Editie Nederlandse versie. Individuele betrokkenheid. in een veranderende wereld

Editie 14 | 2015

Nederlandse versie

Individuele betrokkenheid in een veranderende wereld

Intro | 3

Het blijft wonderlijk hoe vanzelfsprekend het is geworden om op ieder moment van de dag te kunnen checken wat het weer doet, waar de files en flitsers staan, wat de laatste nieuwsberichten zijn. Zoals een watersporter eerst kijkt waar en hoeveel wind er is alvorens het ruime sop te kiezen, zo nemen wij allen nu beslissingen aan de hand van informatie die relevant is voor de omgeving waarin we ons bevinden of gaan begeven. Ik weet nog als de dag van gisteren

Ook (sociale) netwerken zijn niet meer weg

Kortom we leven in een geweldige tijd.

dat ik door de knieën ging om een

te denken uit onze leef- en werkomgeving.

Zelden kwamen zo veel ontwikkelingen

navigatiesysteem in mijn auto te installeren.

Gebruikers, klanten, bedrijven, industrieën

en disruptieve technologieën bij elkaar

Heel lang hield ik vast aan het credo dat

en gelijkgestemden bepalen mede hoe een

die transformaties afdwingen. Bedrijven

ik zélf wilde weten waar ik was - met een

klant over ons als bedrijf en als merk denkt.

en industrieën, zoals die van ons, moeten

stratenboek op de bijrijdersstoel op weg

Dat proces is even diffuus als transparant

zichzelf (deels) opnieuw uitvinden. Dankzij

naar de klant. Tot ik een functionaliteit in

daar leren we als bedrijf mee omgaan.

een geweldig, uniek pallet aan technologie,

het navigatiesysteem ontdekte die ik nu als

We onderzoeken hoe we erop kunnen

vakmanschap en industriële kennis kunnen

onmisbaar beschouw: de ‘ETA’ oftewel de

reageren en sturen om concurrerend en

wij als IBM bij deze metamorfoses een

Estimated Time of Arrival. Nooit meer ben

relevant te blijven. Beveiliging van klant-,

enorm verschil voor onze klanten maken.

ik gestrest of ik de afspraak met de klant

medewerkers- en bedrijfsinformatie is

Change and disruption is the new normal.

op tijd haal, of beter nog, nooit meer hoef

daarbij van groot belang en nog zo'n

We blijven doordenken, nadenken over de

ik door te geven ‘Ben er in 10 minuten’

'vanzelfsprekendheid'.

volgende stap, wat hierna komt, in de nabije

om vervolgens 40 minuten later verhit en verontschuldigend aan te komen rennen.

en in de verre toekomst. Voor ons een Inzicht verkrijgen op een moment dat

uitdagende vanzelfsprekendheid.

het ertoe doet en bijdraagt aan de ultieme Hoe het vroeger ging, is inmiddels een

waardebeleving van de klant is key. Een

grappige, slapstickachtige herinnering. Juist

goed voorbeeld van hoe de beleving van

de features die vanzelfsprekend lijken, niet

fans kan worden versterkt is de social

meer weg te denken zijn, integreren we

wall met analytics die begin dit jaar de

Peter Zijlema

gemakkelijk in ons leven. Op die manier

publieke primeur beleefde tijdens het

Commercieel directeur

ontstaat er een new normal; niet alleen

ABN AMRO World Tennis Tournament,

IBM Nederland B.V.

privé maar ook in de manier waarop we

zoals beschreven in het gelijknamige

ons werk doen, met de klant interacteren.

artikel. Zo’n social wall vereist top notch

Ontwikkelingen als cloud, analytics en

informatieverwerkingstechnologie als

mobile zetten bestaande structuren op zijn

Watson Analytics: direct toegankelijk,

kop en maken dat ogenschijnlijk simpele

mobiel en veilig.

functionaliteiten nieuwe relevanties in ons werk, onze bedrijven en industrieën creëren. Met als gevolg dat de manier van zakendoen en de verdienmodellen volledig veranderen. In het artikel van de Chief Information Security Officers komt bovendien aan bod hoe deze technologieën hen ook voor extra uitdagingen stellen.

Ik wens u veel leesplezier toe.

IBM Benelux feliciteert

de volgende Business Partners met hun awards tijdens de Partnerworld Leadership Conference in Las Vegas  IBM Beacon Award De IBM Beacon Awards worden toegekend aan IBM Business Partners die uitzonderlijke oplossingen - gebaseerd op IBM produkten en diensten - hebben geleverd aan hun klanten waarmee de klant zijn business processen heeft getransformeerd.  IBM Beacon Award Winnaars: BPSolutions, global winner van de IBM

BP Solutions: Mark de Goot, CEO BPSolutions ontvangt de award it handen van Tom Rosamilia, Senior Vice President IBM Systems.

Beacon Award voor Outstanding Technical Vitality - Major Markets. Tectrade, global winner van de IBM Beacon Award voor Outstanding Cloud Solution with IBM Systems Storage.

IBM Choice Award De IBM Choice Awards worden uitgereikt aan Business Partners in elke regio voor hun uitzonderlijke resultaten en toewijding.  

Tectrade: Ronald van Heek, Chief Commercial Officer van Tectrade ontvangt de award uit handen van Tom Rosamilia, Senior Vice President IBM Systems.

IBM Choice Award winnaar: Bossers & Cnossen, winnaar IBM Europe Choice Award voor High Preforming New Business Partner.

Bossers & Cnossen: Jaap Kommandeur, Programma manager bij Bossers & Cnossen ontvangt de award uit handen van Marc Dupaquier, General Manager Global Business Partners, en Stefan Buerkli, Vice President Distribution, IBM Global Business Partners.

Inhoud Voorwoord 3 Felicitatiepagina

4

Artikel - Make IT Work: Minder werkeloosheid meer ICT talent

6

Artikel - IBM Benelux TEC: Niet zomaar een club experts

10

Opinie - Overstap naar het as-a-service model financieren

12

Cloud Case Story - Servoy in de wolken met SoftLayer

16

Blog - Continue innovatie, Dev Ops & Cloud

18

Case Story - ICT als water uit de kraan

20

Big Data & Analytics Artikel - Een computer die u leert de juiste vragen te stellen 23 Case Story - Bugaboo: sneller en nauwkeuriger vooruitkijken

26

Interview - De nieuwe wereld van cognitieve radio en het sensor web

30

Security Artikel - Nieuwe kansen stellen Chief Information Security Officers voor nieuwe uitdagingen

36

Case Story - Brabant Waternet 38

Social Case Story- ABN AMRO World Tennis Tournament: publieke primeur van social wall met analytics

41

Artikel - Orde scheppen in de mail chaos met IBM Verse

44

Mobile Blog - Mobile: veel meer dan dat sexy appje 48

What inspires you? Artikel - De veranderende binnenstad

50

Interview - IBM & TU Delft - De samenleving als proeftuin

54

Blog - Corporate Social Responsability - Werken aan overheidscommunicatie in Indonesië

58

Interview - IBM Smarter Cities Challenge – Betere mobiliteit in Brussel

60

Colofon 63

Make IT Work

Minder werkloosheid, meer ICT-talent

Interview | 7

Hoogopgeleiden zonder werk voorbereiden op een carrière in de ICT: dat is het doel van Make IT Work. Ook IBM neemt deel aan dit initiatief, onderdeel van een breder plan voor talentontwikkeling in de regio Amsterdam. Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Lodewijk Asscher presenteerde het plan tijdens een werkbezoek aan IBM. “Er is veel vraag naar goed opgeleide mensen in de ICT. Make IT Work geeft jongeren meer kans op een baan en zorgt dat het onderwijs beter is afgestemd op de behoeftes van het bedrijfsleven.” Door Kitty Döppenbecker / Fotografie Jan Smit

de ICT-sector. IBM werkt daarbij samen

uit van het regioplan

met andere ICT-bedrijven uit de regio en

‘Werk Maken van Talent’

onderwijspartners zoals de Hogeschool

van de Amsterdam

van Amsterdam. Het bedrijf zal ook zelf

Economic Board, waarin minister Asscher

een deel van de opleiding geven. Minister

en de regio Amsterdam samen 14 miljoen

Asscher: “Het project staat open voor alle

euro investeren. De komende twee jaar

ICT-bedrijven in de regio Amsterdam.

worden in totaal tien projecten uitgevoerd

IBM heeft het voortouw genomen om

om talenten op te leiden of om te scholen

mensen die nog geen ICT-kennis hebben

voor banen in kansrijke sectoren.

en nog niet in deze sector werken, op te leiden.”

“Het is goed voor de regio Amsterdam dat jongeren en bedrijven bij elkaar worden

De opleiding blijft ook na af loop

gebracht. Jongeren worden beter opgeleid

van Make IT Work bestaan. “Er is

en werknemers worden bijgeschoold, zodat

met alle partijen afgesproken dat de

ze aan het werk kunnen blijven. Het is een

opleiding wordt voortgezet na af loop

geweldig initiatief dat ervoor zorgt dat

van de tijdelijke co-financiering vanuit

mensen kansen krijgen en bedrijven talent

het kabinet. Hiermee wordt deze

in huis kunnen halen”, zegt de minister.

structureel beschikbaar voor toekomstige

“Ik draag hier graag mijn steentje aan bij

werknemers”, aldus de minister.

door maximaal de helft van deze plannen te financieren. Het geld is vooral bestemd om ervoor te zorgen dat mbo-talent, zzp’ers en ICT’ers worden geschoold, zodat ze een grotere kans op werk maken. Bijvoorbeeld in technische en andere sectoren waar een tekort aan personeel is.”

Goede aansluiting op de praktijk Binnen Make IT Work helpt IBM om invulling te geven aan een opleidingsprogramma, zodat dit goed aansluit op de praktijk. Doel is om in de komende twee jaar een groot aantal hoog opgeleiden om te scholen voor een baan in

“

Make IT Work maakt het ook aantrekkelijk voor bedrijven om werkgelegenheid in Nederland te houden.

“

M

ake IT Work maakt deel

Lodewijk Asscher, Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid

Lodewijk Asscher in gesprek met deelnemers.

Belangrijke nieuwe skills binnenhalen Make IT Work levert niet alleen een bijdrage aan het terugdringen van de werkloosheid in Amsterdam. Het initiatief zorgt er ook voor dat ICT-bedrijven zoals IBM mensen met de juiste nieuwe skills kunnen binnenhalen. Minister Asscher: “Er is veel vraag naar goed opgeleide mensen in de ICT-sector. Ze zitten nu en in de komende jaren te springen om jongeren die de laatste ontwikkelingen kennen en specialist willen worden. Met dit plan komen werkgevers en werkzoekenden dichter bij elkaar. Zo maken jongeren meer kans op een baan en wordt het onderwijs beter afgestemd op de behoeftes van het bedrijfsleven.” Ook breder maatschappelijk gezien is het initiatief van belang.

omscholingsprojecten een nieuwe

leiden om aan de slag te gaan in de ICT-

“Make IT Work maakt het aantrekkelijk

carrièrekans kregen. Zij vertelden wat hen

sector. Ik hoop dat meer mensen zien dat

voor bedrijven om werkgelegenheid in

dit heeft gebracht en hoe belangrijk het is

in deze sector kansen liggen om aan de slag

Nederland te behouden”, zegt minister

geweest in hun leven.

te komen.” n

Asscher. Ook IBM heeft goede ervaringen met vergelijkbare initiatieven. De deelname aan

Dat de impact van projecten zoals

een eerder project om de werkeloosheid

Make IT Work ook op persoonlijk

terug te dringen door vraag en aanbod

niveau groot is, bleek tijdens het

beter op elkaar af te stemmen was een

werkbezoek van de minister aan het IBM

groot succes. Daarbij waren dezelfde

hoofdkantoor in Amsterdam begin dit

onderwijspartners betrokken. Minister

jaar. Naast de deelnemende bedrijven,

Asscher heeft in ieder geval hoge

onderwijsinstellingen en studenten, waren

verwachtingen van Make IT Work. “De

verschillende ‘ervaringsdeskundigen’

partijen die meedoen aan Make IT Work

aanwezig die in het kader van

hebben afgesproken om 180 mensen op te

“

IBM heeft het voortouw genomen om mensen zonder ICT-kennis op te leiden.

“

Positieve impact

Lodewijk Asscher, Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid

IBM Benelux Technical Expert Council

Niet zomaar een club experts

Artikel | 11

Zegt de afkorting TEC u iets? Zo nee, dan komt daar nu verandering in! TEC staat voor Technical Expert Council, een virtueel team van experts binnen IBM BeNeLux dat u in toekomst vaker zult tegenkomen. Want TEC is bezig om zijn hoogwaardige technische kennis en ervaring breder in te zetten, zodat u er als klant of business partner ook rechtstreeks van kunt profiteren. Door Kitty Döppenbecker

T

EC verenigt maar liefst 24 ICT-

Binnen de wereldwijde IBM-organisatie

topexperts op het gebied van

is TEC onderdeel van de gerenommeerde

cloud, analytics, mobile, social

IBM Academy of Technology. “De Academy

en security. Ervaren mensen,

of Technology richt zich al meer dan 25

maar ook jonge talenten die voor frisse

jaar op kennisdeling en het stimuleren van

ideeën en innovatie zorgen. Ze werken voor

innovatie en heeft in zijn bestaan meer dan

verschillende business units van IBM en

10.000 patenten gedeponeerd. Als dochter

maken daarnaast deel uit van TEC.

van deze organisatie moeten we aan hoge eisen voldoen en ons ieder jaar certificeren.

“TEC is een community die zijn

We zijn er ook heel trots op dat 13 van

technische expertise deelt en ten dienste

onze TEC-leden eveneens lid zijn van de

stelt van klanten en partners. Tot voor kort

Academy of Technology. Dat zegt veel over

gebeurde dat alleen indirect: door collega’s

de kennis die we in huis hebben”, aldus Eric

te ondersteunen bij complexe of specifieke

Michiels.on

projecten”, vertelt Eric Michiels, voorzitter van TEC. “Nu is dat aan het veranderen. We richten ons steeds meer naar buiten, bijvoorbeeld door kennissessies voor klanten en partners te organiseren over thema’s als cognitive computing, the internet of things of big data, publicaties uit te brengen of onze inzichten te delen via de sociale media. Zo leveren we direct een bijdrage aan het succes van hun business.”

Veel patenten TEC is niet zomaar een ‘clubje’. De leden worden zorgvuldig geselecteerd en verschillende van hen hebben de nodige patenten op hun naam staan. Ze werken ook nauw samen met de academische wereld. In Nederland wisselt TEC bijvoorbeeld kennis uit met de TU Delft en in België met de KU Leuven.

Meer weten over TEC? Neem contact op met voorzitter Eric Michiels via [email protected].

Erik Michiels

Overstap naar het as-a-service model financieren Technologische doorbraken ontwrichten markten dusdanig dat de samenstelling ervan er binnen enkele jaren compleet anders uit kan zien. Toch hebben gevestigde partijen, van groot tot klein, moeite om mee te komen aan de vooravond van een nieuwe technologische doorbraak. Zo ook bij de as-a-service economie waar we op afkoersen dankzij snelle ontwikkelingen op het gebied van cloudtechnologie. Traditionele business modellen blijken niet berekend te zijn op het tempo waarmee deze innovatie zich voltrekt. Daarom is het zoeken naar nieuw modellen cruciaal om tijdig op as-a-service in te spelen en een duurzame winstgevende groei te borgen.  Door Leon Blits, directeur IBM Global Financing Benelux

Opinie | 13

Bromet plotseling viral

Markten opgeschud

groei. Slechts een klein aantal CFO’s

“Waarvoor moet ik een mobieltje hebben?

Sectoren die wél tijdig zijn ingesprongen

hebben het eerste goed voor elkaar, doen het

Als mensen me willen bereiken dan kunnen

op deze ontwikkeling vinden we terug in

tweede beter en blinken uit in het laatste, zo

ze dat met een brief doen. Is het dringend

de industriële en logistieke sector, waar

blijkt uit recent IBM-onderzoek (CFO Study

dan ben ik telefonisch thuis te bereiken.”

vaak iedere mogelijkheid aangegrepen

2013) onder een grote groep CFO’s.

Een tv-interview uit 1999 van Frans

wordt om de kosten verder te drukken. In

Bromet over het gebruik van mobiele

andere sectoren hebben vele startups met

telefoons ging enkele maanden terug

een overduidelijk technologische grondslag

Cruciale rol CFO

plotseling viral, en geeft treffend weer hoe

het licht gezien en tot stilstand gekomen

De omslag maken naar as-a-service vereist

binnen een tijdsspanne van vijftien jaar

markten drastisch opgeschud. Dat wil niet

een nieuwe blik op de wijze waarop we

ons leven volledig op zijn kop gezet is.

zeggen dat alle grote gevestigde spelers

technologie financieren. Een organisatie

Achteraf gezien lijkt dat vanzelfsprekend,

stilzitten. IBM heeft zich in een decennium

kan niet te lang stil blijven staan bij de

maar waarom zouden we ook anno 2015

tijd van hardwarebedrijf tot dienstverlener

duizend mogelijkheden om te vernieuwen,

niet een blik in de toekomst werpen?

omgevormd. In essentie kan iedere

maar moet selectief zijn in de keuze voor

Waar een commerciële vlucht naar Mars

organisatie de transitie naar as-a-service

technologie die duurzame groei faciliteert.

of een computer die in het ziekenhuis

doormaken, maar het blijft voor velen een

Dat biedt kansen voor de CFO: aan de

de diagnose vaststelt nu nog utopisch

gedurfde zet om te investeren in innovatie.

voorkant van het innovatieproces kan hij

aandoet, kan dat over pakweg vijf jaar al

Met de overstap naar leaseconstructies en

immers een versnellende en disciplinerende

gemeengoed geworden zijn. Organisaties

betalen naar gebruik zijn immers nieuwe

rol veel beter invullen. Finance hoeft dan

moeten f lexibel en wendbaar zijn om

financieringsmodellen gemoeid. Zo vraagt

niet meer de boeman te zijn, maar kan zich

dergelijke veranderingen in hun business

de aankoop naar nieuwe technologie een

doen gelden als prestatieversneller op weg

model te verwerken. Dat kan alleen door

(forse) investering terwijl de leencapaciteit

naar duurzame winstgevende groei. n

afscheid te nemen van het traditionele

van banken juist sterk is afgenomen,

financieringsmodel.

wat hen terughoudend maakt in het verstrekken van risicokapitaal. Daarnaast

Dit artikel is eerder gepubliceerd

Het as-a-service ecosysteem

zijn grote organisaties logger in het

in het Financieel Dagblad.

Menigeen denkt bij as-a-service nog

doorvoeren van veranderingen: weerstand

steeds aan software (SaaS), de eerste

vanuit bedrijfsonderdelen, werknemers

productcategorie die consistent onder deze

en aandeelhouders moet eerst worden

noemer ondergebracht wordt. Hoewel

opgevangen alvorens een nieuwe manier

software dankzij SaaS voordeliger is,

van werken doorgevoerd kan worden. 

blijft de noodzaak om deze ergens op te laten draaien aanwezig. Dus wordt ook de

Innovatie gatekeeper

IT-infrastructuur as-a-service aangeboden:

Toch is de transitie van volledige

het startschot voor organisaties om een

ketens naar het as-a-service model

reeks bedrijfsonderdelen toe te voegen aan

onontkoombaar om de vraag naar nieuwe

een compleet ‘service-ecosysteem’, gestuwd

technologieën bij te houden. Waar geheel

door de opmars van cloudtechnologie de

nieuwe verdienmodellen ontstaan, staat

afgelopen jaren. Het mooie aan as-a-service

de gidsrol van finance als een paal boven

is dat er geen IT-afdeling voor nodig is: De

water. Inzicht bieden aan de business is

CFO kan zelf functionaliteit inkopen en

voor CFO’s niet langer voldoende: finance

contact opnemen met leveranciers. Steeds

moet ervoor zorgen dat innovatie écht kan

meer klanten kloppen daarom aan met

plaatsvinden. Drie doelstellingen staan

de vraag of een product of dienst ook as a

daarbij centraal: financiële efficiency,

service afgenomen kan worden.

zakelijk inzicht en duurzame winstgevende

Cloud

Groei met cloud als drijvende kracht Cloud versnelt innovatie. Organisaties kunnen direct reageren om zich aan te passen aan de wensen en behoeften van klanten, medewerkers, partners en leveranciers.

Cloudinfrastructuur van IBM completeert softwarefactory

Servoy in de wolken met SoftLayer IBM Business Partner Servoy is internationaal marktleider in opensourcesoftware voor Rapid Application Development (RAD). Het bedrijf beschikt sinds 2014 over ‘s werelds snelste ontwikkel- en implementatieplatform voor het creëren van cloud- en on-premise softwareapplicaties. Fundament onder dit high-performance platform, dat wordt ondersteund door een hooggekwalificeerd supportteam, is SoftLayer: de geavanceerde, wereldwijde cloudinfrastructuur op Infrastructure as a Service (IaaS)-basis van IBM. Door Jan Croes

“

Met onze productsuite en het onderliggende SoftLayer-platform kun je tienmaal zo snel een applicatie maken dan met andere omgevingen.

“

Ron van der Burg, COO van Servoy

Case | 17

D

e klantenkring van Servoy

van IBM bleek in alle opzichten te

SoftLayer-platform tienmaal zo snel

bestaat uit ruim vierhonderd

beantwoorden aan de door ons gestelde

een applicatie kunt maken dan met

Independent Software

eisen. Langer zoeken was dus niet

andere omgevingen.”

Vendors (ISV’s) en duizenden

nodig. De infrastructuur bood eenvoud,

interne ontwikkelaars bij bedrijven in meer

snelheid en performance. Gekoppeld aan

Flexibel concept

dan vijftig landen verspreid over de hele

de mondiale aanwezigheid en robuuste,

Servoy is zeer tevreden over SoftLayer.

wereld. De ISV’s gebruiken de krachtige

kwalitatief hoogstaande uitstraling van

Maar het kan natuurlijk altijd beter.

tools uit Servoy’s opensourceproductsuite

IBM een winnende combinatie, die niet

“Vandaar dat wij momenteel samen met

voor het in korte tijd ontwikkelen en

alleen perfect aansloot bij onze producten,

IBM aan het kijken zijn of we meer IBM-

implementeren van complete applicaties

maar ook de kracht ervan een boost gaf. De

functionaliteit bovenop SoftLayer kunnen

voor specifieke sectoren of voor algemeen

migratie kostte bovendien weinig tijd.”

gaan gebruiken. Je moet dan bijvoorbeeld denken aan Java2 Enterprise Edition as a

gebruik. Ontwikkelaars zetten de software in voor de bouw van bedrijfsapplicaties,

Virtuele servers

Service (J2EEaaS) of Database as a Service

zonder dat zij geconfronteerd worden met

Servoy levert klanten nu een complete

(DBaaS). Nu installeren we onze database

de steile leercurve, lange ontwikkeltijd en

softwarefactory die alle tools en

nog op een SoftLayer-server. Maar het

onnodige complexiteit van concurrerende

technologieën bevat waarmee zij

zou mooier zijn als deze al op de server

designtools. Voor al deze gebruikers zijn

bedrijfsapplicaties kunnen maken en

zat. Dan zouden we een databasedienst

zaken als time-to-market, f lexibiliteit, user

uitrollen. SoftLayer, het fundament

afnemen in plaats van een server. Dat zou

experience en uitrol via internet essentieel

onder deze producten, vergemakkelijkt

ons veel werk schelen. Op dit ogenblik

als het gaat om datagedreven applicaties.

en versnelt de creatie en distributie van

moeten wij de database op de SoftLayer-

software. “De virtuele servers die wij

server nog zelf beheren. Bij de afname

Winnende combinatie

inzetten in de OTAP-straat, waarvan alle

van DBaaS zou IBM dat voor ons doen”,

“Ter completering en versterking

onderdelen (ontwikkeling, test, acceptatie,

legt Van der Burg uit. “Verder willen wij

van de tools voor het creëren en

productie) in de cloud draaien, zorgen

op termijn met IBM aan een Application

distribueren van applicaties uit onze

ervoor dat de klant geen ingewikkelde

Platform as a Service (APaaS) gaan werken,

productsuite waren wij op zoek naar een

keuzes meer hoeft te maken en

zodat we voortaan de hele stack vanuit

cloudgebaseerde ontwikkel-, test- en

aanmerkelijk sneller van start kan gaan. Hij

IBM kunnen leveren en als één dienst aan

implementeeromgeving. Deze oplossing

kan gebruikmaken van een ‘voorgekookte’

klanten kunnen verkopen. Een f lexibel

moest snel uitgerold kunnen worden,

oplossing, zonder lang leertraject, die toch

concept, waarbij de klant alleen betaalt

gebruiksvriendelijk zijn en een vlotte

aan zijn wensen tegemoetkomt. Klanten

voor wat hij werkelijk gebruikt.” n

en adequate ondersteuning van klanten

zijn daar blij mee, omdat het ze veel tijd

mogelijk maken”, zegt Ron van der Burg,

scheelt, met name in de aanloopfase”, aldus

COO van Servoy. “De keuze was snel

Van der Burg. “Ik durf te stellen dat je met

gemaakt: de SoftLayer-infrastructuur

onze productsuite en het onderliggende

Uitdaging Servoy zocht een cloudgebaseerde infrastructuuroplossing als aanvulling op de krachtige tools voor het creëren en distribueren van applicaties uit zijn gelijknamige productsuite. Voorwaarden daarbij waren een korte time-to-market, optimale flexibiliteit en implementatie via internet.

Oplossing Servoy koos voor de geavanceerde, wereldwijde SoftLayer-cloudinfrastructuur van IBM als ontwikkel-, test- en implementeeromgeving. Deze infrastructuur, op basis van virtuele servers, kan snel uitgerold worden, is gebruiksvriendelijk en faciliteert een vlotte en adequate ondersteuning van klanten.

Kernvoordelen Klanten van Servoy profiteren van de eenvoud, snelheid en performance van het SoftLayerplatform. Door gebruik te maken van een bijna standaardoplossing, zonder aan mogelijkheden in te boeten, kunnen zij in kortere tijd en met minder moeite hoogwaardige applicaties ontwikkelen.

Blog | 19

Continue innovatie, DevOps en cloud

Lang leve de verandering! Door Edwin Schouten, Cloud Advisor IBM / Fotografie Jan Smit

R

ecent hebben we als IBM onze

Bovendien is business inmiddels IT! Het

de cloud’ – veelal dynamische applicaties

vijfde cloud Architectuur-

aantal van IT afhankelijke bedrijfsprocessen

voor klanten van ondernemingen.

rondetafel in Nederland

is groot en groeiend. In de jaren tachtig

Die laatste categorie is in volle

gehouden: avonden waarin we

spraken we van de ‘alignment’ van

ontwikkeling sinds de opkomst van

met vakgenoten uit onze klantenkring een

business en IT: manieren om het gat

de cloud. Diensten kun je zelfstandig

open dialoog hebben, iedere keer vanuit een

tussen IT-diensten en de bedrijfsvoering

afroepen wanneer je ze nodig hebt, zolang

andere invalshoek. De vijfde editie had als

te dichten. Tegenwoordig is IT niet meer

je ze nodig hebt, en betalen doe je alleen

onderwerp ‘Continuous Delivery en DevOps’

ondersteunend aan de bedrijfsvoering, de

voor het gebruik. De oplossingen in

en draaide om het spanningsveld tussen

bedrijfsvoering is steeds vaker IT! Dat geldt

deze categorie hebben verandering als

snel en tegelijk zorgvuldig en betrouwbaar

overigens niet voor alle interne IT-diensten.

kernwaarde. Veranderingen zijn dus niet

veranderingen doorvoeren. Met DevOps

We moeten onderscheid maken tussen hoog-

lastig en risicovol: alles draait om snel

– een samenvoeging van ontwikkelaar

veranderlijke en laag-veranderlijke diensten.

maar stabiel wijzigingen door te kunnen

(Developer) en beheerder (Operations) – kan

voeren om direct op marktveranderingen

dit op basis van de juiste tools en processen

Tijdens de rondetafel kwam een

in te spelen. En juist daar bewijzen

zo veel mogelijk op een geautomatiseerde en

mooi citaat voorbij dat deze gedachte

Continuous Delivery en DevOps hun nut:

herhaalbare manier gebeuren.

onderschrijft: “De gloeilamp is niet

kleine teams van ontwikkelaars die ook het

uitgevonden door het continu verbeteren

beheer doen (en vice versa), ondersteund

Waarom nu DevOps? Deden we dat twintig

van de kaars.” Innovatie komt dus niet

door tools die het mogelijk maken

jaar geleden niet al? Waarschijnlijk wel, maar

(alleen) voort uit het uitbouwen van

geautomatiseerd nieuwe functionaliteit

de IT-wereld zag er toen anders uit. De

bestaande oplossingen, maar juist uit het

toe te voegen aan IT-diensten, en

hoeveelheid en diversiteit van applicaties is

bouwen van een betere oplossing voor het

gehost op clouddiensten met een

significant toegenomen en we hebben rollen

probleem. Sommige IT-diensten moeten

afrekenmechanisme waarbij je betaalt

en verantwoordelijkheden tussen domeinen

we laten voor wat ze zijn, voor andere kan

voor gebruik. Lang leve verandering! n

als business, applicatie en infrastructuur

het echter lonen om van de grond af aan

opgesplitst. Doel van die opsplitsing was

een betere oplossing te realiseren. We

optimalisatie binnen deze domeinen,

maken daarbij onderscheid tussen ‘klaar

maar het leidde ook tot het bouwen van

voor de cloud’ – veelal de interne kern-IT

‘schuttingen’ daartussen.

van grote ondernemingen, en ‘geboren in

Bossers & Cnossen

ICT als water uit de kraan ICT moet gewoon als water uit de kraan komen, vindt Bossers & Cnossen. Bedrijven moeten er niet over na te hoeven denken: ze draaien de kraan open, gebruiken wat ze nodig hebben en betalen alleen voor hun verbruik. Met de IBM SoftLayer Cloud-infrastructuur brengt de ICT-dienstverlener zijn visie al jaren met succes in de praktijk. Door Kitty Döppenbecker

Case | 21

B

ossers & Cnossens realiseerde

willen. Kommandeur: “We gebruiken

Betalen per uur

zich al vroeg dat de toekomst

standaard bouwblokken om tegen lage

Naast een korte time-to-market kan

in de cloud zou liggen. “De

kosten bijvoorbeeld virtuele desktops op

Bossers & Cnossen haar klanten een

ontwikkelingen gaan van

maat te maken, maar kunnen ook speciale

zeer aantrekkelijk afrekenmodel bieden.

bezit naar verbruik, dat zie je in de hele

functionaliteit ontwikkelen op IBM

“Het IBM SoftLayer-platform maakt het

maatschappij. Denk aan taxidiensten als

SoftLayer. Daarbij zitten we niet vast aan

mogelijk om het verbruik zelfs per uur

Uber of Airbnb. In de ICT is dat niet

services die we moeten afnemen.”

in rekening te brengen. Dat is van grote

anders”, zegt Jaap Kommandeur, programma

Ook qua prestaties zitten Bossers &

waarde voor onze klanten. Denk aan een

manager bij Bossers & Cnossen. “Bedrijven

Cnossen klanten goed, “IBM SoftLayer is

onderwijsinstelling zoals O2G2, die heeft

willen wendbaar en f lexibel zijn. Ze willen

een infrastructuur met een enorme power”,

in de zomer heel wat minder verbruik. Ze

kunnen groeien zonder zware investeringen,

stelt Kommandeur.

hoeven niet te betalen voor wat ze niet

maar ook krimpen zonder kapitaalverlies.

Met de IBM SoftLayer-infrastructuur

nodig hebben. Dat scheelt aanzienlijk in

Door ICT als clouddienst af te nemen en

kan Bossers & Cnossen haar klanten van

de kosten.”

naar verbruik te betalen, kan dat.”

de laatste technologische ontwikkelingen laten profiteren, zonder dat het bedrijf

Veilig en zeker

Virtuele ICT-omgevingen

zelf voortdurend hoeft te investeren.

Last but not least, kan Bossers & Cnossen

Het Groningse Bossers & Cnossen

Kommandeur: “De ontwikkelingen gaan

haar klanten een hoge veiligheid en

bestaat al meer dan 25 jaar. Het realiseren

enorm snel. IBM SoftLayer biedt continu

beschikbaarheid van hun virtuele ICT-

van infrastructuuroplossingen is altijd

vernieuwende oplossingen die wij praktisch

infrastructuur garanderen. Kommandeur:

‘core business’ geweest. Sinds vier jaar

toepassen bij onze klanten.”

“De uptime van IBM SoftLayer is heel

concentreert het bedrijf zich vooral op

hoog. En het is voor sommige bedrijven

Infrastructure-as-a-Service (IaaS) en

Snel schalen

een geruststelling dat al hun data in

biedt het zijn klanten een f lexibele en

Een ander groot voordeel van het IBM

Nederland blijft. IBM heeft sinds kort ook

kostenefficiënte ICT-infrastructuur

SoftLayer-platform is de schaalbaarheid.

twee datacenters in ons land. Dat betekent

via de cloud. Daarvoor maakt de ICT-

“Als we er bij wijze van spreken in één

dat we de data kunnen verspreiden over

dienstverlener gebruik van de IBM

keer dertig klanten bijkrijgen, is dat

twee locaties, die redundantie biedt nog

SoftLayer Cloud-infrastructuur.

geen enkel probleem. Terwijl minder

meer zekerheid.”

“We hebben ervoor gekozen om geen

capaciteit afnemen ook altijd kan”, aldus

eigen datacenters te bouwen, maar om

Kommandeur.

onze diensten te baseren op de SoftLayer-

Bossers & Cnossen kan daarbij heel

omgeving in de datacenters van IBM.

snel schakelen. “Onlangs tekenden we

Op dit platform realiseren we complete

bijvoorbeeld een contract met een klant

virtuele ICT-omgevingen voor onze

voor een omgeving met 35 werkplekken,

klanten”, aldus Kommandeur. Tot die

een week later draaiden ze al”, zegt

klanten behoren bijvoorbeeld Openbaar

Kommandeur. Meegroeien met klanten

Onderwijs Groep Groningen (O2G2),

gaat ook moeiteloos. Neem Centrum

Centrum Veilig Wonen en zorgorganisatie

Veilig Wonen, een organisatie die begin

ZuidOostZorg.

2015 werd opgericht om meldingen van aardbevingsschade in Groningen aan te

Laatste technologie

nemen en af te handelen. Eind van dit

Met IBM SoftLayer beschikt Bossers

jaar zal de organisatie meer dan drie keer

& Cnossen tegen een concurrerende

zo groot zijn. Kommandeur: “Met een

prijs over een f lexibel platform, waarop

traditionele infrastructuur kun je die groei

het alles kan bouwen wat haar klanten

niet bijbenen.”

Analytics

Transformeer uw bedrijf snel en overtuigend met nieuwe inzichten In de digitale wereld van vandaag liggen data ten grondslag aan bijna alle veranderingen: in de technologie, het bedrijfsleven en de maatschappij. Dat is niet voor niets, want gegevens groeien exponentieel in volume, snelheid en variëteit.

Een computer die u leert de juiste vragen te stellen Iedere werkdag moeten u en vele andere business professionals in uw organisatie weer een berg informatie doornemen, voordat ze daadwerkelijk aan de slag kunnen. Dit blijft een doorn in het oog. Waar begint u om tot de juiste inzichten te komen? En hoe verwerkt u ze in uw rapportages? Door de toenemende hoeveelheid data die vanuit allerlei bronnen tot uw beschikking staat, kost het maken van analyses steeds meer tijd. Verspilde tijd, als het aan de wetenschappers achter Watson Analytics ligt. Door Laila Fettah, Sales Engineer SPSS

Artikel | 25

S

telt u zich een normale werkdag

schuilt technologie die mensentaal kan

krijgen, 91% kans hebben om tot koop

van een marketeer bij een

interpreteren en begrijpen. Ongeacht wat

over te gaan. Mannen gaan volgens

retailer voor: de persoon in

er in uw sheets staat, Watson haalt er de

Watson juist overstag bij gemiddelde

kwestie wordt gevraagd om

relevante informatie voor u uit.

kortingspercentages op de accessoires.

uit te zoeken welke verkoopcijfers er de

Op deze wijze zijn de beïnvloeders waar

Verbanden en patronen direct inzichtelijk

de marketeer zo lang naar moet zoeken,

enkele blik op het salesdashboard is niet voldoende, de marketeer moet een selectie

In plaats van zelf eindeloos te zoeken in

bevindingen die helpen te bepalen op

maken van de juiste productcategorieën

gegevens en cijfers om antwoord te krijgen

welke productgroepen de marketeer zich

en maandresultaten, om die vervolgens

op belangrijke vragen, is het mogelijk om

moet focussen en welke acties hij of zij

weer af te zetten tegen de prognose die

Watson vragen te stellen als: ‘Met welke

online moet opzetten. Watson Analytics

een week eerder werd gemaakt. Vandaag

waardevolle klanten maak ik de meeste

helpt vooral ‘blind spots’ te ontdekken: de

lijken de dameslijnen het op het eerste

kans om een deal te sluiten de komende

juiste vragen te stellen om tot inzichten te

gezicht beter te doen dan de herenlijnen.

dertig dagen?’ of ‘Welke contracten zijn

komen die anders nooit waren ontdekt.

Welke beïnvloeders hebben hier een rol

waarschijnlijk snel af te sluiten?’. Eén druk

in gespeeld? Hoe weet de marketeer zeker

op de knop is genoeg voor Watson om

Heel andere werkdag

of de factoren die hij of zij koos werkelijk

zelfstandig door de data te gaan en terug

Niet alleen in het bedrijfsleven, maar ook

invloed hebben gehad op de winst of

te komen met het antwoord in de vorm

op andere vakgebieden heeft Watson zijn

verkoop? Dergelijke vraagstukken maken

van enkele aantrekkelijke visualisaties.

plek al gevonden. Zo adviseert Watson

van analyses uitvoeren een tijdrovende

Watson maakt zo verbanden en patronen

artsen bij het vaststellen van diagnoses

bezigheid.

inzichtelijk en laat zien welke factoren een

en behandelplannen. In het onderwijs

komende weken worden verwacht. Een

snel geïdentificeerd. Het zijn belangrijke

resultaat het sterkst hebben beïnvloed.

wordt Watson technologie ingezet om

Niet langer beslissen op basis van een ‘gut feeling’

Hierdoor kan de marketeer uit ons

robots te ontwikkelen die leraren in de

voorbeeld achterhalen of de aanbiedingen

klas ondersteunen. Ook uw werkdag

Het probleem dat de meeste professionals

en campagnes van de afgelopen tijd effect

ziet er totaal anders uit wanneer een

die analyses doen ervaren, is dat ze zelf

hebben gehad of niet, compleet met de

assistent u helpt de juiste vragen te stellen.

moeten bepalen welke data ze gebruiken,

drivers die daarvoor hebben gezorgd.

Experimenteer daarom zelf eens met de

welke grafieken ze in hun rapportages

bètaversie van Watson Analytics:

uitgaan. Veel beslissingen binnen het

Belangrijke ‘blind spots’ ontdekken

bedrijfsleven worden daarom nog steeds

Ook kan Watson bijvoorbeeld

vanuit een ‘gut feeling’ genomen, in

aantonen dat vrouwen die online op

plaats van de data voor zichzelf te laten

zoek zijn naar kinderkleding en een

spreken. Achter Watson Analytics

hoog kortingspercentage aangeboden

zetten en welke richting de analyses

www.watsonanalytics.com.

De grote kracht van Watson Watson is IBM’s zelflerende, cognitieve computersysteem dat in 2011 bekendheid kreeg door het populaire Amerikaanse tv-spel Jeopardy te winnen. Tegenwoordig kan de technologie achter Watson menselijke taal in al haar complexiteit begrijpen, miljoenen pagina´s aan gegevens in enkele seconden doorspitten en constant bij blijven leren. De toepassingen zijn eindeloos: zo wordt het systeem in de gezondheidszorg ingezet om artsen betere beslissingen te laten nemen over de behandelmethoden van patiënten. Maar ook in restaurants draagt Watson zijn steentje bij door ingrediënten op moleculair niveau te analyseren, met tientallen smaakcombinaties als resultaat waar sterrenkoks nooit op gekomen waren. De zogeheten ‘Watson Foundation’ is uitgegroeid tot een volwaardige dienstverlener binnen IBM en de technologie wordt langzaam maar zeker uitgerold in een groeiend aantal sectoren.

Bugaboo: sneller en nauwkeuriger vooruitkijken

IBM Cognos TM1 maakt enterprise planning beheersbaar

Case | 27

De trendy kinderwagens van Bugaboo zijn een wereldwijde hit: het Nederlandse bedrijf groeide sterk in de afgelopen jaren. Daarmee veranderden ook de eisen aan de planning en forecasting. Bugaboo wilde meer flexibiliteit, snelheid en beheergemak en niet alleen financieel, maar ook breder plannen en vooruitkijken. IBM Cognos TM1 bleek de ideale oplossing. Door Kitty Döppenbecker

H

Bugaboo kinderwagen

et succesverhaal van Bugaboo

kosten in iedere projectfase kunnen volgen,

begint in 1999. Onder

van ontwikkeling tot productie. Daar was

Grote tijdwinst en actuele rapportage

leiding van de Nederlandse

een apart model voor nodig.”

Het resultaat: Bugaboo is veel minder tijd kwijt aan beheer. Pabich: “Doordat we één

ontwerper Max Barenbrug

Alle benodigde planningsinformatie bij elkaar

overkoepelend planningsmodel hebben,

veroverde het bedrijf in rap tempo de markt. Momenteel heeft Bugaboo vijftien

IBM Cognos TM1 bleek in alle

één keer door te voeren. Het gaat ook

vestigingen wereldwijd en een eigen

opzichten uitkomst te bieden én

veel sneller: een update duurt minuten in

fabriek in China. Het hoofdkantoor zit in

snel te implementeren: binnen drie

plaats van uren.” De aanpassingen kunnen

Amsterdam. Dat is ook de standplaats van

maanden was de oplossing live,

bovendien in real-time gebeuren, zonder

Krzysztof Pabich, de business intelligence-

inclusief uitgebreide gebruikerstesten.

dat gebruikers er iets van merken.

specialist van Bugaboo. Hij hielp de

Pabich deed de implementatie zelf,

Ook het voorbereiden van data en het

onderneming een grote stap te zetten in

met minimale ondersteuning van een

genereren van rapportages gaat veel

planning en forecasting.

automatiseringspartner. Sindsdien heeft

sneller. Pabich: “Eerst kwam er iedere

en zijn zakenpartner Eduard Zanen

hoeven we functionele wijzigingen maar

Bugaboo weer één wereldwijd model

week een externe consultant om ons

Pabich vertelt: “Door onze snelle groei

voor financiële planning en forecasting.

datawarehouse te beheren en de financiële

liepen we tegen de grenzen aan van IBM

Het omvat alle benodigde informatie, van

en verkoopvooruitzichten te maken. Nu

Cognos Planning, onze vorige oplossing

winst- en verliesgegevens, investeringen en

kunnen we zelf heel snel de rapportages

voor planning en forecasting. We hadden

wisselkoersen tot personeelsdata.

genereren vanuit het datawarehouse.

problemen met de prestaties en moesten

Pabich: “TM1 is een enorm schaalbare

Dit wordt dagelijks bijgewerkt, dus de

bovendien het hele planningsmodel

oplossing, die heel veel data aankan. Ons

rapportages zijn ‘near real-time’.

stilleggen bij wijzigingen van de

nieuwe plannings- en forecastingmodel is

functionaliteit. Om het beheer buiten

groter dan alle vier oude modellen samen

kantorenuren te kunnen doen, hadden we

en toch hebben we geen problemen met

Proactief inspelen op de behoefte van de business

het model opgesplitst in vier geografische

de prestaties of het beheer.” Onder het

Het ontwikkelen van nieuwe modellen

regio’s. Dit betekende wel dat één wijziging

model hangt een aantal afgeleide modellen,

voor verschillende Bugaboo afdelingen

vier keer moest gebeuren.” Bugaboo

onder meer voor innovatie en ICT.

kost eveneens minder tijd. Bovendien

wilde bovendien de scope van de planning

Daarmee kunnen deze afdelingen allerlei

is het door de tijdsbesparing op beheer

en forecasting verbreden. Tot dan toe

rapportages genereren die hun geplande

en ontwikkeling mogelijk om proactief

was die vooral gericht op de financiële

en gerealiseerde kosten tot op detailniveau

op hun informatiebehoefte in te spelen.

en verkoopverwachtingen. Pabich: “De

inzichtelijk maken.

Pabich: “Het tempo van de business

afdeling innovatie wilde bijvoorbeeld de

wordt niet bepaald door ICT, maar door

de business zelf.” Een ander belangrijk pluspunt is dat gebruikers heel gemakkelijk verschillende ‘wat als’ scenario’s kunnen maken. Daarvoor biedt de software kanten-klare mogelijkheden. Daarnaast is er beter inzicht in de planningshistorie. “We kunnen zien hoe goed onze vooruitzichten in het verleden waren en zo de nauwkeurigheid van onze planning in de

Uitdaging Bugaboo wilde sneller accurate financiële en verkoopverwachtingen maken en de scope van de rapportage verbreden om beter tegemoet te komen aan de behoefte van de business. Ook wilde het bedrijf de beheerlast verminderen.

toekomst verhogen”, aldus Pabich. In de komende tijd zal IBM Cognos TM1 een steeds centralere rol in de informatievoorziening van Bugaboo spelen. Zo wordt de oplossing nu al ingezet om de consistentie van belangrijke gegevens

“

binnen de hele organisatie te garanderen (master data management). Verder zal

We hebben één eenvoudig te beheren planningsmodel, waar alle gegevens in zitten die we nodig hebben voor onze financiële en verkoopverwachtingen en heel veel andere rapportages voor de business.

“

Krzysztof Pabich, business intelligence specialist, Bugaboo

Pabich nog meer gegevens in TM1

Oplossing IBM Cognos TM1 biedt Bugaboo een eenvoudig te beheren platform voor enterprise planning, welke het mogelijk maakt om te voldoen aan de uiteenlopende informatiebehoeften van verschillende afdelingen.

opnemen en bereidt hij de implementatie voor van IBM Cognos Analysis for Excel. Deze oplossing koppelt Excel-sheets aan het datawarehouse en voorkomt zo meerdere versies van de waarheid. n

Kernvoordelen • Een snellere en betere planning, met uitgebreide mogelijkheden voor ‘wat als’ scenario’s en inzicht in de planningshistorie voor het aanscherpen van toekomstige vooruitzichten. • Proactief inspelen op de informatiebehoefte van de business met nauwkeurige, ‘near real-time’ rapporten. • Eenvoudig en snel wijzigingen doorvoeren in modellen, zonder dat gebruikers het merken

“

Wat we willen, is één apparaat dat alle frequenties aankan en dat op mobiel formaat.

“

Bram Nauta, hoogleraar Integrated Circuit Design Universiteit Twente

ICT.OPEN 2015

De nieuwe wereld van cognitive radio en het sensor web

Interview | 31

Hoe helpt ‘cognitive radio’ meer bandbreedte te bieden voor draadloze communicatie? En wat heeft de ‘sensor web world’ ons te bieden? De vooraanstaande wetenschappers Bram Nauta en Barry Smyth beantwoordden deze vragen tijdens hun keynotes op ICT.OPEN 2015, hét event voor ICT-wetenschappers eind maart in Amersfoort. Door Kitty Döppenbecker / Fotografie Thijs ter Hart

B

ram Nauta staat aan het hoofd

worden samengevoegd. Stel je bent aan het

Alledaagse dingen vastleggen

van de afdeling IC Design

bellen en je buurman niet, dan kun jij ook

Barry Smyth is behalve hoogleraar

van de Universiteit Twente.

nog van zijn kanaal gebruikmaken. Om

computerwetenschappen aan de Nationale

In 2014 won hij de Simon

dit te realiseren, zijn slimme hardware en

Universiteit van Ierland en lid van de

Stevin Meester titel, de grootste prijs voor

software nodig”, aldus Nauta.

Koninklijke Ierse Academie, ook directielid

technisch wetenschappelijk onderzoek

Voordat de technologie op chipformaat

van centrum voor data-analyse Insight.

in ons land die jaarlijks wordt uitgereikt

beschikbaar en betaalbaar is, zijn we een

Hij houdt zich onder meer bezig met

door de Stichting voor de Technische

jaar of vijf verder. Voorwaarde voor brede

de ontwikkelingen rond de ‘sensor web

Wetenschappen. Cognitive radio is een van

toepassing is daarnaast dat tegen die tijd

enabled world’.

Nauta’s actuele onderzoeksonderwerpen.

ook de regelgeving in orde is. Nauta: “Je

“In onze digitale wereld wordt bijna alles

Hij legt uit: “Telecombedrijven

mag natuurlijk niet zomaar willekeurig

wat we doen geregistreerd. Wat we kopen,

gebruiken vaste radiofrequenties. Die

welke frequentie gebruiken en je bent

met wie we praten, waar we zijn, … het

zijn duur en dat ziet de klant terug in zijn

daarvoor ook een financiële vergoeding

levert allemaal data op. De ontwikkeling is

abonnementsprijs. Draadloos internet

aan de eigenaar verschuldigd. Dat moet

nu dat dit niet alleen beperkt blijft tot onze

is ook relatief traag en bovendien groeit

juridisch geregeld zijn.”

online activiteiten.

het mobiele dataverkeer iedere vijf jaar met een factor tien. Veel ruimte in de ether wordt niet optimaal benut, zoals tv- of brandweerfrequenties. Cognitive radio biedt een oplossing voor de sterk toenemende behoefte aan bandbreedte, door het mogelijk te maken om automatisch via alle beschikbare kanalen te communiceren.”

Binnen vijf jaar betaalbaar Cognitive radio is technisch complex. Nauta: “De techniek is er wel, maar de apparaten zijn nog te groot. Denk aan de werking van een orgel, voor iedere toon heb je een andere pijp nodig. Zo vergt iedere frequentie een aparte ontvanger. Wat we willen, is één apparaat dat alle frequenties aankan en dat op mobiel formaat.” Een belangrijke technologische ontwikkeling in dit kader is ‘carrier aggregation’. “Dat wil zeggen dat kanalen die dichtbij elkaar liggen automatisch

“

Sensoren in onze smartphones en in ‘wearables’ zoals horloges zullen ook steeds

Het vastleggen van data blijft niet beperkt tot onze online activiteiten.

“

Barry Smyth, hoogleraar computerwetenschappen, Nationale Universiteit van Ierland

meer alledaagse dingen vastleggen. Van slapen, douchen of joggen tot het kloppen van ons hart”, zo verklaart Smyth.

Grote verandering gezondheidszorg De toepassingsmogelijkheden van sensordata zijn groot. Smyth: “Neem een bezoek aan de dokter. Nu moet die je gezondheid eerst testen. In de toekomst breng je gewoon zelf maanden aan data mee. Ook in klinische proeven zijn dit soort gegevens heel waardevol. De gezondheidszorg zal er helemaal anders uit zien.” Een ander voorbeeld zijn sensoren in puffers die met de gps in smartphones communiceren. Door te kijken in welk deel van de stad de puffers het meest worden gebruikt, kun je bepalen waar de luchtkwaliteit het slechtst is. Smyth: “Je beschikt zo tegen lage kosten over een goed monitoringsysteem.”

Actief data bijdragen Niet alleen sensoren zullen een grote bijdrage leveren aan het verzamelen van gegevens om tot betere inzichten te komen en daarmee de juiste beslissingen of maatregelen te nemen. Smyth: “Het is ook belangrijk om grote aantallen gebruikers te stimuleren om te participeren. Een voorbeeld is Waze, een bedrijf dat een gratis app ontwikkelde die letterlijk in kaart brengt waar mensen naartoe gaan. Daarmee bouwen ze heel nauwkeurige stadsplattegronden. Die participatie vraagt wel incentives, bijvoorbeeld door middel van gaming. Zo konden mensen een spel spelen om wetenschappers beter te helpen begrijpen hoe proteïnen vormkrijgen. Dat is goed voor medisch onderzoek.”

Cognitive computing voor meer inzicht Een van de uitdagingen van Smyth en zijn team is nieuwe methodes te vinden om waardevolle inzichten uit de enorme hoeveelheden data te halen. “We werken

Interview | 33

Controle over persoonlijke data Privacy is en blijft een belangrijk issue bij het grootschalig registreren van data. “De grote vraag is wat er met alle persoonlijke data gebeurt. We moeten daar zelf controle over houden, als individuele burgers. Daar hebben we tools voor nodig, maar het betekent ook dat we in de toekomst zullen moeten betalen voor sommige diensten die momenteel gratis zijn. Nu zijn allerlei gegevens nog in handen van partijen als Google en Facebook. Als we willen dat onze persoonlijke data privé blijven, dan moet dit soort bedrijven mogelijk hun businessmodel veranderen”, aldus Smyth. n onder meer aan technieken voor cognitieve

sectoren ontwikkelen we oplossingen die

computing: samen met computer- en

helpen om een beter beeld te krijgen van

medische wetenschappers bouwen we

mensen, zodat ze nog makkelijker de juiste

zelf lerende systemen die nieuwe inzichten

informatie op het juiste moment krijgen.

bieden in de lichamelijke gesteldheid

Daarbij spelen sensoren die informatie

van mensen zodat ze betere beslissingen

geven over hun locatie en de context waar

kunnen nemen om gezonder te leven. En

ze zich in bevinden een essentiële rol.”

samen met bedrijven uit verschillende

Eerste Dutch Cyber Security Research Award uitgereikt Op 24 en 25 maart kwamen meer dan vierhonderd topwetenschappers, beleidsmakers en vertegenwoordigers van bedrijven uit de ICT-sector in Amersfoort bij elkaar op ICT.OPEN 2015. Dit jaarlijkse evenement wordt georganiseerd door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) en Stichting voor de Technische Wetenschappen (STW), onder auspiciën van het ICT-onderzoek Platform Nederland (IPN). IBM was een van de hoofdsponsors van ICT.OPEN 2015 en reikte daarnaast een aantal speciale awards uit, onder meer aan de winnaar van de nieuwe Dutch Cyber Security Research Award: Enes Göktas van de Vrije Universiteit Amsterdam. Deze prijs voor het beste recente wetenschappelijke onderzoek over cyber security is een initiatief van het Nederlandse ICT-Innovatieplatform Security & Privacy ‘Veilig Verbonden’. Göktas’ rapport ‘Out of Control: Overcoming Control-Flow Integrity’ werd unaniem verkozen. “Het rapport triggerde onderzoekers over de hele wereld om betere oplossingen te zoeken om aanvallen te stoppen”, aldus de internationale jury.

Enes Göktas ontvangt Dutch Cyber Security Award uit handen van Johan Arts, Director Security Software Europe

Security

Spoor op, stel prioriteiten, pak aan en voorkom beveiligingsinbreuken Voor Chief Information Security Officers houden groeikansen zoals de cloud en mobile ook risico’s in. Het begrensde netwerk zoals wij dat kennen is aan het verdwijnen. Bedrijven doen niet langer enkel zaken binnen hun onderneming en het razendsnel groeiende aantal eindpunten leidt tot complexe beveiligingsomgevingen.

Nieuwe kansen stellen Chief Information Security Officers voor nieuwe uitdagingen Met mobile, cloud en big data openen organisaties ware goudmijnen aan nieuwe kansen. Maar voor de Chief Information Security Officer brengen die technologieën vooral extra uitdagingen. Hoe gaan CISO’s daarmee om? Uit IBM’s CISO Study van 2014 blijkt dat zij de basis goed op orde hebben. Tegelijk kijken ze met argusogen naar nieuwe bedreigingen van buitenaf en naar de rol die de overheid in ICT-beveiliging kan spelen. Door Erno Doorenspleet, Security expert bij IBM Benelux

C

ISO’s zijn in de afgelopen

een afstemming van de bedrijfsstrategie

bestaande taken – IT-risico’s beheersen,

jaren een steeds belangrijkere

plaats over álle essentiële elementen:

omgaan met compliance en wet- en

rol gaan spelen in hun

business, IT, risk én security.

regelgeving, gebruikers ondanks alle

organisaties. Waren ze eerst

beveiligingsmaatregelen effectief laten samenwerken – zijn intussen niet minder

nu nemen velen een invloedrijke

Structurele heroverweging security strategie

strategische positie in. Uit IBM’s CISO

Toch zegt ook 82% dat het security-

dat zij méér doen dan het oppoetsen

Study blijkt dat die invloed de afgelopen

landschap om hen heen in diezelfde

van bestaand security-beleid. Wat nodig

drie jaar sterk is toegenomen: 76% van de

drie jaar sterk is veranderd. Mobile,

is, is een totale heroverweging van de

respondenten onderschrijft die stelling.

cloud en big data bieden organisaties

security strategie waarin rekening wordt

Een grote meerderheid krijgt volop interne

enorm veel nieuwe kansen, maar vanuit

gehouden met de enorme uitbreiding

steun, er is voldoende overleg met de

security oogpunt stelt de openheid

van de hoeveelheid apparaten en data

andere leden van de Raad van Bestuur.

van deze technologieën CISO’s

en de toegenomen gebruikerseisen en

Bovendien vindt er in 62% van de gevallen

voor tal van nieuwe uitdagingen. De

bedreigingen van buitenaf.

vooral bewakers van security-technologie,

geworden. De meesten zeggen dan ook

Artikel | 37

Steeds meer bedreigingen van buitenaf

data intelligence van extreem groot belang

Vooral die bedreigingen van buitenaf

van bedrijfsgegevens. Ook op cloud gebied

stellen CISO’s voor steeds meer

verwachten zij de noodzaak van sterk

problemen. Bijna 60% meldt dat aanvallers

stijgende budgetten om de uitdagingen het

over slimmere middelen beschikken dan

hoofd te bieden. De meerderheid meldt

zijzelf. Vier op de vijf CISO’s heeft het

bovendien dat zij geen adequate aanpak

aantal bedreigingen de afgelopen drie jaar

hebben voor het beheer van mobiele devices

f link zien stijgen. Het bestrijden ervan

in hun organisatie. Tegelijk blijkt dat in

vraagt al hun aandacht, aandacht die alleen

de huidige IT organisaties gewoon geen

maar zal toenemen, zo vrezen zij. Ze zien

tijd is voor de ontwikkeling van security-

het dan ook als verreweg de belangrijkste

methodieken en -tools voor deze nieuwe

taak voor de komende drie tot vijf jaar.

gebieden. Ze hebben hun handen al vol aan

gaat worden voor de algehele veiligheid

bestaande taken.

Samenwerking met klanten, leveranciers en partners essentieel

Twijfel over rol overheid en toezichthouders

Het stijgende aantal bedreigingen ontstaat

In dat snel veranderende werkveld hebben

door de toegenomen openheid van IT

CISO’s dagelijks te maken met wet- en

omgevingen, mede door mobile, cloud en

regelgeving, standaarden en compliance-

big data. Een succesvol antwoord op die

vereisten. De onzekerheid over de richting

bedreigingen ligt echter ook buiten de

waarin overheden en toezichthouders zich

muren van de eigen organisatie, zeggen

bewegen, blijkt een groot probleem voor

de meeste CISO’s. 62% is van mening

CISO's. Ook het feit dat wetten en regels

dat zij hun beveiligingsniveaus beter op

per land verschillen, spelen internationale

peil kunnen houden door de banden aan

organisaties parten. Los daarvan vragen

te halen met klanten, leveranciers en

CISO’s zich af: gaan overheden ons helpen

partners. Alleen door samen te bouwen

of juist in de weg zitten? Na het tegengaan

aan een robuust ecosysteem waarin

van bedreigingen van buitenaf blijkt het

meerdere organisaties een rol spelen, zijn

voldoen aan wet- en regelgeving de grootste

externe bedreigingen het hoofd te bieden.

inspanning te vereisen. Tegelijk bestaan er

Minder dan de helft van de organisaties

twijfels over de manier waarop overheden

is momenteel aangesloten bij branche-

bijvoorbeeld met privacy willen omgaan en

initiatieven in deze richting, terwijl 86%

denkt minder dan een op de vier CISO’s

van de CISO’s van mening is dat zulke

dat er binnen vijf jaar grensoverschrijdende

samenwerkingsverbanden de komende

afspraken worden gemaakt voor het

jaren essentieel worden.

bestrijden van cybercrime. n

CISO’s hebben de komende vijf jaar vier dingen te doen:

1. Bestaande taken delegeren of uitbesteden, zodat er tijd vrijkomt voor het optuigen van een volwassen securityaanpak ten aanzien van mobile, cloud en big data. 2. Meer focus op leiderschapskwaliteiten en educatie, want een vernieuwde securitystrategie moet zijn plaats krijgen in de hele organisatie én daarbuiten. 3. Nog meer samenwerkingsverbanden aangaan met relevante partijen, door vertrouwen in elkaar op te bouwen en samen vast te stellen hoe ieders security impact heeft op het totale ecosysteem. 4. Rekening houden met verschillende scenario’s ten aanzien van de rol van de overheid en toezichthouders, waarbij een hechtere band met de Chief Privacy Officer van groot belang is.

Nog te veel focus op bestaande taken CISO’s zich nog richten op hun bestaande taken. Een ruime meerderheid meldt dat zij volwassenheid hebben bereikt als het gaat om het tegengaan van netwerkbedreigingen, het detecteren van malware en onderzoek doen naar de kwetsbaarheid van het eigen netwerk. Mobile, cloud en big data vragen echter om andere prioriteiten. Maar liefst 72% van de CISO’s liet weten dat real-time

“

Real-time data intelligence wordt extreem belangrijk voor de veiligheid van bedrijfsgegevens.

“

Dat is des te belangrijker omdat de meeste

Strenge informatiebeveiliging in mobiele omgeving

Waterschap Brabantse Delta voorop met IBM MobileFirstProtect Dankzij de waterschappen houden een kleine 17 miljoen Nederlanders droge voeten. De medewerkers van de waterschappen houden ‘het water’ dagelijks in de gaten. Steeds vaker gebruiken ze mobiele apparaten om onderweg hun werkzaamheden te registreren. De uitwisseling van gegevens tussen mobiele en vaste systemen moet daarbij aan strenge veiligheidseisen voldoen. Het waterschap Brabantse Delta loopt in dit opzicht voorop door medewerkers uit te rusten met smartphones en tablets voorzien van IBM MobileFirstProtect. Door Auteur

D

e Nederlandse overheid

alleen aandacht voor technische zaken

800.000 inwoners en 25.000 bedrijven.

heeft de laatste jaren

zoals firewalls, virusscanning, logging en

Als waterschap is Brabantse Delta onder

ingrijpende maatregelen

detectie, maar ook voor de menselijke

meer verantwoordelijk voor het op sterkte

genomen om de digitale

factor in de vorm van procedures,

houden van de dijken en kades, het zuiveren

beveiliging van informatie bij

afspraken, verantwoordelijkheden en

van rioolwater en het regelen van de

overheidsinstanties te garanderen. Zo

escalatieprocedures.

waterhoogte.

Informatieveiligheid en Dienstverlening

Actief mobiliteitsbeleid

Gezien de snelle ontwikkelingen op

baselines opgesteld. Deze baselines vormen

Waterschappen zijn binnen hun werkgebied

het gebied van smartphones en tablets

een samenhangend stelsel met eisen en

verantwoordelijk voor het regelen van alle

voert Brabantse Delta een actief

normen voor informatiebeveiliging bij

zaken rondom de waterhuishouding. Van

mobiliteitsbeleid, wat essentieel is voor

landelijke en lagere overheden zoals

de 2.600 waterschappen uit 1950 zijn er

een verdere efficiencyverbetering van

ministeries, provincies en gemeentes.

na heel wat fusies inmiddels nog 24 over,

alle werkzaamheden in een uitgestrekt

Ook waterschappen vallen daaronder

waaronder Brabantse Delta. Dit waterschap

beheergebied met vele werklocaties. Zo

en voor deze instanties is de Baseline

heeft het lokale en regionale waterbeheer

hebben vrijwel alle 550 medewerkers

Informatiebeveiliging Waterschappen

in West- en Midden-Brabant onder zijn

begin 2015 de beschikking gekregen

(BIWA) van kracht. In de BIWA is er niet

hoede, een uitgestrekt beheergebied met

over een smartphone en worden – vanaf

zijn door een speciale Taskforce Bestuur

Case | 39

april – zo’n 300 medewerkers voorzien

werkt zoals het zou moeten werken. Er

zoals de collega’s die verantwoordelijk zijn

van een tabletcomputer. Zowel de

zijn natuurlijk altijd kleine dingen die beter

voor de oeverbemaaiing. Verder onderzoeken

smartphones als de tablets zijn uitgerust

kunnen en dat gebeurt ook. Maar in de basis

we nog hoe we in de toekomst externe

met IBM MobileFirstProtect waarmee de

ben ik heel erg tevreden.”

partijen, bijvoorbeeld tijdelijk ingehuurde

medewerkers, waar ze zich ook bevinden,

krachten, via mobiele apparaten toegang

gemakkelijk beveiligd toegang hebben tot

Knip tussen zakelijk en privé

kunnen geven tot onze bedrijfsinformatie.

hun e-mail, contactpersonen, agenda, interne

De containerfunctionaliteit die Snelders

Ons huidige platform biedt ook daarvoor

documenten en het intranet. Daarnaast zijn

noemt, impliceert dat alle zakelijke

uitstekende mogelijkheden – of het nu gaat

er apps beschikbaar voor de toegang tot

functionaliteit op het mobiele apparaat –

om een mobile device van de externen zelf

specifieke functionaliteiten. De uitvoering

e-mail, agenda, browser, enzovoort – binnen

of dat we er een aan hen ter beschikking

van dit mobiliteitsproject ligt in handen van

een eigen omgeving is afgeschermd. “Zeg

stellen. Zodra IBM MobileFirstProtect

de Detron ICT Groep. In eerste instantie

maar een soort bubble. Dat is handig, want

op het device is geïnstalleerd, kunnen we

werd Detron geselecteerd voor de levering

bij Brabantse Delta willen we graag dat

de apparatuur op afstand volgen en alles

van de hardware, maar later werd dit

onze medewerkers hun telefoons en tablets

verwijderen wanneer iemand uit dienst

uitgebreid met een reparatieservice, met

van het waterschap ook privé gebruiken.

treedt. Ook daarin lopen wij als waterschap

tweede- en derdelijnsondersteuning voor de

Aan de ene kant is dat een kwestie van

voorop. Wat wij doen, trekt veel aandacht

helpdesk en met het beheer van alle mobiele

goed werkgeverschap, aan de andere kant

van andere waterschappen. Ze willen dan ook

apparatuur. Voor wat betreft dat laatste werd

vergroot dat ook de bereikbaarheid van

allemaal komen kijken. We zijn niet elkaars

aan Detron de vraag gesteld een oplossing

de medewerkers. Medewerkers mogen in

concurrenten, dus dat is prima.” n

aan te dragen voor een platform dat zou

het kader van ‘choose your own’ ook een

voldoen aan de strenge eisen van de BIWA.

andere smartphone aanschaffen, zolang wij daarop maar IBM MobileFirstProtect

Workshop voor beoordeling alternatieven

installeren. Dat maakt het namelijk mogelijk

Maarten Snelders gaf als projectmanager

te brengen. Daardoor kunnen kinderen van

namens de ICT-afdeling van Brabantse

de medewerkers op de smartphone van hun

Delta leiding aan het mobiliteitsproject.

ouders gerust een spelletje spelen, want het

“De BIWA is natuurlijk voor ons leidend

zakelijke gedeelte is hermetisch afgeschermd.

bij de inzet van mobiele apparatuur. We

Ook kunnen we bij een gestolen of verloren

deden al heel veel goed, maar de komst van

telefoon met één druk op de knop de bubble

de BIWA gaf ons de kans om de basis van

met alle waterschapsinformatie wissen terwijl

onze informatiebeveiliging met name op

alle privé-informatie behouden blijft. Wat

mobiel gebied te verstevigen. Dat beperkt

wel weer zo prettig is als die telefoon alsnog

zich niet tot de inrichting van de ICT,

opduikt en dus niet iemand bijvoorbeeld al

want de menselijke factor is minstens zo

zijn foto’s kwijt is.”

een strikte ‘knip’ tussen zakelijk en privé aan

belangrijk. De selectie van een platform voor mobile device management moet je

Muskusratapp

ook in dat licht zien. We hebben Detron

Op dit moment fungeert alle mobiele

gevraagd om een voorselectie te maken van

apparatuur nog als een verlengde van

mogelijke oplossingen. In een gezamenlijke

de vaste werkplek. Snelders: “Maar in

workshop zijn die de revue gepasseerd. Alle

de toekomst zullen de tablets worden

voorgestelde platforms scoorden goed in

uitgebreid met verschillende apps voor

het gebruik dat ze maken van de security-

specifieke waterschapstaken. Welke dat

functies op de mobiele apparaten. Op andere

bepaalt de business zelf. Wij als ICT zorgen

punten kwam IBM MobileFirstProtect

er alleen voor dat er een framework staat

er als de beste uit. De user interface is

waarbinnen die apps conform de BIWA

beter, de containerfunctionaliteit werd als

kunnen werken. Zo is in samenwerking

zeer gebruiksvriendelijk ervaren en – niet

met andere waterschappen een speciale app

onbelangrijk – de kosten waren het laagst.

voor muskusratvangers gemaakt. Ook zijn

We draaien er nu al een tijdje mee en alles

de handhavers bezig met hun eigen app, net

Uitdaging Verstevig als waterschap de basis van de informatiebeveiliging op mobiele apparatuur door smartphones en tablets in te zetten conform de strenge eisen van de Baseline Informatiebeveiliging Waterschappen (BIWA). Oplossing Distribueer onder 550 medewerkers smartphones en tablets voorzien van IBM MobileFirstProtect als mobile device management platform met een uitgebreide containerfunctionaliteit. Voordelen Medewerkers kunnen vanaf hun mobiele apparatuur toegang krijgen tot en gebruikmaken van gegevens achter de bedrijfsmuur met een strikte beveiliging van de informatiehuishouding volgens de geldende wet- en regelgeving.

Social

Werk op hele nieuwe manieren Met het gebruik van sociale netwerken zijn de interacties tussen mensen, organisaties en merken voor iedereen openbaar. Een volledig nieuwe bron van gegevens over mensen is ontstaan. In het bedrijfsleven is social geëvolueerd van een persoonlijk interactiemedium naar een onmisbaar instrument om de betrokkenheid te verhogen, zowel van medewerkers als van klanten.

Case | 41

Sociale media versterken engagement

ABN AMRO World Tennis Tournament: publieke primeur van social wall met analytics

Een sportwedstrijd beleef je als toeschouwer tegenwoordig in vele dimensies. Want ook langs de lijn spelen sociale media een steeds grotere rol. Het 42e ABN AMRO World Tennis Tournament in Rotterdam had de publieke primeur van een ‘social wall’, die de beleving van de fans nog verder versterkte. En de analytics-fabriek die daarvoor achter de schermen draaide, kan nog veel meer. Door Lin Yeh en Kitty Döppenbecker

H

et is niet de eerste keer dat

Beleving intensiveren

IBM zijn analytics-diensten

Applicaties waarvoor analytics-software

inzet voor sportwedstrijden.

uit de kast werden getrokken, waren

IBM’s Watson Content

‘Evolving topics’ (ofwel de onderwerpen

Analytics was ook de basis voor data-analyses

die trending waren) en ‘Share of the

tijdens grote evenementen als Wimbledon en

conversation’ (tennissers over wie het

de Superbowl. In het verleden gebeurde dat

meeste werd getweet). De kracht van

nog achter de schermen. In Rotterdam werd

analytics is immers dat het uit grote

de dienst voor het eerst naar de publieke

hoeveelheden ongestructureerde data zoals

ruimte verplaatst: op strategische plaatsen

tweets, patronen, correlaties en trends kan

in Ahoy werden meerdere grote social walls

destilleren. Zo voegden de data die rondom

opgesteld, op nog eens 100+ schermen gaf

het tennistoernooi ontstond iets extra’s

IBM onder en naast de wedstrijdbeelden

toe aan de beleving van de toeschouwer.

allerlei extra informatie door. Dat betekende

Ook zagen ze hun zelf gecreëerde content

dat, ook voor het eerst, twee journalisten als

meteen terug, wat de band met het

moderator optraden om een selectie van de

toernooi verder verstevigde.

beste tweets te maken.

Innovatie en entertainment

“

De social wall zorgt voor extra contact met de fans.

Fotofeed met selfiecontest

De social wall stelde Ahoy in staat om

Voor Rotterdam werd vooral de ‘social

zijn innovatieve karakter uit te stralen,

dashboard’-component van Watson

maar vooral om extra contact met de

Content Analytics van stal gehaald. Via

fans te leggen en meer entertainment

acht ‘informatietegels’ werd een social

te bieden. Sociale media, op televisie

wall opgebouwd, waarmee de organisatie

inmiddels gemeengoed, gaan zo ook

het publiek van informatie voorzag. Deze

bij evenementen een steeds grotere rol

tegels bevatten niet alleen de tweets van

spelen. Er ontstaat immers een heel

spelers en van het publiek, maar hadden

directe feedbackloop tussen organisatie en

ook koppelingen met andere systemen.

bezoeker die in het openbaar plaatsvindt.

Zo werd de agenda van het toernooi erin

Organisatoren kunnen zo sneller inspelen

geïntegreerd, zodat de organisatie snel

op publiekswensen en de resultaten

programmawijzigingen kon doorgeven.

daarvan meteen via hun digitale media

Daarnaast werd een foto-feed opgenomen,

kenbaar maken.

met onder meer de Instagram-selfiecontest die de organisatie had uitgeschreven en waarvan de winnaar vrijkaartjes voor de finale kreeg.

“

Case | 43

“

Er ontstaat een directe feedbackloop tussen organisatie en bezoekers.

De social wall van het ABN AMRO World Tennis Tournament werd in drie weken tijd opgeleverd, maar voor 2016 heeft het toernooi samen met IBM meer tijd. En dus denken beide partijen na over uitbreidingsmogelijkheden. Er liggen volop kansen in het aanbieden van allerlei wedstrijdstatistieken. Op Wimbledon kon IBM daar al een staaltje van laten zien: door jaren aan wedstrijdinformatie in te voeren en daar allerlei gegevens aan toe te voegen die tijdens het toernooi werden verzameld,kon Watson, IBM’s cognitieve computer, allerlei fascinerende spelpatronen ontdekken. Die zijn niet alleen interessant voor de toeschouwer, zelfs coaches en spelers kunnen er iets van leren. Over zichzelf, maar ook over de komende tegenstander. Zo gaat technologie steeds meer een

“

Nieuwe dimensie aan sport

Van fan engagement tot blessures voorkomen Analytics wordt op allerlei manieren ingezet in de sport niet alleen om de band met supporters te versterken tijdens wedstrijden. Neem het voorbeeld van een Engelse voetbalclub uit de Premier League-club. De club analyseert de behoeften en het gedrag van supporters om ze op basis van hun individuele voorkeuren de juiste aanbiedingen te doen. Samen met IBM werd een mobiele app voor smartphones en tablets gelanceerd. De app informeert supporters over speciale ticketaanbiedingen, merchandising, VIP-voorzieningen en (reis)arrangementen en biedt zeer gedetailleerde infographics over wedstrijden. Daarnaast doet de club aan ‘social network profiling’, om trouwe supporters op Facebook, Twitter en andere sites te volgen. Door de sentimenten te meten, is het mogelijk om de beste beslissingen te nemen om fans tevreden te stellen. Met het vergroten van de loyaliteit van de supportersschare wordt een boost van de inkomsten verwacht.

nieuwe dimensie toevoegen aan de sport. In de huiskamer, op de tribune en straks misschien zelfs in de wedstrijd zelf. n

Talentscouting De voetbalclub gebruikt ook verschillende oplossingen voor predictive analytics. Zo worden data geanalyseerd die de kans op blessures van haar topvoetballers voorspellen. Op die manier is het mogelijk om te voorkomen dat spelers voor langere tijd uit de running zijn. Ook worden voorspellende analyses voor talentscouting uitgevoerd. Zo is de club in staat om jonge talenten uit eigen gelederen verder te ontwikkelen tot sterspelers, wat een besparing oplevert op hoge transfersommen voor de aanschaf van voetballers van buitenaf. Een eventuele verkoop van eigen talent kan bovendien in de toekomst veel geld opleveren.

Orde scheppen in de mailchaos met IBM Verse Gemiddeld controleren we onze mailbox zo’n 36 keer per uur. We besteden nodeloos veel tijd aan het beantwoorden en klasseren van mailtjes. Neuropsychiater Theo Compernolle polste vorig jaar bij een duizendtal managers hoeveel tijd ze spenderen aan hun dagtaken. Eén op twee zei niet meer na te kunnen denken op kantoor. De helft van de respondenten kon maximaal twee keer per week 45 minuten lang op dezelfde taak focussen. Voor vijftien procent was dat één keer, voor nog eens vijftien procent nooit. We doen niet meer waar we voor worden betaald: ons hoofd gebruiken. En de mailbox is een van de grootste schuldigen. Door Maurice Teeuwe en Omar Davison

Artikel | 45

I

BM erkent het noodzakelijke

ongelezen e-mails een gebruiker heeft

faceted searching. Dat betekent dat

kwaad van de mailbox en besloot

gekregen van zijn of haar management,

gebruikers informatie in hun mailbox

het volledige concept van de

klanten of collega’s. En straks zal Verse

kunnen terugvinden met hetzelfde gemak

e-mail opnieuw uit te vinden.

ook op basis van de inhoud van e-mails

als dat ze een paar schoenen kopen in een

aangeven wat prioriteit heeft en wat niet.

webwinkel. Een paar schoenen selecteren

Het resultaat is Verse, een platform dat medewerkers binnen organisaties via een

kunt u doen op maat, kleur of type. Zo is

sociale e-mailomgeving efficiënter laat

Stel dat iemand u via de e-mail een vraag

het ook met Verse. Gebruikers kunnen

samenwerken en communiceren.

stelt, u zelf het antwoord niet weet maar

informatie terugvinden op basis van allerlei

een persoon in CC zet die dat wel kent.

parameters, zoals onderwerp, afzender of

De mailbox is dood, leve de mailbox!

De kans is groot dat u terechtkomt in een

datum. Daardoor kunnen ze dit sneller en

vraag- en antwoordsessie waar u helemaal

gerichter doen, zonder een waslijst aan

In een klassiek e-mailprogramma komt de

niet bij betrokken wilt zijn. Verse gaat de

e-mails door te scrollen. Hetzelfde geldt

stroom e-mails ongestructureerd binnen.

mogelijkheid bieden om deze irrelevante

voor het zoeken naar URL’s of bijlages.

Velen zien na een paar uur door de bomen

e-mailstroom te verbergen, waardoor de

Verse biedt de mogelijkheid om in één klik

het bos niet meer en leren zichzelf de foute

gebruiker kan focussen op de informatie die

URL’s en bijlages terug te vinden zonder in

gewoonte aan om hun mailbox ettelijke

wel nodig is om zijn of haar werk te doen.

elke e-mail te moeten zoeken.

keren per uur te controleren op nieuwe

‘Wanneer heb je even tijd vandaag?’ Het

Informatie zoeken met hetzelfde gemak als online shoppen

is een vraag die werknemers meerdere

dit principe naar de prullenmand verwezen. Het platform oppert welke personen

Het designteam van Verse is uitgegaan

openen ze hun agenda en gaan ze op zoek

belangrijk zijn voor de gebruiker. Niet

van het idee dat elke actie – van mailen,

naar een geschikt tijdslot. Verse draait

alleen ziet hij of zij in een oogopslag welke

chatten, videoconferencing, het delen

dit principe om en toont op het centrale

belangrijke contacten nieuwe berichten

van bestanden tot het beheren van een

dashboard welke tijdslots nog vrij zijn,

hebben gestuurd, Verse zal in toekomstige

agenda – maximaal twee clicks mag kosten.

waardoor gebruikers in één oogopslag zien

versies ook grafisch weergeven hoeveel

Een van de resultaten is het zogenaamde

wanneer ze een meeting kunnen inplannen.

informatie. De designers van Verse hebben

keren per dag te horen krijgen. Vervolgens

Ik ben op vakantie, misschien kan Watson helpen? De designers van Verse willen in de toekomst Watson integreren in het systeem. Elke medewerker in een bedrijf zal zich zo kunnen laten bijstaan door het slimste computersysteem ter wereld. Watson zal vergaderingen kunnen inplannen of e-mails nalezen op intonatie. Stel dat een manager een werknemer om iets vraagt waar hij of zij eigenlijk geen tijd voor heeft. Menig medewerker heeft dan de neiging om negatief of kort te reageren. Watson herkent die intonatie en zal een positieve, diplomatische suggestie doen. En er is meer. Wanneer iemand nu een mailtje stuurt of binnen het sociale bedrijfsnetwerk een vraag stelt aan een klant of collega die op vakantie is, houdt het gesprek op bij een out-of-office notificatie. Daardoor missen mensen cruciale informatie om door te kunnen gaan met hun werk en moeten ze wachten tot de collega of klant in kwestie terug is. Dat kan beter. Op termijn zal Watson een suggestie doen wanneer hij het antwoord op een vraag denkt te weten, ook wanneer de contactpersoon op vakantie is. Watson maakt daarbij gebruik van alle data die binnen de organisatie beschikbaar zijn. Zo kunnen werknemers blijven samenwerken, ongeacht de vakantieperiodes van collega’s, klanten of leveranciers. Wanneer iemand het antwoord van Watson liket, gaat het betrouwbaarheidspercentage omhoog voor een volgende persoon die dezelfde vraag stelt. E-mail is een van de belangrijkste veranderingen op de werkvloer van de afgelopen dertig jaar. Tegelijkertijd is het uitgegroeid tot een van de grootste organisatorische lasten. Het designteam achter Verse heeft het platform ontwikkeld om e-mail weer functioneel te maken, in plaats van een organisatorische last. Zullen we binnenkort allemaal onze mailbox voor ons laten werken, in plaats van omgekeerd? n

Tien sterke kanten van Verse 1. Zie direct welke taken anderen nog voor u moeten uitvoeren 2. Verberg nutteloze e-mailstromen 3. Faceted searching – zoek gericht informatie in uw mailbox, met hetzelfde gemak als dat u een paar schoenen koopt in een webwinkel 4. Vraag het aan Watson – in de toekomst zal Watson waarschijnlijk meetings kunnen inplannen, uw e-mails nalezen op intonatie en een antwoord geven op elke mogelijke vraag 5. Naadloze integratie met IBM Connections Cloud 6. Overzicht van alle URL’s en bijlages die personen hebben gedeeld 7. Publiceer meteen interessante informatie uit uw inbox op een blog in de cloud 8. Team analytics – zie direct welke rol een contactpersoon binnen een organisatie heeft 9. Share on sending – stuur geen bijlages meer, maar laad het bestand automatisch in de cloud op tijdens het versturen van een e-mail 10. Location awareness – zie meteen wanneer u een antwoord op een e-mail terug kunt verwachten doordat Verse aangeeft in welke tijdzone een contactpersoon werkt

Mobile

Mobile is niet alleen overal — het is dé manier om transacties te doen In de laatste tien jaar zijn de functionaliteit en populariteit van mobiele technologie gegroeid. Mobile is niet alleen een aantrekkelijke manier geworden om informatie, valuta, goederen en diensten uit te wisselen — organisaties en professionals in allerlei sectoren geven er ook de voorkeur aan.

Blog | 48

Mobile: veel meer dan dat sexy appje Door Frank van der Wal

H

et leuke van werken in de IT

Aandoening. Het was hét onderwerp van

Mobile is het absolute hoogtepunt van

is dat het je scherp houdt en

die tijd. Toevallig hadden we toen voor de

een IT-hype en de acceptatie daarvan

dat er altijd wat nieuws te

gezondheidszorg een op SOA gebaseerd

in de samenleving. Voor mij is Mobile

beleven valt. Mobile is alweer

Healthcare Information Framework

niet zozeer dat sexy appje. Het is veel

een tijd een nieuwtje dat blijft verbazen.

ontwikkeld. Dat kort zichzelf lekker af

meer de integratie met de rest van de

Terugkijkend op de laatste jaren, is het ook

naar HIF, maar doet in de uitspraak erg

IT-infrastructuur die me interesseert.

een ontwikkeling die breder geaccepteerd

aan HIV denken. Een ‘prachtige’

Want vooral bij grotere organisaties staat

is dan ooit.

combinatie met SOA.

de bulk van de data en applicaties nog keurig netjes in ‘het ketelhuis’. Het is

We praten een jaar of vijf à zes geleden

Cloud, als een IT-hype, is dan weer wat

voor hen van groot belang om juist deze

toen SOA hot was. SOA staat in deze

breder geaccepteerd. Alles en iedereen

gegevens te ontsluiten naar een mobile

context voor Service Oriented Architecture

deelt taken in de cloud, i of anders.

omgeving. Ze hebben, ten tijde van de

en niet voor Seksueel Overdraagbare

SOA-hype, veel tijd en moeite (en dus geld) geïnvesteerd om back-end applicaties te ontsluiten voor WebServices. Mobile kan gebruikmaken van die investeringen, want het is verreweg het slimste om de data dáár te laten waar ze zijn. Toch is dat geen sinecure, en het Client Center in Montpellier (waar ik werk) heeft mooie oplossingen ontwikkeld om IBM’s MobileFirst-technologieën te gebruiken voor het veilig integreren van Mobile in een bestaande omgeving. Interesse? Bel me eens of kom langs! n

What inspires you?

IBM's Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen-beleid is wereldwijd gericht op educatie in de meest brede zin van het woord: van taalonderwijs in de peuterzaal, veilig internetten op de basisschool, technieklessen op de middelbare school tot en met computergebruik voor senioren. De achtergrond is dat educatie een belangrijke voorwaarde is om de kwaliteit van de samenleving te verbeteren; een goed functionerende en opgeleide samenleving is een conditie sine que non voor een florerend zakenleven.

“

Consumenten zijn onvoorspelbaar geworden. We moeten weten waarom ze bepaalde keuzes maken.

“

Wonen, werken, winkelen en vooral beleven

De veranderende binnenstad

Artikel | 51

Onze binnensteden zullen in de komende jaren sterk veranderen. Dat komt onder meer door de ingrijpende technologische ontwikkelingen van dit moment. We gaan anders kopen en krijgen mogelijkheden waar we eerder nog niet van konden dromen. Het internet der dingen, drones, interactieve spiegels, iBeacons, … De toekomst van de binnenstad ligt daarbij vooral in het creëren van een aangename beleving voor bewoners en bezoekers, zegt professor Cor Molenaar. Door Kitty Döppenbecker

D

e binnenstad heeft het

Emotie versus ratio

zullen toenemen met vijftien procent.

moeilijk: winkelpanden staan

De klant van vandaag wordt gedreven

Dat houdt klanten uit de winkels weg en

leeg en de concurrentie

door verschillende aankoopmotieven, zegt

legt druk op de marges: mensen weten

van alternatieve

Molenaar. “Ze kopen enerzijds vanuit

precies welke prijzen acceptabel zijn.

koopmogelijkheden zoals het internet

rationele overwegingen, zoals gemak en

Daarmee is het internet een typisch

en grote winkelgebieden in de regio

prijs, en anderzijds vanuit emotionele

voorbeeld van een ‘disruptive technology’,

neemt toe. Ook de economisch recessie

drijfveren, waarbij het vooral om beleving

een technologie waarvan de impact zo

laat haar sporen na. Toch ziet professor

draait. Mensen willen zich bovendien

groot is dat bestaande structuren omver

Cor Molenaar een mooie toekomst voor

onderscheiden en anderen herkennen. Ze

gaan. De koppeling van het internet met

onze binnensteden weggelegd. Hij was

zoeken groepen op waar ze zich fijn voelen

tablets, smartphones en andere apparaten

een van de sprekers op het Smart City

en springen van de ene groep naar de

is een katalysator voor nieuwe ingrijpende

Werksymposium dat IBM begin april

andere: daarin maken ze heel individuele

veranderingen in het koopgedrag. Dit heeft

organiseerde in het kader van de Light

keuzes. Verder willen ze alles doen op het

het voor klanten nog gemakkelijk gemaakt

Challenge 2015 (zie kader).

moment dat zij verkiezen.”

om vanuit de luie stoel en op willekeurige

Als buitengewoon hoogleraar eMarketing

Om de zaken nog wat ingewikkelder te

momenten inkopen te doen, maar legt

& Distance Selling aan de Erasmus

maken, verschillen het aankoopgedrag en

tegelijkertijd de basis voor de ontwikkeling

Universiteit Rotterdam houdt Molenaar

de keuzes per generatie. “De babyboomers

van vernieuwende toepassingen door

zich vooral bezig met het onderzoeken van

hebben relatief veel vrije tijd en gaan graag

winkelbedrijven. Molenaar: “De kunst is

het koopgedrag en de koopmotieven van

naar de winkel. Generatie X is druk met

om met concepten te komen die klanten

consumenten. Hij publiceerde daarover

werk en de verzorging van hun kinderen

en bedrijven met elkaar verbinden. Dat

ook een groot aantal boeken, waaronder

en ouders en koopt pragmatisch, zowel

begint al op het niveau van de supply chain.

recent ‘Kijken, kijken… anders kopen’.

online als off line. Voor generatie Y gaan

Door schakels weg te halen en rechtstreeks

Juist in dat gedrag en die motieven ligt

ontspanning en beleving voor alles. Deze

digitaal contact te hebben met fabrikanten,

volgens hem de sleutel tot het weer

jongste generatie vindt het gebruik van

kun je veel beter inspelen op de snel

aantrekkelijk maken van de binnenstad.

technologie een vanzelfsprekendheid en

veranderende vraag. Bijvoorbeeld H&M en

“We leven in een nieuwe wereld, met

koopt impulsief en bij voorkeur online”,

Zara zijn daar succesvol in.”

nieuwe klanten en nieuwe mogelijkheden.

aldus Molenaar.

Innovatie op alle niveaus

Consumenten zijn onvoorspelbaar

Innovatieve toepassingen op de winkelvloer

uitkomt. We moeten weten waarom ze

Disruptive technology: kansen en bedreigingen

bepaalde keuzes maken en daarop inspelen

In de afgelopen jaren zijn de

vergroten en zo de relatie te versterken.

met de inrichting van onze binnensteden”,

internetaankopen sterk gestegen en aan

Een mooi voorbeeld is iBeacon. Klanten

zo stelt hij.

die groei komt voorlopig geen einde:

die een iBeacon-applicatie op hun

de verwachting is dat ze jaarlijks verder

smartphone geactiveerd hebben, krijgen

geworden en kiezen wat hen het beste

helpen om de beleving van klanten te

als ze in de buurt komen van een artikel automatisch productdetails of aanbiedingen te zien. Het beacon herkent ze aan hun gezicht of telefoonnummer. Analyses van big data maken het mogelijk om de geboden content zo veel mogelijk te personaliseren. Andere voorbeelden zijn robots die kleding naar pashokjes brengen, interactieve spiegels die het hele assortiment laten zien van een kledingstuk dat wordt gepast of 3D-printers die ter plaatse een product op maat produceren. Een voorbeeld van meer winkelgemak door ‘the internet of things’ zijn chips in de koelkast die op basis van een digitaal boodschappenlijstje automatisch artikelen bestellen als ze op zijn. Ook zijn er toepassingen denkbaar die de efficiëntie van de toevoerketen verhogen, zoals ‘cityhubs’ die voorraad houden voor winkels in de buurt en producten via drones aanleveren, of klantanalyses op basis van big data om de logistiek van bestellingen te optimaliseren.

Teveel nadruk op winkels Naast de technologische revolutie zijn ook sociale en demografische ontwikkelingen van invloed op het koopgedrag en de koopmotieven van mensen. Molenaar: “Technologie biedt meer gemak en efficiency, maar leidt tegelijkertijd tot sociale verarming. Dat effect moet gecompenseerd worden en daar ligt een grote kans voor de binnenstad. De nadruk op winkels is er momenteel veel te groot.

“

De kunst is om met innovatieve concepten te komen die klanten en bedrijven met elkaar verbinden.

“

Artikel | 53

Binnensteden moeten weer gezellig worden en ook andere voorzieningen bieden, zoals horeca. Uit onderzoek blijkt dat gecombineerde bestedingen in winkels en horeca toenemen.” Deze sociale ontwikkeling sluit aan bij een actuele demografische trend: de groei van het aantal eenpersoonshuishoudens. “Dit zijn zowel ouderen die onder de mensen willen zijn en behoefte hebben aan cultuur, theater en winkels, als jongeren die op zoek zijn naar vertier en horeca. Ze trekken daarvoor naar de binnensteden”, aldus Molenaar.

Terug naar de jaren zestig Alles bij elkaar genomen ziet Molenaar de toekomst van de binnenstad in kleinschaligheid en een combinatie van winkelen, wonen en werken. “Eigenlijk gaan we weer terug in de tijd, naar de jaren zestig: compacte binnensteden met winkels, cultuur en horeca, waar het leuk is om te vertoeven.” De grote ketens zullen meer en meer vertrekken naar grote winkelcentra aan de rand van de stad en plaatsmaken voor kleine boetiekjes. “Op die manier creëer je ook ruimte voor zelfstandig ondernemers. Ze moeten sterk inspelen op de emotionele koopmotieven van consumenten: winkelen gaat vooral om inspiratie, sfeer, beleving en entourage. Onze binnensteden moeten weer net zo aantrekkelijk worden als die leuke plaatsjes waar we op vakantie zo graag naartoe gaan.” n

Light Challenge 2015 ‘Nieuw licht op de binnenstad’ Ook dit jaar is IBM weer partner van de Light Challenge. Van oorsprong is dit een ontwerpwedstrijd waarin studenten van hogescholen en universiteiten worden uitgedaagd om nieuwe lichtconcepten te ontwikkelen voor een ‘standaard’ woonstraat. De uitgangspunten daarbij zijn innovatie, duurzaamheid en burgerparticipatie. Met het thema ‘Nieuw licht op de binnenstad’ is dit jaar gekozen om in een breder perspectief naar de problematiek van de binnenstad te kijken, zoals economische krimp, leegstand, city marketing en toerisme. Negen steden en elf teams doen mee aan de wedstrijd. Op 8 april organiseerde IBM een werksymposium voor de teams rond het thema ‘smarter city’: de technologische mogelijkheden om steden ‘slimmer’ te maken. Professor Cor Molenaar gaf tijdens een master class zijn visie op de veranderende binnenstad en de rol die de technologie daarin speelt.

Corporate Social Responsibility

Werken aan overheidscommunicatie in Indonesië Jan Hazewinkel, managing consultant bij IBM Global Business Services, trok begin dit jaar naar Indonesië voor het IBM Corporate Service Corps (CSC). CSC is een onderdeel van het Corporate Social Responsibilityprogramma van IBM, waarbij internationale teams van IBM’ers de bevolking in ontwikkelingsgebieden ter plekke ondersteunen om sociale en economische uitdagingen het hoofd te bieden. Tijdens zijn CSC-opdracht hielp Hazewinkel mee aan het verbeteren van de communicatie tussen het stadsbestuur van Bandung en diverse burgerinitiatieven. Hij vertelt erover in zijn blog. Door Jan Hazewinkel

M

ijn opdracht in Bandung

er gewoond en uit de verhalen in de familie

Veel grote uitdagingen

liep van half februari tot

heb ik veel opgepikt. Sowieso zijn we als

Bandung heeft veel, erg grote uitdagingen

en met half maart. De

Nederlanders, met ons koloniale verleden

die allemaal tegelijkertijd (moeten) worden

voorbereiding startte al

en de vele invloeden vanuit Indonesië (denk

opgepakt. Het bestuur heeft de steun van

eerder tijdens de wekelijkse calls die CSC

alleen al aan de rijsttafel), best bekend met

de stadsbewoners daar hard bij nodig. Een

voor ons team organiseerde, bijvoorbeeld

een heleboel dingen. Het was heel leuk

goede communicatie is dus cruciaal, zowel

over culturele verschillen, diversiteit en

om de banden met Nederland in Bandung

van het stadsbestuur naar de bewoners

ontwikkelingswerk. Een specifiek onderdeel

te herkennen. Niet alleen in de taal en de

over campagnes en activiteiten, als van de

was Issue Based Consulting, een methode die

opschriften op oude gebouwen, maar toch

bewoners naar het stadsbestuur over de

we bij de opdracht hebben ingezet om het

ook een stukje in de cultuur. Veel Bandungers

resultaten van initiatieven. Een voorbeeld

vraagstuk goed scherp te krijgen.

hebben nog altijd familie of vrienden in

is een campagne om ‘zwerfvuil’ van de

Over de cultuur van Indonesië wist ik

Nederland.

straat te krijgen – voorheen mikte iedereen

eigenlijk al veel. Mijn voorouders hebben

in Bandung zijn troep gewoon op straat.

Blog | 55

Het initiatief houdt in dat alle scholieren op maandag worden opgetrommeld om een stuk straat schoon te maken en afval te verzamelen. Dat levert zichtbaar resultaat!

Onvindbare opdrachtgever Onze opdracht was om de communicatie tussen het stadsbestuur en dit soort vrijwillige burgerinitiatieven te verbeteren. Dat was erg interessant. Het begon ermee dat we de opdrachtgever te pakken moesten krijgen, die was druk en onvindbaar. Uiteindelijk werden we toch ontvangen en kregen we zijn zegen om aan de slag te gaan. De goedkeuring van

Net even anders dan gedacht

andere sfeer dan in Bandung. We hebben de

een hoge baas is in Indonesië veel meer dan

Het was heel bijzonder om te werken

Borobudur en de vulkaan Merapi bezocht,

een formaliteit, het is eerder ceremonieel. Na

met uitzonderlijke IBM’ers in een

zijn met jeeps het oerwoud ingegaan en

het afstemmen van de opdracht met de klant,

uitzonderlijke situatie. CSC’ers zijn stuk

hebben een dag doorgebracht op een strand

hebben we met issue based consulting het

voor stuk interessante en creatieve mensen,

in de buurt. De kust is er ongelooflijk mooi;

probleem gedefinieerd, hypotheses opgesteld

afkomstig uit alle gelederen van IBM – dat

een onvergetelijke ervaring.

en onze aannames getest tijdens interviews

geeft heel vernieuwende perspectieven op

met de opdrachtgever, medewerkers en

hetzelfde vraagstuk. Het is echt ‘diversity

Op je tenen lopen

vrijwilligersgroepen. De interviews waren

at work’. Alles wat je aanneemt en denkt

Het Corporate Services Corp biedt je een

een fantastische ervaring. We werden als

te begrijpen, is bovendien net even anders.

unieke kans om je ervaring en professionele

eregasten onthaald met thee en hapjes en

Je moet continu aannames en begrippen

kennis te delen met mensen die normaal

kregen rondleidingen door de wijken. Zo

waarvan ‘iedereen weet wat ze betekenen’

gezien niet in aanraking komen met IBM.

hebben we echt kennis kunnen maken met de

verifiëren en goed luisteren naar wat anderen

Ik was op een punt gekomen in mijn leven

mensen, hun werk en gewoontes.

zeggen. Ik werd volkomen verrast door een

dat ik naar mijn gevoel iets te bieden had

teamgenoot. Hij legde mij zijn analyse voor

en dit ook wilde delen. De uitzending paste

Gerichte communicatie via het web

van een – wat mij betreft – vrij los gesprek

bovendien in mijn gezinssituatie en levensfase

en tekende daarbij een systeemdiagram om

– mijn kinderen zijn voldoende zelfstandig

Een van de adviezen die we aansluitend

uit te leggen hoe sociale relaties in Indonesië

om de zorg een maand lang alleen aan mijn

hebben opgesteld, was om een

eigenlijk werken en wat dat betekent voor

vrouw over te laten. Via CSC kom je ook

coördinatiegroep voor de verschillende

de communicatiestromen. Eerst dacht ik dat

op de meest interessante plekken op aarde.

vrijwilligersgroepen op te richten. Doordat

hij de plank volkomen missloeg, maar twee

Voor mij was het een bijzondere ervaring

er geen overkoepelend orgaan was, kreeg het

minuten later kwam hij met heel verrassende

om in een – voor mij – vreemde omgeving te

stadsbestuur van iedere groep afzonderlijk

en waardevolle inzichten.

werken. Ik moest echt op mijn tenen lopen

vragen – heel inefficiënt. Het mooie aan

en juist dat heeft mijn uitzending voor CSC

Indonesië is dat als ze een idee goed vinden,

Ongelooflijk mooi

ze daar ‘allang’ mee bezig waren. Een

In de weekenden hebben we verschillende

ander advies was om een website voor de

trips gemaakt, onder meer naar Kampung

vrijwilligersgroepen te maken, met specifieke

Naga. De bewoners van dit dorp leven

informatie per groep, ook dit is opgepakt

volgens traditionele normen en waarden

door de stad. Bandung is een grote stad en

en helemaal met de natuur om hen

elke wijk heeft andere problemen. Daardoor

heen. Ze hebben geen elektriciteit, zijn

is het niet efficiënt om programma’s breed

volledig zelfvoorzienend in voedsel en

via radio of tv te communiceren. Wij

halen medicijnen uit het oerwoud. Het

hebben een segmentatie aangebracht in de

laatste weekend hebben we zelf een trip

vrijwilligersgroepen, voor een gerichtere

georganiseerd – met een deel van mijn

inzet van de stadsprogramma’s.

team ben ik naar Jogjakarta gegaan, een semionafhankelijk sultanaat met een totaal

zo waardevol gemaakt. n

De stille revolutie in de wetenschap

De samenleving als proeftuin

“

We laten de data spreken. Eerst komen de data en dan pas leggen we het verband.

“

Interview | 57

Van onze ochtendhartslag tot aan de vochtigheidsgraad binnen in de dijken. En van de afstand tot de auto voor ons op de snelweg tot aan de Twitter-emotie van de kijkers naar De Slimste Mens. Alles wordt data. Maar wat moeten we ermee? Hoe betrouwbaar zijn de data? Hoe komen we tot houdbare inzichten? Hoe ver moeten we gaan? Delft Data Science en IBM zoeken op een praktische manier naar antwoorden en delen deze met de samenleving. Door Theo Loth / Fotografie Jan Smit

Z

o’n beetje alles wordt vroeg of

leggen we het verband”, zegt Geert–Jan

Aardbeving

laat in data uitgedrukt. Als je al

Houben, hoogleraar en directeur van het

Robert-Jan Sips, CAS Research Lead &

die data bij elkaar brengt, krijg

Delft Data Science programma van de TU

University Relations Manager bij IBM,

je big data, het domein van

Delft. Dit programma is begin 2014 een

geeft een concreet voorbeeld: “Neem de

Data Science. In stilte voltrekt zich een

samenwerkingsverband aangegaan met

IJkdijken. Na het onverwachte inzakken

wetenschappelijke revolutie, waarin de data

IBM (zie kader). “Om die data te krijgen

van de rivierdijk bij Wilnis in 2003 bleek

centraal komen te staan. IBM speelt een

en er op een zinnige manier mee te leren

dat de gebruikte rekenmodellen over

voortrekkersrol. Samen met de TU Delft.

omgaan, heb je de maatschappij nodig. En

de staat van de dijken tekortschoten.

natuurlijk willen we onze bevindingen ook

De oorzaak van het inzakken had zich

Het ‘traditionele’ wetenschappelijke

delen met de buitenwereld. Daarom zijn

immers nog nooit eerder voorgedaan.

handwerk voltrekt zich volgens een

we erg ingenomen met de samenwerking

Naar aanleiding van dit incident is een

vaste methode: de wetenschapper kijkt

met IBM. Die helpt ons de brug te slaan

aantal dijken uitgerust met sensoren die

naar de werkelijkheid en bedenkt een

met de samenleving. IBM brengt zelf veel

de toestand van deze dijken in real-time

theorie, these of model. Het bekendste

expertise in, maar ook datasets en concrete

monitoren. Deze data hebben tot nieuwe

voorbeeld is misschien wel dat van de

businessvraagstukken.”

inzichten geleid en tot aanpassing van de

appel op het hoofd van Newton die de

modellen. De gebruikte sensortechnologie

aanleiding vormde voor de theorie van

Data is er in overvloed. Om een indicatie

heeft zich ontwikkeld tot een early warning

de zwaartekracht. Het wetenschappelijke

te geven van de groei van het datavolume:

system.”

denkwerk wordt vervolgens door de

elke twee minuten worden meer foto’s

academische community getoetst op zijn

gemaakt dan in de gehele negentiende

Een ander voorbeeld: klimaatverandering

geldigheid. Bij deze toetsing behoort

eeuw tezamen. Een complicerende factor

en het extreme weer dat daarmee gepaard

het niet zozeer om onderbouwing en

is de aard van data. Ongestructureerde

gaat. “Weermetingen zijn belangrijk, hoe

aanscherping van de theorie te gaan, als

data, uit video, social media conversaties,

verfijnder hoe beter. Maar je kunt niet

wel om falsificatie, om feiten of zienswijzen

e-mail of blogposts vormen een rijke

eindeloos weerstations blijven bijplaatsen.

op te sporen die de theorie ontkrachten.

bron van informatie, maar dan moet je

Beter is het te kijken naar wat er aan

Zolang die niet zijn gevonden, houdt het

die wel kunnen vinden en bestuderen.

data beschikbaar is uit andere bronnen,

gedachtengoed stand.

“Je moet data goed leren doorgronden.

bijvoorbeeld vanuit smartphones. Die

Wat is de bron? Hoe valide zijn ze? Wat

registreren de omgevingstemperatuur

Overvloed

is hun context? Hoe kun je er betekenis

en luchtvochtigheid om de batterij te

De grote vloed aan data die er al is en die

aan ontlenen? Dat zijn wetenschappelijke

optimaliseren. Als je die informatie

alleen nog maar gaat toenemen, maakt een

vragen waar we binnen Data Science een

gebruikt, heb je opeens miljoenen

wetenschappelijke benadering mogelijk

antwoord op proberen te vinden. Met die

weerstations”, zegt Sips. Bewegingsdata

die veel sneller tot meer, en onverwachte

antwoorden kan de maatschappij weer aan

uit smartphones zouden verder ook inzicht

inzichten zal leiden. “We laten de data

de slag”, zegt Houben.

kunnen geven in bijvoorbeeld op handen

spreken. Eerst komen de data en dan pas

zijnde aardbevingen.

“

Voorheen kwamen de data voort uit de software, voortaan ontstaan de toepassingen vanuit de data.

die overheden en waterschappen in staat

praktische aanpak. Er wordt gewerkt met

stellen om beter te reageren op extreme

sets van ‘echte’ data en op basis van in

weercondities zoals zware regenval.

de samenleving of bij bedrijven levende

Watson, IBM’s zelf lerende supercomputer,

vraagstukken. Kennisoverdracht speelt

is een belangrijk hulpmiddel om nieuwe

een belangrijke rol. Daar profiteren

verbanden en inzichten te krijgen.

niet alleen onderzoekers en studenten

Het belang van data wordt leidend in

van, maar ook het bedrijfsleven. De

softwareontwikkeling. “Voorheen kwamen

onderwijsprogramma’s van Delft Data

de data voort uit de toepassing, voortaan

Science zijn er nadrukkelijk op gericht de

ontstaan de toepassingen vanuit de data.

grote vraag naar goede data scientists te

Op basis van de data kun je systemen

helpen vervullen.

trainen en verfijnen”, zegt Sips. Ook ethische vraagstukken komen in

“

Zoektocht

Delft aan de orde, bijvoorbeeld op het

Data Science is voor alles een zoektocht,

gebied van Open Data. De overheid zou

omdat het volume, de complexiteit en

graag de met belastinggeld vergaarde data

de grote toegankelijkheid betrekkelijk

openstellen voor de maatschappij. Delft

Ook op sociaal vlak speelt Data Science

nieuw zijn. Houben: “Je moet kennis over

Data Science kan in beeld brengen tot

een rol. Social Sensing gaat over de inzet

data opdoen om er kennis aan te kunnen

welke onvoorziene en wellicht ongewenste

van mensen bij het opvangen, registreren

ontlenen. Dat betekent experimenteren

bijeffecten dat kan leiden, bijvoorbeeld

en analyseren van gedrag, gevoelens en

met onderzoeksvragen, met datasets en

op het gebied van privacy en data mining.

andere data. Om bij het milieu te blijven:

met het gedrag dat informatie teweeg

Houben: “Vaak ligt de focus op wat er

naast de meer traditionele data zoals

brengt. De samenleving is onze proeftuin.

allemaal kan, maar wij kijken ook naar

metingen van neerslag, waterhoogten

Gaande het proces ontwikkelen we

wat systemen niet kunnen of niet zouden

en radarbeelden kunnen ook op social

de gereedschappen die we samen met

moeten kunnen.” n

media geplaatste foto’s en commentaren

IBM via onderwijsprogramma’s aan de

als bron dienen. De uitkomsten moeten

samenleving ter beschikking stellen.” De

gezamenlijk leiden tot technologieën

samenwerking onderscheidt zich door de

Interview | 59

Op de foto: links Robert-Jan Sips (IBM) en rechts: prof Geert-Jan Houben (TU Delft).

IBM en de Wetenschap IBM speelt van oudsher een belangrijke rol in de academisch wereld. Het bedrijf kan bogen op grote wetenschappelijke ontdekkingen en het heeft op tientallen plaatsen in de wereld langdurige samenwerkingsverbanden met universiteiten, vakgroepen en wetenschappers. Daarbij hanteert het drie doelstellingen: substantiële bijdragen leveren aan zowel onderwijs als onderzoek, en gestalte geven aan de maatschappelijke verantwoordelijkheid die het nadrukkelijk voelt. Veel samenwerkingsverbanden zijn dan ook gericht op het meewerken aan de oplossing van grote vraagstukken, zoals het klimaat, de energievoorziening, gezondheid en huisvesting. Met Delft Data Science van de TU Delft heeft IBM rondom big data een Collaborative Innovation Center (CIC) opgezet, met als doel om studenten, wetenschappers maar ook professionals in het bedrijfsleven veelgevraagde vaardigheden te helpen ontwikkelen. Andere doelstellingen zijn het sneller op de markt brengen van innovaties en het stimuleren van de regionale economische ontwikkeling. Delft Data Science Delft Data Science coördineert binnen de TU Delft alle onderzoek en onderwijs op het gebied van Data Science. Het instituut brengt de interdisciplinaire expertise en vaardigheden bijeen die alle belangrijke dimensies van het Data Science vakgebied afdekken, waaronder ‘big data hardware’, ‘big data software’, ‘big data datamanagement’, ‘interactie met en visualisatie van data’ en ‘sociale en mensgerichte dataanalyse’. Op deze manier slaagt de TU Delft erin om te voorzien in de behoefte om Big Data van betekenis te laten zijn in een grote veelheid aan vraagstukken waar partners en belanghebbenden mee van doen hebben. Binnen Europa vervult Delft Data Science een voortrekkersrol.

IBM Smarter Cities Challenge 2015

Betere mobiliteit in Brussel

Brussel, centrum van Europa, kampt met mobiliteitsissues. Een Smarter Cities Grant bracht een team van IBM-topspecialisten die de uitdaging aannamen. Deze consultancy grant, ter waarde van 500.000 USD, leverde waardevolle aanbevelingen op om het leven van meer dan 1 miljoen bewoners en pendelaars te veraangenamen. In Brussel zijn ze er blij mee. Door Kitty Döppenbecker

Artikel | 61

Mobiliteit van de burger centraal

is het grootste filantropische

Op basis van een analyse van alle

programma van IBM ter

verzamelde data werkte het IBM-team

wereld. Daarbij kunnen

tien aanbevelingen uit. Afgelopen maart

steden of regio’s een aanvraag indienen om

werden de onderzoeksresultaten en

gratis een beroep te doen op de expertise

aanbevelingen in een voorlopig rapport

van IBM op uiteenlopende gebieden – van

gepresenteerd aan Brussels minister van

werk, gezondheid, financiën, publieke

mobiliteit en openbare werken Pascal Smet

veiligheid, voeding en mobiliteit tot

en staatsecretaris voor informatiebeleid

huisvesting, sociale dienstverlening, energie,

en digitalisering Bianca Debaets. De

onderwijs en duurzaamheid. Winnaars van

adviezen stellen de mobiliteit van de

een Smarter Cities Grant krijgen enkele

burger centraal en bieden verschillende

weken een team van topexperts van IBM

aanknopingspunten om de mobiliteit te

op bezoek dat hun probleem onderzoekt en

verbeteren en het fileleed te verzachten.

aanbevelingen doet. In de afgelopen jaren

Ze zijn gebundeld rond vier thema’s: open

stuurde IBM al 700 van zijn executives naar

data, infrastructuur, mobiliteitsbeleving en

116 steden over de hele wereld. En met

openbaar bestuur.

“

De aanbevelingen van IBM zijn heel nuttig voor het Brusselse Gewest. We zullen ze zeker meenemen.

“

D

e Smarter Cities Challenge

Pascal Smet, Brussels minister van mobiliteit en openbare werken

resultaat: de meeste van hen realiseerden belangrijke verbeteringen.

Open data analyseren voor betere mobiliteitsdienstverlening

Innovatieve mobiliteitsoplossingen

Het identificeren van verkeerspatronen

openbaar vervoer te laten aansluiten.

Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest,

op basis van real-time en statische

Het Verkeerscentrum van Brussel

bestaande uit Brussel-stad en achttien

data uit het smartphoneverkeer van

Mobiliteit kan met slimme technologie

omliggende gemeentes, diende vorig jaar

inwoners en pendelaars helpt om de

de doorstroming van het verkeer meten,

een aanvraag in voor een IBM Smarter

mobiliteitsdienstverlening te verbeteren.

modelleren en beter beheren om files te

Cities Grant. Brussel worstelt al jaren

Wie actief bijdraagt aan het leveren van de

voorkomen.

met zware mobiliteitsproblemen. Een

data, kan bijvoorbeeld worden beloond met

verbetering van de verkeerssituatie zou

kortingen op kaartjes voor het openbaar

Eén mobiliteitservaring bieden met

het leven een stuk aangenamer maken, de

vervoer.

sociale en mobiele technologieën

luchtverontreiniging verminderen en een economische boost kunnen geven.

Sociale media ondersteunen Infrastructuur optimaliseren voor

tweerichtingscommunicatie met inwoners

betere doorstroming

en pendelaars, terwijl mobiele technologie

Begin dit jaar ging een Smarter Cities

Optimalisering van de bestaande

kan worden ingezet voor een geïntegreerd

Challenge-team aan de slag om Brussel

infrastructuur is onder meer mogelijk

systeem om een kaartje te kopen. Mobiele

te ondersteunen in haar zoektocht naar

door de dynamische toewijzing van

apps of zelfbedieningskiosken stellen

innovatieve mobiliteitsoplossingen. Dat

rijvakken tijdens de spits, bijvoorbeeld voor

inwoners en pendelaars in staat om

gebeurde in nauwe samenwerking met het

bussen, auto’s met meer inzittenden

bestuur van het hoofdstedelijke gewest. Er

of fietsers. Daarnaast helpt data-

werden onder meer gesprekken gevoerd

analyse de prestaties van het openbaar

met een groot aantal belanghebbenden uit

vervoer te verhogen en initiatieven

de publieke en private sector. Bovendien

zoals fiets- en autodelen beter op het

maakten de zes consultants van het team meer dan veertig uitstappen om de mobiliteit in Brussel persoonlijk te ervaren. Daarbij gebruikten ze alle mogelijke vervoersmogelijkheden: ze namen tram, trein, metro, bus, taxi, fiets en auto en gingen te voet. Ook peilden ze de mening van de burgers via een online-enquête.

dat het mogelijk maakt om inwoners

route te plannen met alle beschikbare

en pendelaars één loket te bieden voor

vervoersmiddelen. Zo kunnen ze betere

alle soorten openbaar vervoer. “Op die

beslissingen nemen over de manier waarop

manier wordt digitalisering een krachtig

ze zich verplaatsen.

instrument om de levenskwaliteit van de Brusselaars te verbeteren”, aldus Debaets.

Openbaar bestuur: alle

n

vervoersbedrijven verenigen in één organisatie

Voor meer informatie over de IBM

Met het samenbrengen van alle openbare

Smarter Cities Challenge: www.

vervoersmaatschappijen in Brussel in

smartercitieschallenge.org.

één organisatie stelt Brussel de burger centraal in de mobiliteit. Deze organisatie

“

Slimme mobiliteit speelt een belangrijke rol in onze ambitie om Brussel te ontwikkelen als een smart city.

meet, monitort en managet het gebruik van het openbaar vervoer en de kwaliteit van de dienstverlening aan de hand van verschillende prestatie-indicatoren. De nodige gedragsverandering kan worden gestimuleerd door maatregelen zoals

“

op basis van real-time informatie hun

Bianca Debaets, Brussels staatsecretaris voor informatiebeleid en digitalisering

het aanpakken van belastingvoordeel op bedrijfsauto’s of subsidies voor mensen die het openbaar vervoer gebruiken of dichter bij hun werk gaan wonen.

Investeren in slimme systemen De adviezen van IBM vielen in goede aarde bij minister Smet. “De aanbevelingen zijn heel nuttig voor het Brusselse Gewest en liggen volledig in lijn van ons beleid”, zo zei hij bij de presentatie van het voorlopige rapport. “IBM geeft aan dat we goed bezig zijn, maar dat het sneller moet gaan. Dat klopt. Daarom investeren we in projecten zoals parkeergeleiding, slimme verkeerslichten en het gebruik van open data. We zullen de aanbevelingen van IBM zeker meenemen.”

Levenskwaliteit verbeteren met digitalisering

Smarter City Eindhoven In 2012 kreeg Eindhoven een Smarter Cities Grant. De stad behoorde enkele

Staatsecretaris Debaets benadrukte het

jaren achtereen tot de minst veilige van ons land. Zij deed een beroep op IBM

belang van open data, tweerichtings-

om de georganiseerde misdaad, diefstal en groeiende zwarte markt aan te pakken

communicatie en real-time multimodale

door beter gebruik te maken van data en technologie. Het Smarter Cities-

routeplanners als bouwstenen om de

team ontwikkelde een plan om het stadsbestuur nauwer te laten samenwerken

Brusselse mobiliteitsproblemen op te

met partijen binnen en buiten de gemeentegrenzen en om te profiteren van de

lossen. “Slimme mobiliteit speelt een

beschikbare hightech-middelen, zoals Brainport. Dit is een samenwerkingsverband

belangrijke rol in onze ambitie om Brussel

van ondernemers, wetenschappers en de overheid dat de ontwikkeling van

te ontwikkelen als een smart city”, zo

technologie en bedrijvigheid in de stad stimuleert. Voor het komende Smarter

verklaarde ze. Als grootste uitdaging ziet

Cities-programma zijn er ook Nederlandse steden in de running.

ze het creëren van een open dataportaal,

Colofon Het IBM Inspire Beyond Today’s Technology Magazine is een uitgave van IBM Nederland B.V. IBM en het IBM-logo zijn handelsmerken of geregistreerde handelsmerken van International Business Machines Corp. In de Verenigde Staten van Amerika en/of andere landen. Andere bedrijfs-, product- of servicenamen kunnen handels- of servicemerken van anderen zijn. ©IBM Corporation 2015. Alle rechten voorbehouden.  

Redactieteam

Creatie/Vormgeving

Uitgever

Erno Doorenspeet

VisionMakers Enschede

IBM Nederland B.V.

Frank van der Wal

 

ibm.com/inspire/nl

Kitty Döppenbecker - into copy

Fotografie

 

Theo Loth

Jan Smit

Adresgegevens

Ketchum

Thijs ter Hart

IBM Nederland B.V. Johan Huizingalaan 765

Edwin Schouten Lin Yeh

Drukwerk

1066 VH Amsterdam

Laila Fettah

Adare International

Telefoonnummer: 020 - 513 5151 [email protected]

 

Projectmanagement

Advertenties

Eveline de Buyzer

Kinga Polspoel

Leonie Jeninga-Stoutmeijer

[email protected]

 

 

facebook.com/ibm.nederland

twitter.com/ibminnederland

instagram.com/ibmbenelux