een digitale belevenis rond 3 vlaamse topstukken

een digitale belevenis rond 3 vlaamse topstukken

Niklaa

s

edelij

t-

st

ke

i musea S

n

V

ernieuwd Mercatormuseum in Sint-Niklaas

Het Mercatormuseum biedt al enkele decennia een chronologisch verhaal van de cartografie, van de oudheid tot vandaag. Binnen dit verhaal worden de figuur en het werk van Gerard De Cremer (Rupelmonde 1512 – Duisburg 1594) – alias Gerard Mercator – in de schijnwerpers geplaatst. De zeldzame aardglobe (1541) en hemelglobe (1551), onlangs opgenomen in de Vlaamse topstukkenlijst, blijven dé blikvangers van het museum. De rijke verzameling atlassen, onder andere zijn allereerste Ptolemaeus-editie uit 1584, schittert in de vitrines. Mercator introduceerde het begrip ‘atlas’ als een samenhangende verzameling kaarten en is de uitvinder van de Mercatorprojectie. Elk zeeschip heeft nog altijd kaarten aan boord gebaseerd op deze projectie. Zelfs de kaartindeling in de GPS is afgeleid van de Mercatorprojectie.

op de cover: de aardglobe van Mercator, 1541 (KOKW)

Het verhaal wordt verder aangevuld met een zorgvuldig samengestelde selectie atlassen en kaarten van de 17de tot de vroege 20ste eeuw.

M

ultimediale tentoonstellingsmix

De computeranimaties, videoreportages en interactieve aanraakschermen uit de succesvolle tentoonstelling Mercator Digitaal van het Mercatorjaar 2012 plaatsen de kaarten, atlassen en globes van Mercator in een spannende hedendaagse context:  Vic De Wachter kruipt in de huid van Mercator en neemt je mee naar de plaatsen waar hij gewoond en gewerkt heeft;  je maakt een reis rond de wereld uit de 16de eeuw: een projectie zoomt in op diverse details van de roterende aardglobe van 1541;  voor extra spektakel zorgen de 51 intrigerende sterrenbeelden van de hemelglobe van 1551 die langzaam oplichten;  een spannende documentaire aan boord van het onderzoeksschip Belgica onthult alle geheimen van de wereldvermaarde Mercatorprojectie uit 1569 die de basis legde voor de moderne navigatie op zee;  geen museum over Mercator zonder het te hebben over zijn tijdgenoten die als opdrachtgever, wetenschapper, cartograaf of handelaar bezig waren met cartografie. Vijftien figuren spreken je aan en brengen deze cartografische connectie weer tot leven;  grote aanraakschermen geven digitale toegang tot de Kaart van Vlaanderen uit 1540. Je kan er zelf aan de slag en inzoomen op historische kaarten én recente topografische kaarten en luchtfoto’s. Zes gebieden met een verschillende landschappelijke ontwikkeling in de huidige provincies West- en Oost-Vlaanderen en Antwerpen worden zo doorgelicht;  het museum presenteert ten slotte drie Mercatoratlassen uit 1584, 1595 en 1607 waarin je digitaal kan grasduinen.

Het Mercatormuseum werkt verder aan een digitale en interactieve tentoonstellingsmix. Aanvullend op de Kaart van Vlaanderen komt er een digitale ontdekkingstool bij: Cartesius. Cartesius is het digitaal ontsluitingsplatform van het historisch cartografisch erfgoed dat bewaard wordt bij het Nationaal Geografisch Instituut, de Koninklijke Bibliotheek, het Rijksarchief en het Museum voor Midden-Afrika. Cartografie en Kunst Sinds de eerste kaarten werden getekend, was kunst een (praktisch) onderdeel van de cartografie. Ook in het werk van Mercator is dat goed zichtbaar. In het vernieuwde Mercatormuseum zal die link opnieuw gelegd worden. Niet alleen bij de oude cartografie, maar ook naar de moderne interactie tussen kaarten en kunst. Dit gebeurt met een Artist in Residence: Inge Panneels. Deze Vlaamse glaskunstenaar woont in Schotland, werkt in Engeland en is de eerste Artist in Residence van het Mercatormuseum. Dankzij enkele projectsubsidies kon zij de uitdaging aangaan om het oeuvre van Mercator in een verscheiden glasproject te hertalen.

Cartografie en Europa Mercator verbeterde de Europese cartografie. Het museum wil dat aspect extra belichten door elke zes maanden te focussen op een ander Europees land aan de hand van de kaarten die Mercator gemaakt heeft. Hiervoor volgen we het halfjaarlijks wisselend voorzitterschap van de Europese Unie, startend met Ierland dit voorjaar en Litouwen in het najaar.

M

ercatoractiviteiten 2013

Mercatorlezingen op dinsdag Traditiegetrouw organiseert het museum een aantal themalezingen rond cartografie. Dit jaar worden niet alleen tijdens de maand van de cartografie – maart – lezingen georganiseerd, ook later op het jaar wordt de cartografische kaart getrokken. Deze lezingen worden u gratis aangeboden en worden afgesloten met een drankje aangeboden door het Wijnhuis. Dinsdag 12 maart 20.00 u De Globus Cruciger en de Cartografie Wat kan de rijksappel ons vertellen over de beeldvorming van de middeleeuwse cartografie? Welke heiligen en welke koningen maakten gebruik van de rijksappel en welke link kan er gelegd worden met de middeleeuwse wereldkaarten?

Madonna met kind, August De Wilde, 1867

Lezing verzorgd door Harry van Royen, medewerker stedelijke musea, in SteM.

Scheldekaart Nicolaes Visscher, 1650 (KOKW)

Dinsdag 19 maart 20.00 u De cartografie van de Schelde De Schelde als economische ader en geopolitieke grens heeft zijn sporen nagelaten in het landschap, en dus ook op kaarten. Van de middeleeuwen tot vandaag is er een gevarieerd aantal kaarten van de Schelde en zijn omgeving gemaakt. Elk vertelt een specifiek verhaal dat past in het groter kader over de geschiedenis van deze stroom. Zeker in een jaar dat de 150ste verjaardag van de afkoop van de Scheldetol wordt gevierd, mag het cartografisch verhaal op de voorgrond geplaatst worden. Lezing verzorgd door Eddy Maes, conservator cartografische collectie KOKW, in SteM.

Dinsdag 26 maart 20.00 u Map-i: Mercator Revisited Inge Panneels is als glaskunstenares de eerste Artist in Residence van het Mercatormuseum. Zij geeft toelichting bij de cartografische geïnspireerde kunstwerken in glas die de heropening van het Mercatormuseum extra glans geven. Lezing verzorgd door Inge Panneels, docent Architectural Glass aan het National Glass Centre aan de Universiteit van Sunderland (UK) en glaskunstenaar (Idagos), in het Mercatormuseum. Het begeleidende boek bij de kunsttentoonstelling van onze Artist in Residence zal eveneens worden voorgesteld.

Tu Es Hic, Inge Panneels (fotograaf Jürgen Doom)

Kaart van Groot-Brittannië uit de Mercator-Hondius, 1607 (SteM)

Dinsdag 7 mei 20.00 u History of the World in 12 Maps and Irish Cartography De geschiedenis van de cartografie en van de mens samenvatten in 12 kaarten? Jeremy Brotton gebruikt deze keuze om er de evolutie van ons wereldbeeld mee te schetsen. Tegelijkertijd wordt even gekeken hoe Ierland in kaart werd gebracht. De Republiek Ierland is immers momenteel voorzitter van de Europese Gemeenschap. Een Engelse kijk op de wereld en Ierland! Lezing verzorgd door Jeremy Brotton, professor aan de Queen Mary University London en gespecialiseerd in de geschiedenis van de cartografie, in het Mercatormuseum. English spoken!

A

ndere Mercator musts

Zondag 24 maart 14.00 u Het Mercatormuseum gaat open voor het publiek De Schatkamer en de Historische Cartografie in een nieuw kleedje! Opening van de tentoonstelling Map-i: Mercator Revisited van de eerste Artist in Residence van het Mercatormuseum, Inge Panneels. Voorstelling van de begeleidende publicatie. U kan het boek reeds bestellen: [email protected] of www.snoeckpublishers.be Dinsdag 26 maart 14.30 u De conservator maakt u wegwijs in het vernieuwde Mercatormuseum De conservator van de stedelijke musea, Ward Bohé, geeft een rondleiding doorheen het vernieuwde Mercatormuseum. Reservatie verplicht (max. 25 personen). Ontdek de globes van Mercator, oude atlassen en andere kaarten, gelardeerd met de presentaties van Mercator Digitaal, de succesvolle tijdelijke tentoonstelling van de stedelijke musea in het Mercatorjaar 2012. Nu permanent geïntegreerd bij alle oude cartografische waarden. Zondag 5 mei 11.15 u Voorstelling van de publicatie Mercator Herdacht, 1512-2012 Als randprogramma bij de tijdelijke tentoonstelling Mercator Digitaal werden in 2012 14 lezingen georganiseerd. Een deel van deze lezingen, samen met nieuw materiaal, werd gebundeld tot een herdenkingspublicatie die meer inzicht biedt in het leven en het werk van Gerard Mercator, en in zijn erfenis die tot op vandaag actueel blijft. Met onder andere de eerste integrale Nederlandstalige vertaling van de eerste biografie over Gerard Mercator uit 1595! U kan het boek reeds bestellen: [email protected] of www.snoeckpublishers.be

Het Mercatormuseum richt zich tot een Nederlandstalig publiek van alle leeftijden, dat in erfgoed en cartografie van wereldformaat is geïnteresseerd. Het Mercatormuseum heropent op zon. 24 maart 2013 vanaf 14.00 u Openingsuren: din. – zat. 14.00 – 17.00 u / zon. 11.00 – 17.00 u adres: Zamanstraat 49, Sint-Niklaas (ingang via park Zamanstraat of parking Zwijgershoek) Toegangsprijzen: individuele bezoekers: 5 EUR - individuele bezoekers met korting: 4 EUR - (zie website voor wie korting krijgt) - houders kansenpas: 2,50 EUR - houders museumkaart, lerarenkaart…: gratis Groepen en scholen: toegang ook buiten de gewone openingsuren, met aangepaste tarieven. Tel: 03/ 778 34 50 – [email protected] http://musea.sint-niklaas.be/mercator Het Mercatormuseum is een realisatie van de stad Sint-Niklaas in samenwerking met de Koninklijke Oudheidkundige Kring van het Land van Waas, het Nationaal Geografisch Instituut en de Universiteit Gent vakgroep Geografie. Het Mercatormuseum biedt tal van workshops en thematische gidsbeurten aan: algemeen van de geschiedenis van de cartografie, over Mercator, beeldvorming, voedsel en ontdekkingsreizen, Europa… globaal en à la carte aangepast aan de wensen en noden van uw klas, groep of vereniging. Het werk van de eerste Artist in Residence, Inge Panneels, werd mogelijk gemaakt door projectsubsidies van het Institute for International Research in Glass (IIRG), de Universiteit Sunderland en Creative Scotland.

 ."55 5 $'!55 5 .),3

publireportage

Het Wijnhuis Passie voor wijnen werkt aanstekelijk Het begon allemaal als een uit de hand gelopen hobby van enkele jonge hemelbestormers … Zij wilden niks liever dan hun passie voor wijn met anderen delen. Gebeten door de wijnbacterie gingen zij op zoek naar lekkere, betaalbare wijnen uit minder gekende wijngebieden in ZuidFrankrijk en de Loirestreek. Gaandeweg breidde het importhuis zijn assortiment uit tot een indrukwekkend gamma van 850 flessen, afkomstig uit de meest diverse wijnstreken wereldwijd. Een mooie mix van klassiekers en nieuwe ontdekkingen, een compleet aanbod voor elke smaak. Vandaag blijft Het Wijnhuis een buitenbeentje in de wereld van de wijnhandel, ver weg van de grijze middelmaat. Want de eigenzinnige visie van de oprichters klinkt door in het enthousiasme van alle medewerkers: hun passie voor de betere wijnen werkt aanstekelijk. En het resultaat? In Het Wijnhuis doen echte wijnliefhebbers altijd een goede zaak. Het Wijnhuis – Heidebaan 57, 9100 Sint-Niklaas - 03 776 23 00 www.hetwijnhuis.be Open van dinsdag tot zaterdag van 9 tot 18u. Het Wijnhuis biedt in een partnerschap met de stedelijke musea op 12 lezingen uit het jaarprogramma 2013 een receptie aan.

Voor meer informatie raadpleeg de website: http://musea.sint-niklaas.be de Stedelijke Musea Sint-Niklaas zijn: Mercatormuseum: Zamanstraat 49 (ingang via museumpark) Salons voor Schone Kunsten: Stationsstraat 85

contact: [email protected] 03 778 34 50

V.U.: A. Charlier, schepen voor cultuur, Grote Markt 1, 9100 Sint-Niklaas

SteM Zwijgershoek en het Internationaal Exlibriscentrum: Zwijgershoek 14