1 14 Maandag Januari 2008 Uruzgan TWEE NEDERLANDERS OMGEKOMEN DOOR EIGEN VUUR Lees meer op pagina 2 WFA. Een gouden duet Ireen Wüst en Sven Kramer Eur...
Mogen we nu wel of niet zoenen? De Zuid-Afrikaanse regering moet tekst en uitleg geven over een nieuwe sekswet. Deze stelt dat het illegaal is voor jongeren onder de zestien jaar elkaar te zoenen. Elles van Gelder PRETORIA
...
Zuid-Afrika, waar jaarlijks ruim 50.000 verkrachtingen plaatshebben, heeft een nieuwe sekswet, om strenger te kunnen optreden tegen seksueel misbruik. Hoofdlijn is dat de definitie van verkrachting is verruimd. Mannen en jongens kunnen elkaar nu voor het eerst ook aanklagen voor verkrachting. Ook kan een man een vrouw aangeven voor datzelfde misdrijf. Bovendien kan een slachtoffer eisen dat de dader een aidstest ondergaat.
Een onderdeel van de sekswet heeft echter tot opschudding geleid bij Zuid-Afrikaanse jongeren. In de wet staat dat kinderen onder de zestien jaar niet meer met elkaar mogen zoenen als er een leeftijdsverschil bestaat van twee jaar. Zelfs als beiden instemmen met de zoen of ‘een aanraking die voor seksuele opwinding’ kan zorgen, begaan ze volgens de nieuwe wet een overtreding. Via netwerksite Facebook, de Afrikaanse equivalent van Hyves, zijn verschillende protestnetwerken opgezet tegen de ‘kuswet’ zoals dit onderdeel van de sekswet nu in de volksmond heet. ‘Everyone Against The New Kissing Law’ is de grootste, met zo’n 19.500 leden. Honderden tieners plaatsten bovendien foto’s op Facebook waarop ze ‘illegaal’ aan het zoenen zijn.
Een meisje uit Pretoria schrijft op de website: ‘Dit is zo stom! Hoe gaan ze dit controleren? Kussen is toch iets normaals?’ Het ministerie van Justitie moest vervolgens uitleg geven. Kinderen hoeven niet bang te zijn dat de
Toch hoeven de kinderen niet bang te zijn dat de politie ze oppakt politie op de loer gaat liggen en ze oppakt, benadrukt woordvoerder van Justitie Zozile Nqayi. ‘Hoewel het er niet instaat, treedt de wet alleen in werking als er reden is om iemand van misbruik te verdenken. Door de nieuwe wet kan een 16-jarige dus
worden aangeklaagd voor seksueel misbruik van een 12-jarige. We willen het gezonde gëexperimenteer van jongeren geen halt toe roepen.’ Al erkent Nqayi dat er wellicht een document met uitleg aan de wet moet worden toegevoegd. Lucy Redivo van de Child Abuse Action Group in Johannesburg hoopt dat dit document er snel komt. ‘De huidige tekst, en ook de uitleg van de regering nadien, is veel te vaag. Kinderen weten nu niet meer wat wel en niet legaal is. Er moet meer aandacht zijn voor misbruik van kinderen, maar dan wel op een duidelijkere manier.’ De 15-jarige Retha uit Pretoria, die voor het eerst op haar veertiende zoende, was één van de initiators van een demonstratie in haar woonplaats. Ze had al honderden jongeren
gemobiliseerd om in een winkelcentra te gaan zoenen en zo te protesteren tegen de wet. Ze is iets gerustgesteld nu ze snapt waar de wet toe dient. ‘Ik ben blij dat ik niet de gevangenis in hoef als ik zoen, of een boete krijg.’ De demonstratie heeft Retha afgeblazen, nu blijkt dat ze gewoon door kan gaan met experimenteren. Maar online groeit de protestgroep en de verontwaardiging nog met de dag. Veel Zuid-Afrikaanse jongeren snappen nog steeds niet wat wel en niet legaal is. Volgens een verkeerd geïnformeerde tiener kan ze nu een nacht de cel in als ze met haar vriendje zoent. Ondanks haar angst zegt ze er mee door te gaan: ‘Ik heb er alles voor over om met mijn man te zoenen!’ 1
POPPRIJSDJ VANBUUREN Ook al was hij het afgelopen jaar veruit ons belangrijkste muzikale exportproduct, trance-dj Armin van Buuren kreeg zaterdag bij de uitreiking van de Popprijs een bierregen over zich heen. De liefhebbers op het Groningse festival Noorderslag houden nu eenmaal niet van te succesvolle, gelikte acts. Gelukkig voor Van Buuren was hij alleen via een videoscherm aanwezig. Staande voor zijn privéjet. Dat doet als toeschouwer waarschijnlijk pijn, als je zelf met de trein naar huis moet. Lees meer op pagina 15
De president van Interpol, de in eigen land in opspraak geraakte Zuid-Afrikaanse politiechef Jackie Selebi, heeft zijn functie ‘uit respect’ voor de internationale politieorganisatie neergelegd. Dit heeft Interpol gisteren in een verklaring laten weten. In zijn ontslagbrief schrijft de Zuid-Afrikaan Selebi dat hij wil vermijden dat het aanzien van Interpol door de beschuldigingen van corruptie aan zijn adres wordt bezoedeld. 111
Doden bij lawines
Lawines in de Italiaanse en Zwitserse Alpen hebben gisteren aan ten minste vier mensen het leven gekost. Drie mensen kwamen om in de omgeving van Brescia in Italië waar een groep toeristen op motorsleeën werd getroffen door een lawine. Bij een sneeuwverschuiving in Zwitserland kwam bovendien een jongen van 12 jaar oud om het leven. De jongen had zich volgens de politie samen met zijn ouders buiten de gemarkeerde piste begeven.
Nederlandse militairen schoten in Uruzgan zaterdag per ongeluk twee eigen collega’s dood. Met hun overlijden staat het dodental nu op veertien. Ana Karadarevic AMSTERDAM
...
‘RIP held!’ Ene Liesbeth liet dit bericht in de nacht van zaterdag op zondag achter op vriendensite Hyves bij Aldert Poortema. Nog geen uur daarvoor maakte commandant der strijdkrachten Dick Berlijn bekend dat de Friese korporaal Poortema (22) en de 20-jarige soldaat eerste klasse Wesley Schol uit Drenthe zijn omgekomen in Afghanistan. Zaterdagavond rond negen uur Afghaanse tijd vond er een vuurgevecht plaats tussen Nederlandse militairen van de Task Force Uruzgan en vijandige Afghaanse strijders. In de hitte van de strijd schoten de militairen per ongeluk op twee eigen mensen. Friendly fire is de wrang klinkende benaming hiervoor. ‘Dit kan gebeuren in de chaos van een oorlog‘, zegt Kees Homan, defensie-deskundige bij het Clingendael Instituut. ‘Friendly fire ontstaat als gevolg van stress, vermoeidheid, onzekerheid en verwarring, die inherent zijn aan oorlogsvoering. Het onderscheid tussen vrienden en vijanden is dan soms moeilijk te maken.’ Zo moeilijk dat tijdens de invasie van Afghanistan in 2001 18 procent van de beschoten Amerikanen werd geraakt door friendly fire, volgens Homan. Friendly fire heeft in een geval zelfs
tot indirecte zelfdoding geleid. In de hitte van de strijd in Afghanistan in 2001 gaf een Amerikaanse militair de coördinaten van zijn eigen positie door aan de bemanning van een B-52-bommenwerper. Zaterdag was een onrustige dag in Uruzgan. Twee Afghaanse militairen kwamen ook om door friendly fire. Nederlandse militairen zagen hen aan voor taliban omdat ze geen uniform droegen. Een derde Nederlander werd zaterdagavond beschoten, maar door vijandige strijders. Hij is gewond aan beide benen, maar is niet in levensgevaar.
‘Onderscheid tussen vriend en vijand is moeilijk te maken in een oorlog’ De families van de twee omgekomen Nederlanders zijn ingelicht. Onbekend is wanneer de lichamen van de militairen naar Nederland worden gevlogen. Intussen stroomden gisteren de condoleances op diverse sites binnen. Behalve op hyves.nl kunnen mensen ook een boodschap kwijt op thuisfrontafdeling.nl en op de site van het ministerie van Defensie. Op die laatste site alleen al lieten gisteren duizenden Nederlanders een boodschap achter voor de nabestaanden. Zo ook een militair die een eregroet vanuit Uruzgan brengt: ‘Toen ik vanochtend het zeer slechte nieuws hoorde, was ik er echt kapot van. Echt onbegrijpelijk zoiets.’ 1
111
‘Helft wil gekozen premier’
Meer dan de helft van de Nederlanders (53 procent) voelt er wel wat voor om de minister-president rechtstreeks te kiezen. Iets minder dan een op de vijf ondervraagden zou stemmen op premier Jan Peter Balkenende of op Verdonk. Dat blijkt gisteren uit een peiling van Maurice de Hond.
Commandant der strijdkrachten Dick Berlijn. WFA
Voor je eindexamen een tijdje naar een high school in het buitenland: het wordt steeds populairder. Naast de Verenigde Staten zijn nu ook landen als Japan in opkomst, voor fans van fantasy strips en gamen. Petra van Alten UTRECHT
...
‘Jongeren die via een high schoolprogramma naar de VS willen, zijn vaak bang dat ze in the middle of nowhere terechtkomen’, zegt Michelle de Wit, programmamanager High School van Travel Active. De ouders en kinderen die zaterdag de open dag van deze organisatie in Utrecht bezoeken, lachen. ‘Ga daar ook maar van uit. In steden zijn nauwelijks gastgezinnen te vinden. Het sociale leven in de VS speelt zich af op scholen. Zorg dus dat je vrienden maakt die auto’s hebben.’ Organisaties als Travel Active, AFS, Youth for Understanding International Exchange (YFU) en EF zien het aantal deelnemers aan high school programma’s jaarlijks met zo’n 10 procent groeien. Voor gemiddeld 6.000 euro, inclusief vliegreis, verblijven ze een jaar bij een buitenlands gastgezin en volgen lessen op een high school, waarbij vooral de naschoolse (sport- en cheerleader-)activiteiten hoog scoren. Tachtig procent gaat naar de Verenigde Staten, maar landen als Costa Rica, Argentinië, Canada en Australië zijn in opkomst. En Japan natuurlijk. Richard Santalla, directeur van AFS (American Field Service): ‘Wij moeten elk jaar weer veel scholieren teleurstellen die naar Japan willen gaan. Het Japanse schooljaar loopt van maart tot februari. Omdat wij Nederlandse scholieren toch de mogelijkheid willen bieden om van augustus tot juli te gaan, hebben wij maar een beperkt aantal plaatsen beschikbaar. Japanse scholen willen niet te veel leerlingen die halverwege het jaar instromen.’ Ook Australië en Nieuw-Zeeland hebben een afwijkend schooljaar, dat gelijk aan een kalenderjaar loopt. Marjon van der Meer van EF (Education First) ziet eveneens de laatste tijd ‘een ongekende interesse’ voor Japan. Haar organisatie zegt geen last te hebben van beperkte toelating en kan veel scholieren gewoon plaatsen. ‘Vooral jongeren die de VS te doorsnee vinden en geïnteresseerd zijn in fantasy strips en games.’
EF zendt wereldwijd duizenden scholieren per jaar uit, vertelt Van der Meer. ‘Niet alleen havo en vwo, maar ook vmbo. Zij hebben na afloop een streepje voor. Werk en opleiding worden steeds internationaler. Scholieren die een jaartje in het buitenland zijn geweest, hebben getoond lef te hebben, zijn geïnteresseerd in andere culturen, spreken vloeiend een andere taal en zijn behoorlijk zelfstandig geworden.’ Hoewel de meeste scholieren pas na hun eindexamen naar het buitenland willen, raadt De Wit van Travel Active dat niet aan. ‘Vooral niet voor vwo’ers. Studenten van 18 jaar en ouder zijn moeilijk te plaatsen in gastgezinnen. Ook een high school staat meestal niet te springen om 18-plussers.’ Dat zegt ook Santalla van AFS:
r gaat geen dag voorbij of ik lees ergens dat Nederland gidsland is of onmiddellijk gidsland zou moeten worden. Of het nu gaat om invoer van sportschoenen uit landen met babyarbeid te verbieden, op te roepen tot een boycot op het nuttigen van pluimveeonderdelen, geïmporteerd uit landen waar nog akelige hanengevechten worden gehouden, of omdat homo’s elkaar ook in Iran op het plein waar de ophangingen te bezichtigen zijn openlijk op de mond moeten kunnen zoenen: er is altijd wel
iemand van mening dat de superieure Nederlandse waarden en normen uitgevent moeten worden. Sinds president Bush met Nederlandse steun nogal wat soldaten in Irak laat opereren als gewapende gidsen om stuurloze burgers de weg naar een geweldloze samenleving te wijzen, is het woord gidsland iets minder populair geworden. Pas las ik toch weer dat Nederland gidsland zou moeten zijn om juist dat Bushiaanse gidswerk uit te bannen. Maar feit blijft dat ik spontaan winderig wordt van dat woord.
Indertijd sprong ik een werknemersgat in de lucht toen de VARA besloot het woord gids uit de titel van het programmablad te verwijderen. Omdat gids de suggestie geeft dat abonnees te stom zijn om zelf de weg op de tv te vinden. Marcel van Dam dicteerde toen het VARA-beleid dus de beslissing zal ook wel iets te maken hebben gehad met de oprukkende individualisatie. Marcel verschoont de hamsterkooi namelijk niet zonder dat in het perspectief van de oprukkende individualisatie te doen. Wat de reden ook precies was, nadat die gids een magazine was geworden, rook het bij de VARA beduidend aangenamer. Op scherp gezet door de sublieme ca-
baretier Erik van Muyswinkel, is nu de discussie gaande of Nederland het als eerste op de Olympische Spelen in China moet laten afweten. Als we vanwege het gebrek aan fatsoenlijke mensenrechten in China de eerste afzegger worden dan gidsen we. Als we de tweede afzegger worden dan hebben we een unieke eerste gidskans aan ons voorbij laten gaan. Als we helemaal niet afzeggen halen we misschien wel een paar medailles, maar weegt dat op tegen het laten schieten van onze gidspotentie? Over potentie gesproken, China is al jaren gidsland op kinderwensgebied. Dat heeft nergens navolging gevonden. Helaas! 1
Inbrekers hebben uit het Natuurmuseum Groningen een zeldzame diamant geroofd. De steen heeft een marktwaarde van 3.000 euro.
Ambtenaren van de Rijksoverheid hebben het afgelopen jaar 24.000 keer het vliegtuig genomen. Dat zijn ongeveer vijfhonderd vluchten per week. De meeste vluchten waren binnen Europa.
Een 46-jarige man uit Oss heeft vrijdag een jongetje van twaalf jaar bij zijn keel gegrepen en van zijn fiets beroofd. De man is opgepakt.
Nieuws
naar Japan
3
Een cursus, lezing, workshop, excursie.... kijk op
www.volksuniversiteit.nl Liberalisering Nog altijd geen vrije postmarkt
Postbedrijf Sandd wacht nog steeds De Nederlandse postmarkt is geliberaliseerd. De hele postmarkt? Nee, een groot en zeer lucratief deel is nog steeds in handen van exstaatsbedrijf TNT Post. Edward Deiters APELDOORN
...
‘Er is een ongekende interesse in Japan de laatste tijd.’
‘Je krijgt in de VS alleen een visum als scholier, als je bij aankomst niet ouder bent dan 18 jaar en vijf maanden. Ze moeten namelijk rekening houden met de gemiddelde leeftijd in een klas.’ Travel Active en AFS bespeuren een tendens dat steeds meer scholieren in een tussenjaar naar het buitenland vertrekken. Dan knijpen ze er na 4 havo of 5 atheneum een jaartje tussenuit en doen daarna examen in Nederland. De Wit maakt ook mee dat scholieren helemaal geen jaar verliezen. ‘Dan gaan ze bijvoorbeeld van augustus tot en met december in Canada naar school en stromen in januari gewoon weer in op hun oude school in Nederland.’ Voor een diploma moet je het niet doen, zegt ze. ‘Die zijn hier niets waard.’ 1
Martijn wil straks lekker gaan sporten De 16-jarige Martijn Spee uit Duiven wil komend schooljaar naar een high school in de VS. ‘Ik wil vooral de Engelse taal beter leren spreken en ik ben ook gek op sport. Op hun scholen zijn daar hartstikke veel mogelijkheden voor.’ Martijn zit nu op 5 havo en vindt het niet erg om zijn vervolgopleiding uit te stellen. Zijn ouders steunen hem hierin. Vader Paul is geboren en getogen op Curaçao, heeft veel gereisd en wil die ervaring graag overbrengen op zijn zoon. Moeder Ans vindt het belangrijk dat Martijn loskomt van thuis. ‘Dat hij volwassen wordt en eigen keuzes leert te maken. Zo’n programma is ook goed voor zijn sociale
vaardigheden.’ Maar of Martijn ook naar de VS gaat, daar heeft ze na de voorlichtingsdag in Utrecht haar twijfels over. ‘Volgens Travel Active is Canada veiliger, meer verwant aan ons land. ‘Daar moeten we ook maar eens serieus over nadenken.’ De kosten, gemiddeld 6.000 euro, vindt ze wel meevallen. ‘Wij hebben een dochter die studeert. Aan haar zijn wij veel meer per jaar kwijt.’
‘Ik denk dat we door het zoveelste uitstel van de liberalisering dit jaar drie tot vijf miljoen euro omzet mislopen’, zegt Bart Stomphorst, directeur van postbedrijf Sandd. ‘En dat is conservatief bekeken. Qua kosten of winst durf ik het nog niet te zeggen.’ Op 1 januari 2008 had het eindelijk moeten gebeuren: een volledig vrije Nederlandse postmarkt. Maar pas op 6 december 2007 bleek dat de bezorging van post lichter dan 50 gram wederom zou worden uitgesteld. Die blijft voorlopig stevig in handen van voormalig staatsbedrijf TNT Post. Het uitstel kwam voor Stomphorst als een verrassing. ‘In november ontkom je er niet meer aan over 2008 te gaan praten met klanten’, zegt Stomphorst. ‘En daarbij zijn we echt niet hard van stapel gelopen. Voor meerdere tientallen miljoenen poststukken hadden we met klanten afspraken gemaakt. Die opdrachten moeten we nu weer teruggeven aan TNT Post.’ Stomphorst benadrukt dat het liberaliseringsproces van de Nederlandse postmarkt degelijk is verlopen. ‘Maar Nederland vertoont nu wel beschermde ondernemersgeest, wat wil zeggen dat we alleen gaan liberaliseren als er in Duitsland en Engeland de facto is geliberaliseerd. Dit wordt de noodremprocedure genoemd. En aan die noodrem is nu al twee keer getrokken.’ TNT is niet tegen concurrentie, meldde TNT-topman Peter Bakker in het verleden al meerdere malen. Tegen NRC Handelsblad foeterde hij vorig jaar zelfs: ‘De twee andere spelers in Nederland – Selekt Mail en
In deze rubriek vandaag een groep woorden die een eigenaardige eigenschap bezit. Die eigenaardigheid heeft te maken met woordafbreking.
Een winkeldief heeft in Leeuwarden een agent het ziekenhuis in geslagen. Hij werd aangehouden voor het stelen van een fles drank.
Sandd – verzieken de markt. De hoogwaardige arbeid van TNT is bij hen verworden tot laagwaardige arbeid.’ De twee ‘nieuwkomers’ hebben de afgelopen jaren flinke happen genomen uit het marktaandeel van TNT. Samen hebben ze zeker 7 procent van de markt in handen. TNT reorganiseert, terwijl de concurrentie groeit. Stomphorst is nog lang niet klaar. In 2011 wil hij met Sandd een kwart van de Nederlandse post bezorgen. Voor dat zover is moet echter nog steeds de briefpost onder de 50 gram worden vrijgegeven Stomphorst: ‘De beslissing dat telkens uit te stellen wordt gevoed door een partij die hier last van heeft. Je gaat er wel vanuit dat men in Den Haag een gebalanceerde afweging maakt, maar wij hebben niet de impact en politieke kracht van TNT. Wij zijn een relatief kleine partij die het net even wat slimmer of beter moet doen. Ik vertel als baas van het bedrijf graag zelf aan de politiek dat wij hier niet ‘s nachts een schuur in een weiland runnen, maar een serieus bedrijf zijn.’
U weet wel, een lang woord dat niet op de regel past, kap je af met een streepje en op de volgende regel ga je verder: faseoverdrachts-katalysator. Nu mag dat afbreken niet op elke willekeurige plaats; het is gebonden aan vrij precieze regels. Het eigenaardige is nu dat van sommige woorden de betekenis verandert naarmate je ze op een andere plaats afbreekt. Een bekend voorbeeld is wetstaal. Dat kun je afbreken als wets-taal en dan betekent het: taal zoals gebruikt in wetsteksten. Maar ook is mogelijk wetstaal: stalen staaf om er messen op te wetten.
We zouden dit type woord kunnen aanduiden als een drugsmokkel, zelf ook een woord dat op twee manieren kan worden afgebroken: drug-smokkel of drugs-mokkel. Mokkel is een informeel woord voor ‘meisje’ dat trouwens al behoorlijk in de vergetelheid aan het raken is. Een drugs-mokkel is dus een soort gangstermeisje. Het hier beschreven fenomeen is niet uniek voor het Nederlands. Ook andere talen kennen hun drugsmok-
Praktijkgids Spelling
kels. Laatst viel mijn oog op het Duitse woord dementsprechend. Als je weet dat het ‘dienovereenkomstig’ betekent, zie je ook in dat de juiste afbreking dem-entsprechend moet luiden. Hoewel? Ook de afbreking de-mentsprechend is in bepaalde contexten denkbaar. Al hebben we het dan wel over een heel andere betekenis ...1 http://www.depers.nl/vandale
4
Jackie
Onder redactie van Femmetje de Wind / Coördinatie Hilde Veeren
Even bellen met... In het Amsterdamse nachttheater The Sugar Factory presenteerde de Brazilian Jazz & Groove formatie Sensuàl afgelopen donderdag hun nieuwste cd, Salve. Zangeres Eva Kieboom (28) kan opgelucht ademhalen: de zaal was afgeladen.
REUTERS
Model Turns Actress Deel XXIV Het ‘schoenmaker blijf bij je leest’ concept is natuurlijk niet meer van deze tijd en dus kruisbestuift de hele creatieve sector als een wespennest. Dit keer is de beurt aan topmodel Gemma Ward, die de rol van tiener Jackie (kijk, dat vinden we leuk) speelt in The Black Balloon – een film over autisme. Ze helpt haar vriendje bij het accepteren van de ziekte van zijn broer en, goddank, ze schijnt het nog te kunnen ook, dat acteren. Dat biedt hoop na een aantal zeer twijfelachtige eerdere pogingen, met Cindy Crawfords rol in Fair Game als voorlopig dieptepunt.
Inside
T
H
E
D
U
T
C
H
F
A
S
H
I
O
N
M
A
G
A
Z
I
N
E
JANUARI/FEBRUARI 2008
‘Ik probeer altijd mensen aan Proust te krijgen, maar je kunt moeilijk zeggen: “Hier, zeven delen, lees dit.”’
TRAVEL
PERCY, NICOLETTE, ANGELA, MART, DON DIABLO E.A. OVER HUN FAVORIETE HOTSPOTS
ITGIRL
51
HANNA
DOET BOEKJE OPEN OVER L.A.
‘TOEN IK BONO ONTMOETTE HAD HIJ VAN DIE SPICE GIRL
SCHOENEN AAN; HIJ IS ECHT EEN DWERG’
PAGINA’S
(aldus Nicci French in een interview met Jackie. Nu in de winkel voor € 4,95)
WINTER FASHION, DE BESTE ACCESSOIRES EN PARTY DRESSES
BIG APPLE
SHOPPEN, SLAPEN EN CLUBBING IN MEAT PACKING DISTRICT, SOHO/NOLITA EN THE UPPER EAST SIDE
DOSSIER
GEK = HIP
FASHION
BOHO CHIQUE
HIPPIE IS TERUG: FENDI, BALENCIAGA, MARNI EN PUCCI BEPALEN DE NIEUWE LOOK /PǻǼtǻǹǹȀǻǹǹȁȄǽ ȂǾ
DE MUST HAVES VOOR 2008 ADHD | BORDERLINE | AUTISME | BOULIMIA | JEZUS-COMPLEX | MPS | DEPRESSIE | DE 15 GROOTSTE GEKKEN TER WERELD
+ REHAB RULES: PARIS, LINDSAY, BRITNEY, KATE, AMY
My life in New York Wat dragen we vandaag? Danie Bles, fashion director Jackie: ‘Vrieskou, regenbui, stormalarm: januari is niet de tijd van voorspelbaar weer. Handig dus om weatherproof de deur uit te gaan in een warme trui, zoals deze van Dolce & Gabbana (die gemakkelijk doorkan voor jasje), een stevige shopper en leren Chloé-boots. De skinny jeans houden de volumineuze bovenkant mooi in balans voor een slank én goed verwarmd silhouet.’ Jeans: Mango 59,90 - trui: D&G 399,95 (via Velvet) – blouse: See by Chloé 165 (via Velvet) - leren tas: Chloé 1400,- (via Shoebaloo) – laarzen: Chloé 765,- (via Shoebaloo) – handschoenen: privébezit Danie Bles.
Caroline Sodenkamp, journalist
Een e-mail van Bill Clinton. Daar begon het mee. En wie kan zo’n charmante man weerstaan? Nou ik. Want het ging hem alleen om mijn geld. Maar een paar maanden geleden ben ik gezwicht. Zijn aandacht verschoof naar mijn tijd. Sindsdien werk ik voor de verkiezingscampagne van zijn vrouw. Hillary heeft de best onderbouwde plannen en ik voel wel iets voor de slogan: ‘It takes a woman to do a man’s job.’ Zo stapte ik tien dagen geleden in een van de vijf Hillary-bussen naar New Hampshire om te redden wat er te redden viel na de eerste nederlaag.
Jackie: ‘We kregen een tip: Jij zou het nieuwe talent van 2008 zijn, maar vertel even, wie ben jij?’ Eva: ‘Ik ben Eva Kieboom en ik ben de zangeres van Sensuàl, een Brazilian Jazz band. Vorige week hebben we onze nieuwste cd gepresenteerd.’ Jackie: ‘En?’ Eva: ‘Ja, het was helemaal te gek. Stampend vol, iedereen uit hun dak, toegift, één groot feest. Pas toen ik ’s nachts naar buiten liep kwam de ontnuchtering: het góót.’ Jackie: ‘Er stond nog geen limo voor je klaar?’ Eva: ‘Nee, helaas niet. Nog niet.’ Jackie: ‘Maar iedereen was enthousiast?’ Eva: ‘Ja, zeker op het laatst. In het begin stonden ze nog braaf aan de kant, een beetje te wiebelen. Het is ook wel een beetje Nederlands hoor. We staan liever gebiologeerd naar diegene op het podium te staren dan dat we meedoen. Brazilianen staan meteen te swingen.’ Jackie: ‘Speaking of which: Lilian Vieira van Zuco 103 heeft zich ook met de cd bemoeid hé?’ Eva: ‘Ja, we hebben samen het laatste nummer op de plaat geschreven. Ik spreek wel Portugees maar ik ben geen native speaker en ik wilde een rap op het album dus ik kon best wat hulp gebruiken. En Lilian is daar natuurlijk een ster in. Helaas kon ze er niet bij zijn gisteren, ze zat bij familie in Rio de Janeiro. Good for her natuurlijk.’ Jackie: ‘Wat betekent salve?’ Eva: ‘Salve zeg je tegen iemand voor
Eva Kieboom RDVA
wie je respect hebt. Als je iemand tegenkomt in Brazilië zeg je: “Aaa, salve.” Zo van: “Ik vind jou tof.”’ Jackie: ‘Wordt 2008 het jaar van jullie doorbraak?’ Eva: ‘Ja. We gaan op alle grote festivals spelen dit jaar, waaronder North Sea Jazz, er komt een theatertoernee aan, van onze eerste single O Desejo (Het verlangen, red.) komt een videoclip: dit jaar gaan we knallen.’ Jackie: ‘Als het dan toch het lied van het verlangen is, wie zou je dan het liefst in jouw videoclip willen hebben?’ Eva: ‘Eh… Is het heel plat als ik nu David Beckham zeg?’ 1 www.bandasensual.com
Nederlandse vrouwen vertellen over hun leven in het buitenland
Een enorme groep New Yorkers met verrassend veel jonge meiden, gays en African Americans. Niet te trendy gekleed, want de kiezers daar vinden Hillary toch al te stads. Dus was het dikke parka’s en Uggs want die zijn hier niet meer ‘in’. Alle bedden in New Hampshire waren al bezet door media en campagneteams. Dus sliepen we op de vloer van de gym in de YMCA. ’s Morgens werden we opgetrommeld om in de ijzige kou met loodzware Hillary-borden aandacht te trekken. En daarna heb ik voor ontelbare dichte deuren gestaan. Veel inwoners hadden
schoon genoeg van de stemmenjacht en waren ‘niet thuis’. Afzien dus. Maar in de overvolle gymzaal van de plaatselijke highschool wist ik weer waarvoor ik het deed. En ook waarom ik nog niet overgestapt ben naar het ‘hotte’ Obama-kamp. Hillary is in real life een geweldige overtuigende spreker, ze is warm, heeft humor, geeft een stevige hand en herkent je echt. En ook niet onbelangrijk: ze heeft in Bill de beste armcandy van alle kandidaten. 1
otografen, stilisten, visagisten, modellen; de modewereld is het domein van de grote ego’s. En grote ego’s botsen wel eens. Vlak voor de kerstdagen fotografeerden wij een modeserie voor het lentenummer van Jackie. De avond ervoor ging mijn telefoon. Het was Frans, de fotograaf, hij klonk in lichte paniek. ‘Hi Femmigje, I need your help? (Frans is overigens Nederlands maar hij spreekt wel goed en veel Engels).’ ‘Natuurlijk.’ Zei ik. ‘I cannot work with Will.’
‘Wie is Will?’ ‘Will Padani, the make-up artist?’ ‘Oh. Ok.’ ‘Its so difficult, ik heb vorige week ook met Will gewerkt voor de Glamour (spreek uit; Klámoer) but it just doesn’t match.’ ‘En voor wanneer staat de productie gepland, Frans?’ ‘Uhm, morgen.’ ‘Morgen? En wat is precies het probleem? ‘Ik weet het niet’, zei Frans, ‘It’s the energy, you know? Ik denk dat het aan haar aura ligt. Ik word draaierig als ik met haar in een ruimte ben. Ken je dat, that everything blursssss.’ Ik werd draaierig van de gedachte dat ik
om tien uur ’s avonds ergens een makeup artist vandaan moest toveren. Nou goed, dat zou misschien nog wel lukken, maar een make-up artist die lekker matchte met Frans’ aura? ‘Ik zie er gewoon enorm tegen op’, zei hij. ‘Wat stel je voor?’ zei ik. ‘To postpone.’ Hij klonk verslagen. ‘Maar er staan morgenochtend tien mensen bij jou op de stoep.’ ‘Yeah, I knooooow, maar mijn creativiteit is dood. Als ik aan Will denk, is alles in mij dood.’ ‘Wow’, zeg ik, ‘ik wist niet dat Will zoveel invloed op jou had Frans? Ik had altijd gedacht dat jij een heel sterke persoonlijkheid had, veel sterker dan Will.
Jij bent zo, ja hoe zeg je dat, jij bent zo alomtegenwoordig in een ruimte. Will heeft dat helemaal niet.’ ‘Really? Zegt Frans opgelucht en daarna; ‘Maybe you’re right, my aura is so fucking strong. Ik voel alweer iets stromen, I feel it come.’ ‘Houd vast Frans, ik zie je morgen,’ zei ik. Als ik de volgende dag de studio binnenstap, komt er een mooie lange jongedame op me af. ‘Hoi’ zegt ze, ‘ik ben Will, ik doe vandaag de make-up.’ ‘Oh, hi Will’ zeg ik, ‘wat leuk je te ontmoeten’. Frans steekt zijn hoofd om de hoek. ‘Huh’, zegt hij tegen mij, ‘jij kent Will toch?’ 1
Minister toert met checklist langs discotheken Het was een lange nacht voor minister Ernst Hirsch Ballin (Justitie), afgelopen zaterdag. In een uitgaansgelegenheid in Tilburg presenteerde hij een checklist, waarmee gemeenten, politie en horecaondernemers gerichter wapenbezit onder uitgaanspubliek kunnen
tegengaan. Uit onderzoek blijkt dat zeker vijf procent van de jongeren op stap gaat met een wapen. Na de presentatie trok Hirsch Ballin langs discotheken in Hank en Breda (foto), om ook daar te wijzen op de gevaren van wapenbezit. 1 FOTO: EVERT-JAN DANIELS
Dierenwelzijn SP en PvdA willen einde aan nertsenhouderij
‘Fokverbod slecht voor nertsen’ Ana Karadarevic AMSTERDAM
...
Een verbod op de nertsenfokkerij in Nederland zal leiden tot meer dierenleed. Volgens CDA-Kamerlid Ger Koopmans verplaatst de bedrijfstak zich dan namelijk naar landen waar dierenwelzijn slechter is geregeld. Hij steunt het wetsvoorstel om het fokken van nertsen te verbieden dan ook niet. Tweede-Kamerleden Krista van Velzen (SP) en Harm-Evert Waalkens (PvdA) dienen vandaag een initiatiefwet in die een einde moet maken aan de pelsdierhouderij. De nertsenfokkerij is een onethische sector, volgens Van Velzen. ‘Het jaarlijks doden van vier miljoen nertsen ten bate van luxe veroorzaakt onnodig dierenleed‘. In 2018 moet het afgelopen zijn met
het doden van nertsen in Nederland, vinden Van Velzen en Waalkens. De twee parlementariërs denken dat tien jaar genoeg is voor de fokkers om af te bouwen, zodat zij investeringen kunnen terugverdienen en overschakelen naar een ander specialisme. CDA’er Koopmans gelooft er niet in. ‘Waarop moeten ze dan overschakelen? Het voorstel van SP en PvdA zal tot gevolg hebben dat de fokkers en hun gezinnen financieel een langzame dood sterven.’ ‘Ooit wordt het fokken van nertsen in Nederland verboden’, aldus een hoopvolle Van Velzen. ‘Met dit voorstel hoop ik die dag snel dichterbij te brengen.’ Het fokken van dieren voor de bontproductie zou ‘niet meer van deze tijd‘ zijn. Een meerderheid van de Nederlandse bevolking is tegen het dragen van bont.
Driekwart zou voorstander zijn van een wettelijk verbod. ‘Met onze initiatiefwet komen we tegemoet aan de wens van het overgrote deel van de bevolking.’ Zonder de steun van het CDA is de kans echter heel klein dat de bedrijfstak uit Nederland verdwijnt. CDA-minister Gerda Verburg van Landbouw zet in op strengere eisen voor dierenwelzijn op Europees niveau. In Nederland zijn naar schatting 200 bedrijven waar nertsen worden gefokt voor hun vacht. Ons land is de derde nertsenbontproducent ter wereld. In het verleden hielden Nederlandse fokkers ook vossen en chinchilla’s voor hun vacht. Vooruitlopend op het verbod dat vanaf 1 april geldt, hebben de meeste fokkers de chinchilla’s en vossen de deur uit gedaan. 1
et nieuwe jaar begon met de landing van de parlementaire delegatie Koninkrijksrelaties op Schiphol, zondagochtend 08.00 uur. Of eigenlijk eerder al: om 00.15 uur maakte Defensieminister Van Middelkoop bekend dat in Afghanistan opnieuw twee Nederlandse militairen zijn gesneuveld. Het was nog stil en donker toen ik mijn huis verliet. Normaal maakte de stad teveel lawaai om er last van te kunnen hebben, nu kon je boven het Binnenhof vliegtuigen naar Schiphol horen vliegen. Ik passeerde het ministerie van Defensie, deze dagen onderwerp van een verbouwing. In de gezinnen van de slachtoffers was vast ook iedereen al opgestaan. De delegatie was op Aruba en de Antillen geweest voor het Periodiek Overleg Koninkrijksrelaties (POK). Er was niets van terechtgekomen. Het lid Brinkman (PVV) had vooraf gezegd dat Nederland geen belastinggeld meer naar de eilanden moest brengen, maar die ‘corrupte boevenbende’ beter voor een euro op Marktplaats kon zetten. De Antillianen en Arubanen wilden daarop niet meer met de Nederlanders praten. Brinkman had geweigerd zijn excuses te maken, POK-voorzitter Van Beek om Brinkman uit de delegatie te zetten. Men was er vervolgens niet in geslaagd een eerdere vlucht terug naar huis te boeken. Schiphol bleek over een eigen
Pressroom te beschikken, vlak achter de gates 1 en 2. Daarin deed Van Beek een poging de pers ervan te overtuigen dat het verblijf op de Antillen en Aruba toch de moeite waard was geweest, al had men dan een alternatieve reeks gesprekken af moeten werken. Hij gebruikte de volgende adjectieven: Fantastisch. Ongelooflijk. Buitengewoon. Bijzonder. Open. Nuttig. Interessant. Een journalist zei: ‘Zo enthousiast heb ik u nog nooit gehoord over een regulier overleg. Is het geen idee
Fantastisch. Ongelooflijk. Buitengewoon. Bijzonder. Open. om voortaan altijd een alternatief programma samen te stellen?’ Volgens Van Beek had deze journalist niet goed naar hem geluisterd. We gingen weer naar huis, een week tegemoet waarin politici het medeleven met de nabestaanden van de slachtoffers zoveel mogelijk naar zich toe zouden proberen te betuigen. Overal op het Binnenhof de vlaggen halfstok. De verstikte stem van Balkenende. Mooi ging het allemaal niet worden, maar gelukkig lag eerst nog een hele zondag voor ons open. 1
verboden. Ook toen werd de demonstratie georganiseerd door SIOE.
111
Demonstratie tegen de islamitisering
Met een demonstratie tegen de islamisering wil de Nederlandse afdeling van ‘Stop Islamisation of Europe (SIOE) de ‘politieke correctheid’ en de bouw van moskeeën een halt toeroepen. SIOE is een los samenwerkingsverband van nationalisten uit diverse Europese landen. De demonstratie staat gepland voor 26 januari op de Dam in Amsterdam. Een soortgelijke demonstratie in Brussel trok vorig jaar september tweehonderd mensen, ondanks dat burgemeester Freddy Thielemans het protest had
111
Verslavingszorg pleit voor polikliniek op scholen
Middelbare scholen moeten worden voorzien van een polikliniek om drugsgebruik onder jongeren tegen te gaan. Gesprekken hierover zijn al ver gevorderd met het Leerpark Dordrecht, een scholencomplex met zo’n tienduizend leerlingen. Dat zegt directeur Sjef Czyzewski van de Rotterdamse instelling voor verslavingszorg Bouman GGZ. ‘Onze mensen moeten structureel op die school gaan werken’, verklaarde de directeur gisteren in het tv-programma Buitenhof. Ook wil
Czyzewski dat leraren getraind worden in het herkennen van de signalen van drugsgebruik. 111
Man bekent het aanranden van oudere vrouwen
Een 46-jarige man uit Geldermalsen heeft bekend dat hij meerdere zedendelicten in zijn woonomgeving op zijn geweten heeft. De arrestatie van de man volgde op een poging tot verkrachting en mishandeling van een 78-jarige vrouw uit Geldermalsen. De man heeft onder meer bekend dat hij in 2004 en afgelopen jaar twee pogingen heeft gedaan tot aanranding en een poging tot verkrachting. Hij had het op oudere vrouwen voorzien.
Op de A50 bij Heerde is een auto op een antieke koets gebotst die van een aanhanger was gevallen. Er was niet veel meer over van de houten koets, die een man voor tienduizend euro had gekocht.
Bij een transportbedrijf in Oss hebben onbekenden ruim 130 banden lek gestoken van daar geparkeerde voertuigen. Ook werden cabines van vrachtwagens beschadigd. Een wraakactie of baldadigheid?
Actrice en zangeres Joke Bruys is vandaag 56 jaar geworden. Gefeliciteerd!
6
Nieuws Binnenland
Profiel Burgemeester van Eindhoven
Daar heb je Van Gijzel weer gemeenteraad, vader Jan werkt als journalist bij het Vrije Volk en Robs oudste broer, Willy, is schooldirecteur. Dat de kleine Rob het ooit misschien tot burgemeester zou gaan schoppen blijkt aanvankelijk niet uit zijn schoolresultaten. Hij belandt op de mavo, maar weet zichzelf via havo en lerarenopleiding op te werken tot de universiteit – al maakt hij zijn studie andragologie aan de Universiteit van Amsterdam nooit af. Van Gijzels klasgenoten op de lerarenopleiding kunnen zich hem nog goed herinneren. Gerda van Lieshout, tegenwoordig lerares op de Eindhovense basisschool De Driesprong: ‘De rest van de klas was absoluut niet dom, maar hij was duidelijk een stukje verder dan wij. Terwijl wij ons alleen afvroegen hoe we die opleiding af konden krijgen, zette hij zich heel erg in voor de Jonge Socialisten en beter openbaar vervoer.’ Lachend: ‘Ondanks dat was hij trouwens wel een van de weinigen met een auto: een rode lelijke eend.’
Woedend
Rob van Gijzel (links) op campagne in Eindhoven. VINCENT VAN DEN HOOGEN/HH
Voor de een is hij een ‘verschrikkelijk vervelend mannetje’, voor de ander een sympathieke, vasthoudende politicus. Profiel van Rob ‘Bijlmerboy’ van Gijzel, naar verwachting de nieuwe burgemeester van ‘zijn’ Eindhoven. Marten Blankesteijn AMSTERDAM
...
Gerd Leers denkt met plezier terug aan de ‘ontzettende gevechten’ die Rob van Gijzel jaren geleden in de Tweede Kamer uitvocht met toenmalig minister Netelenbos tijdens de bouwfraude-affaire. De mooiste keer was toen de minister betoogde dat de bedragen in de schaduwboekhoudingen van de bouwbedrijven geen écht geld waren. Zie het als monopolygeld, zei ze, of als pepernoten. Leers, lachend: ‘Ik zal nooit de blik van Rob vergeten toen ze dat zei. Die dacht: dit mens is gek geworden.’ CDA’er Leers, inmiddels burgemeester van Maastricht, vormde samen met PvdA’er Van Gijzel een tandem die jarenlang fel strijdde tegen
frauderende bouwbedrijven en corrupte ambtenaren. Nee, goede vrienden zijn ze niet – ‘In de politiek heb je geen vrienden, alleen lotgenoten’ – maar Leers praat nog altijd vol bewondering over zijn voormalige collega. ‘Rob heeft kwaliteiten die ik vaak mis bij politici. Hij durft ergens voor te gaan staan en zijn rug recht te houden, schuwt het conflict niet.’ Niet iedereen in Den Haag had zoveel waardering voor Van Gijzels houding. Rob Oudkerk, destijds fractiegenoot van Van Gijzel: ‘De meeste PvdA-Kamerleden vonden hem een verschrikkelijk, vervelend, lastig mannetje. Ze vonden dat hij maar een beetje door zat te zeuren over die Bijlmerenquête en de bouwfraude – ‘Daar heb je Van Gijzel weer’.’ Die reputatie had Van Gijzel vooral te danken aan zijn rol na de Bijlmerramp. Mannen in witte pakken, gezondheidsklachten, verdwenen tapes en videobanden, tegenstrijdige verklaringen: er klopte iets niet, dacht Van Gijzel. Na jaren knokken kreeg hij eindelijk zijn zin. Er kwam een parlementaire enquête. ‘Uiteindelijk
zijn de complottheorieën niet waar gebleken’, zegt Oudkerk, die voorzitter van de onderzoekscommissie was. ‘Maar feit is dat het nu wel goed onderzocht is en dat het vertrouwen in de politiek hersteld is. Dankzij Rob.’
Tienpuntenplan Die bevlogenheid en volhardendheid vormen tegelijkertijd zijn grote zwakte. ‘Hij wil nog wel eens te veel, het gaat nooit vlug genoeg’, zegt voormalig PvdA-Kamerlid en vriend Dick de Cloe. En inderdaad: Van Gijzel heeft al een lijstje klaar liggen met wat hij in Eindhoven wil veranderen zodra hij in functie is. Concurrent Leen Verbeek, nu nog burgemeester van Purmerend, merkte in een onderling debat al op dat een burgemeester over de meeste aspecten van Van Gijzels tienpuntenplan niets te zeggen heeft. Waarmee Verbeek maar wilde zeggen dat zijn tegenstrever misschien wat te onervaren is om de vijfde stad van Nederland te besturen. Dat is een zorg die door meer mensen wordt gedeeld. Hans Jacobs, waarnemend voorzitter van de Eind-
hovense VVD, noemt Van Gijzel op zijn weblog ‘een populistische Eindhovenaar’. Volgens Jacobs verdient zijn stad ‘een ervaren en degelijke bestuurder, met een track record dat bestaat uit heel wat meer dan het voorzitterschap van de Jonge Socialisten en wat erebaantjes in Raden van Toezicht.’ Een bestuurder, kortom, zoals Leen Verbeek. Rob Oudkerk is het daar niet mee eens: ‘Van Gijzel is inderdaad meer een volksvertegenwoordiger dan een bestuurder, maar ik denk dat het helemaal niet erg is als de burgemeester ook een beetje volksvertegenwoordiger is.’ Op 23 januari mag het Eindhovense volk beslissen of het liever een onervaren, gepassioneerde volksvertegenwoordiger of een ervaren, zakelijke bestuurder als eerste burger heeft. Van Gijzel lijkt daarbij de beste papieren te hebben. Rob van Gijzel wordt op 29 juni 1954 geboren in Eindhoven, als jongste in een gezin van vijf kinderen. De Van Gijzeltjes zijn een bekende familie in de lichtstad. Zo is opa de eerste sociaal-democraat in de Eindhovense
Na zijn flirt met de andragologie werkt Van Gijzel als persmedewerker voor het Europees Parlement en bekleedde verschillende leidinggevende posities bij de gemeente Amsterdam. In 1989 belandt Van Gijzel in de Tweede Kamer. Eind 2001 stapt hij woedend op, als zijn principiële houding in de bouwfraude-affaire een crisis dreigt te veroorzaken en fractievoorzitter Ad Melkert hem het woordvoerderschap ontneemt. Samen met echtgenoot Irene richt hij adviesbureau Politea op. De zaken gaan goed – Van Gijzel is een van de drie meestgevraagde dagvoorzitters van Nederland – maar de politiek blijft trekken. In 2003 solliciteert hij al naar de burgemeesterspost van Eindhoven, zonder succes: hij legt het in de achterkamertjes af tegen VVD’er Alexander Sakkers. Nu is het tijd voor een nieuwe poging. Een goede poging, vindt Gerd Leers. ‘Voor mij was het een enorme opluchting om na de Tweede Kamer burgemeester te worden. In de Kamer ben je van iedereen, en daardoor van niemand. Als burgemeester kun je voor één specifieke groep opkomen. Rob zal moeten leren verschillen te overbruggen, een tussenweg te zoeken, maar dat gaat hem ongetwijfeld lukken. Hij wordt – als de Eindhovenaren hem kiezen – een heel goede burgemeester.’ 1
De politie heeft gisteren op de Dam in Amsterdam acht mensen opgepakt bij een betoging tegen Geert Wilders. Een van hen is het GroenLinks-Tweede Kamerlid Tofik Dibi (foto). Leden van de Internationale Socialisten hielden posters vast waarop Wilders staat afgebeeld op een pakje sigaretten met daarop de tekst: ‘brengt u en de samenleving ernstige schade toe’. Drie demonstranten werden zaterdag ook al enige tijd vastgehouden
Ongeveer driehonderd overtreders zijn zaterdagnacht in Arnhem ontsnapt aan een boete. Met het oog op de cao-onderhandelingen besloten agenten de lichte verkeersovertredingen door de vingers te zien. De politiebonden voeren al een tijd actie voor een betere cao. Met de acties willen zij de druk op hun werkgever, minister van Binnenlandse Zaken Guusje ter Horst, opvoeren. De bonden ACP en ANPV riepen hun leden in december
voor dezelfde actie. Dibi besloot uit solidariteit met de activisten hun nieuwe demonstratie gisteren te steunen en de vrijheid van meningsuiting te verdedigen. PVV-leider Wilders vindt het onterecht dat de politie demonstranten heeft opgepakt voor het uitdelen van posters die tegen hem zijn gericht en doet geen aangifte. De Internationale Socialisten hebben laten weten dat het verspreiden van de posters met Wilders doorgaat.
HH
op alleen nog boetes uit te schrijven voor situaties die direct een bedreiging vormen voor de openbare veiligheid. Met als gevolg dat die maand honderdduizend minder boetes werden uitgeschreven dan in december 2006. In totaal kregen 49 personen zaterdagnacht in Arnhem wel een bekeuring. Daaronder waren vijftien mensen voor het in bezit hebben van harddrugs en zestien bestuurders voor het rijden onder invloed.
De politie van Tilburg heeft zaterdag de hele dag gezocht naar een gestolen auto. De wagen was een afgedankte politieauto.
De auto verdween bij een bedrijf dat de wagen zou ontmantelen als politieauto en verkoopklaar zou maken. Na een tip is de auto gevonden.
Bernice Notenboom heeft zaterdag als eerste Nederlandse vrouw voet op de Zuidpool gezet. Piet Verschoor was de eerste man in 1964.
Binnenland Nieuws
Scheldnamenboek Zaanstreek
Werkgevers
Billentikker droeg een kort jasje Remmert Ouwejan verzamelde tientallen jaren geleden scheldnamen van mensen in de Zaanstreek. Zijn boek was gedoemd nooit te verschijnen, maar streekbewoners kunnen nu eindelijk lezen hoe hun voorouders werden genoemd. Sanne Rooseboom ZAANSTAD
...
Toen Remmert Ouwejan (1897) jong was, zwierf hij graag rond in de Zaanstreek met potlood en papier in zijn zak. Hij hield van zijn streek en tekende alles wat hij tegenkwam. De houten, donkergroene Zaanse huisjes, de honderden molens, het riet aan de waterkant. Schilder kon hij niet worden, hij moest een vak leren van zijn ouders. Dus werd hij boekhouder. Veertig jaar lang hield hij de boeken bij van de Handelsvereniging Amsterdam. En iedere avond, na het eten, ging hij achter de grote eikenhouten tafel zitten in de woonkamer van zijn huis tegenover het oude station van Zaandijk. Hij tekende veel en met een kroontjespen met een lange punt en een potje inkt schreef hij boeken vol over zijn streek. Ouwejan verzamelde alle bij- en scheldnamen van zijn streekgenoten en noteerde ze in schoonschrift in een 250 pagina’s dik boek. ‘J. Vas, Oostzijde te Zaandam: paardenkop of varkensnaaier. Den Scheldnaam paardenkop kreeg hij doordat hij een grof gebouwden schedel bezat. Den andere naam omdat men hem eens betrapte met het plegen van onzedelijke handelingen met een varken.’ Remmert Ouwejan koesterde zijn boeken en tekeningen en wist dat hij een unieke collectie had met informatie over de snel veranderende Zaanstreek. Huizen die hij geschilderd had werden gesloopt, de dorpse verhoudingen werden losser, de traditie van bijnamen verdween. In 1953 besloot hij zijn collectie aan te bieden aan de gemeente. Hij regelde zelf een fonds, waardoor het gemeentebestuur niets voor zijn werk hoefde
Taxi rijdt Pool dood die op snelweg liep na autopech
Een 22-jarige Pool is gisteren overleden nadat hij lopend op de A50 door een taxi werd aangereden. Hij reed met een 27-jarige Poolse vriend richting Eindhoven en kreeg pech. Het duo besloot te gaan lopen. Het latere slachtoffer liep de rijbaan op om een aankomende auto te laten stoppen en gebruikte daarbij zijn telefoon als lampje. De 50-jarige taxichauffeur uit Eindhoven kon de Pool niet meer ontwijken. Omstanders en de politie hebben tevergeefs geprobeerd de man te reanimeren.
Zoon Remmert Ouwejan (boven) en zijn vader (onder). RENI VAN MAREN
Ouwejan junior kalligrafeert ook, al heeft hij naar eigen zeggen niet de souplesse van zijn vader. Wel heeft hij dezelfde artistieke aanleg. In tegenstelling tot Ouwejan senior, heeft zijn zoon wél zijn brood kunnen verdienen met zijn passie. Hij werd ontwerper en schilder. ‘Mijn vader heeft dat altijd aangemoedigd. Zelf had hij ook veel liever al zijn tijd aan kunst besteed. Toen de gemeente zijn collectie afwees, werd zijn droom vernield.’
Postume hulde In het kantoortje van de archivaris van de gemeente Zaandam werd dit afgelopen vrijdag een klein beetje goedgemaakt. Gescande en ingebonden kopieën van Uit de Zaansche geschiedenis en Scheldnamen van Zaansche persoonen werden door de locoburgemeester overhandigd aan Rem-
8JOUFS WPPSEFFM
5FCFTUFMMFOWJBXXXUNPCJMFOMPG
mert Ouwejan junior en aan het gemeentearchief. Voor Ouwejan junior betekent het een postume hulde voor zijn vader. ‘Dat ik dit nog mag meemaken’, mompelde hij tevreden. Scheldnamen van Zaansche persoonen staat vol merkwaardige informatie over een vergane dorpscultuur. Bol 18, Hendrik Boon, at met Luilak eens 18 warme bollen met stroop op. Dirk billentikker droeg altijd een kort jasje. Heintje de Krengenslachter maakte het vee af dat op sterven na dood was. Dirk Oliekoek smeerde zichzelf altijd in met wonderolie. Inwoners van de Zaanstreek die nog weten hoe hun opa en oma vroeger genoemd werden, kunnen nu terecht in het gemeentearchief van Zaandam. Maar alleen voor de kopie van het boek, de echte versie mag nooít in handen komen van de gemeente. 1
7SBBHOBBSEFWPPSXBBSEFO
HH
4POZ&SJDTTPO 8J
JDN'MFY 7BOº
JDNKBSJH3FMBY
º
QFSNBBOE
4JNQMZ$MPTFS
Minister van Financiën Wouter Bos (PvdA) roept werkgevers op topinkomens te matigen om vakbonden en werknemers het goede voorbeeld te geven in onderhandelingen over loonmatiging. Dat zei de vicepremier gisteren in het televisieprogramma Buitenhof. Loonstijgingen zijn volgens Bos een bedreiging voor de Nederlandse economie. Het kabinet besloot vorig jaar topinkomens in het bedrijfsleven niet aan te pakken met fiscale maatregelen, ondanks de ‘forse’ stijgingen van beloningen van bestuurders. De relatie met geleverde prestaties zou niet altijd duidelijk zijn. De oproep ging nadrukkelijk niet uit naar vakbonden en werknemers. De bewindsman noemde dat hun eigen verantwoordelijkheid. Hij zei ook zich liever niet met de onderhandelingen te bemoeien. Dat is volgens Bos iets tussen de werkgevers en bonden. De minister benadrukte het belang van de ‘psychologische gesteldheid’ van Nederland voor de economie. ‘Nederland moet zichzelf niet in de put praten.’ Hij zegt dat er geen enkele aanwijzing is dat de economische groei van Nederland tegenvalt. 1
4BNTVOH %J
7PPS
Tips? Heeft u tips voor onze redactie? Mailt u dan naar [email protected]
Bos roept om matiging topinkomen
te betalen. Stiekem hoopte hij op een eigen museum. Maar de toenmalige burgermeester van Zaandam, Thomassen, had geen enkele interesse. Ouwejan noteerde de discussie in schoonschrift. ‘De burgermeester Thomassen stond theatraal op en zei: ‘Daar denken wij niet aan. Wij wenschen geen enkele verplichting.’ En een museum zou ‘nooit gebeuren.’ Tot op het bot gekrenkt zwoor Remmert Ouwejan dat zijn boeken nooit in handen zouden vallen van de gemeente Zaandam. Zijn tekeningen gaf hij weg aan zakenrelaties. Twee van zijn boeken kwamen terecht bij een bevriend echtpaar, meneer en mevrouw van Ammers.
Meer dan vijftig jaar later begon er bij Jeanne van Ammers wat te knagen. In haar boekenkast, ergens in de Betuwe, stond Uit de Zaansche geschiedenis, een dik, handgeschreven boek met informatie over alle molens uit de Zaanstreek. Na de dood van haar ouders had zij het boek overgenomen. Haar broer in Breda was eigenaar van Scheldnamen van Zaansche persoonen. Beiden besloten contact op te nemen met het gemeentearchief van Zaandam. Niet om de boeken te schenken, want ze kenden de belofte van Ouwejan, maar om aan te bieden de boeken te kopiëren. Jeanne (63) kreeg een enthousiaste archivaris aan de lijn en kwam er achter dat de zoon van Remmert Ouwejan nog leefde. Remmert Ouwejan junior (77) weet nog goed hoe zijn vader elke avond aan zijn handgeschreven boeken werkte. Maar hij had geen idee wat er mee gebeurd was. ‘Mijn vader is in 1972 overleden. Hij heeft stapels tekeningen en correspondentie nagelaten. Maar zijn boeken in schoonschrift was ik kwijt.’
7
7PPS
º
QFSNBBOE
8
Het Portret
Henny Huisman
‘Desnoods presentator met rollator’
H
den, adviseert KRO-baas Hulshof de makers om die scène aan het slot van de uitzending te programmeren. ‘Wedden dat het scoort.’ Het wordt een gedenkwaardig televisiemoment. ‘Henny brak echt’, weet Van de Ende nog. ‘Hij liet die tekst oprecht door zich heen stromen’, zegt Hulshof. ‘In de regiekamer
ij is verslaafd aan aandacht, leeft op applaus, zwelgt in beroemdheid en heeft het – van krullenjongen tot miljonair, niet waar - helemaal gemaakt, maar denk vooral niet dat het ooit gemakkelijk is om Henny Huisman te zijn. Intimi weten dat zijn hunkering naar roem vooral een schreeuw om liefde verbergt: ik ben Henny Huisman, hou van mij. ‘Hij wil werkelijk door iedereen aardig worden gevonden’, zegt Bert van der Veer, vriend en televisiemaker. ‘Hij wil de leukste van de klas, de populairste van de buurt, de meest geliefde van de buis zijn’, zegt Joop van de Ende, de producent die hem groot maakte. Zelfs op het hoogtepunt van zijn glorie waren er momenten dat de presentator bijna brakend van plankenkoorts toevlucht zocht in de armen van Joop. En die gaf hem dan, met vaderlijke agressie, een stomp in de maag: ‘Je kunt het’. En zo beweegt hij zich al tientallen jaren tussen kijkcijfers en angst, tussen populariteit en eenzaamheid; een duel dat inmiddels met dank aan de
Was Henny Huisman op zoek naar God of naar televisie? hielden we de adem in’, herinnert Bert van der Veer zich. Henny Huisman, ceremoniemeester van de Nederlandse televisie, vecht live tegen de tranen, jaagt daarmee – gewild of niet – het waarderingscijfer naar ongekende hoogte en verwerft een bijnaam die lang blijft kleven: Henny Huilman. De kneedbare, emotionele en naar roem hunkerende televisiecoryfee mag daarmee vermoedelijk gelden als grondlegger van wat nu algemeen ‘emo-tv’ wordt genoemd; de televisietraan is een genre geworden. Huisman blijft lang succesvol, ook in de jaren dat hij – in het kielzog van Van de Ende – de publieke omroep verruilt voor het commerciële avontuur: via het mislukte TV10 naar RTL. Als na twintig jaar Soundmix-succes RTL het concurrerende Idols-programmeert, kan Huisman dat niet verkroppen. Hij zoekt in wrok de publiciteit, maar kan niet voorkomen dat hij wordt afgedankt. ‘Ze hebben hem kapot gemaakt’, zegt Van de Ende er zelfs over.
‘Hij was eigenlijk in alle opzichten ongeschikt voor televisie’ EO een nieuwe ronde beleeft via het programma Korenslag, de evangelische pendant van de Soundmix Show. ‘Wat er knaagt is dat hij Henny Huisman wil blijven’, zegt Bert van der Veer. ‘Als ‘ie mocht kiezen tussen televisieroem en rijkdom, zou hij vrijwillig een groot deel van zijn vermogen inruilen.’ Huisman zelf, nagelbijtend achter de coulissen, erkent dat hij een rotperiode heeft afgesloten; de tv-loze jaren nadat hij bij RTL door het concurrerende Idols van de troon was gestoten. ‘Ik ben een leukere opa nu.’ In het blikveld van de camera’s is hij in zijn element. “Ik mag weer buiten spelen”. Als hij dat zegt dringen de tranen zich op. Er schijnt ooit een onbekende Henny Huisman te hebben bestaan. Onzichtbare drummer van Lucifer – de band van Margriet Eshuis – en in verloren avonduren in achterafzaaltjes en discotheken presentator van eigen playbackshows. Bert van der Veer zag hem in die rol. ‘Een jongen van wie ik nog nooit had gehoord. Ik was meteen verkocht. Hij was scherp, vilein, gemeen zelfs. Te vergelijken met Paul de Leeuw, nu. Daar lag zijn natuurtalent. Van de Ende heeft hem daarna bewust gekneed, meer middle of the road gemaakt.’
D
e ambitieuze jongeman heeft het geluk dat Van de Ende – dan manager van André Hazes – hem als spreekstalmeester aan het werk ziet in het stadion van AZ. ‘Er stond een onbekende figuur op de middenstip, die ondanks een beroerde geluidsinstallatie dat hele stadion stil kreeg. Na afloop drong hij zich aan me op: we moeten afspreken, ik ben geboren voor televisie.’ Het is het begin van een vaderzoon-relatie. Jacco Doornbos, tv-producent die voor de EO het programma Henny zoekt God maakte: ‘Joop zit in al zijn vezels’. Gerard Hulshof, oud-KRO-directeur, die Huismans eerste tv-successen van nabij beleefde: ‘Henny is erg onzeker en Joop ontfermde zich op een bijna dierlijke manier over zijn pupil.’
Fons de Poel
N Henny Huisman geportretteerd door Roderik van Schaardenburg. WWW.RODERIK-ART.COM
Aanvankelijk begrijpen tv-recensenten niets van de groeiende populariteit van Mr. Playbackshow. In kritische kolommetjes wordt Huisman weggehoond als een hakkelende nitwit zonder enig charisma, typeringen die Huisman later bij de uitreiking van zijn eerste Televizier-ring met satanisch genoegen zal citeren. Bert van der Veer: ‘Hij verzamelt alles wat over hem verschijnt’. Joop van de Ende was minder verbaasd over de beroerde perskritieken, ‘in zoverre dat hij aan geen enkele verwachting voldeed. Hij formuleerde moeizaam, was amper te monteren; hij was eigenlijk in alle opzichten ongeschikt voor televisie. Maar ik zag er iets doorheen.’ Wat Van de Ende herkende was de volkse charme van zijn discipel. En de Playbackshow was daarvoor het uitmuntende podium, ‘een megaformule, waarin gewone mensen gedurende drie minuten een ster mochten zijn.’ Gerard Hulshof: ‘Hij was intuïtief, spontaan en brak als eerste de ban van de chique televisie waarin toen nog louter in geschreven taal werd gesproken. Huisman markeerde in die zin een scheidslijn in de tv-geschiedenis. Het was altijd een medium geweest dat bijzondere dingen gewoon maakte. Hij draaide dat om: hij maakte het gewone buitenge-
woon. Zoals Frans Bauer dat nu nog doet. Het gewone zo verbijzonderen dat het status krijgt.’ Bert van der Veer: ‘Hij transformeerde eenvoudige mensen tot helden. Jan met de pet werd Michael Jackson, Demis Rousos of Tom Jones.’
De kneedbare coryfee mag als grondlegger van de ‘emo-tv’ gelden Gerard Hulshof: ‘En als die mensen door de D’Ancona’s werden afgezeken, begon hij de jury af te zeiken. En zo werd Henny jeugdheld en ideale schoonzoon tegelijk.’ Playback -en soundmixshows maken Huisman bijna tot de roerganger van een volksbeweging; van Den Helder tot Maastricht rammelen amateur-artiesten aan de poorten van Hilversum. Joop van de Ende voelt een unieke zindering en broedt op ludieke ideeën om het hele land mee te laten jureren. ‘Massaal het toilet doortrekken en dan de waterstand meten of overal het licht uitdoen.’ Uiteindelijk wordt gekozen voor de vorm die nu gemeengoed is, maar in die tijd volstrekt uniek was: ‘U mag nu bellen.’ Het leidt tot nationale
chaos. Alle telefoonverkeer ligt plat als miljoenen mensen tegelijk bellen; geen ziekenhuis of politiepost is nog bereikbaar, ‘een fantastische avond’, glimt Van de Ende. Twee politiemannen (‘Gehelmd’ weet Van der Veer nog) bestormen in paniek de studiovloer in Aalsmeer: ‘Dit moet onmiddellijk stoppen’. Huisman maant ‘de mensen thuis om vooral niet meer te bellen’. Hij zegt het serieus, maar zijn gezicht straalt. Zijn roem als kijkcijferkanon is voor eeuwig gevestigd. Die andere winnaar – iemand die op John Denver lijkt – is snel vergeten. Als Nederland is uitgezongen en voor Huisman naar een nieuwe formule wordt gezocht, stuit Bert van der Veer in Engeland op een programma dat voor de presentator lijkt te zijn uitgevonden: de Surpriseshow. Henny Huisman die als nationale Sinterklaas gewone mensen in het zonnetje zet. Live verrassingen en herenigingen: ‘Oma hier is uw zoon uit Indonesië!’
H
et programma scoort extreem hoge waarderingen, een cijfer dat overigens vooral wordt bepaald in de laatste minuten van de uitzending. Als in de kerstuitzending van 1987 Huisman een brief moet voorlezen van een jongetje van wie de vader is overle-
a jaren televisiestilte is de EO de reddingsboei. Henny Huisman gaat in reportages op zoek naar God, een onderneming die Van de Ende hem zou hebben afgeraden: ‘Dat doe je niet als amusementshoofd.’ Maar voor Huisman is het een oprechte poging; de vertwijfelde presentator geeft zich over aan religieuze gevoelens die hij nooit bij zichzelf had vermoed. Was hij op zoek naar God of naar televisie? Bert van der Veer twijfelt geen moment aan de integriteit van Huisman: ‘Hij heeft heus niet gedacht: laat ik mijn godsbesef richting EO aanpassen, zodat ik nog even op tv mag blijven. Zo zit hij niet in elkaar. Daar is hij gewoon niet doortrapt genoeg voor.’ De vrolijke zangcompetitie van Korenslag is een passender decor voor Huisman: live, veel publiek, dollen met kandidaten, ‘dit is wat hij wil en nog in lengte van jaren zou kunnen’, zegt Gerard Hulshof. ‘Hij is vitaal en kan nog tot zijn tachtigste mee.’ Huisman is de laatste om dat tegen te spreken. ‘Desnoods presentator met rollator.’ 1
Fons de Poel is publicist, televisiepresentator en -journalist. Hij maakt voor de KRO-televisie onder meer biografieën voor het programma Profiel. Roderik van Schaardenburg is kunstschilder.
Buitenland Nieuws
9
New York De stad is veel veiliger, maar is het ook leuker?
Verlangen naar graffiti en travestieten New Yorkers voelen zich veiliger nu de criminaliteit er zichtbaar afneemt. Zo ook Gerard Widdershoven, die er sinds 1973 woont. Toch mist hij die goeie ouwe tijd. ‘New York verliest z’n edge.’ Mars van Grunsven NEW YORK
...
Toen de Nederlander Gerard Widdershoven voor het eerst de wijk Harlem bezocht, ten noorden van Central Park, werd hij bij de uitgang van het metrostation door een oude, zwarte man aangesproken. ‘Jij komt zeker uit Europa’, zei deze. Het was 1973 en in die tijd kwamen blanke Amerikanen niet in Harlem. Het was te gevaarlijk, vertelt Widdershoven (59), terwijl we door de East Village wandelen, de wijk waar de antiquair woont en zijn winkel heeft – Maison Gerard, gespecialiseerd in art deco. De stad stond er beroerd voor toen Widdershoven er neerstreek. De werkloosheid was enorm, de blanke middenklasse was naar de voorsteden ‘gevlucht’ en New York balan-
Aantal moorden in New York 1963 1973 1984 1990 2007
548 1680 1450 2245 494
ceerde op de rand van faillissement. ‘Alleen tussen de 78e en 53e straat was het veilig. Times Square werd gerund door gewapende pooiers. Buurten als Alphabet City of de Lower East Side, waar je nu overal restaurantjes en hippe boetieks vindt, waren het terrein van zwarte en latino-gangs.’ Een van de gevaarlijkste plekken van de stad was de metro. ‘Na zessen nam je die gewoon niet, tenzij je beroofd wilde worden. En dan heb ik het over Manhattan. In Brooklyn of The Bronx kwam ik alleen met mijn bestelbusje.’ Al die slechte buurten hadden ook een voordeel: jonge, artistieke mensen, die genoeg hadden aan stromend water en een dak boven het hoofd, konden er goedkoop wonen. ‘New York bruiste in die dagen van de creativiteit. Oké, ik kon niet met een gouden horloge om m’n pols de straat op, maar daar stond zoveel tegenover.’ Totdat in 1984 de crackepidemie in New York arriveerde. Dat betekende nog meer geweld – van 1.450 moorden per jaar naar 2.245 in 1990 – en, vooral, een niet eerder vertoond moreel verval. ‘Ik heb crackhoeren bij mij op de stoep met de benen wijd zien gaan,’ herinnert Widdershoven zich. ‘Huizen werden op klaarlichte dag door bendes leeggeroofd. Als ik ‘s ochtends de straat opstapte, was de grond bezaaid met naalden en crackpijpjes.’ Anno 2008 zijn de sporen van die ja-
Opiniepeiling
Pakistanen: regering zit achter moord op Bhutto Redactie buitenland AMSTERDAM
...
Bijna de helft van de Pakistanen, 48 procent, denkt dat de moord op oppositieleidster Benazir Bhutto het werk is van de regering van president Pervez Musharraf of met de regering verbonden politici. Een veel kleiner aantal Pakistanen, 17 procent, denkt dat de taliban of Al-Qaida de daders zijn, zoals de regering zegt. Dit blijkt uit een net gepubliceerde peiling. Voormalig premier Bhutto vond op 27 december de dood in Rawalpindi, toen haar autostoet werd aangevallen door een zelfmoordterrorist. De precieze doodsoorzaak staat nog
niet vast. Volgens ex-medewerkers van Bhutto is zij doodgeschoten. De regering, die onmiddellijk met de beschuldigende vinger naar Al-Qaida en de taliban wees, meldde dat zij is omgekomen door hoofdletsel. De Pakistaanse minister van Informatie Nisar Memon plaatste onmiddellijk vraagtekens bij de peiling. Hij zei niet te denken dat het onderzoek de opvattingen in Pakistan weerspiegelt. ‘Het is heel duidelijk dat de bevolking weet dat de terroristen verantwoordelijk zijn’, aldus Memon. Musharraf wil op zijn beurt ook duidelijkheid verschaffen over de dood van Bhutto. In een interview met het Amerikaanse tijdschrift
Graffiti, drag queens en helersmarkten zijn er in New York nog wel, maar niet meer in Manhattan. HOLLANDSE HOOGTE
ren zo goed als weggewist. Op Widdershovens blok, 10th Street tussen 2nd en 3rd Avenue, is de graffiti van bijna alle puien verwijderd en staan langs beide staatzijden de blinkende SUV’s ordentelijk geparkeerd. Een kamer voor 80 dollar per maand vind je er al heel lang niet meer. Het is er ontegenzeggelijk beter wo-
nen geworden. Toch mist Widdershoven, zoals zoveel veteranen van de jaren zeventig en tachtig, de graffiti op de muren, de drag queens op de hoek en de spontane vlooienmarkten in de East Village waar de helers hun waren aanboden – die artistieke bende van die goeie ouwe tijd, als het ware. ‘New York verliest z’n edge.’
Newsweek liet hij weten het lichaam van Bhutto te willen opgraven voor een uitgebreid onderzoek naar de precieze doodsoorzaak. De achterdocht tegenover de regering is deels te verklaren uit de tegenstrijdige informatie die na de aanslag werd verspreid. Uit videobeelden bleek dat een man van dichtbij op Bhutto schoot terwijl zij met haar bovenlichaam uit het zonnedak van haar auto stak. Enkele seconden later werd de auto getroffen door een krachtige explosie. De regering zei dat zij overleed doordat haar hoofd door de kracht van de explosie tegen een hendel van het zonnedak werd geslagen. Bhutto’s voormalige medewerkers houden staande dat zij is doodgeschoten. Een team van Scotland Yard doet onderzoek naar de moord. De peiling is uitgevoerd door het gezaghebbende onderzoeksinstituut Gallup. Zij ondervroegen 1.300 Pakistanen. De foutmarge is 5 procent.1
Groot-Brittannië
Die edge is er nog wel, alleen niet meer in Manhattan. Vooral in bepaalde delen van The Bronx en Brooklyn wordt nog altijd gemoord, geroofd en verkracht. Maar dan zonder die door jonge kunstenaars en intellectuelen gedreven dynamiek waarnaar Widdershoven cum suis terugverlangen.1
Ballettende opa oefent zijn pirouettes nu ook voor publiek Redactie buitenland AMSTERDAM
...
Je bent nooit te oud om te leren. Dat moet ook de 88-jarige Brit John Lowe hebben gedacht toen hij negen jaar geleden besloot balletles te nemen. Gisteren trad hij voor het eerst op voor publiek. De opa van 11 kleinkinderen stapte op 79-jarige leeftijd de lokale dansschool binnen met de vraag of hij tapen balletles kon krijgen. ‘Een dag later hing ik thuis met mijn benen in de touwen om ze steeds hoger te krijgen. Gelukkig doe ik regelmatig oefeningen, waardoor ik weinig moeite heb met de dansroutines.’ Na jarenlange oefening was gisteren Lowe’s eerste publieke voorstel-
ling. Met de lokale dansgroep uit zijn woonplaats Ely in het zuiden van Engeland, danste de 88-jarige De stenen bloem van Prokofjev. ‘Het is ontzettend fijn om te dansen. Ik snap niet dat er niet meer mannen zijn die aan ballet doen,’ zegt Lowe. ‘Er is niets verwijfds aan. Je moet ongelofelijk fit zijn om te kunnen dansen.’ 1
nderschat nooit de wijsheid van de Amerikaanse kiezer. In Iowa haalden ze de ‘onvermijdelijke’ Hillary Clinton van haar voetstuk. In New Hampshire stopten ze de Obama-manie voordat die uitliep op een dans om het gouden kalf. Ze zetten Barack Obama op zijn plaats. Niet zo snel, zeiden de kiezers. Wij zijn er ook nog. Het resultaat is ideaal. Een al te gemakkelijke run voor Clinton zou slecht geweest zijn, zowel voor haar als voor de Democraten. Ze moet nog flink aan
de tand gevoeld worden. Dat geldt ook voor Obama. Het momentum van Iowa zou hij nooit hebben kunnen volhouden tot 4 november. Wat weten we nou helemaal van de man? Zeker, hij kan schrijven en hij kan denken, twee dingen meer dan de meeste politici, maar toch. Hij moet meer laten zien. Daarom was het zo verstandig van de kiezers om de strijd open gooien. Twee serieuze kandidaten, beide met sterke en zwakke punten. Er valt weer wat te kiezen. Bij de Republikeinen van hetzelfde la-
ken een pak. In Iowa steunden ze Mike Huckabee, de olijke baptist met zijn basgitaar. In New Hampshire kwam hij er niet aan te pas. Daar spraken de kiezers hun vertrouwen uit in de oude John McCain, de senator van Arizona. Dat hadden ze ook gedaan in 2000, toen ze zich al een stuk wijzer betoonden dan de rest van het land door George Bush een nederlaag te verkopen. Ook hier is het resultaat dat een aantrekkelijke Republikein weer helemaal meedoet en de strijd helemaal open ligt. Voor liefhebbers is het heerlijk. Maar het is meer dan dat. Het toont aan dat het Amerikaanse systeem, met al zijn fratsen, beter werkt dan we soms den-
ken. De campagne is een twee jaar durende hordenloop. Aan de kandidaten worden enorme eisen gesteld. Ze moeten ermee om zien te gaan. Ze moeten verschillende kiezers met diverse prioriteiten en belangen voor zich weten te winnen. En die kiezers zijn niet gek, dat hebben Iowa en New Hampshire wel aangetoond. Ze laten zich door niemand vertellen op wie ze moeten stemmen, wie wel en wie niet recht heeft op de nominatie. Dat maken ze zelf wel uit. Dat is democratie in optima forma. 1 [email protected]
1501 - Maarten Luther begint zijn studie aan de universiteit van Erfurt in Duitsland. Later zou hij bekend worden als de stichter van het protestantisme. Hij stierf in 1546.
Op deze dag in 1898 stierf de schrijver en wiskundige Lewis Carroll. Hij werd bekend met het boek Alice’s Adventures in Wonderland.