Een koffer vol verhalen
Pagina 2 van 59
Inhoudsopgave 1
Boek: “De eend, de dood en de tulp ..................................................................... 3
1.1
Bibliografische steekkaart .................................................................................... 3
1.2
Korte inhoud ...................................................................................................... 3
2
Overzichtlijst didactische materialen ..................................................................... 4
3
Lesverwerkingen ................................................................................................ 5
3.1
Les 1: De eend, de dood en de tulp ...................................................................... 5
3.2
Les 2: Muzische vorming: kaars maken ................................................................. 6
3.3
Les 3: Filosoferen: sterren ................................................................................... 8
3.4
Les 4: Muzische vorming. Bloem maken .............................................................. 10
3.5
Les 5: Taal ...................................................................................................... 11
3.6
Les 6: Muzische vorming: collage ....................................................................... 12
3.7
Les 7: Kerkhof ............................................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
3.8
Les 8: De eend, de dood en de tulp .................................................................... 13
4
Didactisch materiaal ......................................................................................... 14
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Een koffer vol verhalen
Pagina 3 van 59
Thema: Rouwen 1 Boek: “De eend, de dood en de tulp 1.1 Bibliografische steekkaart
Titel: De eend, de dood en de tulp Schrijver: Wolf Erlbruch Illustrator: Wolf Erlbruch, Suzanne Hertogs Uitgeverij: Querido Jaar van uitgave: 2007 Thema’s: rouwen, dood, eend, tulp
1.2 Korte inhoud ‘De eend, de dood en de tulp’ is een ontroerend prentenboek over de dood. In het verhaal is ‘eend’ een hoofdpersonage. Ze komt op een dag de ‘dood’ tegen. Ze schrikt ervan. De dood is altijd in haar buurt, voor het geval er iets zou gebeuren. En dat gebeurt ook in het verhaal. Het is een uniek prentenboek over de dood. Het kan perfect gebruikt worden om met kinderen het onderwerp ‘rouwen’ bespreekbaar te maken. De schrijver heeft de woorden en beelden harmonieus op elkaar laten inspelen.
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Een koffer vol verhalen
Pagina 4 van 59
2 Overzichtlijst didactische materialen Les 1: Taal: De eend, de dood en de tulp -
Rouwhoek Prentenboek Rouwhanger Luisterverhaal Radio voor het luisterverhaal
Les 2: Muzische vorming: Kaars maken -
Kaars Oude kaarsen Was Potjes Satéstokje Schaar Wiek die we rond het satéstokje bevestigen
Les 3: Godsdienst: Filosoferen -
Filosofische vragen
Les 4: Muzische vorming: Bloem maken -
Bloem 3 tassen gewoon wit meel (niet zelfrijzend) 1 tas zout 1 of anderhalf tas water 1 koffielepel glycerine ( bij apotheker) voorkomt barsten in het deeg)
Les 5: Taal: rouwboekje -
Rouwboekje met teksten in Werkblad (gekleurd) A3 papier
Les 6: Muzische vorming: collage maken -
Fotoboekje (gekleurd) A3 papier voor elke leerling of groep Tijdschriften, kranten, reclameblaadjes Schaar en lijm
Les 7: Kerkhof Geen materiaal voor nodig
Les 8: Kijk- en luisterverhaal -
Rouwhoek Prentenboek Rouwhanger Kijk- en luisterverhaal Computer met boxen en eventueel een overheadprojector
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Een koffer vol verhalen
Pagina 5 van 59
3 Lesverwerkingen 3.1 Les 1: De eend, de dood en de tulp Doelen -
-
De leerling begrijpt één of meerdere communicatiesystemen. In deze les dient de leerling vooral een cd-speler als communicatiesysteem te begrijpen. De leerling begrijpt dat wat er wordt afgespeeld een verhaal is. De leerling volgt een verhaal op basis van de voorgelezen tekst.
Les: De eend, de dood en de tulp Inleiding: Rouwhanger De leerkracht bouwt samen met de leerlingen systematisch een rouwhoek op in de klas. In deze rouwhoek bevindt zich een rouwhanger met zes zakjes. In elk zakje zit een voorwerp wat refereert naar het thema rouwen: - Luisterverhaal en kijk-en luisterverhaal van het prentenboek - Een kaars - Een ster - Een bloem - Rouwboekje met teksten in - Fotoboek Elk voorwerp refereert naar een verwerkingsactiviteit. Als inleiding gebruikt de leerkracht de rouwhanger. Na elke activiteit komt het resultaat in de rouwhoek. Tijdens deze les wordt er gewerkt met het luisterverhaal. Motivering: Het prentenboek is het middel om rond het thema te werken. Deze verwerkingen zijn gebaseerd op het thema dat in dit prentenboek aan bod komt, namelijk de dood. Fase 1: verhaal ‘De eend, de dood en de tulp’ Leerkracht en leerlingen luisteren naar het verhaal. Slot Na het luisterverhaal kan er gepraat worden over wat er in het verhaal allemaal gebeurt. Wie gaat er dood? Waarom gaat de eend dood? Hoe weet je dat de eend doodgaat? Maar ook over hoe de kinderen zich voelden bij het luisteren naar het verhaal. Hoe voel je je nu? Waarom voel je je zo? Wat vind je van het verhaal? Waarom vind je dat?
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Een koffer vol verhalen
Pagina 6 van 59
3.2 Les 2: Muzische vorming: kaars maken Doelen -
De leerling voert gevisualiseerde instructies uit. Dit gebeurt door een stappenplan te volgen. De leerling maakt constructies door gebruik te maken van verschillende materialen zoals oude kaarsen. Van oude kaarsen worden nieuwe kaarsen gemaakt. De leerling kan voorzichtig het gesmolten kaarsvet in een potje gieten.
Les: muzische vorming: kaars maken Inleiding: Rouwhanger De leerkracht bouwt samen met de leerlingen systematisch een rouwhoek op in de klas. In deze rouwhoek bevindt zich een rouwhanger met zes zakjes. In elk zakje zit een voorwerp wat refereert naar het thema rouwen. Tijdens deze les wordt er gewerkt met de kaars. Motivering: Tijdens de rouwperiode branden veel mensen kaarsen bij een foto van hun dierbare overledene. Ook tijdens een begrafenis, gebedswake, op het kerkhof en in het mortuarium verschijnen kaarsen. Daarom kan er met de kinderen een kaars worden gemaakt voor iemand die ze kenden en nu gestorven is.
Fase 1: kaars maken Door middel van een kaars te maken voor iemand die overleden is, staan we stil bij de dood. Hierdoor denken we aan de overledenen. Benodigdheden: Oude kaarsen Wasco’s Puntenslijper Vorm Wiek Satéstokjes Stevige potjes Werkwijze: Voor een gewone kaars: Je smelt restjes oude kaarsen waar je voorzichtig met een stokje de oude wieken uithaalt. Je neemt een potje. Bovenop het potje leg je een satéstokje. Aan dat satéstokje bevestig je een wiek. Vervolgens giet je de gesmolten kaarsvet in het potje. Het kaarsvet laten hard worden. Als dat gebeurd is, verwijder je het satéstokje en knip je eventueel een stuk van de wiek. Je schudt het potje om en er komt een nieuwe kaars uit.
Voor een gekleurde kaars: Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Een koffer vol verhalen
Pagina 7 van 59
Voor een gekleurde kaars kan je oude wasco’s gebruiken die vermengd worden met het gesmolten kaarsvet. Slot Als slot kan je aan de kinderen vragen om over hun kaars te vertellen. Voor wie hebben ze de kaars gemaakt? Waarom hebben ze een gekleurde of juist geen gekleurde kaars gemaakt? Wat vinden ze van hun kaars? Wat vonden ze ervan om een kaars te maken?
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Een koffer vol verhalen
Pagina 8 van 59
3.3 Les 3: Filosoferen: sterren Doelen -
De leerling geeft zijn mening op een aanvaardbare manier. Door te filosoferen verwoorden leerlingen hun eigen mening. De leerling durft communiceren met anderen. Filosoferen is nadenken en praten over een onderwerp met anderen.
Les: Filosoferen: sterren Inleiding: Rouwhanger De leerkracht bouwt samen met de leerlingen systematisch een rouwhoek op in de klas. In deze rouwhoek bevindt zich een rouwhanger met zes zakjes. In elk zakje zit een voorwerp wat refereert naar het thema rouwen: Tijdens deze les wordt er gewerkt rond de ster. Motivering: De dood is geheimzinnig, onduidelijk en roept vaak vragen op van onmacht: “Waarom?”. Mensen moeten loslaten is moeilijk. We willen nog verbonden zijn met onze overledenen. Fase 1: filosoferen Wanneer er iemand gestorven is zeggen we soms dat er een sterretje aan de hemel is bij gekomen. We proberen zo een verbondenheid te behouden met onze dierbare overledenen. Leerkracht maakt de klas donker of gaat naar een donkere klas (snoezelruimte). Het moet niet helemaal donker zijn, maar het licht wordt gedoofd, zodat de sterren die de leerkracht in de klas heeft hangen, te zien zijn. Dit zijn sterren die licht geven in het donker. De leerlingen mogen zich neerleggen of een andere gemakkelijke houding aannemen. Leerkracht stelt filosofische vragen aan kinderen. Daarrond filosoferen de leerkracht en de leerlingen. Filosofische vragen - Wat is doodgaan? - Wanneer ben je dood? - Waar ga je dan naartoe? - Wat ben je als je dood bent? - Hoe zou het voelen om dood te zijn? - Kan je iets voelen? - Is doodgaan altijd erg? - Als mensen heel ziek zijn en willen sterven. Mag dat? - … Filosoferen betekent voornamelijk praten over een onderwerp. Omdat dit voor kinderen niet zo gemakkelijk is, is het aan te raden om met een voorwerp, bijvoorbeeld een dobbelsteen, te werken. Wanneer kinderen vinden dat het te veel wordt, kunnen ze met de dobbelsteen rollen. Elk cijfer correspondeert met een actief spel. De leerkracht kan zelf ook met de dobbelsteen rollen of iemand laten rollen, wanneer deze merkt dat het voor de leerlingen te zwaar wordt. Dit moet niet gebeuren, want een spel kan de kracht van een filosofische les verbreken, maar de leerkracht kan het wel achter de hand houden voor als het nodig blijkt te zijn. Een rustig muziekje opzetten, kan ook helpen. Suggestie cijfers en bijhorende spelactiviteiten: Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Een koffer vol verhalen
Cijfer 1 2 3 4
5
6
Pagina 9 van 59
Spelactiviteit Tikkertje 2 toertjes rond de speelplaats lopen Chinees voetbal Jij bent dood! Kinderen gaan allemaal in cirkel zitten. 1 leerling zit in het midden met een blinddoek. Er wordt een voorwerp rondgegeven. Het kind die het voorwerp vastheeft, wanneer het kind dat in het midden zit ‘Jij bent dood’ roept, moet de cirkel verlaten. Vrij dansen. Leerkracht zet muziek op en de leerlingen mogen zich hierop uitleven. Spel dat de leerlingen zelf mogen kiezen
Slot We eindigen deze les in alle rust en stilte, omdat filosoferen veel inspanning vraagt. Laat de kinderen allemaal op de grond liggen en laat ze hun ogen sluiten en een minuut stil zijn. In die minuut gedenken we al de mensen die gestorven zijn.
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Een koffer vol verhalen
Pagina 10 van 59
3.4 Les 4: Muzische vorming. Bloem maken Doelen -
De leerling voert gevisualiseerde instructies uit. Dit gebeurt door een stappenplan te volgen. De leerling maakt constructies door gebruik te maken van verschillende materialen zoals brooddeeg. Van brooddeeg worden bloemen gemaakt naar vrije keuze van de kinderen.
Les: Muzische vorming: bloem maken Inleiding: Rouwhanger De leerkracht bouwt samen met de leerlingen systematisch een rouwhoek op in de klas. In deze rouwhoek bevindt zich een rouwhanger met zes zakjes. In elk zakje zit een voorwerp wat refereert naar het thema rouwen: Tijdens deze les wordt er gewerkt rond de bloem. Motivering: Bloemen zie je vaak wanneer er iemand gestorven is (gebedswake, begrafenis, etc). Dit thema past best rond de periode van Allerheiligen en Allerzielen. Omdat er in deze periode van het jaar weinig groen en bloemen te vinden zijn, worden de bloemen op een creatieve manier gemaakt. Fase 1: handvaardigheid Werken met brooddeeg. De leerlingen kunnen zelf hun brooddeeg maken. Recept: - 3 tassen gewoon wit meel (niet zelfrijzend) - 1 tas zout - 1 of anderhalf tas water - 1 koffielepel glycerine ( bij apotheker) voorkomt barsten in het deeg. Werkwijze: Roer het zout door het meel. Je mengt de glycerine in het water en daarna voeg je het water voorzichtig toe aan het meel. Het deeg kneden tot er een stevige vaste kluit ontstaat die niet meer te korrelig is. Met het brooddeeg dat de leerlingen nu zelf gemaakt hebben gaan ze bloemen maken. Leerlingen kunnen door te kneden in het deeg vormen maken en zo tot bloemen komen. We kunnen hulpmiddelen aanbieden die het werken plezieriger maken; vb deegroller, knoflookpers, satéprikkers,schaar, tangetjes, ijzerdraad, kruiden (als decoratief element vb; maïs, pitten), lijmpistool (soms als hulpmiddel bij het bevestigen van de onderdelen) Voor we de bloemen laten drogen of gaan bakken maken we er een gaatje in met een stokje. Zo kunnen de bloemen opgehangen worden. In de oven bakken we de bloemen op 175 a 200 graden gedurende een half uur. Wanneer de bloemen hard zijn kunnen ze al of niet geschilderd worden. Doe er een koordje door. Slot Wanneer alle bloemstukjes klaar zijn, worden de bloemen in de rouwhoek gehangen. Ze doen dit één voor één en mogen iets vertellen over de bloem die ze maakten.
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Een koffer vol verhalen
Pagina 11 van 59
3.5 Les 5: Taal Doelen -
De leerling reageert correct op eenvoudig geschreven opdrachten. De geschreven opdracht staat op het werkblad. De leerling gebruikt schrijfmateriaal correct. Om de opdracht te kunnen maken, moet de leerling schrijfmateriaal gebruiken.
Les: Taal Inleiding: Rouwhanger De leerkracht bouwt samen met de leerlingen systematisch een rouwhoek op in de klas. In deze rouwhoek bevindt zich een rouwhanger met zes zakjes. In elk zakje zit een voorwerp wat refereert naar het thema rouwen: Tijdens deze les wordt er gewerkt rond het rouwboekje. Motivering: In een gebedswake, begrafenis en op rouwkaartjes wordt veelvuldig gebruik gemaakt van kleine teksten. Het goede van de overleden persoon wordt genoemd in een tekst. Vaak zijn er ook teksten met dezelfde situatie waarin nabestaanden zich bevinden. Het is een manier om de dood van een dierbare te verwerken. Het is ook mogelijk dat mensen zelf in de pen duiken om het verlies van iemand te verwerken. Fase 1: Taal: rouwboekje Teksten zijn geschreven woorden waarin mensen zich herkennen. Het werkblad dat hierbij hoort bestaat uit allemaal vakjes met daarin woorden. Het is de bedoeling dat de leerlingen de vakjes met de woorden kleuren die hun doen denken aan dood, rouwen. Slot Als slot op het maken van het werkblad, kan de leerkracht een (gekleurd) A3 blad voorzien met daarop: “Als wij aan rouwen denken, dan voelen we ons …” Het is de bedoeling dat er een klasgevoel ontdekt wordt. Dit kan door de werkbladen te overlopen. Het gevoel komt op het einde van de zin. Het blad krijgt een plaatsje in de rouwhoek.
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Een koffer vol verhalen
Pagina 12 van 59
3.6 Les 6: Muzische vorming: collage Doelen -
De leerling herkent gevoelens (uitdrukkingen) bij anderen. De leerling moet in tijdschriften op zoek gaan naar afbeeldingen die herkenbaar zijn voor in de rouw. De leerling bewerkt materiaal met instrumenten. De tijdschriften worden bewerkt naar een collage met een schaar en lijm.
Les: Collage Inleiding: Rouwhanger De leerkracht bouwt samen met de leerlingen systematisch een rouwhoek op in de klas. In deze rouwhoek bevindt zich een rouwhanger met zes zakjes. In elk zakje zit een voorwerp wat refereert naar het thema rouwen: Tijdens deze les wordt er gewerkt rond het fotoboekje. Motivering: Als mensen naar foto’s kijken, herkennen of zien ze bepaalde situaties of gebeurtenissen die ook in een rouwperiode herkenbaar zijn. Dit is ook in de rouwperiode zo. Fase 1: Collage Foto’s zijn afbeeldingen. Afbeeldingen vind je overal: in tijdschriften, in kranten, op internet, etc. Het is de bedoeling dat de leerlingen een collage maken van gevoelens die herkenbaar zijn voor in de rouwperiode. De afbeeldingen komen uit tijdschriften, kranten en reclameboekjes en komen op een apart blad. Dit kan een (gekleurd) A3 of A2 blad zijn. Ze kunnen dit individueel of in groep doen. De lkr is vrij om te beslissen hoe dit in zijn of haar klas gebeurt. Slot Alle collages worden verzameld De kinderen vertellen over hun collages. Ze geven uitleg bij hun collages. Elke collage krijgt nadien een plaats in de rouwhoek.
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Een koffer vol verhalen
Pagina 13 van 59
3.7 Les 8: De eend, de dood en de tulp Doelen -
-
De leerling begrijpt één of meerdere communicatiesystemen. In deze les dient de leerling vooral een filmfragment als communicatiesysteem te begrijpen. De leerling begrijpt dat wat er wordt afgespeeld een verhaal is. De leerling volgt een verhaal op basis van de voorgelezen tekst. De leerling staat open voor en reageert op visuele waarneming in de vorm van een filmfragment.
De eend, de dood en de tulp Inleiding: Rouwhanger De leerkracht bouwt samen met de leerlingen systematisch een rouwhoek op in de klas. In deze rouwhoek bevindt zich een rouwhanger met zes zakjes. In elk zakje zit een voorwerp wat refereert naar het thema rouwen: Tijdens deze les wordt er gewerkt met het kijk- en luisterverhaal. Motivering: Er werd een tijd rond het thema gewerkt. De verwerkingen begonnen met het luisterverhaal en om het geheel af te ronden, wordt er een kijk – en luisterverhaal getoond. Dit wil zeggen dat de tekst en prenten tegelijkertijd worden afgespeeld Fase 1: Kijk- en luisterverhaal Leerlingen kijken en luisteren naar een verhaal. Slot Op het kerkhof staan de leerkracht en de leerlingen stil bij enkele belangrijke afspraken die er zijn. Je mag geen graven vernielen. Je mag er niet lopen. Je mag er niet te veel lawaai maken. Leerkracht duidt erop dat dit wordt gedaan om de overledene te eren en uit respect. Vervolgens wordt er een graf van dichterbij bekeken. Wat zie je allemaal op een graf? Leerlingen die hun kaars en/of bloem bij niemand kunnen neerzetten omwille van het feit dat ze nog niemand kennen die gestorven is, kunnen hun bloem of kaars ergens op het kerkhof neerplaatsen. Een andere optie is dat er tijdens de verwerking nog een extra bloem of kaars gemaakt wordt om op het kerkhof te plaatsen.
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Een koffer vol verhalen
4 Didactisch materiaal Inleiding: rouwhanger
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Pagina 14 van 59
Een koffer vol verhalen
Pagina 15 van 59
Stappenplan kaars maken (tekst en afbeeldingen)
kaarsen maken
1)
benodigdheden
2)
oude kaarsen in kookpan
3)
oude kaarsen laten smelten
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Een koffer vol verhalen
Pagina 16 van 59
4)
oude wiek verwijderen
5)
gekleurde wasco bijvoegen
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Een koffer vol verhalen
Pagina 17 van 59
6)
wasco mengen met kaarsvet
7)
satestok met wiek op vormpjes
8)
kaarsvet gieten in vormpjes
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Een koffer vol verhalen
Pagina 18 van 59
9)
kaarsen laten stollen
10)
kaarsen uit de vormen halen
11)
stuk van de wiek knippen
12)
verschillende kleuren mogelijk
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Een koffer vol verhalen
13)
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Pagina 19 van 59
mooi eindresultaat
Een koffer vol verhalen
Pagina 20 van 59
Stappenplan kaars maken (afbeeldingen)
kaarsen maken
1)
2)
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Een koffer vol verhalen
3)
4)
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Pagina 21 van 59
Een koffer vol verhalen
5)
6) Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Pagina 22 van 59
Een koffer vol verhalen
7)
8)
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Pagina 23 van 59
Een koffer vol verhalen
9)
10)
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Pagina 24 van 59
Een koffer vol verhalen
11)
12)
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Pagina 25 van 59
Een koffer vol verhalen
13)
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Pagina 26 van 59
Een koffer vol verhalen
Pagina 27 van 59
Fotoboekje
kaarsen maken 1) benodigdheden (oude kaarsen, stuk touw, potjes, satéstokjes) 2) oude kaarsen in pot 3) oude kaarsen laten smelten 4) oude wiek verwijderen 5) wasco aanslijpen 6) wascoslijpsel toevoegen aan pot 7) satéstokje aan potjes doen 8) gesmolten kaarsen in potje 9) twee gekleurde kaarsjes 10) kaarsjes met lange wieken 11) stuk van de wiek knippen 12) kaars aansteken
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Een koffer vol verhalen
Pagina 28 van 59
Stappenplan brooddeeg en bloemen maken (tekst en afbeeldingen)
bloemen van brooddeeg maken brooddeeg maken
1)
2)
ingrediënten nemen
3 tassen bloem
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Een koffer vol verhalen
Pagina 29 van 59
3)
1 tas water
4)
1 tas zout
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Een koffer vol verhalen
Pagina 30 van 59
5)
scheutje glycerine
6)
ingrediënten samenvoegen in een kom
7)
ingrediënten mengen
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Een koffer vol verhalen
8)
Pagina 31 van 59
deeg kneden tot vaste bol
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Een koffer vol verhalen
Pagina 32 van 59
bloemen maken
1)
materiaal om bloemen te maken
2)
bloem 1 klein stuk deeg tot bolletje rollen
3)
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
bloemblaadjes aan bloem toevoegen
Een koffer vol verhalen
Pagina 33 van 59
4)
afwerken tot een bloem
5)
gaatje in bloem maken (met satéstokje)
6)
bloem twee 1) klein stuk deeg tot bolletje rollen 2) bolletje met deegroller plat maken 3) met kruidnagelen versieren
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Een koffer vol verhalen
7)
Pagina 34 van 59
bloem drie 1) klein stuk deeg tot bolletje rollen 2) bolletje met deegroller plat maken 3) met schaar in het deeg knippen
8)
verzameling bloemen op bakplaat
9)
verzameling bloemen gaat in de oven
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Een koffer vol verhalen
Pagina 35 van 59
10)
gebakken bloemen
11)
bloemen schilderen
12)
geschilderde bloemen
13)
materiaal om bloemen af te werken
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Een koffer vol verhalen
Pagina 36 van 59
14)
bloemen in vaasje
15)
bloemenslinger
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Een koffer vol verhalen
Pagina 37 van 59
Stappenplan brooddeeg en bloemen maken (afbeeldingen)
bloemen van brooddeeg maken brooddeeg maken
1)
2)
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Een koffer vol verhalen
3)
4)
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Pagina 38 van 59
Een koffer vol verhalen
5)
6)
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Pagina 39 van 59
Een koffer vol verhalen
7)
8)
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Pagina 40 van 59
Een koffer vol verhalen
bloemen maken
1)
2)
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Pagina 41 van 59
Een koffer vol verhalen
3)
4)
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Pagina 42 van 59
Een koffer vol verhalen
5)
6)
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Pagina 43 van 59
Een koffer vol verhalen
7)
8)
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Pagina 44 van 59
Een koffer vol verhalen
9)
10)
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Pagina 45 van 59
Een koffer vol verhalen
11)
12)
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Pagina 46 van 59
Een koffer vol verhalen
13)
14)
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Pagina 47 van 59
Een koffer vol verhalen
15)
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Pagina 48 van 59
Een koffer vol verhalen
Pagina 49 van 59
Stappenplan brooddeeg en bloemen maken (tekst)
bloemen van brooddeeg maken brooddeeg maken 1) ingrediënten nemen: bloem, water, zout, glycerine 2) 3 tassen bloem 3) 1 tas water 4) 1 tas zout 5) scheutje glycerine 6) ingrediënten samenvoegen in een kom Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Een koffer vol verhalen
7) ingrediënten mengen 8) deeg kneden tot vaste bol
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Pagina 50 van 59
Een koffer vol verhalen
Pagina 51 van 59
bloemen maken 1)
materiaal om bloemen te maken
2)
bloem 1
3)
a.
klein stuk deeg tot bolletje rollen
b.
bloemblaadjes aan bloem toevoegen
c.
afwerken tot een bloem
gaatje in bloem maken (met satéstokje)
4)
bloem twee a.
klein stuk deeg tot bolletje rollen
b. bolletje met deegroller plat maken Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Een koffer vol verhalen
c. 5)
Pagina 52 van 59
met muizenkorrels versieren
bloem drie a.
klein stuk deeg tot bolletje rollen
b. bolletje met deegroller plat maken c.
met schaar versieren
6)
verzameling bloemen op bakplaat
7)
verzameling bloemen gaat in de oven
8)
gebakken bloemen
9)
bloemen schilderen
10) geschilderde bloemen
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Een koffer vol verhalen
Pagina 53 van 59
11) materiaal om bloemen af te werken 12) bloemen in vaasje 13) bloemenslinger
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Een koffer vol verhalen
Fotoboekje
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Pagina 54 van 59
Een koffer vol verhalen
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Pagina 55 van 59
Een koffer vol verhalen
Pagina 56 van 59
Rouwboekje
voor alle mensen die een speciale ster
aan de hemel hebben
ik mis je zo!
pleisters onze poes is al zo groot hij gaat al bijna dood misschien als je dood bent, ben je stil dan is er niks meer wat je wil dan kun je nooit meer horen niks meer zien dan kun je nooit meer wakker zijn dan hoef je ook geen pleisters meer dan krijg je nooit meer pijn. Hans en Monique Hagen Misschien een olifant, Van Goor, 1999
van de dood moet je niet bang zijn het doet je geen pijn
’s nachts kijk ik naar de sterren en de maan ik vraag me af of je me ziet staan je bent nu al een half jaar dood maar toch blijft het gemis ontzettend groot! charlotte lauwers
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Een koffer vol verhalen
als ik vraag naar onze poes vertelt mama mij een smoes “onze poes slaapt” zegt ze met een bibberende stem ik wist dat het niet waar was, want het ging niet zo goed met hem. wanneer ik naar bed moet, praten mama en papa nog lang ik slik en word een beetje bang aan de deur luister ik naar wat ze vertellen onze poes had iets slecht aan zijn bloedcellen een traan rolt over mijn wang poes is gestorven.. ik wist het al lang
Pagina 57 van 59
ik droom zacht de hele nacht ik droom over jou omdat ik zelfs nu je dood bent, nog steeds van je hou! charlotte lauwers
charlotte lauwers
het is niet fijn om dood je bent pas dood te zijn, wanneer andere mensen je vergeten zijn soms maakt me dat een beetje bang
leef zo dat je vrienden zich vervelen wanneer je gestorven bent
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
liefde is groter dan de dood
Een koffer vol verhalen
Pagina 58 van 59
Werkblad
als iemand sterft, voel ik me …
droevig
boos
blij
stil
bang
verdrietig
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
Een koffer vol verhalen
Pagina 59 van 59
Werkblad
als iemand sterft, voel ik me …
droevig
boos
stil
bang
Vibo de Brem en Charlotte Lauwers, 2008-2009
blij
verdrietig