Eerste termijn college van B&W Het college heeft met belangstelling kennis genomen van uw eerste termijn. Wij reageren graag in onze bijdrage op uw visies en standpunten. Ook gaan we tot slot in op de door u ingediende moties. Inleiding en financiën Het college heeft u een begroting aangeboden onder het motto “Mager maar Gezond”. De onderbouwing ervan wordt in de inleiding gegeven. De ontwikkelingen en onzekerheden in de vraag naar woningbouw en financieringsmogelijkheden van mensen (in de nabije en in de verre toekomst), beperken onze mogelijkheden. Het dwingt ons tot het drastisch heroverwegen van onze taken en werkzaamheden. De voorstellen die de basis vormen voor dit herstelplan zijn afgelopen voorjaar aan u voorgelegd in de kadernota. U heeft vervolgens kaders aangegeven voor verdere uitwerking. Voor u ligt nu een herstelplan. Met dit plan voldoen we in onze ogen nipt aan de criteria van de provincie wat betreft de algemene reserve. We denken dat het herstelplan er voor zorgt dat we weer kunnen spreken van gezonde financiën in onze gemeente. Een plan met maatregelen dat de onvermijdelijke pijn zo goed mogelijk opvangt en eerlijk verdeelt. Personeel Naast de loonsomstop heeft u bij de kadernota-behandeling aangegeven 200.000 euro extra te willen bezuinigen op de organisatiekosten. Om hieraan te voldoen bekijken wij alle (nieuw) mogelijke samenwerkingsverbanden zeer serieus. We staan dan ook positief tegenover de motie van de VVD om de mogelijkheden van een samenwerking op het gebied van de gemeentelijke belastingen te onderzoeken. Wij zien dit ook als uitvloeisel van de in juni dit jaar aangenomen motie over de organisatiekosten. De nu voorliggende motie is echter toegespitst op het team belastingen. We sturen u hierover zo spoedig mogelijk een eerste analyse. Op basis van een discussie hierover kunnen we een eventueel voorstel doen in de kadernota 2014-2017. Wel willen we aangeven dat uit de laatste organisatiebenchmark kwam dat dit deel van ons apparaat zeer bescheiden (3,8 fte) en efficiënt is. Daarmee denken we dat het bezuinigingspotentieel dat de VVD ongetwijfeld voor ogen heeft, niet als al te groot moet worden gezien. Bedrijfsvoering/automatisering De PvdA heeft in de schriftelijke vragen en in haar eerste termijn aangegeven dat de financiële vertaling van I&A-maatregelen niet onder deze begrotingspost verwerkt is. De reden hiervan is dat veel van de “baten” van I&A-investeringen terecht komen in hogere kwaliteit van werken en efficiëntere werkprocessen (minder uren voor dezelfde hoeveelheid werk of meer werk in dezelfde hoeveelheid uren). Deze komen dan terecht in bijvoorbeeld minder kosten van producten of (wanneer ingevuld door minder personeel) in de loonsomstop. Hierdoor zijn deze niet direct zichtbaar in de post I&A. De post I&A zelf loopt in het meerjarenperspectief terug met 200.000 euro structureel per jaar.
1
Programma 1 Bestuur en veiligheid Toekomstige dienstverlening vanuit loket Eerbeek Het college leest in de bijdrage van de PvdA dat het loket Eerbeek zou gaan sluiten. Met deze onwaarheid heeft zij afgelopen tijd vaak de samenleving én media gezocht. Daarbij niet meldend dat het loket Wegwijs blijft evenals het WMO-loket. Ons voorstel is om de (papieren) diensten van burgerzaken (denk aan paspoorten en identiteitskaarten) niet meer vanuit een tweede locatie te laten uitgeven. Steeds strengere veiligheidseisen, aan zowel personeel, locatie, transport van waardepapieren en niet als laatste beveiligingseisen aan telefoonlijnen maken de kosten van het uitgeven ervan op een nevenlocatie nog onevenredig hoger dan dat ze al zijn. Uw raad is vorig jaar ook al een keer aangegeven dat de kostprijs van een uitgegeven paspoort vanuit het loket in Eerbeek al bijna drie keer die van de prijs in Brummen is. Een paspoort blijft bovendien vanaf 2013 veel langer geldig. Dit college handelt overigens in lijn met het vorige college dat deze problemen ook al onderkende en dit ook voorstelde. Belangrijkste voor ons is dat voor een ieder die vanwege een medische oorzaak niet in staat is naar Brummen te komen er de mogelijkheid is en blijft om aan huis een paspoort te krijgen. Programma 2 Ruimtelijke Ontwikkeling Het jaar 2013 staat in het teken van uitwerken en invoeren van diverse projecten die dit jaar zijn gestart. Deze projecten staan in de begroting genoemd. Wat we voorstaan in ons collegeprogramma is dat we waar mogelijk de samenleving betrekken en medeverantwoordelijk maken bij zowel beleidsontwikkeling als uitvoering van beleid. Dit wordt bij de uitvoering van diverse projecten al volop toegepast. Toekomstvisie Naast alle reguliere RO taken zijn wij druk bezig met een beleidsontwikkeling die ons in de naaste toekomst gaat helpen om met minder geld meer samen te kunnen doen. Onze samenleving is zoals we allemaal weten en ervaren behoorlijk aan het veranderen. Als lokale overheid moeten we hier adequate antwoorden op kunnen geven en dus meeveranderen. Dit is één van de redenen om met de integrale Toekomstvisie aan de slag te gaan. Een visie die we, zoals u weet, samen met onze samenleving vorm geven. Dit college heeft de stellige overtuiging dat we met een essentiële ontwikkeling bezig zijn, afgestemd op ontwikkelingen in onze maatschappij (plaatselijk, provinciaal en landelijk). Daar kun je de ogen niet voor sluiten. We maken deze visie juist vanwege de actuele noden (PvdA) én omdat we anders met onze ambtelijke capaciteit om moeten gaan. Maar ook om duurzaamheid (een goede balans vinden tussen People, Planet en Profit) op te nemen in alle beleids- en programmavelden. Het onderscheid met de PvdA en CDA is wellicht dat we van mening verschillen dat hiervoor een andere vorm van kijken, denken en handelen nodig is dan dat we gewend zijn. Hierbij zijn creativiteit, waardevermeerdering, circulaire economie, delen van kennis en kunde en innovatie leidend. Onze eerdere uitnodiging aan de voltallige raad staat nog steeds. Doe mee en laten we samen antwoorden vinden op hoe onze lokale samenleving er in de toekomst uitziet. De thema’s worden nu uitgewerkt samen met denktank, een netwerk, lokale partners en andere belangstellenden en belanghebbenden. U kunt dus nog steeds actief meedoen! Het is een vergaande vorm van ‘burgerparticipatie’; zogenaamde co-creatie. Nieuw naar vorm en invloed. Deregulering Het college is volop bezig met een dereguleringsslag in bijvoorbeeld de APV of Ruimtelijke kwaliteit. Ook hiervoor geldt dat we meer verantwoordelijkheid bij de samenleving, minder bureaucratie, minder kosten en meer eenvoud voor de burger willen. De bestaande regelgeving wordt nu nog te veel als strak keurslijf of onneembare grens ervaren. Het wordt een uitdaging om een goede balans te vinden tussen wat wel kan met inachtneming van zo eenvoudig mogelijke wet- en regelgeving. Duurzaamheid De tussenstand van het uitvoeringsprogramma duurzame ontwikkeling is recent gepresenteerd. Hierin kunt u lezen dat duurzame ontwikkeling integraal wordt, en deels al is, opgenomen binnen alle beleidsen programmavelden (CDA). Of het nu gaat om energie, mobiliteit, groen, water, voedsel, gebouwen, samenleving, de interne organisatie, de interne werkprocessen, participatie met de samenleving, we streven er naar om bij alle beleid en uitvoering ‘de bril’ van duurzaamheid en participatie op te zetten. Wij zijn namelijk van mening dat duurzaamheid de ruggengraat is van alles. Het overstijgt daarmee ook het belangrijke energievraagstuk.
2
Grondzaken Bijna alle partijen roepen in hun beschouwingen op tot het benutten van de bouwgronden, niet om het minst om financieel de voorziening zo veel mogelijk te beperken. We begrijpen dat en doen het maximale wat we kunnen binnen het speelveld van gemeente, regio, provincie en uiteraard ook onze contractpartners. Dat hebben we u al vaker gemeld. We hebben met de marktpartijen inmiddels weer constructieve gesprekken waar het mes, dat wel degelijk op tafel heeft gelegen zoals u heeft gezien voorafgaand aan de kadernota, voorlopig van tafel is. Gespreksruimte die daarin genomen wordt, wordt goed afgestemd met de provincie en de regio, maar wordt ook met argusogen bekeken. De geluiden over de extra woningen in bijzondere complexen (die de PvdA meent te weten) zien wij graag verhelderd. Wij zijn bezig met inhoudelijke gesprekken. De uitkomsten ervan verwachten we eind van dit jaar. Deze worden zeker gespreksonderwerp bij provincie en regio. De provincie blijft benadrukken dat het niet gebruik maken van haar aanwijzingsbevoegdheid bij inbreidingsplannen (Koppelenburg/Engelenburgerlaan/Centrumplan) geheel afhankelijk is van het naar beneden bijregelen van onze harde plancapaciteit. Het niet naar beneden bijstellen van de harde plancapaciteit zet zo onze gehele gemeente op slot. Deze problematiek heeft, zoals u zult begrijpen, bij ons de hoogste prioriteit. Volkshuisvesting Een kleine rondgang langs de bouwplaatsen in de gemeente laat ons zien dat dit jaar slechts enkele woningen zijn opgeleverd. Deze week organiseren wij een lokale woningmarktconferentie als onderdeel van de Themabijeenkomst wonen, zorg en welzijn, waarbij alle creativiteit en ideeën samen komen. Hiervoor hebben we een inventarisatie gedaan van woonwensen van verkopers van woningen. In de onderhandeling met de marktpartijen in Brummen om te komen tot een aangepaste samenwerkingsovereenkomst (SOK) voor de Elzenbos wordt uiteraard ook gesproken over veranderde behoeften en aansluiting bij de markt (denk aan aantallen, types, duurzaamheid en betaalbaarheid). De prestatieovereenkomsten met de woningstichtingen zitten in de afrondende fase met daarin aandacht voor het gehele terrein van de volkshuisvesting. En dat is veel meer dan het bouwen van nieuwbouwwoningen. Het is voor de eerste keer dat dit, in een lastige marktsituatie, gaat lukken. Dit college ontwikkelt plannen, initiatieven en visie op de volkshuisvesting. Programma 4 Werk en inkomen Sociale zaken Het minimabeleid blijft onverkort overeind. De enige beperking zit in wettelijke beperkingen. De 30% mensen die in de WSW zitten, zoals de PvdA dat noemt, blijven in de WSW. Ze blijven hun werk houden, inderdaad in de toekomst meer naar ‘buiten’ via detacheringen. Maar voor veel mensen betekent dit ook waardering voor wat ze doen. De mogelijkheden die we zelf hebben om medewerkers van Delta bij onze gemeente aan het werk te krijgen benutten we maximaal. Met de PvdA delen we de zorg en we vinden het ook van belang dat alle Brummense WSW-ers werk hebben, houden of krijgen dat bij hun past. Mensen die thuis zitten, blijven daar zo kort mogelijk. Samen met hen wordt een geschikte werkplek gezocht. Deze mensen houden hun WSW dienstverband, Delta heeft naast het belang om haar mensen goed en belangrijk werk te bieden ook een bedrijfseconomisch belang om zo weinig mogelijk mensen thuis te laten zitten. Programma 5 Maatschappelijke ondersteuning Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) Op dit moment is in voorbereiding een nieuwe vierjarennota Wmo. Deze kadernota wordt behandeld en vastgesteld door uw raad. Na de vaststelling ervan werken wij deze uit in een nieuwe Wmo-verordening en bijhorende beleidsregels. Programma 6 Samenleving Bibliotheek Over de bibliotheek zijn in het forum door zowel insprekers als raadsleden veel opmerkingen gemaakt. De belangrijkste hebben te maken met een drietal zaken: de opvatting van het college over de toekomst van de bibliotheek, de omvang van bezuiniging die het college voorstelt en de noodzaak tot bestuurlijk overleg. In het bestuursakkoord is aangegeven dat de bibliotheek, met op dit moment twee vestigingen, uit moet groeien tot moderne informatiecentra. In de ogen van het college zijn dat centra waar drie pijlers van het bibliotheekwerk een vorm moeten vinden. De basis is de beschikbaarheid van het geschreven woord; mensen moeten boeken kunnen lenen die op verschillende plaatsen in de gemeente en mogelijk daarbuiten zijn af te halen. In de toekomst zal dit waar mogelijk elektronisch beschikbaar zijn. De tweede functie is de combinatie met onderwijs; kinderen in onze gemeente leren lezen. Zij worden gestimuleerd en verleid tot lezen en maken op hun school kennis met taal, cultuur en literatuur. De derde functie is ontmoeting en beleving, een plek waar mensen kunnen lezen en over literatuur kunnen discussiëren. 3
Maar waar ook plaats is voor debat en verdieping; een plek waar men cultuur en literatuur als het ware kan voelen en proeven. De boekensteun vervult daarin op dit moment al een prachtige rol. Onderwijs Tijdens de kadernotadiscussie heeft u als opdracht meegegeven met drie scholenclusters voortvarend verder te gaan. Inmiddels zijn de aanbestedingen van de twee Eerbeekse clusters en het cluster Elzenbos op de markt gezet. De selectiefase is gestart. Op 31 oktober krijgen we de aanmeldingen binnen. De belangstelling uit de markt geeft ons vertrouwen dat de gewenste kwaliteit wordt gehaald. Daarnaast wordt constructief overleg gevoerd met de Pancratiusschool en de Wilhelminaschool over hun beider toekomst zonder hun cluster. Muziek Het standpunt van de PvdA dat wij het muziekonderwijs doodknuffelen delen wij niet. Het geven van Algemene Muzikale Vorming is een taak van de scholen. Het aanbieden van verder muziekonderwijs ligt bij muziekscholen en/of muziekverenigingen. Wij hebben combinatiefunctionarissen die ingezet kunnen worden bij sport en cultuur. Ook de muziekverenigingen kunnen bij hen ondersteuning vragen. KIEMM is daarbij een uitstekend voorbeeld hoe dat kan werken. Ook andere muziekverenigingen in bijvoorbeeld Brummen en Hall bewandelen deze weg. Wij zijn samen met de muziekverenigingen en KIEMM in gesprek over de mogelijkheden die we kunnen benutten. We willen er op wijzen dat van de budgetten van de muziekverenigingen 10 tot 15 procent komt van de gemeentelijke bijdrage. Op die gemeentelijke bijdrage hebben we met ingang van dit jaar ongeveer 20 procent gekort. Dat is een korting die volgens ons alleszins redelijk is, want deze is door de verenigingen goed op te vangen. Het klopt dat wij voorstellen de muziekverenigingen het muziekonderwijs (mede) te laten uitvoeren. In tegenstelling tot het CDA hebben wij vertrouwen in de pedagogische kwaliteit van de docenten die dit gaan doen. Daarnaast zien wij in dit concept een prachtige mogelijkheid de muziekverenigingen als het ware ‘binnen de schoolmuren’ te krijgen. Sport Wij zijn het eens met de opmerking van de PvdA dat Rhienderoord in Brummen een voorziening is waar we blij mee moeten zijn. En dat geldt ook voor het uit vrijwilligers bestaande bestuur en de directie van Rhienderoord. De nettobijdrage die wij als gemeente betalen is, in verhouding tot andere zwembaden in de regio, erg laag (zie beantwoording schriftelijke vragen). Om dit nog verder naar beneden te brengen en ook de sportaccommodatie aantrekkelijker te maken, lopen er gespreken en doet het bestuur van Rhienderoord binnenkort voorstellen aan de gemeente. De gesprekken met Rhienderoord zijn onderdeel van de veel bredere opdracht om onderzoek te doen naar de mogelijkheid van verdergaande privatisering van gemeentelijke sportaccommodaties. In deze voorbereiding worden de maatschappelijke, juridische en financiële gevolgen hiervan goed in beeld gebracht (IPV). Wij verwachten dit in mei 2013 aan u voor te kunnen leggen. Culturele stichting De culturele stichting krijgt op termijn een korting te verwerken, maar tegelijkertijd laat ook deze stichting zien dat creativiteit, enthousiasme en inventiviteit tot mooie producties leidt. De culturele stichting bracht tijdens het forum naar voren dat de garantie voor grote uitgaven als QS-pop een belangrijk onderwerp zijn. In de afbouw van de subsidie wordt gekeken hoe de stichting in staat kan worden gesteld om in de toekomst financiële schommelingen op te vangen. Jongeren Wij zijn de afgelopen jaren zeer consequent geweest in het belijden van en handelen in de lijn van de aanpak van jeugdoverlast. Een aanpak die enerzijds bestaat uit het strikter handhaven van de openbare orde maar anderzijds uit het meerdere malen uitdagen van de politiek om ook goede voorzieningen voor de jeugd te realiseren. Tijdens het zeer gewaarde filmdebuut van de Eerbeekse jeugd in zaal Spoorzicht heeft burgemeester Joosten, op de vraag van die toen naast hem gezeten vader, “of de gemeente geld op de begroting heeft staan voor jongerenvoorzieningen”, terecht geantwoord dat er een voorziening is ter grootte van ongeveer 100.000 euro. Dit heeft u ook kunnen lezen in de jaarrekening 2011. De grootte van de reserves jeugd en speelwerktuigen bedroegen op 31 december 2011 respectievelijk 34.000 en 111.000 euro. Pas afgelopen september is die laatste als dekking van de tegenvallende grondexploitaties ingezet. Nu rest op verzoek van de raad de reserve jeugdvoorzieningen. Overigens heeft de burgemeester als eerste de aanbieders van het plan geïnformeerd toen zij hun plannen kwamen presenteren, dat de financiële positie van de gemeente aanzienlijk anders is dan een jaar daarvoor nog werd voorzien en dat financiering grotendeels van derden zal moeten komen. Hij bood hen daarbij zijn hulp aan, indien de jeugd dat wenst. 4
Op dit moment is een groep jongeren samen met de jongerenwerkers van SWB en onze ambtenaren bezig het initiatiefplan verder uit te werken. Dit moet resulteren in twee jongerenontmoetingsplekken en een voetbalvoorziening (Cruijffcourt) in Eerbeek. Programma 7 financiering Belastingen Het bestuursakkoord spreekt uit: ”Verhoging van de Onroerend zaakbelasting boven de inflatiecorrectie is alleen mogelijk als alle besparingsmogelijkheden zijn uitgeput”. Hoe pijnlijk deze verhoging wellicht ook is, het college denkt nu wel op dit punt te zijn beland. De suggestie van de VVD om dit later weer recht te trekken door lagere verhogingen dan de inflatie, is uiteraard geheel afhankelijk van de toekomstige financiële situatie. Deze zal zich, zoals het er nu naar uit ziet, buiten de horizon van deze begroting bevinden. Het CDA meldt een onjuistheid over de lokale belastingen die we graag recht zetten. De Lokale belastingen worden niet met 10 procent verhoogd. De opbrengst Ozb groeit met 5 procent naast de inflatiecorrectie. De totale lastendruk geeft aan dat de lasten voor onze burgers gemiddeld met 4,09% stijgen. Vanaf 2007 brengen wij de lasten voor onze burgers goed en consequent in beeld door middel van de “Brummense Lokale Lasten Monitor. Tot slot Het is aan de gemeenteraad van Brummen om de begroting vast te stellen. Ook, of juist, wanneer u het er op onderdelen niet mee eens bent, is het aan u om wijzigingsvoorstellen te doen en het debat daarover met elkaar aan te gaan. Wij hebben een vierjaren herstelplan neergelegd die voorvloeit uit de kaders die uw raad in juni heeft meegegeven. Het oordeel over dit herstelplan is nu aan u. Reactie van het college op de ingediende moties Motie 1 Korting op fractiebudget en scholingsbudget van de raad (IPV) Zoals in de begroting aangegeven is dit onderwerp volledig aan de gemeenteraad zelf. Motie 2 Verzelfstandiging sportaccommodaties (IPV) Nav eerdere oproepen op dit gebied (zoals de motie ook aangeeft) is het college al gestart met het onderzoeken van gevolgen van verzelfstandiging. Dit omvat ook de in deze motie genoemde deelaspecten. We zien deze motie als steun in de rug en raden deze motie aan. Motie 3 Uitbesteding inrichting en onderhoud gemeentelijke rotondes (IPV) Hoewel er veel rotondes binnen onze gemeente zijn, is er slechts één rotonde in gemeentelijk beheer (Zutphensestraat). Herijking van het toestaan van reclameuitingen in de openbare ruimte is onderdeel van de nieuw op te stellen APV. Hierbij wordt ook gedacht om als tegenprestatie van inrichting en beheer een bescheiden reclame-uiting toe te staan. We zien de motie in lijn met het te ontwikkelen beleid en raden deze motie aan. Motie 4 Korting op contributie en bijdragen (VVD / IPV) Wij zien deze motie als steun bij de gesprekken die we met collegae, waarmee we via een regeling of dienst verbonden zijn, hebben over het afbouwen van budgetten. Het sterkt ons in het beleid en we raden de motie aan. Motie 5 Subsidiebeleid (VVD / IPV) Ons subsidiebeleid voorziet in een evaluatie begin 2014. Dit kan dan meegenomen worden bij het opstellen van nieuw beleid. De motie geeft aan het wenselijk te vinden om een fundamentele discussie te voeren over het subsidiebeleid. De exacte aard en omvang is niet direct duidelijk. Wij stellen de opstellers voor om deze motie terug te trekken en bij behandeling van de evaluatie in verduidelijkte vorm opnieuw in te dienen. De fundamentele discussie kan dan plaatsvinden in de aanloop naar het opstellen van het nieuwe subsidiebeleid eind 2014. Motie 6 Samenwerken en uitvoering gemeentelijke belastingen (VVD) In deze eerste termijn hebben we aangegeven een eerste analyse aan u toe te sturen. Mocht er daarna behoefte zijn gaan wij ook een voorstel voorbereiden. We raden deze motie, met genoemde “getraptheid”, aan.
5
