Beste dames en heren Beste Senior Welkom op de opening van de Seniorenweek. Dit jaarlijks initiatief van OCMW, Stad en Seniorenraad, die telkens met beperkte middelen een aantrekkelijk programma samenstellen, is ook dit jaar opnieuw een schot in de roos. Een initiatief dat als voorbeeld kan dienen van een succesvolle samenwerking tussen verschillende stads- en OCMW diensten. Dames en heren , vandaag is bijna één op vijf van de Gentenaars 65-plusser. En in de nabije toekomst zal deze vergrijzing alleen maar toenemen. Ook de vergrijzing binnen de vergrijzing zal toenemen, met ander woorden het aantal 80 plussers zal gevoelig toenemen binnen de oudere bevolking. Beste mensen, jullie ervaringen en levensinzichten maken deel uit van de rijkdom van onze stad. Hoewel het Gentse stadsbestuur in zijn bestuursakkoord spreekt van een ‘kindvriendelijke’ stad, is dit, mijn inzien, niet in strijd met ‘leeftijdsvriendelijke stad’. Want wat goed is voor kinderen en jongeren , is vaak ook goed voor een senior. Als OCMW Voorzitter én als schepen bevoegd voor, onder andere het seniorenbeleid, wil ik dat ALLE Gentenaars van ALLE leeftijden zicht goed voelen in hun stad. Gent moet een stad zijn waar iedereen, ongeacht de leeftijd, zich welkom voelt.
1
Daarom wil ik deze legislatuur een doorgedreven actief beleid voeren voor de senioren in Gent. Een actief beleid om de gezondheid, participatie in de samenleving, en de veiligheid van senioren te waarborgen én te verbeteren waar nodig. Kortom ik wil de levenskwaliteit van alle Gentse senioren zoveel als mogelijk verbeteren. Dames en Heren Midden 2013 heb ik al uitgebreid op de Seniorenraad, naar aanleiding van het nieuwe Seniorenadviesplan, mijn acties en ambities wat mijn bevoegdheden betreft, toegelicht. Ik ga dat hier vandaag niet opnieuw doen. Ik wil u wel graag al enkele beleidslijnen en accenten die voor mij prioritair zijn meegeven.
1. Senioren moeten positief in beeld komen Het is belangrijk dat ons huidig en toekomstige beleid bijdraagt aan een correct maar positief beeld van en over senioren in onze stad. Dat we blijven benadrukken dat zorg belangrijk is maar ook dat onze oudere Gentenaren heel wat te bieden hebben aan de maatschappij. Ik vind originele, creatieve sensibilisatie, zonder dat dat dure campagnes moeten zijn, heel belangrijk. Intergenerationele projecten kunnen hier eveneens een prominente rol spelen en ik moedig dan ook dergelijke vorm van solidariteit ten volle aan.
2
2. Stoppen met “hokjesdenken “en inspelen op , en rekening houden met verhogende diversiteit en kwetsbaarheid We moeten als stadsbestuur niet teveel ‘in hokjes denken’. Zo focussen vandaag nog steeds vele diensten op 1 doelgroep, namelijk de “mondige actieve senior”. En die exclusieve aandacht is zeker nog nodig ! Maar we moeten ook rekening houden met een veel diversere samenleving dan pakweg 20 jaar geleden. Het feit dat mensen die niet passen in sommige hokjes veel minder of niet worden bereikt en zelfs door het mazen van het net vallen, moeten we ten allen tijde proberen te vermijden. Denk maar aan senioren met een handicap, een beperkt inkomen of vanuit een etnisch-culturele minderheid. Ook zij moeten volwaardig kunnen deelnemen aan onze samenleving. Ik wil dus dat de Seniorendienst hierover waakt. Samen moeten we collega-schepenen en diensten aanmoedigen om automatisch ‘inclusief’ rekening te houden met de toegankelijkheid voor, én het effect van beleidsmaatregelen op onze senioren.
3. armoedebestrijding Als schepen, ook bevoegd voor Armoedebestrijding, ben ik zeer blij te kunnen vaststellen dat het voltallige stadsbestuur terecht zeer veel belang hecht aan armoede(risico)bestrijding. Ik verwacht dan ook dat alle diensten zelf stappen zetten om hiertoe bij te dragen. Ik hoef u niet te wijzen op de omvang en het effect van de groeiende problematiek ook bij onze senioren. Iets wat nog te weinig in beeld komt. 3
Dat gebeurt wel al binnen het OCMW, maar ook de Seniorendienst moet hier, als ‘actor op het terrein’ via de clubhuizen en eigen initiatieven, toe bijdragen.
4. Naar de burger, naar de wijk. Versterken van de sociale cohesie in de wijk, rond mensen. Stad en OCMW kiezen er duidelijk voor om de stap te zetten naar de burger, naar de wijken, en daar ben ik blij om. Ik denk daarbij aan het invoeren van sociale en gentinfo-punten, het oprichten van een departement “samenleven en welzijn” waar buurtgerichtheid centraal zal komen te staan, maar ook aan de acties van ‘Wijk van de maand’. Ook voor de lokale dienstencentra en de Seniorendienst heeft dat gevolgen. De clubhuizen kunnen én moeten op termijn nog meer evolueren tot niet alleen laagdrempelige ontmoetingsplaatsen, maar ook tot actieve spelers in hun wijk. Het spreekt vanzelf dat in die visie het belang van de Lokale Seniorenraden ook zal toenemen. Ik wil u dus allen vragen deze taak dan ook ter harte te nemen. We moeten dit immers samen doen.
5. Clubhuis > laagdrempelige ontmoetingsplaats en actieve wijkactor Onder andere op mijn verzoek worden gedurende een klein jaar allerlei facetten van CH-werking onderzocht, deels binnen de commissie clubhuizen. Dit onderzoek loopt nog tot het voorjaar van 2014.
4
Nadien is het de bedoeling dat de resultaten van dit onderzoek de rode draad zullen vormen voor het beleid. Dat er eindelijk een duidelijk organisatorische basis en kader wordt geschetst voor de Clubhuizen. Ik ben mij ervan bewust, dames en heren, dat dit veel werk en complex is. Dat dit zorgt voor onrust en dat er zelfs afhakers onder vrijwilligers zijn. Maar het is een werk dat we door moeten om de Clubhuizen klaar te stomen voor de huidige en toekomstige uitdagingen. Maar ook om de stad en de vele vrijwilligers zelf in orde te zetten met wetgeving allerhande. Dat kan misschien betekenen dat er mogelijk een aantal zaken niet meer op dezelfde manier zullen kunnen doorgaan in clubhuizen. Terwijl we dan misschien net andere dingen extra zullen gaan doen, activiteiten die nu soms nog niet behoren tot de werking.
6. Nog meer inzetten op vrijwilligers, maar hen ook nog beter omkaderen Een 1000-tal vrijwilligers zetten vandaag hun schouders onder de lokale dienstencentra en woon- zorgcentra van het OCMW. Bij de seniorendienst zijn er meer dan 500 vrijwilligers bekend: adviesraad en clubhuizen samen. De Seniorendienst moet zorgen dat er nu snel een duidelijk profiel is, een verzekering én informatienota voor hun vrijwilligers. Nadien zal men andere facetten van de werking, denk maar aan ondersteuning of vorming onder de loep nemen.
5
Laten we ook dit, beste mensen, samen op een kwaliteitsvolle manier aanpakken zodat we nu snel alle neuzen in dezelfde richting krijgen. Daarenboven is het Vrijwilligersloket voor senioren stilaan op kruissnelheid en behoudt het zijn stadsbrede dienstverlening. Dit loket stapt vanaf vanaf januari eveneens naar de wijken toe. Ledeberg komt als eerste aan de beurt. Concreet zal er binnen het nieuwe LDC De Knoop in Ledeberg een aanbod worden ontwikkeld om potentiële vrijwilligers aan te trekken. Het is de bedoeling dat de methodiek de komende jaren dan stapsgewijs wordt opgenomen in de dienstverlening van de LDC’s en dat het vrijwilligersloket nadien gaat focussen op groepen senioren die nu nog niet worden bereikt, of op wijken zonder LDC.
7. Eigen initiatieven evalueren en durven bijstellen Dames en heren, het is dé taak van de Seniorendienst om andere diensten aan te zetten om een toegankelijk aanbod te voorzien voor senioren. En om groepen senioren die nu uit de boot vallen extra toe te leiden. Andere beleidsdomeinen moeten automatisch rekening beginnen houden met behoeften en de eigenheid van deze doelgroep. Het is echter niet de taak van de seniorendienst om zelf activiteiten te organiseren. Omwille van het herformuleren van kerntaken en dwingende besparingen hebben we al afscheid moeten nemen van het Eindejaarsconcert.
6
Maar daartegenover staat dat we ook dit jaar ten volle inzetten op de Seniorenweek en er opnieuw een mooi concert is vastgelegd. Ik heb de stuurgroep wel gevraagd om na deze editie een evaluatie te doe. Ook hier wil ik gaan voor een maximaal bereik van de doelgroep en zou ik willen streven naar meer diversiteit. Meer diversiteit, net zoals onze stad zeer divers is.
8. Inspraak Het Gentse stadsbestuur zet, zoals ik eerder al aanhaalde, de laatste jaren, meer en meer, in op nieuwe vormen van inspraak. Wijk van de Maand kan daar een belangrijke rol in spelen denk ik. Maar ook het Dep. Ouderenzorg van het OCMW en de Seniorendienst zetten sterk in op bespeuren van behoeften bij senioren, eigen aan een bepaalde wijk. Er natuurlijk is uw rol als adviesorgaan, geachte aanwezigen, ook van belang. Als bevoegde schepen zie ik u allen, als mijn vaste partner bij het uitstippelen van mijn toekomstig beleid. Ik wil dit continueren maar wil tegelijk stilstaan bij de huidige plaats van adviesraden in relatie met het stadsbestuur en de eigenheid van hun werking. De samenleving verandert, de werking van adviesraden zal dus mee moeten veranderen om eigentijds en relevant te blijven. Er wordt hard gewerkt in de Seniorenraad, mensen die als vrijwilliger vertegenwoordigingen en verantwoordelijkheden opnemen zijn steeds meer in vergadering. Mijn ongelooflijke appreciatie daarvoor.
7
Maar we moeten ons de vraag durven stellen of die tijdsinvestering vol te houden is en of volgende generaties aankomende senioren dit engagement ook op dezelfde manier willen opnemen. Dames en Heren Het College heeft beslist dat de subsidiering van adviesraden in de toekomst op een andere manier zal gebeuren. Maar ook dat er vanaf 2014 een traject zal worden gestart, natuurlijk samen met de raden zelf, om de werking te evalueren, bij te stellen en in te spelen op andere manieren van participeren en / of inspraak. U hoort daar binnenkort ongetwijfeld meer over.
9. Kosten-baten afwegen, creatief zijn met minder U hebt het waarschijnlijk wel al opgevangen via de diverse mediaberichten de voorbij week dat ook Gent, in deze financieel moeilijke tijden, creatief zal moeten omspringen met de beschikbare middelen. Maar ondanks dit gegeven wil ik mij de komende jaren ten volle inzetten voor de senioren in mijn stad. Ik wil ervoor zorgen dat senioren zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen in de best mogelijke omstandigheden. Het aantal lokale dienstencentra (ldc) zal uitbreiden van 9 naar 11. Zo gaat begin december in de Welzijnsknoop in Ledeberg het tiende lokaal dienstencentrum De Knoop open. Het elfde ldc staat gepland op de campus Zonnebloem in Zwijnaarde.
8
En via antennes, vooral in onze deelgemeenten, wil ik ook die dienstverlening nog dichter bij de Gentse senior brengen. Lokale dienstencentra en stedelijke clubhuizen voor senioren wil ik nauwer laten samenwerken. Ik denk dat we de voorbije maanden al zeer goede stappen in de juiste richting hebben gezet. Clubhuizen en lokale dienstencentra zijn immers partners in dit verhaal én geen concurrenten. Omdat het stadsbestuur gelooft in het belang en de toekomst van de clubhuizen werd er 1,4 miljoen euro in de meerjaren begroting vrijgemaakt voor het brandveilig en toegankelijk maken van onze clubhuizen, zodat men op een kwaliteitsvolle en veilige manier elkaar kan blijven ontmoeten. En tot slot staan er extra alternatieve woonvormen voor ouderen in de steigers: assistentiewoningen in Zwijnaarde en SintAmandsberg, groepswonen voor senioren in het Elisabethbegijnhof. Ook deze woonvorm wil ik toegankelijk maken voor senioren met een lager inkomen. Het departement Ouderenzorg van het OCMW is dit nu aan het voorbereiden en uittekenen. Om dan weer extra ouderen te kunnen opvangen die hulpbehoevend zijn wordt tijdens deze legislatuur aan de Zuidbroek in Mariakerke bijkomend een vijfde woonzorgcentrum gebouwd door het OCMW. Het WZC zal plaats bieden aan 134 senioren en zou tegen begin 2017 klaar moeten zijn. Geachte aanwezigen, ik besluit.
9
Ik ben ervan overtuigd dat de Seniorenweek door u zal gesmaakt worden en misschien komen we elkaar nog tegen op één van de vele activiteiten. Er rest mij enkel nog, alle medewerkers én in het bijzonder de seniorenraad ( die dit jaar ook financieel haar schouders heeft gezet onder enkele initiatieven ) van harte te danken voor de actieve medewerking. Ook bedankt voor de vele constructieve gesprekken die we de voorbije maanden hadden. Dames en heren , bedankt voor uw aandacht.
10
