eerstegraads Docentenopleiding HGZO cohort 2012
1
eerstegraads Docentenopleiding HGZO De eerstegraads Docentopleiding HGZO is een tweejarige opleiding voor beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg en voor docenten in de sector hoger gezondheidszorgonderwijs (HGZO). Deze deeltijdopleiding wordt verzorgd door EXPOSZ in opdracht van het ministerie van VWS. Dit opleidings-, advies en onderzoekscentrum voor Sport en Zorg maakt deel uit van de Faculteit der Bewegingswetenschappen (FBW) aan de Vrije Universiteit (VU) te Amsterdam. Door de positie aan de VU kan de opleiding een brug slaan tussen wetenschappelijke ontwikkelingen enerzijds en toepassingen daarvan in het zorgonderwijs anderzijds. De eerstegraads Docentenopleiding HGZO leidt op een beroepsinhoudelijke expertdocent met coördinerende taken, die een brugfunctie vervult tussen de opleiding en de beroepspraktijk. Tijdens de opleiding is er speciale aandacht voor (individuele) beroepsverdieping. Het uitgangspunt voor deze beroepsverdieping is dat een docent pas een goede docent is als hij 1 zijn onderwijs kan afstemmen op ontwikkelingen binnen zijn vakgebied en de gezondheidszorg. De opleiding kenmerkt zich door heterogene groepen met docenten-in-opleiding (dio’s) vanuit verschillende beroepsgroepen in de zorg. De opleiding is zeer uitvoerig en compleet. Dankzij de intensieve en persoonlijke begeleiding zijn dio’s in staat het beste uit zichzelf te halen in hun ontwikkeling tot docent. De eerstegraads Docentenopleiding HGZO is ook toegankelijk voor dio’s die nog geen baan als docent hebben. Een grote meerderheid van hen verkrijgt tijdens of kort na het volgen van de opleiding een aanstelling als docent. Wat doet EXPOSZ nog meer? Naast de eerstegraads Docentenopleiding HGZO verzorgt het centrum de master Docent HGZO, de eenjarige docentenopleiding voor masterstudenten Bewegingswetenschappen, het tweedaags HGZO-congres en een postacademische opleiding tot praktijksportpsycholoog. Daarnaast wordt coaching van docenten en scholing op maat aangeboden. Ook kunt u bij het centrum terecht voor onderwijskundig advies en ondersteuning, bijvoorbeeld bij curriculumherziening. Met ingang van 1 oktober 2010 maakt het ITON (Instituut voor toegepaste Neurowetenschappen) deel uit van EXPOSZ. Wat is onze jaarlijkse instroom en uitstroom? De afgelopen jaren zijn gemiddeld 32 dio’s per jaar gestart, waarvan ruim 75% van de dio’s het diploma behaalt. Vanaf september 2011 biedt EXPOSZ twee verschillende curricula aan; de eerstegraads docentenopleiding HGZO en de master Docent HGZO 2. Waar gebruik wordt gemaakt van de mannelijke persoonsaanduiding is dit uitsluitend ter wille van taalkundig gemak gedaan. Gelieve voor de mannelijke vormen ook de vrouwelijke equivalenten erbij te betrekken. 2 Voor meer informatie over deze opleiding wordt u verwezen naar de “Brochure master Docent HGZO”. 1
2
eerstegraads Docentenopleiding HGZO cohort 2012
Bekwaamheid en bevoegdheid De eerstegraads Docentenopleiding HGZO leidt u op tot docent op eerstegraads niveau binnen het beroep waarvoor u opgeleid bent. Een verpleegkundige stroomt uit als docent aan de opleiding tot (specialistisch) verpleegkundige, een operatieassistent als docent aan de opleiding tot operatieassistent, een oefentherapeut Cesar als docent aan de opleiding tot oefentherapeut Cesar. De eerstegraads Docentopleiding HGZO is ook toegankelijk voor ervaren docenten. Zij kunnen in de opleiding hun docentcompetenties verder ontwikkelen. De eerstegraads Docentenopleiding HGZO geeft een diploma af waarin verklaard wordt dat de dio de opleiding met succes heeft afgerond. Wie bewaakt de inhoud en het niveau van de opleiding? De inhoud en het niveau van de eerstegraads Docentenopleiding HGZO worden bewaakt door een Begeleidingscommissie. Hiertoe stelt zij het competentieprofiel, de instroomeisen, de OER, de studiegids en het evaluatierapport vast. De samenstelling van de begeleidingscommissie is zo gekozen dat voor ieder opleidingsveld een deskundige zitting heeft. Daarnaast hebben vier medewerkers van de Vrije Universiteit zitting.
eerstegraads Docentenopleiding HGZO cohort 2012
3
Competenties De eerstegraads docent HGZO draagt zorg voor kwalitatief goed onderwijs aan een opleiding in de gezondheidszorg op hbo niveau, gelieerd aan een (academisch) ziekenhuis of een hbo-instelling. Hiervoor heeft de docent een scala aan competenties nodig. Immers, hij dient zowel onderwijs te ontwikkelen, uit te voeren en te evalueren als een bijdrage te leveren aan het goed laten functioneren van het totale onderwijsproces en de onderwijsorganisatie. De eerstegraads docent HGZO is een beroepsinhoudelijke expertdocent met coördinerende taken, die een brugfunctie vervult tussen de opleiding en de beroepspraktijk. Hij onderhoudt de contacten met de beroepspraktijk, zorgt voor onderwijs dat goed aansluit bij de praktijk en heeft oog voor vernieuwingen die gaande zijn in zowel zijn beroep in de zorg als in het onderwijs. Samen met collega’s levert hij een bijdrage aan de implementatie van deze vernieuwingen. Om bovenstaande taken goed te kunnen vervullen werkt de docent in opleiding (dio) gedurende zijn opleiding tot de eerstegraads docent HGZO aan de volgende competenties: Ontwerpen van onderwijs De docent ontwerpt beroepsinhoudelijk en onderwijskundig verantwoorde leersituaties en onderwijseenheden. Uitvoeren van onderwijs De docent kan een onderwijsleersituatie uitvoeren, waarbinnen het bij de student gewenste leerproces tot stand komt. Coachen van individuele studenten Een docent coacht de individuele student in zijn ontwikkeling tot een zelfstandig beroepsbeoefenaar. Dit doet hij binnen de afgesproken visie en kaders van de HGZO-opleiding. Toetsen van leerresultaten De docent levert een bijdrage aan de ontwikkeling en toepassing van assessment- en toetsinstrumenten. Functioneren in een onderwijsorganisatie De docent maakt deel uit van de onderwijsorganisatie en functioneert hierbinnen als professional bij het uitvoeren van zijn taken. Meewerken aan onderwijsinnovaties De docent levert een bijdrage aan onderwijsvernieuwingen, waarin hij onderwijskundige en beroepsinhoudelijke ontwikkelingen verwerkt. Professionaliseren van eigen handelen De docent ontwikkelt zich voortdurend in de verschillende competenties. Hij kan zijn groei aantonen met bewijsmateriaal en zijn ontwikkeling bespreekbaar maken, zowel digitaal als mondeling.
4
eerstegraads Docentenopleiding HGZO cohort 2012
Opbouw onderwijsprogramma Voor meer informatie over het profiel waartoe wordt opgeleid, de instroomeisen en de inhoud van de eerstegraads Docentenopleiding HGZO nodigen we u graag uit voor één van onze voorlichtingsbijeenkomsten. Het studieprogramma De eerstegraads Docentenopleiding HGZO heeft een omvang van 1680 uur, verdeeld over twee jaar. Elk jaar van 38 studieweken is opgedeeld in trimesters. Uitgaande van deze studieweken dient u gemiddeld 22 uur per week aan de opleiding te besteden. Binnen een trimester werkt u aan verschillende competenties. Hiervoor zijn leervragen geformuleerd, die veelal over meerdere trimesters doorlopen. Doorgaans bent u drie van de vier weken per maand één vaste dag per week op de VU om deel te nemen aan de onderwijsbijeenkomsten. In de periode 2012-2014 zijn deze gepland op de dinsdag. Op deze vaste onderwijsdag worden tussen 9.30 en 16.45 uur drie bijeenkomsten van twee uur geroosterd. Ongeveer 1 keer per maand is één van de bijeenkomsten is een professionaliseringsbijeenkomst. In deze bijeenkomsten leert u reflecteren, is er tijd voor intervisie en werkt u aan uw portfolio. Ook kunt u extra oefenen met lastige aspecten van het docentschap of ideeën uitwisselen met uw mededio’s. Daarnaast is er tijd voor individuele gesprekken met uw coach. De overige bijeenkomsten zijn onderwijsbijeenkomsten. In deze bijeenkomsten die een didactische of een vakdidactische inhoud kunnen hebben, bent u veelal zelf actief en in samenwerking met uw mededio’s bezig met het verwerven van de competenties. Naast de onderwijsdagen (6 uur per week) op de VU loopt u gemiddeld één dag (8 uur) per week stage op een onderwijsinstelling. Ook zult u door middel van IBV tijdens de opleiding de ontwikkelingen uit het eigen beroep moeten blijven volgen, zodat u uw onderwijs inhoudelijk up-todate kan houden. De gemiddelde studielast voor IBV is 1,5 uur per studieweek. Aan zelfstudie besteedt u ongeveer 6,5 uur per week. In zelfstudieweken (roostervrij) is dit zo’n 12,5 uur in de week. Toetsing Binnen competentiegericht onderwijs is het van belang dat toetsing gedurende de gehele opleiding plaatsvindt, zodat u continu feedback krijgt op uw ontwikkeling tot docent. U wordt beoordeeld in situaties die zoveel mogelijk beroepsgetrouw zijn. De toetsing vereist een geïntegreerde toepassing van kennis, vaardigheden en attitude. U wordt beoordeeld op basis van door u gemaakte opdrachten. Een deel van deze opdrachten wordt gebruikt om een bindende uitspraak te doen over uw voortgang. Naast deze opdrachten wordt gewerkt met oefenopdrachten. Deze zijn bedoeld als oefening of als middel om meer zelfinzicht te verkrijgen en worden niet gebruikt om een bindende uitspraak te doen over uw voortgang. Voor elke door ons geformuleerde op-
eerstegraads Docentenopleiding HGZO cohort 2012
5
dracht is het mogelijk een alternatieve opdracht te maken indien u dit wenst. Eerder Verworven Competenties Indien u al voor de eerstegraads Docentenopleiding HGZO relevante scholingen heeft gevolgd, en/of wanneer u relevante onderwijservaring heeft, kan het zijn dat u al enkele van de eerder genoemde zeven competenties heeft behaald of delen daarvan. Dit worden Eerder Verworven Competenties (EVC’s) genoemd. Het is mogelijk dat u vanwege uw EVC’s met een geringere studielast de opleiding kan afronden. Dio’s die in aanmerking komen voor een aangepast studietraject op basis van EVC’s hebben doorgaans al een tweedegraads docentenopleiding afgerond, zijn reeds enkele jaren in het onderwijs werkzaam of hebben al een academische masteropleiding afgerond. Indien u denkt EVC’s te bezitten, kunt u op het aanmeldingsformulier aangeven dat u deze wilt laten vaststellen. Tijdens het intakegesprek wordt bepaald of u voldoende ervaring heeft om aan het EVC-assessment deel te nemen. Indien dit het geval is, stelt u een zogenaamd EVCdocument op. Indien u opgaat voor een EVC voor de competentie Uitvoeren van onderwijs, zal tevens voor de start van de opleiding een door u verzorgde onderwijsbijeenkomst beoordeeld worden op onderwijskundige verantwoording en uitvoering. Op basis van het EVC-document en een mondelinge gesprek dat u voert met twee assessoren, zal vastgesteld worden welke EVC’s u bezit en via welk traject u de eerstegraads Docentenopleiding HGZO met minder studielast zou kunnen afronden. Dit EVCassessment kan uitsluitend voorafgaand aan de start van de opleiding plaatsvinden. De eerstegraads Docentenopleiding HGZO behoudt zich het recht voor om een aanvraag tot het beoordelen van EVC’s bij dio’s niet te honoreren indien de kandidaat naar inzicht van de opleiding niet genoeg relevante bewijslast kan tonen. Indien de EVC-kandidaat zijn inschrijving voor de eerstegraads Docentenopleiding HGZO intrekt nadat een door hem verzorgde les is beoordeeld, of nadat zijn EVC-document is beoordeeld, dan wordt € 150,- voor deze beoordelingen in rekening gebracht.
6
eerstegraads Docentenopleiding HGZO cohort 2012
Inschrijving en annulering Instroomeisen 3 U kunt worden toegelaten tot de eerstegraads Docentenopleiding HGZO indien u: − in het bezit bent van een diploma van een hbo-bacheloropleiding of een 4-jarige hbo-opleiding in de gezondheidszorg, of indien u een 3-jarige hbo-opleiding of een opleiding in de gezondheidszorg op hbo-niveau, die onder de verantwoordelijkheid van het ministerie van VWS valt, heeft afgerond. Hiernaast kunt u ook instromen indien u een inservice-opleiding verpleegkunde A, B of Z hebben afgerond, mits u tevens een door het CZO erkende verpleegkundige vervolgopleiding heeft afgerond. − relevante werkervaring heeft opgedaan die gelijk of gelijkwaardig is aan minimaal 2 jaar met een omvang van 0,8 fulltime-equivalent (fte). − voor minimaal de duur van de opleiding beschikt over een praktijkplaats voor minimaal 0,2 fte bij een hbo-bacheloropleiding of hboniveauopleiding op het eigen vakgebied. Indien u een betrekking als docent heeft binnen een hbo-opleiding voor minimaal 0,2 fte hebben, kunt u uw werkplek als praktijkplaats gebruiken. − de Nederlandse taal uitstekend beheerst in woord en geschrift en beschikt over basis computervaardigheden (Microsoft Word en Microsoft PowerPoint). Aanmelding U kunt zich het hele jaar door aanmelden door het bijgevoegde aanmeldingsformulier in te vullen en op te sturen voor 1 mei 2012. Vervolgens wordt u uitgenodigd voor een intakegesprek in mei. In dit gesprek komen onder meer uw motivatie voor de opleiding, uw werkervaring in de zorg, uw onderwijservaring, de studiebelasting en de eisen die gesteld worden aan de praktijkplaats in het HGZO aan de orde. Na de intakegesprekken wordt gestart met de plaatsing van nieuwe dio’s. Indien nodig, wordt loting uitgevoerd. Als uw aanmeldingsformulier te laat in ons bezit is, wordt u geplaatst op volgorde van aanmelding. Dit kan inhouden dat u op de reservelijst wordt geplaatst. Loting Voor cohort 2012 worden maximaal 18 dio’s geplaatst. Als meer dan 18 kandidaten zich aanmelden, is loting noodzakelijk. Wanneer het aantal beschikbare praktijkplaatsen voor een bepaalde categorie beroepsbeoefenaren kleiner is dan het aantal aanmeldingen vanuit die beroepsgroep, kan gewogen loting noodzakelijk zijn. Wanneer u al als docent werkzaam 3
Voor meer informatie over de instroomeisen wordt u verwezen naar het document “Instroomeisen eerstegraads Docentenopleiding HGZO cohort 2012”. De toelating van kandidaten die niet aan deze instroomeisen voldoen, zal door de Toelatingscommissie worden beoordeeld.
eerstegraads Docentenopleiding HGZO cohort 2012
7
bent binnen het HGZO wordt u met voorrang geplaatst, omdat u de praktijkopdrachten (grotendeels) kan uitvoeren binnen uw werksituatie. Als u als kandidaat-dio zelf een praktijkplaats verwerft, draagt u er zorg voor dat een HGZO-opleiding u een ‘geoormerkte’ plaats biedt. Deze opleiding dient de eerstegraads Docentenopleiding HGZO uiterlijk 1 mei 2012 te laten weten dat zij u een praktijkplaats biedt. Op basis daarvan wordt u met voorrang geplaatst. Dit biedt echter geen garantie om met de eerstegraads Docentenopleiding HGZO te kunnen beginnen. In bijzondere gevallen kan loting alsnog noodzakelijk zijn. In de lotingprocedure worden aan de kandidaten loten toegekend op basis van verstrekte gegevens op het aanmeldingsformulier. Er wordt geplaatst op basis van de volgende uitgangspunten: • uit iedere beroepsgroep kan minimaal één kandidaat deelnemen; • kandidaten die docent zijn op een HGZO-opleiding en kandidaat-dio’s met een ‘geoormerkte’ praktijkplaats, worden met voorrang geplaatst, mits andere uitgangspunten dit toestaan en er geen onbillijke situatie ontstaat; • het aantal opleidingsplaatsen voor initiële dio’s wordt mede bepaald door het aantal praktijkplaatsen op de opleidingsinstituten; • ook kandidaten zonder een baan in het HGZO dienen kans op plaatsing te hebben; • bij aanmelding krijgen kandidaten die eerder zijn uitgeloot meer kans in de lotingprocedure. Na loting blijkt welke kandidaten geplaatst zijn en welke kandidaten op de reservelijst staan. Kandidaten die uitgeloot zijn, krijgen in volgorde van trekking een plaats op een reservelijst. Plaatsing Uiterlijk half juni 2012 ontvangt u bericht of u al dan niet bent geplaatst. Indien u onverhoopt niet geplaatst wordt, komt u op de reservelijst. Indien een geplaatste kandidaat van deelname afziet, bestaat de mogelijkheid dat u wordt nageplaatst. U ontvangt dan zo spoedig mogelijk bericht. Financiële verplichtingen Voor het cursusjaar 2012-2013 betaalt u € 1700,- aan cursusgeld en € 300,- aan studiemateriaal (wijzigingen voorbehouden). U ontvangt hiervoor een machtiging voor automatische incasso. Op uw verzoek is gespreide betaling mogelijk. Dan dient de eerste termijn uiterlijk 1 september binnen te zijn. Houdt u naast het cursusgeld en de kosten voor het studiemateriaal rekening met reiskosten naar de VU en uw praktijkplaats en eventuele andere activiteiten. Annulering Annuleringen van plaatsing (al dan niet onder voorbehoud van praktijkplaats) dienen per aangetekend schrijven te gebeuren. Bij annulering na 8 weken voor aanvang van de opleiding is men 5% van de volledige opleidingskosten verschuldigd. Tot 2 weken voor aanvang van de opleiding
8
eerstegraads Docentenopleiding HGZO cohort 2012
50% van de volledige opleidingskosten, daarna blijven de volledige opleidingskosten verschuldigd. Bij tussentijds beëindigen van de opleiding vindt derhalve géén restitutie van opleidingskosten plaats. Alleen bij overlijden, ernstige, langdurige ziekte of ernstig ongeval worden in overleg met de opleidingsorganisatie de opleidingskosten van het niet genoten deel van de opleiding teruggestort.
eerstegraads Docentenopleiding HGZO cohort 2012
9
Acquireren van een praktijkplaats in het HGZO Als u geen aanstelling heeft als docent, dan heeft u een praktijkplaats nodig. De praktijkplaats biedt u de mogelijkheid om in een reële beroepssituatie te werken aan de zeven competenties en is dan ook essentieel om aan de eerstegraads Docentenopleiding HGZO te mogen starten. De laatste jaren organiseren steeds meer kandidaat-dio’s zelf een praktijkplaats. Dit is aan te bevelen, omdat het de kans op toelating vergroot. Ten behoeve van het acquireren van een praktijkplaats wordt daarom hieronder aangegeven welke eisen aan een praktijkinstelling gesteld worden en een overzicht geboden van de praktijkopdrachten. Eisen aan praktijkplaatsen 4 • Het is een hbo-bacheloropleiding of een CZO erkende hboniveauopleiding op uw eigen vakgebied. • Er is een praktijkbegeleider beschikbaar, die (bij voorkeur) in het bezit is van een didactische bevoegdheid. • U kunt er gemiddeld een dag in de week stage lopen. • U kunt verschillende activiteiten uitvoeren (zie hieronder), zodat aan alle competenties gewerkt kan worden. Als dio krijgt u een praktijkbegeleider en een back-up begeleider aangewezen op de praktijkplaats. Van de praktijkbegeleider wordt verwacht dat deze: • zorg draagt voor uw introductie op de praktijkplaats; • samen met u de uit te voeren praktijkopdrachten plant en hiervoor mogelijkheden creëert, waarbij u zelf het initiatief neemt; • door u te geven leersituaties voorbespreekt, bijwoont, nabespreekt en/of beoordeelt; • begeleidings- en evaluatiegesprekken met u voert (3 à 4 keer per jaar); • scorelijsten invult en producten beoordeelt; • deelneemt aan praktijkbegeleidersbijeenkomsten die 2x per jaar plaatsvinden. Vergoeding begeleidingsuren De begeleiding in het eerste jaar zal in totaal maximaal 30 uur in beslag nemen. De begeleidingsuren worden vergoed, volgens een normvergoeding van €43,- per begeleidingsuur (maximaal 30 uur). De begeleiding in het tweede jaar zal maximaal 20 uur in beslag nemen. De begeleidingsuren worden vergoed, volgens een normvergoeding van €43,- per begeleidingsuur (maximaal 20 uur). Deze begeleidingsuren worden door de eerstegraads Docentenopleiding HGZO vergoed aan de praktijkinstellingen. Deze regeling geldt alleen voor
4
Dit geldt ook voor de onderwijsinstellingen van dio’s met een aanstelling als docent in het HGZO.
10
eerstegraads Docentenopleiding HGZO cohort 2012
stagiaires en niet voor docenten die bij de betreffende instelling in dienst zijn. Overzicht praktijkopdrachten U zal gedurende de eerstegraads Docentenopleiding HGZO op de praktijkplaats meerdere praktijkopdrachten uitvoeren. Deels zullen de praktijkopdrachten door de eerstegraads Docentenopleiding HGZO zijn geformuleerd. Daarnaast zult u samen met uw praktijkbegeleider de overige praktijkopdrachten formuleren zodat deze zoveel mogelijk aansluiten op uw leerproces. Eerste studiejaar Tijdens het eerste studiejaar zal in de praktijkopdrachten de nadruk liggen op: • oriëntatie op de onderwijsinstelling en kennismaking • observeren van leersituaties • verzorgen van leersituaties • feedbackgegevens verzamelen over verzorgde leersituaties • lesbeoordeling door coach • samenwerken en managen van eigen taken in een onderwijsinstelling • monitoren van ontwikkelingen in zorg en onderwijs • ontwikkelen en afnemen van toetsen • enkele coachgesprekken voeren • signaleren en analyseren van knelpunt op organisatieniveau • uitvoeren taak waarin coördinerende vaardigheden gevraagd worden Tweede studiejaar Tijdens het tweede studiejaar zal in de praktijkopdrachten de nadruk liggen op: • ontwerpen en uitvoeren van leersituaties • ontwerpen van een module • begeleiden en beoordelen van (afstudeer)projecten • ontwikkelen en afnemen van praktijktoetsen • coachen van studenten • coördinerende taken • meewerken aan onderwijsinnovatie
eerstegraads Docentenopleiding HGZO cohort 2012
11
Nadere informatie Een nieuwe brochure en informatie over de voorlichtingsdagen kunt u aanvragen bij: Mw.dr. S. Colenbrander Tel.: (020) 5988600 E-mail:
[email protected] Fax: (020) 5988560 Voor inhoudelijke informatie kunt u ook contact opnemen met de coördinator van de Docentenopleiding HGZO: Mw.drs. J. Born Tel.: (020) 5988603 E-mail:
[email protected] Voor informatie over het acquireren van een praktijkplaats kunt u contact opnemen met de praktijkcoördinator: Mw. M. Herboldt- Soudant Tel.: (020) 5988605 E-mail:
[email protected] Voor actuele informatie: http://www.exposz.nl/zorg/docentenopleiding-hgzo Ons adres is: EXPOSZ Opleidings-, advies en onderzoekscentrum voor Sport en Zorg Faculteit der Bewegingswetenschappen Vrije Universiteit Van der Boechorststraat 9 1081 BT Amsterdam Voor de bereikbaarheid en parkeervoorzieningen verwijzen wij naar de website van de VU: www.vu.nl/contact.
© 2011 EXPOSZ opleiden in sport en zorg, FBW/VU Aan deze brochure kunnen geen rechten worden ontleend