm, hetgeen me wonderwel lukte. Wat minder goed verliep, was dat de vervanging door gloednieuwe batterijen geen soelaas bracht. Het zweet brak me uit. Ik vermoed dat dit niet enkel het gevolg van de hoge omgevingstemperatuur was, maar dat de commotie ook een handje hielp. De vriendelijke Kathe bracht water aan en goot dit leeg over mijn hoofd en dat van mijn makkers, die het ondertussen ook hard te verduren hadden. In principe is de linkerhandset de ‘master’. Ik schakelde de rechterhandset om tot ‘master’ en de linkerhandset naar ‘slave’. Het gepiep verdween en ik kon duiken, weliswaar met de wetenschap dat onder water omschakelen allicht geen optie zou zijn. Ik besloot het risico te nemen. In zulke omstandigheden maak je dergelijke keuzes volledig voor eigen rekening. Je duikt naar de Britannic of je blijft aan boord. Na mijn bail-out nog eens grondig gecheckt te hebben en de

Omdat de duiken verschrikkelijk lang duren, is een pamper in je droogpak geen overbodige luxe.

procedures in mijn hoofd nog eens doorlopen te hebben, besloot ik toch te duiken. Ondertussen was de ploeg van Pim, Steven en Wouter al afgedaald. We waren dus de tweede ploeg geworden. Pim, Steven en Wouter hadden hun onderwaterscooters meegenomen om een groter deel van het wrak te kunnen verkennen. Ik zou Marc begeleiden onder water en Danny zou de nodige foto’s maken. Gelukkig werden we deze keer correct gedropt. De afdaling verliep volledig volgens plan en na 5 minuten afdalen, stonden we op het wrak. We waren inderdaad op het achterschip beland. Ik deed teken naar Marc dat we ons nog verder naar achter zouden begeven. Plots zagen we de schroeven steken. We zwommen er naartoe. De schroeven zijn verbazingwekkend groot.

Stijgen naar de volgende decostop.

Zelfs op deze diepte zwemt er vis in overvloed rond het wrak.

Pim is aangekomen aan het decostation.

Het is een echt apart gevoel om helemaal schuil te kunnen gaan achter de bladen van zulk een schroef. Het doet ook vreemd aan als je bedenkt dat deze schroef bijna een eeuw geleden nog door het water ploegde en in de doodsstrijd van het schip nog een reddingssloep in mootjes heeft gehakt. Na een grondige inspectie van de schroeven zwommen we terug naar voor. We zouden het achterschip verder gaan verkennen. We passeerden de daallijn en zagen dat de eerste ploeg al aanstalten maakte om op te stijgen. We gingen nog even door. Het duurde echter niet lang of de 25 minuten bodemtijd zaten er eveneens op. Met de wetenschap dat we slechts een fractie van het wrak onderzocht hadden en dat we nog tientallen duiken zouden moeten uitvoeren om een redelijk beeld te bekomen van het wrak, besloten we naar de daallijn te zwemmen en op te stijgen. Het langdurig decompresseren kon beginnen. Op de trap van 6 meter aangekomen deed Marc teken dat hij pijn in zijn schouder had. Ik gebaarde hem dat hij terug naar 9 meter diende af te dalen. De pijn verminderde. We besloten om de eeuwigdurende trappen nog te verlengen. Na ongeveer 4,5 uur bereikten we de oppervlakte. Marc had quasi geen last meer van zijn schouder. Hij werd nadrukke-

spreken ten overstaan van de sponsors van dit evenement. Zowel Marc als Pim hebben gesponsord, alsook Aquasport uit Deurne (de Swa), DiveWise uit Wijnegem en Scuba Service uit Schoten. Veel welgemeende dank voor deze ondersteuning vanwege alle expeditieleden. 

lijk bevolen om geen inspanningen meer te doen en zuurstof te ademen. Gelukkig voor Marc bleven verdere symptomen uit. Het leek erop dat de expeditie een tweede succesvolle duik op de Britannic had afgerond. De stemming was ronduit euforisch.

zeer tevreden gevoel De expeditie met NELOS-duikers op de Britannic was een succes. Het is waar dat deze expeditie, net als alle voorgaande expedities trouwens, niet kon eindigen met een werkelijk bevredigend antwoord op de oorzaak van de ramp. Ook was dit, net als alle voorgaande expedities, er eentje waar minstens één der duikers bepaalde symptomen van de decompressieziekte vertoonde - gelukkig zonder blijvend gevolg. Wat de leden van deze expeditie meegenomen hebben is een enorme ervaring, veel foto’s en filmbeelden van het gebeuren en een heleboel fijne herinneringen. Het is niet te verwonderen dat er een intens vreugdegevoel heerst bij de expeditieleden en dat de drang naar nieuw avontuur er alleen maar sterker op geworden is. Hetgeen ze verloren hebben (lees liever besteed hebben), zijn een heleboel euro’s. Maar het was de moeite waard. Hier past het toch ook om even een woordje van dank uit te

Tekst: Stef Teuwen Foto’s: Danny Moens

Dat was weer een fantastische duik...

ADVERTENTIE


23

Bondsnieuws

- COMMISSIE DUIKONDERRICHT - SECTIE DUIKTECHNIEKEN

Vernieuwde NELOS-nitroxopleidingen Sinds januari 2009 is de - sterk vereenvoudigde - opleiding van Basis-Nitrox-Duiker (BND) geïntegreerd in de opleiding van 1*Duiker. Met de invoering van de nieuwe decompressietechnieken in de NELOS-cursus ‘Sportduiken’ was ook de cursus ‘Gevorderde Nitrox-Duiker’ (GND) aan een facelift toe. De nieuwe BND-opleiding is intussen op kruissnelheid en ook de eerste GND-opleidingen zijn inmiddels van start gegaan. Tijd dus voor een tussentijdse evaluatie.

Basis-Nitrox-Duiker De kandidaat-BND moet voor het behalen van zijn/haar brevet twee oefenduiken uitvoeren onder begeleiding van een Assistent-Instructeur of Instructeur met minstens een BND-brevet. Een BND moet zich steeds aan de ‘gewone’ sportduikreglementering houden en binnen de veiligheidscurve duiken. Bij het maken van de nitroxduikplanning moet hij het mengsel nauwgezet controleren en de maximumdiepte en nultijd bepalen. Het is van levensbelang om met zekerheid te weten welk mengsel in je nitroxfles zit. Dit betekent dat je altijd zelf het mengsel moet analyseren of minstens moet toezien op de analyse van het mengsel! Het zuurstofpercentage van het mengsel wordt duidelijk leesbaar op een sticker of een stuk tape op de fles aangebracht. Hieronder enkele richtlijnen die tijdens het plannen van een duik met een BND in acht genomen moeten worden. • Voor alle mengsels tot een O2-percentage van 32%: maximumdiepte van 33 m. • Voor alle mengsels tot een O2-percentage van 36%: maximumdiepte van 28 m. • Voor alle mengsels tot een O2-percenta-

24


• •

• •

ge van 40%: maximumdiepte van 25 m. Voor alle nitroxduiken houden we ons aan een maximumduikduur van 1 uur. Tussen iedere duik (successieve duik) blijven we minstens 1,5 uur aan de oppervlakte. We houden ons altijd aan de maximumdiepte van ons NELOS-brevet. We doen geen decompressieduiken (we duiken binnen de nultijden, zie NELOScursus, hoofdstuk Decompressietechnieken).

De opleidingskaart en de cursus BND kunnen gedownload worden via de NELOSwebsite.

Foto: Ivo Madder.

N

et zoals in de NELOS-cursus ‘Sportduiken’ wordt voortaan ook voor wat betreft het nitroxduiken enkel nog gewerkt met de duikcomputer. Dit houdt in dat de kandidaten gedurende hun oefenduiken (BND) en opleidingsduiken (GND) een planning zullen moeten maken met behulp van hun nitroxduikcomputer. De duikplanningsformulieren die in het vorige opleidingssysteem gebruikt werden, komen te vervallen. Wat echter niet wegneemt dat een degelijke duikplanning nog steeds noodzakelijk blijft.

Gevorderde Nitrox-Duiker Ook de opleiding van GND werd aangepast aan het gebruik van de nitroxduikcomputer en bovendien werden enkele bevoegdheden toegevoegd aan het brevet. Net zoals bij de BND zijn de oude duikplanningsformulieren niet langer geldig en worden de duikplanningen gemaakt met behulp van de nitroxduikcomputer. De volledige cursus GND zal begin juni gepubliceerd worden (downloadbaar) op de NELOS-website en aansluitend zullen ook de didactische hulpmiddelen beschikbaar gesteld worden via de website. De nieuwe opleiding GND maakt het mogelijk om in bepaalde omstandigheden en onder strikte voorwaarden een beperkte vorm van versnelde decompressie uit te voeren. Door gebruik te maken van een zuurstofrijk decompressiegas kan dan de decompressietijd (afhankelijk van het bodemgas) ingekort worden. Het uitvoeren van een versnelde decompressie vereist een hiervoor geschikte computer en een specifieke opleiding. De nieuwe GND’s krijgen deze extra opleiding automatisch

met de nieuwe cursus. De ‘oude’ GND’s dienen (indien zij deze versnelde decompressie wensen toe te passen) aan te sluiten bij een cursus GND in hun regio om er het specifieke gedeelte ‘versnelde decompressie’ bij te wonen. Kandidaten GND die tot op heden hun opleiding nog niet hebben afgerond, dienen de nieuwe opleidingskaart GND via de NELOS-website te downloaden en toe te voegen aan de ‘oude’ opleidingskaart. Deze nieuwe opleidingskaart bevat immers de gegevens voor het afleggen van de extra proef ‘versnelde decompressie’. Gedurende het opstarten van de nieuwe cursus GND zijn de leden van de Sectie Duiktechnieken (SDT) steeds beschikbaar voor het leveren van assistentie, in het bijzonder voor wat betreft het gedeelte versnelde decompressie. Instructeurs die assistentie wensen, kunnen contact opnemen met [email protected]. 

Pascal Eeckhoudt, namens de SDT

Retro Hippo

- VERZAMELD DOOR WIM VAN DOESELAER

35 jaar geleden

25 jaar geleden

15 jaar geleden

uit Hippocampe nr. 49

uit Hippocampus nr. 99

uit Hippocampus nr. 149

juni 1974

juni 1984

juni 1994

Een Belgisch boek over de duiksport

Waarom werd Padi uitgesloten door CMAS

Voor de eerste maal in de Belgische geschiedenis van de duiksport is een technisch werk verschenen. Het is geschreven door duikers die hun sporen in de duikwereld verdiend hebben. Het duikersboekje dat ‘De wereld onder water’ heet en geschreven is door Jos Hollenfeltz en Willy Lucas omvat zowat alles wat een duiker moet weten om zich te bekwamen in zijn sport.

Is het louter om commerciële redenen of was men bang van deze groeiende federatie? Onlangs kreeg de redactie de bewijzen in handen van wat er juist was voorgevallen. Padi was aangesloten bij CMAS ondanks de commerciële politiek. Eind september 1978 legde Padi bij de griffie tot erkenning van merken en brevetten een embleem voor, waarvan zij beweerde enige eigenaar te zijn. Dit embleem bleek achteraf het CMAS-embleem te zijn. Dit werd aangevochten door CMAS. Het proces duurde tot september 1979 en werd gewonnen door CMAS. Het was dan ook vanzelfsprekend dan men Padi uitsloot uit de wereldfederatie.

Bendor Er waren slechts twee negatieve elementen: het eten kon beter geweest zijn en de wijn minder zuur; de kamers hadden moeten gedaan worden. Nieuwe Federale Monitors (nu 2*I) – we noemen enkel de Vlaamse geslaagden: Hugo Aerts (COWOL) Jacques De Kimpe (Temse Watersport) Gerard Dierckx (Amphora) Yvan Hansoul (COWOL) Rik Leys (CVD) Eduard Peeters (CVD) Richard Plovier (Neptunus) Arthur Rival (CVD) José Vandekerckhove (MDK) Willy Vanhaelen Dirk Van Mullem (BCOS) Jozef Van Vaerenbergh (Neptunus) Nieuwe Nationale Monitors (nu 3*I): Jean Sax (CAS) John Swinnen (Neptunus) Jean Sax en John Swinnen

Geboren onder water Dochtertje Bo, van Dirk en Nicole Reunbrouck, werd onder water geboren. In vijf minuten tijd maak je heel de bevalling mee. Het kind leek zichzelf te bevrijden en bleef rustig onder water bij een temperatuur van 37°. Instinctief kwam het naar de oppervlakte, hoestte de ademhalingswegen vrij en tastte zowaar in het water naar de moeder, die het ook beklom op zoek naar rust en voeding. Voor de vader ook een enorme gebeurtenis en in zijn vele duikjaren het mooiste dat uit het water gekomen is.

Wijzigingen in Duikonderricht Op de Algemene Vergadering van het College der 3*Instructeurs werd de Inschalingsprocedure, het Reglement Duikdiepte en de Dieptekwalificatie goedgekeurd.

Het Bestuur van de Commissie Duikonderricht.

Commissie Duiken met Gehandicapten Ik mag niet zeggen dat het voorzitterschap van de commissie de plezantste functie is die ik heb uitgeoefend. Ze geeft me wel de meeste voldoening. De kandidaten appreciëren enorm wat je voor hen doet. Ik hoop dat wij de andere mensen kunnen motiveren ook ons initiatief te volgen, zodat er meer mensen uit hun rolstoel kunnen en wij staan klaar om hen daarbij te helpen. Jos Audenaerd

Jacques Mayol op 105 m Ter hoogte van het eiland Elba heeft Jacques Mayol op 56-jarige leeftijd de diepte van 105 m bereikt in vrije duik. Voor de veiligheid werd hij op die diepte vergezeld van twee duikers met een helium-luchtmengsel.

Leden van Wet Wheels uit Hoboken, enthousiaste beoefenaars van de duiksport onder leiding van Jos Audenaard en enthousiaste instructeurs.


25

Bondsnieuws

- GENEESKUNDIGE COMMISSIE & COMMISSIE DUIKONDERRICHT

Examen Duiker-Hulpverlener ‘09 Met het praktijkexamen dat doorging op 13 februari 2009 in Heistop-den-Berg, zit de cursus Duiker-Hulpverlener 2009 er weer op.

De inschrijvingstafel....

... en de NELOS-boetiek.

V

erspreid over een kleine twee maanden, werd op vier plaatsen in Vlaanderen les gegeven. De nieuwe cursus Duiker-Hulpverlener (DHV) werd overal gebruikt, en de reacties erop waren erg positief. Het examen theorie vond zowel in Gent als in Leuven plaats. Van de 190 kandidaten die deelnamen aan dat examen (101 kandidaten in Gent en 89 in Leuven), waren er 179 geslaagd (9 niet geslaagd). Aan het praktijkexamen - traditiegetrouw te Heist-op-den-Berg - deden 175 kandidaten mee. Daarvan zijn er 136 geslaagd (39 niet geslaagd). Dit slagingspercentage ligt in de lijn van de voorbije jaren. Ten opzichte van de voorbije jaren stelden we een toename van het aantal nietduikers vast, een evolutie waarmee we erg tevreden zijn. Hoe meer leden van het duikgezelschap op de hoogte zijn van duikgeneeskunde en CPR, hoe groter de kans op een goede afloop van een ongeval of incident. Opvallend was dat deze niet-duikende

26


De jury’s observeerden de handelingen van de kandidaten aandachtig.

Na de algemene briefing van Dr. René De Laet, gaf John Remue de ploegindeling van de jury’s.

kandidaten zeer goed voorbereid naar het examen kwamen, en het over het algemeen zeer goed deden. We hopen dat deze trend zich voortzet. Tijdens het praktijkexamen vielen volgende zaken op. • Het toedienen van zuurstof aan een slachtoffer verliep duidelijk vlotter dan de voorbije jaren. Het merendeel van de kandidaten kon de indicatie voor zuurstoftoediening vlot en snel stellen, en ook de technische vaardigheden hadden de meeste kandidaten vrij goed onder de knie. Tijdens de lessenreeks was hieraan extra aandacht besteed, en dit begint duidelijk zijn vruchten af te werpen. • Het juist hanteren van een vreemde zuurstoffles zorgde soms wel voor wat extra stress, maar ook in een echte reddingssituatie kan je met een onbekende fles geconfronteerd worden. Houd jezelf steeds voor dat elke zuurstoffles een aantal vaste onderdelen heeft: een manometer, een

Dr. Catherine De Maeyer geeft richtlijnen i.v.m. de CPR en het uniform jureren ervan.

afsluitkraan, een debietkraan en een uitgang voor de zuurstof. Mocht je zelf over een zuurstofset beschikken, zorg dan dat je hiermee vlot kan omgaan. • Het juist starten van de reanimatie (eerst beademen of - naargelang de situatie - meteen met de hartmassage beginnen) bleek niet voor iedereen even evident. Hier nog even de juiste richtlijnen: wanneer een verdrinking aan de basis ligt voor de ademhalings- en/of circulatiestilstand, begint men met 5 beademingen. Daarna moet gestart worden met het klassieke 30:2 schema. In alle andere gevallen moet er onmiddellijk gestart worden met 30 hartmassages, afgewisseld met 2 beademingen. Een duiker die dus een kwartier na het beëindigen van een duik onwel wordt en gereanimeerd moet worden, moet dus meteen hartmassage krijgen, ook al heeft hij een kwartier tevoren gedoken. Of anders: men spreekt enkel van verdrinking als het slachtoffer tijdens of bij het beëindigen van de duik water binnen kreeg en buiten bewustzijn geraakt is. Over het algemeen was de jury tevreden over het opleidingsniveau van de kandidaten DHV. Om de opleiding nog te verbeteren worden voor de volgende lessencyclus (die begin januari 2010 van start zal gaan) een aantal aanpassingen voorzien, zoals eenvormige presentaties, een basis EHBOhoofdstuk en wat meer info over mental coaching. Onze oprechte dank gaat uit naar alle lesgevers, organisatoren, juryleden en

medewerkers die van deze cursusreeks en de examens een geslaagd geheel maakten. Verder een welgemeende proficiat aan alle geslaagden, en voor zij die minder geluk hadden: houd het hoofd koel, en veel succes op de volgende test. 

Tekst: Catherine De Maeyer Foto’s: Roland Wantens & Ivo Madder

Het juist hanteren van een vreemde zuurstoffles is niet altijd eenvoudig.

Geslaagde duikers en niet-duikers Stijn AERTS MISTRAL - Wim AMELOOT RESCUE & DIVING TEAM - Steven ARNOYS NIEUWPOORTSE DUIKCLUB - Mark BANCKEN AQUA DIVING - Veerle BAUTERS Niet-duiker - David BOLLAERT HYDRO LIER - Rikkert BOOGERS AMFIBIE - Jan BOONEN AEGINOR - Alex BORSTLAP KEMPISCHE DUIKSCHOOL - Dennis BOSMANS GOBIUS - Stijn BOUSSEMAERE MAANVIS - Mike BRANTS LAGOONDIVERS - Wendy BREMS AMYKOS - Jan BRUNEEL ADVENTURE DIVING - Veerle CALLENS POSEIDON - Stijn CHRISTIAENS DE WATERMAN Johnny CLAES C.V.D. - William CLAESSENS ALPHA ASSE - Dirk CLAUS BREEVENDUIKERS - Bart CLEMENT AD DALTON - Marc CORNELISSEN SALVANOS - Tom CORNELISSEN OKEANOS - Simon COUCKUYT BCOS - Miryam CUYPERS AQUARIUS - Nico D’ANDREA BCOS - Peter DE BONDT THE SHARKS - Els DEBREYNE M.D.K. - Michael DE BRONETT ZEEPAARDJE (‘t) - Pascale DE BRUIN NIEUWPOORTSE DUIKCLUB - Ringo DECUYPER ZEEKAT - Christel DE KEYZER YELLOW DIVING SCHOOL - Roselyne DE PALO AMOR CORDIS - Willem DE SCHRIJVER HYDRA - Evelyne DE SMET DE ZEEROOS - Patrick DESPRIET NIEUWPOORTSE DUIKCLUB - Cedric DE TANDT ADVENTURE DIVING - Koen DE VOLDER STINGRAYS - Pieter DEVOS ARMADA - Stephan DEVOS ATLANTIS (LIER) - Jan DIEU AQUARIUS - Wannes ENGELEN ATLANTIS (AARSCHOT) - Griet FLEERACKERS LUCKY DIVERS - Jos FRENSSEN ORCA BREE - Bart GEZELS LUCKY DIVERS - Lieven GILLIS AQUA DIVING TEAM - Vincent GOUDESONE MAANVIS - Luk HAESEN NEPTUNUS - Luc HERTOGS HYDRO LIER - Ann HOOYBERGHS AEGINOR - Sigrid HOREMANS LAGOONDIVERS - Betty JANSSENS DISCOVERY DIVING - Oliver JONCKHEERE ZEEKAT - Geert JORDENS ODYSSEE - Jan KENNOF BCOS - Chilla KEPPENS AQUARIUS - Joachim KEUPPENS NUCLEA - Stefan LAGAST FREE SCUBA DIVING - Luc LAMBRECHTS ARONNAX - René LECLÈRE FREE SCUBA DIVING - Lieven LENAERTS SALVANOS - Leentje LONCKE KORAALDUIKERS - Nick LOOMANS ARMADA - Lien LOOSVELT NIEUWPOORTSE DUIKCLUB - Carl MAEREVOET BREEVENDUIKERS - Frank MANGELSCHOTS SPLASH - Olivier MERCHIERS POSEIDON - Marnix MERTENS DIESTSE SPORTDUIKERS - Cindy MICHIELS Niet-duiker - Kelly MISEREZ ADVENTURE DIVING - Frank MISPOULIER WILRIJKSE DUIKSCHOOL - Jacobus MONTFORTS KORAALDUIKERS - Rogelio MORALES HYDRO LIER - Steve MOREAUX HYDRO LIER - Marc PALMANS KEMPISCHE DUIKSCHOOL - Ine PEETERS WILRIJKSE DUIKSCHOOL - Jozef OP DE BEECK Niet-duiker - Raf PLAS THALASSA - Dirk PROVOOST ALBATROS - Jurgen PUYPE SEPIA - Brecht REYNIERS NIEUWPOORTSE DUIKCLUB - Agneta ROGGEMANS THE SHARKS - Pascal SAVAETE BCOS - Luc SCHELKENS NEPTUNUS - Jef SCHELLEKENS KEMPISCHE DUIKSCHOOL - Celine SCHOUPS POSEIDON - Rik SEYMUS AMYKOS - Helga SLEVEN SAMANTHA - Erik SMEEKENS GOBIUS - Sandra SMETS AQUANAUTEN - Henri SMETS WILRIJKSE DUIKSCHOOL - Vicky THIEREN Niet-duiker - Emilie TRATSAERT BCOS - Sofie TRATSAERT BCOS - Ben VAN ASSELT FREE SCUBA DIVING - Liesbeth VAN CAMP AQUANAUTEN - Geert VAN DE BERCKT LAGOONDIVERS - Koen VANDECASTEELE CORAL - Geert VAN DE GENACHTE NIEUWPOORTSE DUIKCLUB - Nella VAN DE MAELE Niet-duiker - Katrien VAN DEN BERGHE BCOS - Els VAN DEN BORRE D.I.O.S. - An VANDENBULCKE M.D.K. - Natasja VANDEPERRE YELLOW DIVING SCHOOL - Joachim VANDEPITTE TORPEDO - Karl VAN DER AUWERA AQUANAUTEN - Jozef VAN DER WILDT ARGOS - Laurent VANDEWALLE BREEVENDUIKERS - Daniel VAN DIJCK WILRIJKSE DUIKSCHOOL - Evy VAN ENDERT AMFIBIE - Kris VANGEEL ATLANTIS (AARSCHOT) - Frank VAN GELDER MISTRAL - Gauthier VAN GENCK OKEANOS - Marijke VAN IMSCHOOT FREE SCUBA DIVING - Stef VAN KEER NEPTUNUS - Stijn VAN MELCKEBEKE TORPEDO - Kaatje VAN MELCKEBEKE TORPEDO - Jan VAN MOERBEKE AMYKOS - Walter VAN NIEUWENHOVE SAFE DIVING - Bart VAN PASSEL AMYKOS - Stefan VAN PELLICOM BREEVENDUIKERS - Ann VAN ROSSUM LUCKY DIVERS - Mario VAN TURTELBOOM BCOS - Toon VAN WUYTSWINKEL ARGOS - Luc VASSEUR HYDRA - Marc VASTMANS POSEIDON - Patrick VERHELLE HYDRO LIER - Stefaan VERHULST SAFE DIVING - Domien VERMAUT NIEUWPOORTSE DUIKCLUB - Leen VERSTICHELE MANTA - Steven VERTESSEN HYDRO LIER - Sander WAETERLOOS AD DALTON - Anneleen WATTEYN DE WATERMAN - Suzy WAUTERS LAGOONDIVERS - Anna WILLEMS AMYKOS - Linda WILLEMS NEPTUNUS. Hippocampus mei/juni 2009

27

Bondsnieuws


Examenvragen DHV 2009 Lees aandachtig de vragen en antwoorden. Elk woord is van belang! Per vraag is er minstens één antwoord correct, tenzij anders aangegeven. 1 Barotrauma’s. Wat is juist?

4 Shock:

a. Het te krachtig klaren van de oren kan een barotrauma van het binnenoor veroorzaken. b. Het te krachtig klaren van de oren kan een barotrauma van het middenoor veroorzaken. c. Een trommelvliesperforatie moet steeds heelkundig hersteld worden. d. Een maskersqueeze treedt nagenoeg steeds op tijdens het stijgen.

a. kan alle ernstige duikongevallen verzwaren; b. kan dodelijk worden wanneer men niet ingrijpt; c. heeft te maken met verstoringen van de circulatie; d. wordt gunstig beïnvloed door halfzittende houding.

2 Welke maatregelen neem je bij een decompressieziekte in afwachting van de overbrenging naar een caisson?

a. is ongevaarlijk; b. bevordert de doorgang van bellen door een PFO (Patent Foramen Ovale); c. kan invloed hebben op het ontstaan van longoverdruk; d. kan aanleiding geven tot alternobaar vertigo.

a. Het bewuste slachtoffer laten drinken. b. Normobare O2 aan 100% geven. c. Wederonderdompelen. d. Het slachtoffer in beweging houden (bijv. joggen).

3 Buiten adem zijn (hijgtoestand) tijdens het duiken wordt veroorzaakt door: a. b. c. d.

ongecontroleerd snel stijgen; grotere uitademweerstand; tropisch water; tegen de stroom in te zwemmen.

5 Valsalva bij het stijgen:

10 Welke ziektetekenen moeten u doen denken aan decompressieziekte? a. b. c. d.

Pijn. Jeuk. Paresthesieën. Paraplegie.

11 Je vindt een bewusteloos slachtoffer, moeilijk ademend. Wat doe je? (1 antwoord)

a. b. c. d.

a. b. c. d.

Neusbloeding. Doofheid aan één kant. Duikerskolieken. Draaiduizeligheid (vertigo) op het einde van de duik.

7 Hypothermie of onderkoeling:

8 Bij welk(e) ziektebeeld(en) moet men herdrukken? a. b. c. d.


a. kan voorkomen bij zeer diepe duiken met perslucht; b. kan gepaard gaan met stuiptrekkingen; c. wordt verkaard door de wet van Boyle-Mariotte; d. kan optreden bij het toedienen van normobare zuurstof.

6 Wat kan op een decompressieziekte duiden?

a. treedt enkel op bij een watertemperatuur lager dan 15 °C; b. verhoogt de alertheid; c. bestrijd je door sneller te zwemmen; d. vereist geleidelijke opwarming.

28

9 Acute zuurstofvergiftiging (effect van Paul Bert):

Chokes. Pneumothorax. Shock. Luchtembolie.

Rugligging, benen hoger. Water laten drinken. Vrije luchtweg verzekeren. Hartmassage.

12 Hart en bloedvaten. Welke bewering(en) is (zijn) juist? a. Het open foramen ovale is een verbinding tussen de beide kamers van het hart. b. De longslagader vervoert zuurstofarm bloed. c. De grote holle ader (vena cava) voert het bloed naar de rechtervoorkamer. d. De grote bloedsomloop vertrekt vanuit de rechterkamer.

13 Stikstofnarcose: a. belet helder te denken; b. is oorzaak geweest van zware en zelfs dodelijke ongevallen bij sportduikers; c. komt alleen voor bij beroepsduikers die dieper duiken dan 60 m; d. komt alleen voor bij fysiek zwakke duikers.

bekomen. c. Vermijden van gloeiende voorwerpen in de omgeving van het slachtoffer. d. Het slachtoffer in de Lorrain-Smith positie leggen.

c. mag men nooit meer duiken; d. moet men oordruppels inbrengen.

16 Welke factoren bevorderen het optreden van de decompressieziekte?

a. b. c. d.

a. b. c. d.

Duiken met nitrox. Open foramen ovale van het hart. Teveel water drinken voor de duik. Grote inspanning tijdens de duik.

17 Waarom moet CAGE zo snel mogelijk behandeld worden? a. Wegens de pijn. b. Wegens de kans op infectie. c. Wegens het afsterven van hersencellen. d. Wegens de kans op botnecrose.

18 Wat doe je bij een zonneslag? a. Het slachtoffer uit de zon plaatsen. b. Het slachtoffer insmeren met zonnebrandolie. c. Antibiotica toedienen. d. Koude kompressen aanbrengen of baden in fris water.

19 Een decompressieziekte: a. kan het gevolg zijn van het verkeerde gebruik van de duikcomputer; b. begint steeds onmiddellijk na het beëindigen van de duik; c. moet niet altijd behandeld worden; d. kan leiden tot blijvende invaliditeit.

14 Bij een opstoot van sinusitis: a. moet men het duiken beperken tot 9 meter; b. mag men onbeperkt duiken mits eerst neusdruppels te gebruiken; c. mag men niet duiken; d. moet men veelvuldig Valsalva’s maken.

15 Welke voorzorgen neemt u bij zuurstofbehandeling? a. Om de 45 minuten de ontspanner afkoelen. b. Vette zalf op het gezicht om een betere aansluiting van het masker te

22 Een duiker klaagt over doofheid en draaiduizeligheid na een duik. Wat kan dit zijn? Decompressieziekte. Barotrauma van het binnenoor. Stikstofnarcose. Zuurstofvergiftiging.

23 Toediening van O2 bij decompressieziekte heeft als effect: a. de bloedvaten te openen; b. het inerte gas uit te wassen; c. een overbrenging naar een herdrukkingskamer te vermijden; d. het ademhalingsritme te bevorderen.

24 Hemiplegie: a. is een verlamming van de onderste ledematen; b. is steeds en alleen het gevolg van een decompressieziekte; c. is een afwijking ter hoogte van de longen; d. kan ook veroorzaakt worden door een longoverdruk.

25 Het zenuwstelsel. Wat is juist? a. Een letsel in de hersenen veroorzaakt paraplegie. b. Paresthesieën zijn gevoelsstoornissen. c. Een hemiplegie is een éénzijdige verlamming. d. Motorische zenuwen staan in voor de tastzin.

20 Bij een verdrinking: a. moet men een drenkeling die langer dan 3 minuten in het water heeft gelegen niet meer reanimeren; b. als de drenkeling gereanimeerd is, is hij buiten gevaar; c. is zuurstof nodig als de gereanimeerde zelf ademt; d. mag men geen zuurstof geven als er water in de longen is gekomen.

21 Bij trommelvliesscheur: a. mag men opnieuw duiken na 24 uur; b. moet men een arts raadplegen; Hippocampus mei/juni 2009

29


a. b. c. d.

d. Lokaal afkoelen, een verband aanleggen en naar een geneesheer sturen.

ongecontroleerd stijgen; een slokdarmspasme; opeenvolgende duiken; oefeningen in het zwembad met duikflessen.

32 Zwembadsyncope is het gevolg van:

29 Longoverdruk. Welke ziektebeelden kunnen het gevolg zijn van een longoverdruk? a. b. c. d.

31 Bij het te water gaan glijdt een duiker van de dijk. Hij heeft hevige pijn en zwelling aan de rechterenkel. Wat moet je doen? a. Een pijnstiller geven en laten drinken. b. Lokaal afkoelen en laten drinken. c. Lokaal afkoelen, en naar huis sturen.

C

15

C

14 A

B B

29 C C

11

C

A

10

A

9

A

8

B

28 D D D

7

D

B

6

B

5

B

4

A

B B

A

2

A

1

B

26

C A

25 C

D

27

B

3

C A

D

C

D C

24

D

23 22

B A

21 19 18

B B

20 D

B B

D

C A

D

A

17

D C

Examen theorie DHV 2009

Oplossingen Hippocampus mei/juni 2009

12

D A

30

13

C

31 30

28 Een longoverdruk kan voorkomen als gevolg van:

altijd; niet na een duik met nitrox; niet bij zware rokers; niet na een hijgtoestand.

B

a. bij een cardiopulmonaire resuscitatie (CPR); b. bij de behandeling van shock; c. om het inademen van braaksel te vermijden; d. om de luchtwegen open te houden.

a. b. c. d.

32

27 De stabiele zijligging is aangewezen:

30 Toedienen van zuurstof aan een duiker mag (mits inachtneming van de noodzakelijke voorzorgsmaatregelen):

D

a. het bewustzijn verliezen bij het stijgen; b. een maskersqueeze hebben; c. een longoverdruk krijgen; d. onderkoeld raken.

Een scheur van het ronde venster. Schapen en vlooien. Mediastinaal emfyseem. Chokes.

B

26 Tijdens het vrijduiken kan men:

a. een combinatie van hypercapnie en hypoxie; b. een overdreven hyperventilatie voor de apneu; c. een combinatie van hypocapnie en hypoxie; d. een combinatie van hypercapnie en hyperoxie.

16

Bondsnieuws

Bondsnieuws

- GENEESKUNDIGE COMMISSIE

Nitrox voor jonge duikers? Standpunt van de Geneeskundige Commissie NELOS in verband met nitroxonderricht bij overgang van het jeugdduiken naar het volwassenen duiken.

J

eugdduikers mogen volgens de NELOS-richtlijnen geen decoduiken doen en blijven steeds ruimschoots binnen de veiligheidscurve. Het gebruik van nitroxmengsels door jongeren, met als argument dat de stikstofopname minder zou zijn bij het duiken, is dus geen geldig argument.

tische informatie incorrect wordt overgeschreven. Dit kan celdood veroorzaken, maar ook beschadiging van de genen. Het is dus niet uitgesloten dat er abnormale replicatie plaats grijpt met op termijn mutaties en dysfunctie binnen de cellen met mogelijkheid tot kanker op termijn.

Na 18 jaar is het lichaam bijna volgroeid en kan de duiker als volwassene beschouwd worden. Vanaf dan kan er met nitrox gedoken worden, mits de nodige opleiding.

Nitrox voor jongenen. Nee, want tijdens de groeispurt, van 12 jaar tot ongeveer 18 jaar, kan het genetisch materiaal beschadigd worden door een overaanbod aan vrije zuurstofradicalen.

Vanaf de leeftijd van 12 jaar tot ongeveer 18 jaar, ondergaan deze jongeren een groeispurt. Gedurende die periode grijpen bij jongeren veel celdelingen plaats in het ganse lichaam. Tijdens de celdeling wordt het genetisch materiaal, dat normaal goed beschermd in de celkern zit, ontrold voor duplicatie. Het is op dat ogenblik dus veel kwetsbaarder... Uitgerolde chromosomen zijn zeer gevoelig voor oxidatieve stress. Dit kan met name worden veroorzaakt door een overmatige blootstelling aan zuurstof (toename van vrije zuurstofradicalen).

Er zijn momenteel geen studies beschikbaar om deze theorie te staven of te weerleggen, en dergelijke studies zouden ook ondeontologisch zijn, maar uit voorzorgsprincipe zouden kinderen vóór hun 18 jaar niet mogen duiken met nitrox. Vanaf 18 jaar kan men

van het standpunt uitgaan dat het einde van de groeispurt is ingetreden en kan ook beschouwd worden dat de duiker als volwassene ‘informed consent’ kan geven.  Tekst: Dr. Roland Vanden Eede

Informed consent Informed consent staat voor ‘de geïnformeerde toestemming van de patiënt’. De vrijwilligers verkregen toestemming van een persoon of een verantwoordelijke (bijvoorbeeld ouder of voogd) voor deelname aan een activiteit. De persoon in kwestie moet duidelijk ingelicht zijn over het doel, de methode, de procedure, de voordelen en de risico’s en - indien van toepassing - over de graad van onzekerheid van de uitkomst. Essentiële criteria van informed consent zijn: kennis en begrip van bovenstaande, dat de toestemming onbeïnvloed is gegeven en dat het recht op intrekken van de toestemming op elk moment kan geschieden.

Een gevolg hiervan kan zijn dat de geneHippocampus mei/juni 2009

31

Reportage

- REISVERHAAL

Eilandhoppen in

Foto: Papua-diving.com.

Indonesië

Je hebt meer dan drie weken vakantie in de maand juli en je wilt al geruime tijd een lange verre reis maken naar Indonesië, één van de mooiere duikbestemmingen. Maar naar welk gebied wil je gaan? Er zijn ginder zoveel mooie duikplaatsen, met telkens een volledig ander biotoop. Een mogelijkheid is om verschillende regio’s te bezoeken tijdens dezelfde vakantie. De chalets op Bangka Resort.

D

rie weken lang op dezelfde locatie vertoeven, lijkt je iets te veel van het goede? Zeker als je weet dat er in dat uitgestrekte Indonesië zoveel interessante duikplaatsen zijn, met elk hun eigen specifieke kenmerken in telkens een volledig ander gebied. Regio’s die je allemaal wel eens wil bekijken onder water. Waarom niet een drie- of viertal gebieden tijdens de zelfde vakantie bezoeken? Samen met Herwig Van Cotthem werk ik een plan uit om zowel Bangka Island, het Bunaken Nationaal Park, Lembeh Strait als Papoea te bezoeken tijdens onze ‘grote’ vakantie. Omdat het crisis is, opteren we bovendien voor de minder dure duikcenters, die soms zelfs beter, rustiger en/of gezelliger zijn. Wat is eilandhoppen? Eilandhoppen is eigenlijk een gecombineerde fietsen vaarvakantie op verschillende eilanden. Maar tegenwoordig wordt het begrip ook gebruikt voor het bezoeken van verschillende eilanden tijdens dezelfde vakantie, ongeacht op welke wijze men de eilanden verkent. We leggen ons reisplan voor aan Steven Vandevoorde van Wild Water, die de transfers tussen de diverse bestemmingen als een puzzel in elkaar laat passen. Er duikt al meteen een probleem op: voor Papoea moet de transfer steeds op een zondag plaatsvinden. Omdat een paar dagen extra

32


vakantie bijnemen geen optie is, moet de volgorde van ons verlanglijstje wat gewijzigd worden: als voorlaatste bestemming wordt het Papoea en als afsluiter zal het dan Lembeh Strait worden. De watertemperatuur op de vier bestemmingen schommelt tussen de 28 en 30°C.

Bangka Island Om te ontstressen wordt ons het Murex Bangka Resort op het eiland Bangka Island aangeraden. Om er te geraken vertrekken we met een vlucht van Brussel naar Frankfurt (Duitsland), die 1 uur duurt, en vandaar met een 12 uur durende vlucht naar Singapore. Nadien volgt er nog een vlucht van 3 uur en 40 minuten naar Manado (Indonesië). Daar aangekomen hebben we nog een autorit van 1 uur en een boottocht van 45 minuten voor de boeg. De accommodatie op Bangka Resort is heel eenvoudig, zonder al te veel luxe. Maar het is er vooral rustig, relax en niet duur. ‘Bangka Islands’ is een regio van eilanden ten noorden van de punt van Noord-Sulawesi, tussen de duikgebieden Bunaken en Lembeh Strait. Tot deze eilandengroep behoren het eiland Bangka zelf en de buureilanden Gangga, Talise, en Sahaung. Ze zijn alle omgeven door prachtige duikplaatsen.

Op het resort, gelegen aan een hagelwit

De mooie kleurenpracht van de Bangka eilanden, dankzij de overvloedige aanwezigheid van zacht koraal.

strand, zijn er acht chalets beschikbaar – goed voor 16 duikers in totaal. De meeste kamers zijn voorzien van airconditioning. Meer dan een soort hemelbed met muskietennet, handdoeken en een schrijftafel is er niet. De douche en het wc bevinden zich buiten, aansluitend aan de chalet. Het bezorgt je een extra ‘Robinson Crusoë’ vakantiegevoel. Het restaurant, of noem het eerder de gezamenlijke eetruimte, is sober ingericht en de keuze tussen de geserveerde Indonesische gerechten is er beperkt maar het is er wel lekker. Stroomvoorziening is er tussen 17.00 en 09.00 uur. De

duikplaatsen liggen vlakbij (gemiddeld 10 min. varen) en men is er erg flexibel wat het vertrek naar de duikplaats betreft. De gidsen in het duikcenter spreken maar matig Engels, maar onder water vormt dat geen enkel probleem; ze laten ons de mooiste duikplaatsen van de regio zien en wijzen regelmatig opmerkelijke dieren aan. De eerste duik zien we al onmiddellijk twee grote groene hengelaarsvissen, een spookfluitvis, een octopus, een bidsprinkhaankreeft, een bladvis, een witte schorpioenvis, een grote variëteit aan zeenaaktslakken en zelfs een zeemot (Pegasus volitans). Herwig, die normaal eerder opteert voor het ‘groot wild’ is aangenaam verrast van de rijke variatie en mooie kleurenpracht van onder andere het overvloedig aanwezig zacht koraal. Op het einde van de duik ontmoeten we ook nog een zeeschildpad en een rog. Dat is eerder uitzonderlijk in deze regio, die vooral gekend is omwille van de overvloed aan kleine zachte koralen en ander klein dierlijk leven. De volgende duiken laat de gids ons opnieuw mooie dingen zien, waarbij we zelfs verschillende soorten dwergzeepaardjes te zien krijgen. Na een paar dagen komt Frank Adriaensen, een NELOS 2*Instructeur, op bezoek. Tijdens de vakantiemaanden fungeert hij als duikgids voor het duikcenter Murex Dive Resort van Manado. Af en toe komt hij met enkele gasten afgezakt naar Bangka Island of Lembeh Strait. Zogezegd omdat die gasten dan eens een volledig andere biotoop te zien krijgen, maar vooral ook omdat Frank zo wat meer afwisseling krijgt in zijn duiken. Herwig en ik doen ’s nachts een nachtduik op het huisrif. De rest gaat niet mee omdat er vannacht veel stroming voorspeld wordt. En ja, het is bijna niet te doen. We kunnen met moeite 20 meter afleggen onder water, maar toch is het de moeite waard. Vooral de sepia’s die jagen op de vissen, zijn spectaculair. De volgende duiken doen we steeds in grote groep, waarbij alle gidsen meeduiken. Ook Frank fungeert tijdens die duiken als gids en hij blijkt deze regio als zijn broekzak te kennen. Hij weet alle dieren evengoed of zelfs nog beter terug te vinden dan de lokale gidsen. Hij heeft ook oog voor fotografische composities. Bovendien weet hij na de duik nog behoorlijk wat extra biologische info mee te geven, in onze eigen taal!

Bunaken Na vijf duikdagen is het tijd voor de transfer naar onze volgende duikbestemming.

Diverse soorten anemoonvisjes spelen verstoppertje.

De zeenaaktslak Halgerda malesso valt bijna niet op.

Frank begeleidt ons richting Bunaken. Daardoor kunnen we nog een extra duik doen op Paradise Jetty. Het is een typische ‘muckdive’ (duik op zwart zand of op modder met rommel, waar vreemdsoortige dieren te vinden zijn), een voorproefje op wat we te zien zullen krijgen in Lembeh Strait. De zichtbaarheid is er niet zo denderend en het water voelt er eerder koud aan; het is er ook maar 27°C, blijkt achteraf. Gelukkig is er onder de ‘jetty’ (de aanlegsteiger) een onderwaterwarmwaterbron waar we ons even kunnen opwarmen. Na de duik vertrekken we met een ‘pick up’ naar Manado. Bunaken is een klein eilandje voor de kust van de Indonesische stad Manado. Het Bunaken National Park staat bij duikers en biologen bekend om zijn prachtige koraalriffen, die ongeveer 50 meter van het eiland af zeer steil aflopen tot ongeveer 200 meter diep.

In Manado worden we afgezet in het Murex Dive Resort. We maken er kennis met de zaakvoerster Inneke Batuna’s, een echt gezellige Indonesische gastvrouw die ons te woord staat in het voormalig Indonesisch Nederlands. De kamers zijn pico bello in orde en voorzien van airconditioning,

Onze hotelkamer in Murex Dive Resort.

badkamer met wc en douche. In het gezellige restaurant is er een buffet met ruime keuze. Het duikcentrum werkt goed gestructureerd. We krijgen een boot voor ons (Herwig, Ivo, de schipper en Frank als gids) alleen. Een Amerikaanse duikster die op één van de andere volle boten zit, vindt dit toch niet helemaal eerlijk. Wij wel! Frank gidst ons langs de prachtige drop-offs en ontpopt zich ook nu tot één van de betere gidsen. Hij leert ons dat er in die kleine mini boompjes (struikjes van een soort zwart koraal) een oerkrab leeft. Als je goed kijkt, vind je in die struikjes de zwartkoraalkrab (Quadrella maculosa), de voorvader van de huidige krabben. Na de duik sleurt onze gids, Frank, net zoals elke goede gids met de duikflessen. Of was het speciaal om op de foto te komen? Na twee duikdagen kiezen we voor twee dagen shoppen en twee nachten uitgangsleven in Manado. We konden ook de vulkaan beklimmen of gaan ‘raften’. Misschien volgende keer, maar dan maken we er zeker drie duikdagen en drie nachten uitgaan van…

Papoea De transfer naar Indonesisch Papoea is aangebroken. Vanuit Manado nemen we het vliegtuig richting Sorongo, via een overstap – met de nodige wachttijd – in Hippocampus mei/juni 2009

33

Reportage

- REISVERHAAL

Ujung Pandang (reden: de rechtstreekse vluchten zijn afgeschaft wegens de vakantieperiode). Daardoor is onze reistijd een heel stuk langer dan de normale vliegtijd van 2 uur. De luchthaven van Sorong is onvoorstelbaar primitief en chaotisch, maar gelukkig zorgt het ontvangstcomité zorgvuldig voor het recupereren van onze bagage. Ondertussen vertrekken we al met een auto naar de haven, een trip van ongeveer 20 minuten. Daar aangekomen staat ons nog een 2,5 uur durende boottocht (ongeveer 70 km varen) te wachten naar het ‘Kri Eco Resort’, op ‘Kri Island’. Papoea, ook gekend als Irian Jaya Barat, ligt in het oosten van Indonesië. Het duiken vindt er plaats bij een eilandengroep in het westelijk deel van Nieuw-Guinea, na Groenland het grootste eiland ter wereld. De westkust van Papoea behoort tot Indonesië en is gekend als de ‘Raja Ampat archipel’. Deze groep van meer dan 600 eilanden biedt een enorme variatie aan duikplaatsen, die bewoond worden door een geweldig groot aantal vis- en koraalsoorten; de grootste soortenrijkdom ter wereld. Bijna alles kan je er tegenkomen, van zeepaardjes tot manta’s. Men ontdekt er nog regelmatig nieuwe diersoorten. Het oostelijk deel van Nieuw-Guinea behoort niet tot Indonesië, maar is een onafhankelijk land: Papoea-Nieuw-Guinea.

De totale transfer van Manado naar Kri Eco Resort duurt vrij lang, maar is voor ons behoorlijk korter dan wie rechtstreeks van België naar Papoea trekt. Want dan is men drie dagen lang onderweg. De formule die wij gekozen hebben, om eerst even in Noord-Sulawesië te stoppen en er te duiken, breekt die lange reis – een aanrader! Vol verlangen kijken we uit naar de eerste duik, want een regio met de grootste soortenrijkdom aan onderwaterdieren, en gans het jaar door manta’s in een ‘manta poetsstation’, dat moet wel heel bijzonder zijn. Max Ammer, de oprichter van Kri Eco Resort en ook van het op 10 minuten wandelen luxueuze ‘Sorido Bay Resort’, weet ons te vertellen dat er hier in de onmiddellijke nabijheid een 40-tal interessante duikplaatsen zijn. “De meeste duikplaatsen liggen op 5 tot 30 minuten varen van het resort”, zegt Max. “Vlakbij het resort liggen ook nog een paar wrakken, met onder andere twee P47-vliegtuigen uit de Tweede Wereldoorlog. Voor wie echt wil, kunnen

34


Koraalklimmer.

De zwartkoraalkrab (Quadrella maculosa).

Net zoals elke goede duikgids sleurt Frank met de duikflessen.

we – mits bijbetaling – nog een paar andere duikplaatsen aandoen”, zegt hij. “Maar eigenlijk is dat zinloos omdat die niet mooier zijn dan diegene die we hier hebben. Enkel het manta poetsstation moet je zeker doen en de eerste duik daar is gratis”. Een luidruchtige Amerikaanse duiker, die al drie weken op het resort verblijft, weet ons te vertellen dat er al drie weken lang geen enkele manta te bespeuren valt. “Klopt en dat is heel uitzonderlijk”, zegt Max. “Ze werden verstoord en verjaagd door de zodiacs van de ‘life aboards’, die er als bezetenen tussen de manta’s varen. Maar meestal zijn de manta’s er na enkele dagen terug”, zegt Max verontschuldigend en hij gaat verder met zijn welkomswoordje. “Nog twee duikplaatsen die je – mits bijbetaling – moet doen, zijn: ‘Passage’ (een kanaal tussen de eilanden, vol met prachtige zachte koralen) en ‘Jellyfishbay’ (een baai met onschuldige oorkwallen). Zaterdag wordt er niet gedoken, want dat is een rustdag voor het personeel. Een nachtduik is echter wel mogelijk op deze rustdag en overdag kan je eventueel naar een nabijgelegen eiland trekken om er de paradijsvogels in het

wild te bewonderen”. Op het einde van de avond neemt Max afscheid van ons, want hij neemt samen met zijn hoofdduikverantwoordelijke een week vakantie. “Maar dat is geen probleem”, zegt hij. “Mijn ‘staff’ zal jullie ook zonder ons goed verzorgen en begeleiden”. Het duikcentrum is erg goed gestructureerd en georganiseerd. Enkel spijtig dat wij een hoofdgids toegewezen krijgen die nog in opleiding staat en amper Engels kent. De briefingen van de andere gidsen, waar we af en toe eens gaan spieken, blijken heel wat beter te zijn. Kri Eco Resort bestaat uit een reeks verkoelende paalwoningen, waarin zich de kamers bevinden. Elke paalwoning is voorzien van telkens twee slaapkamers. Meer dan een bed voorzien van muskietennet, drie stoelen, een schrijftafel, een wastafel (een kom, twee drinkbekers en twee kannen water), een ventilator en twee paraplu’s, is er niets aanwezig in de kamer. Die paraplu’s komen handig van pas, want elke dag is er wel stralende zon, maar ook een paar uur hevige stortregen. Bijna elke avond tot een stuk in de morgen regent het

Elke paalwoning in Kri Eco Resort is voorzien van telkens twee slaapkamers... en enkele paraplu’s, voor die paar uur regen per dag.

Tijdens een nachtduik komen de prachtige koraalpoliepen bij het hersenkoraal te voorschijn.

er tijdens ons verblijf. Vandaar dat de eilanden in deze regio zo mooi groen begroeid zijn! Tussen de twee slaapkamers in hangen er twee hangmatten. Als je naar het wc wil of een douche wil nemen, moet je naar de ‘mandi’s’ wandelen. Daar staat een bak met koud water, met een schepje erin. Je gebruikt het water om je te douchen of het wc door te spoelen. Leuk? Spartaans? Als je warm water wil, dan moet je je inschrijven voor een nachtduik. Speciaal daarom, en ook om de bamboehaaien te zien, plannen we enkele nachtduiken op het huisrif, die best de moeite zijn. Voor de duikers met zware onderwatercamera’s zijn er kruiwagens voorzien. Buiten de zalige watertemperatuur zijn de eerste drie duiken zijn maar pover. We hebben de indruk dat er op de Bangka eilanden meer soortenrijkdom is dan hier. Van de verschillende soorten zeepaardjes die hier voorkomen, kunnen ze er ons meer twee tonen. Die hadden we ook al op Bangka gezien. Een jong Nederlands – juist getrouwd – koppel, dat naar eigen zeggen al op de vijf beste duikplaatsen ter wereld gedoken hebben, vinden deze bestemming – hun zesde topbestemming – echt de top! We vragen ons af hoe slecht die andere be-

stemmingen dan wel geweest moeten zijn én we hebben nog meer bedenkingen over hun beoordeling als we te weten komen dat ze tijdens deze vakantie hun 50e duik gaan doen. Uiteindelijk mogen ook wij gaan duiken op ‘Mike’s Point’, de plek waar het Nederlands koppel hun eerste duik gedaan hebben. Fantastisch! Als alle volgende duiken ook zo zijn, dan gaan we het hier ook nog een topduikbestemming vinden. We zien grote scholen vleermuisvissen, nissen met prachtig zacht koraal, grotjes met verschillende soorten wobbegonghaaien of bakerhaaien (Orectolobus sp.), jonge witpuntrifhaaien onder een tafelkoraal, pygmeezeepaardjes en op het einde van de duik een ongelooflijk prachtige koraaltuin. De volgende duik is op ‘Cape Kri’ en ook hier is het de moeite om te duiken. We zien pygmeezeepaardjes, een witpuntrifhaai, een murene, scholen barracuda’s, vleermuisvissen en ‘Jack fish’. Duikplaatsen ‘Cross over’ en ‘Sardines Reef’ blijken ook de moeite waard te zijn. Op sommige plaatsen is er redelijk wat stroming. Daar kan je gebruik maken van een rifhaak, die je sowieso meekrijgt van het resort, om je vast te haken aan het rif. Ondertussen kijk je dan bijv. naar de school ‘grant bumpheads’ die voorbij zwemt.

We schrijven in voor een mantaduik, maar wegens te weinig geïnteresserden wil men er niet naar toe varen met ons. We dringen aan, want hiervoor waren we eigenlijk speciaal gekomen, en uiteindelijk doen de gidsen hun best om ons in contact te brengen met de manta’s. Maar ook nu geven ze niet thuis. We zien onder water wel een zeeslang en de nesten van de trekkersvis, en uiteraard ook de mannetjes die hun nest aan het verdedigen zijn. Al bij al een toffe Vleermuisvissen.

ADVERTENTIE


35

Reportage

- REISVERHAAL

Linksboven: een prachtige koraaltuin op ‘Mike’s Point’. ‘Passage’, een kanaal tussen de eilanden, vol met prachtige zachte koralen, gorgonen en zakpijpen die schitteren in het zonlicht.

duik, maar we hadden toch liever manta’s gezien. Gelukkig wordt de bar terugbetaald als je geen manta’s gezien hebt, staat (of stond er toen) op hun website vermeld. Maar dat is een regel die nooit uitgevoerd wordt, volgens Max. Dat hebben we ondervonden! “Het is eerder ludiek bedoeld omdat er hier toch altijd manta’s zitten”, zegt hij. Ik kan er toch niet mee lachen en raadt Max aan om die vermelding dan maar van zijn website te halen. Terug thuis verneem ik van andere duikers die er al eens geweest waren en ook geen manta’s gezien hebben, dat ook zij de bar moesten betalen. Voor de uitstap naar het vijf meter diepe kanaal ‘Passage’ zijn er meer gegadigden. We vragen of we onderweg ook even halt kunnen houden bij de baai met kwallen. Na wat tegengespartel zijn de gidsen akkoord om dat te doen, maar op het einde van de dag blijkt dat ze dat uiteindelijk toch niet van zin waren, want ze zijn ‘vergeten’ er langs te varen. Maar ondanks dit minpuntje is de daguitstap naar ‘Passage’ gewoon prachtig. Tijdens deze trip doen we eerst een duikje op de diepe kant van ‘Yenbraimuk Reef’,

36


waar we veel vis zien, met opvallend veel koraalduivels, barracuda’s en geelzwarte mini-zeekomkommers (Colochirus robustus). Voor de lunch gaan we wat snorkelen tussen de mangrove, waar we al een idee krijgen van wat we straks tijdens onze duik te zien zullen krijgen. De persluchtduik in het kanaal, waar behoorlijk wat stroming staat, begint met twee grotjes. Die zijn best leuk om te verkennen, maar de lange driftduik in het ondiepe kanaal is toch het meest interessant. Onderweg komen we diverse zeenaaktslakken en mooi gekleurde zakpijpen tegen. Het spectaculairste zijn de feeërieke beelden van de vele zachte koralen. Ze worden sfeervol belicht door de zonnestralen die door het water priemen. Na deze fantastische duik doen we nog wat sightseeing tussen de imposante mooi begroeide rotsformaties en aanschouwen prehistorische muurschilderingen en openluchtbegraafplaatsen op de rotswanden.

‘s Morgens vertrekken we met het vliegtuig naar Manado. Daar voert een taxibusje ons naar de haven van Lembeh Strait. Een bootje brengt ons naar het Lembeh Resort, in het midden van de zeestraat, juist tegenover Kungkungan Bay Resort. Lembeh Resort ligt op een mooi groen begroeide heuvel waar mooie kleine huisjes (de kamers) te bespeuren zijn. De transfer van Manado naar Lembeh Resort bedraagt 1 uur 40 minuten tot aan de haven en dan nog eens 10 minuten varen tot het resort. De kamers, die verspreid liggen op de berghelling van het resort, zijn mooi ingericht en redelijk luxueus. Het duikcentrum is zeer goed georganiseerd, wat ook wel nodig is… wie hier komt, wil meestal zoveel mogelijk duiken, met als doel alle vreemde dieren die hier voorkomen te fotograferen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat het resort een grote cameraruimte heeft voor het onderhoud van je camera en het laden van je batterijen.

Lembeh Strait

Lembeh Strait is vooral gekend omwille van zijn ‘muck diving’, waarbij je op zoek gaat naar ‘critters’ (vreemd uitziende zeedieren).

Tijd voor onze transfer naar Lembeh Strait. We varen terug naar Sorongo en moeten daar nog een nacht verblijven in een hotel.

NELOS vzw organiseert duikbeurs: AQUA

2010

AQUA 2010 is niet zomaar een beurs, het is een echte ‘Belgian Dive Exhibition’ waar naast de beursactiviteiten diverse randprogramma’s lopen.

Een beurs voor en door duiksportliefhebbers. Ze vindt plaats op 8, 9 en 10 januari 2010 in de Nekkerhal te Mechelen met zijn ideale centrale ligging. Het is zeker niet de bedoeling om enkel NELOS aan bod te laten komen. Alle duikfederaties en -organisaties, zoals VVW, PADI, NAUI,… worden uitgenodigd om deel te nemen.

De organisatoren hebben de ambitie om dit evenement uit te bouwen tot een jaarlijks terugkerend evenement. De toekomstige duikers maken kennis met alles wat de duikopleidingen, de duikindustrie en de organisatoren van duikreizen te bieden hebben. U komt toch ook?

ADVERTENTIE

DE ZEEMAN DE SPORTDUIKER PRO nv Luc en Miet Stevens

PROFESSIONAL DIVING EQUIPMENT

Waar service het belangrijkste produkt blijft! ELKE DAG TOT UW DIENST

van 10u tot 12u30 en van 13u30 tot 19u zaterdag van 10u tot 18u

DE ZEEMAN

Jubellaan 54 - 2800 Mechelen Tel. 015/43.01.31 - Fax 015/43.01.35

[email protected]

www.dezeeman.com

Kaulillerweg 62, 3990 Grote-Brogel (PEER) Tel: +32 (0)11 44 88 24 [email protected] www.desportduiker.be

De meest complete duikshop met alle bekende merken. Wij leveren prijs / kwaliteit. Verkoop en verhuur. Gratis prijsofferte. Betrouwbare service en garantie. Openingstijden: dinsdag 13:00 - 18:00 uur woensdag 13:00 - 19:00 uur donderdag 13:00 - 20:00 uur vrijdag 13:00 - 19:00 uur zaterdag 10:00 - 16:30 uur

220 m2 duikshop met computergestuurd “NITROX” vulstation


37

De kokosnootoctopus sleurt zijn eigen huis mee: een kokosnoot of een schelp.

Om zoveel mogelijk te kunnen zien, zonder door andere duikers gehinderd te worden, worden er per gids maximum drie duikers meegegeven. Mits bijbetaling van € 60,00 is een persoonlijke gids ook mogelijk. De gidsen doen hun uiterste best om alle verschillende diersoorten te laten zien. Ze houden en lijst bij van wat je nog niet gezien hebt en passen de duikplaats aan i.f.v. wat je nog moet zien. Buiten alle verwachtingen vindt Herwig de zoektocht naar opmerkelijke creaturen toch wel leuk. Maar omdat zijn onderwatercamera niet meer werkt, is hij na enkele dagen toch wel uitgekeken op die vreemde dieren. Op Lembeh zijn er ook enkele duikplaatsen waar weinig zand en veel hard en zacht koraal voorkomt. We doen een nachtduik op het huisrif en op Police Pier II. Vooral op deze laatste krijgen we heel wat interessante dieren te zien. Spijtig dat mijn camera vanaf 10 meter diepte weigert om te fotograferen. Terug op ondiepte werkt de geblokkeerde ontspan-

knop terug, maar dan is – spijtig genoeg – ook de maximum duiktijd bereikt. Dit jaar – ik was al in de regio geweest – slagen de gidsen er in om me ook de mimiekoctopus en een jonge harige hengelaarsvis te laten zien. Ik had wel liever een volwassen exemplaar gezien, maar ben toch tevreden. Tegen het einde van ons verblijf krijgen we nog een zondvloed … het water stroomt van de trappen van het eiland omlaag. Prachtig om te zien. Plots valt de stroom uit. Normaal nemen de hulpgeneratoren het dan over, maar ze falen even later. Niet zo erg: met die kaarsjes is het er eens zo gezellig. Een paar uur later is het probleem verholpen en is er terug elektriciteit. Ik doe nog een paar extra duiken op het huisrif, samen met de biologe Olga. Olga staat er in voor het wetenschappelijk onderzoek naar het sneller laten groeien van koralen d.m.v. elektriciteit. In de volgende Hippocampus zal daarover een artikel gepubliceerd worden. 

Geelzwarte mini-zeekomkommers (Colochirus sp.). Lembeh Resort.

38


Garnalen leven soms in symbiose met andere dieren, zoals: op een zeekomkommer, op een zeenaaktslak of op eencilinderroos. Tekst: Ivo Madder Foto’s: Herwig Van Cotthem & Ivo Madder

ADVERTENTIE

Bondsnieuws

- INTERVIEW

Man van het jaar 1931 Ten huize van Fernand Vansteenbeeck.

Neptunus gesticht – in een vorige Hippo heeft Luc Sels dat verhaal al uit de doeken gedaan – en dat werd mijn club tot er in 1976 in Kessel-Lo een zwembad openging en ik samen met vele anderen Duklo (Duiksportvrienden Kessel-Lo) stichtte. Eerlijk gezegd, indien mijn kinderen niet waren gestart met duiken, dan was ik nu nog bij Neptunus, want ik ben een trouw clublid. Maar de ‘après training’ liep nogal eens uit in Mechelen, soms tot de vroege uurtjes. Mijn probleem was dat ik zeer moeilijk op tijd naar huis kan gaan… Maar mijn kinderen vielen soms in slaap na de training. Dat kon zo niet langer. Vandaar mijn overstap naar Leuven.

F

ernand is wereldberoemd in een wijde kring rond de driehoek Leuven, Mechelen en Kessel-Lo, maar tevens in gans duikend België. Dat is niet zo verwonderlijk want naast zijn activiteiten in zijn eigen duikclub, was hij peter van meerdere duikclubs in Vlaanderen, Brussel én Wallonië. Daarbij is hij eveneens heel actief als lid of bestuurslid van allerlei verenigingen in het Leuvense. Problemen met de gezondheid maken het hem onmogelijk om nog te duiken, maar dat belet niet dat hij de duiksport nog actief en van zeer nabij volgt.

Hippo: Veel duikmateriaal was er nog niet verkrijgbaar toen? Fernand: Voor ik in 1961 aansloot bij Neptune had de brandweercommandant mij – de enige duiker van het korps – een duikpak laten aanmeten. Op een mooie dag stapte er een echte kleermaker af met de lintmeter rond de hals. Hij nam mijn maten net

zoals voor een gewoon kostuum en in zijn atelier werden de rubber vellen aan elkaar gekleefd. Zoiets is tegenwoordig ondenkbaar. In elk geval had ik mijn uitrusting voor ik bij een club aansloot, want bij de brandweer hadden ze een Drägerapparaat omgebouwd waarmee ik mocht duiken. Hippo: Flessen vullen was ook niet simpel toen. Fernand: En ze aankopen ook niet. Een duikfles kostte bijna een half maandloon. Dat was een hele hap uit het huishoudelijk budget. Dus huurde ik de duikflessen bij Neptune. Dat betekende dat ik voor een duikje in het Zilvermeer eerst naar Mechelen moest om die fles op te halen, daarna naar Brussel om ze te laten vullen bij Xhignesse en dan naar Mol voor een kort duikje. ’s Maandags moest die fles gevuld op de club zijn voor de training. Dus weer een rit Leuven, Brussel, Mechelen. Toen iemand mij vroeg hoe ver het was van Leuven naar Mol, was mijn antwoord: 320 km. Voor de trainingen in het zwembad van Mechelen

Fernand op de Zeestage met links op de foto Medard Vergucht.

Hippo: Hoe maakte je kennis met de duiksport? Fernand: In 1958 was ik beroepsbrandweerman in Leuven. Een vriend reed met zijn dure wagen in de vaart. In die tijd zat er niets anders op dan te gaan dreggen met dreghaken. Die vriend jammerde dat de wagen daardoor nog meer schade zou oplopen. Ik was nogal een waterrat en kreeg toestemming van de brandweercommandant om naar die wagen te duiken om hem vast te haken en hem zo uit het water te hijsen. Mijn duikuitrusting: mijn onderbroek! Op een keer vertoonde men in de brandweerkazerne een film over duiken in de Oosterschelde. Ik was overrompeld. Dat moest ik ook meemaken. Ik vernam dat de dichtstbijzijnde duikclub in Mechelen was, Neptune. Ik sloot dus aan. Later werd dan Hippocampus mei/juni 2009

39

Bondsnieuws

- INTERVIEW

werden de flessen toen gevuld via een aantal bufferflessen die op verschillende druk stonden. Vullen was toen een ingewikkelde en tijdsintensieve karwei. Hippo: Hoe is je brevettencarrière verlopen? Fernand: Het ‘Lager brevet – Brévet inférieur’ behaalde ik in 1963. En dan doorliep ik de toenmalige brevetten tot ik in 1969 de titel van Nationaal Monitor (nu 3*I) behaalde. Hippo: Hoe heb je de stage van Bendor ervaren? Fernand: Als je slaagt, is het prima natuurlijk. Fysiek was ik heel sterk. Voor mijn laatste duik in de stage moest ik bij de jury komen. Ik vreesde het ergste. Maar ze zegden mij dat ik tijdens die laatste duik niet meer mocht tussenkomen, wanneer zij incidenten simuleerden. Dat betekende misschien dat ik al geslaagd was, maar toch was ik niet opgetogen. Ik vond het zeer vervelend tegenover mijn medekandidaten, die ik niet meer mocht helpen... wat zouden die van mij denken? Later is die handelswijze niet meer toegepast. We slaagden toen gelukkig toch met zes van de negen kandidaten met o.a. François Desmet en Leo Ceulemans. In de jury zaten grote namen zoals William Xhignesse, René en Jean-Paul Crepin, Jos Hollenfeltz, Robert Lycops, Antoine De Deene, François Blom, Georges Dib, Daniel Villain en Jacques Mawet. Hippo: En wat zijn je ervaringen als jurylid? Fernand: Het jaar nadien zat ik zelf in de jury en ik vond dat een fijne ervaring. Ik Klaar voor de duik.

hield van de sfeer in Bendor en als liefhebber van ‘ambiance’ kon ik mij er uitleven. Zo verscheen ik eens op de stage verkleed als Amerikaans toerist met petje, bermudashort, schreeuwerig bloemetjeshemd, zonnebril en pruik en natuurlijk met de nodige camera’s. Het duurde een hele tijd voor de kandidaten en de juryleden doorhadden dat ik het was. Dan was er die keer dat de beroemde professor Chouteau er een voordracht kwam geven. Ik kwam de zaal binnen als Schotse doedelzakspeler met muziek en al. René Crepin was razend en het volgende jaar mocht ik niet meekomen! In het totaal heb ik zo’n 25 stages meegemaakt. Lol maken mocht, maar het was en bleef natuurlijk een examen. Een belangrijk examen, want de volgende generaties instructeurs werden er gevormd. Ik waakte erover dat de beoordeling objectief en rechtvaardig was. Hippo: De kandidaten noemden jou en Henriette Crepin ‘de menselijke jury’. Fernand: Dat klopt wel eigenlijk. Je moet de kandidaten testen, maar op een menselijke manier. Ik moet eerlijk toegeven dat er onder de juryleden soms mensen zaten die zich onmogelijk opstelden tegenover de kandidaten. Die kandidaten zijn onze toekomst. Je mag ze niet afblaffen of vernederen. Daarom zat ik liever in de pré-stage, omdat je daar meer de kans kreeg om mensen iets bij te brengen. Dat gaf meer voldoening. Hippo: Waar heb je zoal gedoken? Fernand: Noem eens één put of plas in België waar ik niet gedoken heb? In die tijd doken we al in putten die nog moesten worden uitgevonden. Dan was er die prachtige Oosterschelde, waaraan ik schitterende herinneringen koester. Je moet weten dat wij 2 à 3 maanden per jaar met onze caravan in Renesse op Schouwen-Duiveland stonden, omringd door een groot aantal leden van onze club. Dan is er de Middellandse Zee waar ik jaarlijks in Estartit dook. Ik dook in Mexico, Jordanië, Kenia, Bali, enz. Maar vooral die fantastische duikreis naar de Malediven samen met enkele vrienden van Duklo is mij bijgebleven. Hippo: Jij was ook de man van Dongelberg. Fernand: Dat klopt. De carrière van Dongelberg was niet uitzonderlijk mooi, maar ze had het voordeel dat je er op alle dieptes kon duiken zodat zowel beginners als meer ervaren duikers er terecht konden. Maar

40


Een zeer jonge Georges Dib en Fernand op weg naar het haventje van Le Dramont.

voornamelijk de sfeer was daar geweldig. Hippo: Vervulde je functies bij het Duikonderricht? Fernand: Ik was voorzitter van het Erecomité, eerst bij BEFOS en aansluitend, na de autonomie van de beide Duikonderrichten, bij NELOS. Later werd ik voorzitter van de Wet Wheels Commissie. Van in het begin had ik gezegd dat ik dat maar gedurende één legislatuur zou doen. Ann Tielen heeft mij opgevolgd en ze doet dat schitterend met heel veel passie en inzet. Hippo: En in de club? Fernand: Van bij de stichting van Duklo was ik er voorzitter tot ik in 1996 de fakkel doorgaf aan jongeren. De compressor van de club heeft jarenlang in mijn garage gestaan. Intussen werd ik voorzitter van Wet Wheels Duklo Leuven. Die club werd opgericht als onderafdeling met een speciaal statuur onder de vleugels van Duklo. Gelukkig krijgen we nogal wat steun van de stad. Zo wordt het zwembad gratis ter beschikking gesteld en vult de brandweer onze flessen. Het feit dat ik heel veel mensen ken en actief ben in het verenigingsleven is daar niet vreemd aan. Hippo: Vertel eens over ‘De mannen van het jaar’. Fernand: Ik ben inderdaad voorzitter van ‘De mannen van het jaar 1931’. In Leuven wordt iedereen met zijn geboortejaar geconfronteerd. Dit is een typisch Leuvens gebruik en trouwens uniek in de wereld. Het gaat terug tot 1890. Alle mannen van hetzelfde geboortejaar verenigen zich in een vriendenkring. Elk jaar heeft zijn eigen uniform en vlag. Die van ons jaar hangt

Fernand Vansteenbeeck: NELOS-man in hart en nieren.

Maar wees gerust, op andere vlakken van de duiksport ben ik nog steeds actief en hopelijk blijft dit nog een aantal jaren zo.  Tekst: Luc Beets en Wim Van Doeselaer

Fernand is voorzitter van ‘De mannen van het jaar 1931’.

Foto’s:

Archief

Fernand

Vansteen-

beeck en Luc Beets

trouwens bij mij in de garage. Oorspronkelijk was het enkel een voorbereiding om zijn vijftigste verjaardag gezamenlijk te vieren. Maar tegenwoordig organiseren wij jaarlijks festiviteiten, shows en stoeten en in 1981 zijn we zelfs naar Amerika geweest om er op te treden. In 1997 werd ik ook verkozen als ‘man van het jaar’ van de stad Leuven (zie ook: www.mannenvan60.be/ historiek.html - nvdr). Hippo: En alles is in het sappige ‘Leives’ te doen zeker? Fernand: Zeker. Ik zing ook in een koor en ook in het Leuvens. Onlangs waren we nog te zien op tv, toen we de mis in het ‘Leives’ zongen. In de kerk zat een enthousiaste – alhoewel geen katholieke – burgemeester Louis Tobback op de eerste rij.

Zijn eerste duikboekje.

Hippo: Hoe zie je de toekomst voor NELOS? Fernand: Als NELOS moeten we zeker geen angst hebben voor de concurrentie, integendeel. Het stoort mij dat wij in navolging van zulke organisaties soms te veel de commerciële toer opgaan. Onze sterkte is en blijft het clubgebeuren. Uiteraard moet NELOS erover waken dat de onkosten voor onze instructeurs binnen de perken blijven. Wat ik wel een spijtige zaak vind, is dat de fysieke paraatheid van onze duikers er niet op vooruit is gegaan. Daar zou men best wat meer aandacht aan schenken.

ADVERTENTIE

Hippo: De finale vraag is steeds: wat heeft het duiken je opgebracht? Fernand: Het duiken heeft mijn leven veranderd. Door de duiksport heb ik mijn beroep als brandweerman opgegeven en ging ik in de verkoop. Dankzij de duiksport heb ik veel vrienden gemaakt over heel de wereld en heb ik dingen meegemaakt die ik anders nooit zou hebben meegemaakt. Mijn zoon Johan is, evenals mijn schoonzoon Dany, ook instructeur geworden en mijn dochter Greta dook indertijd regelmatig met mij. Dany en mijn kleinzoon Nico zijn beiden nog steeds actief. Ach de duiksport… ik heb er heel veel voor gedaan en heel veel voor terug gekregen. Nooit geld, wel faciliteiten en dan nog in het voordeel van de club, maar voornamelijk een hechte vriendschap. Na 50 jaar duiksport waarvan 40 jaar als 3*I is het spijtig dat ik niet meer mag duiken. Daarom ga ik nog zelden naar een clubduik want het doet te veel pijn wanneer ik de duikers onderwater zie verdwijnen terwijl ik op de kant moet blijven. Hippocampus mei/juni 2009

41

Club in de kijker

Viering 50 jaar CVD. Enkele voorzitters van CVD tijdens de voorbije 50 jaar: Paul Darmont (3e voorzitter), Walter Van Bauwel (huidige voorzitter), Jos Hooyberghs (4e voorzitter) en Ghislain De Hoog (2e voorzitter).

50 jaar CVD Het is allemaal begonnen met het niet aflatend enthousiasme van ‘nen Brusseleir’, Robert Knauer, die eind jaren 1950 enige ervaring in de duiksport had opgedaan in Frankrijk.

Omdat er geen duikwinkels bestonden, experimenteerde Robert met zelfgeplakte duikkostuums, ontspanners van eigen makelij, lampen, flessen afgeleid van brandblusapparaten en chauffagekranen! Lucht verkreeg men van een ganse batterij flessen van Air Liquide. (Er waren toen nog geen vulstations). Duiken werd in 1961 reeds gedaan in de Oosterschelde te Yerzeke en in de Put van Wommelgem. Uiteraard werd er niet in buitenwater gedoken zonder eerst een grondige opleiding in het zwembad: het Astrid Bad, te Antwerpen.

42


De eerste clubreis was in Murter, Joegoslavië. Men had voor deze reis het één en ander ineengeknutseld, zoals een eigen compressor! Het was een oud legermodel van de Amerikaanse luchtmacht, een ‘JOY’, die met medewerking van Paul Darmont volledig werd uiteengehaald en weer in elkaar gezet. Een eerste test leverde 25 bar op! Na veel vijven en zessen werd zelfs 150 bar gehaald! De alom bekende ‘Noordzeerally’ van weleer is ontstaan in het brein van Jerry Servaty en Jacques Darmont. Zij wilden de

verschillende leden van de duikclubs met elkaar in contact brengen en brachten het idee naar voor om de Schelde af te zwemmen van Linkeroever naar Scaldiana, Kruibeke. De ‘Scheldetocht’, later de ‘Schelderally’ was geboren. Door tussenkomst van onze dokters, Piet Schrauwen en Willy Wellens, werd er een verbod opgelegd om nog in de Schelde te zwemmen - wegens te sterke vervuiling. Het evenement werd

Tijdens de champagneduik was er niet enkel champagne, maar ook warme soep.

Foto’s: Ivo Madder (3)

R

obert was ook aangesloten bij de duikclub van zijn vriend, John Cassiers, duikleraar bij de brandweer. Als vertegenwoordiger van duikmateriaal besloot hij in oktober/november 1959 een eigen club op te richten onder de Franstalige naam ‘Centre de Vulgarisation du Sport Sous-Marin’, afgekort C.V.S.S.M. Niet veel later werd de Nederlandstalige benaming ‘Centrum ter Verspreiding der Duiksport’ (CVD) aanvaard. Op 1 maart 1960 werd een bestuur samengesteld waar Robert als voorzitter en duikschoolverantwoordelijke werd aangesteld. We herkennen verder in het bestuur: Jeannine Spinoy, zijn echtgenote, Dr. Piet Schrauwen, Jerry Servaty, Jacques Darmont en Ghislain De Hoog. In 1964 werd de vzw CVD boven de doopvont gehouden en de statuten aangepast.

De champagneduik was het startschot van het jubileumjaar. Voordat Walter Van Bauwel, voorzitter CVD, de eerste fles ontkurkte, blikte hij even terug in de geschiedenis.

Foto: Rik Van Den Eynde

Het afzwemmen van Ourthe en Lesse is een jaarlijks terugkerend evenement.

In 1970 besloten een aantal CVD’ers zich op de camping ‘De Pluimpot’ te Tholen te vestigen. Dit niet alleen om met Sinksen een weekend aan de Oosterschelde door te kunnen brengen, maar het hele duikseizoen een goede uitvalbasis te hebben. In de jaren ‘60 was het rijden naar een duikplaats in Zeeland niet zo simpel! Dat nam gemiddeld 1,5 tot 2 uur in beslag. Nu hebben we er maar 45 min. voor nodig. Het is onnodig te vermelden dat de kreeften en de bouillabaisse welig aanwezig waren door de goede zorgen van onze meesterkoks. (Toen mocht het nog, als ze het niet zagen). Alras groeide het aantal caravans gestadig aan en men besloot te verhuizen

naar de ongerepte terreinen van ‘Camping De Oude Hoeve’ van mijnheer Van ‘t Slot. In het voorjaar van 1974 trok men met maar liefst 45 caravans naar de nieuwe standplaats. Er werd ook een plaats voorzien voor een permanente ‘Feesttent’, die elk weekend overvol bezocht werd door de leden. “De beste kroeg van Tholen”, zei eens een brouwer van ’t dorp! Het duurde niet lang of ‘De Tent’ werd bij iedere duiker, die Tholen bezocht, bekend. Hier is ook geschiedenis geschreven, door iedereen die deelnam aan de verschillende evenementen. De clubactiviteiten ontsproten uit het brein van het feestbestuur. Zo hadden we bijv. moederfeest, country weekend, diverse thema weekends (Grieks, Frans, Spaans, bevrijdingsfeesten ’40-’45), enz. Allemaal dingen om een heel CVD-geschiedenisboek over te schrijven!

door een Egyptische MIG-straaljager, die achtervolgd werd door een Israëlische Phantom! De Jom Kipoer Oorlog was uitgebroken! Gelukkig is iedereen heelhuids thuisgeraakt.

Na al die jaren blijven er niet zo veel caravans meer over. Door allerlei redenen en omstandigheden is het aantal zeer sterk uitgedund. Toch blijven er enkele ‘diehards’ volhouden! Clubreizen werden van in het begin reeds georganiseerd, zoals bijv. ‘Expeditie naar de Rode Zee’ in 1971, waar Jacques Darmont nog een levende schelp heeft gevonden die later naar hem vernoemd is. Nog een merkwaardige reis is die van enkele leden, waaronder Ghislain De Hoog en John Driesen, naar Israel in 1973. Na een week duiken in Eilat werden ze beschoten

Foto’s: Ivo Madder (2)

dan ook verplaatst naar de Oosterschelde, waar het enkele jaren later wegens organisatorische redenen werd verplaatst naar Blankenberge. Daar kreeg de afzwemming de benaming ‘Noordzeerally’. Onze dokters lieten ook van zich horen in de federatie BEFOS, want door hun tussenkomst werden ook de stijgproef ‘Redding van een bewusteloze duiker, met het hoofd omlaag’ en het ‘toedienen van aspirine bij symptomen van decompressieongeval’ afgeschaft. In 1962 werd Ghislain De Hoog Voorzitter en bleef dat tot 1978. Hij werd opgevolgd door Paul Darmont, die het voor één jaar ging overnemen, maar uiteindelijk bijna 20 jaar voorzitter bleef! Jos Hooyberghs heeft de fakkel ook negen jaar gedragen, waarna hij die in 2006 overgaf aan ondergetekende.

Tijdens de viering van 50 jaar CVD werd er oud en nieuw duikmateriaal getoond. Rik Van Den Eynde gaf uitleg over het moderne duikmateriaal, zelfs over zijn eigen rebreather.


43

Foto:IvoIvo Madder. Foto’s: Madder (2)

Club in de kijker

Jan Engels, duikschoolleider van CVD.

Tijdens de viering 50 jaar CVD kwam Rudi Baert niet enkel een woordje zeggen namens AVOS, maar ook als ex-duikschoolleider van CVD.

Niet alleen op het vlak van duiken waren onze leden sportief, ook werden er regelmatig voetbalwedstrijden ingericht, alsook tennis en vooral niet te vergeten - in de winterperiode - het lopen in het park ‘Den Brandt’ te Wilrijk. ‘Super Diver’, een topper in navolging van het tv-programma ‘Super Star’, werd in 1978 voor het eerst ingericht op de camping te Tholen. Gedurende een aantal weekends werden er volgende proeven afgewerkt: voetbalslalom, 100 m lopen, 2,7 km lopen, 5,4 km fietsen, kogelstoten, enz. Het afzwemmen van Ourthe en Lesse was een jaarlijks terugkerend evenement en is heden ten dage nog steeds actueel.

In die periode was het internet opgang aan het maken en werd er een nieuwe vorm toegevoegd. ‘De Luchtbel’ werd vervangen door ‘CVD-Nieuwsbrief’ en komt uit als het nodig is, eerst nog steeds afgeprint maar later volledig bezorgd via e-mail.

Nieuwjaarsfeestjes, Sinterklaas, voor de kleintjes en - ‘s avonds - voor de ‘groten’, was een jaarlijks terugkerende ‘must’. Dropping, thema avonden, Play Back Shows, carnavalbals, heksentochten, het werd allemaal door ons feestbestuur georganiseerd. Hierbij is het aandeel van John Van Raemdonck en Jos Hooyberghs niet weg te denken. Al vroeg ontstond een clubblad: ‘De Luchtbel’, die voor het eerst in 1964 werd uitgegeven door Jos Delicaet en die vooral bedoeld was om de leden van het clubnieuws te voorzien. Door de niet aflatende inzet van de redacteurs en opstellers van de Luchtbel (vooral Paul Darmont, dikwijls als enige schrijver!), alsook de ‘stencil-mannen’, Georges Claes en Lucienne, en later de drukker, is het blad in de verschillende uitgaven toch blijven bestaan tot begin 2000.

44


Aan nieuwe instructeurs geen gebrek, want elk jaar kwamen er enkele bij, terwijl anderen een hogere titel behaalden. Zo hadden we tussen 1969 en 1989 ‘18 clubmonitors’ (nu 1*I) tussen 1966 en 1989 ‘18 federaal monitors’ (nu 2*I) en ‘4 nationaal monitors’ (nu 3*I). In de jaren ‘90 kwamen er maar liefst 28 titels bij, waarvan onze eerste vrouwelijke Instructeur, Kitty Van Duysen, als 1*I. ( In november 1998 werd zij in Bendor zelfs 2*I! Dezelfde stage kwam er ook een nieuwe 3*I bij: Dany Darmont. Nieuwe mensen, nieuwe ideeën, een nieuw initiatief werd geboren met de ‘Champagneduik’, voor het eerst ingericht door Wim De Roeck, begin jaren ‘90 op 1 januari, na een geslaagde duik in de Oosterschelde. Iedereen bracht een fles champagne mee, die dan aan de kant werd opgedronken. Ondertussen blijft deze traditie nog voortbestaan, zij het in wat betere omstandigheden: we maken nu gebruik van het 5-sterren etablissement, Rik’s Place, aan de Put van Ekeren. Nog een idee van Wim is het organiseren van het ‘Duikweekend’, op één van de campings rond de Oosterschelde. Bedoeling is op verschillende plaatsen in de Oosterschelde te duiken, waar we normaal niet komen wegens te ver of andere redenen. Dit evenement heeft al jaren een

groot succes en draagt steeds bij tot de verrijking van de clubgeest. Door het zwembadprobleem t.g.v. het Vlarem II decreet, hebben we de laatste jaren wel wat moeten improviseren i.v.m. het lesgeven, materiaal en cafetariaopvang. Gelukkig zijn deze tijden voorbij en hebben we nu een ongelooflijk zwembad in gebruik, met accommodatie in de kelder voor onze leslokalen en compressor, alsook modern materiaal om les te geven, zoals computers en beamers. We hebben er ondertussen terug enkele 2*I en 1*I bij gekregen, maar er zijn er ook enkele afgevallen. Ondanks dat draait de club nog op volle toeren en worden de opleidingen in de verschillende brevetten perfect afgewerkt. Aan allen die hun steentje bijdroegen, gedurende de laatste 50 jaar, tot het succes van de club: Hartelijk dank! Zeker ook aan onze pioniers, want zonder hen was er geen CVD! Foto’s onze activiteiten vind je op: www.cvdduikclub.be. We staan klaar om de volgende 50 jaar te realiseren! Met sportieve groeten, een fiere Voorzitter, Walter Van Bauwel



Onze aanvraag tot ‘Koninklijke’ en het voeren van het kroontje bij ons logo, werd aangevraagd bij ‘Het Paleis’ van Brussel.

Jeugdduikhoekje

- SKUBBA & FRED

Een emmer vol verwachtingen Vorige keer stopte het verhaal met Fred die een groot gat in de zijkant van een emmer sneed, om er nadien een plastic kijkvenster in te plaatsen.

Z

ij aan zij keken ze naar het water, met de emmer in de hand. Zou Skubba nu kunnen duiken en onder water zien?

Met het water tot aan de schouder deed hij de emmer over zijn hoofd. Terwijl hij door het venster keek, legde Fred uit hoe hij de emmer moest gebruiken. “Hou de emmer recht, want anders ontsnapt de lucht en komt er water in”. Langzaam zakten Skubba en de emmer naar beneden. Het water kwam al aan de onderste rand van het venster. Een gevoel van blijdschap en nieuwsgierigheid naar wat hij zou zien borrelde op. Dit gevoel verdween op het moment dat de emmer halsstarrig weigerde verder te zakken. Alhoewel hij bijna met zijn volle gewicht aan de emmer hing, kreeg hij hem niet verder onder. En zo lang het venster niet onder water kwam, zou hij niets zien. “Duiken!”, riep Fred hem toe. “Duiken!”. Maar hoe hard hij ook zijn best deed, de

emmer wilde niet onder. Ten einde raad besloot hij er volledig aan te hangen. Daarbij trok hij de emmer schuin. Met een droog ‘klokgeluid’ verliet de luchtbel de emmer en stroomde er water binnen. De holte van de emmer vulde zich onmiddellijk en door het gewicht zonk hij met Skubba naar de bodem. Luttele tellen later dook Skubba weer op. “Ik zie niets! Die emmer werkt niet”, klaagde hij tegen Fred. “Ik krijg ze niet onder water als ik er aan hang. Met die boterhammendoos zag ik ten minste IETS”. “Je weegt niet zwaar genoeg. Je moet meer wegen, wil je de emmer onder water krijgen. Weet je nog hoe veel kracht je moest gebruiken om je glas onder te duwen? Wel, voor die emmer hebben we nog meer kracht nodig”. Nog voor Skubba kon reageren, verdween Fred uit zicht. Hij wist niet dat Fred op zoek was gegaan naar alles wat hij kon dragen en toch zwaar was: een grote steen, een

stuk metalen buis en zelfs een heus stuk treinrail. Hij laadde alles, samen met een beetje gereedschap en een rol koord in een kruiwagen en keerde terug naar het water. Daar was Skubba nog altijd aan het proberen de emmer onder te dompelen. Alleen met er op te gaan zitten, slaagde hij hierin. Maar dan kon hij niets zien. “Geef de emmer maar”, riep Fred hem toe. Toen hij het ding kreeg, maakte hij drie gaten in de onderkant. In feite de bovenkant, want hij hield de emmer ondersteboven. Door die gaten stak hij koord waaraan het extra gewicht bengelde. Dit alles sleurde hij naar de kant en wierp het in het water. “OK!”, riep Fred. “OK?”, antwoordde Skubba, terwijl hij vol verwachting naar de dobberende emmer keek. 

Tekst: Patrick Van Hoeserlande Cartoon: Peter Bosteels


45

Reportage

- DUIKPLAATS

Snorkelen in een grot Henk Sanders, een grotduiker op leeftijd, neemt ons mee op een ‘Cave Exploration and Snorkeling Tour’ (grotverkenningstocht en we mogen er zelfs in snorkelen), in één van de vele grotten van Bonaire.

H

enk Sanders is werkzaam bij ‘Buddy Dive Resort Bonaire’ en begeleidt onder andere toeristen die graag eens een grot – al dan niet snorkelend – willen verkennen. “Vroeger kon je in verschillende van die grotten ook duiken”, zegt Henk. “Nu mag er in principe enkel nog gesnorkeld worden in bepaalde grotten die zich daartoe lenen. Heel uitzonderlijk wordt er nog een toelating gegeven om te duiken”. De bodem van Bonaire is voor 30% vulkanisch en bestaat voor de rest vooral uit kalksteen. De grotten bevinden zich in het poreuze kalksteengedeelte. Sommige grotten zijn door erosie van regenwater ontstaan. Andere zijn ontstaan door het inbeuken van de zee, toen – lang geleden – het zeeniveau 20 meter hoger stond dan tegenwoordig. Bonaire telt 201 grotten. In vier daarvan – zonder vleermuizen – worden toeristen zonder ervaring in speleologie rondgeleid. Omdat de vleermuizen beschermd zijn, mag men enkel vleermuisvrije grotten betreden. In een 6-tal grotten komt er zeewater voor, met daarop drijvend een laag zoet water. De grotten die zout water bevatten, liggen vrij dicht tegen de zee en men kan er – of kon er – tot een diepte van 30 meter duiken. Het zeewater wordt via het poreuze kalksteen binnengezogen, dankzij het mechanisme van osmose. Het zeewater wordt

46


zodoende gefilterd en het is dan ook niet verwonderlijk dat het water binnenin de grot kristalhelder is. Geen enkele van die grotten staat rechtstreeks in verbinding met de zee. We vertrekken kort na de middag, met korte broek, iets of wat stevig schoeisel, touw, onze duiklamp, voldoende drinkwater, zwemgerief en uiteraard ons snorkelgerief. Het meenemen van de grote, zware onderwatercamera wordt ons afgeraden. De favoriete grotten van Henk – waar hij met de toeristen naar toe gaat – zijn de ‘Grot van Sabadeco’ en de ‘Grot van Barkadera’, respectievelijk bijgenaamd de laddergrot en de snorkelgrot. We bezoeken beide grotten.

De ingang van de laddergrot.

laddergrot Na een autorit langs de duurdere villawijken komen we ter bestemming. Nu moeten we nog een klein stukje wandelen over een kronkelend rotsachtig pad in een redelijk vlak landschap, met rondom ons diverse soorten lage woestijnachtige struiken en hoge cactussen. Henk weet ons te vertellen dat er hier vier verschillende soorten kandelaarcactussen groeien. De bloemen die ze dragen bloeien ’s nachts en de stuifmeeloverdracht – zeg maar de bevruchting – geschiedt door vleermuizen. De bloemen ontwikkelen zich tot vruchten, die genuttigd worden door

Henk Sanders begeleidt toeristen tijdens het snorkelen in een grot.

parkieten, papegaaien en hagedissen. Allemaal wel heel interessant, maar ik wil eigenlijk zo snel mogelijk verkoeling zoeken in de grot. De zon brandt immers broeierig heet op mijn huid en bovendien verblindt ze me, want ik heb mijn zonnebril niet bij. Na een tiental minuten – het leken er wel twintig – bereiken we de grot. Ik zie enkel een gat in de grond, waar ik me moet laten inzakken. Nog steeds verblind door de zon laat ik me wat onhandig zakken. Een kleine

halve meter dieper kan ik gelukkig mijn voet neerplaatsen op de bovenste sporten van een aluminium ladder. Zo laag tegen de grond is het nog warmer dan zojuist. Het begin van de grot is slijmerig groen, vochtig en warm. Maar wat verderop laat Henk ons prachtige stalactieten en stalagmieten zien. Hij toont ons ook een transparante stalagmiet en watervalachtige stalactietformaties met daarin schitterende miniatuurkristallen. Broeierig heet is het in de grot. Ik verlang naar verkoelend ‘snorkelwater’. Tijdens de verkenningstocht in de grot laat Henk ons de verschillende lagen van het gesteente zien en toont ons fossiele schelpdieren op de wand; het bewijs dat de zee hier vroeger aanwezig was. Ook de fossiele binnenzijde van hersenkoraal zien we. We zijn dus als het ware in de binnenzijde van een koraalrif aan het wandelen.

snorkelgrot Via dezelfde ladder waarmee we afgedaald zijn, komen we terug in die ondraaglijke hitte. We wandelen een stuk verder, op naar de volgende grot. De weg wordt onherbergzamer. We bereiken een soort grote rijkelijk begroeide grondverzakking. “Het is geen grondverzakking, maar een groot diep gat in de kalksteenbodem, uitgesleten door erosie. Op sommige plaatsen zie je wat overeindstaande rotsformaties. Dat is vulkanische steen en dat heeft heel wat minder last van erosie. Pas wel op waar je zo dadelijk je voeten en handen plaatst, want die rotsen zijn beenhard en hun gekartelde structuur heeft scherpe randen”, zegt Henk. Na een klein stukje wandelen over de vulkanische bodem, komen we aan de eigenlijke ingang van de grot. We dalen af met touwen. Dat afdalen stelt niet veel voor; enkel het begin is moeilijk omdat er daar nog scherpe rotsen voorkomen. Had ik mijn lederen (werk/duik)handschoenen maar bij. Blijkbaar had ik beter iets met

De bloemen van de kandelaarcactussen bloeien ‘s nachts.

lange mouwen aangedaan, want ik schaaf mijn arm aan een stuk scherpe rots. Ireen schaaft zich aan haar billen. In de grot is het aangenaam koel en na een tijdje voelt het er zelfs koud aan. Henk stelt ons gerust: “Het water is lekker warm”. We dalen de grot verder af via een smalle haarspeldbocht. Vijftien minuten nadat we aan de afdaling begonnen, komen we aan een smalle gleuf met water en krijgen van Henk een briefing i.v.m. het snorkelen. “Zo dadelijk gaan we ginder ten einde van de gleuf, in het ondiepe gedeelte, heel voorzichtig zonder zwemvinnen te water. Acclimatiseer daar even, en let er vooral op dat je niet te veel beweegt – om stof te vermijden. Dan wandel je heel langzaam verder en dieper door de gleuf, zonder stof te maken. Als je ongeveer ter hoogte bent van waar we nu staan, duw je dan voorzichtig af van de kant, doe je vinnen aan en let er op dat je met die vinnen niet te veel ongecontroleerde bewegingen maakt. Hou afstand van de rotsen en probeer je benen van de bodem af te richten. Het is echt belangrijk dat je geen stof maakt! Want pas dan zal je merken dat het lijkt alsof je in de ruimte zweeft, zonder

dat je gewaar wordt dat je eigenlijk in het water zweeft”. Ik volg de richtlijnen van Henk als eerste op. Eenmaal mijn zwemvinnen aan, schijn ik met mijn duiklamp door het water en sta inderdaad versteld van het kristalheldere water. Ik duik even een zevental meter diep en ja, het lijkt echt of ik in de grot zweef. Ik moet echt moeite doen om te geloven dat ik me in het water bevind. Ik kom terug boven en breng een gelukzalige vreugdekreet uit. Ondertussen waden ook Ireen en Henk voorzichtig door de gleuf. Ondertussen duik ik nog een paar keer onder en rond de 10 meter diepte zie ik iets dieper een groot diep gat. Ik besluit wijselijk om toch niet dieper te duiken. Ook mijn twee buddy’s zijn klaar om de grot al snorkelend te verkennen. Henk geeft ons richtlijnen: “We duiken zo dadelijk links onder die rots door en zwemmen een vijftal meter onder water tot we wat verder boven komen in een prachtige ruimte. Daar kan je gewoon ademen”. We duiken onder en komen boven in een kamer met stalactieten en stalagmieten. Ook Ireen komt verrast boven van die heel

Henk toont ons de binnenzijde van versteend hersenkoraal. “We bevinden ons als het ware binnenin een koraalrif”, zegt hij.


47

Reportage

- DUIKPLAATS

Bij het te water gaan is het maken van stof bijna onvermijdelijk en wordt het water snel troebel.

Henk brengt je naar de kamer met prachtige stalactieten. Vroeger - zoals op de foto - met duikuitrusting, nu enkel op snorkel.

speciale gewaarwording – het zweven alsof er geen water aanwezig is. We blijven even genieten en dan is het tijd om terug te gaan. Voor de terugweg kunnen we kiezen: terug die vijf meter onder water of langs een andere zijde iets gemakkelijker de kamer buitenzwemmen. Ik kies ervoor om nog eens het ‘moeilijke stuk’ te nemen en test nadien ook de gemakkelijke weg. Eenmaal uit het water drogen we ons snel af, want nu voelt het wel echt koud aan.

voegd aan aftersun, omdat het verkoelend werkt bij zongebrande huid en bovendien wondhelend is. Ireen en ikzelf testen het onmiddellijk uit op de schrammen die we bij het afdalen van de grot opgelopen hebben. Ook mijn rode huid smeer ik in en het goedje blijkt vrij snel positief resultaat af te leveren.

Als we terug naar de auto wandelen, laat Henk ons kennismaken met de Aloë vera, een geneeskrachtige vetplant die bij het breken van zijn dikke bladeren een melkwit vocht afscheidt. Aloë wordt vaak toege-

48


Het was een leuke ervaring! 

Tekst: Ivo Madder Bovenwaterfoto’s: Ireen Loots Onderwaterfoto’s: Dos Winkel Met dank aan Bonaire Fun Travel

De ingang van de snorkelgrot en het afdalen ervan.

Snorkelen in een grot op Bonaire... het is een belevenis. In de buurt van het nationale park Washington Slagbaai bevinden zich een aantal bijzondere grotten waar deze activiteit kan worden beoefend. De meeste grotten zijn moeilijk bereikbaar maar dat mag de pret niet drukken. Snorkelen in een grot mag je nooit alleen doen maar altijd onder begeleiding van een ervaren gids. Een gids weet welke veiligheidsmaatregelen er genomen moeten worden. Met schitterende stalagmieten als achtergronddecor kan je in veel van de grotten snorkelen in glashelder water. Onder water bevinden zich stalactieten en schitterende kleurschakeringen. Natuurlijk weet een goede gids van alles en nog wat te vertellen over het ontstaan van deze grotten en welke dieren er leven.

Omdat er in het verleden zelfs ervaren grotduikers de dood vonden tijdens het grotduiken met perslucht, mag er enkel nog gesnorkeld worden in de grotten.

Henk Sanders met een duikfles, toen het nog mocht. Het lijkt wel of men zweeft in de lucht i.p.v. in het water.

Vroeger mocht er ook met perslucht gedoken worden.

Woordverklaring Aloë vera: agave, een soort vetplant waarvan het sap helende werking heeft. Osmose: is een proces op basis van diffusie, waarbij een vloeistof - waarin stoffen opgelost zijn - door een semipermeabele wand (een halfdoorlatend membraan) stroomt. Dat membraan laat wel de vloeistof door, maar niet de opgeloste stoffen. Speleologie: studie van grotten en holen. Stalactieten: hangende druipsteen, met de spits naar beneden gericht. Stalagmieten: staande druipsteen, met de punt naar boven gericht. Ireen test de wondhelende werking van de Aloë vera uit.

ADVERTENTIE

bonairefunt www. rave l.nl –

Bonaire & Caribbean Fun Travel Nieuwstraat 11 - 3743 BK Baarn Nederland - tel. +31 (0)35-542 60 71

www.c

nl . l e v aribbeanfuntra

Club in de kijker 30 jaar Wilrijkse Duikschool: vanuit een andere hoek bekeken “In het begin was er slechts Chaos, een grenzeloze, met donkere nevelen gevulde, gapende afgrond. Uit Chaos ontsprongen Gaia (de aarde), Tartaros (de donkere diepte onder de aarde) en Eros (de liefde). Gaia baarde de gebergten, de zee (Pontos) en de hemel (Ouranos). Uit de verbinding van de aarde en de hemel, om de zee te bedwingen, ontstond de Wilrijkse Duikschool, kortweg WDS”.

Z

o vertelde me ene Poseidon op een doordeweekse woensdagavond na de zwembadtraining in de cafetaria van zwembad Ieperman te Wilrijk, bij de gebeeldhouwde godin Talleke en het mythologische Chrisje. Een Duveltje teveel maakt de tong van een in vergetelheid geraakte Griekse god al snel wat losser. (Duvel is als een vrouwenborst; 1 is te weinig en 3 is te veel). Wie van mij een kleffe, erudiete projectie van namen en data over de oprichting van de WDS verwacht, leest het clubblad niet. Informatieverschaffing is niet mijn edel levensdoel. Daar dienen websites voor (www.wilrijkseduikschool.be). De rebel van het literaire duiklandschap debiteert enkel impressies, reikt ideeën aan, creëert gedachten, hersenspinsels… Bovendien duik ik nog maar tweeënhalf jaar en heb geen flauw benul van de ontstaansgeschiedenis van de WDS. Als je dat echt wil weten, doe je maar eens zoals Poseidon. Trouwens, reduceer de WDS niet louter tot een duikschool. Nokia’s publiciteit komt nog het meest in de buurt: ‘Connecting People’, met twee convergerende handen. Naast een gedegen, op veiligheid gerichte duikopleiding in al zijn facetten, krijg je bij de WDS vooral vriendschap. De talrijke nieuwe leden kunnen dit slechts beamen. Emotie, duikpassie en... kleur! In het schier oneindig spectrum aan WDSactiviteiten som ik er enkele op: de WDS-fuif, culinaire hoogstandjes bij de vleet, Sinterklaasbowling (nee, niet blowing), jaarvergaderingen met allure, bezoeken aan bezienswaardigheden (bijv.: Sea King), ontelbare themaduiken, mosselfestijn, strandzeilen, in-line-dance, onderwaterpolo, speciale trainingen, kwis,… Als nec-plus-ultra organiseert de WDS jaarlijks een duikreis, die me reeds in Mexico en Zanzibar deed belanden. In november wacht Sri Lanka. Al aan het watertanden? Stop, stop, stop! Door simpel moreel plichtsbesef, iets waar ik normaliter (let op de laatste 2 lettergrepen) geen last van heb, ben ik hier toch bezig met een droge opsomming. ‘Shame and scandal

50


in the family’! De kijkcijfers dalen. Laat ik je, om nader kennis te maken met de WDS, gewoon even meenemen op één van onze themaduiken. Vooruit dan maar, hier volgt het beknopte verslag van de WDS-pitaduik. Vrijdag 1 mei. Op het programma de jaarlijkse pitaduik. Om 12.30 uur haal ik Carlo, m’n duikmaatje en semi-vaste reisgezel op. Carlo is student en gedreven duiker. Prima passagier overigens, steeds een leuke babbel (dikwijls over duiken en duikmateriaal), nooit stilte eigenlijk, nooit kruimels of voedselrestanten in mijn wagen, nooit vuile voeten, nooit krassen op mijn parelmoeren lak, nooit absurditeiten als daar zijn het laten der winden of het opdelven der neusgarnalen… Kortom, het is aangenaam kilometers vreten met Carlo. Al snel blijkt dat we niet alleen zijn op de Hollandse wegen, wat maakt dat de TDI-pompinjectoren vandaag hun potentie niet kunnen tonen. Een gezapig gangetje brengt ons veilig naar Wemeldinge. Aan ‘de parking’ gaan we links naar beneden en na een vijftigtal meter ontwaren we reeds het WDS-dorp. Het allegaartje van tenten, auto’s, mobilhomes, tafels en stoelen maakt indruk. Hier is weeral serieus moeite gedaan! Het zonnetje straalt vriendelijk, evenals de gezichten van mijn vrienden (en vriendinnen vanzelfsprekend) WDS’ers. Al snel begint Steven met de briefing, die hij steeds nauwgezet en met een vleugje humor weet neer te zetten. Deze rijzende AI-ster aan het duikfirmament en absolute wissel op de toekomst van de WDS, weet steeds iedereen alert te houden en de juiste info voor een veilige duik te verschaffen. Ik duik met Luc, eveneens AI en een kerel die je door zijn rustige houding steeds een goed gevoel geeft onder water geeft. Als de zeven millimeters neopreen rond mijn Bourgondische torso hangen (en nog wat toestanden), begeven we ons naar het linkse tetje (onder alle omstandigheden steeds mijn begin), alwaar we onze zoektocht naar sepia’s beginnen. Na 44 minuten steken we op dezelfde plaats

Foto boven: Examen 4*Duiker. Foto onder: De pitaduik.

ons hoofd terug boven water. Helaas was een ontmoeting met een paar vriendelijke zeekatten te hoog gegrepen. Volgende week aan de Zeelandbrug revanche. Wel hebben we een uitzonderlijk grote zeenaald gezien en opvallend veel botervisjes. Ook de gebruikelijke maar daarom niet minder interessante varia aan kreeften, krabbetjes, garnalen, heremieten, oesters,… Weeral puik de moeite dus! De drukte onder water was wel een probleem. We zijn zeker tien ‘koppels’ tegengekomen, waarvan er enkele met hun tengels niet van mijn eerbare body konden blijven. Dit is normaal op zo’n dag of is dit de de keerzijde van de stijgende populariteit der duiksport? Na het afmelden kleden we ons rustig om. De baklucht van vers pitavlees kruipt in het reukorgaan van onze hongerige lichamen. Tuur, Rudi, Armand en Patje prepareren een waarlijk reusachtig aantal pita’s. De aanwezigen draaien zo’n 200 exemplaren zonder schroom achter de kiezen. Ikzelf verorber drie stuks met extra veel looksaus (morgen met de tram). Na een glaasje bubbels smaakt dit voortreffelijk. De omgeving kleurt Jupilerrood. Ik beperk me wegens chauffeur zijnde tot een tweetal pintjes. De sfeer groeit van vriendelijk/ goedlachs tot een climax van leute en jolijt. De befaamde WDS-spirit maakt zich meester van het grasveld beneden de dijk. Na nog een colaatje, de laatste moppen van Jan en ons ‘boekske’ invullen, ‘sjezen’ we terug richting Antwerpen. Tevreden kruip ik die avond in bed. ‘Happy as a Hippo’. Opnieuw hebben het enthousiasme en de inzet van menig WDS-er me een zalige dag bezorgd. Het ontbreekt Wilrijk niet aan talent  Tekst: Kris Huber (Hubi) Foto’s: Mark Mispoulir

Reportage

- DUIKMATERIAAL

Scubapro Days Tijdens het weekend van 16 en 17 mei 2009 gingen de Scubapro Days door in de waterplas van de Lilse Bergen.

D

uikmateriaal koop je niet voor het leven. Hoewel, je leven hangt er soms van af. Naast de prijs, is dit een motivatie om goed uit te kijken en je te informeren alvorens iets te kopen. Je

der lang te moeten wachten, meldde ik me die zaterdagmorgen onder een ochtendzon aan. Blijkbaar was ik niet de enige vroege vogel, want op de parking waren duikers al hun materiaal aan het uitladen. Juist ja,

Ook jeugdduikertjes waren welkom.

kan hiervoor naar de ervaringen van je buddy’s polsen, informeren in de duikwinkel, het internet afschuimen, testverslagen uitpluizen, … Het beste zou zijn dat je iets tijdens een aantal duiken zou kunnen gebruiken, alvorens over de aankoop te moeten beslissen. Jammer genoeg gaat dit niet. Toch bestaat er iets dat zeer dicht in de buurt komt en dat zijn de testdagen van Scubapro. Tijdens de Scubapro Days in de Lilse Bergen kon je het nieuwste materieel van Scubapro en Uwatec uittesten. De vijver van dit waterrecreatiepark oefent op een normale duiker weinig aantrekkingskracht uit, want er valt, buiten enkele larven en veel zand, niets te zien. Voor het uittestten van iets nieuws is dit evenwel een ideale omgeving. Je kan je volle aandacht richten op het nieuwe speeltje want de omgeving zal je niet afleiden. Met het idee om de sfeer op te snuiven zon-

je eigen materiaal heb je nodig, want het is niet de bedoeling dat je een volledige duikuitrusting test. Gelukkig wachtte ons aan de ingang een elektrisch wagentje met dito aanhangwagen op, zodat we het 400 meter breed strand niet volledig beladen moesten oversteken.

om te luisteren en je vragen te stellen, zodat je weet wat je er onder water ermee gaat doen. De rest van het verhaal ken je: pak aantrekken, buddy briefen (opgepast: vertel hem hoe je test er uit zal zien zodat hij niet voor verrassende situaties komt te staan) en duiken. Daarna je materiaal binnen brengen zodat iemand anders zich kan uitleven. De promotieploeg zal zeker naar je bevindingen vragen, dus bereid je dit deel van de debriefing maar beter voor. Daarna ontvang je een paar gadgets, een brochure en een drankbonnetje. Zo kan je nog eventjes met je buddy bij een drankje keuvelen en ervaringen uitwisselen. Zo’n testdag is dus een ideaal moment om een overwogen aankoop te doen. Jammer dat dit soort dagen niet frequenter georganiseerd wordt, want zo zouden we onze aankoopbeslissingen kunnen verbeteren en dus ook onze tevredenheid over het aangekocht materiaal. Op de volgende testdag zie je me zeker terug!

 Na de gebruikelijke inschrijving mocht ik mijn wensen overmaken, waarna het ontvangstcomité alles in het werk stelde om aan mijn wensen te voldoen. Een goede raad voor dit soort activiteiten is je aankomstuur te melden en de dingen die je zeker wil testen te reserveren. Zo vermijd je te moeten wachten met duiken omdat juist het laatste exemplaar van de duikcomputer, waarvoor je speciaal gekomen bent, door iemand anders getest wordt.

Tekst: Patrick Van Hoeserlande Foto’s: Guy Nekkebroek

Tijdens de Scubapro Days kreeg je info over Scubapro duikmateriaal en kon je het allernieuwste duikmateriaal uitproberen.

Tekst: Patrick Van Hoeserlande Foto’s: Guy Nekkebroek

Na de nodige administratie - het is immers de bedoeling dat je na je duik alles terug geeft - krijg je een zeer deskundige uitleg over wat je gaat testen. Dit is het moment Hippocampus mei/juni 2009

51

Club in de kijker

Historiek

‘CAS-Espadon-COA’

Jozef Van Roy (de allereerste voorzitter), Rik Voorhelst (stichter van CAS-Espadon-COA), John Geeraerts, Theo Geerinckx, Medard Vergucht en Pierre Deraymaeker (de allereerste secretaris). Foto: Jozef Van den Berghe.

Op zaterdag 4 april 2009 werd onder impuls van Medard Vergucht en met ondersteuning van een oudvoorzitter, John Geeraerts, een reünie georganiseerd voor de oud-leden van de duikclub CAS - Espadon - COA, die in 1995 ontbonden werd tengevolge van de volledige terugtrekking van de Belgische strijdkrachten uit Duitsland.

O

p deze reünie waren een zestigtal oud-leden met hun echtgenote of partner aanwezig waaronder de allereerste voorzitter (Jozef Van Roy), de allereerste secretaris (Pierre Deraymaeker), de allerlaatste voorzitter (Alain Adam), alsook verscheidene oud-leden van het allereerste uur, namelijk Theo Geerinckx, John Geeraerts en vanzelfsprekend Medard Vergucht. Er waren deelnemers gekomen vanuit het ganse land, alsook vanuit Keulen en het noordoosten van Frankrijk.

Foto genomen na het afleggen van de zwembadproeven voor Lager Brevet, op 12 december 1965. Foto: archief CAS-Espadon-COA.

Het eerste, door CAS-Espadon-COA opgestelde, vaardigheidsgetuigschrift. Foto: archief CAS-Espadon-COA.

Deze bloeiende duiksportvereniging werd gesticht in 1963 door een toenmalige sportofficier, met name Rik Voorhelst, samen met enkele van zijn vrienden van de Belgische strijdkrachten in Duitsland. Rik Voorhelst was reeds lid van de Antwerpse duikclub ‘The Frogmen’ en had het ‘Hoger Brevet’ behaald. In het begin werden de duiklessen gegeven door sportmonitors

52


Reünie van oud-leden van CAS-Espadon-COA. Foto: Theo Geerinckx.

van het ‘Sportcentrum Weiden BSD’, onder leiding van Rik. De nodige infrastructuur en logistiek werd eveneens door deze instelling ter beschikking gesteld. Het eerste ‘Lager Brevet’ werd afgenomen door een monitor van ‘The Frogmen’, John Cassiers, en dit op 12 december 1965 (zie foto genomen na het afleggen van de zwembadproeven). De openwaterproeven werden afgelegd bij bevriende clubs in België. Daardoor werden er vele duizenden kilometers gereden, voor het bijwonen van lessen, het afleggen van openwaterproeven, enz. In de beginjaren hadden wij de ondersteuning van een ‘peter’, namelijk de Nationale Monitor Jean Orban, bijgestaan door zijn collega Jean Wetzels. Beiden waren lid van de duikclub C.L.A.S., van Luik. Later zijn daaruit ook de eerste instructeurs voortgekomen, met als voortrekker: Robert Masquelier, gevolgd door Medard Vergucht en John Doumen. Elk jaar met de paasvakantie werd een zeestage georganiseerd naar gekende duikstekken aan de Middellandse Zee, onder andere in La Ciotat, Agay, Ventotene, l’Estartit, enz. Deze uitstappen waren zeer leerrijk en ontspannend. (Een traditionele Neptunusdoop werd zelfs onverwachts bijgewoond door Wim Van Doeselaer in Agay). Begin de jaren ‘70 werd door de CAS-Espadon-COA en in de schoot van BEFOS–FEBRAS de allereerste afdeling juniorduikers

opgericht (dit werd vermeld in het Nieuwsblad). Deze afdeling was toegankelijk voor aspirant-duikertjes vanaf 10 tot 12 jaar. Er werd enkel duikonderricht gegeven bij middel van aangepaste oefeningen, doch zonder gebruik te maken van duiktoestellen en steeds met een speelse inhoud. Vanuit deze afdeling zijn later goed opgeleide duikers voortgekomen, die nu nog steeds actief zijn (zie de foto waar de jeugdige duikers hun vaardigheidsgetuigschrift tonen, dat door CAS-Espadon-COA opgesteld werd). Als slot is te vermelden, dat op deze geslaagde reünie van oud-leden, de algemene wens is geuit dat dit niet een eenmalige gebeurtenis zou blijven en er in de toekomst meerdere samenkomsten, op andere plaatsen zouden georganiseerd worden. Dit getuigt van de vriendschap en samenhorigheid die eigen is aan de leden van de Belgische strijdkrachten in Duitsland. Het is ook een gevolg van het intense clubleven, waar geen onderscheid gemaakt werd tussen de verschillende talen zoals Nederlands, Frans en Duits.  Tekst: Medard Vergucht

CAS: Club d’Activités Sous-marines. COA: Club voor Onderwater-Activiteiten. BSD: Belgische Strijdkrachten in Duitsland.

NU 12 x DUIKEN VOOR € 29,95 + GRATIS DUIKERSGIDS

t.w.v.

€

14.50

Geniet nog meer van je hobby en neem een abonnement op duiken. Zo profiteer je: > Stuur de antwoordbon terug in een envelop zonder postzegel naar: Vipmedia Publishing & Services Duiken DA 852-492-3, 2170 Merksem > Bel gratis: 070-660 225 > Kijk op www.duiken.nl/hippo2009

In deze e Duikersgids vind je in 240 pagina’s een actueel overzicht van de mooiste e Nederlandse Nederlands en Belgische duikstekken. Met prachtige sfeerbeelden, routebeschrijvingen routebes beschrijvingen en de meest gedetailleerde duikkaarten in de branche.

ANTWOORDBON

Gratis

Ja!

✁

Ik neem een jaarabonnement 5 op Duiken voor slechts € 29,95 i.p.v. € 49,50. Bovendien krijg ik de GRATIS duikersgids.

Naam

Voorl

m/v

Adres Postcode

Woonplaats

Telefoon

Geboortedatum

E-mail adres Handtekening

Hippokorting2009

Het abonnement loopt minstens een jaar en tot wederopzegging. Opzeggen kan tot 8 weken voor het einde van dit kennismakingsjaar Ik betaal met het speciale betaalformulier dat u mij toestuurt.

Bondsnieuws

- VERSLAG

Algemene

Vergadering NELOS Gent, 8 maart 2009 De vergadering, georganiseerd door duikclub ‘Manta’, vond plaats in het prachtige gebouw met art nouveau-elementen ‘Ons Huis’ op de Vrijdagmarkt. Het werd gebouwd tijdens de eeuwwisseling van de 19e naar de 20e eeuw in opdracht van de ‘Socialistische Werkersvereenigingen’.

W

e geven een verkort overzicht van deze belangrijke vergadering. Vele items zijn trouwens reeds in de loop van het voorbije jaar aan bod gekomen in de Hippo. Bij het clubsecretariaat kan je het volledig (20 blz.) verslag opvragen.

Willy van der Plas

De voorzitter, Willy van der Plas opent de vergadering met het danken van de organiserende club ‘Manta’. Er zijn 88 clubs aanwezig of vertegenwoordigd en 6 clubs zijn verontschuldigd. Het statutair quorum is dus ruim overschreden.

John Remue

catie door het Oostenrijks Norminstituut. Onze brevetten voldoen thans aan de ENen de ISO-normen. Er zijn wel een aantal kleine aanpassingen moeten gebeuren. Hij dankt de instructeurs die zich hiervoor hebben ingezet. John stelt verder vast dat we sinds 2005 voortdurend met wijzigingen in de opleiding zitten: de overgang van 4*D naar Assistent-Instructeur, de decompressie met computer, de nieuwe cursus, de cursus voor de kandidaten 1*D, het nieuwe didactisch materiaal. Maar dit is de prijs die we moeten betalen om de internationale evolutie in de duiksport bij te houden. Hij verwacht nu wel een stabilisatieperiode. John geeft nog een indrukwekkend overzicht van de behaalde nieuwe brevetten en titels in het voorbije jaar: 1670 232 127 20 8 2 784 9 39 14 3

duikbrevetten nitroxbrevetten Dolfijntjes (= jeugdbrevetten) Begeleiders jeugdduiken Jeugdduikinstructeurs Instructeurs-Evaluatoren Assistent-Instructeurs Nitroxinstructeurs 1*Instructeurs 2*Instructeurs 3*Instructeurs

sportduiken een uniform en universeel karakter te geven.

Een nieuw feit is dat de BEFOS-CDC’s (CMAS Diving Center) geregionaliseerd zijn. Guy betreurt ook dat er nog steeds CMASbrevetten uitgereikt worden door instanties die daar niet voor bevoegd zijn. Klacht is neergelegd bij CMAS. Wat de vertegenwoordiging van BEFOS in de CMAS-organen betreft, is beslist nog slechts twee afgevaardigden te voorzien op paritaire basis. Eén in het Technisch Comité en één in de Sportcommissie.

Wim Van Doeselaer

Guy Segers

Dan brengt John Remue verslag uit over de werking van het Duikonderricht. De belangrijkste gebeurtenis was wel de certifi-

54


Guy Segers bespreekt dan de activiteiten van de nationale koepel BEFOS. Hij legt er de nadruk op dat dankzij deze BEFOS wij in staat zijn om al onze duikers te voorzien van internationaal erkende duikbrevetten en dat wij kunnen meewerken om het

De voorzitter geeft dan het woord aan Wim Van Doeselaer, afgevaardigde BEFOS in de NOB-Commissie Deltagebied. De Provincie Zeeland ziet het belang in van de inbreng van de duikers in het economisch beleid. Daarom is aan de NOB gevraagd een

masterplan op te maken om het ‘product’ duiken beter te benutten. Dit werd dan het ambitieuze plan ‘The Divers Delta’. De duiksport moet uitgroeien tot één van de grote economische pijlers binnen het toeristisch aanbod van Zeeland. Daarom zal er aandacht besteed worden aan de verbetering van de kwaliteit van de duikplaatsen. Wim haalt ook een aantal bedreigingen aan die een hinderpaal kunnen zijn: de vernieuwde dijkversterkingen kunnen het moeilijk maken het duikwater te bereiken, de impact van de drijvende ‘mosselzaadinvanginstallaties’ (MZI) is nog niet in te schatten.

ders en affiches aangemaakt. Een nieuw ‘Welkom pack’ met kennismakings-dvd voor nieuwe leden en de nieuwe website zijn praktisch klaar. De NELOS-Nieuwsbrief zal spoedig door iedereen kunnen worden geraadpleegd. Natuurlijk blijft de tweejaarlijkse D-Dive Day geprogrammeerd, maar een totaal nieuw initiatief is de organisatie van een Belgische duikbeurs - Aqua 2010 - in de Nekkerhal te Mechelen.

sommige punten een woordje uitleg. Alleszins is het resultaat positief. Voor jeugdsport verwachten we nog een tussenkomst van Bloso.

Guy Bosmans Hij overloopt verder de resultaatrekening en de budgetten van de Commissies. Zijn besluit is dat NELOS solide is, geen schulden heeft en dan nog in het bezit is van een gebouw en een magazijn.

François Desmet

Kurt Verduyn

Dan brengt François Desmet verslag uit over de pr- en andere promotieactiviteiten van de voorbije periode. Voor dit jaar is er beslist om niet meer deel te nemen aan de Belgian Boat Show omdat de grote, altijd gratis inzet van onze leden niet het gewenste resultaat oplevert wat betreft ledenwerving. We mochten dan ook niet meer meedoen aan de ‘De Watersportdag’ van Bloso. Daarom is de ‘NELOS-DUIKDAG’ in het leven geroepen. François zoekt verder mogelijke oorzaken van de lichte terugval van het ledental.

Inge Dekort

Inge Dekort bespreekt dan het project ‘NELOS 2010’. Vanuit de clubs is de vraag naar goed promotiemateriaal naar voor gekomen. Daarom werd de werkgroep NELOS 2010 opgericht, die intussen niet stil gezeten heeft. Er zijn al strooifolders, infofol-

Guy Bosmans stelt vast dat 2008 een ‘grand cru’ jaar was voor de NELOS-boetiek. Er was namelijk een verdubbeling van de inkomsten in vergelijking met 2007. Een deel van de winst werd reeds terug uitgekeerd aan de instructeurs via een waardebon. Ook het vademecum kon alzo gratis ter beschikking gesteld worden. De voornaamste reden voor dit spectaculair jaar was natuurlijk het succes van de nieuwe NELOS-cursus. Ook dit jaar moet Guy sommige clubs berispen omdat ze achterstaan met betalingen. Hij vervolgt met het hoofdstuk Bloso. Voor de volgende 4 jaar moest een nieuw beleidsplan worden opgemaakt. Hij dankt voor de respons op de vragenlijsten. De antwoorden zijn een goede hulp geweest bij het opstellen van die plan. Verder is er natuurlijk de rapportering aan Bloso over de jaarlijkse opvolging van het beleidsplan. Ook vorig jaar zijn er weer Bloso-sportkampen georganiseerd: 2 in Blankenberge 1 in Hofstade. Er is verder een nieuw decreet op komst over ‘Ethisch Verantwoord Sporten’, waarmee we rekening zullen moeten houden.

Ronny De Meersman Penningmeester Ronny De Meersman brengt dan verslag uit over de financiële toestand. Hij bespreekt de ‘Jaarrekening’ en geeft bij

Kurt Verduyn brengt mede namens Henri Van de Sijpe het rapport van de Commissarissen der rekeningen. Zij kunnen bevestigen dat journaal en grootboek overeenstemmen met de werkelijkheid en dat de balans een waarheidsgetrouwe weerspiegeling is van het bezit van NELOS vzw. Kurt betreurt wel dat zijn oproep van vorig jaar om de lidgelden en homologaties van de brevetten tijdig te betalen vóór het jaareinde te weinig is opgevolgd. Hij besluit met te stellen dat hij uit professionele ervaring kan vaststellen, dat NELOS kan vergeleken worden met een goed functionerende KMO. Hij vraagt dan aan de vergadering ontheffing te verlenen aan het Bestuur. Dit gebeurt dan ook met handgeklap. Beide Commissarissen worden herverkozen in hun functie.

Helga Verveynne De voorzitter verleent het woord vervolgens aan Helga Verveynne namens de subcommissie ‘Mental Coaching’. De hulpverlening is heel uiteenlopend geweest, van steun geven aan 2 clubs die afscheid hebben moeten nemen van een duikbuddy, het Hippocampus mei/juni 2009

55

Bondsnieuws

- VERSLAG

begeleiden van iemand die getuige was van een dodelijk ongeval, hulpaanbod over de taalgrens, tot het helpen om goede professionele hulp te vinden bij het verwerken van een ongeval van enkele jaren geleden.

Zij legt er de nadruk op dat het dankzij de grenzeloze inzet van de gemotiveerde ploeg van 18 vrijwilligers, dat er steeds hulp kon geboden worden. Het doel blijft: draag zorg voor elkaar – boven en onder – voor en na.

1. om het gezondheidstoezicht te beperken tot enkele sleutelmomenten in de duikcarrière; 2. om het gezondheidstoezicht enkel toe te vertrouwen aan artsen met een bijkomende opleiding in de duikgeneeskunde; 3. om de verantwoordelijkheid van de duiker op een begeleide manier te verbeteren door het invoeren van vragenlijsten via de website. René geeft dan verdere uitleg over de praktische procedure, die vanzelfsprekend kan bijgestuurd worden. Uit de zaal komen verschillende vragen en opmerkingen over het medisch onderzoek. Het debat wordt gesloten en er wordt overgegaan tot de geheime stemming. Het voorstel van de Geneeskundige Commissie wordt verworpen met 124 voor, 142 tegen, 2 blanco en 1 ongeldige stem.

René De Laet

Ivo Madder

Jurgen Debaveye is verhinderd. Daarom leest Luce De Smet zijn verslag over de activiteiten van de Sportcommissie. Bij het onderwaterhockey nemen er steeds meer ploegen deel aan de tornooien voor het Belgisch Kampioenschap. Hoewel Brussels Underwaterhockey nog maar een 5-tal jaren bestaat, behoort de club nu reeds tot de Belgische top. Ze werden dan ook verdienstelijk Belgisch Kampioen. Op de agenda van het vinzwemmen waren er weer heel wat wedstrijden, o.a. de klassiekers als de afdaling van Maas en Ourthe en de North Sea Challenge. Het echte vrijduiken blijft helaas beperkt tot een kleine groep. Toch zorgen deze actievelingen ieder jaar voor enkele wedstrijden en demonstraties. Het probleem blijft geschikt open water te vinden. Jurgen meldt ook dat hij afscheid neemt van de Sportcommissie. Hij dankt al de medecommissieleden en zeker Inge Dekort, die de drijvende kracht achter de Sportcommissie is.

Harry klerks

Dan is het de beurt aan Dr. René De Laet namens de Geneeskundige Commissie. Traditioneel waren er weer de lessen en de examens voor Duiker-Hulpverlener. 170 kandidaten slaagden. Ook kwam de nieuwe meer praktisch gerichte versie van die cursus van de pers. Wat de bijscholing betreft is de Commissie op zoek naar een systeem waarbij de motivering en de kwaliteit kan worden verhoogd. Met goedkeuring van het Bestuur stelt René de nieuwe vorm van de geneeskundige keuring voor. Als motivatie voor de wijziging stelt hij dat slechts in weinige duikongevallen de voorafgaande gezondheidstoestand bepalend is geweest. Ook blijkt dat de meerderheid der artsen onvoldoende tot geen opleiding heeft gehad wat betreft de specifieke eisen die een hyperbare omgeving stelt aan het menselijk lichaam. Het gevaar van ‘medical shopping’ blijft acuut. Daarom stelt de Geneeskundige Commissie voor:

56


Hoofdredacteur Ivo Madder brengt verslag uit over de werking van de Hippocampus. In 2008 schonk het redactieteam vooral aandacht aan 30 jaar NELOS en NELOSDuikonderricht. Er moest ook voorzien worden in de vervanging van Miriam Hagendorens. Op 1 april 2008 – en dat was gelukkig geen aprilgrap – kon Katrijn Ools de afwerking van Hippocampus op zich nemen. Ze heeft zich snel ingewerkt en ze verzorgt thans de technische lay-out van onze Hippocampus. Ivo had wel een verzoek aan de commissies en comités om artikels tijdig te bezorgen.

Luce De Smet

Het verslag van de Audiovisuele Commissie wordt gebracht door Harry klerks. De Commissie is opgesplitst in de twee specialiteiten: ‘Foto’ met als verantwoordelijke Harry klerks en ‘Video’, dat wordt geleid door Jean-Jacques Rietjens. Lessen in fotografie worden verder regionaal ingericht. Daarbij zijn bekende lesgevers binnengehaald: Dos Winkel en Danny van Belle. Op wedstrijden worden we niet meer ‘les petit Belges’ genoemd, want we kapen heel wat medailles weg, zoals bijv. in Antibes. Ook het Foto- en Videofestival te Antwerpen was een waar succes.

Tiny Heremans Tiny Heremans bespreekt vervolgens de activiteiten van de Commissie Biologie. Er waren de voordrachten over ‘Bruinvissen in de Noordzee’ door Inneke Van de Vijver en ‘Veranderende mariene wereld’ door Tom Van Engeland. Ook de themaduiken waren weer van de partij: één in Wemeldinge over wieren met als gastspreker Oli-

vier De Clerck en één in Stavenisse over ‘De natuurkalender van de Oosterschelde’ door Peter van Bragt.

Ook werd een natuurwandeling georganiseerd in het Zwin. Spoedig start ook de cursus voor het Specialisatiebrevet Onderwaterbiologie. Het bijhorende cursusboek is ontstaan dankzij samenwerking met NOB en Nationaal Park Oosterschelde.

Ann Tielen

Ann Tielen neemt het woord namens de Commissie Duiken met Gehandicapten. Zij is verheugd dat het lang gevraagde CMAS-duikbrevet voor de duikers met een handicap werd afgeleverd evenals de Basis Nitroxkaart. De nieuwe NELOS-cursus ‘Theorie Sportduiken’ werd ook voor duikers met een visuele handicap toegankelijk gemaakt. Dit zal ook gebeuren voor de cursus DuikerHulpverlener. Vermeldenswaardig is dat Marc Palmans, als eerste volledig blinde duiker, slaagde voor dat examen. Er is deelgenomen aan het gesubsidieerde Blosoproject ‘Het bevorderen van de sportparticipatie van personen met een handicap’. In dit kader organiseerde de Commissie een opleidingscursus, een bijscholingscursus, de Wet Wheels Duikdag en de Wet Wheels Intro Week. De Wet Wheels duikdag zal doorgaan op zaterdag 5 september in het Zilvermeer te Mol. Iedereen is welkom! Het is duidelijk dat de personen met een handicap de weg naar NELOS gevonden hebben. Waar er vroeger vreemd gekeken werd naar een duiker met een handicap, kan men merken dat er meer en meer integratie en vooral interesse groeit.

NELOS Service Club Voorzitter Willy van der Plas meldt dat

€ 5000 van de inkomsten van de NELOS Service Club zullen worden geïnvesteerd in NELOS 2010.

verkiezingen Vicevoorzitter, John Remue, neemt dan de voorzittershamer over voor de verkiezingen van twee bestuursleden. Ronny De Meersman en Willy van der Plas zijn uittredend en herkiesbaar. Er zijn geen andere kandidaturen binnengekomen. De vicevoorzitter vraagt om hen terug te verkiezen. De vergadering gaat akkoord met handgeklap.

allerlei Tot besluit komen er nog vragen uit de vergadering. Zo wordt er aan Duikonderricht gevraagd de buddy-line te verplichten in alle wateren. Dit zal voorgelegd worden aan het Bestuur Duikonderricht. Ludo van Mierlo (Salvanos) breekt een lans voor meer transparantie en feedback bij de uitbetalingen van de IDEAL-vergoedingen. Ook werd er gevraagd of het noodzakelijk is een blaam, die een instructeur krijgt van de Ereraad, te publiceren in de Hippocampus.

 Verslag: Luce De Smet Verkort verslag: Wim Van Doeselaer Foto’s: Roland Wantens

Uitnodiging tot ergernis

Foto: Apex.

Reuzenkwal aan Britse kust

Half mei 2009 spoelde er een 1,2 meter grote bloemkoolkwal aan op de Britse kust, nabij Devon. water met zijn mondarmen. In de krantenberichten stond volgende vermelding: “Het opruimen van het beest zal een heikele klus worden, want wie in aanraking komt met de glibberige tentakels van de kwal, krijgt af te rekenen met een pijnlijke uitslag”. Zulke foutieve info veroorzaakt mogelijk onterecht schrikreacties bij mensen en duikers die in de buurt komen van de bloemkoolkwal. Het is immers een ongevaarlijke kwal; de netelcellen zijn absoluut niet irriterend voor de mens. 

Foto: Eric Smellers.

D

e bloemkoolwal (Rhizostoma pulmo), ook wel zeepaddenstoel genoemd, is een kwal die voorkomt in de Middellandse Zee, de Zwarte Zee, de Atlantische Oceaan en de Noordzee. Een exemplaar van 1,2 meter is een uitzonderlijk natuurfenomeen, want de lichtblauwe kwal bereikt meestal maar een diameter van 30-60 cm. De zeepaddenstoel heeft een hoog gebold scherm. De rand van het scherm heeft geen tentakels, maar 96 randlobben. Onder het midden hangen 8 grote mondarmen die met elkaar zijn vergroeid en zodoende lijken op een soort ‘bloemkool’. De kwal vangt plankton uit het

Tekst: Ivo Madder


57

- DUIKSPORTBEURS

Duikvaker 2009

Tijdens het weekend van 7 en 8 februari 2009 trokken er weer heel wat duikers naar de duiksportbeurs ‘Duikvaker’, de bekendste Nederlandse noviteitenduikbeurs.

D

e Veemarkthallen van Utrecht waren ook dit jaar weer omgetoverd tot een heuse duiksportbeurs. Wonderbaarlijk was er dit jaar in de inkomhal omzeggens niets te merken van de mestgeur die de koeien daar de voorgaande weken op de beursvloer nog achterlieten. Misschien was het wel dankzij de chloorlucht van de aanwezige transportabele duikinitiatiezwembaden dat die geur verdrongen werd? Net zoals vorig jaar kon je de duikbeurs gratis bezoeken als je je op voorhand geregistreerd had via www.duikvaker.nl. Achteraan, op het podium, waren er de ganse dag door lezingen over allerlei duikgerelateerde onderwerpen. Spijtig genoeg was de timing van sommige onderwerpen niet geheel volgens de planning, waardoor

André Crone toont zijn Video Viewfinder.

58


enkele bezoekers gefrustreerd naar huis gingen omdat ze de voordracht waarvoor ze kwamen, gemist hadden. Maar gelukkig bood de beurs nog genoeg andere interessante zaken. Zo was er de fotowedstrijd, het noviteitenplein, het biologisch plein, de reisbestemmingen, rebreathers van ver vervlogen tijden, spiksplinternieuwe rebreathers en ander nieuw duikmateriaal. Op de stand van MES gaf Glenn De Wilde een interessante minicursus Photoshop. Danny Huyge toonde er zijn onderwaterfilms van bekende wrakken en gaf bovendien de nodige uitleg en info. Ook Danny Van Belle, de bekende NELOS-onderwatervideograaf, was aanwezig op Duikvaker en signeerde er zijn dvd. Op de stand van het tijdschrift Duiken signeerde Jeroen Verhoeff zijn humoristische stripverhalenboekje HaHa 2O, dat ter plaatse gratis

Pascal Eeckhoudt gaf uitleg over het HugyCheck-systeem.

weggeschonken werd aan de abonnees van Duiken. Doordat enkele grote bekende duikmerken en winkels - met meestal imposante stands - schitterden door hun afwezigheid, oogde de beurs ruim en overzichtelijk. De afwezigheid van enkele van de ‘grote duikmerken’ bood mogelijkheden voor andere bedrijven uit de duikwereld, om nu wat groter uit te pakken. Hoewel er minder importeursmerken aanwezig waren dan vorige jaren, waren er dit jaar meer bezoekers. Hun honger naar noviteiten werd door de afwezigheid van de ‘groten’ minder bevredigd dan anders. Alhoewel, de aanwezige nieuwigheden waren best interessant. De grootste aandachtstrekkers waren: • het HugyCheck-systeem, om voor de duik te controleren of je onderwaterhuis wel waterdicht is. Ze wonnen er de Noviteiten Award 2009 mee (zie artikel duikmateriaal in Hippo 223). • de duiklampen van Green Force. • de onderwaterbehuizingen voor video en fotografie op de stand van MES. • de Video Viewfinder van ElysiaProductions, een uitvinding van André Crone, waarmee je vanop de waterkant onderwaterfoto’s kan nemen. Interessant bijv. als je haaien vanaf de boot in close-up wil fotograferen terwijl ze vlak bij de boot aan de oppervlakte aan het eten zijn. Op www.elysia.nl/blog kan je meer info vinden over dit concept.

Foto: Filip Staes

Reportage

mera van Sealife (zie artikel duikmateriaal in Hippo 223). • de VRX, een nieuwe trimixcomputer met kleurenscherm, op de stand van Pro Diving. Als ik de beloofde info krijg, volgt er in de volgende Hippocampus een artikel over deze computer.

De opklapbare zwemvin... je kan er veel gemakkelijker mee rondstappen.

• de zwemvin die je naar boven kan klikken om gemakkelijker te gaan. Ze was er vorig jaar ook al, maar nu is ze sterker uitgevoerd. • diverse nieuwigheden op de stand van Oceanic. • de DC1000, de nieuwe onderwaterca-

1e plaats Masters - Macro - Incubator. Foto: Patrick Beijk.

De inzendingen voor de fotowedstrijd ‘Underwater Arts Contest’ werden doorlopend geëxposeerd. De vijfde editie van deze wedstrijd telde nog meer deelnemers dan vorig jaar. Zoals gewoonlijk hingen er ook nu enkele foto’s van Belgische deelnemers tussen. Dit jaar hadden ze een nieuwe rubriek toegevoegd bij de fotowedstrijd: ‘Wat is er zo leuk aan duiken?’. Maar vooral de foto’s van de rubriek ‘Bewust omgaan met de onderwaterwereld’ trokken mijn aandacht. Dennis Vandermeersch, die met zijn foto van de nieuwsgierige zeeleeuw de prijs van Hippocampus won tijdens het NELOS Foto- & Videofestival, werd eerste in de categorie ‘Masters Groothoek’. Naast de fotowedstrijd was er een permanente tentoonstelling met heel grote onderwaterfoto’s van onder andere ons NELOS-lid Frank Ennekens. Op de volgende pagina laten we je mee genieten van de winnaars van de fotowedstrijd. De volgende Duikvaker is op 5, 6 en 7 februari 2010. 

Danny Van Belle verkocht en signeerde er zijn recenste dvd.

Er waren toch enkele van de ‘grote duikmerken’ aanwezig: Patrick Van de Rostyne, vertegenwoordiger voor Suunto in België.

Tekst & bovenwaterfoto’s: Ivo Madder

1e plaats Juniors - Macro - Parende Hamlet’s. 2e plaats Juniors - Macro - Verscholen. Foto: Ria van den Blink. Foto: Wendy Hoevenaars

2e plaats Masters - Groothoek - Met z’n alle op de 1e plaats Juniors - Groothoek - Citroenhaai met 1e plaats Juniors - Bewust omgaan met de onderduiker. Foto: M.C. Burer. waterwereld - Lembeh: divers. Foto: M. Van den foto. Foto: Rinie Luykx. Berg.


59

Reportage

- DUIKSPORTBEURS

2e plaats Juniors - Duiken in Nederland Dwerginktvis. Foto: Wendy Hoevenaars.

1e plaats Masters - Groothoek - Nieuwsgierige 2e plaats Juniors - Groothoek - Vuurkoraal, zeeleeuw. Foto: Denis Vermeersch. ideale schuilplaats voor de vissen. Foto: Wendy Hoevenaars.

1e plaats Masters - Bewust omgaan met de 2e plaats Masters - Bewust omgaan met de onderwaterwereld - Duiker ruimt afval op. onderwaterwereld - Er is wat aan de haak? Foto: Pieter Rutten. Foto: Patrick Beijk.

2e plaats Juniors - Bewust omgaan met de onderwaterwereld - Frogfish naast een pakje sigaretten. Foto: D.A. van Delft.

1e plaats Masters - Duiken in Nederland - Vier op 2e plaats Masters - Duiken in Nederland - Snoek 1e plaats Juniors - Duiken in Nederland - File voortin Panheel (Boschmolenplas). Foto: Erik de Boer. planting. Foto: Edwin van der Sande. een rij. Foto: Rinie Luykx.

60


2e plaats Masters - Macro - Sepiola Atlantica. 1e plaats - Wat is er leuk aan duiken? - Dit is dus 2e plaats - Wat is er leuk aan duiken? - Vrolijk leuk aan duiken! Foto: Silvio D’Andolfi. kereltje. Foto: Filip Staes. Foto: Janny Bosman.

ADVERTENTIE

ADVERTENTIE

ven e l r e t a Zoetw

8e NELOS

JEUGDDUIKDAG ZONDAG 27 SEPTEMBER 2009

De Jeugdduikscholen krijgen deze maand de nodige info toegestuurd. Schrijf je in bij je jeugdduikschool en beleef een spetterende dag!

Put va n

lugi

Vroeger BOO

Kerkstraat 3-5, 9220 Hamme, 052/47.75.38

specialist

met eigen opdruk of borduursel

DE ZEE is uw omgeving DUIKEN IS uw passie

vanaf

€ 50 0 P ER W

EEK

STAGES: - opleidingen - fotografie - bio

61 1 55 93 56

0

jassen, fleeces, t-shirts, pulls

Ekeren

www.victoria-croisieres.com Hippocampus mei/juni 2009

61

Bondsnieuws


Hoger Brevet,

4*Duiker, Assistent-Instructeur Of hoe een brevet in de loop der jaren kan evolueren!

T

ot 1990 was het hoogste brevet dat een duiker bij de NELOS kon behalen het ‘Hoger Brevet’. Toen we in 1991 het vier-sterrensysteem invoerden, werd de naam van het brevet gewijzigd in ‘4*Duiker’. Toen wij ons in 2007 gingen verdiepen in de EN-richtlijnen, stelden wij vast dat de normen van richtlijn EN14413-1 i.v.m. Level 1 Scuba Instructor op het niveau van ervaringsopbouw, theoretische kennis en fysische proeven, overeenkwamen met wat wij van onze 4*Duikers eisen. Alleen wat de didactische vaardigheden betrof, schoten wij tekort. Daarom werden in de schoot van het NELOS-Duikonderricht bijscholingen ingericht om ook aan dit laatste punt te voldoen. Het nieuwe brevet van ‘AssistentInstructeur’ was een feit.

enkele cijfers Na wat zoekwerk vonden wij 1.011 4*Duikers in het NELOS-ledenbestand. Reden genoeg om deze groep de kans te bieden om via een eenmalige bijscholing van drie uren en half, onmiddellijk Assistent-Instructeur te worden. Om tegemoet te komen aan de

120

geïnteresseerden werden er in 2007 zeven regionale sessies ingericht. Plaats, data en aantal deelnemers: • AVOS op 28/11 en 10/12/07 in het Huis van de Sport te Berchem – 169 deelnemers. • BRAVOS op 05/12/07 in het Duikershuis – 66 deelnemers. • LIMOS op 26/11 en 11/12/07 in het Ontmoetingscentrum te Lummen – 101 deelnemers. • OVOS op 07/12/07 in de Blaarmeersen – 89 deelnemers. • WEVOS op 23/11/07 in het Bloso-centrum te Brugge – 55 deelnemers. Na deze 7 sessies hadden wij 480 AssistentInstructeurs gevormd. Wegens het groot succes kon en mocht een tweede reeks niet uitblijven. In 2008 werden er 3 extra sessies ingericht, die allemaal doorgingen in het Duikershuis te Mechelen. • Op 04/06/08 – 79 deelnemers. • Op 05/10/08 – 52 deelnemers. • Op 09/11/08 – 68 deelnemers.

Na 10 sessies hadden we 679 AssistentInstructeurs. Meer dan de helft van onze 4*Duikers hadden zich op dat ogenblik bijgeschoold. Omdat ik ervan overtuigd was dat sommige 4*Duikers wegens allerhande omstandigheden de boot alsnog gemist hadden, drong ik er bij het Bureau Duikonderricht op aan om in 2009 nog 2 extra sessies in te richten. Deze zouden ook doorgaan in het Duikershuis te Mechelen. Hierop werd positief gereageerd. Wetende dat dit de laatste kans was, waren de inschrijvingen bijzonder hoog. • Op 01/02/09 – 98 deelnemers. • Op 27/03/09 – 120 deelnemers. Uiteindelijk werden er in totaal 897 Assistent-Instructeurs gevormd of 88,72% van onze vroegere 4*Duikers.

Achteraf leek het ons ook wel interessant om eens te zien hoeveel vrouwen en mannen in totaal en per sessie hebben deelgenomen. Grafiek 2 toont ons het totaal, terwijl grafiek 1 een gedetailleerd beeld weergeeft.

10

14

100 80 60

13

6 7 3 10

13

2 1,0 0,8 0,6 0,4 0,2 0,0

40 20 0

3 53

64

110

53

83

41

31

72

42

58

85

106

23.11.07

26.11.07

28.11.07

05.12.07

07.12.07

10.12.07

11.12.07

04.06.07

05.10.08

09.11.08

01.02.09

27.03.09

Grafiek 1: het aantal mannen (blauw) en vrouwen (rood) per sessie.

62

10

8


besluit

97

800

Grafiek 2: het totaal aantal mannen (blauw) en vrouwen (rood) dat deelnam aan de sessies.

Afgaand op de positieve reacties van de deelnemers, de enorme voldoening van de lesgever en de tevredenheid van het Bureau Duikonderricht kunnen we besluiten dat deze bijscholingen hun nut hebben bewezen. Met het creëren van het brevet van Assistent-Instructeur heeft NELOS voor de zoveelste maal bewezen dat zij: • een soepele overgangsmaatregel durft aan te nemen tegenover haar leden; • een toekomstgerichte visie blijft hanteren; • de EN-richtlijnen kan integreren in haar duikonderricht zonder te moeten raken aan de CMAS-normen.  Tekst: Guy Bosmans, 3*I, DOCENT VTS

ADVERTENTIE

Cead Mile Failte

One hundred thousand times welcome

Dingle Marina Dive Centre & Eric Sas ... 1 week duiken + verblijf vanaf €375, -p.p. ... nodigen u uit voor een duikvakantie langs Ierland’s ruige westkust. Duiken in de ongerepte wateren van de Atlantische Oceaan, fantastische zichtbaarheid en weelderig onderwaterleven. Groepskorting: - 20%

www.divingdingle.ie [email protected] Hippocampus mei/juni 2009

63

Bondsnieuws


Academische Zitting 2009 Traditiegetrouw ging de Academische Zitting van de Commissie Duikonderricht door te Geel, in het SintAloysius instituut op zondag 29 maart.

Een bomvolle zaal, met vooraan de kandidaten 1*I/Initiator.

De vergadering werd voorgezeten door het bestuur van de Commissie Duikonderricht.

De 29 nieuwe 1*Instructeurs (met blijkbaar enkele supporters ertussen). Na de voordracht van John Remue over ethiek en deontologie, werden de nieuwe instructeurs naar voor geroepen voor het laatste onderdeel van hun opleiding: het in ontvangst nemen van het diploma en hun stempel én het ondertekenen van de NELOS-gedragscode.

D

eze jaarlijkse happening bestaat in feite uit twee delen, namelijk de Algemene Vergadering van het Duikonderricht, waarop alle NELOS-Instructeurs zijn uitgenodigd, gevolgd door de Academische Zitting waarbij de ethiek van de NELOS-Instructeur wordt onderlijnd en de titel van 1*Instructeur/Initiator aan de kandidaten wordt uitgereikt. Onder het applaus van een bomvolle zaal werden volgende 29 nieuwe instructeurs ingehuldigd: Ahmed Abdelhakim (Amphora), Luc Blockx (Bevers Castors Diving), Ives Colman (KDK), Johan Cuyvers (Neptunus Divers), Marina Degrande (Manta), Marc Deprez (Actina), Koen Devries (Neptunus), Luc De Wispelaere (Thalassa), Robert Fauconnier (Manta), Herman Hoornaert (Bevers Castors Diving), Walter Huwels (Breevenduikers), Mario Jansen (Ducs), Leo Peelman (‘t Zeepaardje), Renaat Picqueur (Orka), Jan Proost (Yellow Diving School), Luc Rooyackers (The SeaMasters), Bert Schoofs (Odyssee), Benny Smolders (Duklo), Johnny Struyven (Lucky Divers), Mark Thys (Odyssee), Jo Troost (Brabo), Eveline Vanassche (M.D.K.), Kurt Van de Riviere (Rescue & Diving Team), Tine Van Dessel (De Otters), Harry Van Grunderbeeck (Odyssee), Dieter Vanitterbeeck (Bevers Castors Diving), Carine Vercaempt (Bevers Castors Diving), Jan Vermeiren (2 Dive 4), Bart Willems (Bilzer Duikclub Dolfijn).

64


Zoals steeds werd deze belangrijke gebeurtenis afgerond met een knappe receptie, tot in de puntjes verzorgd door de leden van de Yellow Diving School (YDS).  Tekst: John Remue, Voorzitter Duikonderricht Foto’s: Roland Wantens & Ivo Madder

Met een 8-tal leden van YDS werden de oesters open gestoken.

Lekkere warme en koude hapjes, soep, oesters, ... werden klaargemaakt om tijdens de receptie uit te delen.

Na de geslaagde receptie kon de cateringploeg van YDS zelf beginnen feesten.

ADVERTENTIE


65

Close up

e

NELOS-fotograaf

In de kijker

Vierkleurennaaktslak (Chromodoris quadricolor) - Rode Zee, Egypte. Spitssnuitkoraalklimmer (Oxycirrhites typus) - Rode Zee, Egypte.

Wrak Gianis D - Rode Zee, Egypte. Twee schaamkrabben (Calappa calappa) in het zand - Filippijnen.

66


Naam: Van Remoortel Voornaam: Frankie Brevet:AI, niveau II fotograaf Club: KTWV

De blauwgeringde octopus (Hapalochlaena sp.) - Filippijnen.

Duik sedert: 2000 Aantal duiken: 730 Aantal foto duiken: +/- 300 Duikplaatsen: Indonesië, Bali, Filippijnen, Rode Zee, Noordzee, Middellandse Zee, Sri Lanka, Zeeuwse Delta, Malediven, … Camera: Nikon D80 Behuizing: Sealux Lenzen: Sigma 50 mm, 105 mm en 10-20, Nikon 16-85 Wedstrijden: af en toe in binnen- en buitenland.

Een garnaal in een zeelelie - Filippijnen.

Pygmee zeepaardje (Hippocampus bargibanti) - Filippijnen.

Een school ‘Black Jack’ vissen (Caranx lugubris) - Malediven.

Een geeuwende krokodilvis (Cociella crocodila) - Rode Zee, Egypte.

Zeevarken, oranje schorpioenvis (Scorpaena scrofa) - Middellandse Zee, Spanje.


67

NELOS-Boetiek

Bondsnieuws

- MEDISCHE COMMISSIE EN COMMISSIE DUIKONDERRICHT

Alle artikelen kunnen besteld worden bij de regionaal verantwoordelijken of kunnen rechtstreeks afgehaald worden in het Duikershuis (na telefonische afspraak).

NIEUW

nmap Documente eed op 210 mm br og ho m m 260

Fleece navy-red / navy-sk y blue vrouwen en -man nenmodel € 35,0 0

NELOS-cursus (tweedelig) € 32,00 - NELOS-cursus biologie € 8,00 - NELOS-cursus DHV € 10,00 - NELOScursus gevorderd nitrox € 12,00 - NELOS-naslagwerk vlotbaarheidscontrole e/d noodzaak v loodreflex. € 3,00 - NELOS-naslagwerk OSB € 3, 00 - NELOS-naslagwerk oriëntatie € 3, 00 - Boek ‘Duiken in de Noordzee’ € 19,50 - Boek ‘Onderwaterfotografie’ € 19,50 - Boek ‘Fauna en Flora’ € 29,50 - Kaarten ‘Fauna en Flora’ € 3,00 - Boek ‘Fauna en Flora’ + kaart € 31,00 - Fotoboek ‘4000 duiken in beeld’ € 38,00 - Duikboek jeugd ‘Het blauwe paspoort’ € 4,00 - Logboek ‘jeugdduiken’ € 4,00 - Duikboek € 16,00 - Logboek € 4,00 - Documententas € 7,00 - Gevulde documententas 1*D € 25,00 - NELOS-balpen € 2,50 - Jeugdduikbrevet brons / zilver / goud € 2,00 - Groene brevetkaart 2*D € 2,00 - Roze brevetkaart 3*D € 2,00 - Blauwe brevetkaart AI € 2,00 - Zwarte medische fiche volwassene € 2,00 - Blauwe medische fiche jongen € 2,00 Rode medische fiche meisje € 2,00 - Badge duiker-hulpverlener € 3,00 - NELOS-zelfklever € 0,50 - NELOSstraps (sleutelhanger) € 2,50 - Instructeursvest met NELOS-logo € 120,00 - NELOS-pet met lange klep zwart of blauw (merk Slazenger) € 10,00 - NELOS-muts zwart of blauw € 10,00 - Vrouwen ritsvest met kap zwart (merk Slazenger) € 27,00 - Vrouwen T-shirt wit met blauwe mouwen (merk Slazenger) € 17,00 Vrouwen T-shirt V-hals rood € 15,00 - Mannen ritsvest met kap zwart/wit of rood/wit (merk Slazenger) € 39,00 - Mannen polo paars € 17,00 - Mannen polo zwart € 17,00 - Mannen polo duiker-hulpverlener blauwe of rood € 17,00 - Mannen hemd korte mouwen donker en licht blauw - wit € 30,00 - Mannen V-hals piqué grijs - € 20,00 - Pull marine blauw € 62,00 - Regenjas met opbergzakje (hemelsblauw / rood) M L XL € 25,00 - Rugzak met NELOS-logo € 15 - Geborduurde badge NELOS 1*Instructeur of NELOS 2*Instructeur € 5,00 - Geborduurde badge Assistent-Instructeur € 5,00 - Geborduurde badges CMAS 1-2-3*Instructeur € 3,00 - Boek ‘Specialisatie Onderwaterbiologie’ € 20,00 - NELOS-cursus 1*D ‘Duiksport ook voor jou!’ € 10,00 - NELOS-strandlaken € 20,00 - Fleece navy-red / navy-sky blue vrouwen en -mannenmodel € 35,00 - Halsmuts grijs € 10,00 - Documentenmap 260 mm hoog op 210 mm breed € 22,00

68


TROUW

WORDT BELOOND De winnende nummers zijn:

51-CW-0 GQE-716 37-DB-7 DXR-833 LEE-891 Zie je je nummerplaat staan, neem dan contact op met Guy Bosmans (tel. 015 22 56 72 of [email protected]). Je wilt graag meedoen? Schaf dan vlug een NELOS-zelfklever aan in de boetiek voor slechts € 0,50 en kleef die goed zichtbaar op je voertuig. Misschien ben je volgende keer bij de gelukkigen. 

Bondsnieuws

BEFOS

- MEDISCHE COMMISSIE EN COMMISSIE DUIKONDERRICHT

NELOS-Boetiek Algemeen verantwoordelijke Guy BOSMANS Abeelstraat 9 - 2221 Booischot Tel. 015 22 56 72 [email protected] Rekening boetiek: KB 401-6513621-89

LIMBURG: Rudi PEERLINGS Bocholterstraat 51 - 3960 Bree Gsm 0476 33 14 63 [email protected] (afhalingen na telefonische afspraak)

Provinciale verantwoordelijken ANTWERPEN: NELOS Duikershuis Brusselsesteenweg 313-315 - 2800 Mechelen Tel. 015 29 04 86 - fax 015 20 61 58 [email protected] (afhalingen na telefonische afspraak) BRABANT: Tiny HEREMANS Janseniusstraat 41 - 3000 Leuven Tel. 016 22 56 98 [email protected] (afhalingen na telefonische afspraak)

Belgische Federatie voor Onderwateronderzoek en -Sport vzw

OOST-VLAANDEREN: Mark BULTE Hendrik Consciencelaan 6 9950 Waarschoot Tel. 09 377 37 97 [email protected] (afhalingen na telefonische afspraak) WEST-VLAANDEREN: Isabel NEYRINCK Odiel Spruyttestraat 22 - 8870 Izegem Gsm 0478 97 32 69 (na 19.30 u)

Voorzitter: Willy VAN DER PLAS Boekenberglei 185 - 2100 Deurne (A’pen) 03 366 18 22 - [email protected] Mede-voorzitter: Robert HENRY

Av. Doct. Terwagne 46 - 1310 La Hulpe 02 653 95 71 - [email protected] Beheerders:

Fabienne DESCAMPS Route d’Obourg 73 - 7000 Mons 065 84 65 22 - [email protected] Pierre DERNIER

Sint-Pietersweg 7A - 1501 Buizingen 02 527 86 71 - [email protected] Jean RONDIA

Groeselenbergstraat 37 - 1180 Brussel 02 374 85 40 - [email protected] John REMUE

NIEUW

Cursusboeken • Duiker-Hulpverlener € 10,00 • 1*Duiker € 10,00 • Specialisatie Onderwaterbiologie € 20,00

H. Hooverplein 13 - 3000 Leuven - 016 23 49 00 [email protected] Guido SEGERS

Paterstraat 33 - 2300 Turnhout 014 41 87 70 - [email protected] Guy BOSMANS

Abeelstraat 9 - 2221 Booischot 015 22 56 72 - [email protected] Secretariaat: Luce DE SMET

Jules Broerenstraat 38 - 1070 Anderlecht tel. 015 29 04 86 - fax 015 20 61 58

LIFRAS

Ligue Francophone de Recherches et d’Activités Sous-Marines asbl

Président: Robert HENRY Av. Doct. Terwagne 46 - 1310 La Hulpe 02 653 95 71 - [email protected] Vice-président: Jean MOINY

Rue Marexhe 23 a - 4530 Villers Le Boullet 085 21 36 28 - [email protected] Trésorier: Jean-Robert DELOBBE

Avenue Napoléon 20 - 1420 Braine-l’Alleud 02 384 86 56 - [email protected] Administrateurs:

Sinds 15 november 2008 is de benaming van de NELOS-boetiekrekening gewijzigd De oude benaming: NELOS-Boetiek - P/A Abeelstraat 9 - 2221 Booischot De nieuwe benaming: NELOS VZW NELOS-Boetiek Brusselsesteenweg 313-315 2800 Mechelen Het rekeningnummer 401-6513621-89 blijft behouden. Mogen wij vragen dat alle betalingen i.v.m. de NELOS-Boetiek via dit nummer gebeuren!

Albert BASTIN Rue André Renard 25 - 4020 Montegnée 071 43 54 91 - [email protected] Fabienne DESCAMPS

Route d’Obourg 73 - 7000 Mons 065 84 65 22 - [email protected] Marc HIERNAUX

Rue des Alliés - 1190 Forest 0477 22 78 96 - [email protected] Jean RONDIA

Groeselenbergstraat 37 - 1180 Brussel 02 374 85 40 - [email protected] Laurent TOUSSAINT

Rte. de Marlagne 15 - 5070 Sart Saint Laurent 071 71 32 67 - [email protected] Secretariaat:

Katia VAN DE VEEGAETE Muriel VAN BLOMMEN Jules Broerenstraat 38 - 1070 Brussel tel. 02 521 70 21 - fax 02 522 30 72 Hippocampus mei/juni 2009

69 69

Reportage

- DUIKSPORTBEURS

Antwerpse Duiksportbeurs Minder stands, meer professioneel duikmateriaal, evenveel bezoekers als voorgaande jaren.

DiveWise viel onmiddellijk in het oog als je binnenkwam.

Voor informatie over een groepsreis naar Noorwegen moet je bij ons zijn. Of wou je eerder info over het huren van een kleine ‘duikbus’?

Bondsnieuws

D

e Antwerpse Duiksportbeurs was een bezoekje waard, alhoewel er dit jaar minder stands stonden. Vooral de buitenlandse stands ontbraken. De organisators mikten dit jaar op een meer professionele uitstraling en dat kregen ze vooral door de aanwezigheid van DiveWise. Deze duikwinkel stond in het midden van de hal met een indrukwekkende stand, waar je allerlei duikmateriaal kon kopen, gaande van waterdichte handschoenen tot droge duikpakken en zelfs duikkledij met verwarmingselementen. Deze laatste kon je uittesten in de watertank van ‘Smit Subsea’, een onderafdeling van de bergingsfirma ‘Smit Tak’. Volledig gratis mocht je als een professionele duiker te water gaan met een droog duikpak, duikhelm, externe luchtvoorziening en noodfles op de rug. In de watertank kreeg je bovendien een snelcursus onderwaterlassen, een initiatief van de eigenaar van DiveWise. Verder had je de klassieke verkoop per opbod door Time To Dive en waren er nog diverse kleine en grote duikwinkels die er hun duikmateriaal tegen beursprijzen probeerden te slijten. Bij Vic Verlinden kon je terecht voor informatie over wrakduiken in de Noordzee

Een snelcursus onderwaterlassen tijdens een duik met professioneel duikmateriaal.

en gekende en minder gekende reisagentschappen promootten er hun beste duikbestemmingen. Voor allerhande boeken, die op de één of andere manier in verband staan met de duiksport, kon je terecht bij DiveNow. Ook voor initiatieduiken moest je op de Antwerpse Duiksportbeurs zijn. Het bezoekersaantal lag in dezelfde lijn van het voorgaande jaar: de ongeveer 4.000 geïnteresseerden waren best tevreden over hetgeen ze te zien kregen. Ook de standhouders waren tevreden over de opkomst en de verkoop. Volgend jaar zal de duiksportbeurs de professionele duikmarkt nog meer in de schijnwerper plaatsen.  Tekst: Ivo Madder Foto’s: Mark Van Baelen & Ivo Madder


Opleiding 3*Instructeur 2009 Deze opleiding gebeurt in drie fasen: eerst het theoretisch examen, gevolgd door de verhandeling en tenslotte de zeestage.

70


Foto’s: Ivo Madder.

O

p 16 en 17 januari 2009 meldden zich negen kandidaten op de eerste vuurproef. Onnodig te zeggen dat dit het zwaarste theoretisch examen is binnen de NELOS. Na het herexamen op 29 maart 2009 mochten vier gelukkigen, aangevuld door een kandidate van 2007, zich op 17 mei 2009 aanbieden voor de verdediging van hun verhandeling. Groot succes: alle vijf kandidaten slaagden in deze tweede fase van hun opleiding! Proficiat aan: Cris Beerens, Bruno Bossier, Nancy Deloz, Lars Putteneers en Bruno Vanquaethem!

Negen kandidaten boden zich aan voor de theorie.

En nu op naar de ultieme fase in Boulouris!

 John Remue, Verantwoordelijke Duikonderricht

Bruno Vanquaethem, Cris Beerens, Nancy Deloz, Bruno Bossier en Lars Putteneers mogen deelnemen aan de Zeestage.

Sprokkels

Opkuis van

drijvende afvalberg In de Stille Oceaan drijft er een afvalberg van minstens 334.271 stuks plastic per vierkante kilometer. De drijvende afvalberg is minstens 45 keer zo groot als België en is tot 10 meter dik.

H

et megastort werd in 1997 ontdekt door zeiler-oceanograaf Charles Moore, toen hij na een zeilwedstrijd besloot terug te varen via het centrum van de ‘Noord-Pacifische Draaikolk’. In dat stuk oceaan is er normaal geen scheepvaart omdat het windstille gebied bekend staat omwille van zijn onvoorspelbaar weer. “Ik stootte er op een dikke plastic soep, zover mijn oog reikte”, zei Charles.”Het koste me een week om door de afvalhoop heen te varen. Op sommige plaatsen was hij meer dan 10 meter dik”. Charles had een drijvende afvalberg ontdekt van honderdduizenden tonnen plastic afval. De troep drijft langzaam rond, meegevoerd door de cirkelvormige stromingen. Dat het fenomeen nog niet eerder waargenomen werd, is begrijpelijk. Plastic drijft immers net onder het wateroppervlak. Hierdoor was het megastort niet waar te nemen op satellietfoto’s.

In de Stille Oceaan, boven Hawaï, bevindt zich een mega drijvend stort van plasticafval. Bron: http://oceans.greenpeace.org/en/the-expedition/news/trashing-our-oceans/ocean_pollution_ animation

miljoen plastic flessen worden gebruikt. Amerika start in juni 2009 met het opruimen van de drijvende afvalberg. Twee schepen, met thuishaven San Francisco, zullen dan ongeveer 40 ton plastic afval uit de Stille Oceaan opvissen. De expeditie ‘Kaisei’ (Japans woord voor ‘Wereldzee’) staat onder leiding van Doug Woodring. “We gaan opmeten hoe groot de drijvende afvalberg precies is”, zegt Doug. Het team bestaat uit 30 leden. Eén van de schepen is een afgeschreven vissersboot, die met speciale netten – die zoveel mogelijk het zeeleven sparen – een klein deel van het aanwezige afval zullen opvissen. “Het opvissen van die 40 ton plasticafval zal geen eenvoudige klus worden, omdat er minstens 334.271 stukken plastic per vierkante meter drijven”, zegt Doug. “We geloven dat we die rommel kunnen gebruiken om er biodiesel van te maken. Als deze proef lukt, willen we in 2010 andere drijvende vuilnisbelten in kaart brengen”. Deskundigen gaan er vanuit dat er niet alleen in het noorden van de Stille Oceaan een mega plasticstort ronddrijft. Ook elders komen soortgelijke langzaam draaiende stromingen voor, meer bepaald in het zuiden van de Stille Oceaan, in de Indische Oceaan en

Zeewaterstaal met fijne stukjes plastic. Foto: Jonathan Alcorn/Bloomberg.com

in het noorden en zuiden van de Atlantische Oceaan. Allemaal ideale plekken voor het vormen van drijvende vuilnisbelten. “Alles opkuisen zal ons nooit lukken”, besluit de expeditieleider. “Na onze opkuis zal er nog steeds een gigantische drijvende vuilnisbelt van liefst 5.960.000 ton plastic achterblijven”. “Onmogelijk om dat allemaal op te ruimen”, zeggen pessimisten. “Maar wat we kunnen doen, moeten we doen”, antwoorden milieuactivisten. “De echte oplossing ligt niet in de oceaan, maar op het land”, reageert Doug Woodring. “We zullen anders moeten leren omgaan met die gigantische afvalberg van plastic”.  Tekst: Ivo MaddeR

Milieuprobleem Het duurt meer dan honderden jaren voor de plastic zakjes, flesjes en andere verpakkingen biologisch zijn afgebroken. Na enkele jaren worden ze wel kleiner, maar dat veroorzaakt extra problemen. Vissen eten die kleine stukjes op en uiteindelijk komt het afval dus op ons bord terecht. Bovendien wordt het veel moeilijker om die kleine stukjes uit de oceaan op te vissen.

Gigantische drijvende vuilnisbelt in de Grote Oceaan (Stille Oceaan, in het Engels: Pacific Ocean). Foto: Environmental Coalition Organization.

Zeer waarschijnlijk is het meeste afval afkomstig uit Japan en van de Amerikaanse Westkust. Charles Moore schatte 12 jaar geleden dat de vuilnisbelt ongeveer twee keer zo groot was als de Amerikaanse staat Texas, wat 45 keer zo groot is als België. Ondertussen is het zeer aannemelijk dat de oppervlakte van de drijvende afvalberg nog is toegenomen, zeker als je weet dat er door de wereldbevolking elke 3 minuten 85 Hippocampus mei/juni 2009

71

Bondsnieuws

Cristatella mucedo, een zoetwatermosdiertje. Foto: Claudia Gravenstein.

- COMMISSIE BIOLOGIE

De poelslak komt regelmatig naar de oppervlakte om te ademen. Foto: Ivo Madder.

Oog in oog met een snoek. Foto: Dennis Vandermeersch.

Zoetwaterkreeft. Foto: Claudia Gravenstein.

Themaduik: ‘Zoetwater, toch geen woestijn?’ Vele duikers zijn voor het uitoefenen van hun sport aangewezen op zoetwaterplassen. Een zoetwaterplas toont een bloeiende levensgemeenschap met een natuurlijk evenwicht, waarin de levens van de verschillende organismen nauw met elkaar samenhangen in hun strijd om het bestaan.

Z

oetwaterplassen worden door duikers meestal als een woestijn aanzien. Toch zul je als nieuwsgierige duiker ontdekken dat ook deze plaatsen interessante levensgemeenschappen kunnen bevatten. Het ondiepe water van een gezonde, zuurstofrijke vijver of een steengroeve biedt onderdak aan allerlei dieren: waterkevers, slakken, kreeftjes, kikkers, ... en allerhande vissen. De Commissie Biologie probeert u op zondag 14

juni 2009 in het Recreatiedomein Muisbroek te Ekeren een idee te geven van het boeiende leven in zoetwaterplassen.

Het programma: • 10.00 uur: samenkomst op het recreatiedomein Muisbroek (Put van Ekeren). • 10.15 uur: briefing en ploegenindeling. • 10.30 uur: geïllustreerde uiteenzetting door Tiny Heremans. • 12.30 uur: duik.

ADVERTENTIE

72


In het zoet water kan je diverse soorten amfibieën tegenkomen. Foto: Ireen Loots.

Om te duiken in de Put van Ekeren is een duikvergunning vereist. Diegenen die in het bezit zijn van een geldige duikvergunning voor deze duikplaats, worden verzocht deze mee te brengen. Voor de anderen wordt een éénmalige regeling getroffen. Iedereen is van harte welkom. 

Tekst: Tiny Heremans, voorzitter Commissie Biologie

Bondsnieuws

- SUBCOMMISSIE EDIT

Vernieuwde NELOS-website De NELOS-website werd recent vernieuwd. De website heeft vanaf nu ook tot doel nieuwe leden aan te trekken.

O

ok de inhoud van de NELOS-website is gewijzigd en is vanaf nu vooral bedoeld om niet-duikers te informeren. De bestaande NELOS-leden kunnen hun specifieke informatie vinden op de NELOS-wiki. Op de hoofdpagina van www.nelos.be kan je de optie

‘Ledenportaal’ selecteren, waarna je op http://wiki.nelos.be terecht komt.

Ledenadministratie De ledenadministratie (het aanpassen van je persoonlijk profiel, het zoeken van een instructeur en de ledenadministratie voor

de clubsecretaris) kan je vanaf nu bereiken via het hoofdmenu op de NELOS-wiki. Daar vind je bij het menu-item ‘Ledenadministratie’ de nodige links.  Tekst: Ivo Madder

ADVERTENTIE

Van je passie je beroep maken?

aterwerken nderw o r to ra e p o sept 2009 Word Startdatum: 19 En volg opleiding bij Syntra-AB Campus Metropool

Meer info of inschrijven? Surf naar www.syntra-ab.be Of kom naar het infomoment Waar?

Campus Metropool Lange Leemstraat 133-137 2018 Antwerpen

Wanneer? 6 juni 2009 > 14u-17u

RUDI’S OCEAN CENTER Meer dan 35 jaar ervaring! NITROX - CMAS-instructeur

NITROX VULSTATION 300 BAR • Alle gekende duikmerken • Eigen hersteldienst • “NITROX-opleidingen” • CMAS Diving Center

• Alle inlichtingen en duikreizen (meer dan 35 jaar duikervaring) • OW-film, -foto & -videospecialist

STAPELPLEIN 45 | 9000 GENT | TEL & FAX (09) 223 34 70 | E-MAIL [email protected] Openingsuren: ma, wo & vr: 09.30 - 12.30 u - 19.00 u | do: 13.30 - 19.00 u | za: 09.30 - 12.30 u & 13.30 - 18.00 | zo: 10.00 - 12.00 | di gesloten


73

Hippo las voor u

Schatten en Scheepswrakken Maritiem archeoloog Tomas Termote is, in navolging van zijn vader Dirk, al jarenlang bezig met het in kaart brengen van de wrakken in de Noordzee.

T

omas en Dirk ontdekten heel wat nieuwe wrakken, waarvan ze – samen met de reeds gekende wrakken – een overzicht brengen in het boek ‘Schatten en scheepwrakken’. Deze publicatie van ‘boeiende onderwaterarcheologie in de Noordzee’ is het resultaat van bijna 5.000 duiken van twee generaties gedurende de laatste dertig jaar. Volgens de auteurs geeft het boek een volledig overzicht van de wrakken in onze territoriale wateren. Er bevinden zich maar liefst 277 gekende en onbekende wrakken in de Belgische territoriale wateren. Ze zijn door storm, oorlog, brand, … op de

bodem van de Noordzee beland. ‘Schatten en scheepwrakken’ geeft een systematisch overzicht van elke obstructie in onze territoriale wateren; een primeur in het Belgisch onderwater- en wrakkenonderzoek. Om onderzoek te doen naar wrakken, maar ook omwille van de veiligheid voor de scheepvaart, is de exacte plaatsen dieptebepaling van de wrakken noodzakelijk. Per wrak wordt de locatie aangegeven, samen met gedetailleerde technische gegevens, de historische achtergrond en de actuele toestand van het wrak. Deze uitgave is geïllustreerd met zeekaarten, spectaculaire onderwaterfotografie,

historische afbeeldingen van de schepen, schetsen en dieptescans. De onbekende onderwaterwereld wordt als ware tot leven gebracht in het boek.  Tekst: Ivo Madder

Verkrijgbaar begin september. Gebonden, harde kaft, 340 pagina’s. Formaat: 22 x 29 cm. 600 foto’s, 90 wraktekeningen ISBN: 978 90 5826 609 5 Prijs: € 34,50

ADVERTENTIE

BUCCANEER SR 6.0 Deep Vee Normaal € 10.812,Nu € 9190,SR 5.0 Wide Normaal € 8.765,Nu € 7.450,SR 5.0 Deluxe Normaal € 7.877,Nu € 6.695,SR 4.7 Normaal € 5.825,Nu € 4.950,SR 4.2 Normaal € 5.559,Nu € 4.725,Opties : – Stuurconsole – Zitbank – Prewired Roll Bar – Single Roll Bar

WATERSPORTCENTRALE NV Rozenkranslaan 93-95-97 3600 GENK Tel : +32 (0) 89/303889 Fax : +32 (0) 89/792457 www.watersportcentrale.eu

74


Bondsnieuws

- COMMISSIE DUIKERS MET EEN HANDICAP

3e Wet Wheels Duikdag Het loopt op wieltjes … Op zaterdag 5 september 2009 vindt de derde ‘Wet Wheels Duikdag’ plaats in het Zilvermeer te Mol.

D

e derde editie van de Wet Wheels Duikdag is in aantocht! De Commissie Duikers met een Handicap neemt, in samenwerking met duikschool Gobius, de organisatie op zich om van zaterdag 5 september 2009 een dag om nooit te vergeten te maken. Het Zilvermeer te Mol is de plaats waar alles gebeurt. Het scenario is bekend: zoveel mogelijk duikers met een handicap, begeleiders en familie samenbrengen om er een gezellige dag van te maken. Er is uiteraard de mogelijkheid om twee duiken te doen. De dag wordt afgesloten met een reuze barbecue die je zeker niet mag missen! Hoe zal deze fantastische dag eruit zien?

09.00 u - 10.00 u: ontvangst. 09.30 u: inschrijving duik 1. 10.30 u: duik 1. 13.00 u: inschrijving duik 2. 14.00 u: duik 2. 16.00 u: aperitief. 17.00 - 19.00 u: reuze barbecue (via [email protected] inschrijven + 11 euro storten per persoon op rekeningnummer 833-4913788-26 met vermelding van naam + voornaam). In de komende maanden krijg je via je club de nodige informatie over de inschrijving, een overnachting in de buurt van het Zilvermeer en dergelijke. Meer info vind je ook

op http://wiki.nelos.be onder Commissie Duikers met een Handicap. Nog niet overtuigd? Vraag dan maar eens aan de deelnemers van vorig jaar wat zij ervan vonden. Tot dan!  Tekst: Hannelore Sprengers Foto: Ivo Madder

ADVERTENTIE

BIJ ONS IS SERVICE EEN ERECODE Advies door een ervaren instructeur. HERKEUREN FLESSEN HERSTELLEN & NAZIEN AUTOMATEN VULSTATION 200/300 bar 24u/24u

NIEUW: DIVEWEAR

Als u zorgt voor het verbeteren van uw persoonlijk record... ...dan zorgt arena voor de rest. Sinds jaar en dag is arena vooraanstaand verzekeringspartner van talloze sportfederaties. Zo kan u gerust zijn dat u zelfs bij het beoefenen van uw favoriete sport kan rekenen op de steun van een deskundig team op die momenten dat het minder goed gaat. Voor meer inlichtingen en advies surf naar www.arena-nv.be.

de volledige lijn van IQ Company, Seventenths, Mares en Camaro

HUIS CUYLAERTS HOFEINDE 21 - 2350 Vosselaar Tel. & fax 014/61 12 60

BOKSEN DUIKEN FITNESS

www.duikmateriaal.be Open van 9.00 u tot 12.00 u en van 13.00 u tot 19.00 u (zaterdag tot 18.00 u). Of na telefonische afspraak. Zondag en maandag gesloten!

Scubapro - Mares - Dacor - IQ - Suunto - Bare - Camaro - Cressi Sub Procean - Uwatec - Sea & Sea - Epoque - Green Force - ...


75

Reportage

- ONDERWATERFOTOGRAFIE & - FILM

Enter in Blue

Op 14 maart 2009 genoot een volle zaal in de Stadsschouwburg van Sint-Niklaas van mooie onderwaterbeelden die speciaal gemonteerd werden om te vertonen op de live muziek van de Big Band Enter.

N

aar een idee van het al enkele jaren geslaagde West-Vlaams initiatief ‘Watercolors’ (muziek van een live klassiek orkest gecombineerd met foto- en videomontages van onderwaterbeelden), bracht het Oost-Vlaamse ‘Wase Onderwater Foto en Film Vrienden’ (WOFFV) een vergelijkbaar maar toch uniek en zelfs gewaagd concept. Gery Beeckmans, voorzitter van WOFFV, zette zijn schouders onder een huwelijk tussen onderwaterbeelden en live muziek van de Big Band Enter. Na enkele bijeenkomsten ter voorbereiding van het spectakel bleek al snel dat bigbandmuziek niet zomaar te combineren was met de bestaande montages van onderwaterbeelden. Dus kregen de twaalf deelnemers een opdracht: kies enkele muziekstukken van het reportoire van de Big Band Enter en hermonteer je beelden. Omdat big band-muziekstukjes vaak redelijk kort zijn, moest bijna elke deelnemer twee muziekstukjes selecteren voor zijn presentatie. Dankzij de sponsoring van de cultuurraad van de stad Sint-Niklaas kon de inkomprijs uitzonderlijk laag gehouden worden, namelijk 5 euro. Op een paar technische problemen na, was het eindresultaat best geslaagd te noemen. Ook al is niet iedereen een fan van bigbandmuziek, toch genoten de toeschouwers van de unieke combinatie. De groep Enter, met uitvalsbasis Temse (Waasland), bestaat uit een twintigtal - vooral jonge en enkele ervaren - muzikanten, waarvan de meesten hun einddiploma aan de muziekacademie behaald hebben of er nog mee bezig zijn. We kregen 10 fotomontages en 2 films te zien, die op de big band-muzieknoten gemonteerd werden. De deelnemers zijn bekend van diverse wedstrijden in binnen- en buitenland.

de deelnemers Frankie Van Remoortel ontdekte in 2007 Villamendhoo (Malediven), een fantastische reisbestemming. Zijn fotomontage ging dus over deze bestemming. Het onderwaterleven is er uitbundig en vormt een uitdaging voor de onderwaterfotograaf.

76


Zelfs het huisrif is toegankelijk voor elk niveau van duiker en wordt bewoond door een enorme variëteit, gaande van haaien tot minislakjes. Frankie had zelfs het geluk er een walvishaai te ontmoeten. Een onvergetelijke belevenis van wel 10 minuten! Frankie koos als muzikale ondersteuning van zijn beelFoto: Patricia Zwierski. den ‘Zarathustra’ en ‘Mission Impossible’.

Foto: Frankie Van Remoortel.

Rudi Brocken bracht op de muziek ‘Theme from Robin Hood’ en ‘Beauty & the beast’ een reportage over ‘Lembeh & Bunaken, Sulawesi, Indonesië’. Een verrassende fotoreportage van de eilandengroepen Lembeh en Bunaken. Sfeerbeelden van natuur, kleine monstertjes tot en met het prachtige koraalleven, zowel in groothoek- als in macrobeelden. Beelden die vaak tot ieders verbeelding spreken.

Gery Beeckmans gaf met ‘Red Sea Diving Safari’s, Marsa Shagra, Egypte’ een overzicht van de mogelijkheden van prachtige ontdekkingen in ondiep water van de talrijke kantduiken in Marsa Shagra. Duiken met een maximum diepte van 15 meter... elke diepte heeft zijn eigen charme en schoonheid. De mooie onderwaterbeelden werden versterkt dankzij de muziek van het ‘James Bond Theme’ en ‘For your eyes only’.

Patricia Zwierski toonde met haar presentatie aan hoe de omgeving van een clownvisje, zoals ‘Nemo’, er in het echt uitziet. De vergelijking met een stad - zoals in de film Nemo - is helemaal niet zo ver gezocht! En als je wat meer in detail gaat kijken, ontdek je allerlei vreemde creaturen. De foto’s die ze toonde, werden niet in het Grote Barrièrerif genomen, maar in de vergelijkbare tropische wateren van de Filippijnen.

Foto: Gery Beeckmans.

Hippocampus04-09_105x303

10.03.2009

12:12 Uhr

Seite 1

GEEN NADEN

100% DUBBEL GELAST

100% STRETCH IN DE 4 RICHTINGEN

comfortabel om the dragen extra elastisch

S E A M L E S S

Seamless Bonding gelaste naden voor optimaal comfort

B O N D I N G

100% WATERDICHT

100% waterdicht

WERELDWIJD HET 1ste NAADLOOS PAK gepatenteerde SEAMLESS BONDING

technologie

Voor verdere informatie gelieve te surfen naar onze homepage www.camaro.at of contacteer Nancy Quartier onder [email protected].


77

Reportage

- ONDERWATERFOTOGRAFIE & - FILM

Danny Stoop toonde ons de film ‘Een vleugje Zeeland, Nederland’, gemonteerd op de muziek ‘Annelies uit Sas van Gent in Zeeland’ en ‘Moonriver’. Filip Staes was op zoek naar een betoverende wereld; een plaats waar hij tot rust komt. Slechts één flits, één fractie van een seconde heeft hij nodig om zijn fantasie vast te leggen in een gevoel dat mensen kan raken. Dat gevoel bracht hij naar voor in zijn samenvatting van zijn laatste trip naar Indonesië, meer bepaald Komodo. Muziekkeuze: ‘Sing, sing, sing’.

Foto: Patrick Decaluwé.

sen steeds schaarser en de aanwezige polulaties steeds dunner worden. Drie muziekstukken ondersteunden zijn beelden: ‘Toccata’ van J.S. Bach, ‘Eve of the war’ en ‘Batman’.

Foto: Filip Staes.

Rob & Joke Maller brachten op de muziek ‘Birdland’ en Swinging safari’ beelden van ‘Zeeland, een duikparadijs’. Rob en Joke wonen en leven in Zeeland, Nederland... dan moet je ook hun onderwerp niet ver zoeken. Voor hen geen tropische bestemming, maar genieten van de verrassende kleurrijke ontmoetingen in Zeeland. Je kan er onderwerpen vastleggen binnen enkele vierkante meter, speuren en ontdekken in water waar je dergelijke kleurenpracht nooit zou verwachten.

Ronny De Pesseroy voerde ons mee op de noten van ‘Memory’ en ‘My funny Valentine’ naar de prachtige baaien van de Costa Brava (Spanje), waar zon, zee en duiken in perfecte harmonie samengaan. In ‘Memories of the Costa Brava’ kregen we tevens een overzicht van de baai Cala Joncols, de thuishaven van Euro Divers Spanje.

en een tienduizendtal kleuren en vormen. Toch zijn er op onze blauwe planeet nog andere regionen, zoals de wateren uit de gematigde streken, die heel wat te bieden hebben voor de duiker. Daar is het water koud en rijk aan nutriënten, waardoor het fytoplankton de kans krijgt om zich sterk te vermenigvuldigen. Deze kleine eencellige wiertjes kleuren niet alleen het water groen, maar ze liggen ook aan de basis van een zeer complexe voedselketen. Naast de micro-algjes groeien hier ook macrowieren, die onder water ware bossen vormen. Ze bieden een onderkomen aan een reeks heel interessante dieren, van klein tot groot. We kregen die dieren te zien op de muziek van ‘Cavatina’ en ‘I will follow him’.

Foto: Ronny De Pesseroy.

Foto: Rob & Joke Maller.

Patrick Decaluwé liet ons met zijn presentatie ‘Sharks Paradise - Frans Polynesië’ beseffen dat er wereldwijd haaien worden afgeslacht. Je ziet ze dan ook steeds minder en minder. Op de meest afgelegen plekken kun je ze echter nog in grote getallen tegenkomen. Hoewel ook deze plaat-

78


Eric Hulpiau & Marleen Beckaert brachten ‘Tropical Jewels’, een compilatie van hun ervaring in een tropische omgeving. Ze lieten ons genieten van hun persoonlijke selectie van vele jaren fotografie en duikreizen naar de diverse topduikbestemmingen die onze wereld telt. Dit alles op de muziek ‘Meditation’. Daan Delbare bracht ons met zijn beelden naar de juwelen in de zee van smaragd: Tasmanië. Tropische riffen spreken wellicht het meest tot de verbeelding door de aanwezigheid van prachtig turkooise wateren, aangename watertemperaturen

Foto: Daan Delbare.

Paul Engels bracht de videofilm ‘Black Sand Walking’, die in oktober 2008 opgenomen werd in Lembeh Strait, Indonesië. Daar kan je genieten van verrassende vissen, slakken, jagers en slachtoffers van de kleurrijke camouflagespecialisten op het zwarte zand. Als begeleidende muziek koos Paul voor: ‘Have you ever really loved a woman’ en ‘Over the rainbow’. 

Tekst: Ivo Madder

NELOS REIS SERVICE Info & Brochure

www.nelos.be of http://befosfebras.affiniontravel.be/

Uw reiskantoor met exclusieve voordelen Alle NELOS leden genieten kortingen op de traditionele touroperator aanbiedingen; een korting van 50% op de hangbare kosten aangerekend voor het uitgeven van vliegtuig, trein en ferry tickets. Tot 15% korting op huurwagens, 10% korting op reisverzekeringen, 5% op huur van vakantiewoningen,…. Wilt u een strandvakantie, sneeuwvakantie, citytrip of een gezellig weekendje uit dan biedt de NELOS REISSERVICE U de beste voorwaarden. De reisservice wordt verzorgd door Affinion International Travel, de organisatie die ook instaat voor de grootste reisclubs in Europa (Fortis, Fintro, Royal Bank of Scotland, Deutsche Bank, BCEE, ….) In het reisagententeam Benelux (30 personen) zijn 3 agenten beschikbaar die zelf duiker of duikinstructeur zijn en uw specifieke ‘duikers wensen’ kunnen begrijpen.

Duikreizen en Duikcruises wereldwijd De NELOS REIS SERVICE stelde een virtuele duikbrochure samen voor alle top duikbestemmingen in de wereld, duikcruises en duikrondreizen. De brochure is vanaf 15 juni te bezoeken via de website: www.nelos.be of http://befosfebras.affiniontravel.be/

Groepsreizen - Begeleide duikreizen Wenst u samen met uw club of een groep vrienden een duikreis te organiseren, dan zal de NELOS REIS SERVICE graag een offerte maken, en dit in overeenstemming met uw wensen. Ter promotie van deze reis komt ons team uw club graag bezoeken met een presentatie over de bestemming en zijn duikmogelijkheden. Elk jaar worden een aantal begeleide duikreizen georganiseerd, u geniet dan niet alleen van een ‘groepstarief’ maar ook van een degelijke begeleiding (3* of 2* Instructeur) en in vele gevallen een uniek programma.

Planning begeleide duikreizen 2009—2011 September 2009—Frans Polynesië (Tahiti, Moorea & Rangiroa) Oktober 2009—Budgetreis Rode Zee Safaga—Nemo Maart 2010—Duikcruise Malediven Juli 2010—Duikcruise St Johns Reef—Rode Zee September 2010—Duikcruise Brothers—Rode Zee Januari 2011—Duikcruise Papua New Guinea & Rajah Empat Deze begeleide duikreizen zijn bijzonder in trek, neem alvast een optie en/of vraag de technische fiche voor de specifieke reis.

NELOS REISSERVICE

AFFINION INTERNATIONAL TRAVEL Lic 7061 Alfons Gossetlaan 54 1702 Groot Bijgaarden Tel. 02/481 16 72 - [email protected]

www.nelos.be of http://befosfebras.affiniontravel.be


79

Webdiving

Zuurfles In een familie waarvan 5 van de 6 leden duikers zijn, mag het niemand verwonderen dat de jongste – als enige niet-duiker – toch hier en daar iets opvangt. Terwijl hij in het bad zat, dompelde hij een mannetje in het water. Toen ik hem vroeg waarom zijn poppetje niet lang onder water kon blijven, antwoordde hij me dat het geen duiker was. “En waarom is het geen duiker?”, vroeg ik hem. “Hij heeft geen zuurfles op zijn rug!’.

G

elukkig was Wim Van Doeselaer niet in de omgeving, want anders gaf deze uitspraak gegarandeerd aanleiding tot een nieuwe ergernis. Want jawel, tot voor kort dacht mijn zoon dat duikers met zuur(stof) doken. Het heeft mij bloed, zweet en een fietspomp gekost om hem uit te leggen dat we normaal met lucht duiken. Gelukkig is dit misverstand vrij jong de wereld uitgeholpen zodat Wim naar een andere ongelukkige uitspraak zal moeten zoeken. Vorige keer heb ik een tweetal sites voor sociale netwerken besproken. Niet snel daarna kreeg ik een derde in het vizier. Eerlijkheidshalve moet ik zeggen dat ik uitgenodigd werd om er deel van uit te maken. De naam ‘Linkedin’ verraadt het doel al. Via de site www.linkedin.com kan je je verbinden met een professioneel netwerk. De nadruk ligt niet op het sociale, hoewel netwerking altijd een sociaal element bevat, maar op de beroepsactiviteiten. Je vindt er een aantal mogelijkheden die je niet bij de andere sociale netwerksites aantreft. Toch werden de groepen NELOS en CMAS aangemaakt en bevatten ze leden. Blijkbaar duiken er ook serieuze beroepslui …

Soms krijg ik vanuit mijn lessen duikfysica (als ingenieur heb ik van nature een zekere voorliefde voor dit onderdeel van het duiken) leuke problemen op mijn bord. Het jongste vraagstuk betrof de waterverplaatsing van een onderzeeër. Ja, onderzeeër, een duikboot zou iets anders zijn, hoewel ik op

80


het moment van dit schrijven het verschil niet echt weet. Te bekijken! In ieder geval probeer ik bij mijn antwoord op de gestelde vragen steevast een leuke illustratie te plaatsen. Zo kom ik af en toe mooie, educatieve sites tegen. Voor het probleem van de waterverplaatsing vond ik de volgende URL sprekend: www.onr.navy.mil/Focus/blowballast/sub/work3.htm. Interessant als duiker, want we zijn in feite een eenmansonderzeeër zonder buitenkant. Het is maar hoe je het bekijkt.

Het zoeken naar een goede duikstek in een onbekende streek is altijd een uitdaging. Een goede manier om een duikplaats te leren kennen, is eens te polsen bij je duikvrienden en -vriendinnen. Een officieuze aankondiging dat je van plan bent om ergens ver weg te gaan duiken, levert je tijdens een clubavond een heleboel nuttige informatie op. Natuurlijk kan het ook zijn dat je helemaal niets te weten komt. Dan rest er nog het internet. Jammer genoeg bestaat er geen enkele verzamelsite met alle duikplaatsen van de wereld (wie begint er aan?). Elke duiker die er behoefte aan had en iets van webdesign kende, startte met een site waardoor er vandaag een informatiekluwen bestaat waarin je zonder goede zoekrobot je weg verliest. Eén uit de vele is de site www. divinglore.com. Best de moeite om te bekijken. Misschien kan je de informatie daar toetsen met je eigen ervaringen?

Nu wil ik eventjes van deze rubriek profiteren om mijn eigen site te promoten. Dit is misschien op het randje af van misbruik, maar als internaut laat je je toch niet vangen als de site niet goed is. Verwacht echter geen superogende, blitse site, want van design heb ik niet veel kaas gegeten en tijdens het uitdelen van artistiek talent stond ik als laatste in de rij. Het is me voornamelijk te doen om de informatie. Surf naar www.webdiver.be en stuur me je commentaren door. Zo kan ik mijn site verbeteren en wie weet wordt het op termijn wel een referentie?

Het is terug tijd om mijn zuurfles op mijn rug te binden en het warme bad vol schuim in te duiken. Ik laat wel mijn ‘eposbus’ (Zuid-Afrikaans voor e-mail box) [email protected] open staan. Je kan dus gerust je suggesties opsturen terwijl ik met volle teugen geniet van het zicht onder water: ‘To the bottom of the bathtub and beyond!’.  Tekst: Patrick Van Hoeserlande

Bondsnieuws

- DUIKONDERRICHT - SUBCOMMISSIE JEUGDDUIKEN

Begeleider & Instructeur Jeugdduiken

Het inschrijvingsformulier voor deze cursus is ook beschikbaar op www.nelos.be. Daar ga je van ‘Ledenportaal’ door naar ‘Jeugdduiken’.

A

natomie en fysiologie van het duikende kind, jeugdduiken en EHBO, specifieke pedagogie. Hoor je het nu in Keulen donderen? Wel dan is het zeker tijd om aan de Specialisatieopleiding Jeugdduiken deel te nemen. Ben je daarenboven graag met kinderen bezig, dan is dit de uitgelezen kans om in iets nieuws te duiken.

Er zijn enkele belangrijke punten waar je rekening mee moet houden vóór je inschrijft. • Ben je graag met kinderen bezig? • Ben je een duiker met voldoende ervaring? (Zie voorwaarden). • Sta je open voor een nieuwe uitdaging? Alle vragen positief beantwoord? Super! Dan ben je klaar om je in te schrijven.

voorwaarden • AI of 3*D met minstens 200 duiken zijn.

• Medisch en administratief in orde zijn. • Voorgesteld worden door een jeugdduikschool.

administratie Het inschrijvingsformulier (zie website) opsturen naar het NELOS-secretariaat vóór 26 september 2009. Het bedrag van 65,00 euro per persoon storten op het rekeningnummer 443-3691681-64, met als mededeling Specialisatieopleiding Jeugdduiken 2009 + naam/namen deelnemer/ deelnemers. Het aantal inschrijvingen is beperkt. Tijdig inschrijven is de boodschap!

praktische afspraken Wanneer? Zaterdag 17 oktober 2009 09.30 - 17.30 uur: theorie. 18.00 - 20.30 uur: forum.

Unlimited Diving

Underwater Digital Interface

Zondag 18 oktober 2009 08.30 - 10.00 uur: theorie. 10.30 - 12.00 uur: zwembad. 13.30 - 17.30 uur: theorie + evaluatie. Deelname aan het volledige weekend is verplicht! Waar? Sporthotel Bloso-centrum Hofstade, Tervuursesteenweg ZN, 1981 Hofstade.

inbegrepen in de prijs 1 ontbijt, 2 middagmalen, 2 vieruurtjes, 1 avondmaal, werkboek, toegang tot het zwembad, 1 overnachting (deze overnachting dient vooraf gereserveerd te worden via het inschrijvingsformulier).  Tekst: Hannelore Sprengers Cartoons: Peter Bosteels

Communicatie

Safety

Messages

S.O.S

Homing

Remote S.O.S

Duik computer RGBM duik computer 3D Kompas PC Software

UDI`s belangrijkste kenmerken

DiveWise www.divewise.eu - [email protected] - +32 3 297.44.47

* Digitaal tekst messaging * Duiker SOS en Remote SOS * Homing * Kompas * RGBM duik computer * PC simulator * Duik log Pc aansluiting


Lopende agenda Zie ook: http://wiki.nelos.be/index.php/Lopende_agenda

Juni 2009 08 Wereld Oceaan Dag Meer info: www.mare-nostrum.nl

11 Cursus OW-fotograaf Niveau 2

14 14

14

20

20

21

24 27

Roeselare - 19.30 u Info: http://users.telenet.be/peterryngaert Examen 1*I/Initiator (Module 1) Themaduik Commissie Biologie Zoet water, toch geen woestijn? Locatie: Put van Ekeren - 10.00 u Tiny Heremans - 016 22 56 98 [email protected] Zeelandflitsen 2009 Inschrijvingen: Café Oktopussy te Wemeldinge, tussen 8.30 en 10.30 u Inleveren beelden en films: ten laatste om 17.30 u Info: www.onderwaterfotografie.be Briefings & Reddingstechniek Doelgroep: kandidaten 2*I (en 3*I) Organisatie: LIMOS Locatie: la Plate Taille - 09.30 u Adres: Centre d’Accueil de la Plate Taille 6440 Boussu-lez-Walcourt – Hainaut Info: Philippe Mertens [email protected] G-watersportdag Locatie: aan de Paalse Plas + zwembad Beringen (duikinitiatie) 10.00u.-16.00u Doelgroep: personen met een handicap Info: [email protected] [email protected] - 011 23 72 60 30e Noordzeechallenge Reddingsstation van Cadzand - 9.00 u NSSA - Maurice Hinsenkamp +31 117 39 24 19 Herexamen 1*I/Initiator (Module 1) Proclamatie Zeelandflitsen 2009 Prijsuitreiking en projecteren van de beelden Info: www.onderwaterfotografie.be

Juli 2009 11 Aloha 2009 Zilvermeer Mol - 16.30 u Atlantis Duikcentrum, Zilvermeerlaan 10, Mol Programma: www.atlantis-vzw.be [email protected] 12 juli - 9 september Hugycup Locatie: Lembeh strait, Indonesië Info: www.hugycup.com

Augustus 2009 02 10e Themafototduikdag Onderwerp: breedhoek met model Iedereen is welkom. Buddy zelf voorzien. Na de duik BBQ. Eten en drinken zelf voorzien. Deze duikdag en het gebruik van het vuur is volledig gratis. Locatie: Bergse diepsluis - 11.30 u 07 Evaluatie foto’s 10e Themafototduikdag Aansluitend een special act Locatie: Fotoclub CREA in Fort II, Wommelgem - 20.00 u 08 - 15 NELOS-sportkamp Info: www.vinzwemmen.be

82


September 2009 05 Herexamen Duiker-Hulpverlener Locatie: Duikershuis NELOS

05 Derde Wet Wheels-Duikdag Locatie: Zilvermeer Mol Info: www.wet-wheels.be/WW-duikdag Eric Reekmans - 0496 82 92 12 [email protected]

13 Themaduik Commissie Biologie Onderwerp: mosdiertjes Locatie: Klein Stelle - Wemeldinge - 11.00 u Tiny Heremans - 016 22 56 98 [email protected]

13 35e Internationale doortocht Albertkanaal Afstand 4 km en 1 km Info: www.vinzwemmen.be

14 Limiet inschrijving 1*I/Initiator (Module 2) 17 Werkgroep OW video Locatie: Sint-Anna Kring, Roklijf 4, 9300 Aalst [email protected]

27 Zoetwaterflitsen Barrage de l’eau d’heure Inschrijvingen tussen 8.30 u en 10.30 u Sluiting wedstrijd 17.30 u Info en wedstrijdreglement: www.onderwaterfotografie.be

27 NELOS-Jeugdduikdag 2009 Onderwerp: Zoetwater leven Locatie: Put van Muisbroek - Ekeren - 10.00 u Grade Peter - 0475 32 07 87 [email protected]

Oktober 2009 01 Cursus OW-fotograaf Niveau 1 Roeselare - 19.30 u Info: http://users.telenet.be/peterryngaert

04 7e beker van het Zilvermeer Afstand: 4 km en 1 km Info: www.vinzwemmen.be

10 11e Thema fototduikdag Onderwerp: macro Iedereen is welkom. Deze duikdag is volledig gratis. Buddy zelf voorzien. Locatie: Sas van Goes - 12.30 u

11 AV College 3*I (gewijzigde datum) Locatie: Duikershuis - 9.00 u

11 Pre-Zeestage (gewijzigde datum) Locatie: Duikershuis

17 Proclamatie Zoetwaterflitsen

Locatie: Sint-Anna Kring, Roklijf 4, 9300 Aalst [email protected] Locatie: Duikershuis NELOS 28 Voordracht Commissie Biologie Onderwerp: Het onderwaterleven anders bekeken Gastspreker: Steven Weinberg Locatie: Antwerpen - 20.00 u Tiny Heremans - 016 22 56 98 [email protected] 29 Examen 1*I/Initiator (Module 2)

December 2009 05 LIMOS-bal Zaal Miloheem, Milostraat 13, 2400 Mol

10 Herexamen 1*I/Initiator (Module 2) Locatie: Duikershuis

10 Post-Zeestage Locatie: Duikershuis

15 Vergadering afspraken M3-M4: 1*I/ Initiator Locatie: Duikershuis

27 30e Noordzee Kerstzwemtocht Reddingsstation van Cadzand - 10.00 u NSSA - Maurice Hinsenkamp +31 117 39 24 19

Januari 2010 8-10 Aqua 2010 Locatie: Nekkerhallen, Nekkerspoel Borcht, Mechelen www.nekkerhal.be 23-31 41e Boot Düsseldorf Locatie: Messeplatz, Düsseldorf www.boot.de

Februari 2010 05-07 Duikvaker 2010 Voordorphal (Veemarktcomplex), Sarteweg 1, Utrecht, Nederland www.duikvaker.nl 06-14 Belgian Boat Show 2010 Flanders Expo, Gent www.belgianboatshow.be

Projectieavond en proclamatie Plaats en uur wordt later meegedeeld

17 - 18 Specialisatieopleiding jeugdduiken locatie: Bloso-centrum Hofstade Info bij Hannelore Sprengers [email protected]

23 Evaluatie foto’s 11e Thema fototduikdag Aansluitend een special act Locatie: Fotoclub CREA in Fort II, Wommelgem - 20.00 u

25 Zeestage van 25/10 t.e.m. 29/10 Locatie: St.-Raphaël

November 2009 14 WEVOS-bal 23 Limiet inschrijving examen 3*I 19 Werkgroep OW video

Opleiding nitrox, extended range & trimix:

www.wiki.nelos.be (bij menu Duiktechnieken)

Let wel: Controleer even of het evenement inderdaad wel doorgaat. De zetduivel speelt ons meer dan eens parten! En verder? Weet je van interessante evenementen of organiseer je zelf een activiteit die in onze Lopende Agenda kan opgenomen worden, plaats de gegevens dan in de Lopende Agenda op de NELOSWiki of bezorg ze aan: Ivo MADDER De Bisthovenlei 46 - 2100 Deurne Tel. 03 290 54 06 - [email protected]

next generation ... Sinds de introductie van de eerste Green Force Tristar LED-lampkop in 2002 heeft de LED-technologie een enorme evolutie doorgemaakt en hoeven LED-duiklampen in geen enkel opzicht nog onder te doen voor duiklampen met ‘traditionele’ lichtbronnen. Momenteel telt het Green Force gamma 5 verschillende LED-lampkoppen met een lichtopbrengst die oploopt tot maar liefst 1.980 Lumen (Nonastar P4 D). Naast een ongeziene autonomie en lichtopbrengst bieden de Green Force LED-lampkoppen ook nog eens de zekerheid van een uitstekend batterijmanagement, een oververhittingsbeveiliging en een ‘bring me home’ modus. De modellen met ‘D’ indicatie zijn bovendien uitgerust met een dimmer, een strobe- en een SOS-modus.

Green Force PWM-module met microprocessor.

Alle Green Force LED-lampkoppen zijn uitgerust met een constante stroomregelaar met PWM-modulator. Deze PWM-module (Puls Width Modulation) wordt gestuurd door een microprocessor die:

LIGHT

DIM 66%

DIM 33%

STROBE T.O.S.

Tri

pl eO

SOS

lin g



-Ring Se

a

T.O.S. SO S r

ob

pl eO

Tri

St

www.green-force©.com

e

g



lin



zorgt voor een goed batterijmanagement en diepontlading voorkomt; de LED’s op hun maximum vermogen aanstuurt, zonder overbelasting; de lampkop beschermt tegen oververhitting; extra opties mogelijk maakt zoals dimmen, SOS, enz.

-Ring Se

a

T.O.S. SOS

pl eO

Tri

SOS

g



lin

picture: Sven Van Langenhove

LED

-Ring Se

a

Depth: 52 m Dive time: 17 mins Gas mix: Tx 19|50 Memories: treasured

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

SUUNTO HELO2 Exploring the S/S Helge wreck in the Baltic is not just a dive, it is a lesson in history. A 100 year-old, well preserved wreck protected by brackish water and lack of Teredo Navalis (Ship worm), this 200 ft partly wooden steamer is definitely worth facing the bitterly cold waters for. Suunto HelO2 opens up a gateway of diving opportunites. The first Suunto Trimix dive computer, its mixed gas and gauge operating modes make diving to greater depths more accessible than ever before. And the wide range of settings and features can be personalized to suit your diving needs. The personal freedom provided by Suunto HelO2 makes every dive, the dive of your life. For more, visit www.suunto.com Because life is not a spectator sport.

Eilandhoppen in Indonesië. Vernieuwde nitroxopleiding Duikbril met optische glazen. Examen DHV 2009

Recommend Documents