E. Prins. op het programma met als titel: Optimaal planten laten groeien

maart 2011

Jaargang 2011 Nr. 3

Verschijnt 10 maal per jaar

UITNODIGING Het bestuur van aquariumvereniging Vrij en Blij nodigt u hierbij uit om op maandagavond 28 maart aanwezig te zijn op de verenigingsavond die gehouden zal worden in "Het Geertruidahuis", Dr. M.L. Kingstraat 2c te Landsmeer. Op deze avond staat een lezing van bondskeurmeester

E. Prins op het programma met als titel:

Optimaal planten laten groeien Vanaf 19.45 uur bent u van harte welkom in "Het Geertruidahuis", Dr. M.L. Kingstraat 2c te Landsmeer. De aanvang van de verenigingsavond is : 20.00 uur

Aquariumplanten zijn het beste middel om je waterkwaliteit hoog en vissen gezond te houden, maar de aquariumplanten kunnen dat alleen maar als ze gezond zijn en goed groeien. Planten zijn niet alleen ter decoratie. Gezonde goedgroeiende planten in het aquarium zorgen ervoor dat er geen algen komen, doordat zij al het voedsel voor de neus van de alg wegkapen. Natuurlijk moeten de planten zelf dan wel het voedsel ter beschikking hebben. Het is een kwestie van zorgen dat alle stoffen die de planten nodig hebben beschikbaar zijn en dat niet vergeten wordt dat ook andere omstandigheden zoals licht en de stroming goed dienen te zijn. Wilt u meer weten op het gebied van de groei van aquariumplanten, kom dan naar deze avond want zoals altijd is iedereen van harte welkom op deze verenigingsavond. De toegang is gratis. 1

UITSLAG DISTRICTSKEURING 2011 Op zaterdag 12 maart werd de uitslag bekend gemaakt van de districtskeuringen van de districten Kop van Noord-Holland en Amstelland. De aquaria waren in februari 2011 gekeurd door bondskeurmeester A. Ras en de vijvers in juni 2010 door S. Rensen Na de opening van de avond door R. Zuijdam kreeg H.A. Sierraad het woord om aan de hand van door hem gemaakte foto’s de gekeurde vijvers te bespreken. Bij de vijvers was het opvallend dat deze allemaal een te hoog gehalte aan voedingsstoffen (nitraat/fosfaat) hadden. Te veel vis en te weinig filtratie / waterverversing zal daarvan de oorzaak zijn. Ook was hier en daar het onderhoud van de planten die in en rond de vijver stonden niet voldoende. Net als voor de aquaria wordt bij de vijvers gekeken naar de contrasten in bladvorm en kleur bij de planten. Bij grote groepen is dat makkelijker te realiseren dan bij kleine groepen. Ook giftige planten blijken in veel tuinen voor te komen. Enkele soorten werden getoond. Daarbij werd aangeraden die niet in de nabijheid van een vijver te plaatsen. Direct daarna werden op volgorde van keuren aan de hand van opnamen van A. de Graaf de gekeurde aquaria door A. Ras besproken. Per aquarium werd een videofilm van ca. 45 sec, een totaalopname van de bak in de huiskamer, een totaaloverzicht en enkele details vertoond. Aan de hand van de opnamen van de planten en vissen in de aquaria werd ingegaan op de soortkeuze van de vissen m.b.t. de warmtebehoefte, de eisen die de vissen stellen aan de bak voor wat betreft de zwemruimte die ze nodig hebben en het territoriumgedrag bij cichliden. Verder werd de compositie besproken. Het gebruik van doorkijkjes, donker gekleurde achtergronden, plantencontrasten, en zuilvormige plantengroepen die een stukje over het wateroppervlak doorgaan kwamen daarbij aan de orde. Ook op de techniek van de gekeurde aquaria werd ingaan. Zo zagen we redelijk eenvoudige installaties met enkele pompen tot complete “machinekamers”, vooral bij de zeewateraquaria, met allerlei apparatuur om het water in goede conditie te houden. Natuurlijk hoeft alles niet altijd aanwezig te zijn. De techniek moet functioneel zijn. Het meten van de watersamenstelling en het zo nodig corrigeren door verversing of toevoeging van stoffen heeft de laatste jaren geleid tot steeds beter 2

groeiende planten en tot het beter kunnen houden van voorheen moeilijk houdbare soorten. Ondanks de techniek bleken enkele speciaalaquaria niet geheel helder te zijn. Daarbij werd aangegeven dat de in en rond de aquaria gebruikte materialen wel eens de veroorzaker zouden kunnen zijn waardoor “stof” wordt gevormd en/of de groei van nuttige bacteriën wordt geremd. De afmetingen van de 15 gekeurde bakken varieerden van een hoekaquarium in de categorie speciaalaquaria (Zuidoost Azië) van net even meer dan een meter tot een bak van 5m met cichliden uit het Malawimeer. Al met al een afwisselend aanbod van mooie tot zeer mooie aquaria waarbij de heer Ras veel, zowel voor de eigenaar van de bak, als voor de andere aanwezigen, nuttige informatie gaf. Zo rond een uur of 10 werd de avond onderbroken voor de pauze. Daarin werd door de aanwezigen o.a. gesproken over hetgeen ze gezien hadden en welk aquarium zij dachten dat kampioen zou worden. Ook werden de lootjes voor een goed verzorgde tombola verkocht. Om half elf volgde de bekendmaking van de uitslag van de keuring voorafgaande door het bedanken van allen die meegeholpen hadden om deze keuring mogelijk te maken, zoals de keurmeesters, de verzorgers van de lunches, de fotograaf met assistent en de organisatoren. De uitslag bleek, vooral in de categorie speciaalaquaria, voor een verrassingen te zorgen. Daar won een aquarium met een Zuid-Amerika biotoop met als bewoners o.a. een koppel Geophagus “pindare?”. Bij de gezelschapsaquaria was de volgorde van nummer één en twee in de Kop van Noord-Holland, ten opzichte van de voorgaande jaren, omgekeerd en de nummer drie zit daar nu vlak achter. Dat belooft een leuke competitie bij de volgende districtskeuring. De deelnemer van district Amstelland, de heer Schimmel, had nog niet het niveau van deze 3 aquaria maar is zeker op de goede weg met een zilveren bondsdiploma. Bij de zeewateraquaria was er een groot verschil tussen de 2 aquaria van deelnemers van het district Amstelland en de deelnemer van het district Kop van Noord-Holland. Bij de laatste was duidelijk dat hij nog niet zo lang bezig was met de zeewaterhobby, maar had toch al een aquarium wat er goed en gezond bij stond en met wat kleine aanpassingen in de toekomst, ook landelijk, hoog kan eindigen. Na de bekendmaking van de uitslag volgde nog de trekking van de lootjes van de tombola waarna de heer Zuijdam de avond om 23.30 uur sloot en een ieder een wel thuis toewenste. A. de Graaf 3

UITSLAG DISTRIKTSKEURING District Kop van Noord-Holland Vereniging

punten Totaal / biol.

Gezelschapsaquaria 6 Mw A. Breedijk 5 N. v Roon 4 G. Floris 3 M. Laan 2 J.C. v/d Werve 1 J. de Laat

“Black Molly” “De Glasbaars” “Black Molly” “ De Glasbaars” “Rode Rio” “Rode Rio”

380 / 61.5 382.5 / 61 383 / 62.5 393.5 / 63 396.5 / 63.5 398.5 / 63.5

Speciaalaquaria 5 J. van Bockxmeer 4 H.A. Sieraad 3 J.P. Poorte 2 Mw. F. v/d Meulen 1 J. Bonouvrie

“Black Molly” “Hugo Aqua” “De Glasbaars” “ Hugo Aqua” “Hugo Aqua”

375 / 58 381.5 / 61 382.5 / 61 383.5 / 60 387.5 / 61

Zeewateraquaria 1 J. Wit

“Hugo Aqua:

383

/ 60.5

District Amstelland Gezelschapsaquaria 1 J. Schimmel

“Vrij en Blij”

386 / 61

Zeewateraquaria 2 J. Bast 1 O. Kesbeke

“Zwanenburg / Halfweg e.o” “Zwanenburg / Halfweg e.o”

390 / 62 391 / 62

4

Aquarium J. Schimmel

Aquarium J. de Laat

5

GASTHEER VAN DE MAAND Heeft u een aquarium, terrarium of paludarium dat u eens aan een aantal andere leden wilt laten zien, geeft u zich dan eens op als gastheer- of gastvrouw van de maand. Tijdens deze avond kunnen het aquarium en de techniek van dichtbij bekijken worden en vragen gesteld worden over de hobby.

VIVARIUMBEURS 2011 Op 26 en 27 maart is van 10.00 – 17.00 uur de jaarlijkse vivariumbeurs op het adres Homebox, Symfonielaan 1, 3438 EW Nieuwegein. Vivarium wordt weer groter, met veel oude en nieuwe standhouders. En nog veel meer lezingen en workshops. Maar er is veel meer te bekijken en te doen. Kijk zelf even op: www.vivariumbeurs.nl

AQUARIUM- TERRARIUM EN VIJVERTUINBEURS Zondag 29 mei organiseert Aquariumvereniging AQUA-VRE haar grote hobbybeurs in de Veenendaalhal te Veenendaal Deze beurs werd voorheen georganiseerd door de NBAT Openingstijden: 10.00 uur tot 16.00 uur Voor verdere gegevens en inschrijving als standhouder: http://www.aquavre.nl 6

PIJNLOOS DODEN VAN ZIEKE VISSEN Overgenomen uit het verenigingsblad van Aqua Verniam, Amstelveen Die het overgenomen had van het internet

Hoe vervelend ook, soms kan een vis beter uit zijn lijden verlost worden. Er doen verschillende verhalen de ronde over de methoden, hoe te handelen met deze nare maar soms noodzakelijke handeling. Hieronder wat wel en niet kan. Voor de duidelijkheid: onderstaande tekst is geen mening. Er circuleert over het internet een door een dierenarts onderschreven tekst. Daarin lijkt het onderdompelen in kokend water een goede methode te zijn. Dat is NIET juist. De dierenarts gaf aan dat het om een misverstand ging. Onderstaande informatie is deels van dierenarts Peter Werkman overgenomen. Er zijn meer dodingmethoden, maar deze zijn niet vermeld om e.e.a. praktisch, relatief veilig en goedkoop (hooguit een paar euro) te houden. Verkeerde dodingmethoden: onderdompelen in heet water in een bakje water in de koelkast of vriezer plaatsen door het toilet spoelen vergiftigen met ammoniak of CO2 alle andere methoden met een prachtige uitleg Juiste dodingmethoden: toedienen overdosis verdovingsmiddel met een harde klap doodslaan, hard tegen een hard oppervlak gooien (Voor de zekerheid na de klap of verdoving:achter de kop doorsnijden van de wervelkolom) invriezen verdovingsmiddel Onderstaande middelen worden gebruikt om vissen te verdoven. Een overdosis van zo'n middel kan ervoor zorgen dat een vis niet meer uit zijn verdoving ontwaakt: kruidnagelolie (eugenol) benzocaine 2-phenoxy-ethanol

7

Deze stoffen zijn bij de apotheek te koop, er kunnen zoet- en zout-, warmen zoutwatervissen mee verdoofd / geëuthanaseerd worden. Dosering: kruidnagelolie: doe 0,5 ml. kruidnagelolie in een liter aquariumwater en los dit goed op. Doe de vis(sen) in het water. Binnen enkele minuten zijn ze dood. benzocaine: los 5 gram benzocaine op in 25 ml. aceton. Vraag eventueel aan de apotheker dit voor je te doen. Voeg van deze oplossing 2 ml. bij 1 liter aquariumwater in een bakje en doe de vis(sen) erin. Binnen enkele minuten zijn de vissen dood. 2-phenoxy-ethanol: los 5 ml. 2-phenoxy-ethanol op in 1 liter aquariumwater. Meng goed, tot de vloeistof is opgelost. Doe de vis(sen) in het water. Binnen enkele minuten zijn ze dood. Kruidnagelolie en 2-phenoxy-ethanol zijn olieachtige stoffen die niet goed oplossen. Dit gaat makkelijker door de bestanddelen in een afgesloten fles goed door elkaar te schudden. Laat de vis(sen) voldoende lang in de verdovingsvloeistof, dit om zeker te zijn dat de dood is ingetreden. Dode vissen bewegen niet en reageren niet op aantikken of aanraking. De kieuwdeksels bewegen niet, de vissen gaan ondersteboven, scheef of op hun zij drijven. Ze zakken naar de bodem en kunnen in een later stadium gaan drijven. Als je bang bent dat de vissen nog kunnen bijkomen, kan het zekere voor het onzekere worden genomen en kan de vis worden ingevroren. Voor zover ik heb begrepen behoren de genoemde stoffen niet tot gevaarlijke stoffen en kunnen ze verdund met water door de gootsteen gespoeld worden. Auteur: Bart Jansen

CONTRIBUTIEBETALINGEN De penningmeester heeft de verzoeken tot betaling van de contributie inmiddels naar alle leden en donateurs verzonden Op dit moment hebben nog niet alle leden aan hun verplichtingen voldaan. Aangezien de vereniging aan haar betalingsverplichtingen t.a.v de NBAT en de jeugdvereniging Vrij en Blij moet voldoen zou de penningmeester van deze leden de contributiebetaling graag voor het eind van de maand ontvangen. Is op 1 april de contributie nog niet betaald, dan is de vereniging helaas genoodzaakt het lidmaatschap bij de NBAT en Vrij en Blij op te zeggen. 8

ELEKTRISCHE VISSEN Overgenomen uit het verenigingsblad van Xiphophorus Oss bron: A.V. “De Glasbaars”

Wie van ons in “De Rode Zee” heeft gedoken zal ongetwijfeld de daar voorkomende Blauwgevlekte pijlstaartrog (Taeniura lymna) hebben gezien. Maar er komen ook minder opvallende soorten roggen voor, waaronder sidder- roggen o.a. Torpedo fuscomaculata en T. panthera . Dit zijn wel vissen waar je voorzichtig mee moet zijn mocht je ze ontmoeten. Maar ook in de Noordzee zijn sidderroggen waargenomen. Namelijk De Zwarte Sidderrog T. nobiliana en de Gemarmerde Sidderrog T. marmorata. Waarom je voorzichtig moet zijn kan je wat verder in dit “verhaal” lezen, maar eerst wat meer informatie over Elektrische Vissen. Er zijn ook zoetwatervissen die stroomstoten kunnen afgeven. Deze stroomstoot afgevende vissen noemen we “Elektrische Vissen”. Het gaat hier om een groep vissen die men onderscheidt in: - Laagspanning- of zwakstroomvissen. - Hoogspanning- of sterkstroomvissen. Laagspanning- of zwakstroomvissen. Troebele oerwoudkreken zitten soms vol elektriciteit. De oorzaak hiervan is de aanwezigheid van duizenden levende krachtcentrales. Er zijn vissen die maar 2 volt produceren, maar ook exemplaren die voor de mens gevaarlijke stroomstoten afgeven. Wanneer een vis in troebel, modderig water moet leven wordt hij voor grote problemen geplaatst. Het zicht is slecht en dat is voor vissen een vervelende zaak. De meeste soorten zijn visueel ingesteld en moeten het van vormen en kleuren hebben. Proefondervindelijk is vastgesteld dat vissen uitstekend vormen, kleuren en bewegingen kunnen waarnemen. Maar waarom nemen sommige soorten dan toch genoegen met water waarin ze geen vin voor ogen kunnen zien? Waarom gaan ze niet weg om hun geluk in wat helderder water te beproeven? Vermoedelijk zijn de voorouders juist met opzet naar dat troebele water gegaan. Daar leven nogal wat kleine voedseldieren die voor vissen interessant zijn en het bodemafval van plantaardige en dierlijke stoffen is ook niet te versmaden. 9

Ogen zijn in dat donkere water echter van weinig waarde, dat wil zeggen de lichtgevoelige organen waarvan de normale huis-, tuin- en keukenvis zich bedient. De vissen die als laagspanning- of zwakstroomvissen bekend staan bezitten elektrische organen die uit omgevormd spierweefsel zijn ontstaan. Daarmee kunnen ze zwakke stroomstoten afgeven. De spanning is slechts gering. Bij de Afrikaanse tapirvis bijvoorbeeld 2 volt. Die zwakke stroomstoten stelden de onderzoekers voor een groot probleem. Wat moesten de vissen er in vredesnaam mee beginnen? Het onderzoek wees uit dat laagspanning vissen een elektrisch veld om zich heen leggen, bestaande uit veldlijnen. Ze presteren dit door regelmatig stroomstoten te produceren, driehonderd per seconde bijvoorbeeld, dag en nacht, een heel leven lang. Men zou dit met het kloppen van een hart kunnen vergelijken, maar dan veel sneller. Veranderingen in dat elektrische veld worden nu door het dier waargenomen en zo leeft het als ware in een elektrische wereld. De laagspanningsvissen met hun kleine ogen moeten het in hun duistere wereld hebben van hun elektrische veld. Elk voorwerp in de omgeving blijkt wat met de veldlijnen te doen, onverschillig of dit nu een vis, plant of een steen is. Een dergelijk voorwerp kan een goede of een slechte elektrische geleider zijn. De goede geleider (vis, plant) trekt de veldlijnen naar zich toe, terwijl de slechte geleider ze van zich afstoot en uit elkaar dringt. Zo verandert de dichtheid waarmee de elektrische veldlijnen in- en uittreden. De vis kan dit waarnemen met kleine, elektrische zintuigen, die diep in de huid liggen ingebed en uit een holte met gelei en zintuigcellen bestaan. Op die manier is het dier op de hoogte van wat er binnen een afstand van een tot twee meter rondom hem gebeurt. Laagspanning vissen zwemmen stijf alsof ze een liniaal hebben ingeslikt. Vroegere onderzoekers werden daar steeds weer door getroffen en konden er hoegenaamd geen verklaring voor geven. Met de nieuw verworven kennis is het duidelijk geworden. Zouden zwakstroomvissen bij het zwemmen golvende bewegingen maken (zoals de 10

meeste vissen doen), dan zou het elektrische veld onnodig gecompliceerd worden. En hierdoor zou de computerafdeling in de hersenen bij de verwerking van de ontvangen veldsterkten worden overbelast. Een regelmatig elektrisch veld is nodig om de omgeving nauwkeurig langs elektrische weg te kunnen waarnemen. Wij hebben zojuist de stroomstoten genoemd. Daarmee kunnen de zwakstroomvissen ook met elkaar communiceren. Komen twee vissen in elkaar tegen in hun elektrische gebied, dan storen ze de ontvangst net zoals twee radiozenders die op dezelfde golflengte uitzenden. De storing duurt overigens maar kort. De uitzending wordt gestaakt, waarna de beide rivalen of partners hun uitzendtempo wisselen. Ieder werkt nu met een andere frequentie en kan de vreemde stroomstoten van de eigen onderscheiden. Zo kunnen met de elektrische zender berichten worden doorgegeven. Ingeval van rivalen in het territorium, kunnen het dreigende boodschappen zijn Als het gaat om een vrouwtje in de voortplantingstijd, kan het een vriendelijke uitnodiging zijn. De frequentie en de sterkte van de ontladingen zijn dan duidelijk verschillend van die van het dreigement. Bepaalde laagspanningsvissen blijken in schoolverband te leven en daar kunnen de elektrisch doorgegeven berichten dienen om het contact met de school te bewaren, de onderlinge afstand in acht te nemen, de soortgenoten te waarschuwen voor roofvissen en ander gevaar. Voor al die informatie zullen in elektrische code gestelde berichten bestaan. Het aantal stroomstoten per seconde kan variëren. Driehonderd is gebruikelijk voor vele soorten, maar het kunnen er ook veel meer zijn, bijvoorbeeld 1600, of veel minder, namelijk slechts twee. Soorten met langzame zenders blijken in rustig water te leven, terwijl de snelle zenders in rumoerig, woest kolkend water verblijven. Hier ziet men dus een aanpassing aan het watertype. In Zuid-Amerikaanse waterlopen waarin de elektrische aal (niet de sidderaal), maar een zwakstroom of laagspanningssoort voorkomt, heeft men bij wijze van proef elektroden in het water laten zakken en die met een luidspreker verbonden. In de vroege morgen, als de vissen met goed ontwikkelde ogen ontwaken om hun dagelijkse werk te beginnen, blijken de elektrische vissen, die alle zeer zwakke ogen hebben, zich naar hun holen begeven, waar ze zich overdag schuil houden. Als ze zich verzamelen om te gaan slapen, kan men in de luidsprekers een vreemd geluid horen, dat wordt veroorzaakt door het geritsel, geklik, gefluit en gebrom van deze kleine elektriciteitbedrijven. 11

Tot op heden zijn van de elektrische vissen, die vooral in donker, modderig water in Afrika en Midden- en Zuid-Amerika hun woongebied hebben, ongeveer vijfhonderd soorten bekend. Bij de Afrikaanse meervallen, mesvissen, olifant- en tapirvissen dient de stroomopwekking slechts voor oriëntatie en communicatie. Ze leven in dichte populaties en produceren slechts een zwakke ontlading. Zo kan in die donkere, modderige wereld, waarin het licht nauwelijks doordringt, met behulp van elektrische krachten worden gecommuniceerd en gevaren worden vermeden, roof- vijanden worden afgeschrikt en prooidieren worden gegrepen. Kortom zo kan daar met behulp van elektriciteit worden geleefd.

Hoogspanning- of sterkstroomvissen. Deze vissen zoals de ZuidAmerikaanse sidderaal (Electrophorus electricus), kunnen met krachtige stroomstoten, ongeveer 600 volt en met een vermogen van ongeveer 40 watt, tegenstanders en prooidieren verlammen. Een kunststukje waarvan het nut en de biologische betekenis zonder meer duidelijk is. Een dergelijke stroomstoot is zelfs voldoende om een mens bewusteloos te maken. De Afrikaanse siddermeerval (Malapterurus eclectricus), brengt het tot ongeveer 350 volt, jonge dieren aanzienlijk minder. De spanning neemt toe met de grootte van de vis. Bij de sidderroggen ( Torpedo fuscomaculata en T. panthera) is deze spanning gemiddeld 200 volt en sterkte 16 ampère. Als men bijvoorbeeld een sidderrog hindert kan deze reageren met het afgeven van stroomstoten. Omdat zeewater stroom goed geleid kan men ook zonder het dier aan te raken getroffen worden door de stroom. Dit kan bewusteloosheid veroorzaken met eventuele gevolgen die je zelf mag invullen. 12

De Egyptenaren waren al op de hoogte met die merkwaardige eigenschap van sommige vissen. Zij kenden bijvoorbeeld de Afrikaanse siddermeerval, een flinke knaap met zijn 25 kilogram massa en 1,20 meter lengte. Zo was het verschijnsel van de elektriciteit al bekend. Lang voordat men er wetenschappelijk wat van ging begrijpen. Men zag het als een geheimzinnige (wellicht bovennatuurlijke) kracht. Door de Grieken en Romeinen werd de elektrische schok van de sidderroggen gebruikt bij de behandeling van een aantal ziekten, vooral bij psychische stoornissen. Hun geneeswijze was eenvoudig, de patiënt werd met zijn achterste in een bak met water gedompeld, waarin de sidderrog zich bevond. Dit werd levendig, in bloemrijke taal beschreven. Maar of de patiënt er veel baat bij ondervond, vermeldt de historie niet. Het ligt voor de hand dat het grootste elektrische orgaan bij de sterkst elektrische vis, de Zuid-Amerikaanse sidderaal (Electrophorus electricus), is gevonden. Het neemt zelfs meer dan de helft van het lichaamsgewicht (ongeveer 58%) voor zijn rekening en is opgebouwd uit twee omgevormde bundels spieren, die zich aan weerszijden van het lichaam bevinden. Die bundels bestaan uit zuilvormige structuren die elk voor zich weer uit kleinere componenten zijn samengesteld. Ongeveer vijf- tot zesduizend per zuil. Elk van die allerkleinste componenten kan een spanning van 0,1 volt produceren. De elektrische cellen zijn uitstekend van zenuwvezels voorzien en worden via deze tot ontlading gebracht. De prikkel daartoe komt uit de hersencentrale. En op commando van dit regelingscentrum worden de cellen tegelijkertijd ontladen. Dan kunnen spanningen van ongeveer 300 tot 8800 volt (gemiddeld ongeveer 600 volt) worden verkregen die enkele seconden duren. Daarbij loopt de stroomsterkte tot 0,5 ampère op, juist voldoende om een gloeilamp te laten branden als de draden met kop en staart van het dier zijn verbonden. In openbare aquaria worden de elektrische prestaties van de sidderaal dan ook vaak aan het publiek getoond. De Zuid-Amerikaanse sidderaal die behalve een zwakstroomveld voor oriëntatie en communicatie ook sterkstroomstoten kan geven voor 13

verlamming of doden van de prooi, kan met stroomstoten ook nog prooidieren aanlokken en beoefent dus een soort elektravisserij. Is de prooi dicht genoeg genaderd, dan ontlaadt de sidderaal een compleet trommelvuur van elektrische stroomstoten over hem heen. Het slachtoffer is een betere geleider dan water en trekt de elektrische stroom van zijn vijand als het ware naar zich toe, zoals een bliksemafleider dit met de bliksem doet. De vis begint te spartelen, de spieren trekken zich krampachtig samen, hij gaat beven en sidderen en tenslotte is hij verdoofd,verlamd en weerloos, waarna het voor de jagende rover niet moeilijk meer is om zich van hem meester te maken en hem met smaak te consumeren. Zelfs vijanden als alligators kunnen op deze manier op een afstand worden gehouden. Bronvermelding: Prof.Dr.A.Stolk “Van vis tot vis” / “Kijk” april ‘80 / J.Serton & J.Groenen “Gevaarlijke Zeedieren”

PROGRAMMA 2011 Verenigingsavonden: 28 februari : Wonderen onder de waterspiegel 28 maart : E. Prins Optimaal planten laten groeien 18 april : nog niet vastgesteld 30 mei : nog niet vastgesteld 27 juni : Avondwandeling Excursies nog niet bekend Verzendklaar maken verenigingsblad 11 april, 23 mei, 20 juni Bestuursvergaderingen 4 april, 2 mei, 6 juni Gastheer van de maand Nog niet bekend

14

INSCHRIJFFORMULIER Hierbij geef ik mij op als  Lid  Jeugdlid  65+ lid  B-lid  Donateur Van A.T.V. Vrij en Blij Naam: Adres: Postcode – Woonplaats Telefoonnummer:

Plejadenplein 44 1033 VL Amsterdam Tel. 020 – 6314757 http://www.rijschoolvangulik.nl

Aquarium-, Terrarium-, en Vijververeniging Vrij en Blij Opgericht : 1 november 2001

Oplage : Druk :

60 stuks + 150 elektronisch Jeugdvereniging Vrij en Blij

KvK : 34164757 Aangesloten bij de Ned. Bond 'AQUA TERRA' Onderdeel van jeugdver."Vrij en Blij" te Landsmeer

BESTUUR Voorzitter

C.J. de Best Griend 16 1112 LD Diemen 020 - 6991504

Secretaris

A. de Graaf Langebreek 5 1121 KP Landsmeer 020 - 4824836 email: [email protected]

Penningmeester J. Westmaas Meteorenweg 108 1033 HG Amsterdam 020 - 6313726 Internetadres

http://www.vrij-en-blij.tk

Contributie 2011 per jaar (bij vooruitbetaling)

Verenigingsavonden:

Volwassen leden (incl. @Het Aquarium@) 65+ leden (incl. AHet Aquarium)

Verenigingsavonden worden gehouden in: "Het Geertruidahuis", het verenigingsgebouw van jeugdvereniging "Vrij en Blij", Dr. M.L. Kingstraat 2c, te Landsmeer op de laatste maandag van de maand. tel.: 020 - 4824887

i 61,00 i 57,00

Lid, tevens lid bij een andere aquariumver. i 27,50 Donateurs met ver. blad i 27,50 Donateurs zonder ver. blad (minimaal) i 10,00

Betalingen: Postgiro 4510965 t.n.v. A.T.V. Vrij en Blij, Amsterdam ADVIES OP AQUARIUMGEBIED J.B.A.M. Spitteler (vissen) tel. 020 - 619 79 15 C.J. de Best (zeewater) tel. 020 - 699 15 04 A. de Graaf (techniek, water, cichliden, planten) tel. 020 - 482 48 36

de Ara Kometensingel 110 1033 BX Amsterdam tel. 020 - 6315800

Bovenstaand adres is het adres voor al Uw Dierenbenodigdheden * * * * * *

Alles voor uw kleine en grote huisdieren. Aquariumbenodigdheden o.a. pompen en lampen in alle soorten en maten. Aquaria, tafels en lichtkappen, op bestelling voor u op maat gemaakt. Een ruim aanbod van tropische-, koudwateren vijvervissen. Tropische- en koudwaterplanten, zowel echte waterplanten als moerasplanten. Vele soorten voer, zowel levend, ingevroren als droogvoer.

Ook voor Uw terrariumdieren, hamsters, konijnen, cavia's en vogels en hun kooien kunt u bij ons terecht. Buiten dit alles om staan wij altijd voor u klaar om u een goed advies te geven op welk dierengebied dan ook. Kom eens vrijblijvend langs en kijkt u eens rond. Vraag gerust, want kijken en vragen staat vrij.

Redactie: Langebreek 5 1121 KP Landsmeer