Duurzaamheidsagenda "Samenwerken en verbinden"

Duurzaamheidsagenda 2011-2014 "Samenwerken en verbinden"

Gemeente Teylingen

Gemeente Teylingen juli 2011 definitief

Duurzaamheidsagenda 2011-2014 "Samenwerken en verbinden"

Gemeente Teylingen

Gemeente Teylingen juli 2011 definitief ©

DHV Groep

INHOUD

BLAD

VOORWOORD

3

BESTUURLIJKE SAMENVATTING EN SPEERPUNTEN

4

1 1.1 1.2 1.3 1.4

INLEIDING Uitgangspunten en doelstelling Wat is duurzaamheid? Verbindingen in het beleid en de doelgroepen Partners bij de realisatie van onze ambities

7 7 9 11 13

2

DUURZAAMHEID IN TEYLINGEN

14

3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6

GEZONDE EN VEILIGE LEEFOMGEVING Inleiding Wonen Werken Mobiliteit Groene en natte ruimte Gemeentelijke organisatie

16 16 16 21 23 24 25

4 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5

DUURZAME INRICHTING Inleiding Wonen Werken Mobiliteit Groene en natte ruimte

26 26 30 31 32 33

5 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6

DUURZAME WERELD Inleiding Wonen Werken Mobiliteit Groene en natte ruimte Gemeentelijke organisatie

35 35 38 40 41 43 45

6

ORGANISATIE EN BORGING VAN DE UITVOERING

48

7

BEGRIPPENLIJST

49

8

COLOFON

50

BIJLAGEN 1 2 3

Uitvoeringsprogramma Doelenmatrix Verbindingen in het beleid

Gemeente Teylingen/Duurzaamheidsagenda 2011-2014

juli 2011, -2-

VOORWOORD Teylingen wil een duurzame gemeente zijn. Dat staat in het coalitieakkoord van 2010. En duurzaamheid is één van de vier sporen die centraal staan in het collegeprogramma over de bestuursperiode 2010 - 2014. Een duurzame gemeente houdt veel meer in dan een duurzaam beleid van het college van B&W en de gemeenteraad. Een duurzame gemeente gaat over iedereen in die gemeente: bewoners, stichtingen, (sport- en wijk)verenigingen, scholen, bedrijven, woningcorporaties en leveranciers van de gemeente. In het coalitieakkoord 2010 staat ook de werkwijze die het college wil toepassen om de doelen te bereiken: participatie en regie. Dat is dus zeker ook van toepassing op de duurzaamheidsagenda. Het valt niet te ontkennen: we hebben een probleem. Als we de manier waarop wij met onze leefomgeving omgaan niet snel en ingrijpend veranderen, laten we voor onze kinderen en kleinkinderen een wereld na, waar we zelf niet in zouden willen wonen. Ons verbruik van fossiele brandstoffen en andere grondstoffen moet veranderen. En gaat ook veranderen, zelfs als we daar zelf geen bewuste keuze voor maken, om de eenvoudige reden dat veel van die grondstoffen en zeker de brandstoffen binnen afzienbare tijd op zijn. De kinderen die nu op de basisschool zitten, zullen als ze volwassen zijn geen benzine meer tanken. Het probleem trekt zich niets aan van gemeentegrenzen en ook niet van landsgrenzen. De oplossingen die we bedenken moeten dus de gemeentegrenzen overstijgen en dat doen ze ook. Onder regie van de Milieudienst West Holland hebben 16 gemeenten in de regio Holland-Rijnland afgesproken samen aan de oplossingen te werken. Teylingen wil binnen die groep een voortrekker zijn. De 16 gemeenten sluiten aan bij het Rijksbeleid, bij voorbeeld met het door alle raden vastgestelde Klimaatprogramma 2010 – 2012. En het Rijksbeleid is mede gebaseerd op het beleid in de Europese Unie. Het zou mooi zijn als er wereldwijd harde afspraken over het duurzaam omgaan met de schaarse grondstoffen zouden worden gemaakt, maar helaas is dat (nog) niet het geval. Toch houd ik mij vast aan het principe dat Teylingen met deze duurzaamheidsagenda een bescheiden bijdrage levert aan de oplossing van een wereldwijd probleem. Duurzaamheid gaat niet alleen over het milieu. Duurzaam betekent kort gezegd: toekomstbestendig. Duurzaamheid gaat ook over de sociale samenleving en zeker ook over de economie. Duurzaamheid gaat over People, Planet en Profit (of Prosperity). Dus over mensen, onze wereld (leefomgeving) en over de economie en de welvaart. Een maatregel die een niet te verantwoorden investering vergt is dus nooit in alle opzichten duurzaam. We willen in Teylingen de voorgestelde maatregelen daarom toetsen op alle aspecten van duurzaamheid. Een duurzame gemeente is zoals gezegd van iedereen. Teylingen zet stevig in op het eigen initiatief van de bewoners. Daarmee heeft de gemeente vooral een taak als aanjager en stimulator. En als overheid die het goede voorbeeld geeft, want dat blijft een niet te onderschatten rol. Het college van Teylingen wil met deze rollen nadrukkelijk samen met alle bewoners van Teylingen de weg op van een voorbeeldgemeente op het gebied van duurzaamheid. En dus van een zeer actieve gemeente in de Regio Holland-Rijnland, Nederland en Europa. En jazeker, ook in de wereld.

Dhr. J. Stuurman wethouder van Teylingen


juli 2011, -3-

BESTUURLIJKE SAMENVATTING EN SPEERPUNTEN Teylingen komt op voor een goede leefomgeving, voor veiligheid en duurzaamheid. Duurzaamheid is daarbij de ideale mix van ecologische, economische en sociale belangen voor onze gemeente voor de lange termijn. We werken hier al lang aan en gaan met deze Duurzaamheidsagenda een nieuwe stap maken wat gaat leiden tot veel concrete acties. We willen vooral zo veel mogelijk duurzaamheidkansen benutten. De basis voor de realisatie van de duurzaamheidsambities van de gemeente ligt in: Collegeprogramma (2010-2014) waarin duurzaamheid een belangrijke plaats inneemt; de uitvoering van de reguliere (wettelijke) milieutaken; het actieprogramma Teylingen Millenniumgemeente (actieprogramma 2009-2012); de visie Teylingen 2040, “Kompas voor de Toekomst” , de Woonvisie Teylingen en het Gemeentelijk Verkeer- en Vervoerplan 2010-20 (GVVP); het regionale Klimaatprogramma (2008-2012); de regionale ambities voor duurzaam bouwen en duurzame gebiedsontwikkeling. Wanneer we zelf initiatiefnemer zijn van een project dan geven we het goede voorbeeld. Verder stimuleren we de duurzame invulling van initiatieven van derden en maken die mogelijk waar het kan. De achtergronden, ambities en doelen voor specifieke thema’s vindt u in het hoofddocument. Het Uitvoeringsprogramma is opgenomen in de bijlage. In deze samenvatting worden de belangrijkste speerpunten kort benoemd. GEZONDE EN VEILIGE LEEFOMGEVING • We controleren de luchtkwaliteit en geluidhinder en nemen maatregelen waar nodig. Preventief zijn luchtkwaliteit en geluid ook onderdeel van ons beleid voor duurzame inrichting. We geven het goede voorbeeld door bij aanschaf van nieuwe voertuigen te kiezen voor schoon en zuinig. • We nemen deel aan strategische overleggen (CROS) om geluidhinder van Schiphol zo veel mogelijk te beperken. Gevels van te zwaar door verkeersgeluid belaste woningen worden gesaneerd. • We stimuleren het gebruik van deelauto’s en stellen parkeerplaatsen ter beschikking aan exploitanten. We stimuleren bovendien elektrisch rijden, in het tempo dat de techniek ons toestaat. • De risico’s die mensen lopen door opslag, productie, gebruik en vervoer van gevaarlijke stoffen zijn in beeld en inzichtelijk, worden voorkomen of aangepakt. Bedrijven worden hierop gecontroleerd. • Regionaal actualiseert Holland Rijnland voor Externe veiligheid de EV-visie (Omgevingsvisie), het is de bedoeling dat ook Teylingen die vaststelt. Daarna wordt bekeken of het nodig is om hier nog een lokale invulling aan te geven. • Communicatie: met de kaartviewer ‘Mijn Leefomgeving’ op de website: www.mdwh.nl kan iedereen informatie vinden over: bodemkwaliteit, routes gevaarlijke stoffen en bedrijven in onze gemeente. DUURZAME INRICHTING • In 2012 stellen we de Structuurvisie Teylingen vast, met een aparte paragraaf duurzaamheid, waarin onder andere de overlap met deze Duurzaamheidsagenda wordt aangegeven. • Teylingen is één van de twee “pilotgemeenten” voor het programma “Kwaliteitsimpuls Ruimte en Milieu” van de provincie Zuid-Holland. In die pilot wordt de meest effectieve manier gezocht om duurzaamheid in de structuurvisie te verankeren. • Alle nieuwbouwprojecten worden zo veel mogelijk duurzaam ontwikkeld, bij voorkeur energieneutraal en mogelijk energieleverend. We realiseren het maximaal haalbare bij de actuele stand van de


juli 2011, -4-

1

•

•

•

techniek en we doen dat meetbaar . Voor ontwikkelaars van nieuwbouwprojecten stellen we een zogenoemde energievisie verplicht. Waar we zelf initiatiefnemer zijn, stellen we de energievisie zelf op. Waar private partijen initiatiefnemer zijn, nodigen we deze uit om hierin mee te gaan en ondersteunen hen daarbij maximaal. Bij gefaseerde ontwikkeling zal voor ieder fase opnieuw worden beschouwd of er aanvullende duurzaamheid kansen kunnen worden gerealiseerd. Voorbeeldprojecten: Engelse Tuin; Hooghkamer; omgeving NS-stations Voorhout en Sassenheim; Langeveld. Duurzame gemeentegebouwen: - bij de herinrichting van het gemeentekantoor in Sassenheim en het bestuurcentrum in Voorhout is duurzaamheid - specifiek energiezuinigheid - een speciaal aandachtspunt; - we maken gebruik van een duurzame (energiezuinig) meerjaren onderhoudsplanning; - bij de geplande aanpassingen aan de Gemeentewerf is de ambitie een energieneutraal gebouw. Natuurontwikkeling in combinatie met recreatiemogelijkheden zijn voor ons belangrijk. Dat komt bijvoorbeeld tot uitdrukking in de projecten: Natuur- en landschapspark de Rode Molenpolder; duurzaam recreatie eiland Koudenhoorn; verbetering rond de Kaag (boten van sloot naar jachthaven en een fietspad langs de Kaag); het project “Groen in de Leidsche Ommelanden”. Mobiliteit: de gemeente gaat eenvoudig beschikbaar duurzaam vervoer bij de NS-stations stimuleren/realiseren. Verder bevat het Uitvoeringsprogramma van het GVVP verschillende acties voor het verduurzamen van onze mobiliteit.

DUURZAME WERELD • Teylingen heeft het regionaal FSC-convenant getekend en gebruikt daarom alleen FSC-hout en papier. Dit keurmerk verzekert dat deze producten afkomstig zijn uit verantwoord beheerde bossen. • Teylingen wil met ‘het nieuwe werken’ in 2011-2012 een stap zetten in de richting van een papierloze organisatie. Daarmee wordt al in 2012 50 tot 60 % op de papierkosten bespaard. • Duurzaam bouwen: Ten behoeve van duurzaam bouwen maken we gebruik van het software instrument Gemeentelijke Praktijk Richtlijn GPR-Gebouw (of gelijkwaardig) en adviseren we ontwikkelaars en architecten dat te gebruiken. Uitgangspunt is en score 8 voor gemeentelijke gebouwen en minimaal een score 7 voor initiatieven van derden. • Ons GFT afval wordt vergist, dat levert duurzame energie (biogas) en compost op. Ook de overige afvalstromen (bij voorbeeld agrarisch afval) worden zo veel mogelijk gescheiden en duurzaam verwerkt. • We werken mee aan een regionaal plan voor meer lokale opwekking van duurzame energie. • In de keukens van de gemeentegebouwen worden streekproducten gebruikt, de gemeente gebruikt Fair Trade producten, we beleggen duurzaam en in 2015 wordt 100% duurzaam ingekocht. • Voor woon-werkverkeer en dienstreizen stimuleert de gemeente zijn medewerkers om meer gebruik te maken van openbaar vervoer, fietsverkeer en (elektrische) dienstfietsen. • Op scholen wordt door de gemeente voorlichting verzorgd over milieu- en klimaatbeleid. • We zorgen er voor dat de openbare verlichting steeds energiezuiniger wordt, gebruik makend van de nieuwste techniek. • Particulieren worden gestimuleerd om energiebesparende maatregelen te treffen. Hiervoor wordt de website www.Energievoordetoekomst.nl gebruikt en er worden campagnes uitgevoerd. En er wordt een onderzoek uitgevoerd naar effectieve financieringsvormen in dit kader. • Met de woningcorporaties maken we afspraken over energiebesparende maatregelen. • Afvalwater: bij groot rioolonderhoud wordt ca. 50% afgekoppeld om het hemelwater te scheiden.

1

Uitgangspunt is het (bovenwettelijke) basisniveau uit het RBDS, met waar mogelijk voor één of meer deelaspecten een hoger niveau. Wanneer DPL als instrument wordt gebruikt, is het streven een minimale score 7.


juli 2011, -5-

•

Biodiversiteit wordt gestimuleerd door uitvoering van het Groenverbeterplan om het huidige groen in stand te houden (ecologisch beheer), te verbeteren of uit te breiden onder meer door de aanleg van natuurvriendelijke oevers. Ook stimuleren we de realisatie van groene daken.

BORGING VAN DE UITVOERING • De realisatie van onze ambities hebben we vanaf begin 2011 een impuls gegeven door het aanstellen van een gemeentelijke coördinator duurzaamheid. • Toekomstige beleidsdocumenten zullen een paragraaf over duurzaamheid bevatten. Voorbeeld: de nota over de bedrijfsvoering van de gemeente Teylingen. • Alle collegeadviezen en raadsvoorstellen krijgen standaard een paragraaf ‘Duurzaamheid’


juli 2011, -6-

1

INLEIDING

1.1 Uitgangspunten en doelstelling In deze Duurzaamheidsagenda beschrijft de gemeente Teylingen hoe zij in nauwe samenwerking met de Milieudienst West-Holland werkt aan het uitvoeren van haar ambities en doelstellingen voor duurzaamheid. Gemeentelijke ambities centraal en duidelijke doelen voor duurzaamheid Centraal in de Duurzaamheidsagenda staan de gemeentelijke speerpunten en prioriteiten voor de Van Milieubeleidsplan naar komende periode op het gebied van gezondheid, Duurzaamheidsagenda veiligheid en duurzaamheid. In deze agenda wordt met behulp van de doelenmatrix (zie bijlage 2) In verband met het aflopen van het duidelijk aangegeven hoe deze centrale thema’s Milieubeleidsplan 2003-2010 is de gemeente worden uitgewerkt voor de gemeentelijke Teylingen (evenals de andere bij de Milieudienst aandachtsgebieden wonen, werken, mobiliteit, aangesloten gemeenten) begin 2010 samen met de groene en natte ruimte, en gemeentelijke Milieudienst gestart met het opstellen van een nieuw organisatie. Op deze wijze wordt invulling gegeven plan/agenda. Omdat Duurzaamheid hèt centrale aan de bestuurlijke wens om te komen tot heldere begrip is binnen de agenda is de naam gewijzigd in doelen die ook maximaal meetbaar zijn. Duurzaamheidsagenda 2011-2014. In de

Hoewel de speerpunten duidelijk voor de komende periode zijn vastgesteld en centraal staan, is ook eerder (regionaal) beleid vastgesteld. Te denken valt dan aan: het Regionale Beleidkader Duurzame Stedenbouw (RBDS), het Klimaatprogramma 2008 – 2012, de uitvoering van het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit, het Bodembeleid, het samenwerkingsprogramma Kwaliteitsimpuls Ruimte en Milieu en het regionale Uitvoeringsprogramma Externe Veiligheid. Dit bestaande gezamenlijke beleid is vertaald naar de situatie in deze gemeente. Aanvullend daarop heeft ook specifiek gemeentelijk beleid op het gebied van duurzaamheid een plaats gekregen in deze agenda.

Duurzaamheidsagenda staan de gemeentelijke ambities voor de komende tijd centraal. Een van de uitgangspunten was dat de eigenheid van de gemeente zichtbaar wordt in de agenda. Om dit te bereiken is in nauwe samenwerking met de gemeente deze agenda ingevuld. Nieuw is dat geen sprake is van één identieke Duurzaamheidsagenda voor alle bij de Milieudienst aangesloten gemeenten. Voor iedere aangesloten gemeente is een eigen Duurzaamheidsagenda opgesteld met een lokale en een gezamenlijke component.

Ook opgenomen zijn de ambities van de gemeente op een aantal milieugerelateerde terreinen waar de uitvoering aan een andere partner dan de Milieudienst is uitbesteed. Te denken valt aan afvalbeleid, beleid met betrekking tot groenbeheer, onderhoud en schoonhouden van straten et cetera. De geformuleerde ambities sluiten aan bij de ambities die voortvloeien uit het collegeprogramma 20102014.


juli 2011, -7-

Structuur van de Duurzaamheidsagenda De Duurzaamheidsagenda verbindt de diverse beleidsuitgangspunten inhoudelijk. De organisatorische kaders worden hierdoor goed afgestemd. Met de agenda worden bestaand beleid en ambities omgezet naar concrete activiteiten in de periode van 2011-2014. Onze missie Duurzaamheid, veiligheid en verbetering van de leefomgeving is in deze agenda vertaald naar wensbeelden en aandachtpunten. Hieraan zijn milieu- en duurzaamheidsthema’s verbonden met ieder een eigen doel. Deze doelen zijn samenvattend weergegeven in de Doelenmatrix in bijlage 2.

Wensbeelden

+

Aandachtsgebieden Wonen

Gezonde en veilige leefomgeving

Werken

Duurzame inrichting

Mobiliteit

Duurzame wereld

Groene en natte ruimte Gemeentelijke organisatie

Opbouw Duurzaamheidsagenda De Duurzaamheidsagenda bestaat uit een hoofddocument en een uitvoeringsprogramma. In het hoofddocument wordt het gemeentelijke duurzaamheidsbeleid beschreven. In het uitvoeringsprogramma wordt aangegeven hoe de ambities van Teylingen in de periode tot en met 2014 worden gerealiseerd en wie daarvoor verantwoordelijk is: de gemeente (deel één) of de Milieudienst (deel twee) als uitvoeringspartner. Rapportage over de voortgang van deel twee neemt de Milieudienst op in haar de begroting en jaarverslag. Uitgangspunt is dat de activiteiten passen binnen de reguliere capaciteit en de bestaande budgetten van Teylingen en van de Milieudienst. In een aantal gevallen is aanvullende financiering noodzakelijk of worden kosten doorberekend binnen projecten


juli 2011, -8-

Rol en missie van de Milieudienst West-Holland De Milieudienst voert in opdracht van onder andere gemeenten taken uit op het gebied van de fysieke leefomgeving. Dit doet zij door: •

het bundelen van gespecialiseerde kennis;

•

een efficiënte, kwalitatief goede en prijsbewuste uitvoering van de taken;

•

te werken vanuit een sterke betrokkenheid bij de opdrachtgever;

•

gezamenlijk en uniform uitvoeringsbeleid te ontwikkelen, met oog voor maatwerk.

De Milieudienst werkt met een team van circa 120 mensen voor ruim 525.000 inwoners en meer dan 8.700 bedrijven in Alphen aan den Rijn, Hillegom, Kaag en Braassem, Leiden, Leiderdorp, Nieuwkoop, Oegstgeest, Teylingen, Rijnwoude en Zoeterwoude. Voor deze gemeenten voert de Milieudienst alle milieutaken uit. Voor de gemeenten Katwijk, Lisse, Noordwijk, Noordwijkerhout en Voorschoten voert de Milieudienst op contractbasis regionale milieutaken uit. De Milieudienst staat voor duurzaamheid, veiligheid en een verbetering van de leefomgeving. De dienst kenmerkt zich als een professionele deskundige organisatie die effectief en efficiënt werkt. De Milieudienst kan een goede prijskwaliteitverhouding leveren door het beschikbaar hebben en flexibel inzetten van gebundelde deskundigheid en specialistische kennis (zonder winstoogmerk). Ze beschikt over een breed palet aan specialisten op het gebied van bodem, lucht, geluid, klimaat, duurzaam bouwen, ruimtelijke ordening, externe veiligheid, milieustrategie en milieucommunicatie. De Milieudienst heeft daarnaast gespecialiseerde juristen, toezichthouders, vergunningverleners en procedurebewakers die verantwoordelijk zijn voor de vergunningverlening en handhaving van milieuregelgeving. Hiermee is ze de regisseur van de milieuhandhaving en het milieugedrag van bedrijven in de regio. Visie De Milieudienst wil een kwalitatief hoogstaand uitvoeringsdeskundige zijn in het integraal aanpakken van omgevingsvraagstukken. Voordelen van deelname zijn: •

meer efficiënte en kostenbewuste aanpak van milieuproblemen

•

meer flexibiliteit en risicospreiding voor deelnemers

•

meer stabiliteit voor inhoudelijke specialismen en dus meer stabiliteit in de aanpak van de Milieudienst

•

als aantrekkelijke werkgever meer aantrekkingskracht voor schaarse specialismen op de (krappe) arbeidsmarkt

1.2

Wat is duurzaamheid?

Het centrale thema van deze agenda is duurzaamheid. De lokale invulling van duurzaamheid sluit aan op internationale, Europese en nationale doelstellingen. De gemeente en de Milieudienst voeren in samenwerking de acties uit de Duurzaamheidsagenda uit. 2

Vanaf eind jaren tachtig van de vorige eeuw wordt mondiaal onderkend dat duurzame ontwikkeling noodzakelijk is voor onze toekomst. Het begrip wordt internationaal vaak uitgelegd aan de hand van de zogenoemde 3P’s: People, Planet, Profit (ook wel Prosperity genoemd). Winst is belangrijk. Maar het levert letterlijk en figuurlijk nog veel meer winst op als tegelijkertijd wordt gekeken naar de kansen voor een beter milieu en het welzijn van de maatschappij. Als de drie P’s steeds integraal worden afgewogen, vaart iedereen er bij. Elke P is opgebouwd uit meerdere thema’s die deels overlappen. In figuur 1 zijn deze thema’s weergegeven. 2

In 1987: World Commission on Environment and Development het rapport “Our common future” (Brundtland rapport). Het rapport riep voor het eerst op tot duurzame ontwikkeling. Andere mijlpalen zijn bijvoorbeeld de VN-conferenties van Rio de Janeiro in 1992 en de Wereldtop voor duurzame ontwikkeling in Johannesburg, Zuid-Afrika in 2002.


juli 2011, -9-

Figuur 1: Duurzaamheid volgens People, Planet, Profit/Prosperity

3

Toelichting op figuur 1 : Grijs gedrukte thema’s:

Donkerblauwe thema’s:

Voor de uitvoering van de plannen die hiermee samenhangen is de gemeente in principe de trekker. Deze uitvoeringsplannen komen voort uit het huidige of uit vorige collegeprogramma’s. De werkzaamheden die hieruit volgen zijn door de gemeente aan de Milieudienst overgedragen (daar kunnen ook acties uit voortvloeien voor de gemeente).

De Duurzaamheidsagenda beschrijft voor alle donkerblauwe thema’s welke activiteiten de komende vier jaar door de Milieudienst worden uitgevoerd. Voor de grijze thema’s richt de aandacht in deze agenda zich op de gemeentelijke speerpunten gerelateerd aan duurzaamheid. Deze uitvoeringsplannen komen voort uit het huidige of uit vorige collegeprogramma’s.

3

De plaatsing van de verschillende thema’s en wensbeelden in figuur 1 is enigszins arbitrair en ligt niet volledig vast.

De indeling is een benadering. Zo heeft “Duurzame Wereld” wel degelijk ook veel te maken met People.


juli 2011, - 10 -

Wettelijke taken en bovenwettelijke ambities De primaire doelstelling voor de gemeente is het adequaat uitvoeren van de wettelijke taken. Deze agenda beschrijft uitgebreid de wettelijke taken op het gebied van milieu en duurzaamheid. Strategie en uitgangspunten met betrekking tot de uitvoering van de wettelijke taken worden slechts kort benoemd. De Duurzaamheidsagenda is verder vooral bedoeld voor de aanvullende - bovenwettelijke - ambities.

1.3

Verbindingen in het beleid en de doelgroepen

Wanneer de gemeente zelf initiatiefnemer is van (ruimtelijke) projecten, realiseert ze zelf haar duurzaamheidambities. Bij initiatieven van derden stimuleren we een duurzame uitvoering, denk aan duurzaam bouwen. Binnen de gemeentelijke organisatie heeft iedereen daarom te maken met de uitvoering van de realisatie van onze ambities. De achterliggende beleidskaders zijn echter soms onvoldoende bekend en de verbindingen tussen de kaders zijn niet altijd even duidelijk. Toelichting op figuur 2 Figuur 2 geeft aan hoe de verschillende thema’s en de beleidskaders zich tot elkaar verhouden en welke verbindingen er zijn. De onderdelen duurzame gebiedsontwikkeling en klimaat en energie zijn de pijlers van de Duurzaamheidsagenda en vormt de kern van het beleid. Bij duurzame gebiedsontwikkeling worden alle duurzaamheidthema’s integraal afgewogen en zo goed mogelijk ingepast. De afzonderlijke thema’s kennen vaak ook een eigen doelstelling en uitvoeringsprogramma. Denk aan de actieprogramma’s Luchtkwaliteit. Klimaat en energie (Klimaatprogramma) gaat over energiebesparing en een duurzame efficiënte energievoorziening. Het overlapt daarmee met de duurzame gebiedsontwikkeling. Maar er is ook overlap met duurzame mobiliteit (zoals rijden op biogas). Duurzame mobiliteit heeft weer een verbinding met gezondheidsthema’s als geluid en luchtkwaliteit (schone, zuinige en stille voertuigen). Voor de energieambities is ook de bodem een belangrijk aspect. Denk aan warmte-koude opslag en geothermie. Duurzaam inkopen en duurzaamheid in de gemeentelijke structuurvisie zijn overkoepelende onderdelen die het uitgangspunt vormen voor veel initiatieven van de gemeente. In bijlage 3 wordt verder ingezoomd op de diverse onderdelen uit figuur 2.


juli 2011, - 11 -

Figuur 2: Verbindingen in het beleid

Doelgroepen Burgers, bedrijven en organisaties zoals woningcorporaties en scholen, worden gestimuleerd om energie te besparen en duurzame energie te gebruiken. Afvalscheiding wordt in algemene zin gestimuleerd. Bedrijven krijgen in hun omgevingsvergunning te maken met eisen op het gebied van bodembescherming en geuren geluidrestricties maar ook met voorwaarden op het gebied van veiligheid en beïnvloeding van de luchtkwaliteit. Ontwikkelaars werken mee aan duurzame gebiedsontwikkeling en aan duurzaam bouwen.


juli 2011, - 12 -

1.4

Partners bij de realisatie van onze ambities

Wanneer de gemeente zelf initiatiefnemer is van een ruimtelijk plan of waar het gaat om de bedrijfsvoering van de organisatie, dan geven we het goede voorbeeld. Verder stimuleren we de duurzame invulling van initiatieven van derden en maken die mogelijk waar het kan. Teylingen kan haar ambities voor een duurzame gemeente ook niet realiseren zonder externe partners. Een aantal belangrijke wordt hierna benoemd. Deze opsomming is niet compleet, iedereen heeft immers een rol in een duurzame samenleving. De rijksoverheid Voor de realisatie van onze ambities zijn we voor een belangrijk deel afhankelijk van overheidsfinanciering. Naar verwachting zal die afhankelijkheid in de komende jaren geleidelijk afnemen. Door afbouw van Rijkssubsidies en dankzij een toenemend aantal particuliere initiatieven zal het accent in de financiering verschuiven naar de private sector. Milieudienst West-Holland Zoals al in § 1.1. beschreven maken we gebruik van specialisten milieu en duurzaamheid van de Milieudienst. We nemen deel aan deze gezamenlijke regeling, dat helpt ons om onze milieutaken deskundig uit te voeren. De Milieudienst ondersteunt ons bij de uitvoering van de Duurzaamheidsagenda. Hoogheemraadschap van Rijnland Ook het waterschap heeft ambities op het gebied van duurzaamheid. Hoogheemraadschap van Rijnland beheert ons oppervlaktewater en zuivert ons afvalwater. Samenwerking ligt voor de hand bij het realiseren van gemeenschappelijke ambities op het gebied van duurzame energie en duurzame efficiënte afvalwaterzuivering en peilbeheer. Afvalwaterzuivering en peilbeheer kosten energie. Waterzuivering levert echter ook slib op, een energiebron die steeds vaker en beter benut wordt. Behalve opwekking van duurzame energie kan er ook nog veel energie bespaard worden. Dat draagt bij aan onze ambities op dat gebied en biedt ook financieel voordeel voor de gemeente. Provincie Zuid-Holland Ook de provincie is een belangrijke partner. We werken met ze samen om bijvoorbeeld onze energieambities te realiseren, om onze structuurvisies duurzaam te maken en onze mobiliteit te verduurzamen. En verder… Zoals al genoemd; we hebben iedereen nodig om ons doel te bereiken. De inwoners, het bedrijfsleven (en Kamer van Koophandel), onze buurgemeenten en het regioverband Holland Rijnland, woningcorporaties, maatschappelijke organisatie, scholen, het verenigingsleven enz. Om de betrokkenheid van onze bewoners te stimuleren, richten we een ‘Platform Duurzaamheid’ op.


juli 2011, - 13 -

2

DUURZAAMHEID IN TEYLINGEN

Kenmerken van de gemeente Teylingen heeft de karakteristieken van een dorp en is een echte woongemeente waar de woonkwaliteit centraal staat. Met veel water en groen, de bollenvelden en de Kagerplassen biedt de gemeente een prettige en gevarieerde woonomgeving. De drie dorpskernen hebben naast veel nieuwbouw ook mooie karakteristieke oude woningen. Het centrum van Warmond is een beschermd dorpsgezicht. Sassenheim en Voorhout hebben daarbij ook moderne winkelcentra. Teylingen hecht veel waarde aan haar groene omgeving. Om die reden heeft de gemeente verschillende projecten, zoals het Groenverbeterplan, die het huidige groen in stand houden en waar mogelijk verbeteren of uitbreiden.

Duurzaamheidsambities van Teylingen De gemeente is ambitieus op het gebied van duurzaamheid. Duurzaamheid is één van de vier centrale sporen in het collegeprogramma 2010-2014. Dat is niet nieuw, ook in vorige perioden heeft de gemeente veel aandacht aan milieu en duurzaamheid besteed en dat ook verwoord in de Toekomstvisie “Vitaal en Vernieuwend” en de “Strategische visie Teylingen 2040”. De gemeente geeft het goede voorbeeld. We kopen we bijvoorbeeld duurzaam in. En bij de herinrichting van het gemeentekantoor en het bestuurscentrum speelt duurzaamheid een belangrijke rol. De “NUONgelden” zijn groen belegd en langs de Rijksstraatweg hebben we zuinige led-verlichting geplaatst. Verder onderzoeken we waar we de openbare verlichting gedurende bepaalde periodes per etmaal kunnen dimmen of uitschakelen. Samen met partners (Milieudienst, Kamer van Koophandel, Stichting Stimular) stimuleert de gemeente bedrijven om duurzaam te ondernemen. De gemeente geeft zelf het goede voorbeeld door zelf duurzaam in te kopen. Duurzaam bouwen is een belangrijk onderdeel van onze ambities. Er wordt ruimte geboden aan innovatieve bouwprojecten. Vanaf de ontwerpfase wordt aandacht besteed aan duurzaamheid. Denk aan energieneutrale woningen, een goede bereikbaarheid van woonwijken en het gebruik van duurzame materialen. Duurzaamheid is daarbij meer dan aandacht voor het milieu alleen. Het betekent ook dat de woonwijken inspelen op de behoeften van de bewoners, nu en in de toekomst. Daarom worden bijvoorbeeld levensloopbestendige woningen gebouwd en wordt het mogelijk gemaakt om wonen en werken makkelijker te combineren. Zo wordt ingespeeld op trends als de vergrijzing en de toename van flexwerken en thuiswerken.


juli 2011, - 14 -

De nieuwe woonwijk Langeveld (Sassenheim) is een voorbeeldproject. Samen met omwonenden en toekomstige bewoners wil de gemeente daar een duurzame en toekomstbestendige woonwijk neerzetten. Alle beschikbare middelen worden daarvoor benut. Millenniumgemeente Teylingen is sinds december 2008 Millenniumgemeente en wil daarmee bijdragen aan het terugbrengen van de armoede in de wereld, een schoner milieu en eerlijke handel. De acht millenniumdoelen De acht millenniumdoelen zijn afgesproken in september 2000. Toen kwamen de wereldleiders in VNverband bij elkaar voor de Millenniumtop. De doelen zijn: 1. Extreme armoede en honger zijn uitgebannen; 2. Alle jongens en meisjes gaan naar school; 3. Mannen en vrouwen hebben dezelfde rechten; 4. Kindersterfte is sterk afgenomen; 5. Minder vrouwen sterven door zwangerschap; 6. De verspreiding van ziektes als AIDS en malaria is gestopt; 7. Er leven meer mensen in een duurzaam leefmilieu; 8. Er is meer eerlijke handel, schuldverlichting en hulp. Deze doelen moeten in 2015 zijn gehaald. Actieprogramma Teylingen Millenniumgemeente 2009 - 2012 In het actiepuntenprogramma staat hoe Teylingen wil bijdragen aan het halen van de millenniumdoelen. Vanaf 1 januari 2009 dragen wij bij door: • bij de aanschaf van dienstkleding te kijken of deze vrij is van kinderarbeid; • papier te gebruiken met het FSC keurmerk; • te kiezen voor duurzaam geproduceerd hout met FSC keurmerk; • energie besparing en vermindering/compensatie van uitstoot CO2; • inwoners en bedrijven inspireren over ons klimaatbeleid; • een goed klimaatbeleid onder de aandacht brengen van jongeren; • lokale fondswerving voor projecten in ontwikkelingslanden stimuleren; • bewust beleggen; • het afnemen van fair trade producten; • het ondersteunen van de plaatselijke wereldwinkel. De actiepunten staan beschreven in Actiepuntenprogramma 2009-2012 Teylingen Millennium Gemeente!


juli 2011, - 15 -

3

GEZONDE EN VEILIGE LEEFOMGEVING

3.1 Inleiding Voor mensen die in onze regio wonen, werken en recreëren moet de omgeving gezond en veilig zijn. Dit heeft vooral betrekking op luchtkwaliteit en geur, geluid en verkeer, externe veiligheid bodem en waterbodembeheer. In de volgende paragrafen wordt per aandachtsgebied doelen geformuleerd om de leefomgeving van onze inwoners, en overigen die hier werken en verblijven, gezond en veilig te maken en te houden. Deze zijn in de tabel aan het eind van deze paragraaf opgenomen. De tabel is een onderdeel van de complete doelenmatrix van deze agenda die is opgenomen in bijlage 2.

3.2 Wonen Wonen en een gezonde en veilige leefomgeving We willen wonen in een gezonde en veilige leefomgeving. We leven echter in een sterk verstedelijkt gebied met veel infrastructuur en bedrijvigheid. Weg-, trein- en vliegverkeer, het vervoer van gevaarlijke stoffen en bedrijfsactiviteiten zijn geregeld zodat ze geen gevaar voor onze gezondheid en veiligheid vormen. Dat wil we als gemeente ook zou houden. Dat betekent aandacht voor luchtkwaliteit en geur, voor geluid en verkeer maar ook voor bedrijfsactiviteiten en het gebruik en vervoer van gevaarlijke stoffen. De bodemkwaliteit moet geschikt zijn om op te wonen. En voor de samenleving moet de informatie hierover eenvoudig beschikbaar zijn. Luchtkwaliteit Mede vanwege onze verplichtingen vanuit het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) blijft luchtkwaliteit een belangrijk aandachtspunt. De volksgezondheid staat daarbij voorop.

Normen voor luchtkwaliteit en het NSL De EU-normen voor de kwaliteit van de buitenlucht zijn in Nederland opgenomen in de Wet milieubeheer. Nederland heeft er voor gekozen om ruimtelijke ontwikkelingen (wegen, woonwijken, bedrijventerreinen enz.) te koppelen aan die eisen. In het planproces moet worden aangetoond dat de ontwikkeling niet leidt tot overschrijding van de normen. Toen enige jaren

In 2010 werden de normen voor geleden duidelijk werd dat het op tijd voldoen aan de normen luchtkwaliteit in onze gemeente niet meer minder eenvoudig was dan gedacht, dreigde er stagnatie voor overschreden. Voor de controle van de diverse ruimtelijke projecten. Daarom is het NSL opgesteld. Het luchtkwaliteit worden de door het Rijk geeft Nederland vijf jaar uitstel om overal de normen voor fijn voorgeschreven rekenmodellen gebruikt. stof en stikstofdioxide te halen. In het programma zijn alle Jaarlijks wordt de situatie van de voorziene ruimtelijke ontwikkelingen opgenomen, inclusief de luchtkwaliteit geactualiseerd op basis van aanvullende maatregelen die nodig zijn om de effecten van die nieuwe verkeersgegevens, emissiecijfers projecten op de luchtkwaliteit te compenseren en om in 2015 van motoren en de achtergrondoveral onder het normniveau te komen. concentratie. De resultaten worden gerapporteerd in een nationale monitoringrapportage. Wanneer blijkt dat op een bepaalde locatie de concentraties te hoog zijn, neemt de gemeente, de provincie of Rijkswaterstaat aanvullende maatregelen. In Teylingen streven we naar een betere luchtkwaliteit dan de normen voorschrijven. Aandacht voor luchtkwaliteit is daarom verweven in diverse beleidskaders.


juli 2011, - 16 -

Geur Inwoners kunnen last van geur ondervinden afkomstig van bedrijfsactiviteiten. Dat kunnen industriële of agrarisch activiteiten zijn. Door middel van Wet Milieubeheer vergunningen, het toezicht daarop en door een goede ruimtelijke ordening zorgen we er voor dat bedrijfsgeuren niet leiden tot overlast. Geluid De gemeente zorgt er voor dat de bestaande geluidshinder in kaart is. Waar nodig nemen we gerichte maatregelen. Woningen met een te hoge geluidbelasting worden waar mogelijk gesaneerd (gevelsanering). Nieuwe gevallen van geluidoverlast worden voorkomen. Er is controle op de geluidsbelasting van het vliegverkeer van Schiphol. Daarom worden binnen CROS (Commissie Regionaal Overleg luchthaven Schiphol) de belangen van de inwoners van onze regio behartigd. ISV3 en geluidhinder De rijksoverheid stimuleert duurzame inrichting van de woonomgeving. Dat gebeurt via stedelijke herstructurering en het Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing (ISV). De derde ISV periode (ISV3) gaat uit van verbetering van de leefbaarheid door ook lokale milieuproblemen, zoals geluidsoverlast op te heffen. Het gevelisolatieproject dat de Milieudienst voor de gemeenten binnen de regio Holland Rijnland uitvoert richt zich op de zogeheten A-lijstwoningen en wordt uit ISV3 gefinancierd. Woningen die in deze lijst zijn opgenomen kenden in 1986 een geluidbelasting van 65 dB(A) (eenheid oude Wet geluidhinder) of hoger. Het geluidsniveau in deze woningen dient voor 2023 gereduceerd te zijn tot 43 dB (onder oude Wgh 45 dB(A)) of lager. Teylingen had in 2010 nog 28 woningen op de zogenaamde A-lijst staan. Bij nieuwe ruimtelijke plannen kijken we specifiek naar de geluidsbelasting voor woningen, scholen en ziekenhuizen (zogenaamde gevoelige bestemmingen). Indien nodig worden hogere grenswaarden voor geluid gesteld (zie kader).

Hogere waarde procedure voor geluid Vanaf 1 januari 2007 kan het college van burgemeester en wethouders als bevoegd gezag een procedure volgen om hogere waarden toe te staan. In de in 2010 geactualiseerde regionale richtlijn De Hogere

Evenementen en festiviteiten kunnen leiden tot te hoge overlast. De gemeente voert daarom een actief beleid om deze geluidsbelasting binnen de perken te houden.

grenswaarde procedure gaat uit van een 5 dB lagere maximale ontheffingswaarde dan de wettelijke maximale waarde voor wegverkeer- en raillawaai.

Externe veiligheid Met externe veiligheid bedoelen we de kans dat personen in de omgeving van een activiteit waar met gevaarlijke stoffen wordt gewerkt, slachtoffer worden van een ongeval met die stoffen. Onder het externe veiligheidsbeleid vallen bijvoorbeeld: • ruimtelijke ontwikkelingen in de buurt van een risicobron (bijvoorbeeld een LPG tankstation of een rijksweg waarover gevaarlijk stoffen worden vervoerd); • omgevingsvergunningen voor bedrijven met opslag van gevaarlijke stoffen. Vrijwel alle activiteiten op het terrein van externe veiligheid zijn ondergebracht in het door de provincie gesubsidieerde Uitvoeringsprogramma externe veiligheid. In het tvoeringsprogramma 2011-2014 zijn de acties beschreven die de komende jaren op het gebied van externe veiligheid worden uitgevoerd. De Milieudienst stelt voor de regio Holland-Rijnland het regionale Uitvoeringsprogramma op. Bij incidenten en rampen is de Milieudienst bereikbaar voor de crisisdiensten, vooral voor de brandweer. Deze taak richt zich op nazorg. In geval van opschaling van het rampenplan formeert de Milieudienst het


juli 2011, - 17 -

Actiecentrum Milieu. De taak van de Milieudienst bij een incident of calamiteit omvat: • onderzoek ter plaatse naar aard en oorzaak • ondersteunen van andere hulpdiensten • inschakelen van andere ondersteunende hulpdiensten en bedrijven Er is afstemming tussen de gemeentelijke rampencoördinator en de coördinator bereikbaarheidsdienst van de Milieudienst over de actualiteit van het rampenplan en alles wat daar bij hoort. 4

De Milieudienst actualiseert de Holland Rijnland EV-visie (Omgevingsvisie) en legt deze vervolgens voor 5 vaststelling voor. Daarna wordt bekeken of het nodig is om hier nog een lokale invulling aan te geven . Overige veiligheids- en gezondheidaspecten (asbest) Er is meer nodig voor een gezonde, veilige leef- en woonomgeving dan alleen bovengenoemde thema’s. Sociale veiligheid en verkeersveiligheid zijn net zo goed belangrijk. Verder is het voorkomen van blootstelling aan asbest een specifiek aandachtspunt. Bij sloopvergunningen hoort een rapport over asbestinventarisatie. Onze specialisten beoordelen dit en voorzien het van een advies over handhaving bij asbestsloop. Waar relevant wordt overleg gevoerd met de arbeidsinspectie en de milieupolitie. Het gebruik van asbest is sinds 1994 verboden. Daarmee is de asbestproblematiek echter nog niet opgelost. Asbest is vandaag de dag nog steeds aanwezig in tal van toepassingen. Er is daarom aandacht nodig om alle asbesthoudende materialen op een verantwoorde manier te verwijderen bij de sloop van gebouwen of tijdens renovatie. Als gemeente is het onze taak vergunningen voor het verwijderen van asbest te verlenen en zijn we belast met het toezicht op de asbestverwijdering. Tot voor kort lag het accent op de vergunningverlening. Vanaf 2011 richten we ons meer op de gehele asbestketen. Toezicht tijdens de asbestverwijdering en controle op de eindbeoordeling en de afvoer van het asbest zijn nu vast onderdeel van ons werk. Bodem en waterbodembeheer Ons lokale bodembeleid is opgenomen in de volgende beleidsnota’s: • Nota Bodembeheerbeleid 2006 (Milieudienst) • Nota Gezamenlijk bodemsaneringsbeleid 2003 (provincie Zuid-Holland) Beide nota’s worden in 2011 herzien. Het Besluit bodemkwaliteit is van toepassing op grondverzet van schone en verontreinigde grond, verspreiding van baggerspecie, tijdelijke opslag en grootschalige toepassingen van grond. Als lokale problematiek daar aanleiding voor geeft, ontwikkelt de Milieudienst gebiedsspecifiek beleid. Dit omvat het: • ontwikkelen van bodemkwaliteitskaarten • opstellen van een nota bodembeheerbeleid (algemeen en gemeentespecifiek deel)

4

De komende periode zal Holland Rijnland de Omgevingsvisie actualiseren, dit is nodig gezien de nieuwe EV-visie van de provincie die is opgenomen in de provinciale Structuurvisie. 5 In een lokale EV-visie formuleert een gemeente haar eigen ambities op veiligheidsgebied, waarbij rekening wordt gehouden met verschillende belangen (economische, ruimtelijke, milieu, veiligheid). Ruimtelijke ontwikkelingen, planning woonwijken en bedrijfsvestigingsbeleid worden vervolgens getoetst aan deze visie. De visie is zodoende een hulpmiddel bij het opstellen van bv. bestemmingsplannen, de inrichting van bedrijventerreinen en bij het verlenen van omgevingsvergunningen. Er hoeft dan niet meer bij elk plan een geheel nieuwe afweging gemaakt te worden tussen economische, ruimtelijke en veiligheidsbelangen. Een goede en consistente EV advisering is geholpen met het vaststellen van de regionale visie en een lokale visie.


juli 2011, - 18 -

De provincie handhaaft in onze gemeente op grond van de Wet bodembescherming. De Milieudienst doet dit voor het Besluit bodemkwaliteit conform het Handhavingsplan 2011-2014 (zie § 3.3). De provincie handhaaft in onze gemeente op grond van de Wet bodembescherming. Onze Milieudienst doet dit voor het Besluit bodemkwaliteit conform het Handhavingsplan 2011-2014 (zie § 3.3). Samenleving en communicatie Milieu-informatie en informatie over sociale- en verkeersveiligheid in de eigen buurt of wijk is te vinden op de gemeentelijke website www.teylingen.nl, op deze site zijn ook verwijzingen naar andere relevante sites te vinden. Ons beleid is er op gericht om specifiek ook op scholen voorlichting te verzorgen over ons duurzaamheidbeleid. De gemeentelijke website geeft algemene informatie over onze gemeente. Omdat we veel milieu- en duurzaamheidstaken hebben overgedragen aan de Milieudienst, is de milieu-informatie die relevant is voor onze inwoners te vinden op de website van de Milieudienst : www.mdwh.nl. Actuele lokale milieuinformatie is te vinden bij ‘Kaartviewer, Mijn Leefomgeving’. Hier wordt informatie gegeven over: • bodemkwaliteit • externe veiligheid (routes gevaarlijke stoffen) • milieuvergunningen- en meldingen De gegevens kunnen via een interactieve kaart worden bekeken. Alle onderdelen van ‘Mijn leefomgeving’ worden dagelijks geactualiseerd. Achtergrondinformatie en nieuws over de lokale luchtkwaliteit is beschikbaar op de website van het RIVM www.rivm.nl/milieuportaal/onderwerpen/lucht/. Actuele informatie over risicobronnen, zoals bedrijven met opslag van gevaarlijks stoffen en routes van gevaarlijke stoffen, is te vinden op www.risicokaart.nl. De Milieudienst voert voor onze gemeente en de andere gemeenten van Holland Rijnland een Meerjarenprogramma Milieucommunicatie uit. Het doel is het bevorderen van milieubewust gedrag. De projecten van het meerjarenprogramma zijn opgenomen in het Uitvoeringsprogramma van de duurzaamheidsagenda (nr. 1.3.4.). Voor deze Duurzaamheidsagenda wordt binnen het Meerjarenprogramma een specifiek communicatieplan opgesteld.


juli 2011, - 19 -

Doelen In onderstaande tabel zijn de concrete doelen opgenomen die we ons gesteld hebben om onze woonomgeving gezond en veilig te houden. De complete doelenmatrix is opgenomen in bijlage 2. Thema

Doel

Luchtkwaliteit en geur

Voor de helft de nieuwbouwwoningen geldt dat de luchtkwaliteit minimaal 5 tot 10% beter is dan de wettelijke grenswaarden.


Op woonlocaties ligt de norm voor luchtkwaliteit 10% lager dan de grenswaarde


Gebouwen waar mensen langdurig verblijven hebben een gezond binnenklimaat


Bewoners ondervinden geen ernstige hinder van geur en het aantal geurgehinderden neemt niet toe.

Geluid en verkeer

De geluidsbelasting van woningen bedraagt ten hoogste Lden=70 dB Ambitie: (waar mogelijk) streven naar ten hoogste Lden=65 dB.

Geluid en verkeer

Bij overschrijding voorkeurswaarde Wet geluidshinder akoestische compensatie toepassen.

Geluid en verkeer

Nieuwbouwwoningen hebben een geluidluwe zijde.

Geluid en verkeer

Het geluidsniveau van de A-lijstwoningen dient in deze woningen voor 2023 gereduceerd te zijn tot 43 dB of lager. Ambitie: hoog geluidbelaste B-lijst woningen binnen project meenemen.

Geluid en verkeer

Ambitie: streven naar een verbetering van de geluidisolatie met +5 dB tov de minimum eisen uit het bouwbesluit.

Geluid en verkeer (CROS)

De geluidsoverlast van Schiphol blijft beperkt.

Externe veiligheid

Voor het grootste deel van de woonlocaties ligt het groepsrisico onder de oriëntatiewaarde.

Samenleving en communicatie

Burgers zijn op de hoogte van risico's in hun omgeving

Bodem en waterbodembeheer

De bodemkwaliteit voldoet aan de functieklasse wonen.


Duurzaam bodembeheer: stand still principe, de bodemkwaliteit blijft overal gelijk of wordt of beter.


Waar mogelijk wordt bij grondverzet gewerkt met een gesloten grondbalans.

Lichthinder

Bij beheer en vervanging van openbare verlichting (inclusief sportvelden, reclame en gebouwverlichting) is beperken van lichthinder een vast aandachtspunt met als ambitie: niet meer dan 2,5% omhoog gestraald licht.


juli 2011, - 20 -

3.3 Werken Werken en een gezonde en veilige leefomgeving De gemeente en de Milieudienst zorgen er voor dat de bedrijven werken volgens de meest actuele regels. Dit betekent dat bedrijven een actuele vergunning hebben of conform Algemene Maatregelen van Bestuur (AMvB) werken (zoals het Activiteitenbesluit, Besluit Landbouw, Besluit glastuinbouw).

De Milieudienst voert de vergunningverlening, toezicht en handhaving uit op basis van de volgende wetten/ regelingen: • Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) • Wet milieubeheer (Wm) en onderliggende regelingen

Dit doet de Milieudienst conform het Handhavingsplan 2011-2014 (zie kader). Handhavingsplan 2011-2014 Eind 2010 is het Handhavingsplan 2011-2014 door het dagelijks bestuur van de Milieudienst vastgesteld. Dit plan beschrijft het beleid voor het toezicht op het naleven en het handhaven van de milieuwet en regelgeving voor de aangesloten gemeenten binnen de regio Holland Rijnland. In het plan zijn de gevolgen van de invoering van de Wabo per 1 oktober 2010 beschreven. Ook is er aandacht voor de invoering van de Omgevingsdienst per 1 januari 2012, waarin ook de uitvoeringstaken van de provincie zijn ondergebracht. De doelen van het Handhavingsplan zijn: •

het toezicht houden en handhaven is planmatig en gestructureerd

•

elk bedrijf binnen het werkgebied wordt gelijk behandeld

•

bedrijven leven de regels zoveel mogelijk na

•

middelen en capaciteit worden ingezet waar milieurisico aanwezig is en waar het te verwachten milieurendement hoog is

•

optimale samenwerking met handhavingspartners

De in het plan geformuleerde uitgangspunten en randvoorwaarden sluiten aan bij de op 1 november 2002 door het ministerie van VROM vastgestelde kwaliteitscriteria. Deze zijn opgenomen in het op 10 november 2005 in werking getreden Besluit kwaliteitseisen handhaving milieubeheer, waaraan de Wet handhavingstructuur ten grondslag ligt. Beide maken deel uit van de Wet milieubeheer. Per 1 oktober 2010 zijn de kwaliteitscriteria voor de handhaving vastgelegd in de ministeriële Regeling omgevingsrecht.

Een goede uitvoering van de Wabo en Wm zorgt er voor dat bedrijven werken op basis van een geldige vergunning en dus voldoen aan de wet- en regelgeving. Hierdoor passen bedrijven de best beschikbare technieken toe om de nadelige gevolgen voor het milieu zoveel mogelijk te voorkomen, te beperken of ongedaan te maken. Met de inwerkingtreding van de Wabo is de milieuvergunning vervallen en is die opgegaan in de omgevingsvergunning.


juli 2011, - 21 -

We stimuleren initiatieven van bedrijven op het gebied van milieu en communiceren met bedrijven over mogelijkheden van duurzame bedrijfsvoering. Lichthinder Lichthinder is een duurzaamheidaspect, dat steeds meer aandacht krijgt. Bij lichthinder gaat het om de overlast die mensen, dieren en planten hiervan ondervinden. De gemeente stimuleert bedrijven daar rekening mee te houden. Doelen In onderstaande tabel zijn de concrete doelen opgenomen die we ons gesteld hebben om onze woonomgeving gezond en veilig te houden. De complete doelenmatrix is opgenomen in bijlage 2. Thema

Doel

Reguleren milieuactiviteit (bedrijven)

95% of meer van de bedrijven hebben een actuele vergunning of melding

Milieutoezicht (bedrijven)

Bij bedrijven vindt gestructureerd toezicht en handhaving plaats waardoor het aantal overtredingen van kernvoorschriften tot 20% daalt.

Milieutoezicht (bedrijven)

Klachten worden gestructureerd aangepakt waardoor hinder voor omwonenden wordt verminderd

Geluid

Maatwerk gezoneerde industrieterreinen Wet geluidhinder (Wgh)

Reguleren milieuactiviteit (bedrijven)

Gebiedsgerichte normstelling bedrijven Wet milieubeheer/ Activiteitenbesluit


De lucht- en geurnormen voldoen aan de regelgeving

Externe veiligheid

Bedrijven hebben veiligheidsrisico's in kaart gebracht

Bodem en waterbodem


Bodem en waterbodem

Bij grondverzet en bodemsanering wordt effectief gehandhaafd conform het Handhavingsplan.

Bodem en waterbodem

De bodemkwaliteit van bedrijfsterreinen voldoet aan de functieklasse

Lichthinder

Zo veel mogelijk glastuinbouwbedrijven beperken de lichthinder met 95% tot

industrie 98% door bovenzijde verduistering


juli 2011, - 22 -

3.4 Mobiliteit Mobiliteit en een gezonde en veilige leefomgeving Mobiliteit veroorzaakt vaak geluidproductie en uitstoot van lucht verontreinigende stoffen. Dat mag niet tot overlast leiden. Verkeersbewegingen en vervoer van stoffen kunnen tot veiligheidsrisico’s leiden. Die risico’s willen we tot een minimum beperken. Duurzame mobiliteit is ook onderdeel van ons klimaat- en energiebeleid en van ons beleid voor luchtkwaliteit en geluid. Het is ook een aandachtspunt bij duurzame inrichting. Een beschrijving van hoe verduurzaming van onze mobiliteit een plek krijgt bij de ruimtelijke inrichting van onze gemeente en hoe een en ander zich verhoudt tot een duurzame wereld is te lezen in § 4.4 en 5.4. In het Gemeentelijk Verkeer- en Vervoerplan Teylingen 2010 – 2020 zijn ambities vastgelegd voor: • Bereikbaarheid • Parkeren • Verkeersveiligheid • Verkeersleefbaarheid Onderdeel daarvan is de ambitie om geluidhinder als gevolg van wegverkeer en railverkeer terug te dringen. Maar de ambities gaan verder. Na vaststelling van deze Duurzaamheidsagenda in de gemeenteraad, zal het Gemeentelijk Verkeer- en Vervoerplan Teylingen nader worden bezien op de hierin vastgelegde duurzaamheidsambities. Een aanscherping van het plan op dat punt zal nog in deze raadsperiode aan de raad worden voorgelegd. Doelen In onderstaande tabel zijn de concrete doelen opgenomen die we ons gesteld hebben om onze woonomgeving gezond en veilig te houden. De complete doelenmatrix is opgenomen in bijlage 2. Thema Luchtkwaliteit en geluid

Doel Met maatregelen zoals verkeerscirculatieplannen, groene golven, snelheidsbeperkingen, de aanleg van rotondes en planologische ingrepen worden de negatieve gevolgen van het autoverkeer voor de luchtkwaliteit en de geluidhinder aangepakt

Veiligheid Geluid en verkeer

Scheiding verkeersgebieden en verblijfsgebieden (30 km/h) Geluidshinder terugdringen door aanleg stille wegdekken en geluidschermen op specifieke locaties

Geluid en verkeer

Bij drukke wegen (en/of wegaanpassingen) geluidsreducerend asfalt toepassen

Geluid en verkeer

Verkeersremmende maatregelen geluids- en trillingsarm uitvoeren


Verminderen verkeersdrukte in de kernen door aanleg ringwegen


Verbeteren van de luchtkwaliteit door duurzame mobiliteit

Externe veiligheid

Afname van risico's voor burgers door transport gevaarlijke stoffen door invoering van routering die aansluit op het basisnet (rijks- en provinciaal basisnet)


juli 2011, - 23 -

3.5 Groene en natte ruimte Groene en natte ruimte en een gezonde en veilige leefomgeving Een groene omgeving draagt bij aan een gezonde leefomgeving en heeft een belangrijke recreatieve functie. We willen die groene omgeving daarom beschermen. Het kan gaan om natuur maar ook over agrarisch gebied. Landelijke geuren kunnen echter ook negatief worden beleefd. Overlast in dat kader zullen we tegengaan en voorkomen. We werken aan de vitaliteit en de uitbreiding van onze groene gebieden, zoals in § 4.5 is beschreven. Het groen in onze gemeente hangt ook samen met het stimuleren van de biodiversiteit zoals is beschreven in § 5.5. Lichthinder Zoals in § 3.3 beschreven stimuleert de gemeente bedrijven om lichthinder voor de omgeving te beperken. Vooral in het buitengebied is dat belangrijk ter bescherming van de natuur. Informatie Achtergrondinformatie en nieuws over natuur, biodiversiteit en groene leefomgeving in en om onze gemeente is beschikbaar op de website van de gemeente, waar ook verwijzingen te vinden zijn naar andere relevante websites. Doelen In onderstaande tabel zijn de concrete doelen opgenomen die we ons gesteld hebben om onze woonomgeving gezond en veilig te houden. De complete doelenmatrix is opgenomen in bijlage 2. Thema Geur

Doel Bewoners ondervinden geen overlast van plattelandsgeuren, maar met respect voor 'de geur van het platteland'.




Bij grondverzet en bodemsanering wordt effectief gehandhaafd conform het Handhavingsplan 2011-2014.


De bodemkwaliteit voldoet aan de functieklasse natuur/landbouw.

Lichthinder

Bij beheer en vervanging van openbare verlichting (inclusief sportvelden, reclame en gebouwverlichting) is beperken van lichthinder een vast aandachtspunt met als ambitie: niet meer dan 2,5% omhoog gestraald licht. Zo veel mogelijk glastuinbouwbedrijven beperken de lichthinder met 95% tot 98% door bovenzijde verduistering.


juli 2011, - 24 -

3.6 Gemeentelijke organisatie Gemeentelijke organisatie en een gezonde en veilige leefomgeving Vanuit onze gemeentelijke taken hebben we een belangrijke invloed op het gedrag van bewoners en bedrijven voor een gezonde en veilige leefomgeving (zie ook § 5.6). Vanzelfsprekend geeft de gemeente hierin het goede voorbeeld. We vullen die in door communicatie, beleidsuitvoeringen en voorbeeldprojecten. Zo dagen we anderen uit om bij te dragen aan het realiseren van onze ambities op het gebied van duurzaamheid. We maken initiatieven van burgers en bedrijven mogelijk waar we dat kunnen. De gemeentelijke gebouwen moeten een gezond binnenklimaat hebben. In de onderhoudsprogramma’s voor onze gemeentelijke gebouwen wordt specifiek aandacht besteed aan het binnenklimaat en aan energiebesparing. Het streven is om in 2020 alle gemeentelijk vastgoed te hebben voorzien van energielabel A. En ons gemeentelijke wagenpark is schoon en zuinig. Hoewel we hierop geen directe invloed hebben vragen we de provincie om bij concessieverlening van het openbaar vervoer de invloed op luchtkwaliteit (schone en zuinige motoren) mee te nemen in de afweging voor de gunning. Doelen In onderstaande tabel zijn de concrete doelen opgenomen die we ons gesteld hebben om onze woonomgeving gezond en veilig te houden. De complete doelenmatrix is opgenomen in bijlage 2. Thema

Doel


Gemeentelijke gebouwen hebben een gezond binnenklimaat.

Regulering milieuactiviteit

De gemeente werkt conform de meest actuele Wm regels (Wet milieubeheer).

Milieutoezicht

De gemeente heeft een hoog naleefgedrag van de Wm en daarop gebaseerde regelgeving.

Milieutoezicht Luchtkwaliteit en geur

Ondergrondse tanks van gemeentelijk vastgoed voldoen aan de eisen Luchtkwaliteit is een zwaarwegend criterium in concessieverlening openbaar vervoer.

Klimaat en energie

Bij vervanging van gemeentelijk wagenpark wordt minimaal een EURO V6 of EURO 5 voertuig aangeschaft, of vergelijkbaar.

Klimaat en energie

Alle gemeentelijke gebouwen hebben in 2020 het energielabel A

Lichthinder

Bij beheer en vervanging van openbare verlichting (inclusief sportvelden, reclame en gebouwverlichting) is beperken van lichthinder een vast aandachtspunt met als ambitie: niet meer dan 2,5% omhoog gestraald licht.

6

Euro V en Euro 5: Europese emissienormen voor de motoren van vrachtwagens en personenautos


juli 2011, - 25 -

4

DUURZAME INRICHTING

4.1 Inleiding De gemeente zet in op een duurzame schone, gezonde en groene omgeving waarin het goed en veilig leven is. Om dat te bereiken moet duurzaamheid vanaf het eerste moment in het planproces op de agenda staan van de initiatiefnemers. Omdat de markt in toenemende mate vraagt om duurzaamheid in bedrijfsvoering en projecten, zullen bedrijven en ontwikkelaars duurzaamheid steeds meer als vanzelfsprekend gaan zien. Deze trend is nu al waarneembaar.

Het gemeentelijke beleid voor duurzame inrichting Sinds 2005 is in de regio een intergemeentelijke projectgroep actief met het onderwerp Duurzame Stedenbouw. Als gevolg daarvan is in 2006 het Regionaal Beleidskader Duurzame Stedenbouw (RBDS) door de gemeenten vastgesteld. Met het vaststelen van het RBDS is afgesproken dat we werken aan duurzame inrichting met aandacht voor circa twintig duurzaamheidthema’s. De ambitie daarbij is om voor die thema’s waar mogelijk de lat hoger te leggen dan wettelijk vereist is. We hanteren daarbij een integrale en gebiedsgerichte aanpak. Voor een goede uitvoering van dit beleid is het van belang om de randvoorwaarden vast te leggen in de gemeentelijke structuurvisie zoals hierna is beschreven. Doelstelling duurzame gebiedsontwikkeling Bij gebiedsontwikkeling wordt de inrichting van een gebied aangepast aan de wensen van de toekomstige gebruikers. Bij duurzame gebiedsontwikkeling worden ook de behoeften van toekomstige generaties meegenomen in het proces. Daarbij wordt gezocht naar evenwicht tussen People, Planet en Profit (zie § 1.2). Bij duurzame gebiedsontwikkeling is duurzaamheid dus leidend. Voor alle gebiedontwikkelingen in onze gemeente is ons uitgangspunt het basisniveau uit het RBDS, met waar mogelijk voor één of meer deelaspecten een hoger niveau. Waneer DPL (DuurzaamheidsProfiel van een Locatie) als instrument wordt gebruikt, is het uitgangspunt een score van minimaal zeven. We streven naar het maximaal haalbare bij de actuele stand van de techniek. Waar de gemeente zelf initiatiefnemer is, zetten we hier op in. Waar private partijen initiatiefnemer zijn, nodigt de gemeente deze uit om mee te gaan in ons streven. We ondersteunen hen daarbij maximaal.


juli 2011, - 26 -

Duurzame structuurvisie Het instrument structuurvisie biedt mogelijkheden om vooral de ruimtelijke aspecten van een duurzame inrichting op hoofdlijnen vast te leggen. In de structuurvisie zijn de doelen op het gebied van duurzaamheid opgenomen, zijn strategieën uitgewerkt en is aangegeven hoe deze kunnen worden ingevuld. De structuurvisie vormt zo het kader voor verdere uitwerking. In 2010 had onze gemeente net als de regiogemeenten nog geen duurzame structuurvisie. Samen met de provincie Zuid-Holland werken we nu (als pilotgemeente) mee aan het programma 'Kwaliteitsimpuls Ruimte & Milieu 2010-2013' dat als doel heeft om duurzaamheid zo goed mogelijk een plek te

Optimale borging voor duurzame inrichting geven in de structuurvisie van Teylingen.

Optimale borging voor Duurzame inrichting Teylingen wil haar leefomgeving duurzaam inrichten. Dat geldt zowel voor nieuw te ontwikkelen gebieden, als voor binnenstedelijke herontwikkeling en inbreidingslocaties. Hoe duurzaamheid hierin het best tot uitdrukking komt, is afhankelijk van de locatie of het gebied en de omgeving daarvan. Idealiter worden de lokale- en regionale duurzaamheidambities vastgelegd in de structuurvisie. De gemeentelijke-, regionale- en de provinciale structuurvisie zijn op elkaar afgestemd en duurzame inrichting heeft daarin een belangrijke plaats gekregen. De structuurvisies vormen de basis voor bestemmingsplannen en ruimtelijke plannen en projecten.

Initiatief voor een Ruimtelijk plan

Is er een structuurvisie die randvoorwaarden voor duurzaamheid biedt?

JA

Neem deze randvoorwaarden als uitgangspunt, vertaal ze naar het plangebied

NEE

Onderzoek de randvoorwaarden voor duurzaamheid, integraal en gebiedsgericht

Betrek relevante (externe) partijen bij de uitwerking van de duurzaamheid kansen voor het plan.

Werk duurzaamheidscenario’s globaal uit eventueel ondersteund door Instrumenten zoals RBDS of DPL

Wanneer het beleid op structuurvisieniveau (nog) niet duidelijk is vastgelegd, is dat een bedreiging voor de Scenario keuze realisatie van onze ambitie voor duurzame inrichting. Ook dan is het echter nog steeds mogelijk Vastgestelde scenario is uitgangspunt om een ruimtelijk plan duurzaam voor het ontwerp of het masterplan. Gebruik bij de uitwerking een te maken ook al zal dat wellicht instrument zoals RBDS of DPL minder duurzaam zijn dan met een duurzame structuurvisie. Aangezien de randvoorwaarden uit de structuurvisie dan ontbreken, moet duurzaamheid vanaf het allervroegste moment in het planproces op de agenda worden gezet. Dat kan bijvoorbeeld door zo vroeg mogelijk een energievisie en duurzaamheidsvisie op te stellen.


juli 2011, - 27 -

Er zijn instrumenten die dat proces ondersteunen (zie kader). Zo kunnen scenario’s worden beschouwd, inclusief de financiële consequenties, op basis waarvan een (Raads)besluit kan worden genomen. Hulpmiddelen voor duurzame gebiedsontwikkeling Het Regionaal Beleidskader Duurzame Stedenbouw (RBDS) is behalve een beleidskader ook een handleiding/ instrument voor duurzame inrichting. Om zo het doel te bereiken en geen kansen over het hoofd te zien. Wettelijke en regionaal vastgestelde bovenwettelijke ambities voor alle duurzaamheidsthema’s zijn samengevat in de Ambitietabel die onderdeel is van het RBDS. De extra ambities die ook in de tabel zijn opgenomen geven richting aan optionele extra ambities per thema. In plaats van, of samen met, het gebruik van het RBDS kan bijvoorbeeld het software instrument DPL (duurzaamheidprestatie op locatie) worden gebruikt. Dit is een software tool die net als RBDS alle duurzaamheidthema’s beschouwt en deze een cijfer geeft. In de regio zijn goede ervaringen opgedaan met DPL. Cruciaal is niet de gehanteerde methode. Het belangrijkste is dat de integrale en gebiedsgerichte aanpak vanaf het allervroegste moment onderdeel is van het planproces.

Betrekken van relevante partijen Bij het opstellen van een duurzaamheidsvisie van een gebied worden sleutelfiguren betrokken zoals projectontwikkelaars, stedenbouwkundigen, projectleiders, bestuurders, toekomstige gebruikers. Door meerdere scenario’s in duurzaamheidvisie en energievisie uit te werken, inclusief kosten en overige consequenties, wordt een onderbouwde (eventueel bestuurlijke) keuze gemaakt. Zo mogelijk/nodig wordt die keuze vastgelegd in een anterieure overeenkomst met de grondeigenaar en/of de projectontwikkelaar. Taakverdeling in de uitvoering De gemeentelijke RO beleidsadviseurs en trekkers voor structuurvisie- en bestemmingsplanprojecten, zijn verantwoordelijk voor het inbrengen van de gemeentelijke ambities voor duurzame inrichting. De Milieudienst kan daarbij specialistische ondersteuning bieden. Verder levert de Milieudienst een bijdrage aan de duurzame invulling op de thema’s waarvoor de taken aan haar zijn overgedragen. Samenwerking met de provincie “Kwaliteitsimpuls Ruimte & Milieu 2010-2013” Vanaf 2009 werken de gemeente en de Milieudienst samen met de provincie Zuid-Holland om de realisatie van duurzame gebiedsontwikkeling in de regio een extra impuls te geven. Aanleiding is het provinciale programma 'Kwaliteitsimpuls Ruimte & Milieu 2010-2013'. Het doel van dat programma is dat in 2013 het optimaliseren van duurzaamheid in ruimtelijke plannen standaard zal zijn. De samenwerking heeft geleid tot een programma voor de periode 2009-2013. De Milieudienst zal namens de gemeente bij de uitvoering van dit programma inzetten op drie onderwerpen. 1.

Duurzame structuurvisies: Het overkoepelende ruimtelijk beleid van de gemeente staat in de gemeentelijke structuurvisie, daarom is het van belang om duurzaamheid hierin te borgen.

2.

Duurzame wijken en buurten: In 2009 is een pilot afgerond naar de mogelijkheden van gezamenlijke toepassing van het RBDS en het prestatie instrument DPL. Uit deze studie volgen nog aanbevelingen, die zullen binnen dit onderwerp worden uitgewerkt. Aandachtspunt hierbij is ook het vraagstuk van de klimaatadaptatie.


juli 2011, - 28 -

3.

Voorwaarden voor duurzame gebiedsontwikkeling verbeteren: Duurzame ruimtelijke kwaliteit levert vaak iets op, maar er zijn ook kosten aan verbonden. Maatregen worden mede daarom nogal eens geschrapt uit (exploitatie-) overeenkomsten, ook omdat de opbrengsten niet altijd ten goede komen van de partij die de (extra) kosten maakt. Daarom gaat de Milieudienst inzetten op een andere, nieuwe manier van communiceren via de Duurzaam rendementmethode.

Klimaatadaptatie. Toename op de kans van wateroverlast en overstroming door klimaatverandering vraagt aandacht in ons beleid voor duurzame ruimtelijke inrichting. Klimaatadaptatie hoort daarom een plaats te krijgen in structuurvisies en in de

4.

Financiële voorwaarden: om ook de financiële basis voor duurzame ontwikkelingen te waarborgen, zullen in de komende jaren steeds meer algemene reserves van Teylingen worden omgezet in bestemmingsreserves ten behoeve van duurzaamheid.


verdere uitwerking van ruimtelijke plannen.

juli 2011, - 29 -

4.2 Wonen Wonen en een duurzame inrichting Zoals in de voorgaande paragraaf is beschreven wil de gemeente woongebieden zo duurzaam mogelijk inrichten. De gemeente hanteert daarbij een integrale aanpak. Dat draagt in belangrijke mate bij aan een goede leefomgeving en aan de toekomstbestendigheid daarvan. Sectorale milieuthema’s zoals een goede luchtkwaliteit blijven vanzelfsprekend specifiek geborgd en getoetst. Ordening en inrichting Het ontwikkelingsproces wordt bij voorkeur integraal uitgevoerd, zoals in de voorgaande paragraaf is beschreven. Vanuit de wettelijke kaders wordt het plan altijd ook sectoraal beoordeeld op gezondheid- en milieuaspecten. Is er door een specifieke reden geen sprake van een optimaal integraal ontwikkelingsproces, dan nog zal er altijd worden gekeken hoe de nadelige effecten op milieukwaliteit en gezondheid zoveel mogelijk beperkt kunnen worden. Informatie Achtergrondinformatie en nieuws over ruimtelijke ordening en milieu is te vinden op de website van de Milieudienst www.mdwh.nl. Doelen In onderstaande tabel zijn de concrete doelen opgenomen die we ons gesteld hebben om onze gemeente duurzaam in te richten. De complete doelenmatrix is opgenomen in bijlage 2. Thema Klimaat en energie

Doel Het aandeel bespaarde CO2 uitstoot (104 kiloton) door energiezuinig bouwen (woningen en utiliteit) inzetten op koolstofarme energievoorzieningen.

Klimaat en energie

Duurzame energieopwekking, aandeel 33 kiloton vermeden CO2-uitstoot, is zes procent (gebaseerd op kansen uit de CO2-kansenkaart). Nieuwe kansen moeten worden gevonden om tot de gewenste veertien procent van het finale energiegebruik in 2020 te komen

Ordening en inrichting

Nieuw te ontwikkelen gebieden worden duurzaam ingericht. Aanpassingen in bestaande wijken leiden tot verduurzaming van de woonomgeving. Uitgangspunt is het basisniveau uit het RBDS of een DPL score van minimaal zeven.


Er worden geen scholen, kinderdagverblijven, verzorgings- verpleeg- en bejaardentehuizen en dergelijke gerealiseerd/uitgebreid binnen 300 m van een snelweg en 50 m van een drukke weg (> 10.000 motorvoertuigen per etmaal)


Er worden geen woningen, sporthallen, sportvelden, gevangenissen en ziekenhuizen gerealiseerd binnen 100 m van een snelweg en 50 m van een drukke weg (> 10.000 motorvoertuigen per etmaal)


juli 2011, - 30 -

4.3 Werken Werken en een duurzame inrichting Het goed inpassen van bedrijvigheid in onze druk bevolkte regio is een uitdaging op zich. We willen in onze gemeente kunnen wonen én werken. De gemeente zorgt daarom dat die inpassing goed gebeurt. Reguleren milieuactiviteit bedrijven Vanuit wettelijke kaders wordt het vestigen en uitbreiden van bedrijven sectoraal beoordeeld op gezondheid- en milieuaspecten. Bij bedrijven gaat daarbij speciaal de aandacht uit naar de regels voor milieuzonering. Milieuzonering zorgt ervoor dat nieuwe bedrijven een juiste plek in de nabijheid van woningen krijgen en dat nieuwe woningen op een verantwoorde afstand van bedrijven komen te staan. Bedrijventerreinen Waar mogelijk worden risicovolle bedrijven (externe veiligheid) geclusterd op speciaal aangewezen terreinen. 7

Verder hanteert de gemeente de zogenaamde SER -ladder. Dat wil zeggen dat: • Gebruik de ruimte die een bedrijfsfunctie heeft optimaal eventueel door middel van herstructurering • Maak optimaal gebruik van de mogelijkheden van meervoudig ruimtegebruik (zoals meerlaags bouwen) • Pas wanneer er na de bovenstaande stappen nog steeds behoefte is aan extra ruimte voor bedrijvigheid kan uitbreiding van bedrijventerreinen verder worden overwogen, waarbij een duurzame inrichting het uitgangspunt is. In 2011 starten we een verduurzamingstraject bedrijventerreinen in Teylingen. Samenleving en communicatie De website van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten geeft informatie over bedrijven en milieuzonering. Voor het aspect externe veiligheid als onderdeel van de ruimtelijke inrichting van onze omgeving biedt de provinciale structuurvisie nadere informatie. Doelen In onderstaande tabel zijn de concrete doelen opgenomen die we ons gesteld hebben om de gemeente duurzaam in te richten. De complete doelenmatrix is opgenomen in bijlage 2.

7

Thema

Doel

Geluid

Efficiënte geluidszonering op bedrijventerreinen.

Externe veiligheid

Clustering risicovolle bedrijven.

Sociaal-Economische Raad


juli 2011, - 31 -

4.4 Mobiliteit Mobiliteit en een duurzame inrichting Een duurzaam ingericht gebied betekent ook ruimte voor infrastructuur. Voor wegverkeer en spoor- en vaarwegen. Inwoners en bezoekers verplaatsen zich en bedrijven zijn afhankelijk van een goede bereikbaarheid en een effectieve bevoorrading en vervoer van producten. Mobiliteit kan ook leiden tot negatieve effecten voor een gezonde en veilige leefomgeving zoals in het vorige hoofdstuk is beschreven. En mobiliteit kan leiden tot verlies aan ruimte voor de natuur, en uitstoot van CO2, bedreigingen voor een duurzame wereld zoals in het volgende hoofdstuk aan de orde komt. Waar het specifiek gaat om de invloed van mobiliteit op de inrichting van onze omgeving zetten we ons in voor een goede balans vanuit de duurzaamheidgedachte (zie § 1.2). We richten gebieden zo duurzaam mogelijk in zoals in § 4.1 is toegelicht, dat geldt ook voor de aanleg van infrastructuur en de routering en doorstroming van het verkeer. Bij de aanleg van nieuwe wegen kan ook winst worden geboekt met reductie van CO2 uitstoot en energiebesparing. In de komende jaren willen we een pilot starten om energie uit asfalt te halen. Zo mogelijk passen we de nieuwste technologie op dat gebied toe bij de aanleg van het fietspad door de Roode Molenpolder. Bij de NS-stations in onze gemeente willen we de overstap naar eenvoudig beschikbaar duurzaam vervoer stimuleren/realiseren. Verkeer We hebben mede hiervoor het Gemeentelijk Verkeer- en Vervoerplan Teylingen 2010 – 2020 (GVVP) vastgesteld. Informatie Website van de gemeente: www.teylingen.nl. Doelen In onderstaande tabel zijn de concrete doelen opgenomen die we ons gesteld hebben om onze gemeente duurzaam in te richten. De complete doelenmatrix is opgenomen in bijlage 2. Thema

Doel


Fiets- en wandelverbindingen zijn de kortste route ten opzichte van autoverbindingen.


In Holland Rijnland bevindt 90% van de woningen zich binnen bebouwde kom op maximaal 800 m van een openbaar vervoer halte.

Ordening en inrichting Ordening en inrichting

Regionale uitbreiding van railinfrastructuur. De langzaam verkeer routes zijn aantrekkelijk en veilig volgens het principe Duurzaam Veilig.

Energie en klimaat

Teylingen legt een eerste weg (of fietspad) aan, waar energie uit asfalt wordt gewonnen.


juli 2011, - 32 -

4.5 Groene en natte ruimte Groene en natte ruimte en een duurzame inrichting Een duurzaam ingericht gebied kan niet zonder groene en natte ruimte. We willen groen en water in de woonwijk op bedrijfsterreinen en in de recreatiegebieden. Verder willen we natuurgebieden in en om onze gemeente sparen en waar mogelijk verbeteren en uitbreiden. Ook ons afvalwater willen we op duurzame wijze afvoeren en (laten) verwerken. Ordening en inrichting In het regioverband Holland Rijnland, werken we gezamenlijk aan een robuuste groenblauwe structuur die essentieel is voor de leefkwaliteit met het “Regionaal Groenprogramma 2010-2020”. In het Regionaal Investeringsfonds is voor het Regionaal Groenprogramma 20 miljoen euro gereserveerd. Dit geld is bedoeld voor daadwerkelijke realisatie van strategische groenprogramma’s, waar een visie en uitvoeringsplan aan ten grondslag ligt. Gemeenten zijn zelf verantwoordelijk voor het opstellen van deze visie en het uitvoeringsplan. Met het Regionaal Groenprogramma wil de regio de kwaliteiten van de groene ruimte beschermen, versterken en ontwikkelen, met de nadruk op: • Groenblauwe en recreatieve structuur • Openheid en zichtlijnen • Cultuurhistorie • Recreatief medegebruik Begin 2011 hebben zes gemeenten (Kaag en Braassem, Katwijk, Leiden, Leiderdorp, Oegstgeest en Teylingen), het Hoogheemraadschap van Rijnland, de Stichting Land van Wijk en Wouden en de federatie van agrarische- en natuurverenigingen De Groene Klaver, hun samenwerking bekrachtigd bij het uitvoeren van het project “Groen in de Leidsche Ommelanden”. Doel van de samenwerking is het behouden en toegankelijk maken van het platteland rond Leiden en in de kustzone door de aanleg van wandel- en fietspaden, kanoroutes en toeristische voorzieningen. Het project wordt mede gefinancierd vanuit het Regionaal Groenprogramma Holland Rijnland. Water en afvalwater Bij de renovatie in bestaande wijken wordt gemiddeld 50% van het hemelwater afgekoppeld van het vuile watersysteem. Het hemelwater stroomt dan af naar het oppervlaktewater in plaats van naar de afvalwaterzuivering. De zuivering kan zo efficiënter en duurzamer uitgevoerd worden. Het vastgestelde programma voor het baggeren van sloten wordt bezien op de mogelijkheden om het duurzamer te maken, mede in verband met de aanleg van natuurvriendelijke oevers. Informatie Een belangrijke basis voor de groene en natte inrichting op de lange termijn ligt vast in de structuurvisies zoals de provinciale, die in te zien is op de website van de provincie Zuid-Holland: www.zuid-holland.nl Ook de locatie van de stiltegebieden in onze provincie zijn op die website te vinden.


juli 2011, - 33 -

Doelen In onderstaande tabel zijn de concrete doelen opgenomen die we ons gesteld hebben om onze gemeente duurzaam in te richten. De complete doelenmatrix is opgenomen in bijlage 2. Thema Ordening en inrichting

Doel Regionale kwaliteiten van de groene ruimte, versterken, verbeteren en ontwikkelen.


Polders blijven open en groen.


Natuurontwikkeling in buitengebied voor recreatie.


Groene gebieden zijn optimaal toegankelijk door fietsen wandelpaden.


Versterken biodiversiteit en stadsecologie.

Afvalwater

De afvoer en verwerking van ons afvalwater vindt duurzaam plaats


juli 2011, - 34 -

5

DUURZAME WERELD

5.1 Inleiding We hebben oog voor de gevolgen van ons gedrag op onze leefomgeving, binnen de regio tot ver daarbuiten. Teylingen en de rest van de regio wil bijdragen aan een duurzame wereld. Dit komt nu al sterk naar voren in het Klimaatbeleid van de regio. Duurzame wereld betekent vanzelfsprekend meer dan alleen klimaatbeleid. Denk bijvoorbeeld aan het gebruik van duurzaam geproduceerd hout en voedsel. Omdat het gemeentelijk klimaat- en energiebeleid zo breed is en ingrijpt op veel thema’s en aandachtgebieden, volgt hieronder een uitgebreide toelichting. Onze inspanningen op het gebied van klimaat en energie leveren lokaal een belangrijke bijdrage aan een duurzame wereld. Klimaatprogramma 2008-2012 In 2008 heeft onze gemeente het Klimaatprogramma 2008 – 2012 van de regio Holland Rijnland vastgesteld. In dit programma is gezamenlijk de regionale klimaatambitie (tot 2030) bepaald en zijn de doelgroepen benoemd. Het Klimaatprogramma is een samenwerking van vijftien gemeenten in Holland Rijnland, waar het Rijk ongeveer twee miljoen euro heeft ingestoken. Uitgangspunten van dit plan zijn: • De voorbeeldrol van de gemeente voor de samenleving is cruciaal. • Met een gezamenlijke aanpak bereiken gemeenten méér dan ieder voor zich. • De gemeente en de Milieudienst hebben hun eigen rol: de Milieudienst coördineert, faciliteert en stimuleert de uitvoering van de activiteiten, de gemeente besluit en realiseert. Doelstelling Klimaat en Energie (regionaal en voor de lange termijn) Energiebesparing en een duurzame efficiënte energievoorziening voor iedereen en daarmee het reduceren van de regionale uitstoot van broeikasgassen (CO2). Uiteindelijk moet dit leiden tot: • regionaal 600 kiloton CO2-reductie in 2030 ten opzichte van ongewijzigd beleid (2900 kton); • CO2-neutrale gemeentelijke organisaties in 2015; ( ) • In 2020 wordt een aanzienlijk deel * van de benodigde energie duurzaam opgewekt. (*) Het Klimaatprogramma volgt het kabinetsbeleid, recent heeft het kabinet-Rutte de duurzame energiedoelstelling van twintig procent aangepast naar de Europese doelstelling van veertien procent in 2020. Aangezien ook de uitgangspunten voor het genoemde percentage hiermee zijn gewijzigd zal nog nader moeten worden bepaald wat dit precies betekent voor onze doelstelling.

In het Klimaatprogramma staan maatregelen om CO2-uitstoot te reduceren bij bestaande bouw, nieuwbouw, bedrijven, verkeer en vervoer en gemeentelijke organisaties. Verder omvat het programma onder andere het stimuleren van grootschalige duurzame energieopwekking. Met een goede communicatiemix wordt uitgestraald dat Klimaatprogramma niet alleen een ambtelijk proces is maar ook een dynamisch maatschappelijk proces waarin burgers, bedrijven en instellingen participeren door verantwoordelijkheid te nemen, kansen te pakken en sturingsmogelijkheden te benutten. Het Klimaatprogramma gaat uit van de filosofie van het versnellen van het (innovatie)proces door de zogenoemde koplopers van CO2-reductie te stimuleren en te ondersteunen. De koplopers zetten de toon en zuigen achterblijvers mee. De behaalde successen leiden tot opschaling en meer energiebesparing en CO2-reductie. In figuur 3 is toegelicht hoe het beoogde resultaat van het Klimaatprogramma zich verhoudt tot de totale uitstoot in de regio. De 600 kiloton reductie in 2030 door ons lokale beleid betekent een reductie van 21%.


juli 2011, - 35 -

Wanneer de verwachte extra reductie als gevolg van nationaal en Europees beleid en verwachte innovaties daarbij wordt opgeteld leidt dat tot een totale reductie van 40%. Dat is de reductie ten opzichtte van een situatie zonder regionaal-, nationaal of Europees programma en zonder effecten van innovaties (“ongewijzigd beleid”). Figuur 4 geeft aan waar de 600 kiloton behaald wordt. Globaal wordt een derde deel bereikt door energiebesparing in woningen, een derde deel door energiebesparing bij bedrijven en een derde deel door overige activiteiten als energiezuinige nieuwbouw en duurzame mobiliteit. Figuur 3: Beoogde regionale CO2-emissie reductie Effect van de Klimaatprogramma-activiteiten op de CO2-emissie kiloton CO2 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500

20 30

20 28

20 26

20 24

20 22

20 20

20 18

20 16

20 14

20 12

20 10

20 08

20 06

20 04

20 02

20 00

0

Ontwikkeling CO2-uitstoot bij ongewijzigd beleid Effect van de activiteiten (600 kiloton regionaal, d.w.z. 21% reductie in 2030 t.o.v. ongewijzigd beleid). Effect van de activiteiten, en nationaal en Europees beleid en innovatie na 2016 (40% reductie in 2030 t.o.v. ongewijzigd beleid).

Figuur 4: Waar wordt de CO2-reductie behaald? Verdeling 600 kiloton CO2-reductie in 2030

duurzame overheid energiezuinige nieuwbouw duurzame energie opwekking energiebesparing woningen duurzame mobiliteit energiebesparing bedrijven


juli 2011, - 36 -

CO2-monitor De voortgang van de CO2-reductie volgt de Milieudienst met de zogenaamde CO2-monitor. Deze is voor iedereen in te zien op: www.CO2-monitoring.nl Speciale acties ten behoeve van lokale duurzame energieopwekking In 2012 moet vijf procent van de verbruikte energie lokaal en duurzaam opgewekt zijn. Eind 2010 is daarvan drie procent bereikt. Het Klimaatprogramma gaat naast zon, geothermie en biomassa vooral uit van een groot aandeel van windenergie. Het realiseren van de daarvoor benodigde grote windturbines blijkt om allerlei redenen echter moeilijk. Regionaal zoeken we daarom naar alternatieven. Het opwekken van energie uit lokaal beschikbare biomassa (GFT-afval maar ook mest, slachtafval en overige afvalproducten) is een kansrijke optie. Scholen In Teylingen vinden we het belangrijk dat ook op de scholen aandacht wordt besteed aan een duurzame wereld. De gemeente zorgt daarom voor voorlichting op dit gebied op de scholen. Klimaatbeleid en Klimaatprogramma na 2012 Het Klimaatprogramma loopt af in 2012. Los van het feit dat we het programma voor de volgende periode nog moeten invullen, zetten we het ingezette beleid na 2012 minimaal op de bestaande voet en schaal voort. Dat hoort immers bij de lange termijndoelstelling die we hebben vastgesteld. Gezien het in 2012 aflopende Klimaatprogramma gaan we ons in regioverband beraden op: • de invulling van een nieuwe programmaperiode; • de mogelijkheden en kansen voor aanscherping van de lange termijn doelstelling; • de mogelijkheden van samenwerking met externe partners en stakeholders verder uitdiepen. Doelen In onderstaande tabel is het concrete doel opgenomen dat de regio heeft gesteld en waar we als gemeente aan bijdragen voor een duurzame wereld. De complete doelenmatrix is opgenomen in bijlage 2. Thema

Doel (regionaal)

Klimaat en energie

Holland Rijnland: •

600 kiloton CO2-reductie in 2030 ten opzichte van ongewijzigd beleid

•

klimaatneutrale gemeentelijke organisaties in 2015

•

In 2020 wordt veertien procent van de benodigde energie lokaal en duurzaam opgewekt (in 2012: vijf procent)


juli 2011, - 37 -

5.2 Wonen Wonen en een duurzame wereld Met de bouw en het gebruik van onze woningen beïnvloeden we uiteindelijk allemaal onze omgeving. Door de keuze van materialen, de warmtevoorziening en gebouwisolatie, ons water- en elektriciteitsverbruik strekt die invloed in meer of mindere mate uit tot voorbij de grenzen van onze gemeente en van ons land. We willen bijdragen aan een duurzame wereld en moeten er daarom ook voor zorgen dat we duurzaam bouwen en wonen. Duurzaam bouwen We werken op basis van de Regionale DuBoPlus-Richtlijn 20082012. De gemeente benadert en stimuleert woningcorporaties, projectontwikkelaars, architecten en aannemers daarom om aan de richtlijnen van duurzaam bouwen te voldoen.

Meetbare ambitie Duurzaam Bouwen Met het software instrument GPR-Gebouw maken we de doelstelling duurzaam

bouwen meetbaar. Wanneer de gemeente Wanneer een externe initiatiefnemer een GPR-score van zeven zelf bouwt wordt gestreefd naar een GPRals doel heeft, wordt het software instrument GPR-Gebouw gratis score acht op een schaal van tien. De ter beschikking gesteld. Dit instrument ondersteunt de realisatie gemeente stimuleert externe partijen om van duurzaam bouwen. Het programma berekent hoe gebouwen een score van minimaal zeven te halen. (woningen, kantoren en scholen) presteren op energieverbruik, Gelijkwaardige instrumenten kunnen ook milieubelasting, gezondheid, gebruikskwaliteit en toekomstwaarde gebruikt worden. en maakt keuzemogelijkheden inzichtelijk. Het resultaat wordt in cijfers van één tot tien uitgedrukt. Bij nieuwbouw is energie efficiëntie (en koolstof arme) energievoorziening het uitgangspunt. Het gebruik van warmte- koudeopslag (WKO), geometrie of vergelijkbare toepassingen wordt gestimuleerd. 8

Een onderdeel van het duurzaam bouwen beleid is duurzaamheid bij bouwen in de openbare ruimte (grond-, wegen waterbouwwerkzaamheden). Daar is een maatregelenlijst voor, de komende periode willen we daar een prestatie-instrument zoals DuboCalc voor gaan gebruiken. Klimaat en energie Energiezuinige nieuwbouw en het energie zuinig maken van de bestaande woningvoorraad zijn belangrijke doelstellingen in ons klimaatbeleid en klimaatprogramma 2008-2012 (zie ook § 5.1). Behalve energiezuinige woningen zetten we ook in op het stimuleren van energiezuinig gedrag van de bewoners. Particulieren gaan we nog meer stimuleren om energiebesparende maatregelen te treffen. Aanvullend op de campagnes uit het regionale klimaatprogramma zal de duurzaamheidcoördinator van Teylingen in samenwerking met de Milieudienst en bij voorbeeld woningcorporaties aanvullende acties initiëren. En er wordt een onderzoek uitgevoerd naar effectieve financieringsvormen in dit kader. Met de woningcorporatie worden prestatieafspraken gemaakt.

8

Gelijkwaardige instrumenten uitgaande van GPR score 7 zijn bijvoorbeeld: Greencalc > 250 en Breaam: Very Good.


juli 2011, - 38 -

Informatie Achtergrondinformatie over duurzaam bouwen is beschikbaar op de website van de Milieudienst (www.mdwh.nl). Achtergrondinformatie en nieuws over het Klimaatprogramma en over energie is beschikbaar via de website die speciaal is bedoeld voor de uitvoering van het Klimaatprogramma (www.energievoordetoekomst.nl).

Vanuit het regionale Meerjarenprogramma Milieucommunicatie kunnen specifieke communicatieprojecten uitgevoerd worden (zie het uitvoeringsprogramma deel 2 onder nr. 1.3.4.). Doelen In onderstaande tabel zijn de concrete doelen opgenomen die we ons gesteld hebben om bij te dragen aan een duurzame wereld. De complete doelenmatrix is opgenomen in bijlage 2. Thema

Doel

Klimaat en energie

Energiebesparing woningen: aandeel 104 kiloton vermeden CO2-uitstoot

Klimaat en energie

5% van de huishoudens heeft energiezuinig gedrag

Klimaat en energie

Verbeteren van de energetische kwaliteit van de woningvoorraad uitgedrukt in het Energielabel met gem. 1% per jaar

Duurzaam bouwen

Bouwmaterialen bij nieuw- en verbouw van woningen voldoen aan duurzaamheidskeurmerken

Duurzaam bouwen

Duboplus richtlijn: GPR score zeven of gelijkwaardig


juli 2011, - 39 -

5.3 Werken Werken en een duurzame wereld ‘Waar wordt gewerkt vallen spaanders’: werken op kantoor in het midden- en kleinbedrijf in de industrie of bij instellingen enzovoort leidt normaal gesproken in zekere mate tot een beïnvloeding van de omgeving. Van geluidsproductie tot ruimtebeslag en van grondstofverbruik tot afvalwater enz. Die invloed kan ver strekken. Als gemeente willen we bijdragen aan een duurzame wereld, we vragen dat ook van onze bedrijven. Vaak is dat niet meer nodig. Veel bedrijven hebben het Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) omarmd en gaan de competitie aan voor hun groene (duurzame) imago. Denk aan internationale ranglijsten zoals de “Dow Jones Sustainability index”. Milieutoezicht bedrijven en Klimaat en energie De Milieudienst zorgt voor de handhaving van vergunningen en handhaving van het Activiteitenbesluit gericht op energieaspecten. In het kader van milieutoezicht bezoekt de Milieudienst ook bedrijven. In deze en andere contacten bespreekt de Milieudienst de mogelijkheden van energiebesparing met de bedrijven. Duurzaam bouwen De gemeente benadert en stimuleert bedrijven, projectontwikkelaars, architecten en aannemers om aan de richtlijnen van Duurzaam Bouwen te voldoen. We doen dat met behulp van GPR zoals toegelicht in de vorige paragraaf. Natuurlijk is dat ook en met name het geval als de gemeente zelf initiatiefnemer voor nieuw- en verbouw is, zoals voor het ‘Kloppend Hart van Warmond’. Informatie Op de klimaat- en energie website: www.energievoordetoekomst.nl is een energieservicepunt speciaal voor ondernemers. Hier wordt informatie en praktische hulp geboden bij het uitvoeren van energiebesparende maatregelen. Het gaat om maatregelen op het gebied van verlichting, verwarming en ventilatie. Alle aangeboden maatregelen verdienen zichzelf binnen vijf jaar terug. Achtergrondinformatie over duurzaam bouwen is beschikbaar op de website van de Milieudienst (www.mdwh.nl). Vanuit het regionale Meerjarenprogramma Milieucommunicatie kunnen specifieke communicatieprojecten uitgevoerd worden (zie het uitvoeringsprogramma deel 2 onder nr. 1.3.4.). Doelen In onderstaande tabel zijn de concrete doelen opgenomen die we ons gesteld hebben om bij te dragen aan een duurzame wereld. De complete doelenmatrix is opgenomen in bijlage 2. Thema

Doel

Klimaat en energie

Energiebesparing bedrijven: aandeel 209 kiloton vermeden CO2 uitstoot.

Milieutoezicht bedrijven

95% of meer van de inrichtingen heeft een actuele vergunning (BBT: best beschikbare techniek) op het gebied van energie.

Duurzaam bouwen

Bouwmaterialen bij nieuw- en verbouw van bedrijfsgebouwen en grond-, wegen waterbouw voldoen aan duurzaamheidskeurmerken.

Duurzaam bouwen

Duboplus richtlijn: GPR score 7.0 of gelijkwaardig.

Mobiliteit

Mobiliteitsmanagement.

Klimaat en energie

Duurzame energieopwekking.


juli 2011, - 40 -

5.4 Mobiliteit Mobiliteit en een duurzame wereld Mobiliteit is belangrijk, voor onze welvaart, en voor ons welbevinden. We moeten immers naar ons werk, willen recreëren en hebben onze sociale contacten nodig. Mobiliteit betekent ook energieverbruik. We willen bijdragen aan een duurzame wereld. Dat betekent dat we niet meer energie moeten gebruiken dan nodig én daarvoor zo min mogelijk fossiele bronnen zoals olie en steenkool gebruiken. De overgang naar steeds zuinigere motoren, het gebruik van duurzame energiebronnen en het gebruik van alternatief vervoer zoals openbaar vervoer en de fiets worden door ons gestimuleerd. Bijvoorbeeld vanuit het Klimaatprogramma 2008-2012. In het Gemeentelijk Verkeer- en Vervoerplan Teylingen 2010 – 2020 (GVVP) is onder meer een ambitie voor verkeersleefbaarheid beschreven. Vanuit deze ambitie zijn er in het uitvoeringsprogramma van het GVVP verschillende acties opgenomen om duurzame mobiliteit te stimuleren. Denk daarbij aan elektrisch vervoer, een schoon en stil wagenpark. Het gebruik van de fiets en het openbaar vervoer. De gemeente zal in woonwijken het gedeeld autobezit (deelauto’s) ook blijven stimuleren. Bij de NS-stations in onze gemeente willen we de overstap naar eenvoudig beschikbaar duurzaam vervoer stimuleren/realiseren. Het gebruik van de trein kan worden gestimuleerd door “Park and Ride” voorzieningen, voldoende beschikbaarheid van OV-fietsen, fietsenstallingen, en bijvoorbeeld verhuurfaciliteiten voor elektrische scooters. Informatie Behalve de gemeentelijke website www.teylingen nl wordt voor nadere informatie ook verwezen naar de website van de Rijksoverheid www.rijksoverheid.nl.


juli 2011, - 41 -

Doelen In onderstaande tabel zijn de concrete doelen opgenomen die we ons gesteld hebben om bij te dragen aan een duurzame wereld. De complete doelenmatrix is opgenomen in bijlage 2. Thema Klimaat en energie

Doel Verduurzamen mobiliteit: aandeel 73 kiloton vermeden CO2uitstoot. Stimuleren openbaar vervoer, fietsgebruik, elektrisch vervoer en gebruik alternatieve brandstoffen.

Luchtkwaliteit

Uitbreiding aardgas- en biogasvulpunten.

Klimaat en Energie en Geluid en verkeer

Uitbreiding oplaadpunten elektrische auto's en fietsen.

Klimaat en Energie

Uitbreiding vulpunten duurzame brandstoffen.

Klimaat en Energie

100% van de adressen binnen bebouwde kom op maximaal 1 km van elektrisch oplaadpunt.

Klimaat en Energie


Besparing en/of verduurzaming brandstoffen met 1% per jaar.

juli 2011, - 42 -

5.5 Groene en natte ruimte Groene leefomgeving en biodiversiteit voor een duurzame wereld De biodiversiteit in de wereld en in ons land gaat sterk achteruit. Het jaar 2010 was niet voor niets internationaal uitgeroepen tot het jaar van de biodiversiteit. Dat is niet alleen iets voor de landen met veel ongerepte gebieden. Ook in onze gecultiveerde omgeving kunnen we veel doen aan het stimuleren van de biodiversiteit en zo bijdragen aan een duurzame wereld. Dat doen we bijvoorbeeld door aandacht te geven aan de groene inrichting van onze gemeente en de regio zoals in § 4.5 is beschreven. Biodiversiteit In samenwerking met de provincie Zuid-Holland en de gemeente Leiden is in 2008 het project Biodiversiteitsactieplan (BAP) Leiden en omstreken gestart, onder de naam Lekker Groen in en om Leiden.

Dit gebeurde in opdracht van het bestuur van de Milieudienst. Het doel is draagvlak te creëren voor en het nut aan te tonen van regionale ecologietaken, zodat daarna besluitvorming over deze regionale taken kan plaatsvinden. De werkzaamheden omvatten het: • onderhouden van het relatienetwerk • opstellen van een plan voor regionale taken ecologie • verspreiden van de digitale Nieuwsbrief Lekker Groen • stimuleren van burgerinitiatieven • aanvragen van subsidies • opstellen van het Uitvoeringsplan (Biodiversiteitsactieplan) van de medio 2009 opgestelde Gezamenlijke Visie Biodiversiteit in en om Leiden, voor en door burgers In 2010 werd het project Biodiversiteitsactieplan uitgevoerd voor: Leiden, Leiderdorp, Oegstgeest, Teylingen, Rijnwoude en Zoeterwoude. Groenverbeterplan Teylingen In Teylingen wordt biodiversiteit gestimuleerd door uitvoering van het Groenverbeterplan. We houden we het huidige groen in stand (ecologisch beheer) of breiden het uit en we verbeteren het. Onder meer door de aanleg van natuurvriendelijke oevers. Ook stimuleren we de realisatie van groene daken. Energieopwekking in de groene en natte ruimte Door vroegere zandwinning is de put in ’t Joppe zo diep, dat een systeem van warmte- en koudeopslag daar wellicht mogelijk is. In 2013 of 2014 zal daar nader onderzoek naar worden gedaan.


juli 2011, - 43 -

Informatie Achtergrondinformatie en nieuws over natuur, biodiversiteit en groene leefomgeving in en om onze gemeente is beschikbaar op de website van de gemeente, waar ook verwijzingen te vinden zijn naar andere relevante websites. Doelen In onderstaande tabel is het concrete doelen opgenomen dat we ons gesteld hebben om bij te dragen aan een duurzame wereld. De complete doelenmatrix is opgenomen in bijlage 2. Thema

Doel


Versterken biodiversiteit en ecologie.


juli 2011, - 44 -

5.6 Gemeentelijke organisatie Gemeentelijke organisatie en een duurzame wereld Wij vragen onze inwoners en bedrijven om een bijdrage te leveren aan een duurzame wereld. We stimuleren dat en helpen zo veel we kunnen om initiatieven in dat kader mogelijk te maken. En we geven natuurlijk zelf het goede voorbeeld. We doen dat met onze gebouwen, het gebruik van verantwoord hout en papier de verdere inkoop en door middel van ons afvalbeleid. Voor woon-werkverkeer en dienstreizen stimuleert de gemeente zijn medewerkers om meer gebruik te maken van openbaar vervoer, fietsverkeer en (elektrische) dienstfietsen. Zie ook § 3.6. Duurzame gemeentelijke gebouwen Bij nieuwbouw van gemeentelijke gebouwen leggen we de lat hoog. We vragen anderen zich in te zetten voor GPR score 7. In beginsel gaan we zelf uit van score 8. Voor een toelichting op GPR zie § 5.2. Klimaat en energie: energie besparen, duurzaam inkopen en duurzaam investeren. Met Duurzaam Inkopen worden milieu- en sociale aspecten meegenomen bij de inkoop van producten en diensten. De overheid (AgentschapNL) heeft voor 45 productgroepen criteriadocumenten opgesteld. Hierin staat waar een leverancier aan moet voldoen om duurzaam te leveren. Duurzaam inkopen is bijvoorbeeld ook aan de orde bij aanbesteding van aanleg van infrastructuur en inrichting van de openbare ruimte (zie § 5.2 duurzaam bouwen). De gemeente belegt een deel van de reserves in aandelen. Bij de besluiten die over die beleggingen worden genomen, wordt met ingang van 2011 het aspect duurzaamheid nadrukkelijk mee gewogen. Sinds 2008 gebruikt de gemeente uitsluitend groene stroom. Vanaf 2015 gebruiken we ook uitsluitend groen gas. Bij het beheer van onze gemeentelijke gebouwen is het waar mogelijk realiseren van energiebesparende maatregelen een aandachtspunt. Bijvoorbeeld door dit aspect onderdeel te maken van de meerjaren onderhoudsplannen. We maken onze openbare verlichting energiezuiniger (zie hiernaast de LED-verlichting langs de Rijksstraatweg).

FSC hout en papier 9 In het najaar van 2010 is een regionaal FSC convenant opgesteld met als doel voor de gemeenten om zo veel mogelijk duurzaam geproduceerd hout en papier te gebruiken. Het internationale, onafhankelijke FSC-keurmerk verzekert dat hout- en houtproducten afkomstig zijn uit verantwoord beheerde bossen.

9

Behalve FSC kunnen ook andere certificaten duiden op herkomst uit verantwoord beheerde bossen. Of een ander certificaat voldoet dient wel uitgezocht te worden (Milieudienst).


juli 2011, - 45 -

Afval Het landelijk afvalstoffenplan 2009-2021 (LAP2) is op 24 december 2009 in werking getreden. In dit plan is het landelijke afvalbeleid voor de jaren 2009 – 2015 beschreven, met een vooruitblik naar 2021. Het plan kent de volgende prioriteitenstelling: 1. preventie van afval (hoogste prioriteit) 2. zo hoogwaardig mogelijke nuttige toepassing 3. ingezet als brandstof in installaties met een hoog energetisch rendement 4. verbranden als vorm van verwijdering met energiebenutting, en als laatste optie: storten.

Energieopwekking uit ons GFT afval Onze gemeente laat het GFT afval inzamelen door VAB. VAB zet dit af aan Meerlanden die vanaf 2010 een vergistingsinstalatie voor GFT gebruiken voor de verwerking daarvan. Bij vergisting komt groengas, “groene CO2“ én compost vrij. Compost en “groene CO2“ laten bloemen, groente- en fruitplanten in tuinbouwkassen groeien. Voor vergisting willen we in de komende jaren meer afval gebruiken, zoals bij voorbeeld het agrarisch afval.

Ook overig afval scheiden en duurzaam verwerken Vanaf eind 2009 wordt plastic verpakkingsmateriaal gescheiden opgehaald in onze gemeente om vervolgens duurzaam verwerkt en hergebruikt te worden

Informatie Informatie over ons afvalbeleid is te vinden op de website van de gemeente www.teylingen.nl.


juli 2011, - 46 -

Doelen In onderstaande tabel zijn de concrete doelen opgenomen die we ons gesteld hebben om bij te dragen aan een duurzame wereld. De complete doelenmatrix is opgenomen in bijlage 2. Thema Klimaat en energie

Doel Verduurzamen overheid: in 2012 zijn de gemeentelijke gebouwen en infra voorbereid op 'energieneutraal'.

Klimaat en energie

Stimuleren korte woon-werkafstand voor werknemers

Klimaat en energie

Mobiliteitsmanagement in de organisatie is ingevoerd voor woon-werk en werkwerkverkeer, waarbij korte woon-werkafstanden worden gestimuleerd.

Klimaat en energie

Klimaatneutrale gemeentelijke huisvesting en organisatie in 2015.

Duurzaam bouwen

Duboplus richtlijn: GPR score acht (Gemeentelijke Praktijk Richtlijn) of gelijkwaardig voldoet aan pluspakket gebruikskwaliteit en veiligheid Woonkeur.

Reguleren milieuactiviteit

Alle gemeentelijke inrichtingen hebben een actuele vergunning (best beschikbare techniek) op het gebied van energie.

Duurzame inkoop

100% gemeentelijke duurzame inkoop op alle gebieden.

Duurzame wereld

Teylingen belegt duurzaam.

Afval

gescheiden afvalinzameling volgens landelijk afvalstoffenplan (LAP) en duurzame verwerking.


juli 2011, - 47 -

6

ORGANISATIE EN BORGING VAN DE UITVOERING

Deze Duurzaamheidsagenda is opgesteld door de Milieudienst in opdracht van de gemeente Teylingen. Duurzaamheid is belangrijk voor het bestuur en niet alleen vanuit de optiek milieu. Duurzaamheidambities in brede zin zijn terug te vinden in het collegeprogramma van Teylingen en in dat van de overige gemeenten die aangesloten zijn bij de Milieudienst. Bestuurlijk is er dus breed draagvlak voor een stevige inzet op duurzaamheid in onze regio. Met het vaststellen van deze agenda committeert onze gemeente zich aan de uitvoering daarvan. Borging van de uitvoering Uit de evaluatie van het Milieubeleidsplan 2003-2010 blijkt dat er twee zaken cruciaal zijn voor het realiseren van de doelstellingen: • borging van de uitvoering in de bedrijfsvoering van de gehele gemeentelijke organisatie • optimale samenwerking met de Milieudienst • borging van de kennis en deskundigheid die we in de eerste jaren van uitvoering verwerven De Duurzaamheidsagenda is opgezet in samenwerking met het bestuur, het managementteam van de ambtelijke organisatie en de uitvoerende ambtenaren. In het uitvoeringsprogramma (zie bijlage 1) wordt per activiteit aangegeven wat de taak- en rolverdeling is tussen de gemeente, de Milieudienst en eventuele andere partners. Voor een efficiënte uitvoering van de agenda is ook het volgende nodig: • De Milieudienst stelt een verantwoordelijke, een trekker/coördinator aan om de samenwerking met de gemeente bij het realiseren van de doelstellingen van de agenda te optimaliseren. • De gemeente neemt de werkzaamheden die voortkomen uit de agenda jaarlijks op in de afdelingsplannen van de gemeente. Vanwege de consequenties hiervan voor de verschillende afdelingen is voldoende voorlichting aan, en acceptatie door, alle afdelingen belangrijk. • Het gemeentebestuur stelt voldoende middelen ter beschikking om de agenda uit te voeren. • Voortgang van de uitvoering en eindresultaat wordt door middel van twee jaarlijkse evaluatie vastgesteld. Evaluatie en actualisatie van het uitvoeringsprogramma De gemeenten en de Milieudienst voeren halverwege de agendaperiode (in de loop van 2013) en aan het eind ervan een evaluatie uit naar het tussen- en eindresultaat van de Duurzaamheidsagenda. Ook rapporteert de Milieudienst in het jaarverslag jaarlijks over de voortgang van het aandeel van de Milieudienst (deel 2 van het uitvoeringsprogramma). Mede naar aanleiding van de evaluatie organiseert de Milieudienst voor Teylingen workshops en cursussen voor betrokken medewerkers om de opgedane kennis te borgen. Daarbij wordt ook nieuwe kennis over actuele ontwikkelingen toegevoegd, met name op het gebied van de principes van ‘Cradle to Cradle’ Het uitvoeringsprogramma in deze agenda is een momentopname. De komende jaren zullen er projecten aflopen en nieuwe worden gestart. Er kunnen accenten worden verlegd als gevolg van ontwikkelingen en bijvoorbeeld door de beschikbaarheid van ondersteunende rijksgelden. In de looptijd van de agenda begint ook een nieuwe Klimaatprogramma periode.


juli 2011, - 48 -

7

BEGRIPPENLIJST

BRS CROS DI DPL DW GPR GPR-Gebouw GVL MDWH Milieudienst MJOP NSL RBDS

Bestuurlijke Regie Schiphol Commissie Regionaal Overleg luchthaven Schiphol Duurzame inrichting Duurzaamheidsprofiel op locatie (software instrument voor duurzame gebiedsontwikkeling Duurzame Wereld) Gemeentelijke Praktijk Richtlijn is een software instrument voor Duurzaam Bouwen (gelijkwaardige instrumenten zijn bijvoorbeeld Breaam en GreenCac) Gezonde en veilige leefomgeving Milieudienst West-Holland Milieudienst West-Holland Meerjaren onderhoudsplan Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit Regionaal beleidskader duurzame stedenbouw


juli 2011, - 49 -

8

COLOFON


Opdrachtgever Project Opdrachtnemer

Uitvoerder

Omvang rapport Auteur Projectleider Datum

: Gemeente Teylingen : Duurzaamheidsagenda 2011-2014 : Milieudienst West-Holland Postbus 159 2300 AD Leiden T: 071-4083600 W: www.mdwh.nl : DHV Groep, business group Ruimte en Mobiliteit Postbus 1076 3800 BB Amersfoort T: 033-468 27 00 W: www.dhv.nl : 50 pagina's : Gerrit Jan Schraa (van DHV) : Paul Henzen (MDWH) en Gerrit Jan Schraa (DHV) : juli 2011 :


juli 2011, - 50 -


juli 2011, - 51 -

BIJLAGE 1

Uitvoeringsprogramma

Dit Uitvoeringsprogramma van de Duurzaamheidsagenda bestaat uit twee delen: Deel 1:

gemeentelijke projecten en activiteiten waarvoor de gemeente zelf de trekker is

Deel 2:

activiteiten en projecten die in opdracht van de gemeente worden uitgevoerd door de Milieudienst die ook trekker is.

Het programma is een momentopname, het uitvoeringsprogramma kan daarom wanneer nodig tussentijds geactualiseerd worden. De activiteiten die we door de Milieudienst laten uitvoeren worden jaarlijks vastgelegd in een begrotingsplan.

Afkortingen in het uitvoeringsprogramma MDWH GVL DI DW

Milieudienst West-Holland Gezonde en veilige leefomgeving Duurzame Inrichting Duurzame Wereld


juli 2011, -1-

Deel 1 Gemeentelijke projecten en activiteiten waarvoor de gemeente zelf de trekker is Product Nr.

Wensbeeld

Aandachtsgebied / thema

Omschrijving

Trekker

2011

2012

2013

2014

Budget

1

DW

Werken

Jaarlijks schrijven we een wedstrijd uit voor het

Gemeente

ja

ja

ja

ja

gemeente regulier

Gemeente

ja

ja

ja

ja

gemeente regulier

ja

ja

Betrokken

bedrijf (of een groep bewoners van een straat of wijk) dat het meest duurzaam opereert; de duurzaamheidprijs. 2

DI

Wonen, Werken /

Alle nieuwbouwprojecten worden zo veel

ordening en

mogelijk duurzaam ontwikkeld, bij voorkeur

inrichting

energieneutraal en mogelijk energieleverend. We realiseren het maximaal haalbare bij de actuele stand van de techniek en doen dat meetbaar . Waar we zelf initiatiefnemer zijn, zetten we hier op in. Waar private partijen initiatiefnemer zijn, nodigen we deze uit om hierin mee te gaan en ondersteunen hen daarbij maximaal. Bij gefaseerde ontwikkeling zal voor ieder fase opnieuw worden beschouwd of er aanvullende duurzaamheid kansen kunnen worden gerealiseerd. Voorbeeldprojecten: Engelse Tuin; Hooghkamer; omgeving NSstations Voorhout en Sassenheim; Langeveld.

3

DI

Wonen, Werken /

Teylingen is één van de twee “pilotgemeenten”

ordening en

voor het programma “Kwaliteitsimpuls Ruimte en

inrichting

Milieu” van de provincie Zuid-Holland. In die pilot

Gemeente

gemeente regulier en budget "Klimaatimpuls.."

wordt de meest effectieve manier gezocht om duurzaamheid in de structuurvisie te verankeren.


MDWH, provincie ZH

bijlage 1 -1-

Product Nr.

Wensbeeld


Omschrijving

Trekker

2011

2012

2013

2014

Budget

4

DI en DW

Gemeentelijke

Duurzame gemeentegebouwen:

Gemeente

ja

ja

ja

ja

gemeente regulier

organisatie /

- bij de herinrichting van het gemeentekantoor in

klimaat en energie

Sassenheim en het bestuurcentrum in Voorhout

Gemeente

ja

ja

ja

ja

Betrokken

is duurzaamheid - specifiek energiezuinigheid een speciaal aandachtspunt; de mogelijkheid wordt onderzocht om op de luifel boven de ingang van het gemeentekantoor zonnepanelen te plaatsen; - we maken gebruik van een duurzame (energiezuinig) meerjaren onderhoudsplanning en streven ernaar om daarmee voor alle gemeentelijke gebouwen in 2020 het energielabel A te verwerven; - bij de geplande aanpassingen aan de Gemeentewerf is de ambitie een energieneutraal gebouw 5

DI en DW

Gemeentelijke

Duurzame scholen

organisatie /

We voeren overleg met de schoolbesturen over

onderwijshuisvesting

onderwijs

energiebesparing in schoolgebouwen en nemen

(regulier)

daarbij het educatieve element nadrukkelijk mee. 6

DI en DW

Gemeentelijke

Duurzame bouwprojecten

organisatie /

De gemeente hanteert hoge ambities op het

klimaat en energie

gebied van duurzaamheid, waar we zelf

Budget

Schoolbesturen

initiatiefnemer voor nieuw- en verbouw zijn. Voorbeeld: het ‘Kloppend Hart van Warmond’. 7

DI

Gemeentelijke

Duurzame glastuinbouw

organisatie /

Bij de bouw van kassen in Kloosterschuur-

Katwijk,

Kloosterschuur-

klimaat en energie

Trappenberg, wordt ingezet op ‘energie uit de

Projectontwikke

Trappenberg.

Gemeente

kas’. 8

DI

Gemeente

ja

ja

ja

exploitatie

laars

Gemeentelijke

Duurzame verenigingen

organisatie,

Met besturen van de (sport-)verenigingen

Besturen

klimaat en energie

worden afspraken gemaakt over duurzaam

Verenigingen


ja

Gemeente

bijlage 1 -2-

ja

ja

ja

ja

gemeente regulier

Product Nr.

Wensbeeld


Omschrijving

Trekker

Betrokken

2011

2012

2013

2014

Budget

ja

ja

ja

ja

Investeringen van

beheer van de verenigingsgebouwen

9

DI

Gemeentelijke

Duurzame bedrijven

organisatie,

Met een (groep) bedrijven op één terrein (b.v.

klimaat en energie

het Greenibterrein) starten we een

Gemeente

bedrijven

verduurzamingstraject bedrijventerreinen 10

Klimaat en

Duurzame groene en natte ruimte

energie

We voeren een onderzoek uit naar de

Bedrijven Gemeente

ja

ja

mogelijkheid voor warmte- en koudeopslag in ’t Joppe. 11

DI en DW

groene en natte

Natuurontwikkeling in combinatie met

leefomgeving /

recreatiemogelijkheden zijn voor ons

ordening en

belangrijk. Dat komt bijvoorbeeld tot uitdrukking

inrichting

in de projecten: Natuur- en landschapspark de

Milieudienst Gemeente

ja

ja

ja

ja

gemeente regulier

Gemeente

ja

ja

ja

ja

gemeente regulier

Gemeente

ja

ja

ja

ja

nvt

Roode Molenpolder; duurzaam recreatie eiland Koudenhoorn; verbetering rond de Kaag (boten van sloot naar jachthaven en een fiestpad langs de Kaag) en “Groen in de Leidsche Ommelanden”. 12

DW

“Gemeentelijke

We continueren het gescheiden ophalen en

organisatie”/ Afval

duurzaam verwerken van ons afval, waaronder het laten vergisten van ons GFT afval (straks ook agrarisch afval) en de gescheiden plastic inzameling.

13

DW

“Gemeentelijke

Bij groot rioolonderhoud wordt ca. 50%

organisatie” /

afgekoppeld om het hemelwater te scheiden, bij

afvalwater

uitbreiding van het rioolsysteem wordt direct een gescheiden stelsel gerealiseerd.

14

DW

“Gemeentelijke

Samen met het Hoogheemraadschap van

organisatie” /

Rijnland (HHR) maken we een uitvoeringsplan

raadschap van

afvalwater

om kansen te benutten op het gebied van

Rijnland


Gemeente

bijlage 1 -3-

Hoogheem

ja

Nader te bepalen

Product Nr.

Wensbeeld


Omschrijving

2011

2012

2013

2014

Budget

Gemeente

ja

ja

ja

ja

gemeente regulier

Gemeente

ja

ja

ja

ja

gemeente regulier

MDWH

ja

ja

ja

ja

gemeente regulier

MDWH,

ja

ja

ja

ja

nvt

Ja

ja

Trekker

Betrokken

energiebesparing en het opwekken van duurzame energie uit rioolslib. Tegelijkertijd overleggen we met het HHR over de verder verduurzaming van ons baggerprogramma. 15

DW

Groen en natte

We gaan door met het uitvoeren van het

ruimte/

Groenverbeterplan en verschuiven daarmee het

biodiversiteit

accent van esthetische criteria naar ecologische criteria. We proberen het verblijf van dieren in het openbaar groen te bevorderen door het plaatsen van dierenverblijven (b.v. nestkasten).

16

DW

Mobiliteit,

Voor woon-werkverkeer en dienstreizen

Gemeentelijke

stimuleert de gemeente zijn medewerkers om

organisatie

meer gebruik te maken van openbaar vervoer, fietsverkeer en (elektrische) dienstfietsen

17

DW

Wonen , Werken /

Particulieren (ook de woningcorporaties) worden

Klimaat en

gestimuleerd om energiebesparende

Energie

maatregelen te treffen. Aanvullend op de

Gemeente

campagnes uit het regionale klimaatprogramma zal onze duurzaamheidcoördinator in samenwerking met de Milieudienst aanvullende acties initiëren. Met de woningcorporatie worden hier prestatieafspraken gemaakt. En er wordt een onderzoek uitgevoerd naar effectieve financieringsvormen in dit kader. Zo mogelijk wordt in Teylingen een ‘Buurt Energie Maatschappij’ opgericht. 18

DW

Wonen , Werken /

We voeren het FSC-convenant uit en gebruiken

duurzaam

zo veel mogelijk FSC-papier en -hout.

Gemeente

ontwikkelaars

bouwen 19

DW

en bouwers

Gemeentelijke

We voeren het actieprogramma Teylingen

organisatie

Millenniumgemeente (2008-2012) uit. Daarnaast

Gemeente

wordt Teylingen Fair Trade gemeente.


bijlage 1 -4-

gemeente regulier

Product Nr.

Wensbeeld


Omschrijving

Trekker

20

DI

Teylingen

We leggen een zogenoemde WNF en een

Gemeente

Millenniumgemee

UNICEF speelplaats aan.

Betrokken

DW

2012

2013

2014

Budget gemeente regulier

nte 21

2011

Ja

Gemeentelijke

Uiterlijk 2015 kopen we 100% duurzaam in, alle

organisatie/

stroom en gas is groen.

Gemeente

2010-

gemeente regulier

2014

Klimaat en energie 22

GVL, DI, DW

coördinatie

De gemeente heeft voor 0,5 fte een coördinator

Gemeente

ja

ja

ja

ja

duurzaamheid aangesteld. 23

DW

Participatie

Teylingen krijgt een “Platform Duurzaamheid’ (of

gemeentelijk besluit Gemeente

ja

ja

ja

ja

een Klankbordgroep), die als adviseur van het GVL, DI, DW

coördinatie

Toekomstige beleidsdocumenten zullen een

speciaal gemeentelijk besluit

college van B&W optreedt. 24

speciaal

bewoners Gemeente

ja

ja

ja

ja

gemeente regulier

Gemeente

ja

ja

ja

ja

gemeente regulier

Gemeente

ja

ja

ja

ja

gemeente regulier

Gemeente

ja

ja

ja

ja en tm

gemeente regulier

paragraaf over duurzaamheid bevatten. Voorbeeld: de nota over de bedrijfsvoering van de gemeente Teylingen. 25

GVL, DI, DW

coördinatie

Alle collegeadviezen en raadsvoorstellen krijgen standaard een paragraaf ‘Duurzaamheid’.

26

27

GVL, DI, DW

GVL, DI, DW

Wonen /

Op scholen wordt door de gemeente voorlichting

Samenleving en

verzorgd over ons duurzaamheid beleid (milieu-

communicatie

en klimaatbeleid)

Ordening en

Gemeentelijk Verkeer- en vervoerplan Teylingen

inrichting /

2010-2010, realisatie van het

Mobiliteit

Uitvoeringsprogramma, eventueel aanscherping

2020

van de ambities op het gebied van duurzaamheid. 28

GVL, DW

Gemeentelijke

Bij de aanschaf van nieuwe voertuigen voor ons

organisatie /

gemeentelijke wagenpark kiezen we voor

Luchtkwaliteit en

schone en zuinige motoren.

Gemeente

klimaat en energie


bijlage 1 -5-

ja

ja

ja

ja

gemeente regulier

Product Nr.

Wensbeeld


Omschrijving

Trekker

29

GVL, DW

Mobiliteit /

De gemeente stimuleert het gebruik van

Gemeente

Luchtkwaliteit en

deelauto’s er worden parkeerplaatsen ter

klimaat en energie

beschikking gesteld aan exploitanten vooral in

Betrokken

2011

2012

2013

2014

Budget

ja

ja

ja

ja

gemeente regulier

de gebieden met veel parkeerdruk. Op termijn (afhankelijk van technische ontwikkelingen) wordt geprobeerd elektrische auto’s als buurtauto in te zetten en laadpunten op de ter beschikking gestelde parkeerplaatsen geplaatst. 30

GVL

Wonen/ Geluid

Deelname aan CROS en BRS. Maandelijks vindt

Deelname

een bestuurlijk vooroverleg plaats waar de

CROS

agenda’s van de CROS en BRS worden voor

gemeenten

Gemeenten regulier door

besproken. De gemeenteraden worden geïnformeerd. Deelname aan de ambtelijke vergaderingen van de BRS. 31

DI, DW

Wonen. Werken /

Specifiek:In onze gemeente wordt Duurzaam

Duurzaam

gebouwd, hiervoor gebruiken we het software

bouwen

instrument GPR dat vast onderdeel wordt van

Gemeente

ja

ja

ja

ja

reguliere middelen gemeente

het bouwproces bij : ontwerp, toetsing en handhaving. Als de gemeente opdrachtgever is voor een bouwproject (kantoren of school) is ons doel een GPR-score van 8.0. Voor woningcorporaties, projectontwikkelaars, architecten en aannemers zijn de richtlijnen voor duurzaam bouwen niet verplicht. De gemeente stimuleert deze partijen echter wel om aan de richtlijnen te voldoen door het gratis beschikbaar stellen van de GPR-Gebouw wanneer een GPRscore 7 minimaal het doel is. Gemaakte afspraken worden vastgelegd in een anterieure overeenkomst, waarmee de afspraken handhaafbaar worden gemaakt.

Meetbaar: door het gebruik van het GPR


MDWH

bijlage 1 -6-

Product Nr.

Wensbeeld


Omschrijving

Trekker

Betrokken

2011

2012

2013

Gemeente

MDWH

ja

gemeente regulier

Gemeente

MDWH

ja

gemeente regulier

2014

Budget

software instrument van toetsing tot handhaving zijn onze ambities meetbaar. 32

DW

Gemeentelijke

Specifiek: Vergroenen ICT: in navolging van

organisatie /

onderzoek in 2010 zal er een plan worden

Klimaat en

opgesteld om de ICT hardware van de

energie

gemeentelijke organisatie energiezuiniger te maken.

Meetbaar: uitvoeringsplan. 33

GVL

Wonen / Externe

Tegelijkertijd met het vaststellen van deze

veiligheid

Duurzaamheidsagenda stellen we de Holland Rijnland EV-visie (Omgevingsvisie) vast. Deze visie is reeds geaccordeerd door het bestuur van Holland Rijnland waarin we vertegenwoordigd zijn, maar is niet vastgesteld door ons eigen bestuur. In 2011 wordt besloten of we lokale invulling gaan gegeven aan de Omgevingsvisie .

Deel 2 Gemeentelijke projecten en activiteiten die al zijn uitbesteed aan de Milieudienst die ook trekker is Product Nr. nog

te

Wensbeeld


Omschrijving

Trekker

Betrokken

n.v.t.

Actualisatie en

Minimaal tweejaarlijks wordt het

MDWH

Gemeente

evaluatie

Uitvoeringsprogramma geactualiseerd en

bepalen

2011

2012

2013

ja

2014

Budget

ja

nog te bepalen

ja

MDWH regulier

worden de resultaten geëvalueerd. 1.3.2

GVL, DI, DW

Wonen en

Specifiek: De website www.mdwh.nl geeft

Werken /

informatie over de Milieudienst en

Samenleving en

milieuonderwerpen aan burgers, bedrijven en

communicatie

gemeenten.

MDWH

Meetbaar: de website is voor iedereen via Internet bereikbaar. Gemeente Teylingen/Duurzaamheidsagenda 2011-2014

bijlage 1 -7-

ja

ja

ja

Product Nr.

Wensbeeld


Omschrijving

Trekker

Betrokken

1.3.4

GVL, DW

Wonen en

Het Meerjarenprogramma Milieucommunicatie

MDWH

Gemeente

Werken /

loopt van 2010 tot en met 2013. Begin april 2011

Holland

Samenleving en

moet duidelijk zijn welke projecten tot het einde

Rijnland

communicatie

van het programma uitgevoerd gaan worden.

en

2011

2012

2013

ja

ja

ja

ja

ja

ja

2014

Budget nog te bepalen

Projecten die voorgesteld zijn om uit te gaan voeren: −

Kluswijzers (2x per jaar versturen van duurzame kluswijzers naar 15 gemeenten en klusbedrijven).

−

Bedrijf & Milieu (3x per jaar realiseren en versturen van informatieblad Bedrijf & Milieu naar bedrijven in de regio).

−

Website Energieservicepunt (Besparingsmogelijkheden en regionale acties zichtbaar maken op website energieservicepunt.)

−

Groene voetstappen (Verbindingsproject voor de jeugd op gebied van duurzaam vervoer. Ieder jaar betrekken van de basisscholen in de regio. Minimaal 5 basisscholen per gemeente)

−

Max Milieubende (verbindingsproject voor de jeugd op gebied van duurzaamheid, luchtkwaliteit en water. Ieder jaar basisscholen van 4 tot 5 gemeenten in de regio Holland Rijnland betrekken).

1.3.5

GVL, DI, DW

Wonen en

Specifiek: Kaartviewer ‘Mijn Leefomgeving’ op

Werken /

de website van de Milieudienst: www.mdwh.nl.

Samenleving en

Hierop kan iedereen informatie vinden over:

communicatie

bodemkwaliteit, externe veiligheid (routes

MDWH

gevaarlijke stoffen), milieuvergunningen en –


bijlage 1 -8-

ja

MDWH regulier

Product Nr.

Wensbeeld


Omschrijving

Trekker

Betrokken

2011

2012

2013

2014

ja

ja

ja

ja

Budget

meldingen.

Meetbaar: de kaartviewer is voor iedereen via Internet te gebruiken

2.1.1.

tm

GVL, DI, DW

2.1.14

Werken /

Specifiek: Bedrijven werken conform de meest

Reguleren

actuele regels en hebben of een actuele

milieuactiviteit

vergunning of werken conform Algemene

(Bedrijven)

Maatregelen van Bestuur (AMvB), zoals het

MDWH

MDWH

reguliere

middelen(*)

Activiteitenbesluit, Besluit Landbouw, Besluit Glastuinbouw, eventueel in combinatie met maatwerkvoorschriften.

Meetbaar: jaarlijks rapporteert de Milieudienst over de verleende vergunningen i.r.t. de afspraken uit de jaarlijkse begroting. 2.2.1.

tm

GVL, DI, DW

2.2.13

Werken /

Specifiek: de uitvoering van het toezicht op de

Milieutoezicht

naleving van de Wet milieubeheer voldoet aan

(Bedrijven)

de kwaliteitseisen voor een professionele

MDWH

ja

ja

ja

ja

MDWH

reguliere

middelen(*)

organisatie zoals deze door het ministerie van VROM zijn gesteld. Dit betekent dat op basis van een risicoanalyse prioriteiten zijn gesteld en het toezicht hier op is afgestemd. Hiervoor wordt het Handhavingsplan 2011-2014) uitgevoerd.

Meetbaar: jaarlijks rapporteert de Milieudienst over de uitgevoerde acties i.r.t. de afspraken uit de jaarlijkse begroting. alg

GVL, DI, DW

Werken /

Specifiek: Invoering kwaliteitssysteem door de

Milieutoezicht

Milieudienst: in 2011 wordt het systeem ISO

(Bedrijven)

9001 gecertificeerd. Dit systeem helpt bij het op

MDWH

nvt

nvt

nvt

MDWH middelen(*)

uniforme wijze uitvoeren van de handhaving.

Meetbaar: het verkrijgen van het ISO 9001 certificaat


ja

bijlage 1 -9-

reguliere

Product Nr.

Wensbeeld


Omschrijving

Trekker

alg

GVL, DI, DW

Werken /

Specifiek: in 2011 wordt een piketdienst

MDWH

Milieutoezicht

ingevoerd, die ervoor zorgt dat de Milieudienst

(Bedrijven)

24 uur per dag bereikbaar is voor klachten en

Betrokken

2011

2012

2013

2014

ja

ja

ja

ja

Budget MDWH

reguliere

middelen(*)

calamiteiten.

Meetbaar: jaarlijks rapporteert de Milieudienst hierover in hun jaarrapportage voor onze gemeente. 3.1.1

GVL

Wonen, Mobiliteit

Specifiek: volgen van beleidsontwikkeling,

/ Luchtkwaliteit &

kennisoverdracht en advisering over

Geur

beleidsontwikkeling m.b.t. luchtkwaliteit en geur

ja

ja

ja

ja

ja

ja

ja

MDWH regulier

nader te

nader te

nader te

MDWH regulier

bepalen

bepalen

bepalen

richting de gemeentelijke organisatie.

Meetbaar:bijzonderheden worden jaarlijks gerapporteerd door de Milieudienst in hun jaarrapportage voor onze gemeente. 3.1.3.

GVL

Wonen, Mobiliteit

Specifiek: Wijzigingen van de lokale situatie

/ Luchtkwaliteit &

zoals opgenomen in het Nationaal

Geur

Samenwerkingsprogramma luchtkwaliteit

MDWH

Gemeente

ja

MDWH

Gemeenten

ja

worden door de MDWH gemeld (info wordt aangeleverd door de gemeente).

Meetbaar:aan Bureau Monitoring verstrekte melding. 3.1.4.

GVL

Wonen, Mobiliteit

Specifiek: Uitvoering van de actieprogramma’s

/ Luchtkwaliteit &

luchtkwaliteit van Holland Rijnland en Rijnstreek

Geur

tot 2015, mits noodzakelijk, in 2011nader te

en

bepalen.

uiterlijk

Meetbaar: uitgevoerde acties worden

tot 2015

gerapporteerd.


bijlage 1 - 10 -

Product Nr.

Wensbeeld


Omschrijving

Trekker

Betrokken

2011

2012

2013

2014

Budget

3.1.4

GVL

Wonen, Mobiliteit

Specifiek: Opstellen en uitvoeren van

MDWH

Gemeenten,

ja

ja

ja

ja

in voorkomend geval

/ Luchtkwaliteit &

aanvullende maatregelen om de luchtkwaliteit te

mogelijk

Geur

verbeteren indien dit onverhoopt noodzakelijk

Rijkswaterstaat

gemeente

blijkt te zijn vanuit de Monitoringrapportage van

en Provincie

MWDH nodig

ook

is extra budget van voor

het NSL.

Meetbaar: actieplan. 3.2.1

GVL

Wonen, Werken,

Specifiek: de Milieudienst volgt voor ons de

Mobiliteit / Geluid

beleidsontwikkeling, verzorgt kennisoverdracht

& Verkeer

en adviseert de gemeente.

MDWH

gemeenten

ja

ja

ja

ja

ja

ja

MDWH regulier

Meetbaar: bijzonderheden worden vermeld in de jaarrapportage van de Milieudienst voor onze gemeente. 3.2.3

GVL

Wonen / Geluid &

Specifiek: Actualisatie van de zogenaamde A-

MDWH

Tot

ISVIII budget over te

Verkeer

lijst en uitvoering van Gevelisolatie van de

(coördinatie) +

max.

dragen

van

zogenaamde A-lijst, sanering wegen

gemeenten

2023

gemeente

aan

railverkeerslawaai: (Teylingen heeft nog 28

MDWH

woningen op de A-lijst staan).

Meetbaar: bijzonderheden worden vermeld in de jaarrapportage van de Milieudienst voor onze gemeente. 3.2.5.

GVL

Wonen / Geluid &

Beheersing en handhaving lawaai van

Verkeer

evenementen:- advies over aanvragen van

MDWH

gemeenten

ja

ja

ja

ja

MDWH

reguliere

middelen(*)

evenementenvergunningen; - controlemetingen en handhaving met betrekking tot geluid; advies over geluid bij evenementenbeleid. 3.2.6

GVL

Wonen, Werken,

Specifiek: Advies bij vragen vanuit de

Mobiliteit / Geluid

gemeentelijke organisatie en van burgers over

& Verkeer

verkeerslawaai.

MDWH

ja

ja

ja

MDWH middelen(*)

Meetbaar: bijzonderheden worden vermeld in de jaarrapportage van de Milieudienst voor onze gemeente.


ja

bijlage 1 - 11 -

reguliere

Product Nr.

Wensbeeld


Omschrijving

Trekker

3.2.7

GVL

Wonen, Werken /

Het actualiseren van Regionale

Regio

Geluid & Verkeer

VerkeersMilieuKaarten t.b.v. het terugdringen

MDWH

Betrokken en

MDWH

en

2011

2012

2013

2014

Budget

ja

ja

ja

ja

Gemeenten en regio

gemeente

regulier en MDWH

van milieubelasting als gevolg van wegverkeer

regulier (*)

door het ontwikkelen van beleid en adviseren over gemeentelijke planvorming. 3.2.8

3.3.1

3.3.2

GVL

GVL

GVL

Wonen, Werken /

Een volgende actualisatie van het Hogere

Geluid & Verkeer

waarde beleid.

MDWH

Wonen / Geluid &

Schiphol/CROS: vooroverleg over de agenda's

Voorbereiding

Verkeer

van CROS en BRS. Deelname namens de

CROS en BRS

MDWH

en

ja

MDWH regulier (*)

gemeente

gemeenten aan ambtelijke vergaderingen BRS.

door MDWH

Wonen / Geluid &

Specifiek: Geluidsnet BV heeft in gemeenten

MDWH

Verkeer

een aantal geluidmeetpunten geplaatst om het

ja

ja

nader te

nader te

nader te

MDWH

bepalen

bepalen

bepalen

middelen

ja

ja

ja

MDWH

reguliere

reguliere

middelen

vliegtuiglawaai te meten. Over de meetresultaten van deze punten brengt de Milieudienst in samenwerking met Geluidsnet jaarlijks een rapportage uit over het vliegtuiglawaai, per gemeente een hoofdstuk..

Meetbaar: jaarlijkse rapportage. 3.4.1

DI

Wonen, Werken,

Specifiek: Volgen van beleidsontwikkeling,

Mobiliteit, Groene

kennisoverdracht en advisering richting

en natte ruimte /

gemeenten.

Ordening &

Meetbaar:bijzonderheden worden jaarlijks

Inrichting

gerapporteerd door de Milieudienst in hun

MDWH

ja

ja

ja

ja

MDWH

reguliere

middelen

jaarrapportage voor onze gemeente. 3.4.3.

DI

Wonen, Werken /

Specifiek: Advies op asbestinvenatrisatierapport

Ordening &

i.h.k.v. een sloopvergunning en advies over

Inrichting

eindrapporten asbestsaneringen.

MDWH

Meetbaar: het aantal uitgebrachte adviezen en eventuele bijzonderheden worden jaarlijks gerapporteerd door de Milieudienst in hun Gemeente Teylingen/Duurzaamheidsagenda 2011-2014

MDWH, gemeenten

bijlage 1 - 12 -

ja

ja

ja

ja

MDWH middelen(*)

reguliere

Product Nr.

Wensbeeld


Omschrijving

Trekker

Betrokken

2011

2012

2013

2014

MDWH

gemeente

ja

ja

ja

ja

Budget

jaarrapportage voor onze gemeente.

3.5.1

3.5.1

GVL

GVL

Wonen, Werken,

Vanuit het provinciale Uitvoeringsprogramma

Mobiliteit /

Externe Veiligheid 2011-2014, deze en

VROM

Externe veiligheid

onderstaande punten: Voorbereiden wijzigingen

provincie

geldstroom. Formuleren activiteiten / producten

beschikbaar

(met kentallen) die de gemeenten bij de

aangevuld

Milieudienst gaan afnemen.

MDWH regulier

Wonen, Werken,

Interne scholing voor EV-adviseurs Milieudienst.

MDWH

MDWH

EV-middelen

ja

ja

ja

ja

Idem

ja

ja

ja

ja

Idem

Mobiliteit / Externe veiligheid 3.5.1

GVL

Wonen, Werken,

Intensivering samenwerking Veiligheidsregio

Mobiliteit /

HollandsMidden en de Milieudienst West-

HollandsMidde

Veiligheidsregio

Externe veiligheid

Holland en de Milieudienst Midden-Holland door

n, Milieudienst

een gezamenlijk portefeuillehouders overleg,

Midden-Holland

collegiale toets en personele uitwisseling.

3.5.1

GVL, DI

Wonen, Werken,

Indien aan de orde het nastreven van clustering

Mobiliteit /

in ruimtelijke ontwikkeling: het opnemen van

Externe veiligheid

aandachtsgebieden voor risicovolle inrichtingen

MDWH

Gemeente

ja

ja

ja

ja

Idem

MDWH

gemeente

ja

ja

ja

ja

idem

ja

ja

ja

ja

idem

in gemeentelijke structuurvisies. 3.5.1

GVL

Wonen, Werken,

EV-advisering in ruimtelijke plannen borgen.

Mobiliteit /

Maken van procesafspraken voor vroegtijdige

Externe veiligheid

betrokkenheid bij RO processen, inzicht in EV vanuit RO vergroten. Integrale RO advisering.

3.5.1

GVL

Wonen, Werken,

Actualisatie Verantwoording Groepsrisico beleid

Mobiliteit /

en EV-visies, inventariseren uitvoering/


MDWH

bijlage 1 - 13 -

via

van de

met

Product Nr.

3.5.1

Wensbeeld

GVL


Omschrijving

Externe veiligheid

knelpunten.

Wonen, Werken,

Inventariseren knelpunten, implementeren

Mobiliteit /

beleid. Introductie Besluit Externe Veiligheid

Externe veiligheid

Buisleidingen, Besluit transportroutes externe

2011

2012

2013

2014

Budget

MDWH

ja

ja

ja

ja

idem

MDWH

ja

ja

ja

ja

idem

MDWH

ja

ja

ja

ja

idem

ja

ja

ja

ja

idem

ja

ja

ja

ja

MDWH regulier

Trekker

Betrokken

veiligheid en Planner buisleidingen enz. 3.5.1

GVL

Wonen, Werken,

Adviseren EV bij vergunning verlenen en

Mobiliteit /

handhaven.

Externe veiligheid 3.5.1

GVL

Wonen, Werken /

Reduceren knelpunten bij “Publicatiereeks

Externe veiligheid

gevaarlijke Stoffen 15 (PGS-15 opslagen)”, inventariseren knelpunten, toezicht en handhaving

3.5.1

GVL

Wonen, Werken,

Procesafspraken maken voor

Mobiliteit /

risicocommunicatie en het uitvoeren van

MDWH

Veiligheidsregio

Gemeente

en

Externe veiligheid

activiteiten in dit kader.

Hollands Midden, Milieudienst Midden-Holland

DI

Wonen, Werken,

Specifiek: Het gebruikersvriendelijker maken

Mobiliteit /

van het RBDS. Het waar nodig actualiseren van

Ordening &

de themadoelstellingen (Ambitietabel) in relatie

Inrichting

tot het overige beleid. En vooral het werken aan

MDWH

een optimale samenwerking tussen de gemeente en de Milieudienst bij het realiseren van de doelstelling: verbetering van de kwaliteit van de leefomgeving en een efficiënte duurzame energievoorziening.

Meetbaar:bijzonderheden worden jaarlijks gerapporteerd door de Milieudienst in hun


bijlage 1 - 14 -

Gemeenten

Product Nr.

Wensbeeld


Omschrijving

Trekker

Betrokken

2011

2012

2013

2014

Budget

MDWH

Gemeenten

ja

ja

ja

ja

MDWH regulier

MDWH

Gemeenten

ja

ja

ja

ja

jaarrapportage voor onze gemeente.

4.1.1

DI

Wonen, Werken,


Mobiliteit /

kennisoverdracht en advisering over

Ordening &

beleidsontwikkeling RO i.r.t. milieu en

Inrichting

duurzaamheid richting de gemeentelijke organisatie.

Meetbaar:bijzonderheden worden jaarlijks gerapporteerd door de Milieudienst in hun jaarrapportage voor onze gemeente. 4.1.2

DI

Wonen, Werken,

Specifiek: Integraal advies bij RO-plannen:

Mobiliteit, Groene

combineren van resultaten thema-adviezen;

en natte ruimte /

ondersteuning gemeente bij bezwaar en

Ordening &

beroepsprocedures eventueel begeleiden

Inrichting

energievisies.

MDWH

reguliere

middelen(*)

Meetbaar:het aantal uitgebrachte RO-adviezen wordt jaarlijks in het jaarverslag van de Milieudienst voor onze gemeente gerapporteerd. 4.1.3

DI

Wonen, Werken,

Specifiek:Leveren van adviezen met speciale

Mobiliteit, Groene

aandacht voor richtlijnen/wettelijke eisen,

en natte ruimte /

optredende milieueffecten en aanvullende

Ordening &

maatregelen.

Inrichting

Meetbaar: de projecten waarbij dit het geval is

MDWH

ja

ja

ja

ja

MDWH middelen(*)

geweest worden beschreven in het jaarverslag van de Milieudienst voor onze gemeente.


Gemeenten

bijlage 1 - 15 -

reguliere

Product Nr.

Wensbeeld


Omschrijving

Trekker

Betrokken

2011

2012

2013

2014

Budget

4.3.1

DI

Wonen, Werken,


MDWH

Gemeenten

ja

ja

ja

ja

MDWH regulier

Groene en natte

kennisoverdracht en advisering richting de

ruimte / Bodem en

gemeentelijke organisatie.

waterbodem-

Meetbaar:bijzonderheden worden jaarlijks

beheer

gerapporteerd door de Milieudienst in hun MDWH

Gemeenten

ja

ja

ja

ja

jaarrapportage voor onze gemeente. 4.3.2

DI

Wonen, Werken,

Specifiek: signalen, klachten en meldingen van

Groene en natte

vermoedelijke overtreding worden onderzocht.

ruimte / Bodem en

Toepassingen van schone grond, grote

waterbodem-

infrastructurele werken, grote bouwprojecten en

beheer

depots worden steekproefsgewijs gecontroleerd

MDWH

reguliere

middelen(*)

conform het Handhavingsplan 2011-2014.

Meetbaar: jaarlijks rapporteert de Milieudienst over de uitgevoerde acties. 4.3.3

4.3.4

DI

DI

Wonen, Werken,

Specifiek: bij alle bouwaanvragen wordt

Groene en natte

gecontroleerd of de bodemkwaliteit aantoonbaar

ruimte / Bodem en

geschikt is voor het beoogde gebruik.

waterbodem-

Meetbaar: jaarlijks rapporteert de Milieudienst

beheer

over de uitgevoerde acties.

Wonen, Werken,

Specifiek: waar nodig in overleg met de

Groene en natte

gemeente bodemonderzoeken laten uitvoeren,

ruimte / Bodem en

in voorkomende gevallen begeleiden van het

waterbodem-

bodemsaneringstraject.

beheer


MDWH

Gemeenten

ja

ja

ja

ja

MDWH

reguliere

middelen(*)

MDWH

Gemeenten

ja

ja

ja

ja

MDWH

reguliere

middelen(*)

over de uitgevoerde acties. 4.3.5

DI

Groene en natte

Specifiek: Waar nodig worden verontreinigde

ruimte / Bodem en

waterbodems gesaneerd. De Milieudienst

waterbodem-

begeleid het proces namens de gemeente.

beheer


MDWH

ja

ja

ja

ja

MDWH middelen(*)

over de uitgevoerde acties.


Gemeenten

bijlage 1 - 16 -

reguliere

Product Nr.

Wensbeeld


Omschrijving

Trekker

Betrokken

2011

2012

2013

2014

4.3.6

DI

Wonen, Werken,

Specifiek: Waar nog ondergrondse tanks

MDWH

Gemeenten

ja

ja

ja

ja

/ Bodem en

resteren worden deze, en de eventueel

waterbodem-

verontreinigde bodem, gesaneerd. De

beheer

Milieudienst controleert namens de gemeente de

Budget MDWH

reguliere

middelen(*)

uitvoering.

Meetbaar: jaarlijks rapporteert de Milieudienst over de uitgevoerde acties. 4.3.7

en

DI

4.3.8.

Wonen, Werken,

Specifiek: alle relevante informatie over de

Groene en natte

bodemkwaliteit en de mutaties daarin binnen

ruimte / Bodem en

onze gemeente wordt terugvindbaar

waterbodem-

opgeslagen.

beheer

Meetbaar: de Milieudienst houdt hiervan een

MDWH

Gemeenten

ja

ja

ja

ja

ja

ja

ja

MDWH regulier

database bij, het systeem wordt gebruikt voor: bodemkwaliteitskaarten; "Mijn Leefomgeving" (zie communicatie); het Bodeminformatiepunt (info voor makelaars en adviesbureaus). 5.1.1

5.1.2.

DW

DW

Wonen, Werken,

Specifiek: in het algemeen bijhouden van

Mobiliteit / Klimaat

wijzigingen en advies aan gemeente over

en energie

MDWH

én

ja

in

tm

2012

SLOK

algemene zin

Rijksbijdragen

beleidsontwikkelingen. Verder in 2011 starten

en specifiek

verder

met advies over invulling van de volgende

advies

reguliere middelen(*)

programmaperiode klimaat vanaf 2012.

nieuwe

Meetbaar: advies van de gemeente over

programmap

invulling nieuwe klimaat programma periode.

eriode

Wonen, Werken,

In het kader van Duurzaam inkopen is het effect

MDWH


op luchtkwaliteit (gemeentelijk wagenpark,

gemeenten

en energie,

concessieverlening openbaar vervoer) onderdeel

Luchtkwaliteit &

van de gunningcriteria.

Geur


MDWH gemeente

bijlage 1 - 17 -

en

Gemeenten

voor

Door lopend

MDWH

Reguliere middelen

Product Nr.

Wensbeeld


Omschrijving

Trekker

Betrokken

5.1.2

GVL, DW

Wonen, Werken,

Specifiek: onze regionale klimaatwebsite

MDWH

MDWH


energievoordetoekomst.nl is het uithangbord

gemeenten,

en Energie

voor klimaatinitiatieven van de gemeente,

burgers

bedrijven en inwoners. Bij deze website is ook

bedrijven

2011

2012

2013

2014

Budget

ja

ja

nader in

nader in

SLOK Rijksbijdrage

te

te

en

vullen

vullen

MDWh regulier

o.b.v.

o.b.v.

het Energieservicepunt ondergebracht. Dit

invulling

invulling

servicepunt biedt informatie en praktische hulp

nieuwe

nieuwe

bij het uitvoeren van energiebesparende

progra

progra

maatregelen voor particulieren en bedrijven.

mma

mma

Meetbaar: het bezoek en het gebruik van het

periode

periode

idem

idem

en en

gemeenten

en

servicepunt wordt door de Milieudienst gemonitord. 5.1.2

DW

Gemeentelijke

Resultaat: Gemeentelijke gebouwen zijn

MDWH

organisatie /

energiezuinig.

gemeente

Klimaat en

Bijdrage MDWH: Informeren over de

Energie

mogelijkheden van het verduurzamen van een

én

MDWH

én

ja

ja

gemeente

SLOK Rijksbijdrage en

gemeenten

en

MDWh regulier

meerjarenonderhoudsplanning (MJOP), incl. monitoren van energieverbruik. Actie gemeente: realisatie van een duurzaam MJOP door uitbreiding met energiemaatregelen, inclusief benodigd budget. Aanbesteden en implementeren energiemonitoringsysteem. 5.1.2

DW

Gemeentelijke

Resultaat: Energiezuinige openbare verlichting.

MDWH

organisatie /

Bijdrage MDWH: Koplopersproject Openbare

gemeente

Klimaat en Energie

nader in

nader in

SLOK Rijksbijdrage

te

te

en

Verlichting begeleiden en Workshops

vullen

vullen

MDWh regulier

georganiseerd Nota Licht in ’t Zicht opgesteld

o.b.v.

o.b.v.

samen met de gemeente (juli 2010).

invulling

invulling

Actie gemeente: vaststellen beleids- en

nieuwe

nieuwe

beheerplan openbare verlichting. Onderzoek

progra

progra

naar mogelijkheden om openbare verlichting

mma

mma

gedurende bepaalde periodes per etmaal te

periode

periode

dimmen of uit te schakelen.


bijlage 1 - 18 -

én

MDWH gemeente

én

ja

ja

gemeenten

en

Product Nr.

Wensbeeld


Omschrijving

Trekker

5.1.2

DW

Gemeentelijke

Resultaat: Alle stroom en gas die de

MDWH

organisatie /

gemeentelijke organisatie gebruikt is groen.

gemeente

Klimaat en

Bijdrage MDWH: Informatie verstrekt over

Energie

inkoop duurzame energie.

Betrokken én

MDWH

én

2011

2012

2013

2014

ja

ja

idem

idem

gemeente

Budget SLOK Rijksbijdrage en

gemeenten

en

MDWh regulier

Actie gemeente: Aanbesteden energie-inkoop met voorwaarde dat stroom en gas 100% duurzaam is. 5.1.2

DW

Wonen / Klimaat

Resultaat: Bestaande woningen energiezuinig.

MDWH

en Energie

Bijdrage MDWH:Energieservicepunt voor

gemeente

én

MDWH

én

ja

ja

idem

idem

gemeente


gemeenten

en

MDWh regulier

particuliere eigenaren/bewoners (vanaf 2008). Promotiecampagnes Energieservicepunt Advisering bij prestatieafspraken en plannen met woningcorporaties Actie gemeente: Realiseren van duurzaamheidsambities in prestatieafspraken van corporaties. Eventueel subsidieregeling bestaande bouw vaststellen. 5.1.2

5.1.2

DW

DW

Wonen, Werken,

Resultaat: Nieuwbouw energiezuinig .

MDWH

Gemeentelijke

Bijdrage MDWH: Inzicht in mogelijkheden

gemeente

organisatie / Klimaat en Energie

nader in

nader in

SLOK Rijksbijdrage

te

te

en

duurzame energie bij nieuwbouw projecten.

vullen

vullen

MDWh regulier

Actie gemeente: Gemeente stelt zgn.

o.b.v.

o.b.v.

‘Energievisie’ verplicht voor projecten van meer

invulling

invulling

dan 200 woningen en desgewenst ook voor

nieuwe

nieuwe

kleinere projecten. Uitvoering is structureel.

progra

progra

mma

mma

Gemeentelijke

Resultaat: Inkoop van de gemeente is 100%

MDWH

organisatie /

duurzaam in 2015.

gemeente

Klimaat en

Bijdrage MDWH: Informatie door organiseren

Energie

bijeenkomsten.

MDWH

én

ja

ja

gemeente

én

MDWH gemeente

én

ja

ja

periode

periode

ja

ja

gemeenten

Actie gemeente: Gemeente besluit dat inkoop in

bijlage 1 - 19 -

en


gemeenten

MDWH regulier

2015 100% duurzaam is en stelt tot die tijd een Gemeente Teylingen/Duurzaamheidsagenda 2011-2014

én

en

Product Nr.

Wensbeeld


Omschrijving

Trekker

Betrokken

2011

2012

ja

ja

2013

2014

Budget

jaarlijks groeidoelstelling vast.

5.1.2

DW

Wonen, Werken,

Resultaat in 2012: 6% duurzame

MDWH

Gemeentelijke

energieopwekking in de gemeente.

gemeente

organisatie /

én

MDWH

én

nader in

nader in

SLOK Rijksbijdrage

te

te

en

Bijdrage MDWH: • Biomassascans

vullen

vullen

MDWH regulier

Klimaat en

• Energievisies op lokaal niveau

o.b.v.

o.b.v.

Energie

• Regionale Energievisie (i.s.m. Provincie)

invulling

invulling

• Haalbaarheidstudies voor toepassen duurzame

nieuwe

nieuwe

energie.

progra

progra

Actie gemeente: • Gemeente stelt plan vast

mma

mma

(inclusief ambitie) voor toepassen van duurzame

periode

periode

gemeente

gemeenten

en

energieopwekking. 5.1.2

DW

Gemeentelijke

Resultaat: Energieopwekking uit gemeentelijk

MDWH

organisatie /

groenafval.

gemeente

Klimaat en

Bijdrage MDWH: Haalbaarheidsonderzoek

Energie

uitgevoerd.

én

MDWH

én

gemeente

inv. Afh van

2008-

SLOK Rijksbijdrage

gemeente

2012 en

en

verder

MDWh regulier

gemeenten

en

Actie gemeente: Gemeente besteedt (samen met de andere gemeenten) verwerking groenafval (zo mogelijk inclusief agrarisch afval) aan met als eis dat daarmee energie wordt opgewekt à tevens forse kostenbesparing voor gemeente. 5.1.2

DW

Gemeentelijke

Resultaat: Gemeentelijk wagenpark

MDWH

organisatie /

energiezuinig en met alternatieve brandstof.

gemeente

Klimaat en Energie


nader in

nader in

SLOK Rijksbijdrage

te

te

en

Bijdrage MDWH: Bijeenkomst voor

vullen

vullen

MDWh regulier

wagenparkbeheerders en inkopers

o.b.v.

o.b.v.

georganiseerd.

invulling

invulling

Actie gemeente: Gemeente stelt beleid vast voor

nieuwe

nieuwe

vervanging gemeentelijke voertuigen.

progra

progra

bijlage 1 - 20 -

én

MDWH gemeente

én

ja

ja

gemeenten

en

Product Nr.

5.1.2

Wensbeeld

DW


Omschrijving

Trekker

Wonen, Werken,

Resultaat: Vulpunten voor alternatieve

MDWH

Gemeentelijke

brandstoffen worden gerealiseerd.

gemeente

organisatie /

Bijdrage MDWH: Stimuleert rijden op

Klimaat en

alternatieve brandstoffen.

Energie

Actie gemeente: Gemeente maakt in

2011

Betrokken

én

MDWH

én

ja

2012

ja

2013

2014

mma

mma

periode

periode

idem

idem

gemeente

Budget


gemeenten

en

MDWH regulier

bestemmingsplannen bij autobrandstoffenvulpunt de verkoop van alternatieve brandstoffen mogelijk. 5.1.2

DW

Milieutoezicht

Resultaat: Energie in toezicht en handhaving

MDWH

(bedrijven)/

bedrijven.

gemeente

Klimaat en

Bijdrage MDWH: Onderdeel reguliere taken

energie

toezicht en handhaving van de Milieudienst.

én

MDWH

én

ja

ja

ja

ja

gemeente


gemeenten

en

MDWh regulier

Actie gemeente: Geen. 5.2.1

DW

Wonen, Werken/


Duurzaam

kennisoverdracht en advisering over DuBo

bouwen

richting de gemeentelijke organisatie.

MDWH

MDWH

én

ja

ja

ja

ja

gemeente

MDWH

reguliere

middelen(*)

Meetbaar:bijzonderheden worden jaarlijks gerapporteerd door de Milieudienst in hun jaarrapportage voor onze gemeente. 5.2.2

DW

Wonen, Werken/

Specifiek: ondersteuning door de Milieudienst

Duurzaam

voor de gemeente bij het toepassen van het

bouwen

DuBo beleid binnen de urenbesteding uit de met

MDWH

de Milieudienst jaarlijks afgesproken begroting.

Meetbaar: in het jaarverslag van de Milieudienst voor onze gemeente wordt het aantal daadwerkelijk aantal gebouwde DuBoPlusGemeente Teylingen/Duurzaamheidsagenda 2011-2014

MDWH gemeente

bijlage 1 - 21 -

én

ja

ja

ja

ja

MDWH middelen(*)

reguliere

Product Nr.

Wensbeeld


Omschrijving

Trekker

Betrokken

2011

2012

2013

2014

Budget

Gemeenten

ja

ja

ja

ja

Reguliere middelen

woningen gerapporteerd.

5.2.3

GVL, DI, DW

Wonen, Werken,

Specifiek: de RO projectleiders krijgen

MDWH

Mobiliteit, Groene

ondersteuning bij de gemeentelijke

gemeenten

en natte ruimte /

gebiedsontwikkelingprojecten voor het aspect

Ordening en

duurzaamheid. Ook de implementatie van het

inrichting

duurzame gebiedsontwikkeling beleid wordt door de Milieudienst begeleid.

Meetbaar: door de Milieudienst begeleide projecten worden beschreven in de jaarrapportage van de Milieudienst voor onze gemeente.

(*) het maximum budget wordt jaarlijks in de begroting van de Milieudienst voor onze gemeente opgenomen


bijlage 1 - 22 -

en

BIJLAGE 2

Doelenmatrix

In de Duurzaamheidsagenda zijn doelen beschreven voor thema’s. De thema’s zijn gerangschikt aan de hand van wensbeelden en aandachtsgebieden. Wensbeelden

+

Aandachtsgebieden

Wonen Gezonde en veilige leefomgeving

Werken

Duurzame inrichting

Mobiliteit

Duurzame wereld

Groene en natte ruimte Gemeentelijke organisatie

De verschillende doelstellingen zijn in de navolgende matrix samengevat.


bijlage 2 -1-

wens-

aandachtsgebied

aandachtsgebied

aandachtsgebied

aandachtsgebied

aandachtsgebied

beelden

wonen

werken

mobiliteit

groene en natte ruimte

gemeentelijke organisatie

De geluidsbelasting van woningen bedraagt ten hoogste Lden=70 dB Ambitie: (waar mogelijk) streven naar ten hoogste Lden=65 dB

Bij overschrijding voorkeurswaarde Wet geluidshinder akoestische compensatie toepassen

Gezonde en veilige leefomgeving

Nieuwbouwwoningen hebben een geluidluwe zijde

95% of meer van de bedrijven hebben een actuele vergunning of met maatregelen zoals verkeerscirculatieplannen, groene golven, melding snelheidsbeperkingen, de aanleg van rotondes en planologische ingrepen worden de negatieve gevolgen van het autoverkeer voor de luchtkwaliteit en de geluidhinder aangepakt Bij bedrijven vindt gestructureerd toezicht en handhaving plaats Scheiding verkeersgebieden en verblijfsgebieden (30 km/h) waardoor het aantal overtredingen van kernvoorschriften tot 20% daalt. Klachten worden gestructureerd aangepakt waardoor hinder voor Geluidshinder terugdringen door aanleg stille wegdekken en omwonenden wordt verminderd geluidschermen op specifieke locaties Maatwerk gezoneerde industrieterreinen Wet geluidhinder (Wgh) Bij drukke wegen (en/of wegaanpassingen) geluidsreducerend asfalt toepassen

Het geluidsniveau van de A-lijstwoningen dient in deze woningen voor 2023 gereduceerd te zijn tot 40 dB(A) of lager. Ambitie: hoog geluidbelaste B-lijst woningen binnen proj Ambitie: streven naar een verbetering van de geluidisolatie met +5 dB tov de Gebiedsgerichte normstelling bedrijven Wet minimum eisen uit het bouwbesluit milieubeheer/Activiteitenbesluit De geluidsoverlast van Schiphol blijft beperkt De lucht- en geurnormen voldoen aan de regelgeving

verkeersremmende maatregelen geluids- en trillingsarm uitvoeren

Stiltegebied; streven naar stiller gebied in de wijk van ten gemeentelijke gebouwen hebben een gezond binnenklimaat hoogste Lden = 40 dB of een relatief rustige plek, waarbij het verschil met het drukkere omliggende gebied 10 dB of meer bedraagt Bewoners ondervinden geen overlast van plattelandsgeuren, gemeenten werken conform de meest actuele Wm regels met respect voor 'de geur van het platteland' Waar mogelijk wordt bij grondverzet gewerkt met een gemeenten hebben een hoog naleefgedrag van de Wm en gesloten grondbalans. daarop gebaseerde regelgeving Bij grondverzet en bodemsanering wordt efficief gehandhaafd ondergrondse tanks van gemeentelijk vastgoed voldoen conform het Handhavingsplan. aan de eisen De bodemkwaliteit natuur/landbouw.

voldoet

aan

de

functieklasse Luchtkwaliteit is een zwaarwegend criterium in concessieverlening openbaar vervoer verminderen verkeersdrukte in de kernen door aanleg ringwegen Bij vervanging van gemeentelijk wagenpark wordt minimaal een EURO V of EURO 5 voertuig aangeschaft, of vergelijkbaar Bij beheer en vervanging van openbare verlichting (inclusief sportvelden, Bedrijven hebben veiligheidsrisico's in kaart gebracht verbeteren van de luchtkwaliteit door duurzame mobiliteit Bij beheer en vervanging van openbare verlichting (inclusief Bij beheer en vervanging van openbare verlichting (inclusief reclame en gebouwverlichting) is beperken van lichthinder een vast sportvelden, reclame en gebouwverlichting) is beperken van sportvelden, reclame en gebouwverlichting) is beperken van aandachtspunt met als ambitie: niet meer dan 2,5% omhoog gestraald licht. lichthinder een vast aandachtspunt met als ambitie: niet meer lichthinder een vast aandachtspunt met als ambitie: niet dan 2,5% omhoog gestraald licht. Zo veel mogelijk meer dan 2,5% omhoog gestraald licht. glastuinbouwbedrijven b Op woonlocaties ligt de norm voor luchtkwaliteit 10% lager dan de Waar mogelijk wordt bij grondverzet gewerkt met een gesloten Afname van risico's voor burgers door transport gevaarlijke stoffen Alle gemeentelijke gebouwen hebben in 2020 het grenswaarde grondbalans. door invoering van routering die aansluit op het basisnet (rijks- en energielabel A provinciaal basisnet) Gebouwen waar mensen langdurig verblijven hebben een gezond Bij grondverzet en bodemsanering wordt efficief gehandhaafd binnenklimaat conform het Handhavingsplan. Bewoners ondervinden geen ernstige hinder van geur en het aantal De bodemkwaliteit van bedrijfsterreinen voldoet aan de geurgehinderden neemt niet toe functieklasse industrie Voor het grootste deel van de woonlocaties ligt het groepsrisico onder de Zo veel mogelijk glastuinbouwbedrijven beperken de lichthinder oriëntatiewaarde. met 95% tot 98% door bovenzijde verduistering Burgers zijn op de hoogte van risico's in hun omgeving De bodemkwaliteit voldoet aan de functieklasse wonen. Duurzaam bodembeheer: "stand still" principe, de bodemkwaliteit blijft overal gelijk of wordt of beter. Waar mogelijk wordt bij grondverzet gewerkt met een gesloten grondbalans.

Duurzame inrichting

Voor de helft de nieuwbouwwoningen geldt dat de luchtkwaliteit minimaal 5 tot 10% beter is dan de wettelijke grenswaarden. Energiezuinig bouwen (woningen en utiliteit), aandeel 107 kiloton vermeden Clustering risicovolle bedrijven CO2 uitstoot. Inzetten op koolstofarme energievoorzieningen Duurzame energieopwekking, aandeel 33 kiloton vermeden CO2-uitstoot, is 6% (gebaseerd op kansen uit de CO2-kansenkaart). Nieuwe kansen moeten worden gevonden om tot de gewenste 14% van het finale energiegebruik in 2020 te komen Nieuw te ontwikkelen gebieden worden duurzaam ingericht. Aanpassingen in bestaande wijken leiden tot verduurzaming van de woonomgeving. Uitgangspunt is het basisniveau uit RBDS of een DPL score van minimaal 7.

Fiets- en wandelverbindingen zijn de kortste route tov Regionale kwaliteiten van de groene ruimte, versterken, autoverbindingen. verbeteren en ontwikkelen Meer dan 80% van de adressen binnen bebouwde bevindt zich op Polders blijven open en groen maximaal 500 m van een OV halte.

Er worden geen scholen, kinderdagverblijven, verzorgings- verpleeg- en bejaardentehuizen en dergelijke gerealiseerd/uitgebreid binnen 300 m van een snelweg en 50 m van een drukke weg (> 10.000 motorvoortuigen per etmaal) Er worden geen woningen, sporthallen, sportvelden, gevangenissen en ziekenhuizen gerealiseerd binnen 100 m van een snelweg en 50 m van een drukke weg (> 10.000 motorvoertuigen per etmaal)

De langzaamverkeer routes zijn aantrekkelijk en veilig volgens het Groene gebieden zijn optimaal ontsloten door fietsen principe "Duurzaam Veilig" wandelpaden

Energiebesparing woningen: aandeel 107 kiloton vermeden CO2-uitstoot

Duurzame wereld

5% van de huishoudens heeft energiezuinig gedrag

Regionale uitbreiding van van railinfrastructuur

Teylingen legt een eerste weg (of fietspad) aan, waar energie uit Versterken biodiversiteit en stadsecologie asfalt wordt gewonnen.

Energiebesparing bedrijven: aandeel 209 kiloton vermeden CO2 Verduurzamen mobiliteit: aandeel 73 kiloton vermeden CO2uitstoot uitstoot. Stimuleren openbaar vervoer, fietsgebruik, elektrisch vervoer en gebruik alternatieve brandstoffen 95% of meer van de inrichtingen heeft een actuele vergunning Uitbreiding aardgasvulpunten (BBT: best beschikbare techniek) op het gebied van energie.

Bouwmaterialen bij nieuw- en verbouw van woningen voldoen aan Bouwmaterialen bij nieuw- en verbouw van bedrijfsgebouwen en duurzaamheidskeurmerken grond-, wegen waterbouw voldoen aan duurzaamheidskeurmerken Duboplus richtlijn: GPR score 7.0 of gelijkwaardig Duboplus richtlijn: GPR score 7.0 of gelijkwaardig

Uitbreiding vulpunten duurzame brandstoffen.

Verbeteren van de energetische kwaliteit van de woningvoorraad uitgedrukt Mobiliteitsmanagement in het Energielabel met gem. 1% per jaar

100% van de adressen binnen bebouwde kom op max 1 km van electrisch oplaadpunt

Duurzame energieopwekking

Uitbreiding oplaatpunten elektrische auto's en fietsen.

Besparing en/of verduurzaming brandstoffen met 1% per jaar

In 2012 zijn de Slok-themaprestaties gerealiseerd of is er beleid voor vastgesteld In 2030 40% CO2-reductie tov ongewijzigd beleid = 1160 kiloton (klimaatprogramma (regionaal beleid) 600 kiloton, autonome ontwikkelingen (nationaal en Europees beleid) 560 kiloton In 2020 dient van alle verbruikte energie in regio Holland Rijnland 14% afkomstig te zijn uit hernieuwbare bronnen. De Slok-themaprestatie in 2012 is 5% van dit finale energiegebruik


Natuurontwikkeling in buitengebied tbv recreatie

bijlage 2 -1-

Versterken biodiversiteit en ecologie

Verduurzamen overheid: in 2012 zijn de gemeentelijke gebouwen en infra voorbereid op 'energieneutraal' Alle gemeentelijke inrichtingen hebben een actuele vergunning (BBT: best beschikbare techniek) op het gebied van energie Stimuleren korte woon-werk afstand voor werknemers

Mobiliteitsmanagement in de organisatie is ingevoerd voor woon-werk en werk-werk verkeer, waarbij korte woonwerkafstanden worden gestimuleerd Duboplus richtlijn: GPR score 8.0 of gelijkwaardig voldoet aan pluspakket gebruikskwaliteit en veiligheid Woonkeur Klimaatneutrale gemeentelijke huisvesting en organisatie in 2015, en Teylingen belegt duurzaam. 100% gemeentelijke duurzame inkoop op alle gebieden gescheiden afvalinzameling volgens Landelijk afvalplan (LAP) en duurzame verwerking

BIJLAGE 3

Verbindingen in het beleid


bijlage 3 -1-

VERBINDINGEN IN HET BELEID

Luchtkwaliteit en geur Een belangrijke verbinding is die van luchtkwaliteit met het Klimaatprogramma. Onderdeel van dat programma is het stimuleren van duurzame mobiliteit (schoon en zuinig) zoals het rijden op aardgas en elektrisch vervoer. Beide zijn van belang voor een betere luchtkwaliteit. Verder zijn betere kwaliteit dan de normen voor luchtkwaliteit en het voorkomen van geuroverlast onderdeel van het beleid voor duurzame gebiedsontwikkeling. Een geurhinderonderzoek bepaalt of een geur onaangenaam, neutraal of aangenaam is. Onaangename geuren dienen voorkomen te worden, omdat de leefkwaliteit daardoor (sterk) verminderd wordt. Ten slotte is er voor lucht nog een verbinding met duurzaam bouwen. De luchtkwaliteit in woningen (binnenklimaat) is daarin een belangrijk aandachtspunt. Geluid en verkeer Het geluidbeleid is geïmplementeerd in zowel het beleid voor duurzaam bouwen als het beleid voor duurzame gebiedsontwikkeling. Zo heeft het duurzaam bouwen beleid als uitgangspunt een betere geluidsisolatie van nieuwbouwwoningen dan wettelijk is vereist. In het Regionale Beleidkader Duurzame Stedenbouw (RBDS) is bijvoorbeeld een geluidsluwe zijde voor woningen onderdeel van de Gemeente Teylingen/Duurzaamheidsagenda 2011-2014

Hogere waarde procedure voor geluid Vanaf 1 januari 2007 kan het college van burgemeester en wethouders als bevoegd gezag een procedure volgen om hogere waarden toe te staan. In de in 2010 geactualiseerde regionale richtlijn Hogere grenswaarde procedure wordt uitgegaan van een 5 dB lagere maximale ontheffingswaarde dan de wettelijke maximale waarde voor wegverkeer- en raillawaai.

bijlage 3 -2-

basisambitie. Bij nieuwe ruimtelijke plannen kijkt de Milieudienst specifiek naar de geluidsbelasting voor woningen, scholen en ziekenhuizen (zogenaamde gevoelige bestemmingen). Daar waar nodig worden hogere grenswaarden voor geluid gesteld (zie kader). Externe veiligheid Externe veiligheid is een onderdeel van duurzame gebiedsontwikkeling. In de provinciale structuurvisie worden gebieden met geclusterde EV-bedrijvigheid aangewezen. Bodem en waterbodembeheer Uitgangspunt is dat de bodemkwaliteit geschikt is voor het beoogde gebruik. Bodem kan ook voor een duurzame en efficiënte energievoorziening (lees: het klimaatprogramma) van groot belang zijn. Kansen voor warmte-koude opslag in de bodem en geothermie (diepe aardwarmte) worden daarom altijd meegenomen in de energievisie als onderdeel van duurzame gebiedsontwikkeling. Ondergrond Voor het aspect warmte-koude opslag is extra aandacht nodig. Het gaat daarbij om coördinatie en stimuleren van gezamenlijke systemen. Negatieve beïnvloeding van de systemen onderling moet voorkomen worden. In ruimtelijke visies zoals de gemeentelijke structuurvisie moet daarvoor aandacht zijn. Duurzame gebiedsontwikkeling Zoals in figuur 2 is geïllustreerd wordt bij duurzame gebiedsontwikkeling het beleid voor alle duurzaamheidsthema’s integraal beschouwd. Duurzaam bouwen Het gebruiken van de Regionale Duurzaam Bouwen Plusrichtlijn is uitgangspunt voor alle nieuwbouw op gebouwniveau in onze regio. Er is een directe verbinding met duurzame gebiedsontwikkeling. Voor verdere verbanden zie figuur 2. Klimaat en energie Het klimaatbeleid is onderdeel van het beleid voor duurzame gebiedsontwikkeling en heeft directe verbindingen met verschillende duurzaamheidsthema’s. Groene en natte ruimte Aandacht voor natuur, biodiversiteit en groen komt verder vooral terug in onze doelstelling voor duurzame gebiedsontwikkeling. Groen in de wijk natuurvriendelijke oevers en natuur/ecologie zijn specifieke thema’s waaraan bij duurzame gebiedsontwikkeling wordt gewerkt. Duurzaam inkopen Het stellen van duurzaamheidseisen bij aanbesteding en opdrachtverlening door gemeenten is een belangrijke stimulans voor het verduurzamen van onze gemeente. Vanuit het Klimaatprogramma is duurzaam inkopen vooral in de zin van duurzame energie en energie besparen al een speerpunt. Duurzaam inkopen gaat echter veel verder en kan zo de realisatie van de ambities uit de Duurzaamheidsagenda verder stimuleren. Afval Bij duurzame gebiedsontwikkeling is afval een aandachtspunt. Bijvoorbeeld in de zin van een gewenst efficiënt netwerk van inzamelpunten in het te ontwikkelen gebied. Ook is er een verbinding met het klimaatbeleid. Een deel van de deelafvalstromen kan immers worden ingezet voor het opwekken van energie. Zo wordt het vergisten van GFT tot onder meer biogas steeds meer toegepast. Gemeente Teylingen/Duurzaamheidsagenda 2011-2014

bijlage 3 -3-

Duurzaamheidsagenda "Samenwerken en verbinden"

Recommend Documents