Ecologische begeleiding Noordwaard Theo de Jong Evert-Jan Slot
Bureau Viridis
Noordwaard Dorderecht
Werkendam
• Grootste Ruimte voor de Rivierproject, 4500 ha
• Westelijk Werkendam, grenst aan de Biesbosch • Dordrecht 30 cm droger Biesbosch
Noordwaard • • • • • •
4 Miljoen m3 grond verzet 200 gebouwen gesloopt 60 km wegverharding 42 gemalen 34 nieuwe bruggen 29 nieuwe terpen
Noordwaard
Oktober 2009
Noordwaard
Februari 2015
Noordwaard • Veel strikt beschermde soorten • Veel zeldzame en Rode lijst soorten
Noordwaard • Veel strikt beschermde soorten • Veel zeldzame en Rode lijst soorten • Vleermuizen
Noordwaard • Veel strikt beschermde soorten • Veel zeldzame en Rode lijst soorten • Vleermuizen • Vissen
Noordwaard • Veel strikt beschermde soorten • Veel zeldzame en Rode lijst soorten • Vleermuizen • Vissen • Planten
Noordwaard • Veel strikt beschermde soorten • Veel zeldzame en Rode lijst soorten • • • •
Vleermuizen Vissen Planten Grondgebonden zoogdieren
Noordwaard • Veel strikt beschermde soorten • Veel zeldzame en Rode lijst soorten • • • •
Vleermuizen Vissen Planten Grondgebonden zoogdieren • Vogels
Noordwaard Afbakening deze presentatie • Mitigatie gebouwbewonende vleermuizen • Inrichtingsplan voor grote modderkruiper • Verplaatsen bijenorchis
Mitigatie vleermuizen Boerderijen
Mitigatie vleermuizen Boerderijen
Mitigatie vleermuizen Boerderijen
Mitigatie vleermuizen Boerderijen
Mitigatie vleermuizen Boerderijen
Mitigatie vleermuizen Kortom we komen boerderijen te kort voor mitigatie en dus zoeken naar mogelijkheden: • • • •
Gemalen Bruggen Trafohuisjes (Nieuwbouw)
Mitigatie vleermuizen 42 nieuwe gemalen • • • •
In 9 gemalen kasten ingebouwd Per gemaal 7 inbouwkasten Kasten gekoppeld, meer mogelijkheden Kasten aan meerdere kanten van het gemaal
Mitigatie vleermuizen Locatie gemaal wordt bepaald door waterhuishoudkundige eisen Noordwaard
Mitigatie vleermuizen
Mitigatie vleermuizen
Mitigatie vleermuizen
Mitigatie vleermuizen
Mitigatie vleermuizen
Mitigatie vleermuizen
Mitigatie vleermuizen
Mitigatie vleermuizen 100% bezetting van de kasten
Mitigatie vleermuizen Dus het werkt, maar vliegroutes dan? - Vliegroute, sloot met oever is al voldoende.
Mitigatie vleermuizen Dus het werkt, maar foerageergebied? - Foerageergebied: op afstand (tot op 2,5 km), maar kennelijk geen bezwaar. - Soms fourageren boven kale polder, zonder geleidende structuren.
- Dus wees niet al te bang met kiezen van locaties.
Mitigatie vleermuizen Bruggen • Vier steurgatbruggen • Drie dijkbruggen
Mitigatie vleermuizen
Mitigatie vleermuizen
Mitigatie vleermuizen
Mitigatie vleermuizen
Mitigatie vleermuizen
Mitigatie vleermuizen
Bovenkant is ruw hout met doorgelopen cement en specie
Blijvende opening van 5 cm breed
Mitigatie vleermuizen Ruwe planken
Spleet 2 cm
Plank fungeert als landingsplek vanwaar vleermuizen omhoog de spleet in kunnen kruipen
Mitigatie vleermuizen -
Werkt het? Waarschijnlijk wel, maar we weten het nog niet, dit jaar onderzoek.
Mitigatie vleermuizen 8 Trafohuisjes • 1 blijft in gebruik • 5 worden gesloopt (liggen op te verwijderen dijken) • 2 blijven behouden en worden vleermuisvriendelijk ingericht.
Mitigatie vleermuizen
Mitigatie vleermuizen Brede donkere boeiplank
Latwerk 20 mm dik
Boeiplank/kast tegen beide nok gevels
Opening naar spouw en binnenruimte
Betonplex 18 mm donker
Mitigatie vleermuizen binnenpaneel multiplex 18 mm groeven beide zijden
Bestaande opening spouw en binnenruimte verbeteren
Latwerk 20 mm dik
Buitenpaneel betonplex 18 mm donker
Openingen 150 mm bij 20 mm
Mitigatie vleermuizen •
Plafond aanbrengen, dan zolderruimte in compartimenten, via spouw verbonden van buitenaf toegankelijk
•
Vanaf dak 10 ruw houten lamellen, tussenruimte 2 – 3 cm,
•
Op muren spuitbeton
•
Bakstenen spouw tegen buitenmuur, verbonden met buitenspouw
•
Op muur ruw houten platen, 2 cm ruimte
•
Ruw gemetselde zandsteen-muur met veel open stoot-voegen, 20 mm van bestaande muur
•
Bakstenen spouwmuur via spleten verbonden met buitenspouw. Bovenkant wordt afgedekt
Mitigatie vleermuizen • • • •
Wees creatief Denk pro actief Denk ‘out of the box’ Wees vasthoudend, nee is zelden nee
Mitigatie Grote modderkruiper Wel aanwezig, maar niet in ontheffing dus: • Activiteitenplan opstellen • Aanvullende ontheffing aanvragen • Ecologische begeleiding in ‘t veld
Mitigatie Grote modderkruiper • Soort van overstromingsvlaktes van rivieren • Dan natuurlijke populatieopbouw Populatieopbouw grote modderkruiper in de Noordwaard
28%
Juveniel Subadult 59% 13%
Adult
Mitigatie Grote modderkruiper
Mitigatie Grote modderkruiper
Mitigatie Grote modderkruiper
Mitigatie Grote modderkruiper
Mitigatie Grote modderkruiper
Mitigatie Grote modderkruiper Mooi plan, maar uitvoer problematisch
Mitigatie Grote modderkruiper
Mitigatie Grote modderkruiper
Mitigatie Grote modderkruiper
Mitigatie Grote modderkruiper
Mitigatie Grote modderkruiper
Mitigatie Grote modderkruiper
Mitigatie Grote modderkruiper
Mitigatie Grote modderkruiper
Mitigatie Grote modderkruiper
Mitigatie Grote modderkruiper • • • • •
Goed onderzoek is noodzakelijk Werk pro actief Veel, heel veel overleggen Blijf bij uitvoering Stuur bij en blijf zeuren!
Mitigatie Bijenorchis Vele honderden op te verwijderen dijk: • • • •
Substantieel deel verplaatsen, alles niet nodig Maar hoe? Mycorrhiza is noodzakelijk voor overleven ‘Verplanter’ ontwikkeld
Mitigatie Bijenorchis • Als een aardappelpoter, maar wat groter
20
12 25
Mitigatie Bijenorchis
Mitigatie Bijenorchis
Mitigatie Bijenorchis
Mitigatie Bijenorchis
Mitigatie Bijenorchis