Eerste Nederlandse Montessori School
school gids
Pe u t e r g r o e p
Inhoudsopgave
Voorwoord
5
Algemeen
6
Montessorionderwijs voor peuters
8
Dagelijkse gang van zaken
13
Praktische informatie
18
Financiële zaken
19
Voorwoord Beste ouders/ verzorgers, Onze peutergroep van de Eerste Nederlandse Montessori School is opgericht in 1985. In eerste instantie waren we een stichting, maar in 1993 zijn we helemaal geïntegreerd in de ENMS, de basisschool. Het is heel mooi om de doorlopende leerlijn te zien van “onze” peuters van de peutergroep tot en met groep acht. Op een natuurlijke en speelse manier leren de peuters de school kennen. Het zien van de enorme groei die de peuters maken in de anderhalf jaar die ze bij ons zijn, de prachtige locatie waar wij mogen verblijven, maakt de montessoripeutergroep zo speciaal. Wij geven u in dit informatieboekje graag een beeld van onze werkwijze. Als u, na het lezen van dit boekje nog vragen heeft, of persoonlijk kennis wilt maken bent u natuurlijk van harte welkom.
Hartelijke groeten van de peuterleidsters
Algemeen De peuter krijgt de gelegenheid zelf te bepalen met welk werkje hij/zij aan het werk gaat en mag dit ook in zijn/haar tempo afmaken. Bij het jonge kind is het leren kiezen van groot belang. Zij worden hierbij begeleid en in gestimuleerd. Doordat de kinderen in de groep met verschillende leeftijden bij elkaar zitten, leren ze om te gaan en rekening te houden met kinderen van verschillende leeftijden en met verschillende mogelijkheden. De oudere peuters kunnen soms de jongere peuters al een beetje helpen. Een ander heel belangrijke gedachte achter deze ‘samenwerking’ is het leren van elkaar.
Algemene doelstellingen Wij hebben ons ten doel gesteld de zelfstandigheid en ontwikkeling van de peuters te bevorderen in een goede sfeer en veilige omgeving. De peutergroep is een goede voorbereiding op de basisschool. Hiermee creëren wij een didactisch en pedagogisch doorlopende leerlijn vanaf 2,5 jaar. Het karakter van de peutergroep wordt bepaald door de opvoedkundige ideeën van Maria Montessori. De ontwikkeling van het kind vormt het uitgangspunt. Het is de taak van de opvoeders en leidsters om alle aspecten van de persoonlijke ontwikkeling van het kind te stimuleren. Het gaat niet alleen om het leren, maar ook om sociale omgang, emoties, creativiteit en expressie.
Bij het speciaal door Maria Montessori ontwikkelde materiaal worden de zelfwerkzaamheid en het nemen van initiatieven gestimuleerd.
Naast de eigen gymzaal beschikt de ENMS ook over een eigen mediatheek; een bibliotheek voor kinderen. Begeleid door een van de leidsters bezoeken de peuters regelmatig de mediatheek, alwaar zij boekjes voorgelezen krijgen of boekjes mogen lenen, waarin ze later in de peutergroep gaan lezen en/of uit gaan zingen.
De peuters gaan regelmatig gymmen in de gymzaal van de basisschool. Ook gaan zij naar de voorstellingen die gegeven worden door de groepen van de basisschool. Hierdoor wennen de peuters aan het veranderen van de omgeving en leren ze van het contact met grotere kinderen, e.d. Uw peuter leert de basisschool al kennen waardoor de overgang van peuterschool naar groep 1 makkelijker is.
In het montessorionderwijs wordt een aantal begrippen gebruikt die kenmerkend zijn voor de werkwijze. Onderstaand geven we een korte toelichting op deze montessoribegrippen.
Montessorionderwijs voor peuters Voorbereide omgeving Maria Montessori was zeer kritisch op de voorbereide omgeving. Dit wil zeggen dat zij de visie had dat kinderen de mogelijkheid moeten hebben zelf een werkje te kiezen en te pakken. De voorbereide omgeving heeft als doel kinderen onafhankelijk te maken van volwassenen en te helpen zelfstandig te worden. In onze peutergroep is daarom het meubilair laag. De kasten waar de werkmaterialen in gepresenteerd worden zijn overzichtelijk ingericht en makkelijk toegankelijk. Zo kan de peuter makkelijk zijn/haar werkje zelf kiezen en pakken.
Het jonge kind vraagt veel en wil onderzoeken. Dit kan in een voorbereide omgeving het best tot zijn recht komen. Een belangrijke taak van de leidster is het inrichten van zo`n voorbereide omgeving. De leidsters observeren en begeleiden de peuters en weten hoe ze het kind het beste kunnen helpen bij hun ontwikkeling. Om zich zelfstandig in hun omgeving te kunnen bewegen is het belangrijk dat alles is aangepast aan de kinderen. De leidsters zorgen ervoor dat er aantrekkelijk materiaal in de kasten staat, dat aansluit bij het ontwikkelingsniveau van de kinderen. Alle spel- en leermaterialen hebben een vaste plek, waardoor het allemaal heel overzichtelijk is voor de peuter. Het jonge kind heeft over het algemeen behoefte aan ordening, ook om de eigen gedachten
“op een rijtje te zetten”. De montessoripeutergroep is er dus organisatorisch en qua inrichting op gericht dat de peuter zelf werkjes kan en wil kiezen. De leidsters houden bij wat het kind graag doet en geven individuele lesjes met het materiaal, zodat het kind zelfstandig verder kan.
Gevoelige periode Ieder kind kent gevoelige perioden, waarin het extra ontvankelijk is voor bepaalde indrukken uit zijn/haar omgeving en makkelijk een vaardigheid leert. Heel duidelijk vinden we dit terug bij het leren van een taal: het kind kan er niet genoeg van krijgen de woordjes die het net geleerd heeft te herhalen. In het montessorionderwijs is het mogelijk de kinderen leerstof aan te bieden op het moment dat zij daar het meest aan toe zijn; zo worden de peuters individueel aangestuurd en gestimuleerd zichzelf optimaal te ontwikkelen.
Zelfstandigheid: ‘Leer mij het zelf te doen’ Volgens Maria Montessori is het de taak van de volwassene het kind te helpen zo zelfstandig mogelijk zijn/ haar leventje te leiden (leer het mij zelf te doen). De op de peuter aangepaste omgeving helpt hierin ook weer mee. En ook bij het zelf aan- en uittrekken van de jas, neus snuiten, naar het toilet gaan, werkjes opruimen, enz. wordt de zelfstandigheid van de peuter gestimuleerd en daarmee vergroot. Laat het kind zelf doen wat het zelf kan.
Zintuiglijke en cognitieve ontwikkeling De montessorimaterialen doen een beroep op alle zintuigen van het kind. Dit is van belang voor de verstandelijke ontwikkeling. Immers: kennis verkregen uit ervaringen die zijn opgedaan met de eigen zintuigen beklijven beter. Bijvoorbeeld de begrippen grootklein worden aan de hand van de roze toren duidelijk overgebracht; de peuters ervaren de toren zowel zichtbaar als tastbaar.
Taalontwikkeling Sociaal-emotionele ontwikkeling De taalontwikkeling, voor zowel Nederlands- als anderstalige kinderen, wordt gestimuleerd door verschillende spel-, vertel- en luistervormen. De kinderen nemen deel aan: - het kringgesprek - liedjes zingen - versjes opzeggen - taalspelletjes - vertellen bij een boek of een prent - het vrije spel, bijvoorbeeld in de poppenhoek - het samen spelen
Motoriek Voor de ontwikkeling van de fijne motoriek kunnen kinderen gebruik maken van allerlei werkjes en materialen die worden aangeboden: de schep- en schenkwerkjes, deksels op potjes doen, schroeven en moeren werkje, knippen, plakken, kleien, verven, tekenen, enz.
Wanneer kinderen goed met hun eigen emoties kunnen omgaan, kunnen ze ook beter de gevoelens van anderen begrijpen. Ze zullen beter in staat zijn om bijvoorbeeld verdriet, agressie, tegenslag, teleurstelling, maar ook blijdschap, vreugde, opgewondenheid, nervositeit en uitgelatenheid vorm te geven. Leren samen spelen en samen delen is ook belangrijk en daarnaast willen we ook niet voorbij gaan aan de behoefte van kinderen om soms alleen te willen spelen of te werken. Deze ruimte wordt geboden en soms ook gestimuleerd om kinderen het plezier van het op jezelf kunnen zijn te laten ervaren. Kinderen moeten de gelegenheid krijgen om assertief te zijn; uiteraard in de veilige omgeving waar de leidsters het proces professioneel begeleiden.
Voor de ontwikkeling van de grove motoriek zijn er mogelijkheden in zowel geleide activiteiten, als in het vrije spel: bewegingsspelletjes, gymmen, dansen, fietsen, klimmen, steppen, glijden, enz.
11
Waarden en normen De Eerste Nederlandse Montessorischool wil op een actieve en positieve wijze een bijdrage leveren aan een samenleving waarin mensen verantwoordelijkheid nemen voor zichzelf, voor elkaar en voor de omgeving. In de peutergroep wordt dan ook iedereen in zijn waarde gelaten. Verschillen in aanleg en tempo worden niet genegeerd, maar gerespecteerd. In een montessorigroep krijgt een kind een aantal vrijheden binnen de grenzen van wat sociaal aanvaardbaar is. De vrijheid van de één mag nooit ten koste gaan van de ander.
Waarden en normen worden door de leidsters voorgeleefd en op kindniveau verbaal bevestigd. De drie basiswaarden voor de peutergroep zijn:
* jezelf respecteren: De eigenwaarde stimuleren wij door naar het kind te luisteren en het serieus te nemen. In de kring laten we kinderen vaak zelf wat vertellen.
* elkaar respecteren: Wachten op je beurt, luisteren naar elkaar, medeleven en zorg hebben voor elkaar, niets afpakken maar erom vragen, groeten bij binnenkomst en vertrek, bij hoesten hand voor je mond, zijn allemaal voorbeelden die we belangrijk vinden in de omgang met elkaar en die de leidsters op een speelse manier en door zogenaamde wellevendheidlesjes de kinderen bijbrengen.
* materiaal en omgeving respecteren:
Dagelijkse gang van zaken Wij vinden goed contact tussen ouders en leidsters erg belangrijk. Wij hebben bewust gekozen voor een variabele inlooptijd (tussen 8.30 uur en 8.40 uur), zodat u nog even mee naar binnen kunt om een spelletje met uw kind te doen en/of een praatje met de leidster te maken. In de periode dat uw kind in de peutergroep zit wordt u 2 keer door de leidster uitgenodigd voor een gesprekje over de ontwikkeling van uw kind. Het eerste gesprek vindt plaats rond de derde verjaardag van uw kind, het tweede gesprek wordt gevoerd vlak voordat uw kind naar de basisschool gaat. Als u naast deze twee geplande gesprekken over de voortgang van uw kind met ons van gedachte wilt wisselen, dan kunt u uiteraard te allen tijde een afspraak met ons maken. In de loop van het jaar worden er thema of ouderavonden georganiseerd bijvoorbeeld over het montessorimateriaal. U ontvangt hiervoor tijdig een uitnodiging. Vijf keer per jaar ontvangt u de peuterschoolkrant. Hierin maken we melding van vieringen, vakanties, enz. De website (www.enms.nl) is een steeds belangrijker wordende informatiebron. Het is fijn als u deze met regelmaat bezoekt en zo op de hoogte blijft van de ontwikkelingen op de ENMS. Op de site is algemene informatie over montessorionderwijs te lezen en ook specifieke informatie met betrekking tot de peutergroep; zie hiervoor de LINK PEUTERGROEP.
Zorgzaam omgaan met montessorimaterialen en speelgoed, opruimen, schoonmaken, jas aan de kapstok, kleding beschermen met een (verf)schort.
12
13
Groepen en dagindeling
Vrije werkperiode:
Er zijn 3 peutergroepen met 15 peuters in de leeftijd van 2,5 tot 4 jaar:
Na het vaste moment van de dag beginnen met elkaar in de kring, kunnen de peuters kiezen wat ze willen doen. Ze kunnen een puzzel, spelletje of montessoriwerkje uit de kasten kiezen. Ook kan het kind materiaal uit de knutselkast kiezen: kleien, tekenen, knippen, plakken, vormen tekenen, enz. of verven bij het verfbord. In de boekenhoek kan worden gelezen (of plaatjes worden bekeken). Op het krijtbord mogen ze krijten of het bord schoonmaken. Er kan gespeeld worden in de fantasiehoek, waar de peuters tijdens het vrije spel samen kunnen spelen en hun fantasie kunnen uitleven. Ook het klimrek of de glijbaan en de zand- of watertafel worden regelmatig aangeboden.
-Maandag/donderdaggroep van 8.30 tot 11.30 uur. -Dinsdag/vrijdaggroep van 8.30 tot 11.30. -Woensdaggroep van 8.30 tot 12.00 uur is speciaal voor de driejarigen. Elke groep wordt geleid door 2 vaste, gekwalificeerde leidsters met het montessoricertificaat voor het jonge kind en wij voldoen aan de eisen van kwaliteitsniveau 3 (hoogste niveau), opgesteld door de inspectie kinderopvang Den Haag (spelen, ontmoeten, ontwikkelen, signaleren en ondersteunen).
Binnenkomst: De peuter komt tussen 8.30 en 8.40 uur met de ouder(s) of begeleider binnen, hangt zijn/haar jas op en zet zijn/haar tas onder de kapstok. De leidsters verwelkomen het kind en begroeten het door een hand te geven en goedemorgen te zeggen. Dit moment biedt gelegenheid om samen met de ouder of verzorger een werkje of spelletje te doen of een boekje te lezen. Om 8.40 uur zingen de leidsters een liedje en nemen de peuters afscheid van hun ouders. We starten altijd in de kring, de kinderen pakken zelf een stoel of krukje en gaan in de kring zitten. In de kring kijken we altijd welke kinderen er zijn en kunnen de kinderen hun verhaal kwijt. Zo leren kinderen iets te vertellen in een groep en naar elkaar te luisteren. Soms zingen we een liedje of geven een lesje over montessorimateriaal om de peuters te laten zien wat ze met het materiaal kunnen doen en om hun nieuwsgierigheid te prikkelen.
14
Tijdens de vrije werkperiode wordt de zelfstandigheid gestimuleerd. Eén van de twee leidsters staat in de knutselruimte en één in de algemene ruimte om de peuters, indien nodig, te helpen of om een lesje te geven. Tot ongeveer 10.30 uur mogen de peuters vrij werken en spelen. Daarna ruimen we gezamenlijk op, gaan de peuters plassen en hun handen wassen. Voor de zelfredzaamheid is het prettig voor de kinderen als ze makkelijk zittende kleding dragen, die ze zelf aan en uit kunnen doen. Ook de kinderen die nog niet zindelijk zijn nemen we toch altijd even mee bij de plasronde.
15
Dan is het tijd om iets te eten. We gaan met elkaar aan tafel voor de fruit en drinkpauze. Voordat we beginnen met fruit eten, zingen we eerst een liedje. Na het fruit eten en het drinken zingen we vaak nog even, doen we een kring- of dansspelletje of lezen we een verhaal voor. Daarna trekken de peuters hun jas aan en gaan ze buiten spelen, altijd onder begeleiding van een leidster.
Gymnastiek Met de peuters gaan we regelmatig naar de gymzaal van de basisschool. We doen daar bewegingsspelletjes op het niveau van de peuters. De peuters hebben hiervoor gymnastiekschoenen nodig. In verband met de zelfstandigheid van de peuters vragen wij u gymschoenen aan te schaffen die ze gemakkelijk zelf aan en uit kunnen doen. Het is handig als de schoenen, voorzien van naam, op school blijven.
Schooltuin De peutergroep heeft op de speelplaats een stukje grond, waar de peuters kunnen tuinieren. Hierin worden zaden en bloembollen gepoot. De tuin wordt door de peuters in het voorjaar en in de zomer goed onderhouden. In het najaar gaan we oogsten en stoppen de peuters nieuwe voorjaarsbolletjes in de grond.
Buiten kunnen de kinderen fietsen, rennen, in de zandbak spelen, in het huisje spelen, enz. Als het heel hard regent of heel koud is blijven we binnen. Om 11.30 uur (woensdag om 12.00 uur) gaan de peuters weer naar huis. Knutselwerkjes die mee naar huis mogen, liggen altijd op de grote tafel in de knutselruimte, met de naam van het kind erop. De kinderen geven de leidsters weer een hand ter afsluiting van de dag. Op deze manier neemt uw peuter afscheid van ons en dragen wij de verantwoordelijkheid weer over aan de ouder/ verzorger. De vaste indeling geeft de kinderen structuur, houvast en veiligheid en voldoet zo aan de behoefte aan regelmaat en herkenning.
16
17
Praktische informatie Wat neemt de peuter mee naar school:
Klachtenregeling
Aanmelding
Opzeggingen
Eenmalig een pasfoto voor de tijdlijn
1. Ouders die niet tevreden zijn over de algemene gang van zaken op de peutergroep, dan wel over het functioneren van een leidster, kunnen zich schriftelijk wenden tot de leidster van de desbetreffende groep. Deze probeert in één of zonodig meerdere gesprekken met de ouders en/of de betreffende medewerker tot een vergelijk te komen .
Kinderen kunnen worden ingeschreven voor een plaats op de peutergroep door een ingevuld inschrijfformulier bij de leidster in te leveren, te mailen of op te sturen naar de ENMS. Eenmalige inschrijfkosten: € 5, - te voldoen direct bij / na inlevering van het inschrijfformulier. Als uw kind ongeveer 2 jaar is ontvangt u een bericht of uw kind is geplaatst in de peutergroep. Kinderen die al ingeschreven zijn op de basisschool van de ENMS hebben voorrang op een plaats bij de peutergroep zo ook broertjes/zusjes van kinderen in groep 1 t/m 8. Voor wat betreft de woensdaggroep (alleen drie jarigen) hoort u van de leidster wanneer er plaats is voor uw kind in deze groep. Indien uw peuter geplaatst is, is hij of zij niet automatisch op de basisschool aangemeld. Dit moet u apart doen. Inschrijfformulieren zijn verkrijgbaar bij de peutergroep. Kinderen die doorstromen vanuit de peutergroep en tijdig zijn ingeschreven, krijgen voorrang bij de plaatsing op de basisschool.
Als uw kind de peutergroep tussentijds verlaat, dient u tenminste één kalendermaand voor de vertrekdatum schriftelijk bij de leidster op te zeggen. Als u hiermee te laat bent, dient u nog een maand ouderbijdrage te betalen.
Bij elke bezoek een tas met: - beker met deksel, gevuld met drinken - fruit, schoongemaakt En: - gymschoenen
Mededelingen Bijzondere mededelingen, zoals bijvoorbeeld medicijngebruik en/ of allergieën, willen wij graag schriftelijk ontvangen. U kunt dit aan de leidster geven. Op het inschrijfformulier kunt u uw mobiele telefoonnummers vermelden. Indien uw peuter door iemand anders dan uzelf wordt opgehaald, dient u dit ook aan de desbetreffende leidster door te geven. Heel belangrijk hierbij is ook dat uw peuter op de hoogte is door wie hij of zij gehaald wordt.
18
2. Wanneer in bovengenoemd contact het verschil van mening niet tot wederzijdse tevredenheid wordt opgelost, treedt de situatie van lid 3 in. 3. Wanneer het functioneren van een leidster onderwerp van kritiek is, wenden de ouders zich tot het bestuur en/of directie met een schriftelijk geformuleerde klacht. Het bestuur tracht in een gesprek met de ouders en/of de leidster tot een vergelijk te komen. 4. Van de onder 1 en 3 bedoelde gesprekken wordt een schriftelijk verslag gemaakt.
Financiële zaken De peutergroep wordt volledig gefinancierd uit de ouderbijdragen. De school ontvangt geen overheidsbijdrage voor de peutergroep. Betaling van de ouderbijdrage geschiedt door middel van overschrijving op de daarvoor bestemde girorekening van de school, u krijgt van ons een rekening 1 keer per kwartaal. De tarieven van de ouderbijdrage kunt u vinden op onze website www.enms.nl LINK PEUTERGROEP.
Vormgeving en dtp van deze brochure : Beatrice Schenk
[email protected]
19
Montessori peutergroep Laan van Poot 351 2566 DA Den Haag 070-3231311 E-mailadres:
[email protected]
Eerste Nederlandse Montessori School Laan van Poot 353 2566 DA Den Haag 070-3231311 www.enms.nl
‘Leer mij het zelf te doen’
