Modernpilgrim 2012-10-15 e-Humanities PhD Project Proposal The Modern Pilgrim A Babylon – IRiLiS cooperation project on e-humanities
Applicants & supervisors prof.dr. J. Blommaert & prof.dr. P. Post Title The modern pilgrim. Abstract/summary Het project wil op basis van een digitaal corpus van verslagen van de Camino naar Santiago de Compostela het profiel van de moderne pelgrim in beeld brengen. Op welke wijze presenteert de pelgrim zich? Wat voor een rol spelen nieuwe media hierbij? Welke toe-eigeningen zijn er in het spel? Brief description Introduction In de actuele Europese cultuur worden we geconfronteerd met een toenemende dynamiek die zich ook volop manifesteert op terreinen van religie en rituele repertoires. In het oog springt hier al langere tijd de zogenoemde ritueel-religieuze paradox. Aan de ene kant zien we religie en ritueel in crisis, kerken sluiten en religie verdwijnt naar de marge. Maar tegelijkertijd zien we religie en ritueel in bloei en in opkomst. Een in het oog springend voorbeeld is hier de pelgrimage. Zo is met name de tocht naar Santiago de Compostela ongekend populair. Al langer (Victor Turner!) wordt pelgrimage erkend als een slagvaardige ingang voor analyse van cultuur in het algemeen en religieus ritueel in het bijzonder. Die troefkaart zouden we opnieuw willen spelen in dit project. Via onderzoek naar de moderne pelgrim gaan we op zoek naar de fundamentele veranderingsprocessen in de actuele cultuur. In pelgrimage-onderzoek wordt al langer gewerkt met pelgrimageverhalen als een bevoorrechte bron, met een sterke nadruk op de verslagen van pelgrims van hun tocht. We merken daarin dat spirituele foci vermengd worden met toeristische ‘frames’ en met een breder verhaal over de eigen identiteit, zodat moderne pelgrimstochten op meervoudige manieren gelezen en begrepen kunnen worden: als traditionele ‘bedevaart’, maar ook als ‘avontuurlijke vakantie’, als uitdrukking van een specifieke identiteit en van een reeks relaties met diverse gemeenschappen. Dit projectvoorstel wil direct aansluiten op een CLARIN.nl project waarin een corpus wordt samengesteld van moderne Nederlandse pelgrimsverslagen van de Camino. Er kan bovendien worden aangesloten bij de sterke belangstelling voor life narratives en ritual narratives. In eerder exploratief onderzoek (Post 1992, 1994ab, 1998) werd duidelijk dat een verhalencorpus een goede bron is voor onderzoek naar het profiel (of beter: profielen!) van de moderne pelgrim. [1]
Research questions Een heuristisch instrument Voor ‘het openmaken’ van de pelgrimsliteratuur ligt er een heuristisch instrumentarium op tafel, het in de DCU research group Religie & Ritueel ontwikkeld instrument van de ‘fields of the sacred’ (Post 2010, 2011). De clusters van ritueel-culturele velden of zones (religie; healing; memorial culture; art, history and heritage; leisure culture (sport & tourism)) worden als een lens ingezet. Deze velden worden ook gebruikt bij het cureren van het PILNAR corpusmateriaal. Ze spelen daar zowel een rol in de metadata als in de content analysis (zie bijlage beschrijving PILNAR project CLARIN.nl). Al langer wordt er met dit instrument in projecten gewerkt waarbij recent ook aansluiting werd gevonden met socio-linguïstische benaderingen van Blommaert. Het betreft dan met name het perspectief van (super)diversiteit, polycentriciteit en complexiteit, van een non-lineaire benadering van actuele culturele dynamiek in de zin van interacterende culturele zones met toenemend belang van de virtuele ruimte voor cultuurbeleving (‘e-culture’, ‘i-dentities’). Identiteit is dan vooral een kwestie van accenten en als bundels waarin verscheidene ‘accenten’ samenkomen (Blommaert & Varis 2012). Drie niveaus van onderzoek Dit project koppelt onderzoek naar het profiel van de moderne pelgrim direct aan het corpus en richt zich daarbij op drie niveaus van onderzoek. De vraagstellingen die het project dragen vinden daar een plek, de niveaus bieden het raamwerk voor een nadere uitwerking in een inhoudelijk en formeel werkplan door de uitvoerder: 1/ Een eerste niveau richt zich primair op het verslag zelf, op de narratieve vorm. Hier komen aard en opzet van het verslag aan de orde, maar ook met name de verschuiving van traditionele papieren verslagen naar sites, blogs, social media e.d., met effecten op de structuur van de interactie en het narratief (wie is de ‘community’?) Denk hier ook aan de verhouding woord / beeld, het hanteren van visuele en tekstuele tropen die circuleren in sociale media (‘memes’), het opduiken van bepaalde socioculturele ‘frames’ (bijv. dat van de ‘avontuurlijke trekker’) e.d. 2/ Een tweede niveau richt zich op de toe-eigeningen, de betekenisverleningen van en door de pelgrims. We gaan in een analyse van het corpus voorbij het klassieke en traditionele topos van de Pelgrim en de Toerist als taxonomie van profileringen en brengen met het instrument van de ritueel-culturele velden of zones een reeks toe-eigeningen in. Bovendien gaan we uit van een acentrisch en dynamisch perspectief. We veronderstellen niet langer een dominante identiteit of profiel gevend veld of zone (zoals vroeger vaak ‘religie’), maar gaan eerder uit van een interactie van meerdere velden. Er is sprake van diversiteit, gelaagdheid en complexiteit. Vraag is nu hoe die complexiteit er in het geval van de moderne pelgrim uitziet, welke accenten worden er gelegd? 3/ Een derde niveau brengt het onderzoek, de data en de analyse, op een hoger plan en is meer cultureel-contextueel van karakter. Hier worden de verslagen en de analyses van niveau 1 en 2 geconfronteerd met relevante cultuuranalytische settings zoals wijzen van zelfpresentatie, of de tendens van ‘life projects’ waarbij men niet zozeer het leven ziet en leeft als een natuurlijk proces dat een reeks van fases doorloopt, maar als een uniek project dat ‘geconstrueerd’ wordt. Nieuwe sociale media fungeren hiervoor als een platform. Ook is hier de al genoemde setting van aandacht juist in de drie research groepen van DCU voor life narratives en voor reisverslagen, met de klemtoon op virtuele omgevingen als platformen voor nieuwe en complexe vormen van e-culture. En uiteindelijk is hier de brede setting van rituele en culturele dynamiek. Ook dit [2]
project beoogt binnen DCU en breder binnen heel de missie van TSH een bijdrage te zijn aan de studie van de dynamiek van de actuele cultuur met als unieke focus de relatie van taal, cultuur en religie/ritueel. Methodology Ethnography Narrative analysis Ritual studies Digital text analysis Cultural studies Innovation aspects Het project kent een reeks van innovatieve dimensies die impliciet en expliciet eigenlijk al aan de orde kwamen. Het PILNAR corpus is het eerste CLARIN.nl project met een rituele, religieuze dimensie en dit PhD projectvoorstel zou als eerste daar direct op aan sluiten. Ook is het eerste project dat aandacht geeft aan nieuwe vormen van pelgrimageverslagen (‘e accounts’, ‘online life writing’). Nieuw in het pelgrimageonderzoek is vooral ook de directe connectie met (life) narrative research zoals dat gestalte krijgt in Tilburg op het snijvlak van cultural studies en sociolinguïstiek. En tot slot is er de toepassing van het heuristisch instrument van ritueel-sacrale velden. e-Humanities element Het project kent twee belangrijke e-humanities dimensies. Dimensies die men elders vooral gescheiden aantreft komen hier samen dankzij de enting op het PILNAR CLARIN project. Er is allereerst de e-humanities dimensie van digitale ontsluiting van een gedigitaliseerd en gecureerd corpus van data. Het project is een proeve van ‘open maken’ van een unieke digitale bron. Er kan daarvoor direct worden aangesloten op in dat PILNAR project al besloten liggende perspectieven van data-analyse via search engines, op metadata en content niveau (het PILNAR project beoogt: curated resources, web application, demonstrator, zie bijlage). En als tweede is er de e-culture dimensie. In het corpus betrappen we een belangrijke verschuiving in verslaglegging, van papier naar online settings zoals sites, blogs, social media. Relevance Het project is relevant vanwege zijn exemplarische ontsluiting van een digitaal datacorpus, vanwege de thematisering van pelgrimstudie als ingang om actuele culturele dynamiek te begrijpen. Maatschappelijke en culturele relevantie is er voor instanties die betrokken zijn op bedevaart en pelgrimage, zoals het Genootschap van Sint Jacob die graag geïnformeerd zijn over het profiel van de moderne pelgrim in verband met het aanbod van dergelijke organisaties (elk aanbod is verbonden met investeringen). Intern biedt het project een concreet samenwerkingspodium tussen Babylon en IRiLiS en daarmee een belangrijke lijn van multidisciplinair werken binnen DCU. Relevantie in de zin van een kans die anders gemist zou zijn is de aansluiting bij verschillende onderzoekslijnen die recent afliepen, of nog lopen of zijn gepland. We noemen dan: -de langere traditie van bedevaart en pelgrimage onderzoek binnen de groep Religie en Ritueel en IRiLiS; -het zojuist afgesloten NWO project Holy Ground samen met de RUG in het kader van het NWO programma The Future of the Religious Past; [3]
-het samenwerkingsproject met de Universiteit van de Free State, Bloemfontein ZA rond Sacred Sites (SANPAD); -het onderzoek naar culturele dynamiek in nieuwe media in de groep Language & Gobalisation en Babylon; -de projecten naar life narratives en reisliteratuur in de groep Literature and Visual Art en het podium tussen Language & Gobalisation en deze groep: TRAPS. Research context Project en onderzoeker krijgen een plaats op de boven genoemde samenwerkingspodia. Hij/zij zal als primaire werkcontext de onderzoeksgroepen, cq onderzoekscentra Language & Globalisation/Babylon en Religie & Ritueel/IRiLiS krijgen, met voorts het podium van TiU eHumanities Lab met alle relevante seminars e.d. Onderzoeksschool naar keuze, hoewel gelet op de thematiek NOSTER aangewezen lijkt. Als maatschappelijke partner voor dit project is er net als bij het documentatieproject PILNAR (Clarin) het Nederlands Genootschap van Sint Jacob.
[4]
References Pilgrimage research: some general basics: I. Albers: Heilige kracht wordt door beweging los gemaakt. Over pelgrimage, lopen en genezing (Netherlands Studies in Ritual and Liturgy 5) (Groningen/Tilburg 2007) (dissertatie TiU) S. Coleman & J. Eade (eds.): Reframing pilgrimage. Cultures in motion (London etc. 2004) N. Frey: Pilgrim stories. On and off de road to Santiago (Berkeley 1998) A. Morinis (ed.): Sacred journeys. The anthropology of pilgrimage (Contributions to the study of anthropology 7) (Westport etc. 1992) P. Post, J. Pieper & M. van Uden: The modern pilgrim. Multidisciplinary explorations of Christian pilgrimage (= Liturgia condenda 8) (Leuven 1998) I. Reader & T. Walter (eds.): Pilgrimage in popular culture (Basingstoke 1993) V. & E. Turner: Image and pilgrimage in Christian culture. Anthropological perspectives (Oxford 1978)
On superdiversity, culture and accents: J. Blommaert & P. Varis: Enough is enough: the heuristics of authenticity in superdiversity = Tilburg Papers in Culture Studies 2 (2011) J. Blommaert & P. Varis: Culture as accent = Tilburg Papers in Culture Studies 18 (2012) J. Blommaert: Complexity, Accent and Conviviality: Concluding Remarks = Tilburg Papers in Culture Studies 26, Tilburg March 2012: digitally available at http://www.tilburguniversity.edu/research/institutes-andresearch-groups/babylon/tpcs/
Some titles on pilgrimage/sacred sites from the research projects Christian Pilgrimage, Places of Pilgrimage and Holy Ground [from 1992ss] see for a full list of publications: http://webwijs.uvt.nl/publications/197254.pdf - J. Pieper / P. Post / M. van Uden: ‘Beweegredenen. Sociaal-wetenschappelijke peilingen naar bedevaartmotieven’, in Volkskundig Bulletin 16,2 (1990) 176-202 - ‘Het verleden in het spel? Volksreligieuze rituelen tussen cultus en cultuur’, in Jaarboek voor Liturgieonderzoek 7 (1991) 79-124 - ‘Pelgrimsverslagen: verkenning van een genre’, in Jaarboek voor Liturgie-onderzoek 8 (1992) 285-332 - (Samen met P.J. Margry:) ‘Het project ‘Bedevaartplaatsen in Nederland’: een plaatsbepaling’, in Volkskundig Bulletin. Tijdschrift voor Nederlandse cultuurwetenschap 20,1 (1994) 19-59 - (Redactie samen met J. Pieper & M. van Uden:) Bedevaart en pelgrimage. Tussen traditie en moderniteit (Baarn 1994) (= UTP-Katernen 16) 304pp. - P. Post, M. van Uden & J. Pieper: Oude sporen, nieuwe wegen: ontwikkelingen in het bedevaartonderzoek (= UTP-katernen 17) (Baarn 1995) - P. Post: ‘The modern pilgrim. A study of contemporary pilgrim's accounts’, in Ethnologia Europaea 24 (1994 [1995]) 85-100 - P. Post & Peter Jan Margry: ‘Wallfahrt zwischen Inventarisierung und Analyse. Eine niederländisches Forschungsprojekt in historiographischem und methologischem Kontext’, in Rheinisch-westfälische Zeitschrift für Volkskunde 39 (1994 [1995]) 27-65 [5]
- P. Post: ‘The Modern Pilgrim: A Christian Ritual between Tradition and Post-Modernity’, in Concilium 266 (1996) 1-9 - P. Post: ‘Post-modern pilgrimage. Christian ritual between liturgy and ‘topolatry’’, in A. Houtman & M. Poorthuis & J. Schwarz (eds.): Sanctity of time and place in tradition and modernity (Leiden 1998) 299-315 - P. Post, J. Pieper & M. van Uden: The modern pilgrim. Multidisciplinary explorations of Christian pilgrimage (= Liturgia condenda 8) (Leuven 1998) 368 pp. - in this book: Ch. 9: The modern pilgrim. A study of contemporary pilgrims’ accounts, 221-242 - P. Post, Pieper, J. & Uden, R. van: Pelgrimage in beweging. Een christelijk ritueel in nieuwe contexten (UTPkaternen 22), Baarn, Gooi en Sticht 1999 - P. Post: Het wonder van Dokkum. Verkenningen van populair religieus ritueel. Nijmegen: Valkhof Pers 2000, 224 pp. - P. Post & Tongeren, L. van (Eds.): Devotioneel ritueel. Heiligen en wonderen, bedevaarten en pelgrimages in verleden en heden. Kampen: Gooi en Sticht 2001, 206 pp. - P. Post: ‘The modern saint: an exploration of sacral interferences’, In Poorthuis, M. & Schwartz, J. (Eds.): Saints and role models in Judaism and Christianity. Vol. 7. Jewish and Christian Perspectives Series (Leiden Boston: Brill 2004) 393-413 - M. Barnard, P. Post & E. Rose (eds.). A cloud of witnesses. The cult of saints in past and present (= Liturgia condenda 18; Leuven/Paris/Dudley MA: Peeters 2005) - Paul Post & Ko Schuurmans (eds.): Op bedevaart in Nederland. Betekenis en toekomst van de regionale bedevaart (= Meander 8. Kampen: Gooi en Sticht 2006) - P. Post & A.L. Molendijk: ‘Holy ground: reinventing ritual space in modern western culture,’ in Material Religion 3,2 (2007) 279-282 - P. Post & Ch. Caspers (eds.): Wonderlijke ontmoetingen. Lourdes als moderne bedevaartplaats (= Meander 11) (Heeswijk/VNB 2008) - P. Post & Arie L. Molendijk (eds.): Holy Ground. Re-inventing ritual space in modern western culture (= Liturgia condenda 24) (Leuven: Peeters 2010) - ‘Place of action: Exploring the study of space, ritual and religion’, in Paul Post & Arie L. Molendijk (eds.): Holy Ground. Re-inventing ritual space in modern western culture (= Liturgia condenda 24) (Leuven: Peeters 2010) 17-54 - P. Post: Voorbij het kerkgebouw. De speelruimte van een ander sacraal domein (Uitgeverij Abdij van Berne, Heeswijk 2010) 256pp. - P. Post: ‘Profielen van pelgrimage. Over actuele identiteiten van pelgrimages in Europa’, in: De Pelgrim (driemaandelijks tijdschrift van Vlaams Compostelagenootschap) 26,100 (2010) 58-85 - P. Post, A.L. Molendijk & J. Kroesen (eds.): Sacred places in modern western culture (Leuven/Paris/Walpole MA: Peeters 2011) - with A.L. Molendijk & J. Kroesen: ‘Ritual space in modern western culture: some current trends’, in P. Post, A.L. Molendijk and J. Kroesen (eds.): Sacred places in modern western culture (Leuven/Paris/Walpole, MA 2011) 3-10 - ‘Fields of the sacred: reframing identities of sacred places’, in P. Post, A.L. Molendijk and J. Kroesen (eds.): Sacred places in modern western culture (Leuven/Paris/Walpole, MA 2011) 13-59 - composition: ‘Bibliography on the triad Space – Ritual – Religion’ , in P. Post, A.L. Molendijk and J. Kroesen (eds.): Sacred places in modern western culture (Leuven/Paris/Walpole, MA 2011) 329-348 - ‘De moderne pelgrim: het perspectief van actuele sacrale velden’, in: D. Lokin (Ed.): Pelgrims. Onderweg naar Santiago de Compostela (WBooks/Museum Catharijne Convent, Utrecht 2011) 155-175 - ‘The pilgrim and the Tourist. An exploration of a topos with reference to the Camino to Santiago’ (article in preparation)
[6]
Annex Projectbeschrijving PILNAR CLARIN.nl (gestart mei 2012) als samenwerkingsproject tussen: Clarin.nl, Meertens Instituut (KNAW), Nederland Genootschap van Sint Jacob en TSH/DCU/IRiLiS. PILNARprojectDEF2012 1. Project Title & Acronym and Abstract Title: Pilgrimage Narratives: Creating a Corpus for Studying the Profile of the Modern Pilgrim Acronym: PILNAR Abstract: an abstract of the project (max 150 words) Pilgrimage narratives, especially travel accounts, have been used as a favorite source for research into ritual and religious dynamics for a long time. This project proposal is intended to establish a core corpus of modern pilgrimage narratives. It will consist of Dutch texts written after ca. 2000 that present the thoughts and impressions of pilgrims to Santiago de Compostela. This source has not or hardly been used for contemporary research in the cultural sciences. In previous exploratory research (Post 1992, 1994ab, 1998), it has become clear that the corpus of stories intended here is an excellent source for research into the profile (or, better, profiles) of the modern pilgrim. To open up this source and map these profiles, the heuristic tool, “Fields of the Sacred” will be used (Post 2010, 2011). Target Start Date: April 1. 2012 Target End Date: April 2013 Type: Demonstrator Project or Resource Curation Project: Both Call: Closed Call Description of the Proposed Project 1.1 Research Question(s) Pilgrimage to Santiago as an example of current ritual-religious dynamics How can we use the ritual repertoire of pilgrimage for access to the analysis of contemporary culture in general and ritual and religion in particular? How is the remarkable ritual and religious paradox in European culture to be understood? On the one hand, we see religion and ritual in crisis, churches closing, and religion moving to the margin. On the other hand, at the same time we see religion and ritual flourishing and emerging. One example that stands out here is pilgrimage: the pilgrimage to Santiago de Compostela in particular has become unprecedentedly popular. Pilgrimage Narratives Can pilgrimage stories, with a strong focus on the accounts pilgrims give of their journeys, be a source here? This project proposal thus proposes a start for a corpus of modern pilgrimage [7]
stories. It concerns Dutch texts written after ca. 2000 and made available by the Dutch Society of St. James (Nederlands Genootschap van St. Jacob) that contains the thoughts and impressions of pilgrims. How can a connection be made in setting up this body and working with it to the strong interest in the cultural sciences into research into life narratives and ritual narratives? How can previous exploratory research (Post 1992, 1994ab, 1998) be followed in research into the profile -or, better, profiles- of the modern pilgrim? A Heuristic Tool How can the heuristic tool, “Fields of the Sacred” (Post 2010; 2011), which has been developed in various projects, be used as a search tool in the intended corpus, as an instrument for “opening” up a corpus of pilgrimage literature? This instrument distinguishes a number of fields or clusters in which rituality and sacrality is given a place and finds resonance in contemporary culture. Those fields (religion, healing, memorial culture, art, history and heritage, leisure culture) are closely related to one another, have porous boundaries and areas of mutual overlap, and together afford an insight into the profile of the modern pilgrim. This heuristic instrument offers the possibility for a taxonomy or classification of appropriations of the Santiago pilgrimage. Each account or narrative will be classified using the profiles of the instrument of the ‘sacred fields’ (more than one profile type is possible). This will be an element of the metadata. A Corpus What are the prospects for expanding and extending this core corpus? There is the potential for various kinds comparative research via expansion widthwise with more reports, including international ones, or travel accounts. And especially: What are the possibilities for research into ritual and religious diversity if other religious traditions are included?
1.2 Research Data The intention is to lay a foundation for a corpus of pilgrimage narratives. This core is established via material that can be obtained via the Dutch Society of St. James. They have promised complete cooperation and are very fascinated by this corpus and the research that can be done with it. As yet, the research data compries 6 items. Corpus: 1. Volumes of De Jacobsstaf 1986-: 84 pdf files 2. Volumes of De Pelgrim of the Flemish Society of Santiago de Compostella nos. 1-4 (16mb, 10mb, 16mb) (both societies work collaborate closely) 3. Volumes of Ultreia, a newsletter; 3 issues available now: January, February, April 2011 4. Pilgrimage accounts and blogs by pilgrims available via the Societies Netherlands: circa 140 files; Flemish: circa 138 files
[8]
5. A corpus of pilgrimage narratives compiled on the occasion of the exhibition in Museum Catharijneconvent held in collaboration with the Society: www.pelgrimsverhalen.nl; already on the site now: about 180 fields (as of July 2011). 6. Accounts and narratives that come in after a specially targeted notice via the site and periodical by the Society (De Jacobsstaf), with perhaps a Flemish companion piece (De Pelgrim). Perspectives The PILNAR corpus will be a source for research for a variety of (sub)disciplines: culture studies, ritual and religious studies, but also media and e-culture studies (cf the use of blogs and other social media for the self presentation of experiences) (see also sub 1.4). Results of the research can be transferred to the general public via pilgrimage organizations like the Dutch Society of St. James.
1.3 Technology Currently most resources are made available through web sites as PDF files, standard web pages or text documents. In some cases additional digital data files may be made available by organizations publishing the resources. Some attention is needed to transform a subset of the PDF documents into a textual form since these appear to be image based representations rather than textual PDF documents. For all documents CMDI metadata will need to be created from scratch, but in many cases can be derived from the documents of web sites themselves. No functionality is currently available to search all sites and documents in a comprehensive manner.
1.4 Description An important tool for approaching the research questions cited above under 1.1. is “Fields of the Sacred”. The goal is to discover to what extent these fields can be converted into search functions on the metadata level and content. Identities or profiles of pilgrims can then be mapped. Furthermore, the corpus can be used in a variety of other possible research projects in the humanities. One can think of research into literacy, developments in media use (after and in addition to accounts on paper, blogs, specialized websites, and communities).
[9]
