Arizona Een bezoek aan het Petrified Forest en het Arizona Mining & Mineral Museum Op onze reis door Amerika hebben wij dit jaar het Petrified Forest en het Arizona Mining and Mineral Museum in Phoenix bezocht. Wij willen onze ervaringen hierover graag vertellen. Allereerst ons bezoek aan het Petrified Forest. Petrified Forest Amerika bestaat momenteel uit 50 staten, die tezamen de Verenigde Staten van Amerika vormen. In elke staat van Amerika wordt versteend hout gevonden, maar het versteende hout uit het nationale park ‘Petrified Forest’ staat bekend als een van de mooiste soorten versteend hout van Amerika. Het Petrified Forest ligt in het noorden van de staat Arizona, doorsneden door de Interstate 40. Men kan het park op twee manieren bereiken, via de noordelijke ingang aan de Interstate 40 en via de zuidelijke ingang aan de Highway 180. Het ontstaan Ongeveer 225 miljoen jaar geleden, in het late Triastijdperk, was dit huidige hooggelegen land een grote rivierdelta en een moerasgebied waar vele riviertjes in uitmondden. Op de oevers stonden statige tientallen meters hoge denachtige bomen. Krokodilachtige dieren, gigantische visetende reptielen en kleine dinosaurussoorten leefden tussen een grote variatie van varens en andere planten aan de randen van de oevers en in de moerassen. Dieren die wij heden ten dage alleen nog maar als fossielen kennen. Grote bomen, zoals de Araucarioxylon, de Woodworthia en de Schilderia, vielen door de bliksem of stormen om en werden door het stromende water meegevoerd de rivierdelta in. In de loop der tijden werden deze reusachtige stammen bedekt met slib, modder en vulkanische as, uit dit indertijd vulkanisch gebied. Deze deken van deposiet sloot de stammen van de buitenlucht af en vertraagde het verrottingsproces. Geleidelijk aan drong silicaathoudend water de bodem in en beetje bij beetje werd het hout van de onder de aarde gelegen boomstammen bedekt met een silicaathoudend bezinksel. Toen het proces zich voortzette, kristalliseerde het silicaat in kwarts en de stammen werden geconserveerd als versteend hout. Na die tijd zakte de bodem van het gehele gebied in en werd overstroomd met nieuwe afzettingen. Later rees de aarde ver boven zeeniveau en deze veroorzaakte breuken in de boomstammen. In de loop der tijden hebben wind en water nieuwe afzettingen van modder en slib over de oude bestaande lagen geworpen, waarbij de overblijfselen van planten en dieren fossiliseerden. Ook nu nog verwijderen de altijd aanwezige wind en water de aardlagen die de boomstammen en gefossiliseerde dieren en planten bedekken. Door de erosie, die al miljoenen jaren zijn gang gaat, geeft de aarde haar geheimen prijs en de gefossiliseerde boomstammen en dieren komen zo bloot te liggen. Indianen Ongeveer 10.000 jaar geleden moet er al menselijk leven in dit gebied geweest zijn, maar daar is nauwelijks iets van bekend. In de vijftiende eeuw waren er nederzettingen van indianen. Hiervan getuigen nog de resten van die nederzettingen, evenals de gebruiksvoorwerpen. Ook kan men er muurschilderingen, petroglyphen, zien die door indianen zijn aangebracht. Een van de rotsen, voorzien van deze petroglyphen, wordt dan ook nu de Newspaper Rock genoemd. Op deze rots zijn allerlei schilderingen aangebracht die een berichtgeving vormden voor de bewoners van die streek in die tijd.
Door het omhoog komen van de aarde zijn de meeste boomstammen in diverse stukken gebroken.
Nationaal Park In de jaren rond 1850 werd het gebied ontdekt door de pioniers die er doorheen trokken, en de boeren die zich daar vestigden. Al spoedig werd bekend dat er ontzettend veel en mooi versteend hout in dit gebied lag, wat ook in die tijd de nodige souvenirjagers en handelaren aantrok. In die tijd verdwenen karrenvrachten vol versteend hout uit die omgeving, waarbij de mooiste stukken het eerst waren verdwenen. Versteend hout met uitgekristalliseerde holtes van amethist, rookkwarts en calciet, alles verdween. Dit werd nog erger toen er aan het eind van de negentiende eeuw een spoorlijn door het gebied werd aangelegd en het versteende hout met wagonladingen tegelijk verdween. Ook gebruikte men in die tijd explosieven om versteend hout uit de grond te krijgen. Men ging toen beseffen dat het verwijderen van al dit moois niet ongestraft door kon blijven gaan zonder dat dit gevolgen had. De overheid besloot in 1906 van dit gebied een nationaal monument van te maken om het leegroven van dit gebied tegen te gaan. Het kreeg de naam ‘Petrified Forest’. In 1932 werden nog 53.000 hectare van het er naastliggend gebied, Painted Desert, aan het nationaal monument toegevoegd, waarna het gebied in 1962 tot Nationaal Park werd verheven. Dieren In het nationale park wonen geen mensen. Het is het rijk van de dieren, zoals antilopeherten, ratelslangen, tarantula’s, schorpioenen, coyotes en vele vogelsoorten. In het park houden rangers – een soort boswachters, maar met verregaande politiebevoegdheden – streng toezicht. Zij surveilleren te paard en met auto’s door het gehele gebied. Het park Bij het inrijden van het park is aan beide zijden een Visitor’s Center, waar men zich op de hoogte kan stellen van wat er in het park te zien is. Video’s worden vertoond en men kan er allerlei boeken kopen. Naast de Visitor’s Centers zijn er winkels waar alles voor de toerist aanwezig is. Bij het ingaan van het park wordt u door de rangers altijd gevraagd of u versteend hout bij u heeft. U zou het onderweg buiten het park gekocht kunnen hebben. Zo ja, dan dient u dit aan te geven voordat u uw tocht door het park gaat maken. Voorts wordt u in geschrift en woord duidelijk te verstaan gegeven dat het absoluut verboden is voorwerpen, zoals versteend hout, planten, dieren en fossielen, uit het park te verwijderen en mee te nemen. Bij het verlaten van het park kunnen zij uw auto onderzoeken of u inderdaad niets heeft meegenomen, vandaar dat het belangrijk is dat u eerder gekocht ruw materiaal bij de entree van het park laat registreren. Het oprapen en meenemen van het kleinste stukje versteend hout levert een minimale boete op van $ 275, wat omgerekend ruim ƒ 700 is. Wij kunnen u verzekeren dat u bij de winkels buiten het park voor dit geld een ontzettend mooie gepolijste plak versteend hout kunt kopen, dus absoluut niet oprapen, hoegroot de verleiding ook is. U loopt in het park over mooie stukken geagatiseerd versteend hout en overal ligt het, van kleine handstukken tot twintig meter lange stammen met een doorsnede van ruim 1½ meter. Als echte verzamelaars hadden wij dan ook de grootste moeite om niets mee te nemen, maar gelukkig zegevierde het gezond verstand en hebben wij genoten van al het moois wat wij zagen. Het park wordt jaarlijks door honderdduizenden toeristen bezocht en als iedereen een stukje hout zou oprapen en meenemen, zou dit betekenen dat jaarlijks tonnen versteend hout verdwijnen. Buiten het reservaat wordt ruim voldoende versteend hout gevonden en men kan het langs de weg bij de Navajo-indianen kopen.
Een van de mooiste versteende
Holbrook Nadat wij het park hadden verlaten, zijn wij naar het plaatsje Holbrook gegaan om te overnachten. In Holbrook zitten veel mineralenhandelaren, waar uiteraard de nadruk op de verkoop van versteend hout ligt. De grootste versteendhouthandelaar is Jim Gray in Holbrook. Zijn zaak is zonder enige moeite te vinden. Een schitterend complex waar iedere bezoeker gratis een stukje versteend hout krijgt. Ook kan men daar zien hoe de versteende bomen met enorme zaagmachines tot plakken worden gezaagd en gepolijst. Een grote plak zagen duurt dagenlang en het polijsten van zo’n plak neemt al gauw tien dagen in beslag. Bij hem en uiteraard ook bij de andere handelaren kunt u tegen schappelijke prijzen de mooiste stukken versteend hout kopen. Prijzen die variëren van ongeveer $ 80 tot enkele duizenden dollars, maar dan heeft u wel een tafelblad van gezaagd en gepolijst versteend hout. In ieder geval bent u bij de handel voor een leuk stukje goedkoper uit dan een bekeuring in het park voor het oprapen en meenemen van een stukje versteend hout. Wij zijn in de loop der jaren driemaal in Petrified Forest geweest en kunnen u verzekeren dat het daar nooit gaat vervelen. Arizona Mining and Mineral Museum Verder tijdens onze reis hebben wij een bezoek gebracht aan het Arizona Mining and Mineral Museum in Phoenix. Toen wij de staatsgrens van New Mexico met Arizona passeerden, viel ons oog in het Arizona Welcome Center op een folder met een erg mooie foto van de bekende mineralenverzamelaar en fotograaf Jeff Scovil. Arizona, de koperstaat, is rijk aan mineralen en het is dus ook niet vreemd dat er een mineralenmuseum is. Het museum is dagelijks geopend vanaf 11.00 uur en is vrij toegankelijk. Op een zaterdagmorgen reden wij vanuit Tucson naar Phoenix om het museum te bezoek en waren de eerste bezoekers. Na een korte inleidende uitleg over het museum konden wij onze gang gaan. In het museum zijn ongeveer 3500 mineralen aanwezig, netjes gerangschikt in mooie verlichte vitrines. De rijkdom van de bodemschatten van Arizona is duidelijk te zien. Men heeft met zorg de mineralenvitrines samengesteld en voor de verzamelaar is het een ware lust voor het oog. De wulfenieten, smithsonieten, azurieten, enz. van alle verschllende mijnen allemaal bij elkaar. Voorts een totaalbeeld van de mineralen van Arizona en uiteraard ook vele mineralen uit andere werelddelen. Zo is er ook een vitrine samengesteld met mineralen die de vorm van levensmiddelen hebben, zodat het net lijkt of er een tafel is gedekt. Bijzonder leuk. Een museumwinkel waar men buiten de gebruikelijke souvenirs ook tegen schappelijke prijzen mineralen kan kopen, ontbreekt niet aan het geheel. Wij hebben dan ook met veel plezier een paar uur in dit museum doorgebracht en raden het een ieder die in de gelegenheid is, aan om daarheen te gaan. Het adres van het museum is 1502 W. Washington, Phoenix, Arizona. Het museum is ook op het internet te bekijken: www.admmr.state.az.us. Wie inlichtingen wil hebben over het zoeken en reizen in de USA: wij zijn graag bereid die te geven. Dick Knoester en Marianne Keyzer
De tafel voor het ontbijt staat al klaar! Alle gerechten die u hier ziet zijn in werkelijkheid mineralen.
Fossielen gevonden in El Salvador In El Salvador zijn de resten van ten minste negentien prehistorische zoogdieren opgegraven. De vondst werd gedaan bij de rivier Tomayate, achttien kilometer noordelijk van de hoofdstad San Salvador. Het gaat om onder meer resten van sabeltandtijgers, luiaards en een reuzengordeldier dat bekend staat als glyptodont. Ze zijn voornamelijk afkomstig uit het Pleistoceen, zo’n drie miljoen jaar geleden. De dieren zouden destijds naar de rivier hebben willen gaan om te drinken en zouden daar omgekomen zijn in het drijfzand. Een boer stuitte per ongeluk op de vindplaats. Hij groef nietsvermoedend beenderen op waarvan later werd vastgesteld dat ze aan een mastodont behoorden. Uit: Haagsche Courant, 30 juni 2001
Vraag en aanbod Te koop gevraagd: Facetteerapparaat met staander, dopsticks, overnameapparaat en 45adapter. Liefst merk Nova. J.W. Prins, tel. na 18.00 uur: 071-589 02 97. Te koop gevraagd: Een goede microscoop, liefst een Poolse of Russische. Prijs tussen ƒ 300,en ƒ 350,- of prijs n.o.t.k. J.A.E. Stein, tel. 0182-61 66 42. Te koop aangeboden: Lortone 4-schijven-slijpmachine + extra rubber wielen, ƒ 1250,-. Vlakslijpmachine + diverse slijpschijven ƒ 750,-. Tel. 0294-23 30 95. Te koop aangeboden: Nieuw diamantzaagblad (Richard Hahn, Idar-Oberstein), doorsnede 42 cm, asgat 30 mm. T.e.a.b. Tel. 0172-432289 (na 19.00 uur).
Reuzendino ontdekt in Egypte Amerikaanse paleontologen hebben in Egypte de fossiele resten opgegraven van een reuzendinosaurus die zo’n honderd miljoen jaar geleden moet hebben geleefd in een met tropische gewassen begroeide kustvlakte, die later woestijn is geworden. De vondst is recent bekend gemaakt in het tijdschrift Sciene. Volgens Joshua Smith van de universiteit van Pennsylvania en leden van zijn opgravingsteam behoren de overblijfselen die zij bij de Bahariya-oase hebben gevonden aan een plantenetende dinosaurus toe. De oase is de laatste jaren ook bekend geworden als de vindplaats van een grote hoeveelheid mummies. De paleontologen hebben het dier, dat een lange hals had en minstens zestig ton woog, de naam Paralititan stromeri meegegeven. Het eerste woord betekent ‘getijdenreus’ en het tweede verwijst naar Ernst Stromer, een Duitse geoloog die in de jaren dertig op dezelfde plaats dinosaurusfossielen vond. Deze resten zijn helaas in de Tweede Wereldoorlog verloren gegaan. Hoewel het team slechts enkele fossiele resten vond, was er volgens Smith genoeg om de omvang van de Paralititan te berekenen. Het dier moet van kop tot staart dertig meter lang zijn geweest en zestig tot zeventig ton hebben gewogen. Daarmee is hij het grootste ooit gevonden na de in ZuidAmerika ontdekte Argentinosaurus, die 27 meter lang was en negentig ton zwaar was. Beide waren titanosauridae en nauw met elkaar verwant. Volgens Smith was het skelet van de Paralititan uit elkaar getrokken nadat het dier kennelijk op het strand was doodgegaan en door de golven overspoeld.
Uit: Haagsche
De Steenbok www.steenbok-newage.nl Winkelcentrum “de Luifelbaan”, Brederolaan 8
2741 BG Waddinxveen Tel/Fax 0182-615107
Workshops determineren Workshops slijpen Cursus speksteen bewerken tot prachtige sculpturen Mariabeeldjes, Noveenkaarsen Boeken, Tarot , Wierook en New Age CD’s Sieraden uit eigen atelier, ook naar eigen ontwerp Gezondheidsstenen met persoonlijk advies Boedha en indianenbeelden en artikelen Windgongen en Klankschalen Reiki en pleiaden-energie workshops
GEMMOLOGISCH ADVIESBURO J.C.HÖFELT M.H.TROMPSTRAAT 4 3572 XV UTRECHT TELEFOON GSM: (+31) (0)6 – 54292512 TELEFOON (+31) (0)30 - 2715315 FAX: (+31) (0)30 – 2763981 E-mail
[email protected] UW ADRES VOOR: Bemiddeling – Deskundig advies – Dokumentatie Echtheidsbepalingen – Kursussen & Opleidingen Expertise’s – Onderzoek In- en Verkoop van: Edelsteenkundige Instrumenten, - Benodigdheden en – Boeken, onderhoud en reparatie BEZOEK UITSLUITEND NA TELEFONISCHE AFSPRAAK
MTN-Giethoorn Importeur LORTONE® Steenbewerkingsmachines Het adres voor uw hobby! Al bijna 30 jaar LORTONE® in Nederland. Standhouder op de meeste Nederlandse mineraalbeurzen. Verder: Trommelmachines Zaagautomaten Silicium-Carbid Cabochonmachines Estwing geologen gereedschap Vibro-Tumblers Slijppoeders Trilpannen Alle accessoires Combinatiemachines Kunststof standaards en opbergdoosjes Zaagmachines Lintzagen Onderdelen Ruwe mineralen, slijpbaar voor trommel en cabochons. Fournituren om zelf sieraden te maken. DREMEL apparatuur Kant en klare cabochons; vele maten en soorten. Grote collectie zilveren sieraden; met en zonder edelstenen. (Uit o.a.: Nederland, Italië, Duitsland, Engeland, Polen, Thailand, U.S.A.)
Sier- en gebruiksvoorwerpen. Gesneden dierfiguren. Microscopen en Loepen; grote keuze (O.a. OptiVISOR!™ brilloepen en NOVEX-stereomicroscopen). Groot assortiment trommelstenen (eigen productie). Edelsteenhangers.
Bezoek onze showroom (na tel. afspraak) of neem een kijkje op onze internet-site: http://www.mtn.nl E-mail:
[email protected] MTN-Giethoorn - Kanaaldijk 18 - 8355 VJ Giethoorn NL. (Vragen naar Elly ten Napel of Thoni Meijer)
Tel: 0521-361544
Fax: 0521-362105
Reis naar Lavrion Van 2 tot en met 8 oktober 2001 is er weer een mineralenreis naar Lavrion in Griekenland. Deze reis wordt nu voor de 16de keer gemaakt. Zelf ben ik vier keer mee geweest en ik kan deze reis van harte aanbevelen. Voor inlichtingen kunt u terecht bij Piet Gelaude, telefoon of fax: 00-32-(0) 93771850. E-mail. :
[email protected]. Voor alle Lavrion-geïnteresseerden is er op zondag 16 september een samenkomst (kennismaking of weerzien, uitwisseling of tonen van foto’s en films, bespreking Lavrionreis, uitwisseling en determinatie van Lavrionmineralen) in het clublokaal (museum) van de Acam, Churchilllaan 57 in Schoten (België). Jan Langendoen
advertentie De Steenarend
Karbonkel waar stenen en mensen elkaar ontmoeten.
Vanaf Februari onthaast Karbonkel. Haast U op woensdag. 10 % gewenningskorting op woensdag tot 1 januari 2002. Nieuwe openingstijden: Wo-Vrij 9.30-17.30 Vr avond 19.00-21.00
Steynlaan 28 3701 EG Zeist Tel/Fax: 030-6920059
Advertentie De Oude Aarde
Langdurig zieken Het bestuur stelt het op prijs te vernemen welke leden langdurig ziek zijn. Opgave van leden aan het secretariaat. Bibliotheek De bibliotheek is gedurende de contactavond voor determinatie en techniek geopend. Daarnaast kunt u voor het lenen terecht bij de leiders van de slijpcursussen. Vaste activiteiten per maand in Den Haag 1e woensdag : micromount-avond 1e en 3e zaterdag : jeugdbijeenkomst 2e donderdag : lezing 4e dinsdag : contactavond voor determinatie en techniek Voor nadere informatie zie clubinfo. – Info WG Haarlem: tel. 023-584.87.07. – Info WG Midden-Nederland: tel. 0347-37.28.62. Volgende beurs Onze 48ste mineralenbeurs vindt plaats op 29 en 30 september 2001 in het Nederlands Congrescentrum te Den Haag. Advertenties Voor informatie over commerciële advertenties kunt u contact opnemen met Marianne Keyzer, Ravestein 32, 2403 JK Alphen a/d Rijn. Tel/fax. 017243.22.89, e-mail:
[email protected]. Kleine advertenties - Vraag en aanbod Gratis, alleen voor leden van de NLC. Tekst toe te sturen uitsluitend naar de redactie. Contributie per jaar 2001: ƒ 32,50 per lid ƒ 17,50 per huisgenoot of jeugdlid tot 18 jaar ƒ 50,00 per gezin ƒ 2,50 inschrijfgeld Het verenigingsjaar is gelijk aan het kalenderjaar. Betalingen op Postbank nr. 3172493 t.n.v. de Ledenadministratie N.L.C. te Leidschendam. Kopij FACETTEN Insturen aan redactie-adres: Marianne Keyzer, Ravestein 32, 2403 JK Alphen aan den Rijn. De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden teksten, in overleg, te bekorten c.q. te wijzigen. Overname van artikelen/ afbeeldingen slechts na toestemming redactie.
BESTUUR Voorzitter: E.F.M. Pieters (Ed) Arturo Toscaninistraat 26 1311 LS Almere tel: 036-536.02.37 (van 19-20 uur) Commissaris (vice-voorzitter): H.R.D. Gerlach (Hans) Rorikstraat 32 3962 DE Wijk bij Duurstede tel. 0343-59.24.15 Secretaris: D. Knoester (Dick) Ravestein 32 2403 JK Alphen aan den Rijn tel. + fax 0172-43.22.89 e-mail:
[email protected] Penningmeester: Vacature Ledenadministrateur: P.S. Offerman (Peter) (van 19-20 uur) Pelikaanhof 63 2264 JH Leidschendam tel. 070-320.23.43 Postbanknr. 3172493 e-mail:
[email protected] Redacteur: Mw. M. Keyzer (Marianne) Ravestein 32 2403 JK Alphen a/d Rijn tel. + fax 0172-43.22.89 (na 19 uur) e-mail:
[email protected] Commissaris: Mw. N. Rijsdorp-Fris (Nel) Spechtlaan 24 2261 BL Leidschendam tel. 070-327.59.06 Commissaris: Mw. A. Löke-Weeda (Annelies) Jachtlaan 61 6713 KL Ede tel. + fax 0318-64.65.42 Commissaris (o.a. WG Haarlem): H.J.M. van der Zwan (Henk) Teylingerweg 32 2114 EJ Vogelenzang tel. 023-584.87.07 Commissaris (o.a. WG Midden-Nederland): F.J.R. Veldman (Frits) Da Costalaan 24 3723 DV Bilthoven tel. 030-228.12.66
NLC OP INTERNET www.xs4all.nl/~lapida/
