1 2 Een (financiële) levensbalans voor geluk Henriëtte Prast FFP Congres Nieuwegein, 8 oktober 2015 Deze presentatie is mogelijk gemaakt door:3 Doel f...
Levensstandaard (2) • Relatief ten opzichte van het verleden
> achteruitgang voelt twee keer zo onprettig als vooruitgang prettig voelt
• Relatief ten opzichte van anderen > degenen met wie je omgaat > degenen met wie je jezelf vergelijkt
Relatieve levensstandaard • Welke werknemer voelt zich gelukkiger > Hij en al zijn collega’s krijgen er 100 euro bij > Hij krijgt er 200 euro bij, alle collega’s 300 euro
Relatieve levensstandaard • Welke werknemer voelt zich gelukkiger > Hij en al zijn collega’s krijgen er 100 euro bij > Hij krijgt er 200 euro bij, alle collega’s 300 euro
In het groot • Als iedereen er op achteruitgaat en jij ook, is dat minder erg dan als iedereen er op vooruitgaat, maar jij minder dan anderen
Levensstandaardfasen • Werkend leven:
> Minder vrije tijd > Meer inkomen • Pensioen, werkloosheid, arbeidsongeschiktheid: > Meer “vrije” tijd > Minder inkomen
Het maakt gelukkiger (en gezonder) • Als je een zinvolle invulling geeft aan je leven > Betaald werk > Vrijwilligerswerk > “Zinvolle” hobbies > Bijdragen aan geluk van dierbaren
Het maakt gelukkiger (1) • Als je vrije tijd kunt schuiven naar een moment dat tijd schaars is • Als je consumptie kunt vergroten op het moment dat consumptie schaars is • “smoothing”
Het maakt gelukkiger (2) • Als je het gevoel hebt “in control” te zijn > Minder afhankelijk van “de grillige overheid”, “de economie”, “de beurs”,.....
Traditionele aanpak • Bekijkt financiële planning in afzondering • Gaat over geld • Focust op vermogen einddatum (“doelkapitaal”, “vermogen opbouwen”) • Benadert risico in termen van volatiliteit/beweeglijkheid/kans dat het misgaat
Mvt Wet PC 2015 • Scenario’s van het te bereiken pensioen kunnen helpen om de risico’s inzichtelijk en persoonlijk relevant te maken. Via drie bedragen, gebaseerd op een optimistisch, verwacht en pessimistisch scenario krijgen deelnemers op het uitgebreide pensioenregister inzicht in de koopkracht en risico’s van hun toekomstig pensioeninkomen.
Vermogen op einddatum • Wat heb je liever: 10 miljoen euro of 5 miljoen euro?
• Wat heb je liever, 100.000 euro per jaar of 500.000 euro per jaar?
Inkomen vanaf einddatum • 10 miljoen euro in perpetual annuïties is bij een rente van 1 procent 100.000 per jaar • 5 miljoen euro is bij een rente van 10 procent per jaar 500.000 euro per jaar • Kortom: eindvermogen alleen zegt niet zoveel (en kan zelfs misleidend zijn)
Risico’s • Inflatie
• Vermogen op einddatum • Rendement vanaf einddatum • Levensverwachting • Relatieve prijswijzigingen • Consumptievoorkeuren
> Wijnkennis > Kluscapaciteit > Fitheid > Kunnen breien, naaien
Risicomanagement (1)
Activa • Financieel
Passiva • Wonen
• Eigen huis
• Eten uit en thuis
• Moestuin • Wijngaard
• Kleren
• Kookvaardigheid
• Verzorging
• Fitheid
• Vervoer
• Klusvaardigheid
• Vakantie • Sociaal
• Vakantiehuis
Toepassing: m/v
Toepassing: m/v
Nabrander • Gender marketing is standaard praktijk bij het bereiken van de gewone consument • Gender marketing is AFWEZIG als het gaat om het bereiken van de financiele consument • Financiële en pensioentaal zijn sterk masculien > Vermogen opbouwen
> Markt verslaan > Level playing field
Metaforen in financiële taal
28
Samenvatting • Geluk is afhankelijk van relatieve (2x) levensstandaard • Geluksplanning betekent het helpen bereiken van gewenste relatieve levensstandaard en het managen van de risico’s daarvan
Dat vereist • Combinatie van investeren in financieel, reëel en huishoudelijk vermogen • Kennis over de samenstelling van het gewenste consumptiepatroon van de klant • Kennis over de correlatie tussen specifieke aandelenkoersen en consumptieprijzen
• Kennis over de gewenste tijdsbesteding van de klant
