Een kindvriendelijk pijnbeleid ? Het moet, … en het kan! Dr Annick de Jaeger Kinderarts Intensivist Coördinator PEP team Prinses Elisabeth Kinderziekenhuis UZ Gent Brugge 18 november 2011 © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
1
Kinderen zijn de volwassenen van de toekomst
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
2
PIJNBEHANDELING = FUNDAMENTEEL RECHT VAN IEDERE PATIENT, VAN IEDER KIND
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
3
Nationale Pijnconventie Acute Pijn bij kinderen 7 april 2005: KB vaststellen van de voorwaarden waaronder een tussenkomst door Het RIZIV mag worden verleend in tijdelijke en experimentele projekten rond acute pijn bij kinderen.
1 december 2005: overeenkomst tussen het RIZIV en de BVK ter uitvoering van een nationaal en interuniversitair projekt « Acute Pijn bij kinderen » en oprichting van de werkgroep en het wetenschappelijk comité bestaande uit vertegenwoordigers van 14 pilootcentra.
Universitaire ziekenhuizen
partnerziekenhuizen
UKZKF Brussel
St Pieters Ziekenhuis Brussel
UZ Gent
AZ St Jan Brugge
UZAAntwerpen
Koningin Paola KZH ZNA Antwerpen
UZ Gasthuisberg Leuven KUL
Virga jesse Ziekenhuis, hasselt
CHU St Luc Brussel UCL
CHNDRF Namen
CHR La Citadelle Liège
CHRC Clinique de l’espérance, Montegnée
Doelstellingen: Formuleren van aanbevelingen en behandelingsnormen Faciliteren van implementatie van deze normen Betere tenlasteneming van alle aspecten in de behandeling van acute pijn bij kinderen
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
4
Nationaal Project Acute Pijn bij kinderen Doelstellingen Evalueren van kwaliteit van aanpak acute pijn bij kinderen in België Onderzoeken van “de pijnpunten” Ontwikkelen van een strategie om aanpak te verbeteren Evalueren van kwaliteitsinterventie Verbeteren van de kwaliteit van aanpak van pijn bij kinderen doorheen volledige zorgpad Verminderen van pijn en angst Verhogen van de tevredenheid Verminderen van de gevolgen van acute pijn © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
5
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
6
Een kind in het ziekenhuis …
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
7
kinderen met trauma /urgentiediensten 92 % pijn 50 % wordt geëvalueerd/gemeten 33 % krijgt pijnstilling 25 % heeft meer pijn nadien 10 % krijgt een analgetica voorschrift
PENTA project : trauma bij kinderen ( Dr Van de Voorde, Are we forgetting the pain? ) © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
8
Een kind in het ziekenhuis … Angst/Stress Voor onbekende Voor pijn Voor omgeving Voor vasthouden Voor alleen te zijn Scheidingsangst ….
Pijn
Ziekte Trauma Diagnostische en pijnlijke procedures Genezingsproces, metabolisme, PTSS kind en omgeving Latere psychische ontwikkeling Chronische pijn © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
9
Handvest kind en ziekenhuis
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
10
Deontologie
De eed… …. Ik zal boven alles voor mijn patiënten zorgen, hun gezondheid bevorderen en hun lijden verlichten. Ik zal mijn patiënten correct informeren. …. Ik zal het leven en de menselijke waardigheid eerbiedigen. Zelfs onder druk, zal ik mijn medische kennis niet aanwenden voor praktijken die indruisen tegen de menselijkheid.
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
11
Kinderen hebben het recht hun ouders of verzorgers altijd bij zich te hebben. Het recht van alle kinderen om hun ouders altijd en zonder enige restrictie bij zich te hebben, is een integraal onderdeel van de zorg voor kinderen in ziekenhuizen. Als ouders niet in staat of niet bereid zijn een actieve rol op zich te nemen in de zorg voor hun kind, heeft het kind er recht op deze zorg te krijgen van iemand anders met wie het een goede relatie heeft. Het recht van kinderen om hun ouders of verzorgers altijd bij zich te hebben omvat alle situaties waarin zij hun ouders nodig hebben of nodig zouden kunnen hebben, bijvoorbeeld - gedurende de nacht, ongeacht of het kind wakker zal worden of door zal slapen; - tijdens behandelingen en/of onderzoeken, met of zonder plaatselijke verdoving en met of zonder sedatie; - tijdens het toedienen van de narcose en onmiddellijk na het ontwaken uit de narcose op de verkoeverkamer; - als het kind in coma of half bij bewustzijn is; - tijdens reanimatie (waarbij aan ouders
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
12
Ouders wordt accommodatie en de mogelijkheid tot overnachting naast het kind aangeboden zonder dat daar kosten voor in rekening worden gebracht. Artsen en verpleegkundigen die betrokken zijn bij de opname van een kind nodigen alle ouders uit bij hun kind te blijven zonder daar beperkende voorwaarden aan te verbinden. Artsen en verpleegkundigen adviseren, bemoedigen en steunen ouders bij het nemen van het besluit bij hun kind in het ziekenhuis te blijven. Ziekenhuizen zorgen voor voldoende geschikte ruimte en andere voorzieningen om het een ouder mogelijk te maken bij het kind te blijven. Deze voorzieningen bestaan onder andere uit een gemakkelijke stoel en een (vouw-)bed op de kamer van het kind, een bergruimte voor persoonlijke bezittingen, de mogelijkheid om gebruik te maken van bad en toilet en de mogelijkheid om te eten en te drinken. Het kost ouders niets extra wanneer zij bij hun kind in het ziekenhuis blijven. Zij hebben recht op - gratis overnachting (rooming-in) - gratis of gesubsidieerde maaltijden. Ouders mogen geen verlies van inkomen lijden. Ouders die wegens de ziekte van hun kind hun werk niet kunnen doen, mogen geen inkomensverlies lijden of extra kosten hebben doordat zij - bij hun kind in het ziekenhuis blijven; - deelnemen aan de zorg voor hun kind in het ziekenhuis; - de dagelijkse zorg voor gezonde broertjes en zusjes thuis aan anderen moeten overlaten. Aan ouders die om financiële redenen niet bij hun kind in het ziekenhuis kunnen blijven of het kind niet kunnen bezoeken, wordt financiële ondersteuning verleend om dit wel mogelijk te maken (tegemoetkoming in de reiskosten en andere onkosten). Ouders hebben recht op betaald verlof of compensatie voor verlies van inkomsten zolang het kind ziek is. Ouders worden geholpen en gestimuleerd bij het kind te blijven en deel te nemen aan de verzorging en verpleging van het kind. Verpleegkundigen bevorderen de actieve participatie van de ouders in de zorg voor hun kind. Zij doen dat door - ouders volledig voor te lichten over de zorg voor hun kind en over de gang van zaken op de afdeling; - met ouders te overleggen welk deel van de zorg de ouders op zich willen nemen; - ouders bij de zorg te ondersteunen; - beslissingen van ouders te accepteren; - met ouders te bespreken hoe zij anders kunnen handelen als hun handelwijze tot dan toe niet bijdraagt aan de genezing van het kind. © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
13
Scheidingsangst… « Of the many fear arrousing situations that a child can foresee, none is likely to be more frightening than the possibility that an attachment figure will be absent or …unavailable when needed » Bowlby, 1973
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
Opleiding acute pijn bij kinderen
14
Post Traumatic Stress Disorder ( PTSD) bij kinderen met BW Trauma impact >> Acute pijn >> Scheidingsangst Dissociatie
Saxe et al, PTSD in children with burns, Am J Psych, 2005 © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
Opleiding acute pijn bij kinderen
15
Ouders en acute pijn bij kinderen Ouders onderschatten de pijn het minst Meest onderschatting bij jonge kinderen ( Ridell & Craig, 2007) Meest onderschatting door moeders Geven te weinig pijnstilling 1 dosis over 48 u na ingreep Angst voor bijwerkingen Angst voor verslaving Verkeerde kennis over werkingsduur Mogelijke negatieve invloed van catastroferen (onderzoeksgroep Prof Goubert)
Counseling en betrekken van de ouders is noodzaak ! © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
16
Betaald verlof voor kind in ziekenhuis nog niet voor morgen Sp.a-senator Myriam Vanlerberghe preciseerde zaterdagnamiddag dat haar wetsvoorstel om ouders meer kans te bieden bij hun zieke kinderen in het hospitaal te blijven, nog maar net ingediend is. Het wetsvoorstel heeft dus nog een lange weg te gaan. Het voorstel werd wel ondertekend door alle fracties die in de senaatscommissie Sociale zaken vertegenwoordigd zijn, en maakt dus een goede kans om wet te worden.
Maximaal tien dagen 75% van loon Als het wetsvoorstel wet wordt, hoeven werkende ouders geen onbetaald verlof meer te nemen om bij hun kind te blijven als dat in het ziekenhuis is opgenomen. Maximaal tien dagen zou het Riziv 75 pct van het loon betalen. "Daardoor kunnen ook vaders en moeders die financieel krap zitten, bij het ziekbed van hun zoontje of dochtertje blijven", zegt Myriam Vanlerberghe (sp.a). Klein verlet Het wetsvoorstel van Vanlerberghe kreeg in de senaatscommissie Sociale Zaken de handtekening van alle partijen. "Elk jaar worden 175.000 kinderen in ziekenhuizen opgenomen", zegt ze. "Tot dusver moesten ouders zelf 'klein verlet' nemen als ze hun zieke kind wilden bijstaan. Of hopen dat hun werkgever vrijwillig hun loon zou doorbetalen, wat niet overal gebeurt." (belga/lb)
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
17
Maatregelen worden genomen om pijn, lichamelijk ongemak en emotionele spanningen te verlichten. Om spanning, angst en pijn bij kinderen te verminderen - worden preventieve maatregelen genomen die zijn aangepast aan de individuele behoeften van het kind; - worden informatiemateriaal en voorlichtingsprogramma's aangeboden; - wordt voorafgaande aan een geplande procedure informatie gegeven; - worden ouders gestimuleerd om bij hun kind te blijven en worden broertjes/zusjes en leeftijdgenoten aangemoedigd contact met het kind te houden; - worden spel en andere recreatieve activiteiten aangeboden die passen bij de leeftijd en de ontwikkelingsfase van het kind; - wordt pijn gedurende behandelingen en onderzoeken en vóór en na operatieve ingrepen effectief en volgens de laatste inzichten en methodes voorkomen en bestreden; - worden voldoende rustperiodes tussen behandelingen in acht genomen; - worden ouders van een kind dat stervende is, geholpen om hun kind bij te staan; - worden gevoelens van isolatie en hulpeloosheid voorkomen; - wordt getracht handelingen of situaties die volgens het kind angst en spanning teweegbrengen, te vermijden of in frequentie te verminderen; - worden angsten en zorgen van het kind erkend en wordt actie ondernomen ook wanneer deze gevoelens niet expliciet worden geuit; - wordt geanticipeerd op situaties die kinderen als angstig kunnen ervaren zoals isolatie of de lichamelijke toestand van medepatiënten in hun nabijheid; - wordt gezorgd voor huiselijke en kindvriendelijk ingerichte kamers waar kinderen en ouders zich kunnen terugtrekken; - wordt elke vorm van dwang en fixatie vermeden. Om onvermijdbare spanning, pijn en lijden te verlichten - wordt ouders en kinderen manieren aangereikt om met pijn of handelingen die als vervelend worden ervaren, om te gaan; - worden ouders ondersteund en worden maatregelen genomen om te voorkomen dat ouders overbelast raken; - wordt een maatschappelijk werkende of een psycholoog ingeschakeld als ouders daar behoefte aan hebben; - wordt contact gelegd met geestelijk verzorgers, zelfhulpgroepen, patiëntenverenigingen en andere organisaties als ouders daar behoefte aan hebben. © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
18
Nationaal project acute pijn bij kinderen Quality assurance guidelines sinds 1991 Quality improvement guidelines sinds 1995 Recente guidelines AHCPR/ APS 2005 acute pain adults and children. Plethora aan reviews, artikels, wetenschap © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
19
Important gap between knowledge and clinical practice © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
20
Kwaliteitsscore aanpak van acute pijn Combinatie van 3 kwaliteitscriteria Evaluatie van pijn Beschikbaarheid protocols Gebruik van preventieve analgetica
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
21
Beschikbaarheid van protocols 60 % van de ondervraagden heeft geen weet van protocollen op hun werkvloer
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
22
NPAPK: De pijnpunten ontrafeld > Communicatie en informatie over pijn, misverstanden, vooroordelen > Onvoldoende continuiteit > Tijdsgebrek > Opleiding > Multidisciplinair platform > Onvolledige medische voorschriften < beschikbaarheid therapeutische middelen < angst voor bijwerkingen © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
23
EVALUATIE VAN ACUTE PIJN Luister en kijk naar het kind Gebruik een meetinstrument om een score te geven aan de pijn!
Pijn = wat iemand zegt of aangeeft dat het is, en niet minder noch meer dan wat deze persoon aangeeft “If pain is not measured…it‟s more easy to ignore it”
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
24
Autologe evaluatie= gouden standaard Faces-R: vanaf 4 jaar
VAS vanaf 6 jaar
• Behandelingsdrempel= 4/10 • © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
Behandelingsdrempel= 3/10 25
Hetero-evaluatie instrumenten: keuze op basis van leeftijd, specifieke situatie en gewoonte zorgverlener COMFORT – B PPMP CPG EVENDOL … Zie voor meer detaïls: Zakboek “Aanpak van acute pijn bij kinderen” 2009 – Nationaal Project Acute Pijn bij Kinderen
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
26
Closing the gap!: coördinerende rol van tandem arts/de pijnverpleegkundige, het multidisciplinair pijnteam
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
27
Multidisciplinair draagvlak!
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
28
Kinderen en ouders hebben recht op alle informatie die noodzakelijk is voor het geven van toestemming voor onderzoeken, ingrepen en behandelingen. Kinderen worden beschermd tegen overbodige behandelingen en onderzoeken en tegen oneigenlijk gebruik van persoonlijke gegevens. Elke vorm van medische behandeling of onderzoek wordt achterwege gelaten als (vooraf vaststaat dat) het kind aan de behandeling of het onderzoek geen voordeel kan ontlenen.
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
29
Kinderen worden behandeld en verzorgd door medisch, verpleegkundig en ander personeel dat speciaal voor de zorg aan kinderen is opgeleid. Het beschikt over de kennis en de ervaring die nodig zijn om ook aan de emotionele eisen van het kind en het gezin tegemoet te komen.
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
30
Kinderen hebben recht op verzorging en behandeling door zoveel mogelijk dezelfde personen, die onderling optimaal samenwerken.
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
Zorg en behandeling worden gekenmerkt door continuďteit en worden zoveel mogelijk door dezelfde verpleegkundigen en artsen verleend. Continuďteit van zorg en behandeling omvat zowel de ziekenhuiszorg en de dagbehandeling als de thuiszorg. Zij wordt bereikt door samenwerking van alle betrokkenen als team, met een goede onderlinge communicatie. Teamwerk vereist een beperkt aantal vaste hulpverleners, die als groep samenwerken op basis van elkaar aanvullende kennisniveaus en met elkaar overeenkomende kwaliteitsstandaarden gericht op het fysiek, emotioneel, sociaal en psychisch welzijn van het kind. 31
Pediatric Acute Pain Project Interventie: kwaliteitsproject • • • • • •
Syllabus/protocols Pocket book Compendium Cursus acute pijn bij kinderen Regelmatige terugkomdagen Intrahospitaal multidisciplinaire werkgroepen • Pediatrische pijnteams: • Tandem Arts /VPK coördinator • Referentieverpleegkundigen op iedere werkvloer © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
32
Strategie Pediatrisch pijnteam
Structurele ondersteuning
Tandem Arts/VPK Multi Disciplinair team
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
Referentie verpleegkundigen
33
Resultaten structuur Pvalue
Post intervention
Standaard pijnevaluatie
< 0,001 90 %
Gevalideerde pijnschalen
< 0,001 52 %
Beschikbaarheid protocols/guidelines
< 0,001 61 %
Beschikbaarheid opleiding
< 0,001 45 %
Effectieve vorming
< 0,001 6/11
Positieve inschatting aanpak van pijn bij zorgverleners
< 0,001 50 %
Communicatieproblemen!! Tijdsgebrek!! © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
34
Resultaten process P-value
Post intervention
Evaluatie van pijn bij opname
< 0,001
30 %
Geven van initiêle analgetica
< 0,001
73 %
Pijnevaluatie doorheen opname
< 0,001
50 %
Gebruik van pijnschalen
79 %
Correct gebruik van pijnschalen Pijnbeleid bij procedures Pharmaca Non pharmaca
< 0,001 7% 60 %
blood sampling IV line
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
35
Resultaten postoperatief pijnmanagement P-value
Post intervention
Evaluatie van pijn
< 0,001
73 %
Gebruik van pijnschalen
0,009
68 %
correct gebruik < 4 y
< 0,009
73 % hetero-evaluation
Correct gebruik 4-6y
0,004
64 % hetero-evaluation
Correct gebruik > 6 y
0,980
86 %
Pijnevaluatie na analgesie
< 0,001
56 %
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
36
Postoperatieve voorschriften 80 % krijgt analgetica d‟office ½ krijgt analgetica op basis van protocol 1/5 met gebruik van score
MAAR 20 % krijgt enkel IN of helemaal niets
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
37
Resultaten in outcome? 60 % rapporteert pijn iatrogeen, medische procedures
Post-operatief > 8/10 Reports > matige tot ernstige pain Enkel ½ rapporteert het krijgen van een analgeticum, hoewel meestal snel ( 90 %) Globaal zijn kinderen en ouders tevreden, voelen zich meer betrokken in hun kind of eigen pijnbeleid. MAAR 30% verlaat het ziekenhuis met pijn en enkel 1/3 krijgt een analgeticum voorschrift. © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
38
Kinderen hebben het recht met tact en begrip te worden benaderd en behandeld. Hun privacy wordt te allen tijde gerespecteerd. Tact en begrip in de omgang met kinderen houden in dat - wordt erkend dat het kind er recht op heeft kind te zijn; - de waardigheid, de mening, de behoeften, de individualiteit en het ontwikkelingsniveau van het kind worden gerespecteerd en dat rekening wordt gehouden met elke handicap of speciale aandoening; - duidelijk wordt gemaakt dat de zorgverleners bereid zijn tot dialoog; - wordt gezorgd voor een vriendelijke en veilige sfeer; - rekening wordt gehouden met speciale gewoonten en culturele of religieuze waarden en gebruiken van kinderen en ouders. De privacy van kinderen wordt te allen tijde gewaarborgd, ongeacht hun leeftijd of ontwikkelingsfase. Dit houdt voor ouders en hulpverleners in dat zij - voorkomen dat kinderen onbedekt te kijk liggen; - kinderen beschermen tegen behandeling en gedrag die het zelfrespect aantasten of maken dat het kind zich belachelijk of vernederd voelt.
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
Dit houdt voor kinderen in dat zij het recht hebben om: - zich terug te trekken om alleen te zijn; - in afzondering en ongestoord met artsen en verpleegkundigen te kunnen praten; - ongestoord samen te kunnen zijn met naaste familie en vrienden.
39
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
40
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
41
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
42
restraint
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
43
Comprehensive Pediatric Nursing, 30:29–37, 2007 CHILD RESTRAINT IN THE ACUTE SETTING OF PEDIATRIC NURSING: AN EXTRAORDINARILY STRESSFUL EVENT Maria Brenner
Is restraint a form of abuse? Folkes K. Pediatric nursing 2005
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
44
Official News Tuesday, 13 July 2010 12:08 New resolution
Restraint should be avoided in medical procedures, unless there is no alternative in a life threatening situation. Forced immobilization of a child imposed by adults or by any mechanical means Clinical holding Therapeutic holding Fixation
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
45
AANPAK ACUTE PIJN: Onze realiteit…
Neonati ondergaan 10-14 pijnlijke procedures per dag, 53 gedurende de eerste 2 weken … ( Simons SH, 2003 Stevens B 2003) © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
46
Procedures ED 20 % underwent 1 à 2 procedures Only 1/3 % gets analgesia before and during procedures No analgetics for IV access,IM, SC, BS, MS < 20 % for LP baby‟s !! 85 % for older children Higher % in fracture reductions, sutures… Mac Lean et al, Pediatric emergency care , 2007, feb; 23 (2): 87-93 © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
47
Acute Pijn tijdens een ziekenhuisopname 60 % had pijn tijdens opname 1/3 proceduraal= ergste pijn Post-operatief > 8/10 hevige pijn. 1/2 kreeg een therapie 1/3 vond de therapie niet efficient genoeg 1/3 wordt ontslaan met pijn, waarvan slechts 1/3 een voorschrift meekrijgt bij ontslag. Nationaal project Acute pijn bij kinderen, outcome studie, Demfang J, de Jaeger A © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
48
Mijn ziekenhuis in potlood
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
49
Mijn ziekenhuis in potlood De kinderen hebben bijna unaniem een hekel aan spuiten. “negatief” over de verzorging en de behandeling, ook al weten ze dat het is om hen beter te maken. Spuitjes worden vaak voorgesteld door een verpleegster die een enorme spuit vasthoudt met daarnaast een heel klein kind met een gezicht waarop verdriet of erg veel pijn te lezen staat. De pijn is vaak niet alleen fysiek. Er is ook die grote en blijvende angst van het kind dat zich niet kan verdedigen tegen die pijn. De spuiten zijn vaak heel erg groot in vergelijking met het kind wat wijst op de superioriteit van het voorwerp en de macht die het heeft over het kind. Bovendien is het gezicht van het kind vaak erg expressief: schrik, verdriet, pijn. © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
50
Hulpverleners Onderschatten pijn het meest Hoe meer ervaring met pijn, hoe meer onderschatting ( Prakchin & all, 2007), hoe minder empathie en bezorgdheid Risico op disconnectie tussen hulpverlener en het kind > Wantrouwen > Vernedering > gevoel van misbegrepen te zijn
Belang van Inzichten in sociaal gebeuren van pijn © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
51
MISVERSTANDEN rond pijn of een adaptieve hanteringsstrategie ? Een kind heeft minder pijn dan een volwassene Een klein kind vergeet sneller de pijn Pijn heeft altijd een signaalfunctie Behandeling van pijn maskeert de symptomen voor een goede diagnosestelling (appendicitis!) Het is geen pijn maar eerder angst… Pijn is vaak ingebeeld…een placebo werkt ook Pijn hoort er nu éénmaal bij Autistische kinderen hebben een hogere pijngrens… … © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
52
Misverstanden rond analgetica Hoe minder men geeft hoe beter ze werken Pijnstilling werkt verslavend Pijnstilling geeft teveel bijwerkingen
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
53
Acute buikpijn Traditionally, the use of analgesics is discouraged in patients with abdominal pain for fear of interfering with accurate evaluation and diagnosis. However, several prospective, randomized studies have shown that judicious use of analgesics actually may enhance diagnostic accuracy by permitting detailed examination of a more cooperative patient. Evidence level A, randomized controlled trials
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
54
BEHANDELING VAN ACUTE PIJN NIET MEDICAMENTEUS MEDICAMENTEUS: WHO-pijntrappen ANALGOSEDATIE VOOR PROCEDURES !!
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
55
the art of medicine consists in amusing the patient while nature cures the disease -Voltaire© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
56
Niet medicamenteus Efficiëntie bewezen Werkingsmechanisme vaak onvolledig opgehelderd of verklaard • • • •
Vrijstelling endorfines Centrale stimulatie van inhiberende banen Conditionering (voorwaarden aanleren) en suggestie Verhogen zelfcontrole stress↓ - angst↓ pijndrempel↑ (pijnbeleving – pijngedrag)
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
57
Niet medicamenteus •
Preventie van iatrogene kortdurende pijn (procedures!) • licht tot matige pijn pijn verlichten Solitair of complementair aan medicamenteuze middelen • Ernstige pijn dosis medicatie verminderen complementair!
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
58
Afleiding en spel Verschillende technieken mogelijk afhankelijk van de cognitieve leeftijd en de voorkeur/interesse van het kind
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
59
Aanpak van pijn bij procedures Is de procedure echt nodig Vermijd vasthouden en dwang! Coach de ouders/ kind gebruik afleidingstechnieken Steeds minst invasieve / pijnlijke / vervelende / beangstigende methode kiezen Indien mogelijk procedures clusteren! Informatie op kindermaat! Gebruik kindvriendelijk materiaal Denk aan pijnpreventie ! Gebruik analgosedatie
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
60
Topisch analgeticum type EMLA® Indicatie: milde tot matige, procedurele, lokale pijn bloedafname bij kinderen Intramusculaire inspuiting Verwijderen mollusca Vaccinaties …
Op intacte huid Minimum 1u laten inwerken Diepte afhankelijk van duur
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
61
Glucose 30% (Babycalmine®) < 3 maand: Killing pain or calming minds? Rustiger gedrag en het vermindert de pijnexpressie bij procedurele pijn bij pasgeborene = „kalmerend effect‟
endogene opioïd vrijzetting (stimulatie smaakpapillen vrijzetting cholecystekoïne thv hersenstam vrijzetting endogene opioïden)
dus „killing pain‟ en niet alleen als afleidingsmanoeuvre („calming minds‟) Alternatief = borstvoeding wachttijd 10 à 15 min!
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
62
Lokale analgesie Subcutaan ex Xylocaïne Lidocaine gel EMLA Eutectic Mixture of local Anesthetics : 25 mg lido + 25 mg prilocaine/ g Intacte huid Effect na 1 uur, gedurende > 2 uur
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
63
Sedativa/hypnotica (neuroleptica) Benzodiazepines Barbituraten Choralhydrate Etomidate Propofol
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
64
Analgetica Opiaten Fentanyl: 1-2 microgram/kg to repeat /3 min Sufentanyl Remifentanyl: 0,05-0,1 mcg/kg/dose
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
65
Ketamine Dissociative anesthesie: cortex en limbisch systeem Partieel tot compleet BWZ verlies Kortwerkend en snelwerkend Sedatief en analgetisch, Amnesie “meestal” bescherming van luchtweg Geen hypotensief
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
66
Inhalatie : MEOPA
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
67
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
68
Nodige competenties AS buiten OK >>> Nood aan “veilige kindvriendelijke “ omstandigheden ! Risiko analyse adequate monitoring, materiaal Grondige Kennis en opleiding gebruikte methode/medicatie Herkennen van sedatiediepte Herkennen van bijwerkingen en complicaties Reactie op kritieke situaties, luchtweg management en ondersteuning, basic en advanced life support © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
69
Nationaal project acute pijn bij kinderen Kwaliteitsproject sinds 2007 Evaluatie van pijnbeleid bij kinderen in België Aanbevelingen Opleiding Gebruik van protocols Gebruik van meetschalen Coördinerend pijnverpleegkundige Aanbevelingen gebruik MEOPA, AS buiten het OK, gebruik van pijnpompen in de pediatrie Secundaire projecten Terugbetalingsdossiers MEOPA, AS en pijnpompen
Op weg naar implementatie ?
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
70
Blijvende aandacht voor pijnbeleid Nog steeds belangrijk sensibilisatiewerk, verwerven van inzichten Pleidooi overheid om maatregelen te blijven durven nemen om een pijn en angstvrije ziekenhuisopname te garanderen. Belang van multidisciplinaire multidimentionele aanpak > coördinerende en educatieve rol van PEP teams
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
71
© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
72