Steril
Jaargang 12 / nr. 1 / 2015
e e n uitgave van Int e rst e r I nte r nati onal
Duurzaamheid in de zorg, zorgen voor nu en in de toekomst
Uw partner voor de CSA, OK en logistiek
Steril - nr. 1 / 2015
voorwoord:
Gastredacteur Jan Oort
Duurzaam Hoewel ik geen journalistieke pretenties heb, vond ik het toch leuk om voor één keer de rol van gastredacteur van Steril te aanvaarden. Die rol neem ik eenmalig op mij omdat ik als “oudgediende” graag de gelegenheid te baat neem om in het kader van het twintigjarig jubileum van Interster International terug en vooruit te blikken. Ik was er weliswaar niet helemaal vanaf het begin bij, maar ik heb wel veruit het grootste gedeelte van de lange en boeiende historie van dit kleine grote bedrijf meegemaakt. Klein zijn we in omvang, maar we zijn in die twintig jaar beslist ook groot geworden als aanbieder (en vaak ontwikkelaar) van innovatieve producten en als partner voor de OK en de CSA. We zijn met recht De muis die brulde, om maar eens te verwijzen naar de publicatie over de geschiedenis van de CSA-taak in Nederland, die met medewerking van Interster tot stand is gekomen. Twintig jaar van betekenis zijn voor onze partners in het veld is beslist een mijlpaal om aandacht aan te besteden. Maar – het zal u niet verbazen – we zijn meer bezig met vooruitblikken naar de komende jaren dan met terugkijken naar wat achter ons ligt. Voor u als partner van Interster International is immers vooral de duurzaamheid van de relatie van
belang. Het is dan ook niet voor niets dat we voor deze speciale uitgave van Steril duurzaamheid als thema hebben gekozen. We kijken naar hoe ziekenhuizen invulling geven aan dit begrip, we laten zien hoe een partij van buiten de zorg met dit thema omgaat en we staan natuurlijk toch ook wel een beetje stil bij onze eigen duurzaamheid. Samen met u hopen we dit ook te doen tijdens de klantendag van 24 september, waarover u elders in deze editie meer leest. Veel leesplezier. Jan Oort
“Twintig jaar van betekenis zijn voor onze partners in het veld is beslist een mijlpaal om aandacht aan te besteden”
Nieuwe interster website online:
www.interster.nl
Colofon: Jan Oort, gastredacteur Lia Soetendal, General Administration Aan deze editie werkten mee: Jan Oort, Axel Denis, Kees Jan Porre, Dave Kok, Addie Bouwman, Jankees Cappon, Harriette Laurijsen, Yke Lagro.
Tekstschrijver Frank van Wijck, Eva Tekstproducties Grafische vormgeving Villa Vormgeving, Berkhout Drukwerk Drukkerij Damen, Werkendam Fotografie Marieke Elias, Lach eens…
2
Steril is een uitgave van: Interster International Samsonweg 2a 1521 RC Wormerveer The Netherlands T +31 (0)75 627 22 22 F +31 (0)75 627 22 00 E
[email protected] S www.interster.nl
Steril - nr. 1 / 2015
in deze editie van
Steril:
blz.04 Interster 20 jaar onderscheidend voor CSA en OK
blz.08 Eneco investeert in duurzaamheid
blz.10 CSA Deventer, zoeken naar de uitdaging
blz.14 Oogzorg in een totaal andere wereld
blz.12 Duurzaamheid heeft een vaste plek verworven
blz 7:
blz 14:
blz 15:
Column:
Spinnestaal,
ScoreMedi,
De voortgang
een column door
zitten met zorg
in het MUMC,
Addie Bouwman
Jan Kees Cappon en Harriette Laurijsen over duurzaamheid op de werkvloer van het ziekenhuis
door Axel Denis 3
Steril - nr. 1 / 2015
Het verhaal van Interster International is een verhaal van partnerschap en voortdurende innovatie. Het bedrijf bestaat nu twintig jaar. Een goed moment voor oudgediende Jan Oort, exportmanager en gastredacteur van deze Steril, om terug en vooruit te Jan Oort, exportmanager Interster
Bij het ontstaan van Interster was de CSAfunctie in de ziekenhuizen in Nederland nog betrekkelijk jong. ‘Het vak begon pas eind jaren zeventig serieus te worden’, zegt Jan Oort. ‘Sinds die tijd volgden de ontwikkelingen zich in hoog tempo op en werd vooral internationaal veel kennis opgebouwd die de CSA-functie in de Nederlandse ziekenhuizen kon versterken. De op dat moment bestaande bedrijven die op de Nederlandse markt actief waren voor de CSA’s, dachten toen nog niet na over vertaling van de internationale ontwikkelingen naar de Nederlandse situatie. Daarom was het zo interessant voor Nederland dat Interster er kwam. Vanaf het begin onderscheidde Interster zich meteen al met producten die het verschil zouden gaan maken. Disposable controleproducten bijvoorbeeld, producten die nu wereldwijd verkocht worden. Net als de sealcheck, ook een uitvinding die uit de koker van Interster komt. Ook was het één van de eerste bedrijven die met een track and trace systeem kwam. Interster was echt een pionier voor de CSA-markt, het borrelde van de innovaties.’
blikken.
Snelle groei Die innovaties kregen de ruimte om tot ontplooiing te komen toen Tom Treffers het bedrijf in 1995 overnam. Oort: ‘Hij verlegde de focus naar oplossingen die de CSA en de OK naar een hoger plan konden tillen. Daarom beschouwen we nu 1995 als het startjaar van het bedrijf dat we thans Interster International noemen en vieren we dus ook dit jaar ons twintigjarig bestaan.’ Zelf is Oort sinds 1 oktober 1997 actief voor het bedrijf. ‘Tegen die tijd had de markt al wel door hoe innovatief Interster was’, zegt hij. ‘Het leidde tot een snelle groei, waardoor we uiteindelijk marktleider werden in CSA-producten. Ook internationaal werd het bedrijf al snel actief, in eerste instantie met de controleproducten die het zelf
Disposable inpakmateriaal Een belangrijke ontwikkeling was de introductie van een volledig nieuwe formule inpakmateriaal, in 2004. ‘We waren het eerste bedrijf dat daarmee kwam’, zegt Oort. ‘Het was Combitex, een combinatie van een wetload nonwoven en SMS. Het grote voordeel voor de CSA was dat het een oplossing bood voor de bekende en gevreesde natte ladingen. Bovendien was de buitenverpakking erg sterk, zodat het risico op beschadiging tijdens transport en opslag veel kleiner werd. Interster was na deze introductie ook het eerste bedrijf dat de vervolgstap zette naar SMMS en vervolgens SSMMS, dat nog veel sterker is.’ Actief op de OK Al snel sloeg Interster zijn vleugels uit naar de OK. Het vond voor afdekmateriaal een goede partner in het Duitse Sengewald. ‘Ook in deze markt heeft Interster zich onderscheiden’, vertelt Oort, ‘door met vernieuwende logistieke processen te komen zoals het kar-in-kar systeem voor rechtstreekse aflevering op de OK of in het steriele magazijn. Dit scheelt een ziekenhuis veel emballage, en dus ook de kosten daarvan.’
“Tegen die tijd had de markt al wel door hoe innovatief Interster was” De Dual Seal Check van Interster
4
ontwikkelde. Later volgden de verpakkings materialen en ook daarmee werden we internationaal succesvol. Inmiddels zijn we actief in meer dan veertig landen en maken we ook internationaal nog steeds een groei door.’
De volgende stap was de ontwikkeling van proceduretrays, ook weer op basis van samenwerking met een partner met meerwaarde: Inpakomed. ‘De komst van trays was voor de ziekenhuizen van grote betekenis op het
Steril - nr. 1 / 2015
Interster International:
twintig jaar onderscheidend voor CSA en OK gebied van logistiek en handling’, zegt Oort. ‘Met een proceduretray zitten immers alle disposable medische hulpmiddelen die voor een ingreep nodig zijn in één tray bij elkaar.’ Investment solutions Een logisch gevolg van werken voor de CSA én de OK was dat Interster zich ook ging richten op logistieke oplossingen die de samenwerking tussen beide afdelingen kan versterken. Oort vertelt: ‘Hiervan wilden we serieus werk maken, iets wat wordt onderstreept door het feit dat we Investment Solutions hebben opgezet. Hiermee laten we zien dat we een
Het nieuwe magazijn van het AZM
actieve rol spelen in het bedenken van logistieke oplossingen waarmee het ziekenhuis zijn voordeel kan doen. We leveren transport middelen, modulekasten, stellingen, transportkarren, werktafels etc. In alle gevallen kunnen we zowel standaardproducten als custom made oplossingen bieden.’ Partner voor CSA en OK Behalve zelf strategische partners te zoeken, heeft Interster zichzelf gaandeweg ook ontwikkeld tot een partner voor de CSA en de OK. ‘We hebben voor beide groepen een educatieprogramma ontwikkeld’, zegt Oort, ‘zowel
voor de medewerkers als voor de managers en dat is enorm positief ontvangen. Voor de CSA hebben we inmiddels accreditatie verkregen van Sterilisatie Vereniging Nederland, zodat mensen die het educatieprogramma volgen hiermee hun studiepunten kunnen behalen, dat heeft zeker bijgedragen aan het succes van het programma.’ Ook het tijdschrift Steril speelt een rol in de kennisoverdracht die Interster zo belangrijk vindt. Oort: ‘Al in een vroeg stadium is de beslissing genomen dat we een eigen medium moesten hebben om iedereen in de markt drie
Hoofdkantoor
5
Steril - nr. 1 / 2015
maal per jaar op de hoogte te houden van de ontwikkelingen binnen Interster en de maatschappelijke ontwikkelingen die betrekking hebben op de zorg.’ Samen verder Drie jaar geleden besloot Interster tot verkoop van het bedrijf aan de VP Groep. Een logische stap, stelt Oort: ‘Groei maakt je op een gegeven moment interessant voor internationale partijen die naar manieren zoeken om je lokale markt te betreden. VP heeft altijd interesse gehad in Nederland, maar kwam er – mede door de kracht van Interster – niet tussen. Voor Interster was de overname interessant omdat het ons in staat stelt gebruik te maken van de connecties en de kennis van een internationaal opererende partij. Dit vormt een goed uitgangspunt voor verdere productontwikkeling en voor verdere expansie in buitenlandse afzetgebieden.’
Maar het belangrijkste voordeel voor de korte termijn is toch wel de kwaliteitsontwikkeling op het gebied van verpakkingsmateriaal. Oort legt uit: ‘We werkten in het verleden met een derde partij. Dankzij de overname door VP hebben we kunnen investeren in faciliteiten die ons in staat stellen om zelf te snijden en te interleaven, waardoor we veel nauwkeuriger kunnen werken. Hierdoor kunnen we binnenkort met een nieuw all-in-one product op de markt komen.’
“Ook hierbij bieden we – via een symposium – weer ruimte voor kennisoverdracht.” Nieuwe snijfacilliteit
6
Komende ontwikkelingen De ontwikkeling gaat door. Interster wil duurzaam zijn, iets wat zij onderstreept door ook in dit jubileumjaar de blik op de toekomst te houden én door alle accountmanagers te laten rijden in hybride auto’s. ‘Wie duurzaamheid wil uitstralen, moet er zelf ook een actieve bijdrage aan leveren’, zegt Oort. De blik op de toekomst vertaalt zich in het feit dat Interster ook nu bezig is met de
Steril - nr. 1 / 2015
ontwikkeling van nieuwe controleproducten voor het reinigings- en sterilisatieproces, ook met een controleproduct voor de reiniging van flexibele endoscopen, en met het bedenken van nieuwe logistieke oplossingen voor de CSA en de OK. ‘We werken bijvoorbeeld aan nieuwe manieren van aanlevering van onze verpakkingsmaterialen’, zegt Oort, ‘bijvoorbeeld in palletboxen. In één palletbox kunnen we twintig dozen verpakkingsmateriaal aanbieden, wat het ziekenhuis duizenden euro’s voordeel oplevert op het gebied van logistiek en afvalverwerking. Ook hebben we vergevorderde plannen om een geautomatiseerde productlijn op te zetten voor labels en indicatoren. De automatisering maakt het mogelijk om een constante productiekwaliteit te bereiken en tegelijkertijd kosten te besparen.’ Maar voordat het zover is, is het tijd om met de partners in de CSA en OK stil te staan bij het twintigjarig bestaan van het bedrijf. ‘Dit willen we natuurlijk niet ongemerkt voorbij laten gaan’, zegt Oort. ‘We vieren dit feit op 24 september in Het Spoorwegmuseum in Utrecht met een klantendag. Ook hierbij
Nieuwe snijfacilliteit
bieden we – via een symposium – weer ruimte voor kennisoverdracht. Maar we maken zeker ook tijd vrij om gewoon gezellig met elkaar samen te zijn en feest te vieren.’
“Groei maakt je op een gegeven moment interresant voor internationale partijen die naar manieren zoeken om je lokale markt te betreden” Kees Ballemans
In een eerdere uitgave van dit tijdschrift vertelde ik al over het omvangrijke bouwproces binnen het MUMC, waarbij een nieuw OK-complex wordt gerealiseerd en de CSA wordt verplaatst naar direct daarnaast. Inmiddels zijn we zover dat de planning rondom dit bouwproces zo goed als afgerond is. Dit betekent dat na de zomer kan worden begonnen met het leeghalen en slopen van de ruimte waarin nu nog de poli mondheelkunde en de hartfunctieafdeling gevestigd zijn en waar straks de nieuwe CSA zal verrijzen. De bouw van het nieuwe OK-complex verloopt gefaseerd, over de periode van 2016 tot en met 2019. Maar de nieuwe CSA zal naar verwachting al begin april operationeel zijn. De huidige CSA ligt gelukkig volledig buiten het bouwterrein, zodat we tot heel kort voor de feitelijke verhuizing op volle kracht en ongestoord ons werk kunnen blijven doen. Spannend wordt het als de was/desinfectiemachines, die we pas drie jaar geleden
aanschaften en die we dus niet vervangen, gefaseerd naar de nieuwe CSA moeten worden verhuisd. Het faseringsplan dat hiervoor nodig is, moeten we nog ontwikkelen. Maar het belang hiervan is nu al duidelijk, want de huidige CSA moet ook in die overgangsperiode natuurlijk volledig kunnen blijven draaien voor onze klanten. Om die workflow te kunnen blijven garanderen, gaan we apparatuur inhuren bij de bestaande leverancier. Wat ook spannend wordt, is de optimale inrichting van de werkprocessen in de nieuwe CSA. We willen in deze nieuwe werkruimte naar een zo optimaal mogelijk werkproces komen en dus de verspilling uit het primaire proces halen. Hiertoe hebben we samen met Interster een werkplek ontwikkeld in een testopstelling, die we al in de huidige situatie gaan uitproberen. Het concept hiervoor en de inrichting van deze werkplek zijn gebaseerd op eigen onderzoek naar de loopbewegingen op de CSA.
Axel Denis, manager CSD MUMC
De medewerkers zullen vanzelfsprekend moeten wennen aan de nieuwe werkmethodiek die we straks in de nieuwbouw CSA gaan toepassen, maar ze gaan de voordelen hiervan zeker snel inzien. Ze krijgen ook te maken met een herinrichting van de ICT-processen, die noodzakelijk is om tegemoet te komen aan de wens meer vraaggestuurd te werken. Aan die ICT ligt een instrumentvolgsysteem ten grondslag. We testen op dit moment of dit kan functioneren onder SAP of dat hiervoor een aparte applicatie vereist is.
COLUMN
De voortgang in het MUMC
Axel Denis Hoofd CSA Maastricht UMC+
7
Steril - nr. 1 / 2015
Winning duurzame energie
Eneco is volop bezig de omslag te maken van energieleverancier naar partner in duurzaamheid. Het positioneert zich als een bedrijf dat ondernemers verder wil helpen die vernieuwend durven te denken en energie zien als kans om waarde toe te voegen aan hun onderneming . ‘Dan moet je je wel als partner opstellen, omdat je samen de mogelijkheden met en voor ondernemers in kaart brengt’, zegt senior account manager Kees Jan Porre. ‘Vaak is eigen, duurzame opwek van energie daar een onderdeel van. En wat een klant zelf opwekt hoeven wij niet meer te leveren. Vandaar de omslag van leverancier naar partner in duurzame energie en energiegerelateerde oplossingen. Slechts twee Nederlandse bedrijven verdienden tot nu toe het predicaat Climate Saver van het Wereld Natuurfonds: KPN en Eneco. Het is dus geen loze kreet van Eneco om zijn logo kracht bij te zetten met het credo “Samen gaan we voor duurzaam”. ‘Dat predicaat zegt wel iets over waar we als organisatie voor staan’, zegt Porre. ‘Het betekent dat we onze doelstellingen afleiden van onze footprint. Dit vertaalt zich ook naar onze missie, waarin we duurzame energie voor al onze klanten als doel hebben omschreven In deze ambitie zijn we voor onze consumentenklanten verder gevorderd dan bij onze zakelijke klanten. Consumenten betrekken van ons groene stroom. Voor de zakelijke
markt is dit minder snel te realiseren, omdat het bij grote bedrijven vanzelfsprekend om heel andere dimensies gaat. Maar het streven is precies hetzelfde.’ Fors investeren Om deze ambitie te kunnen waarmaken, investeert Eneco veel in wind-, zonne- en bioenergie. ‘Eneco is in het bezit van twee schone gasgestookte centrales en investeert daarnaast in duurzame productiemiddelen’, zegt Porre. ‘Dat is een keuze met sterke financiële implicaties, maar wel een die we waardevol vinden. Voor wind- en zonne-energie kunnen we op dit moment nog bogen op subsidiegelden, maar ze moeten ook zonder subsidie een gezonde businesscase kunnen opleveren. Dat is nog een proces in ontwikkeling. Wat ons daarbij beslist niet helpt, is het feit dat de Verenigde Staten tegen een zeer lage prijs kolen verkoopt aan Europa. Gelukkig staat daar tegenover dat onze klanten steeds meer bewust beginnen te kiezen voor een duurzame bedrijfsvoering, bijvoorbeeld met HollandseWind® en bereid zijn daar iets meer voor te betalen. Hetzelfde zien we ook in de zakelijke markt. De Nederlandse Spoorwegen bijvoorbeeld heeft een contract voor tien jaar met ons afgesloten op basis van HollandseWind®. Zo sluiten we meer interessante en innovatieve contracten af. En om die te kunnen honoreren, investeren we veel in windmolenparken.’
Van leverancier naar partner Doordat steeds meer particulieren en ook bedrijven investeren in zonne-energie, verandert de rol van Eneco. Porre: ‘Steeds meer spelen advies en oplossingen voor energie besparen, zelf opwekken en duurzaam afnemen een rol. Dat vereist dat we samen met onze klanten kijken waar de mogelijkheden liggen. Samen optrekken dat is de gedachte. Kijken wat de duurzame doelstelling van onze klant is en hoe wij die kunnen faciliteren. Bij de NS doen we dit door veel te investeren in windenergie. Ook het datacenter dat Google in de kop van ons land aan het ontwikkelen is, wordt voor tien jaar gevoed door HollandseWind® van het windmolenpark dat wij hiervoor bouwen in Delfzijl. Een ander voorbeeld van partnership is dat met Akzo. We beschikken in het noorden van het land over een biomassa-centrale waar de fabriek van Akzo die daar vrijwel naast ligt voor de komende tien jaar zijn energie vandaan haalt. Dat versterkt ook weer het imago van Akzo als bedrijf dat innovatief durft te zijn.
“Steeds meer spelen advies en oplossingen voor energie besparen, zelf opwekken en duurzaam afnemen een rol” Kees Jan Porre, senior accountmanager Eneco
8
Steril - nr. 1 / 2015
Prikkelende gedachten Eneco investeert in
over de OK van de toekomst
duurzaamheid,
ook in de gezondheidszorg Steeds meer contracten zijn dus voor tien jaar of zelfs langer. Dergelijke contracten bieden ons de ruimte om te investeren in wind, water en biomassa.’
hieraan een motivatiecampagne te koppelen voor de medewerkers. Inzetten op duurzaamheid is niet een kwestie van één keer een verhaal vertellen, het vergt een lange adem.’
De zorg wordt duurzamer Ook de gezondheidszorg begint zich steeds meer voor duurzame energie te interesseren, stelt Porre. Hij verwijst naar de ziekenhuizen die actief zijn met de Milieuthermometer Zorg, het certificeerbaar milieumanagementsysteem dat een duurzame bedrijfsvoering stimuleert en borgt. ‘Zorginstellingen kunnen hierin een bronzen, zilveren of gouden certificaat halen’, zegt Porre. ‘Voor een gouden certificaat komen ze er niet met energie die verduurzaamt is met waterkracht, dat vergt echt een investering. Daar zit dus wel een grens aan, want het is natuurlijk de bedoeling dat zorginstellingen hun geld primair aanwenden voor de zorg aan hun clienten. Maar aan de waarde van het streven naar duurzaamheid doet dit niets af. En het is natuurlijk ook goed voor het imago van een zorginstelling als die zich hiermee wil profileren. Ik raad zorginstellingen die willen overstappen naar groene stroom ook altijd aan
Vertaalslag naar de medewerkers Ook met zorginstellingen komt Eneco steeds vaker tot langetermijncontracten. Een mooi voorbeeld is Amstelring in Amsterdam. Porre vertelt: ‘Hier gaan we samen met een aantal partners vastgoed ontwikkelen op basis van een energieprestatiecontract. Zo zijn al meer contracten gesloten met zorgaanbieders om hun vastgoed te verduurzamen. Bij uitstek een voorbeeld dat aantoont hoe onze rol verandert: energie leveren wordt niet meer onze primaire focus, dienstverlening rondom verduurzaming wel.
Climate Savers Voor energie-intensieve bedrijven heeft WWF wereldwijd het Climate Savers programma ontwikkeld. WWF brengt bedrijven bij elkaar die voorloper zijn op het gebied van duurzame energie en energiebesparing. Deze strategische partners laten zien dat met praktische, innovatieve oplossingen CO2-reductie en economische groei hand in hand kunnen gaan. Samen met Climate Savers stelt WWF ambitieuze doelen die verder gaan dan de wettelijke verplichtingen
Dergelijke contracten stimuleren steeds vaker ook medewerkers van organisaties tot duurzaam denken en handelen. ‘We hebben bijvoorbeeld al bij 100.000 huishoudens de slimme thermostaat TOON geplaatst, ook via werkgevers in de zorg’, zegt Porre. ‘Dit doen we dan altijd op basis van een net wat aan-
en neemt het zo het voortouw op weg naar een duurzame energievoorziening. Externe adviseurs monitoren en verifiëren de naleving van de afspraken.
Bio Golden Raand
trekkelijker contract voor de medewerker dan wanneer die zo’n thermostaat individueel zou aanschaffen. Zo’n slimme thermostaat geeft inzicht in het energieverbruik en stimuleert mensen om hier effectiever mee om te gaan. Zo wordt duurzaamheid langzaam maar zeker steeds meer een gangbaar begrip in onze samenleving.’
WWF Climate Savers hebben sinds de start van het programma in 1999 een CO2-reductie gerealiseerd van 100 miljoen ton. Ter vergelijking: Nederland kent een jaarlijkse CO2-emissie van 180 miljoen ton.
9
Steril - nr. 1 / 2015
CSA Deventer Ziekenhuis zo voor alle medewerkers naar Een CSA die zelfvertrouwen uitstraalt en ruimte biedt aan medewerkers om zich te blijven ontwikkelen, wordt serieus genomen door de interne klanten in het ziekenhuis. De CSA van Deventer Ziekenhuis heeft de afgelopen jaren een enorme ontwikkeling doorgemaakt. Dave Kok, operationeel manager CSA en deskundige steriele medische hulpmiddelen van Deventer Ziekenhuis, weet nog welke werksituatie hij op de afdeling aantrof toen hij daar in 2008 aan de slag ging. ‘Groepjes van medewerkers die binnen een vast cluster een afgebakende taak uitvoerden’, zegt hij. ‘Ik ben de medewerkers gaan opleiden, zodat ze alle voorkomende werkzaamheden op een CSA kunnen verrichten en dus afdelingsbreed binnen alle clusters inzetbaar zijn. Ik herinner me nog heel goed dat één medewerkster, die uitsluitend werkzaamheden in het steriel maga-
zijn verrichte, bij aanvang tegen me zei: “Ik kan niets anders”. Maar er is echt voor iedereen een uitdaging. Ook zij heeft die toch aangedurfd, en zij gaat nu fluitend naar haar werk.’ De uitdaging erin houden Het is belangrijk het werk op de CSA interessant te houden voor de medewerkers, stelt Kok. Hij vertelt: ‘We kennen op de CSA meerdere clusters en van hieruit voeren we de taken uit. In de eerste plaats natuurlijk de reiniging en desinfectie van medische hulpmiddelen. Als tweede de controle op de reinheid, compleetheid en functionaliteit van hulpmiddelen die we krijgen aangeboden ter voorbereiding op sterilisatie. En als derde de steriel magazijn functie waarin medewerkers uitvoerend het hele ziekenhuis bevoorraden met steriele medische hulpmiddelen. Als medewerkers voor al deze clusters inzetbaar zijn, kunnen ze rouleren en blijft het werk veel meer een
ave Kok, Operationeel manager CSA / D Deskundige steriele medische hulpmiddelen, Deventer Ziekenhuis
uitdaging voor ze. Bovendien kunnen ze dan bij ziekte of in vakantieperiodes taken van elkaar overnemen, wat de continuïteit van de CSA-taak ten goede komt. Ook hebben medewerkers door het rouleren veel meer inzicht en begrip gekregen voor de uitvoering van de verschillende werkzaamheden.’ Kok vindt het belangrijk de medewerkers te blijven prikkelen in hun werk en de verantwoordelijkheid die daarbij hoort. ‘De ROC-opleiding heeft enorm geholpen om het niveau te verhogen’, zegt hij. ‘Zelf heb ik daarvan gebruik gemaakt door de oudere en meer ervaren medewerkers de functie werkbegeleider te geven. Dit biedt ruimte aan de meer ervaren medewerkers om zich verder te verdiepen in de processen op de CSA en hun jonge collega’s hierin te begeleiden. Deze stellen toch de nodige theoretische vragen over de werkprocessen.’
“De ROC-opleiding heeft enorm geholpen om het niveau te verhogen“ 10
Steril - nr. 1 / 2015
ekt de uitdaging Samenwerking met interne klanten De gekozen aanpak heeft gevolgen voor de positionering van de afdeling CSA binnen het ziekenhuis. ‘Vroeger werden we gezien als de schoonmaakafdeling’, zegt hij, ‘dat is nu al lang niet meer zo. ‘Het feit dat onze medewerkers breder geëquipeerd zijn, betekent dat ze meer ruimte zien om de samenwerking te zoeken met de interne klanten binnen het ziekenhuis. Dit vertaalt zich bijvoorbeeld in drie CSA-medewerkers die een actieve rol vervullen in de opdek op de OK. Dit is slechts een voorbeeld van onze voortdurende inspanningen om de medewerkers steeds verder te ontwikkelen.’
Die medewerkers waarderen dit ook, toont de stijgende lijn in de uitkomsten van medewerkertevredenheidsonderzoek in 2009, 2011 en 2014. ‘De uitkomsten daarvan zijn ook gebruikt om de medewerkers de ruimte te geven om zelf verbeteringen door te voeren op punten waarop ze dit nodig vonden’, vertelt Kok. ‘De fysieke belasting blijft natuurlijk een belangrijk punt op de CSA. Ik heb vanuit de resultaten van het medewerkertevredenheidsonderzoek een werkgroep opgezet die een verbeterplan heeft gepresenteerd en uitgewerkt. Zo is er een hoog/laag tafel bijgekomen en een lepelsysteem voor het beladen/ontladen van de autoclaven. Beide spelen een duidelijke rol in het duurzamer maken van de personele inzet.’
COLUMN
Spinnestaal Ik ben geboren op het platteland met veel koeien, geiten en.... spinnen, maar helaas steeds minder boeren, waarvan er sommige kennelijk ook op zoek zijn naar een vrouw.... In de gezondheidszorg ben ik voor het grootste deel opgegroeid in de operatiekamer, waarin catgut een van de eerste hechtmaterialen was. Voor de jongelingen onder u: glazen potten, gevuld met, inmiddels verboden, oplosbaar hechtmateriaal, gemaakt van onder andere schapendarm. Met de komst van geavanceerde mechanische hechtmaterialen, clips en tangen is het natuurlijke catgut geheel verdwenen en zijn de hechtmaterialen hightech geworden. Voor een aantal leveranciers een echte “cash cow”. Van de koeien weer naar de spinnen. Wanneer je op een prachtige zonnige ochtend over de heide loopt, zie je daar regelmatig duizenden spinnenwebben. Op dat moment realiseer je je hoe vernuftig deze webben zijn gemaakt en welke relatief
grote kleefkracht ze bezitten. Zou het niet mooi zijn wanneer deze techniek voor hechtdraden benut kon worden? Enige tijd geleden las ik in het tijdschrift Medical Device, dat men in staat is om de proteïne, opgeslagen in het spinnenwebdraadje, te lokaliseren. Probleem is alleen hoe krijg je zo’n draad fabrieksmatig uit een spin. Afgezien van het feit dat het me geen pretje lijkt, zijn spinnen niet gebouwd om te melken. Dus zijn wetenschappers erin geslaagd het gen in te brengen bij geiten. Deze geiten produceren geitenmelk met daarin de spinnenzijde. Uit ervaring weet ik dat geiten melken niet zo’n kunst is, dus wanneer de melk is verkregen, wordt hieruit de spinnenzijde geëxtraheerd. Dit materiaal is gepatenteerd onder de naam Biosteel®. Op de site http://www.amsilk. com/en/products/biosteel-spidersilkfibers.html, en https://www.youtube.com/ watch?v=g6tWf-VCURs kunt u nalezen en zien dat geen woord van dit verhaal is
Addie Bouwman, Expert Medical Devices
gelogen. Er zijn natuurlijk echter nog wel heel wat problemen rondom biocompatibiliteit op te lossen en inmiddels heb ik begrepen dat het project, in spinnentermen, ‘aan een zijden draadje’ hangt. Toch heb ik mijn eerste visioen al gehad: ziekenhuizen, omringd door groene weiden met daarin vrolijk huppelende geiten en een gepensioneerde chirurg als schaapsherder. Er zijn al oren op muizen gekweekt, dus waarom niet armen op koeien? Xenotransplantatie wordt volop onderzocht. Ergo: er is weer toekomst voor de boer onder het credo: biologisch is logisch.
11
Steril - nr. 1 / 2015
Aandacht voor milieu hadden ziekenhuizen al jaren. Maar duurzaamheid is een veel breder begrip, dat echt doordringt in de vezels van de organisatie. De aandacht ervoor is inmiddels onomkeerbaar.
Duurzaamheid is een onderwerp dat in de ziekenhuiswereld steeds nadrukkelijker aandacht krijgt. Sla een willekeurig jaarverslag van een ziekenhuis open, of zoek op een internetsite, en het onderwerp komt ruimschoots aan bod. Ziekenhuizen vermelden bijvoorbeeld dat ze kiezen voor renovatie in plaats van nieuwbouw, en daarbij zoveel mogelijk van de bestaande materialen hergebruiken. Ze maken een deel van de energieopwekking duurzaam door warmte en koude op te slaan in de bodem. Ze verbeteren de isolatie, installeren aanwezigheidsschakelaars en installeren LEDverlichtingen in ruimten en waterbesparende elementen in douches en toiletten.
Duidelijke ambitie Het ziekenhuis Rijnstate in Arnhem en het Radboudumc in Nijmegen zijn voorbeelden van ziekenhuizen met een uitgesproken duurzaamheidsambitie. ‘We streven ernaar dat duurzaamheid in de genen van al onze medewerkers zit en dat het onderwerp in al onze processen aandacht krijgt over de volle breedte van patiëntenzorg, onderzoek en onderwijs’, zegt Harriette Laurijsen, beleidsadviseur duurzaamheid van Radboudumc. ‘Duurzaamheid kan heel mooi samengaan met patiëntenzorg. In onze strategie hebben we benoemd dat we voor duurzame, inno vatieve en betaalbare patiëntenzorg gaan.
Bij duurzaam denkt iedereen aan het milieu. Dat is een belangrijk onderdeel en daar doen we heel veel aan, bijvoorbeeld plastic scheiden en duurzaam bouwen. Maar de uitdaging is nu juist het naar het primaire proces te trekken. Duurzame zorg richt zich op preventie en het bevorderen van gezondheid. Dit sluit aan bij onze persoonlijke patiëntenbenadering. En via ons project Duurzaam gezond hebben we een reductie in voedselverspilling van 35 procent bereikt. Gezonde voeding en goed eten leiden tot sneller herstel van patiënten. Ook een heel concreet voorbeeld van het verband tussen duurzaamheid en patiëntenzorg.’ Ook voor Jankees Cappon, bestuurder van Rijnstate, is de link tussen duurzaamheid en patiëntenzorg logisch. ‘Ziekenhuizen richten zich op gezondheidsherstel van de zieke medemens’, zegt hij. ‘Dat is zo duurzaam als het maar zijn kan.’
“de aandacht werkt ook door in hun privésituatie“
Jankees Cappon, bestuurder Rijnstate
12
Bijdrage leveren Cappon stelt dat zijn ziekenhuis “overtuigd lid” van de Nederlandse klimaatcoalitie, die een klimaatneutrale wereld nastreeft in 2050. ‘Daaraan willen wij als werkgever een bijdrage leveren’, zegt hij. ‘We richten ons daarbij op heel concrete doelen: vijftig procent CO2reductie in 2020, te bereiken door tien procent reductie van vervoerskilometers, tien procent reductie van drinkwatergebruik en jaarlijks een reductie van twee procent op energieverbruik en ook jaarlijks twee procent minder CO2 bij de afvalverwerking. In totaal lopen er meer dan 45 maatregelen. Een daarvan, zeshonderd
Steril - nr. 1 / 2015
Duurzaamheid heeft een vaste plek op de ziekenhuisagenda verworven en zestig zonnepanelen, komt precies overeen met ons aantal bedden in Arnhem. Helder in de communicatie naar buiten en voor het personeel. Andere voorbeelden: oplaadpalen, duurzaam – veel lokaal – inkopen, hergebruik van meubilair, biologisch afbreekbare producten verwerken voor energieopwekking en voorzien, apotheekresten op eigen terrein zuiveren. En kennis van buiten naar binnen halen, bijvoorbeeld door samen te werken met de Hogeschool Arnhem/Nijmegen.’
Medewerkers en buitenwereld Cappon onderschrijft dit en voegt eraan toe dat het zich ook vertaalt naar de medewerkers binnen de organisatie. ‘We hebben het onderwerp duurzaamheid twee jaar geleden in ons management development programma benoemd en ook de medewerkers erbij betrokken. Dit leidde tot een breed ambassadeurs netwerk van medewerkers die met ideeën kwamen. En de aandacht werkt ook door in hun privésituatie, bijvoorbeeld door in de
Kennis delen Radboudumc is lid van het milieuplatform zorg en is actief in diverse werkgroepen, onder andere op het gebied van duurzaamheid. ‘Zelf hebben we de verbreding van milieu naar duurzaamheid al twee jaar geleden doorlopen en die ervaring delen we in de werkgroepen waarin we actief zijn’, zegt Laurijssen. ‘Natuurlijk halen we ook kennis op uit de werkgroepen. In één van de werkgroepen is bijvoorbeeld geïnventariseerd met welke duurzaamheidsaspecten ziekenhuizen zich bezighouden. Zo kunnen wij leren van wat andere ziekenhuizen hebben gedaan.’
“We streven ernaar dat duurzaamheid in de genen van al onze medewerkers zit“
Laurijsen merkt dat een duidelijke cultuuromslag gaande is. ‘Ik werk hier nu dertien jaar’, vertelt ze, ‘en ik heb nooit eerder meegemaakt dat duurzaamheid zo nadrukkelijk op de agenda staat als nu het geval is. Duurzaamheid is ingebed in onze strategie en er wordt menskracht voor vrijgemaakt. Het zijn geen loze woorden, er wordt ingezet op concrete doelen met resultaten. Op landelijk niveau zie je deze ontwikkeling ook op gang komen.’
secundaire arbeidsvoorwaarden te faciliteren dat medewerkers investeren in zonnepanelen.’ Inmiddels heeft Rijnstate ook de blik naar buiten gewend. ‘We hebben nog geen concrete stappen richting de patiënten gezet, maar kijken wel naar wat we kunnen bijdragen aan de gezonde regio. We zijn één van de grondleggers van het in Arnhem opgezette programma Energy made in Arnhem en dragen er langs die weg ook toe bij het onderwerp duurzaamheid bij de gemeente op de agenda te houden. Ook zaten we aan tafel bij de kinderen van een Montessorischool, om te praten over wat hen op het gebied van duurzaamheid bezighoudt. Want kinderen hebben een scherpe blik op een maakbare toekomst.’
Mw. ing. Harriette Laurijsen, Beleidsadviseur duurzaamheid, Radboud universitair medisch centrum, Nijmegen
13
Steril - nr. 1 / 2015
Oogzorg in een totaal andere wereld
Patiënt in Mikumi
“ Er was niets, geen medicijnen, geen afdekmaterialen, geen spuiten, noem maar op“
Hoe bied je oogheelkundige zorg in een land waarin nagenoeg niets bestaat aan medische voorzieningen? Operatieassistente Yke Lagro van het Alrijne Ziekenhuis ontdekte het in Tanzania.
vergaren en gelukkig lukte dat ook. Zelfs een oogmicroscoop moesten we zelf meenemen. Gelukkig bleken bedrijven graag bereid ons te helpen, maar toch vergde de voorbereiding al met al wel drie maanden tijd.’
Hoe lang moet je nadenken als je gevraagd wordt om huis en haard voor drie weken te verlaten om aan de andere kant van de wereld onder uiterst basale omstandigheden te assisteren bij cataractoperaties? ‘Heel even’, zegt Yke Lagro, ‘maar het idee iets voor andere mensen te kunnen betekenen, gaf snel de doorslag.’
Toen Lagro ter plaatste aankwam, zag ze direct dat de term basisziekenhuis in een land als Tanzania een andere lading dekt dan in Nederland. ‘Er was een kamer omgebouwd tot oog-OK’, vertelt ze. ‘Maar wat we daar aantroffen, waren vuile laden, kapotte ampullen en een airco die niet werkte. We hebben dus eerst alles schoongemaakt en de ramen geblindeerd voordat we aan de slag konden.’
Oogarts Ruud van der Pol wilde in navolging van een aantal collega’s naar Tanzania reizen om operaties te verrichten in het Mikumi Hospital. ‘Wij zijn sponsor van dat ziekenhuis’, vertelt Lagro, ‘en hij wilde kennisoverdracht gaan bieden zodat de artsen daar uiteindelijk zelf ook in staat zouden zijn om cataractoperaties te verrichten.’ Sponsors zoeken en schoonmaken Het eerste wat moest gebeuren, was sponsors vinden. ‘Er was niets’, zegt Lagro. ‘Geen medicijnen, geen afdekmaterialen, geen spuiten, noem maar op. We moesten alles bij elkaar
St. Kizito Hospital in Mikumi
14
Screening essentieel De bedoeling was vijftig patiënten te helpen in drie weken. Lagro: ‘Helaas waren dat er slechts tien, omdat de screening van de patiënten niet goed was verlopen. Veel patiënten bleken te kunnen volstaan met een bril, waarvan we er gelukkig heel wat bij ons hadden. In ieder geval zijn we blij met wat we in die drie weken hebben kunnen doen. En we willen ook graag terug, maar dan willen we wel zorgen voor een betere voorbereiding zodat we dan écht vijftig patiënten kunnen behandelen.’
Steril - nr. 1 / 2015 (advertorial)
ScoreMedi, zitten met zorg ScoreMedi ontwikkelt en produceert zitoplossingen en hulpmiddelen om het zitten voor hulpverlener en patiënt aangenamer en gezonder te maken. ScoreMedi heeft een eigen R&D-team dat van tekentafel tot en met productie innovatieve zitoplossingen ontwikkeld, welke na uitgebreide praktijktests op de markt gebracht worden. De innovatieve ScoreMedi producten zijn ontstaan in samenwerking met diverse ziekenhuizen en zorgverleners. Centraal bij het ontwerp staat comfort, gemak en kostenbesparing. ScoreMedi is een zusterbedrijf van Score BV en staat garant voor kwaliteit, betrouwbaarheid en zitcomfort. Score is in Nederland reeds 40 jaar marktleider
in ergonomische zitoplossingen en bijbehorende accessoires. Internationaal is Score een gerenommeerd bedrijf dat zitoplossingen biedt voor de meest uiteenlopende werkplekken en anders maken we hem speciaal voor u! Bij Interster International zijn de accountmanagers getraind door Score om u te adviseren bij de aanschaf van uw Score stoel. Ook zijn wij in staat, indien gewenst, de stoel zodanig af te stellen zodat uw medewerkers op een gezonde en ergonomisch verantwoorde manier gebruik maken van de juiste stoelen. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met uw accountmanager of mail naar
[email protected]
Een ergonomisch verantwoorde werkstoel of stahulp is essentieel Steeds meer mensen doen zittend of wisselend zittend en staand werk. Met name op kantoor en in de industrie zijn veel werknemers een groot deel van de dag aan hun stoel gebonden. Op het eerste gezicht lijkt dit soort werk weinig belastend voor ons lichaam. Dus zien we het ook niet snel als een oorzaak van ziekteverzuim. Toch is dat helaas wel vaak het geval. Een kleine afwijking van de juiste zithouding kan op den duur leiden tot irritaties, vermoeidheid en een verminderde concentratie. Na verloop van tijd komen de eerste gezondheidsklachten, als pijn in de nek, rug, schouders en bovenbenen. Met als mogelijk gevolg, langdurig ziekteverzuim en alle kosten van dien. Dergelijke klachten treden overigens niet alleen op bij zittend werk. Ze kunnen ook voorkomen als mensen langdurig in dezelfde houding staan of veelvuldig dezelfde beweging maken.
Om gezondheidsklachten te voorkomen en het ziekteverzuim te verlagen is een goede werkstoel of stahulp, afgestemd op de gebruiker en de werkzaamheden, essentieel. Deze zal bovendien het werkplezier en daarmee de productiviteit verhogen. Een goede werkstoel of stahulp is een investering die zich snel uitbetaalt. En mijn oude stoel dan? Het is opmerkelijk hoeveel mensen nog steeds hele dagen werken op oude afgeschreven stoelen. Dat komt natuurlijk, omdat de relatie tussen gezondheidsklachten en tekortkomingen van de werkstoel niet altijd even makkelijk is te zien. Toch bestaat die relatie wel degelijk. Ook de juiste zithouding en het correct instellen van uw stoel is van groot belang.
seats to suit
ACTUALS www.interster.nl; Bezoek onze geheel vernieuwde website.
Interster Educatie programma 2015: 15 oktober, De OK van de toekomst 5 november 2015, Reiniging, desinfectie en sterilisatie Meer informatie via www.interster.nl; onze heel vernieuwde website.
Beurzen en congressen Medewerkers van Interster zijn de komende periode te vinden op de volgende nationale en internationale beurzen en congressen:
Beurzen en congressen Nederland: 24 september: 20 jaar Interster, Het Spoorwegmuseum, Utrecht
13 oktober- 14 oktober: Nederlandse OK dagen, NH Koningshof te Veldhoven
7 november: SVN najaars congres, CineMec te Ede
Internationale beurzen en congressen: 11-12 juni: Esterilização / Lissabon
4-6 oktober: Patient Safety / Dubai
7-10 oktober: WHFSS / Lille
15
investment solutions uw partner voor de CSA, OK en logistiek
Z-wagen
Dubbele Z-wagen
RVS kar in kar systeem
Gesloten RVS transportwagen
Mondriaan transportwagen
Aluminium transportwagen
Interster is jarenlang leverancier van inrichtingsoplossingen voor de
kunt u denken aan diverse open en gesloten RVS transportwagens,
CSA en OK. Met de kennis die Interster heeft over de processen op de
RVS kar in kar systemen, aluminium transportwagens en onze speciale
CSA is zij in staat een gedegen advies te geven over een zo’n optimaal
Mondriaan wagen. Met deze laatste heeft u het gebruiksgemak van
mogelijke logistieke oplossing. De verschillende transportwagens in
een aluminium transportwagen met de eigenschappen van een
ons assortiment zijn hier een goed voorbeeld van. Ons uitgebreide
RVS wagen (de Mondriaan transportwagen kan machinaal gereinigd
assortiment biedt diverse oplossingen voor goederentransport tussen
en gedesinfecteerd worden). Interster kan elke transportwagen
CSA en OK, klaarzetwagens op de OK en afzetwagens voor de CSA.
aanpassen aan uw wensen.
Doordat wij werken met verschillende gerenommeerde fabrikanten
Voor verdere informatie neemt u contact op met uw accountmanager
kunnen wij producten leveren die passen bij elk uniek proces. Hierbij
of mail naar
[email protected].
Interster InternatIonal
T: +31 (0)75 627 22 22
[email protected]
Samsonweg 2, 1521 RC Wormerveer, The Netherlands
F: +31 (0)75 627 22 00
www.interster.nl
