Duurzame verstedelijking Gastcollege Saxion Hogeschool 28 november 2012
Stelling
In ruimtelijke visies ontbreekt een SMART afwegingskader voor duurzame ontwikkeling
Gevolg:
Dilemma’s worden niet concreet en keuzen zijn onvoldoende doordacht op hun effecten voor andere schaalniveaus
Structuurvisie Noord-Brabant
Vier robuuste structuren: Concentratie verstedelijking Reconstructie landelijk gebied Groen/blauwe infrastructuur Internationale verbindingen Mozaïk van Brabant als kwaliteit behouden vraagt om aandacht voor condities milieu en leefomgeving
Ruimtelijke hoofdstructuur Brabant
Gebiedsagenda Noord-Brabant Internationaal aantrekkelijk vestigingsklimaat Internationale bereikbaarheid Betere verknoping stedelijke ontwikkeling en infrastructuur
Brabantstad is 2e economisch kerngebied na de Randstad A2-zone is belangrijke internationale corridor
Analysekader structuurvisie Noord-Brabant Maatschappelijke trends
Opgaven voor de steden
Kenniseconomie Groei in stedelijke regio’s Sterke vergrijzing Ruimtelijke ordening/planologie Afname gemiddelde huishoudens Groei automobiliteit Nieuwe recreatie- en natuurgebieden
Compacte stad Ruimtelijke kwaliteit Campusontwikkeling HOV-netwerk Klimaatbestendige inrichting Herstructurering/transformatie bestaande stad
Ruimtelijke keuzes
Trends Planet/Milieu
Concentratie verstedelijking Concentratie glas/ intensieve veehouderij Internationale bereikbaarheid via weg, spoor, water, lucht en buisleiding Groen/blauwe infrastructuur
Klimaatverandering Waterkwaliteit/kwantiteit Behoud biodiversiteit Problemen met luchtkwaliteit en externe veiligheid Duurzame energie
Ladder voor duurzame verstedelijking
Trede 1: Is er een regionale behoefte? Ja, ga naar trede 2
Het doel van de ladder is: een goede ruimtelijke ordening door een optimale benutting van de ruimte in stedelijke gebieden
Trede 2: Is (een deel van) de regionale behoefte op te vangen binnen het bestaand stedelijk gebied?
Nee, ga naar trede 3
Het Rijk wil met deze ladder een vraaggerichte programmering bevorderen De ladder is als procesvereiste opgenomen in het Bro
Trede 3: Zoek een locatie die multimodaal ontsloten is of kan worden voor de resterende regionale behoefte
Stelling
De ladder voor duurzame verstedelijking houdt geen rekening met implicaties voor kwaliteit leefomgeving in stedelijke gebieden
Casus Eindhoven
Een compacte stad met gebieden met een hoge geluidbelasting, slechte luchtkwaliteit en externe veiligheidsrisico’s
Casus Eindhoven Compacte stad Beperkte ruimte voor nieuwbouw Brainport Innovation Campus Groene wiggen vormen verbinding met buitengebied
BIC
Strategische investeringszones Brainport Innovation Campus Landelijk Strijp Stationsgebied Strijp S HOV-netwerk Dommelzone
Verkeersnetwerken
Eindhoven Airport
Luchtkwaliteit
Verbeteren doorstroming A2 door ontvlechten doorgaand en bestemmingsverkeer Verbeteren doorstroming Stadsring met groene golf Reductie automobiliteit met HOV- en fietsnetwerk
Gesloten bouwblok Stille wegdekken
Routering vrachtverkeer
Gevelisolatie Parkeerbeleid binnenstad
Geluidsscherm Reductie automobiliteit met HOV- en fietsnetwerk
Concretiseren milieugebruiksruimte Goed
Voldoende
Onvoldoende
Slecht
Luchtkwaliteit Geen wegen met hoge concentraties fijn stof en stikstofdioxide
Geen overschrijding grenswaarden fijn stof en stikstofdioxide
Langs minder dan drie wegen vindt een overschrijding plaats van grenswaarden
Bij drie of meer wegen vindt overschrijding plaats van grenswaarden
Geluid
Bij maximaal 100 woningen vindt overschrijding plaats van de drempelwaarde
Langs enkele wegen en bij minder dan 500 woningen overschrijding plandrempel
Langs een groot aantal wegen en bij meer dan 500 woningen overschrijding plandrempel
Bij de meeste woningen wordt voldaan aan de voorkeursgrens waarde
Concretiseren milieugebruiksruimte Luchtkwaliteit = onvoldoende Bij maximaal twee wegen wordt de grenswaarde overschreden Slechte luchtkwaliteit
Luchtkwaliteit: onvoldoende
Slechte luchtkwaliteit Luchtkwaliteit: onvoldoende
Luchtkwaliteit = slecht Bij drie of meer wegen is er een overschrijding van grenswaarden
Concretiseren milieugebruiksruimte Geluidskwaliteit: onvoldoende Geluid = onvoldoende Bij enkele wegen en bij meer dan 100 woningen, maar minder dan 500 woningen overschrijding van de plandrempel
Geluidskwaliteit: onvoldoende
Slechte geluidskwaliteit
Geluid = slecht Bij een groot aantal wegen en bij meer dan 500 woningen overschrijding van de plandrempel
Geluidskwaliteit: onvoldoende
Stationsgebied Eindhoven
Matige ruimtelijke kwaliteit Laagwaardige verbinding met binnenstad Sociaal onveilig voor fietsers en voetgangers Slechte overstapfaciliteiten
Bodem- en grondwaterverontreiniging Hoge geluidbelasting Hoog groepsrisico transport gevaarlijke stoffen via spoor
Matige ruimtelijke en milieukwaliteit
Stationsgebied Zuid-Oost: dove
ligging slaapvertrekken moet goede geluidskwaliteit in de woningen garande
Dilemma’s compacte verstedelijking
Behoud van biodiversiteit vraagt om aandacht voor natuuren milieukwaliteit buiten de beschermde natuurgebieden Verbetering van de kwaliteit van de leefomgeving vraagt om een programmatische aanpak
Biodiversiteit Minder geld voor Ecologische Hoofdstructuur Biodiversiteit binnen de Ecologische Hoofdstructuur soms geringer dan in gebieden buiten EHS Stikstofdepositie en verdroging door landbouw en verkeer zijn een bedreiging Klimaatverandering leidt tot introductie andere soorten
Gezondheid
Toename automobiliteit Beheersing geluid wegverkeer in de stad is bijzonder lastig Bijdrage HOV en fiets aan reductie automobiliteit wordt overschat Bijdrage elektrisch vervoer aan geluidsreductie wordt overschat Transport van gevaarlijke stoffen via het spoor door de stad (hoog groepsrisico) of in het buitengebied (kwaliteitsverlies buitenruimte)
