Effect van hitte op gezondheid
Dr. Maud Huynen 31 maart 2016
Overzicht • Extra sterfgevallen tijdens perioden van aanhoudende hitte • Ervaren gezondheidseffecten (zomer 2013, Limburg)
International Centre for Integrated assessment and Sustainable development
HITTESTRESS & STERFTE
International Centre for Integrated assessment and Sustainable development
HITTEGOLF 2003 IN NEDERLAND: STERFTE KNMI: Ten minste vijf dagen achtereen waarop de maximumtemperatuur 25 ºC of meer bedraagt (zomerse dagen); waarbij ten minste op drie dagen de maximumtemperatuur 30,0 ºC of meer bedraagt (tropische dagen).
1979-1997 6 officiële hittegolven 12,1% oversterfte circa 40 additionele sterfgevallen per dag Respiratoire en cardiovasculaire sterfte Ouderen (65+) Huynen et al 2001 International Centre for Integrated assessment and Sustainable development
HITTEGOLF 2003 IN NEDERLAND: STERFTE 2003 1400-2200 extra sterfgevallen in zomer 2003, waarvan circa 500 in eerste twee weken van Augustus 2006 Circa 1000 extra sterfgevallen in de maand juli 2010 Circa 500 extra sterfgevallen tussen 23 juni en 12 juli 2013 Circa 300 extra doden in de week van de hittegolf (eind juni, begin juli) Bron: CBS International Centre for Integrated assessment and Sustainable development
HITTEGOLF 2003 IN NEDERLAND: STERFTE
International Centre for Integrated assessment and Sustainable development
Garssen et al. 2005
DE HITTEGOLF VAN 2003 EXTRA STERFTE IN EUROPA •Portugal: 1316 •Italie (21 steden): 3134 •Engeland en Wales: 2139 •Zwitzerland: 975 •Spanje: 6595 •Frankrijk: 14720
International Centre for Integrated assessment and Sustainable development
Frankrijk/Parijs 2003 Ouderen meest kwetsbaar, maar ook oversterfte in de jongere leeftijdscategorieën. Geen ‘forward displacement of deaths’ (oogsteffect). Hoge niveaus luchtverontreiniging (ozon en PM). 142% oversterfte in Paris: waarschijnlijk gerelateerd aan hoger risico op sterfte in stedelijk gebied.
Nederland 2003 • • Ouderen meest kwetsbaar, maar ook oversterfte in de jongere leeftijdscategorieën. • • Oversterfte wordt slechts gedeeltelijk veroorzaakt door het oogsteffect. • • Circa 40% van de oversterfte mogelijk te wijten aan luchtverontreiniging (Fischer • et al). • Maximum temperatuur was in Nederland veel lager vergeleken met Frankrijk. In Nederland werden de hoogste temperaturen in het oosten International Centre for Integrated assessment and Sustainable development Bron: Eurosurveilance van het land gemeten.
HEAL survey -> hitte zomer 2013 Standing the heat during the 2013 heat waves in the Dutch province of Limburg? Self-reported health impacts and adaptive behavior among 588 adults •2013 summer with extreme hot weather, including two subsequent heat waves in Limburg •Twee hittegolven: July 21-17 and August 1-5 •The online questionnaire was conducted in September International Centre for Integrated assessment and Sustainable development
HITTEGOLF 2013 In het nieuws: Nederland heeft vrijdag de warmste 2 augustus ooit beleefd. De hoogstgemeten temperatuur kwam uit op 36,9 graden in Limburg (in Arcen) .
International Centre for Integrated assessment and Sustainable development
HEAL survey 588 deelnemers (FlyCatcher Panel; ISO certified) – – – –
Gender (307 males & 281 females) Age (443 aged 18-64 & 145 aged 65+) Suffering from chronic disease (N=280) Self reported health status (excellent, very good, good, moderate, bad) • Moderate-bad: N=117
International Centre for Integrated assessment and Sustainable development
HEAL survey The HEAL-questionnaire consists of several parts (with each several sub-questions), including: •Respondents’ experienced effects on wellbeing and health during heat wave days in 2013 (7 questions) •Adaptive measures taken by respondents on heat wave days in 2013 (2 questions) •Respondents’ view on the effect of climate change on future heat wave risk (2 questions) •Information (sources) and awareness about (the health effects of) heat waves days, and about possible adaptive measures (4 questions)
International Centre for Integrated assessment and Sustainable development
HEAL survey Ervaren hinder tijdens hitte-episoden
International Centre for Integrated assessment and Sustainable development
HEAL survey 2013:
ervaren klachten tijdens hittegolven Van welk van onderstaande klachten heeft u tijdens de recente hittegolven last gehad? •helemaal geen last •erg weinig of een beetje last •redelijk of flink wat last •veel of erg veel last [The majority of respondents attributed the onset or aggravation of their symptoms to the high temperatures] International Centre for Integrated assessment and Sustainable development
HEAL survey: % ervaren klachten
International Centre for Integrated assessment and Sustainable development
HEAL survey: % ervaren klachten
International Centre for Integrated assessment and Sustainable development
HEAL survey: % ervaren klachten
International Centre for Integrated assessment and Sustainable development
BEZORGHEID TOEKOMSTIGE HITTE • Bijna ¼ van de deelnemers waren enigzins/erg/heel erg bezorgd over de effecten van een toekomstige hittegolf op hun welzijn en gezondheid. • Subgoupen: – 65+ -> 1/3 van deelnemers – Chronisch zieken -> 1/3 van deelnemers – Matige tot slechte gezondheid: bijna 45% International Centre for Integrated assessment and Sustainable development
HEAL survey:
Maatregelen tijdens hitte episoden Welk van onderstaande maatregelen heeft u tijdens de hittegolven genomen? •Nooit •Zelden •Af en toe •Regelmatig •Vaak
International Centre for Integrated assessment and Sustainable development
HEAL survey:
Maatregelen tijdens hitte episoden Furthermore, respondents reported to take (frequent to very frequent) heat-protection measures, in particular: •drinking regularly (94%) •wearing appropriate clothing (93%) •opening windows at night (91%). Other measures included (frequent to very frequent) : •taking a cool shower/bath (58%) •staying inside (60%) •avoiding strenuous activity (65%) •using sun-blinds (78%), fans (49%) and air-conditioning (19%) The elderly were more likely to stay inside and avoid activity, whileCentre the younger participants more likely to use airInternational for Integrated assessmentwere and Sustainable development conditioning.
Hitteplan Circa ¾ can de deelnemers kende het hitteplan niet Echter, bijna 90% gaf aan (redelijk) goed geïnformeerd te zijn over de mogelijke maatregelen (heat-protection measures) •Met name via televisie en internet.
International Centre for Integrated assessment and Sustainable development
Perceptie effect maatregelen
Stel: een week boven de 30 graden, waarbij gedurende 3 dagen boven de 35 graden ‘Zonder extra maatregelen tegen de hitte, zal ik een verhoogd risico op gezondheidsklachten hebben’ Mee oneens/helemaal mee oneens •N=522: 27.2% •65+: 25.5% •Matige tot slechte gezondheid: 9,4%
International Centre for Integrated assessment and Sustainable development
Extra op kwetsbare groepen letten? Stel: een week boven de 30 graden, waarbij gedurende 3 dagen boven de 35 graden ‘Tijdens een dergelijke hittegolf extra op ouderen of zieken in mijn omgeving letten, verkleint bij hen het risico op gezondheidsklachten.’ •Mee eens/helemaal mee eens: 80.3% (N=522) Het kost erg veel tijd om tijdens een dergelijke hittegolf extra te letten op ouderen en zieken in mijn omgeving •Mee eens/helemaal mee eens: 19.4% (N=522)
International Centre for Integrated assessment and Sustainable development
KLIMAATVERANDERING Toekomstige hitte • More than two-thirds believed that it is (very) likely that heatwaves will become more frequent due to climate change • About 63% thought that more frequent/intense heatwaves will lead to health impacts within the population.
International Centre for Integrated assessment and Sustainable development
INTERACTIE MET LUCHTKWALITEIT
Bron: RIVM
International Centre for Integrated assessment and Sustainable development
Urban heat Island effect
International Centre for Integrated assessment and Sustainable development
FORWARD DISPLACEMENT OF DEATHS
oogsteffect International Centre for Integrated assessment and Sustainable development
Meer hittegolven? (IPCC 2007) Climate change is expected to affect the occurrence, intensity and duration of heat waves. Since 1950, the number of heat waves has increased and widespread increases have occurred in the numbers of warm nights. The European heat wave of 2003 is an example of the type of extreme heat event lasting from several days to over a week that is likely to become more common in a warmer future climate. The risk on a 2003 heat wave has doubled due to anthropogenic causes. International Centre for Integrated assessment and Sustainable development
KLIMAATADAPTATIE: HITTESTRESS EN ZOMERSMOG Wetgeving
Techniek
Voorlichting
Cultuur en gedrag Bouwrichtlijnen, Huisvesting, Waarschuwings- Kleding, siësta, verbeterde openbare systemen, voorkomen van toegang tot gebouwen, surveillance en uitdroging. medische zorg stadsplanning, monitoring, trainingCarpoolen. (incl. eerste hulp). airconditioning. van vrijwilligers en Emissiereductie, Verbeterd gezondheidszorg verkeersrestricopenbaar vervoer, medewerkers etc. ties,luchtkwalitechnologische Zie bijvoorbeeld teitseisen. innovaties om het Nationaal uitstoot (op Hitteplan. leefniveau) te Voorlichtingsverkleinen. campagnes, surveillance en monitoring, SMOG waarschuwing. International Centre for Integrated assessment and Sustainable development
CC and heat stress IPCC Fourth Assessment report (2007):
•
Climate change is expected to affect the occurrence, intensity and duration of heat waves (IPCC, 2007). • Since 1950, the number of heat waves has increased and widespread increases have occurred in the numbers of warm nights. • The European heat wave of 2003 is an example of the type of extreme heat event lasting from several days to over a week that is likely to become more common in a warmer future climate. • Health effects: mortality and morbidity • Additional pressure on health systems Why worry? • Effect on (labour) productivity • Increased energy use • Increased crime? • Etc. International Centre for Integrated assessment and Sustainable development
FUTURE TRENDS • • • •
URBANIZATION AGEING AIR POLLUTION CLIMATE CHANGE
Heat stress
Are we prepared? International Centre for Integrated assessment and Sustainable development
HEAL survey (2013) For example adaptation measures -> •to what degree respondents had implemented the specified adaptive measures during the heat episodes
International Centre for Integrated assessment and Sustainable development
TEMPERATUUR EN STERFTE koude-gerelateerde sterfte
hitte-gerelateerde sterfte
1.5
1.3
1.1
0.9
0.7 -20
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
25
30
Huynen et al 2001
Optimum = 16.5°C International Centre for Integrated assessment and Sustainable development Huynen et al 2001
1.5
cardiovascular mortality 1.3
1.1
3
respiratory mortality
2.5
0.9
2
1.5
0.7 -20
-15
-10
-5
0
1.55
10
15
20
25
65+ mortality
30
1.3 1 1.1
0.5 -20
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
0
5
25
30
0.9
0.7 -20
-15
-10
-5
10
15
20
25
30
International Centre for Integrated assessment and Sustainable development Huynen et al 2001
HEAL survey:
Maatregelen tijdens hitte episoden voldoende drinken matig of geen gebruik van alcohol dragen van dunne kleding een verkoelende douche of bad nemen zo veel mogelijk binnen blijven indien buiten, de schaduw opzoeken lichamelijke inspanning in de middag beperken (12-6 uur) gebruik van zonnewering gebruik van ventilatoren gebruik van airconditioning het opzoeken van ruimtes met airconditioning het openen van ramen en/of deuren op tijdstippen dat het International Centre for Integrated assessment and Sustainable development buiten koeler is