Een verbintenisrechtelijke kijk op de overeenkomsten voor de overname van ondernemingen: Gedetailleerde kijk op specifieke clausules en hun verbintenisrechtelijke implicaties Roel Nieuwdorp 22 november 2012 Ambos NBGO Advocaten, Neerveldstraat 109, 1200 Brussel (T: +32 2 290 04 68 – www.amboslaw.be)
1
Behandelde clausules 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Conduct of Business Volledig akkoord (“EAC”) Material Adverse Change (“MAC”) Kennis van de koper Geheimhouding (confidentialiteit) Niet-concurrentie 2
Tijdsdruk van de deal + kost van de jurist = Beroep op modellen en standaardclausules
Gevolg: Tekst lijkt logisch en aanvaardbaar Vraag: Is draagwijdte en toepassing van de tekst voldoende begrepen? 3
• Probleem slechts reëel in deal met 2 stappen: Signing = contract tussen partijen = overeenstemming Closing = betalen van prijs en overdracht eigendom (én risico) wijziging bestuur (benoeming nieuwe bestuurders / zaakvoerder
• In de tussentijd behoudt verkoper nog controle over bestuur
4
Positie verkoper: • • • • •
Heeft verkocht Meestal onder opschortende of ontbindende voorwaarde Heeft nog eigendom aandelen en draagt het risico tot closing Geen wijziging in bestuur Belang om gekochte goed “in stand te houden” tot closing = beheer als goede huisvader door verkoper • Geen belangrijke wijziging in financiële, juridische of sociale situatie van onderneming = beperken tot “dagelijks beheer” tenzij wederzijds akkoord over te nemen beslissing 5
Dagelijks bestuur: • Dagelijks bestuur concept heeft zeer beperkte inhoud (restrictieve interpretatie): “de daden van dagelijks bestuur zijn die welke geboden zijn door de behoeften van het dagelijkse leven van de vennootschap en die, zowel wegens het geringe belang als wegens de noodzaak van een snelle oplossing, het optreden van de raad van bestuur zelf overbodig maken” (Cass. 26 februari 2009, TRV 2009, 444)
• Discrepantie tussen recht en realiteit • Sluit eigenlijk elke beslissing van enig belang uit – zelfs indien impact niet nadelig zou zijn 6
Beslissingsorganen vennootschap behouden volle vrijheid: • Verbintenis onder de koopovereenkomst is vanwege aandeelhouder (= sterkmaking voor vennootschap) • Verplichting van RvB blijft te handelen: Conform de wet In belang van de vennootschap Met eerbied voor gelijke behandeling aandeelhouders
7
Uitvoeren overeenkomst “te goeder trouw”: Verkoper moet erop toezien dat de vennootschap de koper:
• informeert • op voorhand • over belangrijke beslissingen (= buiten dagelijks bestuur) • om zo een gemeenschappelijke positie te bereiken
Belang van derden: • Belang vennootschap = of enkel belang aandeelhouders (minderheid) of belang van alle “stakeholders” (meerderheid) • Aandeelhouders: welke? Bestaande hebben verkocht → geen belangstelling meer; Nieuwe → hebben belang en verwachtingen maar zijn nog geen aandeelhouder Stakeholders → personeel, klanten, leveranciers Bestuurders moeten dus handelen in belang van “derden” (= toekomstige aandeelhouders en stakeholders) 9
Gevolgen schending verplichting: 1. Raakt geldigheid van overeenkomst NIET • Opschortende voorwaarden betreft uitvoering van verplichtingen
2. Koper kan ontbinding vorderen •
Zelfs al zijn opschortende voorwaarden nog niet verwezenlijkt (Cass. 15 mei 1986, R.C.J.B. 1990, 106)
3. Beperking van verhaal mogelijk • Beperking tot schadevergoeding met uitsluiting van elk ander gevolg Opletten: clausule inzake beperking schadevergoeding dikwijls beperkt tot enkel de Representations & Warranties 10
4. Aanvechten geldigheid beslissing vennootschapsorgaan • In principe uitgesloten • Enkel indien vennootschap medeondertekenaar is van de overeenkomst (derde-medeplichtigheid aan andermans contractbreuk)
11
Welke lessen voor de praktijk? 1. Altijd voorzien in een uitdrukkelijke clausule 2. Aandacht besteden aan inhoud van beslissingen: •
Beslissingen door aandeelhouders:
•
Wijziging statuten Fusie, (partiële) splitsing, inbreng algemeenheid/bedrijfstak Vereffening
Beslissingen door RvB/Management:
Verkoop algemeenheid/bedrijfstak Nieuwe investeringen/activiteiten Wijziging financiële toestand: • • •
Vervroegd aflossen of kwijtschelden schulden Waarborgen ten behoeve van derden Uitstel van betaling 12
Voorbeeld “Conduct of Business” clausule (zie ook voorbeeld als bijlage): De Verkoper verbindt zich ertoe dat, tussen de datum van ondertekening van deze Overeenkomst en Closing, de Vennootschap zal worden beheerd als een goede huisvader en dat geen enkele van de hiernavolgende handelingen en/of transacties die betrekking hebben op de Vennootschap zullen worden ondernomen zonder de voorafgaandelijke en schriftelijke instemming van de Koper: (i) elke verbintenis van de Vennootschap en elke overdracht van actiefbestanddelen van de Vennootschap die het normaal en gewoon beheer van de Vennootschap te buiten gaan; (ii) elke wijziging van de statuten van de Vennootschap; (iii) elke wijziging van de aard of de omvang van de activiteiten van de Vennootschap; (iv) de oprichting van een filiaal of de opening van een bijkantoor van de Vennootschap; (v) elke reorganisatie van de Vennootschap (onder de vorm van een fusie, (partiële) splitsing, overdracht/inbreng van een bedrijfstak of een algemeenheid,…); (vi) het aanspannen of instellen van enige gerechtelijke of arbitrage procedure, met uitzondering van die procedures die gericht zijn op het invorderen van een handelsvordering van de Vennootschap; (vii) de terugbetaling van elke niet vervallen schuld van de Vennootschap, wanneer die niet kadert binnen het normaal en gewoon beheer van de Vennootschap; of (viii) elke wijziging van de voorwaarden en modaliteiten van de arbeidsovereenkomsten tussen de Vennootschapen en haar werknemers. 13
• “EAC” = Entire Agreement Clause • Veel voorkomend en bijna boilerplate
• Vierhoekenclausule = “alleen wat op het blad staat geldt” Doel: de overeenkomst tussen de partijen beperkt zich tot hetgeen uitdrukkelijk in het geschreven contract is opgenomen (m.a.w. hetgeen geschreven is tussen de vier hoeken van het blad waarop de overeenkomst is opgetekend) Onderscheid tussen interpreteren van geschreven verbintenissen (interpretatieve waarde) en het aanvullen van de geschreven contractuele verbintenissen (bindende waarde) aan de hand van externe elementen
14
Doel van de EAC: → Uitsluiten andere teksten: • Precontractuele documenten • Side letters en tegenbrieven • Vroegere overeenkomsten • Andere schriftelijke of mondelinge garanties • Algemene voorwaarden • Wijzigingen in toekomst enkel schriftelijk 15
Precontractuele documenten / vroegere overeenkomsten 1. 2.
Letter of Intent Memorandum of Understanding (“MOU”) • confidentialiteitsverplichting onder MOU is breder en van langere duur dan onder SPA • basis voor waardering aandelen omschreven in MOU / maar niet hernomen in SPA - kan later niet meer ingeroepen worden 3. Ontwerpteksten gedurende negotiatie: • indien inzake de overeenkomst zelf → niet uitsluiten • indien voorbereidend op de uiteindelijke overeenkomst → wel uitsluiten
16
Side letters en tegenbrieven 1.
2.
Fiscale claims en specifieke indemnification •
Kat (fiscus) niet bij de melk zetten
•
Financiers buiten problematiek houden
•
Confidentialiteit
•
Vrijwaring niet gegeven door alle verkopers
Sociale zekerheid •
Premies, overuren
•
Zelfde overwegingen als onder 1
17
Mondelinge overeenkomsten - garantiebepalingen • Omzetgarantie • Recuperatieclaims (bv. in bouw tegenover overheid) • In vroeger ontwerp van overeenkomst, maar nu weggelaten • Wijzigingen in toekomst enkel schriftelijk
18
Wat is gevolg? • Basisregels inzake interpretatie van een contract worden beperkt Art 1135 B.W. (overeenkomsten verbinden niet alleen tot wat er uitdrukkelijk in is bepaald, maar ook tot alle gevolgen die door de billijkheid, het gebruik of
de wet aan de verbintenis, volgens de aard ervan, worden toegekend) Gemeen recht inzake interpretatie van contracten: art. 1156 tot 1164 B.W. Gemeenschappelijke bedoeling en niet de bewoording van de partijen is
doorslaggevend (art. 1156 B.W.); bij blijvende twijfel of onduidelijkheid moet de overeenkomst worden uitgelegd ten nadele van diegene die zich verbonden heeft (art. 1162 B.W.)
19
Interpretatieregels zijn suppletieve regels – dus je mag er vrij van afwijken! • MAAR afwijken moet expliciet zijn en heeft zijn gevolg
EAC kan aanvullende werking van goede trouw uitsluiten, maar binnen bepaalde grenzen < rechtsmisbruik is niet toegelaten – matigende werking van goede trouw blijft bestaan
20
Beoordeling EAC: • Voordeel: beoogt duidelijkheid en rechtszekerheid • Nadeel: je bent gebonden aan de tekst van het finaal contract, ook als er een leemte zou zijn • Let op bij het uitsluiten van sommige precontractuele documenten: soms kunnen er bepaalde verplichtingen in staan die behouden moeten blijven < oplossing: overnemen in finaal contract (vb. geheimhouding) • EAC is vooral bij lange onderhandelingen van belang • Het is van belang om duidelijk te specifiëren welke externe elementen (vb. documenten, mondelinge afspraken, gebruiken, goede trouw, algemene voorwaarden van andere partij, enz.) je wil uitsluiten • “Bezint eer je begint”
21
Voorbeeld vierhoekenclausule (cfr. ander voorbeeld als bijlage): “ Deze Overeenkomst bevat de volledige Overeenkomst tussen de Partijen met betrekking tot het voorwerp ervan. Zij vervangt alle vroegere brieven, verklaringen of overeenkomsten betreffende het voorwerp ervan. Zij kan alleen worden gewijzigd bij geschrift ondertekend door de betrokken partijen. Precontractuele documenten kunnen niet gebruikt worden om deze Overeenkomst te interpreteren.”
22
Wat is het? Clausule die de omstandigheden omschrijft die zich voordoen tussen het ondertekenen van de SPA en de eigendomsoverdracht (closing) en op grond waarvan de partijen de overeenkomst kunnen beëindigen
23
• Bijzondere toepassing van “Walk away” • In situaties van tweetrapsraket: Interimperiode tussen signing en closing
• Vereist een substantiële nadelige wijziging
24
• Gemeenrecht (1134, 2de lid BW) biedt geen oplossing: contract = wet
• Beroep op uitdrukkelijke contractuele bepaling is dus nodig • Maar probleem: Juridische situatie weinig precies Toepassingsvoorwaarden zijn onzeker
Geen rechtspraak
25
Wat is een “Material Adverse Change”?
• Redactie clausule maakt onderscheid tussen: 1) Algemene gebeurtenis MAAR dikwijls beperkt door opgesomde uitsluitingen: •
Algemene economische situatie (oliecrisis, financiële crisis, etc.)
•
Nieuwe reglementering
•
Terrorisme (9/11, etc.)
2) Gebeurtenis die specifiek onderneming treft: •
Verlies enige klant (voor toeleveranciers) (cfr. actualiteit: Ford Genk)
•
Revolutie in land van productie (olieboring) 26
• Probleem:
Betreft gebeurtenissen die: Niet voorzien zijn: • noch wat principe betreft
• noch wat impact betreft • dus: noodzakelijk ‘algemene’ = vage omschrijving
Substantieel of materieel zijn: • moeilijk definieerbaar omwille van algemeen karakter • In de praktijk best kwantificeren om enige houvast te hebben 27
• Resultaat: Interpretatie van ‘gemeenschappelijke bedoeling’ van partijen MAAR belangen partijen zijn inherent tegengesteld: • verkoper wil beperkte toepassing (= bedoeling) • koper wil ruime toepassing (= bedoeling)
Art. 1162 BW speelt nog: • bij twijfel uitleg tegen partij in wiens belang clausule werd opgenomen
VANDAAR noodzaak om te objectiveren = wat redelijkerwijze partijen in gelijkaardige omstandigheden zouden hebben gedaan: • Internationale context speelt dikwijls een rol • Achtergrond van partijen (ervaring, specialiteit, etc.) • Niet meer wat ze effectief hebben bedoeld, maar wat zij zouden hebben moeten bedoeld
28
Voorbeeld van een “MAC” omschrijving (zie ook clausules als bijlage) : “Material Adverse Change” means any material adverse change in the business, assets, liabilities, financial condition, results of operations or prospects of the Company other than to the extent caused by (i) changes in any laws, regulations or accounting standards or principles, (ii) changes in general economic, financial or political conditions, or (iii) changes affecting generally all companies in the industries in which the Company operates.”
29
Doel: •
aansprakelijkheid beperken van de verkoper onder de verklaringen en waarborgen (draagwijdte van de verklaringen en waarborgen beperken)
Positie verkoper: •
Verkoper heeft bepaalde informatie over de vennootschap ter beschikking gesteld aan de koper in het kader van due diligence (data room)
• •
Verkoper heeft daarenboven vaak uitdrukkelijk het bestaan van bepaalde risico’s meegedeeld aan de koper (“disclosure letter”) Verkoper heeft m.b.t. de vennootschap bepaalde verklaringen en garanties gesteld ten voordele van de koper (“Verklaringen en waarborgen”)
•
Koper heeft zo zelf de gelegenheid gehad het bestaan van bepaalde risico’s na te gaan + vragen te stellen indien onduidelijk of onvolledig
Verklaringen over de toestand van de vennootschap Garanties dat bepaalde risico’s zich niet zullen voordoen Blijken de verklaringen onjuist en/of doen bepaalde risico’s zich wél voor → schadevergoeding of het recht de overeenkomst te ontbinden
Verkoper wil niet aansprakelijk zijn voor onjuistheden in verklaringen en/of risico’s waarvan de koper kennis had (of had moeten hebben) op het ogenblik van ondertekening van de overeenkomst
30
Gevolg: • •
Koper kan geen beroep doen op garanties wanneer hij “kennis” had (of had moeten hebben) van onjuiste verklaringen/risico’s die aanleiding geven tot garantie Maar verkoper draagt de bewijslast!
Redactie clausule: aandacht voor de draagwijdte •
belang precieze omschrijving begrip “kennis van de koper”: Enkel effectieve kennis (“actual knowledge”)? Of ook elementen “waarvan men kennis had moeten hebben” (“constructive knowledge”)? Kennis die de koper wordt toegerekend doordat zijn “agenten” of externe raadgevers er kennis van hadden (“imputed knowledge”)?
31
•
“kennis” in context van vertegenwoordiging/lastgeving:
•
Koper is vaak rechtspersoon Is de “kennis” in hoofde van een vertegenwoordiger/lasthebber toerekenbaar aan de vertegenwoordigde/lastgever? Affirmatief indien vertegenwoordiger/lashebber vertegenwoordigingsbevoegd was en handelde binnen bevoegdheid Bevoegd orgaan/geldige volmacht Optreden in naam en voor rekening van Enkel in het kader van rechtshandelingen Wat met personeelsleden? Wat met externe experten waarop koper beroep deed? Cfr. Problematiek van het schijnmandaat Dus: belang van identificatie van de individuen van wie de kennis beschouwd zal worden als kennis van de koper Belang omschrijving impact van de kennis van de koper op de garanties: Onderscheid algemene en specifieke garanties Kennis betekent niet noodzakelijk geen garantie! Derhalve duidelijke formulering = preciezer dan algemene bewoording, zodat koper in geval van kennis niet meer een beroep kan doen op de algemene verklaringen en waarborgen
32
Voorbeeld: “De verkoper zal niet aansprakelijk zijn voor enige eis onder deze overeenkomst voor zover, voorafgaand aan de datum van closing, de betreffende handelingen, feiten of gebeurtenissen die aanleiding geven tot de eis (i) medegedeeld werden aan de koper, of (ii) gekend waren door de koper en/of door diens advocaten, revisoren of andere raadgevers, of (iii) redelijkerwijs in het raam van een zorgvuldig voorafgaand onderzoek dienden gekend te zijn door de koper, diens advocaten, revisoren of andere raadgevers.”
33
Algemeen: •
Een geheimhoudings- of discretieclausule (of -overeenkomst) verplicht een partij om bepaalde, door de tegenpartij meegedeelde gegevens niet openbaar te maken, of slechts bekend te maken aan de fysieke personen die voor de uitvoering van de overeenkomst zullen instaan
•
Redenen van geheimhouding o.a.: Bescherming van know-how die niet beschermd wordt door het intellectueel eigendomsrecht (vb. know-howlicenties) Beveiliging tegen potentiële concurrentie (vb. van werknemers),
Kritiek van medecontractanten voorkomen (vb. de te betalen vergoedingen).
34
•
Een geheimhoudingsclausule kan op verschillende fases slaan, al dan niet gecombineerd Tijdens de precontractuele fase = “Non disclosure agreement – NDA” Gebruikelijk bij Due Diligence Informatie enkel met oog op waardering van de koopopportuniteit Tijdens de duur van de overeenkomst Confidentialiteit bedrijfsgegevens nodig in het belang van de vennootschap! (behoud waarde activa) Tijdens een bepaalde periode na de beëindiging/ontbinding van de overeenkomst Verhinderen van concurrentie
35
Aandachtspunten: •
•
Definitie van de vertrouwelijke informatie: Duidelijk stipuleren welke informatie geheim is , zodat inbreuken hierop gemakkelijk bewijsbaar zijn: “Alle”? Productiekosten, verkoopprijzen, ristorno's, etc. Definitie “geheimhouding”: Wat houdt de geheimhoudingsplicht precies in? Bescherming informatie door ze niet bekend te maken Geen gebruik van de informatie dan voor doeleinden zoals overeengekomen – soms uitdrukkelijk niet-concurrentiebeding Geen mededeling aan personen andere dan degene die op voorhand werden toegestaan: • opsomming van de personen die kennis zullen mogen nemen van de geheim te houden gegevens (bedrijfsrevisoren, advocaat, fiscale adviseur, etc.) • afspraken over de wijze van mededeling van deze gegevens en de wijze waarop zal worden meegedeeld dat voor bepaalde gegevens de geheimhoudingsplicht geldt Vooraleer een persoon van de geheim te houden gegevens kennis kan nemen, moet hij een formele geheimhoudingsplicht ondertekenen 36
•
• •
Uitzonderingen op de geheimhouding 1. Informatie die publiek beschikbaar is of wordt zonder schending van een bestaande geheimhoudingsverplichting 2. Informatie die de partij op voorhand reeds in zijn bezit had 3. Informatie die moet worden vrijgegeven in het kader van een gerechtelijk geschil (meestal voorafgaande kennisgeving gevraagd door de tegenpartij) / of Publiek onderzoek Duur van de geheimhoudingsplicht Eigendom van de vertrouwelijke informatie Uitdrukkelijke bepaling dat de vertrouwelijke informatie eigendom blijft van de partij die deze informatie verstrekt en dat het verstrekken van de informatie aan de andere partij geen enkel recht impliceert op de vertrouwelijke informatie
37
•
Clausules inzake de bewaring en de teruggave van de documenten met vertrouwelijke gegevens Kopiëren van geheime gegevens verboden (controle moeilijk) Bepaling omtrent de plaats waar van deze gegevens kennis genomen kan worden (data rooms), de personen die ter controle bij de raadpleging moeten aanwezig zijn, de wijze van bewaring (vb. een CD rom)
•
Schadebeding – bewijs van omvang van de schade is hier (quasi) onmogelijk
38
Aandachtspunten: •
Onderscheid tussen vertrouwelijke informatie en vertrouwelijkheid van de overeenkomst Eerste heeft betrekking op specifieke zaken waarvan men kennis krijgt gedurende de samenwerking Tweede heeft betrekking op de inhoud van gesloten overeenkomst
39
Problemen bij geheimhoudingsclausule: •
Bewijs van de schending:
• •
Hoe en wanneer? Door wie?
Wat is de schade? Noodzakelijk om schadebeding te voorzien als “ontrading” Contractueel t.a.v. van partijen/buitencontractueel t.a.v. derden
40
Voorbeeld van een geheimhoudingsclausule: “ De partijen komen overeen dat alle informatie die door de ene partij van de andere wordt verkregen krachtens deze overeenkomst, zal behandeld worden als vertrouwelijke informatie en zo zal behandeld blijven. Elke partij verbindt zich ertoe het bestaan van deze overeenkomst of haar inhoud niet geheel of gedeeltelijk bekend te maken zonder de voorafgaande, uitdrukkelijke en schriftelijke toestemming van de andere partij. Hierop geldt evenwel als uitzondering (i) de bekendmaking in het geval van een [gerechtelijke/arbitrage-] procedure ingesteld door de ene partij tegen de ander in de mate dat een bekendmaking strikt noodzakelijk is voor de procedure, of nog (ii) de bekendmaking in het geval en in de mate dat dit voor de ene of de andere partij strikt noodzakelijk is om de informatie te verschaffen die ze wettelijk verplicht is over te maken aan de publieke overheden. In dit laatste geval zullen de partijen een akkoord sluiten over de inhoud van de bekend te maken informatie. Beide partijen zullen alle nodige maatregelen nemen teneinde te verzekeren dat geen enkele toevallige of niet-toegestane bekendmaking van vertrouwelijke informatie plaatsvindt.”
41
Algemeen: • Verplichting om aan tegenpartij geen concurrentie aan te doen • Basisprincipe = vrijheid van handel en onderneming (Decreet d’Allarde 1791) • Dwingend recht uitzonderlijk: arbeidsovereenkomstenwet (art. 65), handelsagentuur (art. 24) • Opletten voor kartelrecht: verdeling van de markt
42
Grenzen aan beperking • Beperking moet proportioneel en redelijk zijn proportioneel = legitiem belang begunstigde redelijk = reële mogelijkheid om beroep/bedrijf uit te voeren
43
• Resultaat: rechtspraak toetst 3 criteria (cumulatief): Duur (3 jaar / 5 jaar R&D) Territorium (waar effectief prestaties) Activiteit (identiek) vb. Restaurant >< horeca in algemeen, disco, traiteur Risico: één van criteria onredelijk hele clausule is ongeldig 44
Noodzakelijkheid clausule ?
• Verkoop activa (handelszaak): NEE Vrijwaringsplicht verkoper Uitdrukkelijke clausule kan verduidelijken
• Verkoop aandelen: JA Zonder uitdrukkelijke clausule geen verplichting
45
Partijen: • Dikwijls met rechtspersoon alleen afgesloten Risico: zaakvoerders of bestuurders niet persoonlijk gebonden
• Verbonden ondernemingen: uitdrukkelijke uitbreiding nodig Dochters: eigen controle Verbonden ondernemingen: beding ten behoeve van een derde
• Zeer pertinent in situaties met managementvennootschap, (eenpersoons)vennootschap: aandeelhouder/zaakvoerder moet medeondertekenen ten persoonlijke titel 46
Uitbreiden omvang “niet concurrentie” tot:
• Afwervingsverbod • Activiteiten als adviseur (onafhankelijke positie) • Klanten, leveranciers of zakenrelaties aanzetten om handelsactiviteiten met vennootschap te verbreken of substantieel te verminderen • Onrechtstreekse handelingen: In welke hoedanigheid dan ook Werknemer/bestuurder Via stroman 47
Schadebeding • Enige manier om efficiënt te zijn • Bewijslast is moeilijk • Omvang (invullen met concrete bedragen) >< verhouding boetebeding (geen private straf) “ In geval van schending van dit niet-concurrentiebeding, zal de Overdrager ertoe gehouden zijn aan de Vennootschap of de Overnemers, naar vrije keuze van de Overnemers, een onherleidbare vergoeding te betalen ten belope van 50.000 euro te vermeerderen met 5.000 per dag, of deel van een dag, dat de inbreuk wordt voortgezet na de eerste dag van de inbreuk, ten titel van schadevergoeding onverminderd het recht van de betrokken Vennootschap en de Overnemers, om een hogere schadevergoeding te vorderen in de mate dat het bestaan van een grotere schade wordt bewezen. 48
Voorbeeld niet-concurrentiebeding (en daaraan gekoppeld schadebeding): “De verkoper verbindt zich om gedurende een periode van 3 jaar binnen een straal van vijfenveertig kilometer vanuit het centrum van X geen gelijkaardige onderneming uit te baten of geen rechtstreeks of zijdelings belang te nemen in een onderneming werkzaam in accountancy, boekhouden of fiscaliteit, die met de vennootschap zou kunnen concurreren of de verwezenlijking van haar doel bemoeilijken. De verkoper verbindt zich ook om gedurende deze periode van 3 jaar geen enkele cliënt te aanvaarden binnen dit gebied. Verder verbindt de verkoper zich ook om gedurende een periode van de volgende 3 jaar geen cliënten te aanvaarden die op dit ogenblik cliënt zijn van het kantoor, noch die door de vennootschap in een later stadium zullen aangebracht worden, noch van hun opvolgers, overnemers, erfgenamen of familieleden tot de tweede graad. In geval van schending van dit niet-concurrentiebeding, zal de verkoper ertoe gehouden zijn aan de vennootschap een onherleidbare vergoeding te betalen ten belope van 50.000 euro te vermeerderen met 5.000 per dag, of deel van een dag, dat de inbreuk wordt voortgezet na de eerste dag van de inbreuk, ten titel van schadevergoeding onverminderd het recht van de vennootschap, om een hogere schadevergoeding te vorderen in de mate dat het bestaan van een grotere schade wordt bewezen.
49
“De partijen erkennen dat de bepalingen van onderhavig artikel redelijk en vereist zijn met het oog op het beschermen van de belangen van de vennootschap. Indien de bepalingen van dit artikel echter, naar aanleiding van een geschil tussen Partijen, in rechte geheel of gedeeltelijk ongeldig, nietig of overdreven zouden worden beschouwd, zullen Partijen geacht worden overeenstemming te hebben bereikt omtrent dusdanige vervangende clausule die beantwoordt aan het maximaal wettelijk of rechtelijk toelaatbare en zullen de betreffende bepalingen voorzien in dit artikel dienovereenkomstig automatisch worden vervangen/herleid.”
50
Vragen?
51
