1
Een bezoek aan het versterkt amuzementspaleis van de Islamitische koningen uit de 10e eeuw. Hierna volgt een bezoek aan de Aljaferia met uitleg op een 13‐tal plaatsen. Hierbij wordt zoveel mogelijk de geschiedenis van het gebouw gevolgd. Het uitzicht aan de buitenkant is dat van de periode van Filip II (1590). Het voormalige paleis werd toen een kazerne, waarbij men de gracht en de buitenste omwalling heeft gebouwd. Na die periode stond het bouwwerk gedurende een lange tijd leeg en raakte zwaar in verval. Het is pas in de 2e helft van de 20e eeuw dat men de
immense historische en artistieke waarde herontdekte en het gebouw grondig is gaan restaureren. Sinds 1987 doet een deel van het gebouw dienst als zetel voor het regionaal parlement van Aragón. Spijtig genoeg is dit deel meestal niet toegankelijk voor het publiek.
1.‐ Buitenkant: troubadourtoren, ooit een militaire verdedigingstoren. De Aljafería was ooit een versterkt islamitisch paleis. Het is het enige grote bouwwerk dat bewaard is gebleven uit de tijd van de taifas (kleine Moorse rijken in Spanje). Naast de moskee van Córdoba (uit de 10e eeuw) en het Alhambra (uit de 14e eeuw), is de Aljaferia één van de drie belangrijkste bouwwerken van de Moorse architectuur.
massieve prisma nauwelijks onderbroken met muuropeningen en schietgaten, maar aan de binnenkant telt de toren 5 verdiepingen. De kleine ingangsdeur bevond zich een 3‐tal meter boven het grondniveau, die men bijgevolg enkel kon binnentreden met een verdraagbare ladder. Het was dus duidelijk een militaire verdedigingstoren. Langs binnen gaan we straks enkel het 3e verdiep zien
Prachtige vakantiewoning tot 6 personen. | www.noordspanje.be/ Spaanse Pyreneeën | ongebreidelde natuur, cultuur, sport, gastronomie, …
2
Het oudste deel wordt de ‘troubadourtoren’ genoemd en ontving deze naam in 1836 ten tijde van de opera van Giuseppe Verdi, de troubadour (over het romantisch drama), de 2 laatste strofen zouden hier gecomponeerd zijn. Het laagste deel van de troubadourtoren dateert uit de 10e eeuw.
omdat alle verdiepingen in grote lijnen gelijkaardig zijn opgebouwd. In het eerste verdiep is de 9e eeuwse constructie nog bewaard. Ze bevat 2 beuken en 6 door hoefijzerbogen gescheiden delen. Het gewelf toont dezelfde methode van overspannen van de moskees uit de tijd van de kaliefen en kon ook gebruikt worden als badruimte.
In de 9e en 10e eeuw was het een uitkijktoren en verdedigingsbolwerk met een vierhoekig grondplan. Hij was omringd door een gracht. Onderaan de toren zijn nog sporen te zien van de oorspronkelijke dikke natuursteenmuren in gekapte rechthoekige albast. Andere stukken werden bekist en gemaakt in een soort eenvoudig beton van gips en kalk, met een versmalde de constructie naar boven toe. Aan de buitenkant ziet de toren er uit als één grote
Bij de bouw van het Arabische paleis werd de toren erin geïntegreerd. Na de reconquista werd hij gebruikt als de toren van het eerbetoon (hommage) en in 1486 werd het een kerker voor de inquisitie (ketter…). Hij werd ook gebruikt als gevangenis‐ toren in de 18e en 19e eeuw zoals te zien is aan de talrijke graffiti inscripties van de veroordeelden.
Prachtige vakantiewoning tot 6 personen. | www.noordspanje.be/ Spaanse Pyreneeën | ongebreidelde natuur, cultuur, sport, gastronomie, …
3
2.‐ Overzicht van het Arabische paleis (te bekijken vanaf de binnenplaats van Isabel) ‐ De Arabieren namen Zaragoza over in 714. ‐ 220 jaar later, tussen 935 en 937 bouwt de kalief van Córdoba, Abderramán III hier een militair bouwwerk, toen een niet ophoudende opstand van Zaragoza het centrale gezag in Córdoba kwam onderdrukken. ‐ 300 jaar later, in 1018 maakt Zaragoza zich los van Córdoba en werd het eerste taífa (aparte koninkrijk). Saraqusta wordt een machtig en invloedrijk vorstendom dat de noordelijke en westelijke grens van de islam controleert en zich uitbreidt tot Tudela, Huesca, Barbastro en Lérida. Aangrenzende Christelijke koninkrijken: León, Pamplona, Aragón, Barcelona. ‐
351 jaar later, 128 jaar na het militaire bouwwerk, richtte de koning Abu Yafar Ahmad al Muqtadir (1046 – 1081), ook Jafar genoemd, er een paleis op om de verovering van Barbastro (1065) te vieren en maakte er het hoofdkwartier van een beschaafd en verfijnd hof. Van Jafar komt ook de naam Aljafería (= plaats van Jafar). Het amusementspaleis (toen zo genoemd ‘Qasr al Surur’), was tegelijk de regionale zetel, ontspanningsoord en de verblijfsplaats van een schitterend hof van artisten, wetenschappers en intellectuelen. ‐ Na 404 jaar, (53 jaar na de start van de bouw) in 1118 veroveren de Christenen (Aragonezen) Zaragoza.
Het uiterlijk aspect van sterk vestingwerk contrasteert met de verfijnde decoratieve schoonheid van haar interieur. Dit type binnenruimte kwam reeds voor in vroegere Omayaden paleizen in de woestijn van Sirië (Omajjaden vormden een dynastie die van 661 tot 750 het Arabische Rijk bestuurde). Het grootste deel van het Moorse paleis werd gebouwd tussen 1065 en 1081. Het
Prachtige vakantiewoning tot 6 personen. | www.noordspanje.be/ Spaanse Pyreneeën | ongebreidelde natuur, cultuur, sport, gastronomie, …
4
bouwwerk had een vierhoekig grondplan met en met 16 typische grote torens van iets grotere dan half cirkelvormige doorsnede en spilvormig profiel. De 6 langs de oostkant werden herbouwd en de resten van de steunmuur van 2 andere blijven bewaard in het westelijk muurvlak. De binnenruimte was in drie rechthoekige ruimten verdeeld: -
In het midden was er een open ruimte, als tuin aangelegd, die de andere delen van het paleis verenigde. Deze open ruimte kreeg later de naam ‘de binnenplaats van Isabel’. Haar naam is afkomstig van de geboorte in de Aljaferia van de prinses ‘Isabel van Aragón’, die in 1282 koningin van Portugal werd. De restauratie heeft getracht om de oorspronkelijke pracht te tonen, o.a. marmeren vloer, sinaasappelbomen, bloemen, … .
-
De westelijke bogengalerij dateert uit de periode van Peter IV van Aragón (zie iets verder). Ze is uitgevoerd in mudéjarstijl, met spitsbogen, gelobde bogen en een kleine slaapkamer.
3.‐ Zuidportaal = voorportaal + waterput Aan de zuidkant is er een zuidportaal (of voorportaal) met waterput. Er zijn resten van de originele zuidelijke waterput bewaard gebleven. De waterput is 10 m diep en bereikt het freatisch vlak van de Ebro, is gemaakt uit bewerkte kalksteen en had een uitlaat om de tuin te besproeien. De zuilengalerij zuid werd gerestaureerd met afgietsels van de originele bogen die liggen in de archeologische musea van Madrid en Zaragoza. 4.‐ Noordportaal + hout overdekte resten
-
Kalligrafie (schoonschrijfkunst). In de
Prachtige vakantiewoning tot 6 personen. | www.noordspanje.be/ Spaanse Pyreneeën | ongebreidelde natuur, cultuur, sport, gastronomie, …
waterput Aan de noordkant is er een noordportaal, eveneens met waterput. In tegenstelling tot de zuidelijke put, werd de noordelijke put in de 14e eeuw overdekt met een houten vloer. De noordkant omvat de belangrijkste vertrekken uit de tijd van de Hudies : de troonzaal of goudkleurige zaal en de kleine private moskee (oratorium). Versieringen
5 islamitische kunst heeft de kalligrafie, de kunst van het schoonschrijven, een even groot symbolisch en esthetisch belang als de afbeeldingen in de Christelijke kerken. De meest gebruikte schriften waren het Koefische schrift met zijn grote hoekige letters, en het Naschi met zijn meer vloeiende lijnen. De Arabische lettertekens moesten als versiering, eindeloos de monogrammen van Allah en de Profeet Mohammed herhalen op sierbanden en als vlakvulling. Prachtig en door de ineenstrengelingen nauwelijks nog leesbaar. In die tijd moesten de jongeren naar school voor het studeren van de Koran, wiskunde en wetenschappen. De Arabische letters (el alifato) worden in de scholen aangeleerd tijdens het studeren van de Koran ; het memoriseren van de letters gebeurde bijvoorbeeld door het graveren van het schouderblad van een schaap. De meeste zijn citaten uit de koran, enkele inscripties informeren ons over de bouwer aan de Aljafería.
In de Arabische kunst is de versiering minstens even belangrijk als het constructieve. De versiering heeft tot doel om tegemoet te komen aan het verbod van de Profeet Mohammed om God (Allah) in een menselijke gestalte en de menselijke gestalte zelf af te beelden. Ze kennen dus geen herkenbare afbeeldingen en de versieringen zijn dus zeer ABSTRACT. De ornamenten zijn afkomstig uit gans voor Azië en worden gemaakt in PLEISTERWERK uit gips, dat nadien beschilderd wordt met crème, blauw, rood en zwart. Bijna nergens zijn hier de oorspronkelijke kleuren nog te zien. Voor kolommen en kapitelen Er is één merkwaardige afbeelding aanwezig, die gebruikt men vaak de zachte licht hier in principe niet thuis hoort. Men weet de reden transparante natuursteen ALBAST. niet, en men weet ook niet precies welk dier het is. Is het een fazant? Het is in elk geval een vogel, die BOGEN: een ongewone zoömorfe voorstelling is in de - Hoefijzerboog: aanvankelijk islamitische kunst (zoomorfe = voorstelling van god behandelden de Arabische als dier). Waar te lokaliseren – in het noordportaal, bouwmeesters de rondboog en het loodrecht boven de meest linkse kolom. kapiteel als één ding, waardoor de hoefijzerboog ontstond (zie ingang oratorium). -
Brede en steile spitsboog: later ging ook in de bogen de ornamentiek gaan overheersen t.o.v. het constructieve. Zo hadden ze meer de behoefte om de hoogte van de boog onafhankelijk van de overspanning te maken en zo kwamen ze op de steile en brede spitsboog.
-
Door
elkaar
heen
lopende
Prachtige vakantiewoning tot 6 personen. | www.noordspanje.be/ Spaanse Pyreneeën | ongebreidelde natuur, cultuur, sport, gastronomie, …
6
klaverbladbogen. Het is een zuivere siervorm, die vaak veranderingen ondergaat. De draagkracht ervan is gering en daarom moet de belasting, die de boog eigenlijk zou moeten dragen, vaak door een eerlijke oude rondboog daarboven opgevangen worden. -
De waaierboog. De bogen met elkaar kruisende gemengde lijnen zijn typisch voor dit paleis, werden hier voor het eerst toegepast, waarna ze zich verspreidden in toekomstige islamitische gebouwen.
GEEN LEGE VLAKKEN. Wel: -
Geometrische ontwerpen: rechte banden, veelhoeken, sterren, …
-
Arabesken (Nederlands woord), dit zijn gebogen lijnen met gestileerde bloem‐ of plantmotieven zoals palmbladeren, druivenranken enz. ... De verspreiding van de gestileerde arabesk en geometrische motieven beïnvloeden doorslaggevend de Arabische kunst in die periode, zowel in de Magreb (noordwestelijk Afrika) als op het Spaanse schiereiland.
5.‐ Oratorium of mihrab
-
een fries met Koranverzen scheidt het eerste verdiep van een gelobde bogengallerij waarin schilderingen te zien zijn met geometrische, vegetale en kaligrafische stukken.
Aan de oostkant van het noordportaal bevindt zich het kleine oratorium of de private moskee van de koning en zijn hof, die hij binnenkomt via een gevel met hoefijzerboog. Wat we vandaag zien werd gerestaureerd en is De originele koepel verdween in de 15e eeuw toen gebaseerd op het model in de moskee van de Katholieke koningen besloten om een eigen Córdoba. paleis te bouwen bovenop de Arabische vertrekken. Het oratorium heeft langsbinnen een achthoekig grondplan met aan alle zijden blindbogen van gemengde lijnen (bogen opgevuld met metselwerk, zonder muuropening), tenzij aan de alquibla, dit is de muur naar waar de moslims zich richten tijdens het gebed, die naar Mekka is gericht – hier min of meer zuidoost. Daar is de
Ook hier waren in de 11e eeuw alle versieringen gepolychromeerd in tonen waarin op de achtergrond rood en blauw domineerde en goud op de reliëfen. De sokkels en kapitelen waren meestal in albast met epigrafie versiering en de vloeren in witte marmer.
Prachtige vakantiewoning tot 6 personen. | www.noordspanje.be/ Spaanse Pyreneeën | ongebreidelde natuur, cultuur, sport, gastronomie, …
7
mihrabnis. De imam gebruikt de mihrab om tijdens de salat voor te gaan in het gebed. Van oudsher werd de nis voor het versterken van het geluid gebruikt om de aanwezigen synchroon te laten bidden. Verder te zien: -
een fries uit kruisende halfrondbogen en een rijke versiering in stuc van arabesken en kaligrafie.
6.‐ Troonzaal (of goudkleurige zaal) + bijlokaaltje = het paradijs op aarde (Eerst in troonzaal). De plafonds (aljarfes = houten mudéjar plafond) moesten de sterrenhemel nabootsen en de ganse zaal diende als een afbeelding van de kosmos, voorzien van symbolen die de macht van de vorst van Zaragoza uitoefende over het hemelsblauwe universum. (Dan in bijlokaaltje). Veel originele details uit de troonzaal zijn te zien in het bijlokaaltje ernaast. De plantenmotieven versieren de troonzaal tot aan het plafond, waar ze de balken ondersteunen van het hemelsblauwe gewelf. Ze vormen de grens tussen hemel en aarde. Ze bestaan uit consoles met vlezige planten die een uitstekende rand ondersteunen, gedecoreerd met schoonschrift. Tussen de consoles is ook de herhaling van de denappel (zeer stilistisch voorgesteld) te zien. De denappel was het symbool voor vruchtbaarheid. 7.‐ Naar 1e zaaltje boven Hier staan een aantal origineel gevonden stukken ten toongesteld, voornamelijk afkomstig uit het noordportaal. Het laatste venster links is misschien wel het interessantst en toont een reconstructie van een gepolychromeerde decoratie in gips uit de troonzaal met de kleuren blauw (hemel), rood en goud. 8.‐ Waterputzaal Het zaaltje is zo genoemd omdat er nu zicht is op de waterput die dateert uit de Arabische periode en die toegankelijk is vanuit de benedenverdieping van de troubadourtoren. Vroeger was de put overdekt met een baksteengewelf, die vermoedelijk in de 14e eeuw werd verwijderd. De put heeft een diameter van 5,2 m, is 12 m diep en bereikt het grondwaterniveau van de Ebro. RECONQUISTA. De verovering van Zaragoza door de Christenen gebeurde niet toevallig, noch onvoorbereid. Er waren bijna 25 jaar nodig en de achtereenvolgende actie van drie aragonese Prachtige vakantiewoning tot 6 personen. | www.noordspanje.be/ Spaanse Pyreneeën | ongebreidelde natuur, cultuur, sport, gastronomie, …
8
koningen met belangrijke hulp vanuit het buitenland, gemakkelijk te verkrijgen in tijden van militaire glorie,versterkt door het succes van de eerste kruistocht. Sancho Ramírez en daarna Peter I bestookten de stad sinds het jaar 1081, vooral door het bouwen van een fort (op Castellar, Juslibol) zeer dichtbij. Finaal bracht Alfonso I een groot leger op gang dat de stad belegerde sinds de lente van 1118. De stad werd uitgehongerd en door gebrek aan versterking, overgegeven aan de Aragonese koning, die de Aljafería betrad op 18 december. Onmiddellijk werd het symbool van de stad, de Aljafería, ingenomen door Alfons I de strijdvaardige, en sindsdien ingericht als paleis voor de koningen van Aragón en als Christelijke kerk. De eerste 210 jaar na de intrek van de Christelijke vorsten werd de Aljafería niet gewijzigd. PETER IV. Het is pas in 1336, onder Peter IV van Aragón dat de paleiselijke gebouwen werden uitgebreid. Hij liet ook de kerk van ‘San Martín’ bouwen op de binnenplaats bij de hoofdinkom (passeren we straks langs bij het einde van het bezoek). Peter IV van Aragón had 2 bijnamen: ‘de ceremoniële’ (vanwege zijn voorkeur voor een geregelde en ordelijke hofhouding) en ‘de kleine dolk’ (vanwege een klein steekwapen dat hij altijd bij zich droeg). Het kronen van de Aragonese koningen gebeurde plechtig in de dom (la Seo). Vanaf die tijd werd de Aljafería de vertrekplaats voor een optocht naar La Seo, waar de kroning en eedaflegging gebeurden. Peter IV zal bovenop de Arabische troonzaal beginnen bouwen, waarbij men de oorspronkelijke Arabische gelijkvloersverdieping grotendeels heeft blijven respecteren. Men diende uiteraard dezelfde afmetingen te respecteren, maar men bouwde vanaf nu in baksteen. Meest opvallend is de aljarfe (mudéjarplafond – uitleg zaaltje hierna). Het telde oorspronkelijk 125 Koninklijke wapenschilden, waarvan er nog 105 overschieten. Een hoog plafond was ’s winters bijna niet te verwarmen. Daarom plaatste men ’s winters een soort vals plafond (een verlaagd plafond). De uitsparingen van deze balken en de horizontale aftekening van de plaats waar dit plafond kwam zijn nog te zien. 9.‐ Miszaal Het zaaltje is zo genoemd omdat het geheel van de inrichting doet denken aan een klaar staande misviering. In werkelijkheid was het de salonzaal van Peter IV. Het mudéjarplafond vertoont reeds renaissance kenmerken. Mudéjares (zij die mogen blijven). Een acuut probleem van de regio was het gebrek aan inwoners. Zo spande de koning zich in om zowel de christelijke bevolking te winnen als om geen moslims te verliezen. Voor deze eerste werden zeer gunstige voorwaarden aangeboden aan wie er kwam wonen; om de moslims te houden deed hij een beroep op de algemene overgave die hen toeliet binnen het ommuurde stadsdeel te leven gedurende het eerste jaar en daarna te verhuizen naar de buitenwijk, met behoud van hun bezittingen buiten de stad, hen vrije doorgang verlenend door de stad en de Ebrobrug en hun gewoonten en religie behoudend. De motieven van de vorsten om overwonnen moslims (vaak stedelijke groepen van ambachtslui, maar ook landbouwers, vertrouwd met superieure irrigatietechnieken) te laten blijven, waren ongetwijfeld overwegend van economische aard. Er was het populaire gezegde: "a más moro, más oro" (hoe meer moren, hoe meer goud). Die omvangrijke populaties van mudéjares betaalden een gelijkaardige "belasting" als hun christelijke tegenhangers in al‐Andalus. De mudéjares behielden in bepaalde streken hun Arabische taal tot rond 1525. Er
Prachtige vakantiewoning tot 6 personen. | www.noordspanje.be/ Spaanse Pyreneeën | ongebreidelde natuur, cultuur, sport, gastronomie, …
9
ontwikkelde zich een hoogstaande mudéjares‐architectuur, ‐sierkunst en ‐literatuur (in het Romaans). Na de reconquista van Zaragoza in 1118 door Alfons I de strijdvaardige werd het de residentie van de Christelijke koningen van Aragón, waarmee de Aljafería de belangrijkste haard werd voor het verspreiden van de Aragonese mudéjar. Zicht op gracht. Na de dood van Karel V (Keizer Karel) splitsten het rijk onder Filips II (1558). Filips II verbouwde de aljafería als militaire basis in 1593: hij bouwt de buitenmuur, de gracht en tuinen die vandaag te zien zijn. De gracht bestaat uit schuin gebouwde muren die voorzien waren van ophaalbruggen. 10.‐ 3e verdiep van de troubadourtoren Peter IV maakte een doorgang naar de toren en doopte de toren om naar ‘de toren van het huldebetoon (hommage). Op het 3e verdiep richtte hij hier zijn persoonlijke bibliotheek in, maar dit zaaltje kende door de eeuwen heen heel wat bestemmingen. -
Er is een steeds herhalende Arabische tekst te zien die in vierhoek terug komt. Deze tekst luidt: “alles hoort toe aan Allah”.
-
Er zijn ook geometrische motieven te zien in mudéjarstijl, waar de namen te lezen zijn van Eneas, Amor en Venus (vermoedelijk 14e eeuw).
Begin 1484 wordt de ‘binnenplaats van San Martín’ de standplaats van de ‘rechtbank van de inquisitie’ met kleine aangrenzende bijgebouwen voor het huisvesten van de ambtenaars van de rechtbank (klerk, griffier,…) . Vermoedelijk werd dit de aanzet om de troubadourtoren als gevangenis in te richten. Deze functie bleef tot het begin van de 18e eeuw. Er zijn nog heel wat sporen te zien van inscripties van veroordeelden, o.a. een dambord op de grond, krassen in de muren, …
Prachtige vakantiewoning tot 6 personen. | www.noordspanje.be/ Spaanse Pyreneeën | ongebreidelde natuur, cultuur, sport, gastronomie, …
10
11.‐ Zaal van de Katholieke Koningen Fernand II en Isabel + enkele zaaltjes van de verloren stappen De Katholieke Koningen, de dubbelmonarchie, de ‘MORISCOS’. Tot 1469 bestond het schiereiland uit een aantal Christelijke staten: Portugal, Castilië, Navarra en Aragón. In 1469 trouwden de Katholieke koningen Ferdinand V van Aragón (1482‐1516) en Isabella van Castilië (1474‐1504), waardoor Spanje verenigd werd. De verovering door de Christenen van het laatste moslimbolwerk op het schiereiland, het koninkrijk Granada, gebeurde in januari 1492. De veldtocht tegen Granada was al tien jaar eerder ingezet als een nieuwe "kruistocht" tegen de islam. Dit was een moorddadige uitputtingsoorlog die diende voor het verenigen van alle kleine koninkrijkjes tegen een gemeenschappelijke vijand. Kerk en staat werkten vanaf toen nauw samen, waardoor afwijkende meningen werden onderdrukt (inquisitie = el Santo Oficio). Zo werden eind 15e eeuw meer dan 120000 joden uit Spanje verdreven omdat ze weigerden zich te bekeren tot het christendom. Er werden massadopen georganiseerd, zowel voor de mudéjares, in de verschillende christelijke koninkrijkjes, als voor de moslims van het ex‐koninkrijk Granada. Aan die "nieuw‐ christenen" van zgn. Moorse origine (in overgrote meerderheid waren zij ongetwijfeld van autochtone afkomst) ging men de naam geven van MORISCOS. Zij behoorden zo goed als allemaal tot de lagere sociale klassen (als ambachtslui in de steden, maar vooral ook als lijfeigenen op het platteland) en werden vrijwel onmiddellijk het slachtoffer van verregaande discriminaties (de bekeerde mudéjares moesten hun taksen blijven betalen). Zo werden ze vervolgd voor gebruiken die men verbonden dacht met de islam ‐ zoals voedingsgewoonten en... het zich regelmatig baden en wassen. Voor de moslims bood een schijnbekering nog de enige uitweg (= cripto‐christenen). Generatie na generatie werden zij aldus uit lijfsbehoud verplicht centrale islamitische geloofsregels nog hoogstens in een erg gereduceerde vorm en clandestien te belijden (bv. het publiek gebed; de verplichting tot rituele reinheid; de ramadan, e.a.) en religieuze verboden (zoals het drinken van wijn, het eten van varkenvlees, het aanvaarden van rente, e.a.) regelmatig publiekelijk te overtreden. Koninklijk paleis. Tussen 1488 en 1495 lieten de Katholieke koningen een aantal zalen bijbouwen als hun nieuw koninklijk. Ook zij lieten, uit eerbied, de onderliggende structuur zoveel mogelijk intact. Ze bouwden 3 nieuwe rechthoekige zalen, voorzien van aljarfes (houten mudéjar plafonds). De bouwkundige uitvoering gebeurde vooral door mudéjar bouwmeesters. Bij het doorlopen van de gallerij, zijn er enkele kleinere zaaltjes die de troonzaal voorafgaan. Ze worden genoemd: ‘zaaltjes van de verloren stappen’. Het waren wachtzaaltjes voor wie op audiëntie ontvangen werd door de koning. Troonzaal. We gaan de troonzaal binnen door een verlaagde drielobbige boog, versierd met vijflobbig tempaan met in het midden het wapenschild van het koninkrijk van de Katholieke Koningen. Hierin worden de wapenbeelden afgebeeld van de koningen van Castillië, León, Aragón, Sicilië en Granada, ondersteund door 2 leeuwen.
Prachtige vakantiewoning tot 6 personen. | www.noordspanje.be/ Spaanse Pyreneeën | ongebreidelde natuur, cultuur, sport, gastronomie, …
Prachtige vakantiewoning tot 6 personen. | www.noordspanje.be/ Spaanse Pyreneeën | ongebreidelde natuur, cultuur, sport, gastronomie, …
11
12
Aljarfe (in de troonzaal). De mudéjares waren echte meesters in het decoreren van houten plafonds, deuren en poorten. Ze werden beschilderd in gepolychromeerde kleuren (zonder wit of zwart). De decoraties zijn te vergelijken met grote iconen, die net zoals hier ook werden geschilderd met temperaverf (voor de uitvinding van de olieverf = pigmenten + eidooier en water). Ook hier ziet men de typische abstracte en geometrische figuren. De thema’s waren gerelateerd aan de Katholieke koningen. Platereske stijl. Kenmerkend voor de Spaanse architectuur in de overgang van late gotiek naar Renaissance (rond 1500) is de door ornamentiek overwoekerde platereske stijl. De troonzaal meet 20 bij 8m. Het plafond bestaat uit dikke balken en dwarsliggers versierd met vlechtwerk die in de kruising sterren met 8 punten vormen, die 30 grote, diepe vakken vormen. In deze vakken werden achthoeken gebeiteld met centraal een kruisbloem en gekrulde bladversieringen die uitkomen in grote denappels die vruchtbaarheid en onsterfelijkheid symboliseren. Als versiering zijn ook de klokkengalg en de pijlen te zien die elkaar afwisselen. Onder het plafond een bogengallerij met sierbanden voorzien van vegetale thema’s en zoömorfes (wijnrankbladen, gevleugelde draken, gefantaseerde dieren…) en een rondgaande fries in gotisch schoonschrift na de bevrijding van de Moren in 1492. Ze luidt : ‘Ferdinand, koning van Spanje, Sicilië, Corsica en de Balearen, de beste van de vorsten, verstandig, dapper, godvruchtig, trouw, eerlijk, voorspoedig en Isabel, koningin, meerdere van alle vrouwen door haar vroomheid en spirituele grootsheid, beroemde glorierijke echtgenoten, na het bevrijden van Andalusië van de Moren, uitgedreven de oude en wrede vijand’. De huidige vloer is een gerestaureerde imitatie. Het waren oorspronkelijk keramisch verglaasde tegels in kleuren die grillige boorden vormden. Ze werden in pottenbakkerijen van Zaragoza gemaakt. Terugkeren via adellijke of Koninklijke trap. De toegang tot het paleis van de Katholieke Koningen gebeurde via de adellijke trap. 12.‐ De kapel van San Martin + de binnenplaats van San Martín (Peter IV) In gotische‐mudéjarstijl. De kerk werd gerenoveerd in de 18e eeuw, maar bij de latere restauratie terug oorspronkelijk hersteld. Begin 1484 wordt de ‘binnenplaats van San Martín’ de standplaats van de ‘rechtbank van de inquisitie’ met kleine aangrenzende bijgebouwen voor het huisvesten van de ambtenaars van de rechtbank (klerk, griffier,…), na de moord van de eerste algemene inquisiteur (kettermeester) van Aragón: Pedro de Arbués. 13.‐ Laatste periode Nog later werd het de kazernering van militaire regimenten. Het onderging voortdurende verbouwingen, en grote beschadigingen, vooral tijdens de Spaanse onafhankelijkheidsoorlog (ca. 1808 Spanjaarden + Portugezen + Britten tegen Napoleon), waarna het uiteindelijk werd gerestaureerd in de 2e helft van de 20e eeuw. Het werd gedeclareerd in 1931. Vanaf 1947 ondernam de architect Franciso Iñiguez Almech
Prachtige vakantiewoning tot 6 personen. | www.noordspanje.be/ Spaanse Pyreneeën | ongebreidelde natuur, cultuur, sport, gastronomie, …
13
gedurende meer dan 30 jaar een minutieus reddingswerk, dat na zijn dood in 1982 werd verder gezet door 3 architecten. De Aljaferia fungeert tegenwoordig als zetel van het regionaal parlement Aragón en stelt regelmatig mooie exposities ten toon.
Prachtige vakantiewoning tot 6 personen. | www.noordspanje.be/ Spaanse Pyreneeën | ongebreidelde natuur, cultuur, sport, gastronomie, …