Eenjarige postdoctorale ambtsopleiding tot boeddhistisch chaplain
Invulling ambtsopleiding: Het eerste half jaar van de ambtsopleiding bestaat uit theoretische en praktische vakken. De tweede helft is gecentreerd rondom een stage die wordt afgerond met een stageverslag. De invulling van deze opleiding is als volgt: 1a Oriëntatie op de ambtspraktijk (6p) Een voorbereiding op de stage, inclusief zoeken naar een stageplek en stagebegeleider, waarbij verschillende aspecten van het boeddhistische ambt, en de uitoefening daarvan in organisaties, worden belicht. 1b Mindfulness (6p) Basistraining mindfulness (MBSR) en college over de boeddhistische wortels van mindfulness. 2a Ethische dilemma’s in de beroepspraktijk (6p) De boeddhistische visie(s) op ethische dilemma’s verbonden met het professionele werkveld. 2b Mindfulness toegepast in boeddhistisch Geestelijke Verzorging(6p) 3 Boeddhistische geestelijke begeleiding 1 (6p) Boeddhistische visies op het begeleiden van anderen op een geestelijk pad, en het bieden van ondersteuning bij ethische, religieuze en levensbeschouwelijke dilemma’s. 4a Stage: Boeddhistische geestelijke begeleiding 2 (6p) Het toepassen in de stagepraktijk van boeddhistische visies op het begeleiden van anderen op een geestelijk pad. 4b Leeronderzoek: Communitybuilding (6p) 5a Stage: Vieringen en rituelen (6p) Het leren organiseren van boeddhistische en interdenominatieve vieringen en rituelen in religieuze organisaties. 5b leeronderzoek: Communitybuilding vervolg (6p) 6 Eindseminar en stageverslag(6p)
1
In schema: Periode 1
Periode 2
Periode 3
Periode 4
Periode 5
1a. Oriëntatie op de ambtspraktijk (6)
2a. Ethische dilemma’s in de beroepspraktijk (6)
3.Boeddhistische geestelijke begeleiding 1 (6)
4a. Stage Boeddhistisch Geestelijke begeleiding 2 (6)
5a. Stage vieringen en rituelen (6)
1b.Mindfulness (6)
2b .Mindfulness toegepast in Boeddhistisch Geestelijke Verzorging (6)
4b. Leeronderzoek Community building, Boeddhistisch Geestelijke Verzorging in relatie tot leraar en sangha
5b. Leeronderzoek vervolg (6)
Periode 6
6a. Eindseminar en stageverslag (6)
-Lesdagen zijn op maandag en woensdag, telkens periodes van zes weken (behalve voor 1b) met erna twee weken verwerkingstijd, -Suggestie deeltijd: jaar 1 a modules, jaar 2 b modules, Hieronder volgt een uitgebreidere moduleomschrijving:
2
Titel: Oriëntatie op de ambtspraktijk Vakcode: 1a Periode: 1 Credits: 6.0 Voertaal: Nederlands Faculteit: Faculteit der Godgeleerdheid Docent: Stef Lauwers Lesmethode: hoor- werkcollege Doel vak De student: -reflecteert op de verschillende definities, vakinhouden, werkvelden, beroepscompetenties en rolmodellen van de boeddhistisch geestelijk verzorger/chaplain. -verwerft verdere kennis van en inzicht in zijn eigen competenties en leerdoelen. -de student kan eigen leerdoelen koppelen aan een stageplek en stagebegeleider. Inhoud vak Het startpunt van deze module is het stageverslag van de masteropleiding. Wat zijn de sterke kanten van de student en wat heeft hij nog te leren in zijn functioneren als boeddhistisch geestelijk verzorger/chaplain? Hierbij worden de verschillende definities van Boeddhistisch Geestelijke Verzorging (opnieuw) besproken en komen Nederlandse (Boeddhistisch Geestelijke Verzorging bij Justitie, VGVZ-competenties…) Amerikaanse en Britse curriculumbeschrijvingen aan bod. Ook wordt er geoefend met gesimuleerde praktijksituaties uit de verschillende werkvelden. Tenslotte wordt onderzocht welke stageplek het best aansluit bij de leerdoelen van de individuele student. Onderwijsvorm Hoor – en werkcollege Toetsvorm Tussentijdse opdrachten en eindverslag Voorlopige Literatuur Voorkennis van: -Fisher, Danny Benefit Beings, the Buddhist guide to professional Chaplaincy, Off the Cushion Books, 2013 -Giles, Cheryl en Miller, Willa (ed.) The Arts of Contemplative Care, Pioneering voices in Buddhist chaplaincy and pastoral work, Wisdom Publications, Boston, 2012 Onderdelen uit: -De Wit, Han F. Wijsheid in emotie, over de mandala van de vijf boeddha`s, Ten Have, Utrecht, 2013 3
-Halifax, Joan De laatste woorden van liefde, boeddhistische lessen over het leven en de dood, Asoka/Milinda, Rotterdam , 2014 -The middle way, Journal of the Buddhist Society, Buddhist Chaplaincy, Vol. 86, No. 4, Londen, February 2012 Digitale bestanden:
http://buddhistchaplains.org/cmsms/index.php?page=snapshots http://www.upaya.org/social-action/chaplaincy/graduates/
Aanbevolen voorkennis Masteropleiding spiritual care Overige informatie In het geval dat een student zijn masterstage nog niet heeft afgerond wordt verwacht dat hij bij aanvang van deze module een eigen sterkte/zwakte-analyse inbrengt.
4
Titel: Mindfulness Vakcode: 1b Periode: 1 Credits: 6 Voertaal: Nederlands Faculteit: Faculteit der Godgeleerdheid Docent: Alie Rozendal Lesmethode: hoorcollege en werkcollege Doel vak De student: -Heeft ervaring met mindfulnessoefeningen (MBSR) en kan deze in de praktijk toepassen. -Kan een observerende en niet-oordelende houding aannemen ten opzichte van gedachten, gevoelens en lichaamssensaties. -Heeft kennis van en inzicht in de boeddhistische psychologische context van de mindfulnesspraktijk en kan deze verbinden aan de eigen ervaringen met mindfulness. Inhoud vak Deze module bestaat uit een basistraining mindfulness (MBSR) en een aanvullend theoretisch deel over de boeddhistische wortels van mindfulness. De basistraining beslaat het merendeel van de module met acht wekelijkse bijeenkomsten van twee en een half uur. Hierbij wordt van de deelnemers verwacht dat zij dagelijks tijd besteden aan het doen van de huiswerkoefeningen. In de aanvullende hoorcolleges (drie kwartier) wordt mindfulness in een expliciet boeddhistische context geplaatst aan de hand van een vergelijking met de satipatthana- sutta. In het eindverslag integreert de student de praktijk met de theorie. Onderwijsvorm Mindfulnesstraining en hoorcollege Toetsvorm Verslag Voorlopige literatuur Analayo, B. Satipatthana. De directe weg naar bevrijding. Rotterdam, Asoka, 2012 Aanbevolen voorkennis Master spiritual care Overige informatie
5
Titel: Ethische dilemma's in de beroepspraktijk Vakcode: 2a Periode: 2 Credits: 6 Voertaal: Nederlands Faculteit: Faculteit der Godgeleerdheid Docent: Alie Rozendal Lesmethode: hoorcollege en werkcollege Doel vak De student: -Heeft kennis van en inzicht in ethische basisbegrippen en kan deze toepassen op een ethisch dilemma uit de beroepspraktijk. -Heeft kennis van en inzicht in boeddhistische leerstellingen, waarden, normen en deugden die als basis kunnen dienen voor boeddhistische ethische reflectie. Hierbij onderkent de student zowel gemeenschappelijke uitgangspunten als traditie-specifieke opvattingen. -Heeft kennis van en inzicht in boeddhistische visies op verscheidene specifieke ethische thema's. -Kan boeddhistische ethische visies, normen, waarden en deugden toepassen op ethische dilemma's uit de beroepspraktijk. -Kan op systematische en constructieve wijze een dialoog over een ethisch dilemma aangaan met beroepsgenoten en professionals uit het werkveld. De student toont hierbij zowel een open als kritische houding. -Kan de visies uit een moreel beraad analyseren en synthetiseren en kan daarnaast reflecteren op het eigen denkproces en functioneren. Inhoud vak In je beroepspraktijk kun je veelvuldig te maken krijgen met ethische dilemma's, zowel die van cliënten als die van jezelf of beroepsgenoten. Het op methodische wijze bespreekbaar kunnen maken van ethische dilemma's en het kunnen legitimeren van de uiteindelijk gekozen handelwijze is een belangrijke competentie voor de boeddhistische geestelijke verzorger. In de hoorcolleges maak je allereerst kennis met ethische basisbegrippen zoals gevolgenethiek, beginselethiek, deugdethiek, hermeneutische ethiek en zorgethiek. Vervolgens verkrijg je kennis over boeddhistische ethische visies, deugden, normen en waarden. In de werkcolleges verbind je de ethische basisbegrippen aan het boeddhisme. Verder wissel je met medestudenten van gedachten over boeddhistische visies op ethische dilemma's met behulp van verschillende discussiemodellen. Onderwijsvorm Hoor-/werkcollege Toetsvorm Tussentijdse opdrachten en eindverslag.
6
Deelname aan de klassikale discussies vormt een formatieve toets (30% van het eindcijfer). De summatieve toetsing bestaat uit het voeren van een moreel beraad met professionals uit het werkveld, gevolgd door een analyse en reflectie in het eindverslag (70% van het eindcijfer). Literatuur Harvey, P. (2000). An introduction to Buddhist ethics. Cambridge University. Aanbevolen voorkennis Master spiritual care Overige informatie Wellicht kan er in deze periode samen met de boeddhistische GV van justitie deelgenomen worden aan een tweedaagse rondom moreel beraad.
7
Titel: Mindfulness toegepast in boeddhistisch geestelijke verzorging Vakcode 2b Periode: 2 Credits: 6.0 Voertaal: Nederlands Faculteit: Faculteit der Godgeleerdheid Docent: Stef Lauwers Lesmethode: hoor- werkcollege Doel vak De student: -kan (onderdelen van ) de achtweekse MBSR-training toepassen binnen het werkveld van de Boeddhistisch Geestelijke Verzorging. -kan zich verhouden tot andere aanbieders van mindfulness binnen het beroepenveld. Inhoud vak Bijzondere nadruk op toepassingen van (onderdelen) van de achtweekse MBSR-training binnen het gevangeniswezen, krijgsmacht en bij partnerondersteuning. Ook afgeleide of aanverwante toepassingen komen hierbij aan bod: insight dialogue en compassietraining. Andere aanbieders van mindfulness worden uitgenodigd om in dialoog met studenten de eigenheid van het toepassen van mindfulness binnen BGV te onderzoeken. Onderwijsvorm Hoor- en werkcollege Toetsvorm Verslag en inbreng in paneldiscussie Voorlopige literatuur Segal, Zindel, Williams, J. Mark, G, Teasdale, John D., Mindfulness en cognitieve therapie bij depressie, tweede editie, Uitgeverij Nieuwenzijds, Amsterdam, 2013 Brach, Tara, Radical acceptance, embracing your life with the heart of a Buddha, Bantam Books, New York, 2003 Kramer, Gregory, Insight Dialogue, The Interpersonal Path to Freedom, a Buddhist practice for cultivating wisdom and compassion through meditation in dialogue, Shambala Publications, Boston, 2007 Santorelli Saki, Heal Thy Self, Three rivers press, New York, 1999
8
Aanbevolen voorkennis Module 1b mindfulness gevolgd hebben Overige informatie
9
Titel: Boeddhistische geestelijke begeleiding 1 Vakcode: 3 Periode: 3 Credits: 6.0 Voertaal: Nederlands Faculteit: Faculteit der Godgeleerdheid Docent: Stef Lauwers Lesmethode: hoor- werkcollege Doel vak De student: -Kent een aantal boeddhistische visies op het begeleiden van anderen binnen de context van boeddhistische geestelijke verzorging. -Kan deze visies toepassen binnen uit het werkveld overgeleverde casussen. -Analyseert het belang van zelfzorg -Kan voorbeelden geven van zelfzorg technieken binnen zijn functioneren als Boeddhistisch chaplain Inhoud vak Boeddhistische visies op het begeleiden van anderen op het geestelijke pad en het bieden van ondersteuning bij ethische, religieuze en levensbeschouwelijke dilemma`s. Casuistiek uit de verschillende werkvelden met een bijzondere nadruk op omgaan met dementerenden, psychiatrie, stervensbegeleiding, het gebruiken van boeddhistische verhalen en het toepassen van rituelen . Ook is er plaats voor de vraag “wie zorgt voor de Boeddhistisch Geestelijke verzorger?” Compassionfatigue, intercollegiaal beraad, inter- en supervisie en tijd voor jezelf (retraite) komen ter sprake. Onderwijsvorm Hoor- en werkcollege Toetsvorm Tussentijdse opdrachten en eindverslag Voorlopige literatuur Bein, Andrew, The Zen of helping, Spiritual Principles for Mindful and Open-Hearted Practice, John Wiley and Sons, Hoboken, New Jersey, 2008 Halifax, Joan, De laatste woorden van liefde, boeddhistische lessen over het leven en de dood, Milinda, Rotterdam, 2014 Ricard, Matthieu, Altruisme, de kracht van compassie, Ten Have, Utrecht, 2013
10
Digitale bestanden: -Tessier, Trace, Awakening Through Story: Buddhist Chaplaincy and the Power of Narrative , Buddhist Chaplaincy Training Program, Upaya Zen Centre, Santa Fe, NM 2014 - MacDonald, Susan, The role of Buddhist practices in connecting with people with dementia, Buddhist Chaplaincy Training Program, Upaya Zen Centre, Santa Fe, NM 2011
Aanbevolen voorkennis Masteropleiding Spiritual Care Overige informatie In deze periode neemt de student deel aan een retraite (18 tot 21 december)
11
Titel: Stage Boeddhistisch Geestelijke Begeleiding 2 Vakcode: 4a Periode: 4 Credits: 6.0 Voertaal: Nederlands Faculteit: Faculteit der Godgeleerdheid Docent: Stef Lauwers Lesmethode: seminar Doel vak De student: -kan praktische uitdagingen op het gebied van boeddhistisch geestelijke verzorging presenteren. -kan een methodologische, analytische en creatieve reflectie op deze uitdagingen ontwikkelen. -kan kritisch reflecteren op zijn eigen kwaliteiten als academisch professional en ambtsdrager bij het omgaan met deze uitdagingen. -verzamelt alle informatie nodig voor het maken van een case-study Inhoud vak Casusbesprekingen uit de stage die te maken hebben met boeddhistische visies op het begeleiden van anderen op een geestelijk pad. Onderwijsvorm Seminar, studenten leveren beschrijvingen van praktijkvoorbeelden in, gebaseerd op eigen ervaringen. Deze praktijkvoorbeelden worden kritisch besproken door medestudenten en mentor. Toetsvorm Participatie en verslag Aanbevolen voorkennis Module Boeddhistische Geestelijke Begeleiding 1 Overige informatie
12
Titel: Leeronderzoek: Communitybuilding, Boeddhistisch Geestelijke Verzorging in relatie tot leraar en sangha Vakcode 4b Periode: 4 Credits: 6 Voertaal: Nederlands Faculteit: Faculteit der Godgeleerdheid Docent: Alie Rozendal Lesmethode: seminar Doel vak De student: -Heeft kennis van en inzicht in theorie omtrent leiderschap en kan daarmee kritisch reflecteren op situaties in het werkveld. -Kan kritisch reflecteren op zijn of haar sterke en zwakke kanten met betrekking tot potentieel leiderschap. -Heeft kennis van interreligieuze/interculturele communicatie en kan deze op verantwoorde wijze toepassen. Inhoud vak In dit leeronderzoek wordt gekeken naar de invloed van leiderschap op community building in een multireligieuze context. Centraal daarbij staan persoonlijke en interpersoonlijke kwaliteiten die van belang zijn voor effectief leiderschap. De theorie over interculturele en interreligieuze communicatie volgens het Topoi-model sluit hierop aan door niet alleen de cultuur maar met name de interpersoonlijke communicatie als vertrekpunt te nemen. Voor specifiek boeddhistisch geïnspireerde vormen van leiderschap en "sanga-building" binnen een westerse en tevens interreligieuze context wordt aangehaakt op het werk van Bernie Glassman en Thich Nhat Hanh. Onderwijsvorm Seminar, studenten leveren beschrijvingen van praktijkvoorbeelden in, gebaseerd op leeronderzoek. Deze praktijkvoorbeelden worden kritisch besproken door medestudenten en mentor. Toetsvorm Verslag Voorlopige literatuur Goleman, Boyatzis en McKee. (2002). Primal leadership: realizing the power of emotional intelligence. Boston: Harvard Business Press. Hoffman, E. (2002). Interculturele gespreksvoering. Theorie en praktijk van het Topoi-model. Houten: Bohn Stafleu van Loghum Uitgedeelde teksten: Thich Nhat Hanh, Bernie Glassman
13
Titel: Stage, vieringen en rituelen Vakcode 5a Periode: 5 Credits: 6.0 Voertaal: Nederlands Faculteit: Faculteit der Godgeleerdheid Docent: Stef Lauwers Lesmethode: seminar Doel vak De student: -Kan boeddhistische en interdenominatieve vieringen organiseren en (mede) uitvoeren. -Kan kritisch reflecteren op het gebruik van rituelen in organisaties Inhoud vak Reflectie uit de stage op het leren organiseren van boeddhistische en interdenominatieve vieringen en het gebruik van rituelen in religieuze organisaties staat centraal. Onderwijsvorm Seminar, studenten leveren beschrijvingen van praktijkvoorbeelden in, gebaseerd op eigen stageervaringen . Deze praktijkvoorbeelden worden kritisch besproken door medestudenten en mentor. Aan het einde van de module wordt een gemeenschappelijke viering voorbereid en uitgevoerd, thema: ramp met een (inter)nationaal impact. Toetsvorm Verslag, herdenkingsbijeenkomst (disasterchaplaincy) Aanbevolen voorkennis Master spiritual care Overige informatie
14
Titel: Leeronderzoek vervolg Vakcode: 5b Periode: 5 Credits: 6 Voertaal: Nederlands Faculteit: Faculteit der Godgeleerdheid Docent: Alie Rozendal Lesmethode: seminar Doel vak De student: -Kan zelfstandig leeronderzoek doen naar een onderwerp naar keuze, waarbij hij of zij deze keuze kan verantwoorden en kritisch reflecteren op het onderzoeks- en leerproces. Inhoud vak De student kiest een onderwerp dat aansluit op zijn of haar leerbehoefte en ontwikkeling. Er kan hierbij worden aangesloten op een van de onderdelen die eerder in de opleiding aan bod zijn gekomen, maar de student kan ook een nieuw onderwerp kiezen. Het gekozen thema wordt voorafgaand aan het leeronderzoek met medestudenten en docent(en) besproken. Onderwijsvorm Seminar, studenten presenteren de voortgang/bevindingen van hun leeronderzoek, waarna deze kritisch besproken worden door medestudenten en mentor. Toetsvorm Verslag Literatuur Door de student zelf te kiezen. De keuze dient aan de docent voor te worden gelegd ter beoordeling van kwaliteit.
15
Titel: Eindseminar en stageverslag Vakcode: 6 Periode: 6 Credits: 6.0 Voertaal: Nederlands Faculteit: Faculteit der Godgeleerdheid Docent: Alie Rozendal Lesmethode: seminar Doel vak De student: - De student kan door het schrijven van een case-study inzicht geven in verworven bekwaamheden. -kan kritisch reflecteren op zijn eigen kwaliteiten als academisch professional en ambtsdrager bij het uitoefenen van de functie van Boeddhistisch chaplain. Inhoud vak In het eindseminar komen de leerprocessen van de theoretische modules en de stage bij elkaar in reflexieve opdrachten, intervisiebesprekingen en oefeningen (schrijven van een case-study) waarbij de student leert theorie en praktijk nog verder bij elkaar te brengen. Onderwijsvorm Seminar Toetsvorm Portfolio (met inbegrip van case-study) en stageverslag Toelatingsvoorwaarden Alle overige modules met succes afgerond hebben Voorlopige literatuur Fichett, G. Nolan, S. (ed.) Spiritual Care in Practice, Case Studies in Healthcare Chaplaincy, Jessica Kingsley Publishers, Londen/Philadelphia 2015 Overige informatie
16
