Een notebook voor een prikkie Kan dat of is goedkoop vaak duurkoop?
Wie tot enige tijd geleden een notebook wilde kopen, moest diep in de buidel tasten, maar net als met alle andere computerproducten zijn notebooks de afgelopen tijd flink goedkoper geworden. PC-Active bekijkt een aantal goedkope instapnotebooks. FR ANK EVER A ARDT
V
oor een schappelijke prijs een nieuw notebook kopen, is heel goed mogelijk. Wie met een be drag van zo rond de € 700 á € 800 op pad gaat, kan op tal van plaatsen zijn slag slaan. Het aanbod is enorm en de winkeliers tuimelen over elkaar heen om steeds betere aanbiedingen te doen. En toch was een groot aantal notebookleveranciers
niet zo happig toen we voor deze test het verzoek neerlegden om een testmachine in dit prijssegment te ontvangen. Dat ze zo huiverig zijn, is niet zo vreemd. De verkoop van dit soort goedkopere machines levert hen namelijk niet zo veel op. Ook betreft het uitvoeringen die, zoals men dat zelf noemt, ‘actiematig’ worden aangeboden. De configuraties en prijzen kunnen bij het
uitkomen van deze PC-Active volledig zijn veranderd. Ze zijn maar een korte tijd verkrijgbaar. Even later is de machine weer in een andere uitvoering opnieuw op de markt te koop. Dat maakt het voor ons een stuk lastiger om dergelijke machines te testen. Maar zo’n test kan u wel een goede indruk geven van wat er op de markt te koop is. Met die informatie kunt u uw voordeel
MSI Mega Book M670 Processor Geheugen Harde schijf Gewicht PCMark 05 score MobileMark 2005 Reader
AMD Sempron 3400+ 512 MB 80 GB 2,6 kg 2.131 2 uur 35 minuten
Notebooks HARDWARE
Acer Aspire 5101WLMi_512 Processor AMD Turion 64 MK-36 Geheugen 512 MB Harde schijf 80 GB Gewicht 2,65 kg PCMark 05 score 2.062 MobileMark 2005 Reader 2 uur 15 min
doen. Gelukkig lukte het om een paar merken in ons testlab te verwelkomen. We hebben notebooks ontvangen van Acer, Dell, MSI, Olidata, Toshiba en Zepto. En het zijn machines die zo op het eerste gezicht prima prestaties leveren. We vinden een flinke harde schijf, meestal 512 MB geheugen, een draadlooze-netwerkadapter en een dvd-brander. Nee, de koper van een dergelijk systeem hoeft zich op die vlakken zeker niet bekocht te voelen. De besparing wordt wel duidelijk als we naar de processors kijken. Die zijn vaak van een wat ouder type zoals de Pentium M of budgetmodellen zoals de Celeron of Sempron. Natuurlijk is daar weinig tot niets mee mis, maar het is uiteraard wel wat minder krachtig dan het dualcore-geweld dat inmiddels ook in notebookland is losgebarsten.
GEEN DUALCORE In de oudere processor zit hem dan toch wel een beetje de crux. Voor het genoemde budget is een prima presterend notebook te koop, maar verwacht niet de nieuwste mogelijkheden. Voor deze test heeft Toshiba gekozen voor een Core Duo-chip met slechts één kern (Core Solo) en hebben Zepto en Dell gekozen voor de uitgeklede versie van
Dell Inspirion 1300 Processor Geheugen Harde schijf Gewicht PCMark 05 score MobileMark 2005 Reader
de Pentium M die als Intel Celeron M wordt verkocht. De andere fabrikanten hebben voor AMD gekozen: MSI voor de goedkope Sempron, Olidata voor een wat oudere Turion 64 en Acer voor de nieuwste uitvoering van deze notebookprocessor. Het belangrijkste voordeel van de AMD-processors ten opzichte van de modellen op basis van Intel is het feit dat deze al geschikt zijn voor 64-bits software. Ook op grafisch vlak zijn dit niet de krachtigste notebooks, alle worden geleverd met een in de chipset ingebouwde grafische chip die van het gewone werkgeheugen snoept voor de grafische taken. Voor gewoon 2d-gebruik in Windows XP maakt dat niet veel uit, voor spellen en Windows Vista is dit van groter belang. Doordat alle systemen voorzien zijn van slechts 512 MB geheugen en een geïntegreerde videokaart hebben, zijn ze – zonder geheugenupgrade – niet geschikt voor de nieuwe Aero-interface die Microsoft meelevert bij de luxere versies van Vista. De kunsten van de grafische chips worden getoond op een beeldscherm met een doorsnede van 15 inch (38 cm) of 15,4 inch (39 cm). Alleen Zepto doet nog niet aan de mode mee om een breedbeeldscherm te leveren.
Intel Celeron M 380 512 MB 80 GB 3 kg 1.803 3 uur 2 minuten / 1 uur 32 minuten
ACER ASPIRE 5101WLMI_512 Een vertrouwd gezicht is Acer met zijn Aspire-serie. De vormgeving die het bedrijf aanhoudt, is al enige tijd hetzelfde waardoor het niet zo gemakkelijk is om te zien dat we hier met een relatief nieuw model te maken hebben. De Acer Aspire 5101WLMI_ 512 heeft, zoals de naam al doet vermoeden, 512 MB werkgeheugen aan boord en wordt geleverd met een Turion 64 MK-36. Dit is een singlecore Turion 64 van het nieuwste type, voorzien van 512 kB cachegeheugen. Deze chip maakt net als de nieuwste Semprons en de Turion 64 X2 gebruik van ddr2-geheugen. Het moederbord is gebaseerd op een ATIchipset die nog vrij redelijke prestaties weet neer te zetten en ook over de processor zijn we goed te spreken. Het is zelfs de op een na snelste in deze test, alleen de Toshiba weet hem te overtreffen. De harde schijf is 80 GB groot en ook een dvd-brander is de Taiwanese fabrikant niet vergeten. Het is een vrij compleet notebook, alleen een tv-uitgang en een firewire-aansluiting ontbreken. Een bijkomend voordeel van de Acer is het relatief lage gewicht, slechts: 2,65 kg. Dat is mede het gevolg van de relatief lage capaciteit van de accu.
HARDWARE Notebooks
DELL INSPIRION 1300 Aanbiedingen: daar weten ze bij Dell alles van, en dé prijzenknaller van het moment is de Inspiron 1300. De vormgeving van dit model is allesbehalve opvallend en frivool. We zien een saaie zwarte computer met een grijze bovenzijde. Koele zakelijkheid, bijna nuchterheid van dit merk? De specificaties laten eenzelfde beeld zien: een Intel Celeron M 380. De Dell wordt geleverd met 512 MB werkgeheugen en een 80 GB harde schijf. Dat koele en zakelijke geldt ook een beetje voor de overige specificaties, want we missen zowel een aansluiting voor een televisie. Toch wel behoorlijk standaard op een notebook tegenwoordig. Ook zit er geen firewire-aansluiting en een ingebouwde kaartlezer is ook niet meegeleverd. Goed, het zijn geen voorzieningen die dagelijks hard nodig zijn, maar in de praktijk blijken ze toch wel regelmatig hun nut te bewijzen. Zeker voor wie zijn laptop voor meer dan alleen Word, internet en e-mail gebruikt. Ondanks het feit dat de voorzieningen wat karig zijn, is de Insprion wel de zwaarste uit de test. Dell levert de Inspirion 1300 in tal van uitvoeringen. Een van de opties die u kunt kiezen, is een grotere accu. In het pakket dat wij voor deze test toegestuurd kregen, waren beide accu’s aanwezig en we hebben ze met beide getest. De prijs die we aan het einde van het artikel noemen is gebaseerd op de grote accu en inclusief de verzendkosten. Onze genoemde prijs verschilt dus met de prijs die Dell op zijn website
communiceert; die is gebaseerd op de kleine accu en zonder de transportkosten. De investering in de grotere accu loont, want met de kleine halen we iets meer dan 1,5 uur. De grote verdubbelt dat.
MSI MEGA BOOK M670 Als het om moederborden en videokaarten gaat, is MSI een van de grootste fabrikanten ter wereld, maar ook op het gebied van notebooks wordt dit merk steeds bekender, en dat is niet zonder reden. Het productassortiment bestaat uit ondermeer krachtige doch betaalbare compacte notebooks en andere interessante modellen zoals de Mega Book M670, het notebook dat we hier bespreken. Op het eerste gezicht is het een notebook zoals vele andere in deze test, maar als we het scherm openklappen, valt meteen het bijzondere toetsenbord op: dit is voorzien van een numeriek veld en dat maakt het ideaal voor wie veel met cijfers werkt. Zeker gezien de lage prijs is dit dus de ideale notebook voor boekhouders en andere cententellers. Het kloppend hart is een AMD Sempron 3400+, die redelijke prestaties aflevert en net als de andere processors van dit merk compatibel is met 64-bits software. Als een van de weinige fabrikanten heeft dit merk gekozen voor een chipset die afkomstig is van Nvidia, en dat is ook wel terug te zien in de grafische prestaties. Nog altijd niet overdonderend, maar wel de beste uit de test. Verder heeft MSI zijn best gedaan om alle belangrijke wensen in vervulling te la-
ten gaan: een kaartlezer, firewire-aansluiting en een mogelijkheid om hem op de beeldbuis in de woonkamer aan te sluiten zijn niet vergeten. Ondanks de rijke uitrusting is de MSI de lichtste uit de test: hij weegt slechts 2,6 kg! Deze MSI Mega Book M670 is een leuk notebook dat op alle vlakken redelijk scoort.
OLIDATA STAINER W2800 Het deelnemende notebook van het Italiaanse Olidata luistert naar de naam Stainer W2800. We hebben hier te maken met een computer die nog van wat oudere technologie gebruikmaakt. Zo vinden we nog gewoon ddr-geheugen aan boord in plaats van het nu gangbare ddr2 en het apparaat heeft nog een AMD Turion 64 van de vorige generatie als kloppend hart. Toch is daar weinig mee mis; dat blijkt wel als we naar de testresultaten kijken voor processor en geheugen. Alleen op het gebied van de grafische kaart en de harde schijf laat Olidata wat steekjes vallen. Op dat laatste vlak hebben de Italianen de spaarzin een beetje te veel doorgevoerd, want er is gekozen voor een harde schijf die werkt op slechts 4.200 toeren per minuut, terwijl de andere fabrikanten voor een sneller model hebben kozen. Jammer, maar toch zijn we zeker wel enthousiast over dit model, want de werktijd op de accu is meer dan drie uur en dat maakt het tot een goed bruikbare machine voor wie het notebook bijvoorbeeld in de trein wil gebruiken.
Olidata Stainer W2800 Processor Geheugen Harde schijf Gewicht PCMark 05 score MobileMark 2005 Reader
AMD Turion 64 MT-34 512 MB 80 GB 2,75 kg 1.782 3 uur 16 minuten
Notebooks HARDWARE
Toshiba Satellite A100-228 Processor Intel Core Solo T1350 Geheugen 512 MB Harde schijf 60 GB Gewicht 2,75 kg PCMark 05 score 2.091 MobileMark 2005 Reader 3 uur 12 minuten
TOSHIBA SATELLITE A100-228 Toen we de vraag bij Toshiba neerlegden om een machine in te sturen voor deze vergelijkende test werd er eerst ‘nee’ geschud. Hoewel de fabrikant wel modellen in het portfolio heeft die aan onze specificaties voldoen, waren die volgens Toshiba allemaal aan vervanging toe. Daarom was het niet mogelijk zo’n systeem te testen te testen. Als alternatief bood de Japanse notebookspecialist een iets duurder model aan. De Satellite A110-228 is een moderne machine, gebaseerd op de singlecore-variant van de Intel Core Duo, de Core Solo T1350. Dat zo’n losse processorkern in vergelijking met de alternatieven in deze test nog best krachtig is, blijkt wel uit de testresultaten (de de tabel). Daarnaast blijkt de inzending van Toshiba behoorlijk zuinig met energie om te springen waardoor u ongeveer drie uur uit de buurt van een stopcontact kunt blijven voordat de accu weer bijgevuld moet worden. Jammer is dan wel weer dat de harde schijf slechts een opslagcapaciteit van 60 GB heeft, samen met het notebook van Zepto is dit de kleinste in de test.
Zepto Znote 4015 Processor Geheugen Harde schijf Gewicht PCMark 05 score MobileMark 2005 Reader
ZEPTO ZNOTE 4015 Ook het relatief onbekende Zepto, een Deense fabrikant van notebooks, zond een deelnemer voor onze test in. De specificaties van de machine luisterend naar de naam Znote zijn niet heel erg in het oog springend. Net als bij Dell is gekozen voor een Celeron M 380 en net als bij Toshiba moet de datahoeveelheid worden beperkt tot maximaal 60 GB, 20 GB minder dan bij de andere modellen in onze test. De Znote valt direct op door het feit dat hij géén breedbeeldscherm heeft. Met een resolutie van 1.024×768 pixels biedt dit scherm aanmerkelijk minder schermoppervlakte dan de inmiddels gangbare 1.280×800breedbeeldschermen, het scheelt ruim 200.000 pixels en dat is te merken bij bureaubladvretende toepassingen zoals Excel. Ook een dvd-brander ontbreekt, Zepto heeft gekozen voor een dvd-rom/cd-brander-combinatie. Op deze vlakken valt dit model dus wel wat tegen. Toch is het niet allemaal droefenis, want als we kijken naar hoe lang kan worden gewerkt op een volle accu, dan halen we in het meest ideale geval een werktijd van ruim vijf uur. Een uitstekende score!
Intel Celeron M 380 512 MB 60 GB 2,8 kg 1.688 5 uur 35 minuten
TEN SLOTTE De koper van een goedkoop notebook heeft zeker wat te kiezen. De resultaten zijn zeer verschillend. Zo biedt Toshiba een snelle processor, maar bezuinigt de fabrikant weer op de harde schijf en krijgt u bij Zepto ook een kleine harde schijf en een trage processor, maar wel weer een uitstekende autonomie. Het maken van een afweging is dan ook niet eenvoudig. Toch zijn we op één punt niet helemaal tevreden over de testmodellen in deze test: ze hebben allemaal maar 512 MB werkgeheugen aan boord en dat is met een toekomst met nog geheugenintensievere applicaties in gedachten, eigenlijk te weinig. Gelukkig is het uitbreiden van het geheugen in de meeste gevallen eenvoudig. Behalve Dell hebben alle leveranciers een geheugenslot vrijgelaten voor een extra module. Het maken van een keuze blijft moelijk. Toch hebben we de voor- en nadelen en de prestaties meegewogen in onze eindscore. De conclusie is hier overduidelijk: de MSI Mega Book M670 komt als beste uit de test. Dit notebook biedt uitstekende prestaties. Op de tweede positie vinden we Olidata met de Stainer W2800.
HARDWARE Notebooks
Acer Aspire 5101AWLMi
Dell Inspiron 1300
MSI M670
Merk
Acer
Dell
MSI
Type
Aspire 5101AWLMi
Inspiron 1300
M670
€ 699
€ 769 *
€ 699
AMD Turion 64 Mobile MK-36
Intel Celeron M 380
Mobile AMD Sempron 3400+
ATI Radeon Xpress 1100m
Intel 945GM
Nvidia GeForce 6100
Adviesprijs Processor - Type Chipset - North bridge Geheugen (MB)
512
512
512
Type geheugen
ddr2-533
ddr2-533
ddr2-533
Sodimm-sloten
2
2
2
Vrije sodimm-sloten
1
-
1
15,4 inch / 39 cm (1.280x800)
15,4 inch / 39 cm (1.280x800)
15,4 inch / 39 cm (1.280x800)
- / ja
ja / ja
Hitachi HTS541080G9AT00
Samsung MP0804H
Fujitsu MHV2080BH PL
80 / 5.400
80 / 5.400
80 / 5.400
Schermafmeting (resolutie)
Vga- / tv-uitgang - / ja Harde schijf - type Harde schijf - capaciteit (GB) / rpm Optische drive - type Lan - snelheid (Mbit/s) Wlan - chip Wlan - standaard Modem PC Card Type II / ExpressCard Usb 2.0 / firewire (mini) Kaartlezer sd / ms / xd
dl-dvd-brander
dl-dvd-brander
dl-dvd-brander
100
100
100
Atheros 802.11b/g
Intel 802.11b/g
Realtek 802.11/b/g
802.11b/g
802.11b/g
802.11b/g
ja
ja
ja
ja / -
- / ja
3/-
3/-
4/1
1/- /1
-
1/1/-
- / ja
Accu - capaciteit (mAh)
4.000
5.000
4.400
Gewicht - incl. accu (kg)
2,65
3,05
2,6
Afmeting - b×d×h (cm)
35,8×26,9×4,1
35,6×26,6×4,5
36×25,9×3,7
Microsoft Windows XP Home Edition
Microsoft Windows XP Home Edition
Microsoft Windows XP Home Edition
612
250
645
PCMark05 - System
2.062
1.803
2.131
PCMark05 - CPU
2.808
2.564
2.621
PCMark05 - Memory
2.912
2.226
2.916
857
676
1.109
3.207
3.295
3.689
Mobile Mark 2002 - Reader - Battery 135 Life (min.)
96
155
Prestatiescore (geindexeerd op MSI)
70,94
100,00
Besturingssysteem 3DMark05
PCMark05 - Graphics PCMark05 - HDD
83,49
* Dell: inclusief transportkosten, terug te vinden op de Dell-website via deze E-Value-code: PCA-N1135r. Alle systemen inclusief Windows XP Home.
Notebooks HARDWARE
Olidata Stainer W2800
Toshiba Satellite A110-228
Olidata
Toshiba
Zepto
Stainer W2800
Satellite A110-228
AL55
€ 699
€ 799
€ 699
AMD Turion 64 Mobile MT-34
Intel Core Solo T1350
Intel Celeron M 380
ATI Radeon Xpress 200M
Intel 945GM
Intel 945GM
512
512
512
ddr400
ddr2-533
ddr2-533
2
2
2
1
1
1
15,4 inch / 39 cm (1.280x800)
15,4 inch / 39 cm (1.280x800)
15 inch / 38 cm (1.024x768)
ja / ja
ja / ja
ja / ja
Fujitsu MHV2080AT PL
Toshiba MK6034GSX
Hitachi HTS541060G9AT00
80 / 4.200
60 / 5.400
60 / 5.400
dl-dvd-brander
dl-dvd-brander
dvd-rom / cdrw
1.000
100
100
Broadcom 802.11/b/g
Intel 802.11a/b/g
Intel 802.11b/g
802.11b/g
802.11a/g
802.11b/g
ja
ja
ja
ja / -
ja / -
ja / -
4/1
3/1
4/1
1/1/-
1/1/1
1/1/-
4.400
4.000
4.300
2,75
2,75
2,8
35,5×26,4×4
36×26,3×4,4
33,5×28×3,8
Microsoft Windows XP Home Edition
Microsoft Windows XP Home Edition
Microsoft Windows XP Home Edition
531
414
193
1.782
2.091
1.688
2.592
3.076
2.571
2.416
2.768
2.234
742
804
651
3.147
3.040
2.908
196
192
335
93,98
83,45
82,86
Zepto AL55
