duurzaamheid > gezondheid >communicatie > veiligheid > comfort

duurzaamheid > gezondheid >communicatie > veiligheid > comfort

jaarverslag 2013

jaarverslag 2013

Wij ontzorgen onze opdrachtgevers met innovatieve en duurzame oplossingen, optimale communicatietoepassingen en een ­com­fortabel en vooral ook veilig werk- en woonklimaat. En dat al meer dan 80 jaar. Met duurzaamheid als speerpunt van onze strategie waar­borgen we de toekomst van ons bedrijf, onze opdrachtgevers, maar ook die van onze kinderen. Zo maken we samen de toekomst. De beelden op de voorkant en op de schutbladen in dit verslag hebben als thema mens en techniek. Fotografie: Speer (pag. 29, 31), NFP Photography (pag. 57), stockfoto’s Shutterstock (pag. 7, 11, 13, 33, 61), foto’s diverse medewerkers/Unica (pag. 1, 15, 17, 18, 20, 22, 23, 24, 76)

Inhoudsopgave

Voorwoord van de Directie

6

Profiel en kerncijfers

7

Bericht van de Raad van Commissarissen

11

Corporate Governance

13

Verslag van de Directie

15

Maatschappelijke Waarde

16

Doeltreffend Duurzaam

25

Bekwaam en Betrokken

26

Verslag van de Ondernemingsraad

29

Dialoog met belanghebbenden

31

Jaarrekening

33

Overige gegevens

57

Bijlagen niet behorende tot de jaarrekening

61

GRI-indicatoren

63

GRI-tabel

68

Organogram

70

Personalia Directie en Raad van Commissarissen

71

Grafieken kerncijfers Unica Groep B.V.

72

Vijf jaar Unica Groep B.V.

73

Begrippenlijst

74

Inhoudsopgave

5

Voorwoord van de directie In dit jaarverslag 2013 hebben we de integratie tussen de maatschappelijke en financiële verslaglegging verder geoptimaliseerd. Al In 2012 zijn wij begonnen met het rapporteren conform GRI-richtlijnen (Global Reporting Initiative). Naast de verslaggeving over onze financiële prestaties willen we in dit jaarverslag tevens een transparant beeld geven van zowel onze inspanningen voor de samenleving als van onze ecologische prestaties. Voor Unica was 2013 een bewogen jaar. Voor het eerst in

onze ecologische voetafdruk, verder gedaald. Samen

onze 80-jarige geschiedenis moesten we drastisch

met onze toeleveranciers hebben we de afvalstromen

ingrijpen in de kosten en personeelsbezetting en ons

op bouwprojecten verminderd.

organisatiemodel grondig wijzigen. We zijn er in

Voorwoord van de Directie

6

geslaagd dit proces harmonisch te laten verlopen in

Door ons netwerk van vestigingen zijn we sterk

goed overleg met de betrokkenen en de Onder­

betrokken bij lokale initiatieven. Hierbij valt te denken

nemingsraad (OR) en vrijwel zonder arbeidsrechtelijke

aan sponsoring van culturele instellingen en sportclubs,

procedures. Dat illustreert dat Unica ook in economisch

educatie (Week van de Techniek) en lokale evenemen-

mindere tijden maatschappelijk verantwoord onder­

ten. Daarnaast zijn we bestuurlijk betrokken bij tal van

nemen hoog in het vaandel heeft staan.

brancheorganisaties en opleidingsinstituten, zoals netwerkorganisatie Dutch Green Building Council

Wij streven naar een duurzame relatie met onze

(DGBC). Verder van huis ondersteunen we met de

medewerkers, waarin hun veiligheid, gezondheid en

Unica Foundation dorpen in ontwikkelingslanden

welzijn voorop staan. Door het bieden van interessant

met technische opleidingen, zonne- en bio-energie

werk in een veilige en inspirerende werkomgeving met

en schoon drinkwater.

volop ruimte voor ontplooiing streven wij naar een positie van “preferred employer” binnen de branches

Onze missie is en blijft het “ontzorgen” van onze klanten

waarin we actief zijn.

met duurzame oplossingen voor al hun behoeften op het gebied van comfort, veiligheid en communicatie.

Op het gebied van duurzaamheid zijn dit jaar weer

We verwachten dat het stimuleringsbeleid van het

belangrijke stappen gezet. We investeerden wederom in

kabinet voor de verduurzaming van Nederland

een paar grote WKO-projecten (warmte- en koude­

binnenkort zal leiden tot verdere expansie van onze

opslag) en namen tevens de met houtsnippers

duurzame activiteiten.

gestookte wijkcentrale in Breecamp-Oost in Zwolle over van de ontwikkelaar BeGreen. Deze door Unica

Meer en meer ervaren wij dat de markt Unica herkent als

ontworpen en begin 2013 gebouwde centrale wordt de

een duurzame technische dienstverlener. In de recente

komende dertig jaar door ons geëxploiteerd. Verder

publicatie “Duurzame Vastgoed Top 50” is Unica zelfs als

assisteerden we een groot aantal opdrachtgevers bij het

enige installateur met maar liefst drie medewerkers

verduurzamen van hun energievoorziening, onder meer

vertegenwoordigd. We maken onze ambitie dus meer

met het concept WKO-dokter.

dan waar en zullen ook de komende jaren kiezen voor duurzaamheid als fundament van ons beleid.

De ecologische impact van onze eigen bedrijfsvoering is zeer gering. Vrijwel alle Unica-gebouwen hebben een

Hoevelaken, 16 april 2014

groen energielabel. Ons hoofdkantoor in Hoevelaken is vrijwel energieneutraal. Door downsizing en gunstiger energielabels van onze bedrijfsauto’s is de CO2 footprint

ir. Daan van Vliet, algemeen directeur

van onze mobiliteit, de belangrijkste component van

Bert Moser MBA, financieel directeur

Profiel en kerncijfers

Profiel Unica Groep is een Besloten Vennootschap, statutair gevestigd te Zwolle. De aandelen in Unica Groep B.V. zijn voor 100% in handen van Unihold B.V., eveneens statutair gevestigd te Zwolle. Unica Groep is houdstermaatschappij van de aandelen in

en is zij aandeelhoudster in diverse deelnemingen en

de onderstaande actieve werkmaatschappijen:

samenwerkingsverbanden. Het geheel werkt als één

• Unica Installatietechniek B.V.

netwerk samen. Het werkgebied beslaat voornamelijk

• Unica Regeltechniek B.V.

Nederland.

• Unica Bodegraven B.V. • Unica Ecopower B.V.

De directie van de organisatie wordt gevormd door

• Unica Fastcom B.V.

twee statutair bestuurders en drie titulair directeuren.

• Regel Partners B.V.

Alle werkmaatschappijen rapporteren rechtstreeks aan een lid van de directie. De medezeggenschap van

Profiel en kerncijfers

8

Alle werkmaatschappijen zijn actief op het gebied

medewerkers is geregeld via de Ondernemingsraad.

van ontwerp, realisatie en beheer van technologische

Het aandelenkapitaal is volledig vertegenwoordigd in

oplossingen voor de woon-, werk- en leefomgeving.

de Raad van Commissarissen.

Belangrijkste marktsectoren zijn zorg, onderwijs, overheid, retail, zakelijke dienstverlening, logistiek, industrie en

Tijdens de verslagperiode deden zich geen belangrijke

ICT-dienstverlening.

wijzigingen voor in de aandelenstructuur.

De operationele structuur bestaat uit veertien

Op Unica.nl vindt u uitgebreid informatie over onze

zelfstandige installatiebedrijven, georganiseerd naar

gespecialiseerde bedrijven, onze marktsegmenten,

geografisch werkgebied. Daarnaast kent Unica zeven

producten en diensten.

landelijk werkende, gespecialiseerde technische bedrijven

Kerncijfers

Bedragen in 1.000 euro’s

2013

2012

Geconsolideerde gegevens 235.433

275.607

231.807

281.006

EBITDA

796

4.082

EBIT

-2.062

1.020

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen

-1.915

2.804

Belastingen

639

-1.063

Belastingdruk

33,4%

37,9%

Winst na belastingen

-1.276

1.741

Afschrijvingen materiële vaste activa

1.943

2.095

Afschrijvingen immateriële vaste activa

915

967

Cashflow

1.582

4.803

Netto investeringen in materiële vaste activa

517

2.384

Netto investeringen in financiële vaste activa

140

100

Aandelenkapitaal

10.000

10.000

Eigen vermogen

26.078

27.354

Werkzaam vermogen

29.499

31.098

Current ratio

1,38

1,38

Quick ratio

1,34

1,34

Verhoudingsgetallen

Totaal lang vermogen/vaste activa

2,40

2,13

Solvabiliteit

36,0%

37,2%

Rendement voor belasting

-0,80%

1,00%

EBITDA-marge

0,34%

1,50%

Rendement eigen vermogen

-4,90%

6,40%

Gemiddeld aantal medewerkers

1.545

1.671

 Ziekteverzuim

3,6%

4,3%

Rendement

Maatschappelijk

* zie pag. 67 LA7

   Ongevallen frequentie-index*

6.7

4.6

Netto CO2-uitstoot

5.974

6.649

9 Profiel en kerncijfers

Netto-omzet Bedrijfsopbrengsten

10

Bericht van de Raad van Commissarissen

Bericht van de Raad van Commissarissen De jaarrekening 2013 is door de directie opgemaakt en door Deloitte Accountants gecontroleerd en van een goedkeurende verklaring voorzien. De raad heeft de bevindingen in aanwezigheid van de directie met de accountant besproken en de jaarrekening op 16 april 2014 ondertekend. Wij stellen de aandeelhouders voor om de jaarrekening aldus vast te stellen en het voorstel voor resultaatbestemming van de directie te aanvaarden. Tevens bevelen wij aan decharge te verlenen aan de directie voor het gevoerde beheer en aan onze raad voor het gehouden toezicht.

Bericht van de Raad van Commissarissen

12

In mei 2013 eindigde het dienstverband van algemeen

In de 80-jarige geschiedenis van Unica is 2013 een

directeur ir. R. Dikken. Wij vonden ir. D. van Vliet bereid

extreem moeilijk jaar gebleken. De crisis raakte onze

hem op interim-basis op te volgen. Voor de duur van zijn

laat-cyclische sector midscheeps en er kwamen zwakke

waarnemend-directeurschap heeft de heer van Vliet zijn

punten in onze organisatie boven water. In combinatie

taken als commissaris neergelegd. Medio 2014 zal een

met een faillerende klant, reorganisatiekosten en een

nieuwe algemeen directeur worden aangesteld, waarna

disfunctionerende deelneming leidde dit tot ons eerste

de heer van Vliet zijn taken als commissaris van de

verlies in meer dan dertig jaar. Als antwoord hierop zijn

vennootschap weer zal hervatten. Gedurende vrijwel het

de reeds lopende kostenbesparing en capaciteits­

gehele jaar heeft ir. C. Pannevis zijn werkzaamheden

vermindering geïntensiveerd en is na gedegen

moeten opschorten vanwege ernstige gezondheidspro-

voorbereiding een nieuwe structuur ingevoerd voor

blemen. Wij wensen hem een spoedig herstel. Per einde

ons kernbedrijf Unica Installatietechniek. Verder zijn

jaar is B.J. Krouwel conform het rooster afgetreden. Wij

belangrijke stappen gezet op het gebied van evaluatie

danken hem voor zijn bijdragen in de afgelopen vier jaar.

en ontwikkeling van alle managementlagen.

Op 1 januari 2014 is hij opgevolgd door drs. H. ten Hove, voormalig bestuursvoorzitter van Wavin.

Dat onze klanten in deze hectische periode het vertrouwen in Unica hebben behouden stemt ons

In het verslagjaar werd vijf maal regulier vergaderd in

dankbaar en positief. We gaan het nieuwe jaar in met

aanwezigheid van de directie. Naast de reguliere

een afgeslankte en vereenvoudigde organisatie,

bespreking van de gang van zaken kregen de volgende

gericht op vakmanschap, risicomanagement,

onderwerpen bijzondere aandacht:

commercie en duurzaamheid.

• de uitdagende marktomstandigheden, • aanpassing van capaciteit en kosten aan de gewijzigde marktomstandigheden, • analyse van onverwacht grote verliezen bij enkele bedrijfsonderdelen,

Wij bedanken de Ondernemingsraad voor haar activiteiten en samenwerking in dit voor iedereen moeilijke jaar. Ook danken wij de directie, het management van het installatiebedrijf, de vestigingen en

• deelnemingen en samenwerkingsverbanden,

gespecialiseerde bedrijven en alle medewerkers voor

• aanpassing van de structuur van het installatiebedrijf

hun getoonde inzet en flexibiliteit waardoor Unica in

(splitsing in projectenbedrijf en technisch beheer), • directiesamenstelling en managementevaluatie,

2013, ondanks teleurstellende financiële resultaten, grote stappen naar de toekomst heeft gezet.

• risicomanagement en managementinformatiesysteem. Hoevelaken, 16 april 2014 In enkele extra vergaderingen zijn de directiewisseling, reorganisatie en nieuwe structuur van het bedrijf

ir. A.C. van Rhee, voorzitter

besproken. Eenmaal werd de Ondernemingsraad bij

drs. M.E. Groothuis MBA

een vergadering uitgenodigd voor de jaarlijkse

drs. H. ten Hove

gedachtewisseling. Ook dit jaar werd een project in

ir. C. Pannevis

uitvoering bezocht, te weten de duurzame hout­ gestookte warmtecentrale Breecamp-Oost te Zwolle.

Corporate Governance

Corporate Governance Directie

Ondernemingsraden

De samenstelling van de directie, bestaande uit

Met de Ondernemingsraad is zes maal een overleg­

twee statutair en drie titulair directeuren, werd in

vergadering gehouden. Naast de algehele voortgang

2013 gewijzigd. Medio 2013 trad ir. R. A. Dikken terug

werd dieper dan in andere jaren ingegaan op de

als algemeen directeur. Besloten werd ir. D. van Vliet

financiële bedrijfsvoering en de strategische koers in

als waarnemend directeur in deze functie te benoemen

onzekere tijden.

om het transformatieproces van Unica te begeleiden. Naar verwachting zal in de loop van 2014 een definitieve

Bijzondere onderwerpen dit jaar waren de wisseling in de

opvolger worden aangesteld. Ing. H.M.M. Rabelink werd

leiding van het bedrijf, de wijzigingen van de organisatie,

benoemd tot regiodirecteur van Unica Zuid Nederland.

de uitvoering van het sociaal plan en de noodzakelijke kostenbesparingen.

Raad van Commissarissen Met de Raad van Commissarissen werd vijf maal

14

Het overleg hierover was intensief, maar zeer constructief.

vergaderd in een constructieve sfeer. Vanwege de

De gewijzigde opzet van de Unica-organisatie vraagt ook

economische situatie en de impact daarvan op de

om aanpassing van de structuur van de Ondernemings-

bouw- en installatiebranche was het tussentijds

raad. Naar verwachting zullen daarvoor in 2014 stappen

overleg tussen de Raad van Commissarissen en de

worden gezet. Naast de Ondernemingsraad kent Unica

directie intensiever dan in voorgaande jaren.

nog een medezeggenschapsorgaan in de vorm van een

Corporate Governance

personeelsvertegenwoordiging binnen Regel Partners B.V. Naast eerdergenoemde directiewijziging werd in de vergaderingen telkens een specifiek thema besproken, zoals commercie, productie, personeel en strategie. Ook is een gezamenlijk werkbezoek gebracht aan een project. Eenmaal werd vergaderd met een vertegen­ woordiging van de Ondernemingsraad. Voor 2014 wordt een vergelijkbaar programma gehanteerd.

 

Verslag van de Directie

Maatschappelijke Waarde (profit)

Verslag van de Directie

16

Marktontwikkelingen

van regeltechnische installaties, efficiëntere werk­plek­

In 2013 kromp de voor Unica belangrijke utiliteitsmarkt

automatisering, duurzame verlichting, deskundig

wederom aanzienlijk met circa 7%. Deze daling werd

uitgevoerde renovaties, duurzaam energiebeheer

enerzijds veroorzaakt door de economische crisis en

en ESCo’s (Energy Service Companies), brand- en

anderzijds door de effecten van “het nieuwe werken”

toegangsbeveiliging, datacenters en industriële

en de overproductie van kantoren in de jaren vooraf-

automatisering. Deze activiteiten hebben nu

gaand aan de crisis. Momenteel staat circa 10 miljoen

weliswaar ook te lijden van budgettaire problemen

vierkante meter kantooroppervlak (20% van het totaal)

bij onze klanten als gevolg van de crisis, maar zullen

leeg. Dat heeft grote gevolgen voor de bouwsector, die

sterk opleven zodra het ondernemersvertrouwen

sinds 2008 al met 30% is ingekrompen. De invloed op het

toeneemt. We verwachten met name snelle groei

utiliteitsdeel van de installatiesector is beperkter (daling

van de activiteiten op het gebied van grootschalige

van circa 20%). Dat komt omdat de omzet van installatie-

renovatie. Het onderdeel nieuwbouw van onze

bedrijven ook voor een groot deel wordt bepaald door

projecten­organisatie zal langer nodig hebben om zich

beheer- en onderhoudswerkzaamheden.

te herstellen.

2013 was tevens het jaar van de faillissementen. Veel grote

Aanpassing van de organisatie

en kleine bouw- en installatiebedrijven, waaronder

Na jarenlang goed stand gehouden te hebben met

gerenommeerde namen, gingen ter ziele of maakten een

slimme concepten en de uitbouw van onze serviceorga-

kleinschalige doorstart. Vaak bracht dit een kettingreactie

nisatie, dwongen het drastisch afgenomen

teweeg van nog meer deconfitures bij toeleveranciers en

nieuwbouwvolume en het aanhoudend slechte

partners.

prijsniveau ons in 2013 tot ingrijpende maatregelen. Hiervoor is een integraal organisatiemodel ontwikkeld en

De branche beschouwt 2013 als het absolute dieptepunt.

geïmplementeerd met als doel een heldere en transpa-

Het jaar 2014 wordt mogelijk een transformatiejaar waarin

rante organisatie die klaar is voor de toekomst. Het

vraag en aanbod beter in evenwicht zullen zijn. In 2015

organisatiemodel behelst de volgende kernpunten:

zou dan margeherstel kunnen volgen. Het scenario dat de installatiebranche zich binnen afzienbare tijd zal herstellen achten wij redelijk plausibel. De kans is groot dat in 2014 inderdaad de grenzen van de krimp worden bereikt. Er zijn inmiddels tienduizenden vakmensen uit de installatiebranche vertrokken en binnenkort gaan er nog eens duizenden met pensioen, terwijl er grote behoefte

• Het aantal vestigingslocaties is teruggebracht van zestien naar veertien. • De vestigingen Bergen op Zoom en Maastricht zijn gesloten en de activiteiten en medewerkers ondergebracht bij de vestigingen in Geleen en Oosterhout. • De veertien vestigingen zijn gebundeld in drie regionale

blijft aan installatietechnisch werk in bestaande

bedrijven, te weten Zuid, West en Noord/Oost. De drie

gebouwen. Voor de 40 miljoen vierkante meter

regiodirecteuren vormen samen de directie van de

bedrijfsoppervlak die in gebruik is, blijft voortdurend vraag naar meer duurzaamheid, comfort, veiligheid en communicatiesystemen.

nieuwe entiteit Unica Installatietechniek B.V. • Het zelfstandige Unica Bodegraven B.V. wordt in 2014 geïntegreerd in Unica Installatietechniek B.V. • Alle veertien vestigingen hebben een technisch

Kijkend naar onze eigen competenties zien we in elk geval

beheerbedrijf (TB-bedrijf), dat is ingericht als outlet van

veel toekomstige vraag naar technisch beheer, renovatie

producten en diensten van de totale Unica-organisatie.

• Elke regio heeft een uitvoerend projectenbedrijf,

• Binnen het segment gespecialiseerde bedrijven worden

gespecialiseerd in grotere werktuigbouwkundige en

de activiteiten op het gebied van brandbeveiliging

elektrotechnische projecten (W- en E-projecten).

ondergebracht in de nieuw opgerichte vennootschap

• Sterk verbeterde risicobeheersing op projecten door krachtenbundeling op minder locaties. • Elke regio beschikt over een montagepool van alle uitvoerende medewerkers in de regio, die zo efficiënter en daarmee kostenbesparend kunnen worden ingezet.

Unica Automatic Sprinkler B.V. • Activiteiten aangaande ICT-netwerken, security en industriële automatisering vallen voortaan onder Unica Networks & Services B.V. • Enkele risicovolle bedrijfsonderdelen en deelnemingen, werden afgestoten.

Verslag van de Directie

17

Watermist in Isala Zwolle Het nieuwe ziekenhuis Isala Zwolle is het eerste

van de temperatuur. Bovendien is er geen grote

grootschalige utiliteitsproject in Nederland waar

waterbuffer of aansluiting nodig en worden minder

de techniek watermist is toegepast. Anders dan

bouwkundige eisen gesteld aan de minimale

traditionele sprinklers werkt watermist met een

inbouwruimte en constructiebelasting.

veel hogere druk, minder water en een zeer hoge

Isala Zwolle is door Unica uitgerust met twee

mate van verneveling. In geval van brand zal de

dieselpompen. Via een tunnel gaan de leidingen

waterschade hierdoor zeer beperkt zijn. Watermist

de schachten in naar de diverse gebouwdelen.

heeft bovendien uitmuntende bluseigenschappen,

Onze watermistoplossingen en -toepassingen

waaronder het afvangen van roetdelen, het sterk

zijn naar volle tevredenheid van Isala Zwolle

verminderen van straling en het snel terugbrengen

geïmplementeerd.

• De niet langer actieve Unica Bouman B.V. wordt geliquideerd.

In totaal is in 2013 meer dan 3 miljoen euro besteed aan het doorvoeren van de reorganisatie, waardoor

• Het inrichten van een stuurgroep Technisch Beheer (TB),

het jaarresultaat van 2013 optisch slecht is. Tegelijkertijd

bestaande uit lijn- en stafmedewerkers en ondersteund

zien we een verbetering van de winst in onderhanden

door externe consultants. De stuurgroep heeft als

projecten en een daling van het werk­kapitaal.

opdracht het “lean” maken van de TB-organisatie en het

Een positief effect is een toename van de focus en

uitwerken van de groeistrategie. (Zie ook alinea

motivatie van onze medewerkers. Zij zien kansen voor

Processen.)

onze gestroomlijnde organisatie, nu en in de toekomst.

• Personeelsreductie van 1671 tot circa 1545 FTE

Interessant is verder dat onze zeven gespecialiseerde

op basis van een met de OR overeengekomen

bedrijven, samen goed voor circa 30% van de omzet,

sociaal plan.

in 2013 goed presteerden. Hierdoor waren in het

• Kostenbesparing op zaken als huisvestingskosten en mobiliteit van ongeveer 2 miljoen euro.

segment specials vrijwel geen organisatorische aanpassingen nodig.

Verslag van de Directie

18

Unica Schutte ICT, full-service ICT-dienstverlener van cloudoplossingen tot webportal diensten Steeds meer componenten in gebouwen werken

telefonie. Alle vaste telefoonlijnen, mobiele

middels IP-technologie met elkaar samen. Naast

abonnementen en internetverbindingen maken

slimme toepassingen op het gebied van netwerken

deel uit van de ICT-omgeving en -oplossing. Uniek is

en regeltechniek investeert Unica met haar

ook de nieuwe generatie webportal diensten, die de

deelneming Unica Schutte ICT ook nadrukkelijk in

relatief complexe ICT-omgeving gebruiksvriendelijk

kantoorautomatiseringsdiensten, zoals cloud

maakt voor alle gebruikers. Unica Schutte ICT brengt

computing. Unica Schutte ICT loopt hierin voorop.

alle ICT-toepassingen in een beveiligde omgeving

Honderden organisaties werken nu al vanuit het

samen in één overzichtelijk portaal. Gebruikers

indrukwekkende datacenter van Unica Schutte ICT

hebben zo snel en gemakkelijk toegang tot alle voor

met vierde generatie datacenterdiensten. Ook in

hen noodzakelijke applicaties. Deze ‘desktop van de

2013 besteedde een flink aantal gerenommeerde

toekomst’, gebaseerd op sharepoint, is nu al

bedrijven hun ICT-omgeving uit aan de professionals

geïmplementeerd bij verschillende klanten,

van Unica Schutte ICT.

die hiermee een concurrentievoordeel ervaren. Vanzelfsprekend wordt ook Unica Groep bediend

Naast het brede ICT-aanbod onderscheidt Unica

en ondersteund door de specialisten van

Schutte ICT zich door een naadloze integratie met

Unica Schutte ICT.

Economische waarde

In de installatiesector is het aantal medewerkers sinds

In 2013 werd voor circa 236 miljoen euro aan nieuwe

2008 gedaald van 144.000 tot circa 118.000 (circa 20%).

orders geboekt. Dat is iets minder dan de 241 miljoen

Deze daling zal zich in 2014 nog krachtig voortzetten,

euro in 2012, maar conform budget. De totale werkvoor-

terwijl de marktvraag inmiddels voorzichtig herstelt. Tel

raad ultimo 2013 bedroeg 122 miljoen euro tegen 135

daarbij op de binnenkort te verwachten grote uitstroom

miljoen euro eind 2012. De gefactureerde omzet over

van 58-plussers uit onze branche en het zal duidelijk zijn

2013 bedroeg 235 miljoen euro ten opzichte van 276

dat de balans tussen capaciteit en vraag zich uiterlijk in

miljoen euro in 2012.Deze daling was geheel conform

2015 zal herstellen. Zeker als door een economische

budget 2013. Hieruit blijkt de ingrijpende downsizing

opleving het duurzaam renoveren van de utiliteitsbouw

van het bedrijf. Deze betreft in feite alleen de projecten­

versnelt, zal dit leiden tot tekorten aan technisch

organisatie. De omzet van de TB-organisatie groeide in

personeel en stijgende prijzen. Unica anticipeert hierop

2013 met 5,4% tot 91,3 miljoen euro. De specialistische

door na jaren van personeelsreductie nu kwalitatief

bedrijven behaalden grosso modo dezelfde omzet als in

hoogwaardig personeel aan te nemen.

2012, namelijk circa 46 miljoen euro.

Prestaties van onze specialistische bedrijven Onze specialistische bedrijven, Regel Partners, Automatic

nagestreefde optimale omzetverdeling:

Sprinkler, Fastcom, Ecopower, Regeltechniek, Industrial

• 40% Technisch Beheer (TB)

Projects en Networks & Services, presteerden in 2013

• 30% Projectenbedrijf

vrijwel zonder uitzondering goed. Al deze bedrijven

• 30% Gespecialiseerde bedrijven

hebben zowel externe als interne opdrachtgevers, zoals het projectenbedrijf en de Technisch Beheer-vestigingen.

Unica is door deze verdeling minder kwetsbaar geworden

De zogenoemde specials bieden meerwaarde voor onze

voor het slechte prijsniveau en de risico’s van de

opdrachtgevers en dragen bij aan ons imago als goed

aanbestedingsmarkt, waarin vooral het projectenbedrijf

geïntegreerde en brede dienstverlener. Mede hierdoor

momenteel opereert.

kunnen we onze missie om een topspeler te zijn op het gebied van veiligheid, comfort, communicatie, duurzaam-

Overigens zien we op de projectenmarkt voor het eerst

heid en energie(beheer) en integrale dienstverlening,

weer meer bouwteam-projecten, waarvoor Unica wordt

beter invullen dan vele anderen.

geselecteerd op basis van vertrouwen in de organisatie, specialistische kennis en goede referenties. Opdrachtge-

Prestaties van onze deelnemingen

vers zien in dat selectie op prijs alleen zelden leidt tot een

Unica Schutte ICT, onze belangrijkste deelneming (50%),

kwalitatief goed en beheersbaar bouwproces. Wij kunnen

maakte in 2013 een gezonde groei door in omzet en

in bouwteams meerwaarde leveren door de inbreng van

resultaat. De omzet over 2013 bedroeg 20 miljoen euro en

technische kennis en ervaring en door samen in een open

de vooruitzichten voor 2014 zijn, onder meer door de

calculatie te werken aan een optimale verhouding tussen

sterke positionering in cloud computing, uitstekend.

de prestaties en kostprijs van een installatie. Dat biedt de

Vanaf 2016 wordt Unica meerderheidsaandeelhouder in

klant budgetzekerheid en blijkt vaak voordeliger dan

dit bedrijf en zullen de resultaten geconsolideerd worden

wanneer een niet optimaal plan wordt aanbesteed tegen

binnen de Unica Groep.

de laagste prijs. BeGreen (50%) had te maken met een sterke groei van het Waarschijnlijk is de terugkeer van de bouwteams een

aantal opdrachten voor houtgestookte energiecentrales.

voorteken van herstel van de installatiemarkt. Bovendien

Eind 2013 is besloten dat de begin dat jaar door Unica

zal de overcapaciteit in de installatiemarkt, ontstaan door

gerealiseerde houtgestookte warmtecentrale in de

de eerder genoemde vraaguitval, binnenkort verdwijnen.

woonwijk Breecamp-Oost in Zwolle door Unihold wordt

19 Verslag van de Directie

Op deze wijze kwamen we in 2013 dicht bij de door ons

DIFFER gaat voor duurzaam

Verslag van de Directie

20

Op de campus van de Technische Universiteit

voor wat betreft de kantoren als de laboratoria.

Eindhoven verrijst het nieuwe gebouw van DIFFER,

Beoordeeld worden onder meer zaken als energiege-

Dutch Institute For Fundamental Energy Research.

bruik, materialen en processen. Dura Vermeer bouwt

DIFFER is één van de drie onderzoeksinstituten van

het DIFFER-pand samen met Unica. De twee

de stichting voor Fundamenteel Onderzoek der

bedrijven zijn verantwoordelijk voor het detailont-

Materie (FOM). Dit instituut houdt zich bezig met

werp, de realisatie en het beheer van het gebouw.

oplossingen voor het wereldwijde energievraagstuk

Unica verzorgt de complete elektrotechnische en

en doet onderzoek naar nieuwe energievormen,

werktuigbouwkundige installaties en zal ook het

zoals kernfusie en solar fuels. Het nieuwe gebouw

beheer en onderhoud van het gebouw verzorgen.

bestaat uit zowel kantoren als laboratoria. De

De complete uitwerking van het project is gedaan

opdrachtgever, stichting FOM, streeft met DIFFER

met behulp van BIM (Bouwwerk Informatie Model),

naar BREEAM ‘excellent’. Het ontwerp van het

waarbij in een 3D-model alle informatie over bouw,

gebouw heeft dit keurmerk al ontvangen en bij

constructies en installaties is samengebracht.

oplevering in februari 2015 zal ook het gebouw

Dit informatiemodel geeft ontwerpers en toekom-

worden getoetst aan deze hoge duurzaamheids-

stige gebruikers een helder beeld van het ontwerp

norm. DIFFER laat zich als eerste onderzoeksgebouw

en is na oplevering ook te gebruiken bij het technisch

van Nederland meten aan de ’excellent’-norm, zowel

beheer van het DIFFER-gebouw.

overgenomen. Dat biedt BeGreen financiële ruimte voor

maar langzaam. In veel gevallen blijft het aantal

verdere groei. Tegelijkertijd hebben we ons aandelenbe-

aansluitingen (woningen en bedrijfsgebouwen) achter bij

lang in BeGreen teruggebracht tot 25% en zal in het

de prognoses. Zodra de bouw weer aantrekt verwachten

voorjaar van 2014 het resterende belang worden verkocht.

we verbetering van de rendementen van deze BV’s.

De aankoop van Breecamp-Oost ging gepaard met een

Afwaarderingen, zoals in eerdere jaren, bleken in 2013 niet

éénmalige last van per saldo 605 duizend euro.

nodig.

De overige deelnemingen betreffen voornamelijk

Resultaat

warmte- en koudeopslag-projecten (WKO), deels in

Het resultaat (EBITDA) daalde van 4,1 miljoen euro in 2012

samenwerking met Dura Vermeer. Door de crisis stijgt de

naar 0,8 miljoen euro in 2013, het slechtste resultaat in

benutting van de betreffende installaties en netwerken

dertig jaar. Oorzaken zijn eenmalige reorganisatiekosten

(ruim 3 miljoen euro), de transactie met BeGreen (0,75

opzet van een nieuwe budgetmethodiek, die onderlinge

miljoen euro) en faillissementen van opdrachtgevers (circa

benchmarking van onze projecten en TB-bedrijven

0,9 miljoen euro). Naast deze incidentele lasten waren ook

mogelijk maakt, zien we kansen om het gebruik van

incidentele baten, zoals de ontvangen teruggave van

werkkapitaal verder te optimaliseren en daardoor onze

premies uit het arbeidsongeschiktheidsfonds (0,4 miljoen

cash-positie te verbeteren.

euro) en een ESF-subsidie van circa 0,4 miljoen euro. Al met al was het operationele resultaat ruimschoots

Commercie

positief.

De afdeling verkoop en marketing heeft ervoor gezorgd dat eind 2013 een nieuwe, “up to standard” website in

De liquiditeitspositie verbeterde aanzienlijk van 1,2 miljoen

gebruik is genomen. Deze nieuwe Unica-website zal

euro ultimo 2012 tot 8,7 miljoen euro eind 2013. Dat komt

binnenkort gekoppeld worden aan ons CRM-pakket. Met

enerzijds door krimp van het bedrijf en anderzijds door een

de website kan content, waaronder films, artikelen en

betere beheersing van het werkkapitaal. Ook de cashflow

referenties, eenvoudig digitaal worden doorgestuurd naar

(1,6 miljoen euro) was uitstekend. De current ratio is 1,38; de

klanten en belanghebbenden. De website maakt het

quick ratio 1,34. De solvabiliteit daalde licht van 37,2% aan

tevens mogelijk om snel te zoeken naar voor de gebruiker

het eind van 2012 naar 36% ultimo 2013.

relevante informatie. In november verscheen een extra editie van ons magazine “Communicatie”, dat grotendeels

Risicomanagement

was gewijd aan het 80-jarig bestaan van Unica in 2013.

De in 2013 doorgevoerde splitsing van het projectenbedrijf Binnen Unica zijn het afgelopen jaar diverse seminars

paranter. De projectcontrollers worden nu per regio

gehouden voor relaties, waaronder een seminar voor meer

ingezet. Daarnaast zijn er separate controllers voor de

dan honderd belangstellenden over de Unica-specialismen

TB-bedrijven en de specialistische bedrijven.

watermist en sprinklerinstallaties en een seminar over het energiezuinige Baopt®-systeem voor verdringingsventilatie.

De tools voor de controllers zijn sterk verbeterd. In 2014

In Amsterdam en Hoevelaken werden presentaties en

wordt de situatie verder geoptimaliseerd met de

demonstraties gegeven over de intelligente Smart

implementatie van een geavanceerd nieuw Management

LED-oplossingen van Unica. Unica Schutte ICT verzorgde

Informatie Systeem (MIS), waardoor alle bedrijfsonderdelen

voor relaties van zes Unica-vestigingen presentaties over de

een “state of the art” dashboard krijgen. Intussen zijn onze

nieuwste Cloud-oplossingen voor werkplekautomatisering.

centrale datavoorzieningen geheel gemigreerd naar het

Ecopower organiseerde tijdens de Dutch Green Building

professionele datacenter van Unica Schutte ICT in Almere,

Week diverse workshops over de exploitatie van WKO-

waardoor het risico op uitval van onze datasystemen

installaties.

minimaal is. Het toezicht op risicodossiers (mogelijke insolventie van debiteuren, betalingsachterstanden en

Klanttevredenheid

disputen met andere partijen) is nu volledige belegd

Bij elk opgeleverd project vragen we consequent naar de

bij de financieel directeur. Daardoor beschikken we

klanttevredenheid. Over het algemeen wordt Unica gezien

over een permanent beeld van de omvang en aanpak

als een technisch hoogwaardig en betrouwbaar bedrijf. In

van deze risico’s.

2013 heeft geen grootschalig klanttevredenheidsonderzoek plaatsgevonden. We doen dat tweejaarlijks, dus weer in 2014.

Mede op advies van de Raad van Commissarissen hebben we ons rapportagesysteem, risicobeheer en controlling-

Onze TB-klanten vragen om uitbreiding van onze

systeem laten toetsen door externe adviseurs en enkele

real-time dienstverlening via Unica Online, ons webbased

verbetersuggesties in de praktijk gebracht. Dankzij de

rapportagesysteem.

21 Verslag van de Directie

en het TB-bedrijf maakt de bedrijfsvoering veel trans­

Primeur Smart Led in Nederland

Verslag van de Directie

22

Sinds september vorig jaar is Total Nederland

energieverbruik. Het systeem maakt tevens de

gehuisvest in een geheel gerenoveerd gebouw aan

bezetting van ruimten inzichtelijk. Aan de hand van

de Bezuidenhoutseweg in Den Haag. GreenStep

deze informatie kan elke lamp optimaal worden

tekende voor de renovatie van het kantoor. Tijdens

ingeregeld. Het gevolg is een energiebesparing van

het project werden diverse duurzaamheidsmaatrege-

wel 50 tot 70 procent ten opzichte van traditionele

len doorgevoerd met als primeur voor de Benelux de

systemen. Al deze gegevens zijn ook weer interessant

toepassing van Smart Led. Dit is een intelligent

om bijvoorbeeld te koppelen aan de klimaatinstal-

lichtsysteem dat gebruik maakt van netwerkbekabe-

laties, de schoonmaakfrequentie of het security

ling in plaats van de traditionele 230V-aansluiting.

systeem. Smart Led is met name interessant voor

We staan aan het begin van een revolutie op het

gebouwen waar veel dezelfde lampen hangen. Denk

gebied van het intelligent en integraal aansturen van

aan kantoren, zorginstellingen, datacenters en

alle installaties in een gebouw. Smart Led is

onderwijsinstellingen. Hoe groter het tijdsvenster

intelligent omdat het via sensoren allerlei informatie

waarin het licht wordt gebruikt, hoe groter de

verzamelt uit de ruimten, bijvoorbeeld over de

besparingsmogelijkheden.

hoeveelheid daglicht en het effect ervan op het

Zij wensen niet alleen storingen te kunnen melden en

Unica naar een optimaal geïndustrialiseerd productie­

rapportage te zien over het oplossen daarvan, ook

proces. In de bouwsector is ketenintegratie in opmars.

hebben klanten in toenemende mate behoefte aan

Unica participeert actief in de initiatieven die daaruit

informatie over de status en het energieverbruik van

voortvloeien. In diverse projecten is inmiddels

hun installaties. Op termijn kunnen ze via Unica Online

ervaring opgedaan met “lean” bouwen, een

beschikken over alle tekeningen en dossiers.

systematiek waarbij alle bouwpartners zijn betrokken.

Veel klanten willen sneller hun facturen ontvangen.

Projectmedewerkers worden geschoold in het onderling

Het versnellen van onze procedures is dus niet alleen

afstemmen van productiegangen. De ervaringen zijn

belangrijk om ons werkkapitaal te verlagen, maar zal

bijzonder positief en onderstrepen dat er binnen

tevens de klanttevredenheid verhogen.

het totale productieproces nog veel efficiencywinst valt te behalen.

Processen Om redenen van risico- en kwaliteitsbeheersing en als

Ketenintegratie wordt ondersteund door te werken met

antwoord op het verwachte tekort aan vaklieden, streeft

het Bouw Informatie Model (BIM). Ook in 2013 hebben we

diverse opdrachten verworven, onder meer vanwege

Prefab speelt eveneens een steeds grotere rol in

onze onderscheidende ervaring met BIM. Unica

onze installatieprocessen. Dankzij onze Triple-P

participeert actief in landelijke platforms, zoals de

prefab fabriek in Zwolle kunnen we de eerder­genoemde

“Koplopersgroep BIM” van branchevereniging Uneto-VNI,

projecten ook met beduidend minder montage-uren

om te komen tot branche-brede afspraken voor het

uitvoeren. Het omvangrijke ziekenhuisproject MST

gebruik van BIM.

in Enschede bijvoorbeeld, zou zonder prefab niet binnen het beschikbare tijdschema gerealiseerd

In regio West is een combinatie BICO (de BIM Connectie)

kunnen worden. Ook op het gebied van “plug en play”

gestart met architecten, constructeurs en bouwers als

bekabelings­systemen, waarbij componenten door

medeparticipanten met als gezamenlijk doel: “leaner”

geprefabriceerde snoeren en stekkers met elkaar worden

ontwerpen en bouwen. Daarmee is inmiddels veel

verbonden, boeken we jaarlijks veel vooruitgang.

praktijkervaring opgedaan. Het ontwerp van een installatie met gebruikmaking van BIM wordt steeds vaker

Medio 2013 werden een Stuurgroep TB in het leven

een eis van opdrachtgevers. Onze projecten DIFFER voor

geroepen en een ervaren externe programma manager

de TU Eindhoven en Hilton Schiphol zijn grootschalige

aangesteld om de gehele TB-organisatie (veertien

voorbeelden daarvan.

vestigingen en het landelijke Shared Service Center TB)

Verslag van de Directie

23

Unica installatiepartner van eerste Markthal in Nederland Jaren geleden bracht Ivo Opstelten in de hoedanig-

gelegenheden hun deuren openen. Daarnaast

heid van burgemeester van Rotterdam een bezoek

komen er 228 huur- en koopappartementen.

aan Barcelona. Hij zag hier de markthal die grenst aan

Het gebouw heeft een 3-sterren BREEAM-NL

de Ramblas en daarmee was het idee geboren van

certificaat behaald. Unica realiseert de infrastructuur

een markthal in Rotterdam. De Markthal wordt medio

van de energieopwekking, die zal aansluiten op een

2014 opgeleverd en is zo groot als een voetbalveld

bestaande WKO-installatie (warmte- en koude

(circa 70 meter breed en 117 meter lang). De Markthal

opslagcentrale). Zo worden alle appartementen en

is de eerste in Nederland die de marktfunctie op

commerciële ruimtes van het gebouw verwarmd,

duurzame en vernieuwende wijze combineert met

gekoeld en van warm water voorzien. Daarnaast

traditionele detailhandel en horeca. Er komen

ligt er voor Unica een uitdaging in de klimatisering.

marktkramen die allemaal voedsel gerelateerd zijn,

De Markthal krijgt aan beide zijden een enorme

zoals een bakker, notenzaak, kaasboer, viswinkel, etc.

glasgevel en er is geen verwarming of airconditio-

Op de verdieping onder de hal komt een grote

ning aanwezig. De lucht wordt aan de voor- en

supermarkt. Op de begane grond en eerste

achterzijde de hal ingeblazen en door middel

verdieping zullen diverse winkels en horeca­

van kleppen in het dak gereguleerd.

Hum Kumari Kunwar had als oudste inwoonster van het dorp de eer het drinkwaterproject in werking te stellen.

Unica foundation boekt mooie resultaten in nepal

Verslag van de Directie

24

Het drinkwater- en sanitatie-project Arnakot van de

ten gestart. Tevens zijn afgerond: 49 rookloze ovens

Unica Foundation is afgerond. Ruim 1500 mensen zijn

in Wangbang, 53 rookloze ovens in Tanchowk en

voorzien van schoon drinkwater en toiletten. De

negen biogasinstallaties in Pariyar Gaun. De Solar

oplevering vond onder begeleiding, zowel op

opleiding is verlengd met twee jaar. De Unica

afstand als ter plaatse, plaats. Onze Nepalese

foundation ondersteunt met deze opleiding een van

accountmanager Ramesh Paudyal vormde een

de projecten van Child Welfare Scheme Nepal

geweldige schakel tussen Nederland en Nepal. Mede

(CWSN). Deze partnerorganisatie heeft in 2013 de

door Grundfos, die belangeloos de levering van

Stars Impact Award voor educatie in Azië in de wacht

pompen en reserveonderdelen verzorgde, is het

gesleept. Deze prijs toont aan dat de activiteiten van

project binnen budget afgesloten. Voor 2014 tot en

de stichting een positief effect hebben op het leven

met 2016 is de Unica Foundation samen met het

van kansarme kinderen. In 2013 vierde de Unica

Nepalese Rode Kruis twee nieuwe drinkwaterprojec-

Foundation haar eerste lustrum.

te stroomlijnen, want ook hier kan “leaner” worden

het personeelsbeheer al geoptimaliseerd met behulp

gewerkt. Sindsdien is grote vooruitgang geboekt

van een online-systeem. In 2013 zijn we begonnen

voor wat betreft het beter inrichten van de service­

met het digitaliseren van het gereedschapsbeheer met

bestanden, het standaardiseren en uniformeren

Centix software.

van de werkorderstromen en het invoeren van tablets als digitale werkbon. Het streven is om de

Maatschappelijke betrokkenheid

komende jaren zonder noemenswaardige uitbreiding

Unica steunde in 2013 diverse kleinschalige, maatschap-

van het aantal medewerkers een aanzienlijke omzetgroei

pelijke initiatieven, zoals de Week van de Techniek in

te realiseren. Bedrijfsbreed zijn grote stappen gezet om

Zwolle, een technisch praktijklokaal in Nijkerk en een

alle assets van het bedrijf beter te beheren. In 2012 werd

recreatieruimte voor het Brandwondencentrum in

Beverwijk. Ook werden verscheidene sportclubs en

Inmiddels is een lokale projectmanager aangesteld om

culturele evenementen gesponsord.

een en ander in goede banen te leiden.

De Unica Foundation heeft opnieuw diverse projecten in

Tot slot stimuleren wij onze medewerkers om bestuurlijke

Nepal gerealiseerd op het gebied van educatie,

functies te vervullen binnen brancheorganisaties en

drinkwater, sanitair en duurzame energie (zon en biogas).

ondernemersverenigingen.

Doeltreffend duurzaam (planet) In december werd zoals eerder vermeld de hout­

Na jaren van onderhandelen hebben het kabinet

gestookte energiecentrale in de gasloze wijk

en 48 maatschappelijke organisaties in 2013 een

Breecamp-Oost in Zwolle door Unihold aangekocht.

energieakkoord getekend. Hierin wordt onder meer

Deze door Unica ontworpen en gebouwde installatie

een nationaal energiefonds aangekondigd voor de

zal na voltooiing vierhonderd woningen, een school,

financiering van decentraal duurzame installaties,

een zwembad en een sport­accommodatie van warmte

zoals WKO en bio-energiecentrales. Dit werkt mogelijk

en warm water voorzien. Dit alles op basis van een

stimulerend op de activiteiten van veel Unica-bedrijven,

exploitatie-overeenkomst voor de duur van dertig jaar.

Unica Ecopower in het bijzonder.

Breecamp-Oost werd genomineerd voor de Award Duurzame Architectuur. Op de Provada, het jaarlijkse

Unica Ecopower is momenteel één van de grotere

ontmoetingspunt van de vastgoedbranche, werd een

Energy Service Companies (ESCo’s) van Nederland.

contract getekend met ASR Vastgoed Ontwikkeling voor

Ecopower ontwerpt, financiert en exploiteert

de bouw, financiering en exploitatie van de WKO-

decentraal duurzame installaties voor kantoorgebouwen,

installaties voor het Centrumplan Waddinxveen.

universiteiten, datacenters, appartementen gebouwen

De WKO-installatie is een voorwaarde om met deze wijk

en woonwijken. Ecopower ontwikkelde het WKO-dokter

het BREEAM Excellent (4-sterren) certificaat te behalen.

concept, waarmee in 2013 zestien WKO-installaties zijn onderzocht. Een relevant concept, omdat naar schatting

Unica participeert via Unica Venlo in het samenwerkings-

meer dan 1 miljard euro aan investeringen in WKO’s

verband Manesco, dat in Zuid-Nederland duurzame

niet blijken te renderen. Een slechte performance

installaties exploiteert.

blijkt vaak niet te liggen aan de WKO-installatie, maar aan de regel­technische koppeling tussen de klimaat­

Directeur Peter Thissen van Unica Venlo ontving in

installatie en de WKO. Ook beter beheer en monitoring

oktober het “groene lintje” van GroenLinks uit handen van

op afstand kunnen, ook voor gebouwen zonder WKO,

oud-fractievoorzitter Jolande Sap.

tot verbetering leiden. Ecopower publiceerde onder de titel “Komt een WKO bij de dokter” in diverse media over

Vorig jaar werden verder MVI-convenanten (Maatschap-

deze bevindingen. Tevens richt zij zich op het optimaal

pelijk Verantwoorde Inkoop) afgesloten met de

exploiteren van installaties die geen eigendom zijn, zoals

belangrijkste toeleveranciers. Dyka uit Steenwijk en

de installatie van winkelcentrum Hoog Catharijne van

Technische Unie waren de eerste leveranciers waarmee

Corio in Utrecht.

een dergelijke inkoopconvenant is afgesloten.

25 Verslag van de Directie

Duurzame ontwikkelingen

Unica Groep heeft in 2013 voor haar gehele organisatie

klimaatinstallaties van zestien T-Mobile winkels gekoppeld

het FIRA-certificaat behaald. Het FIRA-platform koppelt

werden aan het beveiligingssysteem om onnodig

duurzame leveranciers aan ondernemingen die duurzaam

energieverbruik te voorkomen. De opdrachtgever is zeer

willen inkopen. Aangesloten bedrijven krijgen zo meer en

enthousiast over de grote besparingen, zodat wij dit

onafhankelijk inzicht in duurzaamheidsprestaties.In

systeem ook onder de aandacht zullen brengen van

december heeft Unica zich voor drie jaar als kennispartner

andere winkelketens.

verbonden aan Green Business Club Nederland. Deze organisatie is gelieerd aan de Dutch Green Building

De door Ecopower ontwikkelde Greenscreens, die de

Council en richt overal in Nederland duurzame business

duurzaamheidsprestaties van klanten zichtbaar maken,

clubs op met overheden en bedrijven als deelnemers.

zijn in 2013 door diverse opdrachtgevers (banken en gemeenten) besteld.

Ecopower ontwikkelde samen met Unica Regeltechniek een Climate Control Box, waarmee de verlichtings- en

Bekwaam en betrokken (people)

Verslag van de Directie

26

2013 was een jaar van grote veranderingen binnen

medewerkers van het projectenbedrijf, moesten hierdoor

Unica. Per saldo daalde het aantal medewerkers van

via een met de OR overeengekomen sociaal plan buiten

1671 FTE eind 2012 naar 1545 FTE ultimo 2013.

het bedrijf herplaatst worden. Dankzij intensieve

Het ziekteverzuim daalde van 4,3% naar 3,6%,

begeleiding door onze HRM-afdeling hebben de

hetgeen relatief laag is voor onze branche.

meesten snel vervangend werk gevonden. Gezien de groei van TB konden dertig medewerkers de overstap

De Raad van Commissarissen bestaat thans voor 80%

maken van het projectenbedrijf naar het TB-bedrijf. De

uit mannen. Bij selectie van kandidaten voor de functie

vestigingen Bergen op Zoom en Maastricht werden

van commissaris streven wij naar een adequate

gesloten en de medewerkers en activiteiten bij andere

combinatie van kennis en ervaring betreffende de

vestigingen ondergebracht.

activiteiten van de onderneming. Wij maken hierbij geen onderscheid in geslacht en zullen dat in de

Uiteraard vond tijdens het transformatieproces veel

toekomst ook niet doen.

overleg plaats met de OR en werden de medewerkers op de hoogte gehouden met speciale nieuwsbrieven en

Eerder beschreven structuurwijzigingen leidden ertoe dat

artikelen in ons personeelsblad “Communicatie”. Mede

rond de jaarwisseling circa 400 medewerkers overgingen

hierdoor is de transformatie betrekkelijk geruisloos

naar een “nieuwe” B.V. Alle medewerkers kregen nieuwe

verlopen.

functiebenamingen en er werden nieuwe procuratieafspraken gemaakt.

Het aannamebeleid is erop gericht om strategisch belangrijke functies in eigen huis te hebben. Met name

De reeds ingezette transformatie van een capaciteits­

voor aan capaciteit gerelateerde functies wordt opnieuw

bedrijf naar een technische dienstverlener is versneld

een flexibele schil opgebouwd ten koste van het aantal

afgerond. Ongeveer tachtig mensen, vooral uitvoerende

medewerkers in loondienst. Op deze wijze kan de

organisatie beter inspelen op veranderende marktom-

Tweemaal per jaar worden management reviews

standigheden.

georganiseerd met integriteit als vast onderdeel daarvan.

Een nieuwe trend, hoewel nog klein van omvang,

Opleiding en ontwikkeling

is het overnemen van technische diensten van

De Unica Academy verzorgde in 2013 ruim 1250

zorg­instellingen en andere opdrachtgevers.

opleidingen voor medewerkers. De kosten daarvan

In 2013 verwierven we een beheerscontract voor

bedroegen 734 duizend euro. Binnen de Technisch

circa dertig locaties van de zorgcombinatie

Beheer-omgeving zijn voor de derde keer specifieke

Noorderboog. Hierbij werden vijf medewerkers van

trainingen georganiseerd, gericht op het verhogen van

het Diaconessenhuis Meppel, onderdeel van Noorder-

de persoonlijke en commerciële effectiviteit van

boog, overgenomen.

projectleiders en het ambassadeurschap van service­ monteurs en servicetechnici.

Veiligheid en gezondheid Unica hecht sterk aan de veiligheid en het welzijn van

Begin 2013 werd een externe HRM-manager

haar medewerkers. We investeren in goed gereedschap,

betrokken bij de veranderingsprocessen.

persoonlijke beschermingsmiddelen en veiligheid. Unica

Hij adviseerde de directie inzake de personele

is VCA** gecertificeerd door DEKRA.

aspecten van de nieuwe organisatie en ontwikkelde samen met onze HRM-afdeling een nieuwe functie-

Het afgelopen jaar hebben zich geen ernstige aan werk

en salarisstructuur voor het installatiebedrijf. In verband

gerelateerde ongevallen voorgedaan. Er is één bijna-

met de opzetten van een Management Development

ongeval gemeld bij de arbeidsinspectie.

programma voor het management van Unica bracht

27

Tezamen met diverse andere betrokken partijen uit de

managers in beeld.

bouwsector heeft Unica de afgelopen jaren (als enige installateur) meegewerkt aan de Governance Code

Medewerker-betrokkenheid

“Veiligheid in de Bouw”. Alle betrokkenen hebben de

Gezien de vele organisatorische veranderingen was het te

ambitie uitgesproken om de veiligheidsrisico’s op het

vroeg om in 2013 onderzoek te doen naar de medewer-

werk tot een minimum terug te brengen. De code is op

ker-tevredenheid. Toch is het elke dag merkbaar dat Unica

16 januari 2014 door alle betrokkenen en minister Blok

de kracht heeft van een sterk familiebedrijf. Juist nu het er

(voor Wonen en Rijksdienst) ondertekend.

op aankomt zien we op veel plaatsen dat iedereen meehelpt om goed door deze uitdagende fase van ons

Integriteit

bestaan te komen. Ook in de speciale jubileumuitgave

Er zijn in 2013 geen integriteitszaken aan de orde

van “Communicatie” geven diverse medewerkers blijk van

geweest. In het kader van integer handelen van onze

hun betrokkenheid en waardering voor de ruimte die

medewerkers en onze deelname aan SBIB (Stichting

Unica biedt voor hun persoonlijke groei en ontwikkeling.

Beoordeling Integriteit Bouwnijverheid) zijn eveneens geen bijzonderheden te melden.

Organisatie De transformatie naar een efficiënte technische dienstver-

Unica hanteert een “zero tolerance”-beleid ten aanzien

lener met drie regionale projectenbedrijven en veertien

van integriteitsproblemen. Een gedragscode maakt

lokale vestigingen is in 2013 vrijwel afgerond. Het lokale

integraal onderdeel uit van de arbeidsvoorwaarden van

vestigingsmanagement is inmiddels geheel ingevuld met

alle medewerkers. Medewerkers op managementposities

onder andere Esther Ceelen als eerste vrouwelijke

dienen de gedragscode separaat te ondertekenen.

vestigingsdirecteur (vestiging Arnhem).

Verslag van de Directie

hij de ontwikkelpotentie van een groot aantal

Ook de specialistische bedrijven en deelnemingen zijn

Onze bedrijven leveren installaties en diensten die

organisatorisch en managerial geheel op orde.

optimaal aansluiten bij voor onze klanten belangrijke

Zij zorgen ervoor dat Unica zich zowel qua technische

thema’s, zoals:

diepgang als in de breedte kan onderscheiden van

• comfort (Installatietechniek, Regeltechniek),

andere installatiebedrijven. De uitdaging is nu om de

• veiligheid (Security, Sprinkler),

specials en het nieuwe Unica Installatietechniek B.V. nog

• communicatie (Fastcom, Networks & Services,

nauwer te laten samenwerken. Het is de verwachting dat

Unica Schutte ICT),

dit streven naar synergie zal leiden tot een hogere omzet,

• duurzaamheid en energie (Ecopower, Regel Partners),

meer rendement en een grotere klanttevredenheid.

• integrale dienstverlening (Technisch beheer).

De huisvesting van Unica is geheel op orde.

Door deze positionering en de inmiddels bereikte

We beschikken over moderne, representatieve en

stroomlijning van de organisatie zijn we van mening

merendeels zeer energiezuinige bedrijfsgebouwen.

dat wij, ook als het marktherstel wat langer duurt, in

Om inzicht te hebben in de energieprestaties is inmiddels

staat zullen zijn om in 2014 bij een ongeveer gelijk­

circa 60% van onze panden voorzien van een energie­

blijvende omzet een redelijk rendement te bereiken..

label. De resterende panden zullen de komende jaren

Zeker als het economisch herstel doorzet zal het

eveneens worden voorzien van een energielabel en

omzet- en rendementsniveau vanaf 2015 verder

waar mogelijk zullen maatregelen worden genomen

kunnen stijgen.

ter verbetering. Momenteel zijn er geen verhuis- of verbouwingsplannen. 28

blijven. De investeringen in materiële vaste activa zullen

Vooruitblik 2014 en verder Verslag van de Directie

Het personeelsbestand zal naar verwachting in 2014 gelijk beperkt blijven tot de noodzakelijke investeringen.

De vooruitzichten voor het komende jaar zijn nog steeds somber. Dat maakt deze crisis op de installatiemarkt tot

De directie dankt alle relaties voor het in Unica gestelde

de meest langdurige sinds tientallen jaren. Toch gloort er

vertrouwen, alle medewerkers voor hun inzet en de

licht aan het eind van de tunnel. De Nederlandse

Ondernemingsraad en de Raad van Commissarissen voor

economie krabbelt zichtbaar op en dat zal, zo leert de

hun constructieve bijdrage bij het tot stand komen en

ervaring, over één à anderhalf jaar leiden tot meer vraag

uitvoeren van het beleid.

op de laat-cyclische installatiemarkt. Hoevelaken, 16 april 2014 Voor klein installatiewerk en verbouwingen binnen de TB-omgeving (modificaties) verwachten we sneller

ir. Daan van Vliet, algemeen directeur

herstel. Onder invloed van meer optimisme zullen

Bert Moser, MBA, financieel directeur

bedrijven eerder overgaan tot interne verbouwingen en optimalisatie van verlichting en klimaatinstallaties. Wellicht dat de portemonnee dan ook wat verder open gaat voor de, meestal rendabele, verduurzaming van gebouwen. Unica kan een belangrijke rol spelen bij de grootschalige renovatie van gebouwen. Vaak is het installatiebudget hiervoor hoger dan het bouwkundige deel. Onze deelneming GreenStep is hiervoor al volledig opgelijnd.

Verslag van de Ondernemingsraad

Organisatie medewerkersmedezeggenschap

Cursus/trainingen

De Ondernemingsraad (OR) bestond in 2013 uit dertien

In april is de voltallige Ondernemingsraad op een

afgevaardigden van onze installatievestigingen en

tweedaagse opfriscursus geweest, waar onder meer de

gespecialiseerde bedrijven. Uit hun midden is een dagelijks

Wet op de ondernemingsraad (WOR), vergadertechnieken,

bestuur gekozen, bestaande uit een voorzitter, een

teambuilding en de werkkostenregeling zijn besproken.

secretaris en een vicevoorzitter. Bestuurder in de zin van

De twee OR-leden die in de VGWM-commissie hebben

de Wet op de Ondernemingsraden is de algemeen

een tweedaagse basiscursus over VGWM gevolgd.

directeur van Unica Groep B.V.

Tot slot Bijeenkomsten

De aanhoudende crisis en de besluiten van de nieuwe

In 2013 zijn zes reguliere OR-vergaderingen gehouden

regering hebben de meeste invloed op onze werksituatie.

en zes overlegvergaderingen in aanwezigheid van de

De OR prijst zich gelukkig te opereren binnen een

bestuurder. De vergaderingen kenmerkten zich door

onderneming waar een goed klimaat heerst en die geleid

een goede sfeer en een open en constructief karakter.

wordt door een bekwame en slagvaardige directie.

De OR is door de bestuurder over tal van zaken goed

De OR vindt het van grote betekenis om een juist

geïnformeerd. De informatie was duidelijk en actueel.

evenwicht te houden tussen het belang van de onderne-

In een enkel geval bleef tijdige informatie achterwege

mer en het belang van de medewerkers met als doel: het

en werd, na constatering, achteraf bijgepraat.

goed functioneren van de onderneming in al haar doelstellingen. Een goede overlegsituatie met de

30

Op 13 februari heeft een afvaardiging van de OR overleg

ondernemer acht de OR hierbij van wezenlijk belang.

Verslag van de Ondernemingsraad

gevoerd met de Raad van Commissarissen. Er is onder meer gesproken over de reorganisatie van Unica, het

In een steeds veranderende maatschappij is het ook voor

sociaal plan, merk en identiteit van Unica. De bijeenkomst

de OR- leden noodzakelijk om “bij te blijven”. De OR zal

met de Raad van Commissarissen kenmerkte zich door een

daarom in de toekomst gebruik blijven maken van de

open karakter, wederzijds respect en constructief overleg.

verschillende opleidingsmogelijkheden. Binnen haar geleding zullen specifieke aandachtsgebieden worden

De verslagen van de bijeenkomsten en een uitgebreid

ondergebracht bij personen die zich daarin verder willen

jaarverslag worden aan het personeel digitaal beschikbaar

verdiepen.

gesteld via UnicaNet. Volgend jaar zullen we de juiste structuur ontwikkelen voor

Behandelde onderwerpen

de Ondernemingsraad. De reorganisatie en regio-indeling

De belangrijkste onderwerpen voor de OR in 2013 waren:

van de Unica Groep heeft immers ook gevolgen voor de

reorganisatie Unica Installatietechniek, Sociaal plan,

structuur van de Ondernemingsraad. Ook streven we

wijzigingen functiebenamingen Technisch Beheer,

ernaar de OR in 2014 meer onder de aandacht van de

invoering ICT protocol versie 1.2, wijziging structuur OR,

medewerkers te brengen. Want alleen door persoonlijk

en invoering van de werkkostenregeling in 2015.

contact met de achterban kan de OR goed verwoorden wat er leeft op de werkvloer.

Commissies De VGWM-commissie (Veiligheid, Gezondheid, Welzijn

De OR neemt haar taak serieus en de leden besteden daar

en Milieu) is een adviesorgaan van de Ondernemingsraad.

veel tijd aan, waaronder ook veel vrije tijd. Ondersteuning

Vraagstukken kunnen zowel via de OR als rechtstreeks bij

van alle medewerkers en het management van Unica blijft

de commissie worden ingediend. De commissie heeft

daardoor noodzakelijk.

twee keer vergaderd, onder meer over: het Arbo- en milieujaarverslag, stofafzuiging boormachines,

Hoevelaken, 16 april 2014

samenstelling VGWM-commissie, draagcomfort werkkleding en aantal BHV’ers per locatie.

Geert van Leth, voorzitter Berry Koens, secretaris

Verder kent de OR een commissie arbeidsvoorwaarden, commissie autokosten, commissie OR-structuur en commissie financiën.

Dialoog met belanghebbenden

Dialoog met belanghebbenden Unica staat middenin de maatschappij. Binnen deze

dagelijks geplaatst op ons Unicanet, waar ook de verslagen

samenleving is veel met elkaar verweven. Er zijn partijen

van de overlegvergadering tussen bestuurder en

die in meer of mindere mate belang hebben bij de

Ondernemingsraad terug te vinden zijn.

activiteiten en beslissingen die wij nemen en andersom is Unica soms zelf belanghebbende. Stakeholders van Unica

Leveranciers

zijn onder andere opdrachtgevers, medewerkers,

Unica koopt voor een bedrag ter hoogte van bijna

leveranciers en onderaannemers, overheid en politiek,

de helft van haar omzet in bij leveranciers en onder­

media, financiers, aandeelhouders, ngo’s, omwonenden,

aannemers. Een open dialoog met deze partijen over

kennisinstellingen en brancheverenigingen. De interactie

onze strategische keuzes en de impact daarvan is derhalve

met onze stakeholders kent verschillende niveaus en vindt

van groot belang. Om de kwaliteit te handhaven hanteert

op diverse manieren plaats; van social media tot en met

Unica een strikt voorkeursbeleid voor wat betreft

symposia, seminars en workshops De belangrijkste worden

leveranciers. Voorkeursleveranciers worden periodiek

toegelicht.

beoordeeld op hun prestaties. Deze beoordeling wordt door de centrale afdeling Inkoop met de betrokken

Klanten

leverancier besproken.

De dialoog met klanten vindt gestructureerd plaats via

Dialoog met belanghebbenden

32

onze permanente project evaluaties, klantpanels en

Jaarlijks organiseert Unica een middag voor haar voorkeurs-

periodieke klanttevredenheidsonderzoeken. Daarnaast

leveranciers, waarin naast actuele ontwikkelingen een

motiveren wij al onze medewerkers zich op te stellen als

specifiek thema wordt besproken. In november 2013 was

ambassadeur van Unica om zo op de hoogte te blijven van

het onderwerp “Goede dienst­verlening is goud”, oftewel

de behoeften in de markt.

samen op zoek naar duurzame en rendabele oplossingen om onze klanten te “ontzorgen”.

Medewerkers Onze medewerkers vormen het kapitaal van onze

Aandeelhouders

onder­neming. We vinden het daarom belangrijk om

Het aandelenkapitaal is volledig vertegenwoordigd in de

frequent en helder met hen te communiceren over

Raad van Commissarissen. De dialoog met de aandeel­

actuele ontwikkelingen en de gekozen strategische

houders vindt derhalve feitelijk plaats tijdens de reguliere

richting. Gezien de ingrijpende organisatiewijzigingen

Raad van Commissarissenvergadering en daarnaast in

werd in 2013 drie keer een nieuwsbrief naar alle mede­

tussentijds informeel overleg. Eenmaal per jaar wordt

werkers verzonden en zijn er op vele vestigingen

er een Algemene Vergadering van Aandeelhouders

bijeenkomsten georganiseerd.

gehouden, waarin de jaarrekening en resultaatbestemming worden besproken en ter goedkeuring worden voorgelegd.

In september organiseerde Unica haar jaarlijkse Stafdag voor de lokale managementteams en de managers van

Brancheorganisaties

de Shared Services, globaal de top 100 medewerkers.

Voor branche-brede zaken is Unica lid van branche­

In aanwezigheid van vertegenwoordigers van de

organisatie Uneto-VNI. Medewerkers van Unica vervullen

Ondernemingsraad en Raad van Commissarissen lichtten

op diverse plaatsen functies binnen deze en andere

tal van interne sprekers op interactieve en inspirerende

organisaties, zoals de technische vereniging TVVL, de

wijze de nieuwe structuur en marktbenadering van Unica

Dutch Green Building Council (DGBC) en de Nederlandse

toe. Het overkoepelende thema “Gaan voor goud” doelde

Vereniging voor Technisch facilitair management in de

op de vele goudklompjes die Unica telt, zoals innovatieve

Gezondheidszorg (NVTG).

concepten, topklanten, gemotiveerde medewerkers en tachtig jaar ervaring.

Kennisinstellingen / onderwijs Unica vindt haar status van leerbedrijf belangrijk. Op veel

Tweemaal per jaar wordt het voltallig personeel geïnfor-

plaatsen werkt Unica samen met ROC’s of HBO’s om

meerd over de gang van zaken in ons personeelsblad

toekomstig arbeidspotentieel te scholen en vertrouwd te

“Communicatie”. Actuele nieuwsberichten worden

maken met de praktijk.

Jaarrekening

Geconsolideerde balans per 31 december 2013 (voor winstbestemming) Bedragen in 1.000 euro’s

2013

2012

3.041

4.056

Actief Vaste activa Immateriële vaste activa Goodwill(1)

Materiële vaste activa(2) Bedrijfsgebouwen en -terreinen

1.059

Andere vaste bedrijfsmiddelen

3.375

1.056 4.804 4.434

5.860

Financiële vaste activa(3)

Jaarrekening

34

Deelnemingen in overige verbonden maatschappijen

610

300

Andere deelnemingen

1.291

1.136

Overige participaties

47

47

Vorderingen op deelnemingen

3.615

3.472 5.563

4.955

1.964

2.165

Vlottende activa Hulpmaterialen en onderdelen

Vorderingen(4) Debiteuren

40.387

45.794

Vorderingen op overige verbonden maatschappijen

1.907

738

Vorderingen op maatschappijen waarin wordt deelgenomen

533

2.040

Vordering op aandeelhouder

579

0

Nog te factureren

349

797

Overige vorderingen en overlopende activa

5.039

6.236 48.794

Liquide middelen

55.605

8.722

1.185

72.518

73.826

Geconsolideerde balans per 31 december 2013 (voor winstbestemming) Bedragen in 1.000 euro’s

2013

2012

Groepsvermogen(5)

26.078

27.354

Voorzieningen(6)

3.421

3.744

Passief

Kortlopende schulden 10.136

3.325

Schulden aan leveranciers

17.637

21.008

Belastingen en premies sociale verzekeringen(8)

6.391

6.069

Te betalen personeelskosten

6.478

7.258

Nog te ontvangen facturen m.b.t. opgeleverde projecten

1.552

3.318

Schulden aan aandeelhouder

0

85

Overige schulden en overlopende passiva

825

1.665 43.019

42.728

72.518

73.826

35 Jaarrekening

Onderhanden projecten(7)

Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2013 Bedragen in 1.000 euro’s

2013

Netto omzet(9)

235.433

Mutatie saldi gefactureerde termijnen inzake onderhanden projecten

16.693

2012

275.607 26.020

Opgeleverde werken

252.126

301.627

Mutatie onderhanden projecten

-20.319

-20.621

Totale bedrijfsopbrengsten

231.807

281.006

Directe kosten Materialen

65.953

85.725

Kosten van uitbesteed werk en andere externe kosten

38.347

53.405

Bruto marge

Jaarrekening

36

104.300

139.130

127.507

141.876

Bedrijfskosten Lonen en salarissen(10)

70.365

75.670

Sociale lasten

10.291

11.001

Pensioenlasten

7.205

7.371

Afschrijvingen immateriële vaste activa

915

967

Afschrijvingen materiële vaste activa

1.943

2.095

Inleen derden

11.673

17.124

Overige bedrijfskosten(11)

27.177

Bedrijfsresultaat

26.628 129.569

140.856

-2.062

1.020

Resultaat van niet geconsolideerde ondernemingen

207

1.794

Waardeverandering van vorderingen die tot de vaste activa behoren(12)

-605

-500

Rentebaten

545

490

Resultaat uit gewone bedrijfsvoering voor belastingen

-1.915

2.804

Belastingen(13)

639

-1.063

Resultaat na belastingen

-1.276

1.741

Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2013

Bedragen in 1.000 euro’s

2013

2012

Stand per 1 januari

1.185

11.208

Kasstroom uit operationele activiteiten

7.914

-8.679

Kasstroom uit investeringsactiviteiten

-377

-3.344

Kasstroom uit financieringsactiviteiten

0

2.000

Stand per 31 december

8.722

1.185

EBIT

-2.062

1.020

2.858

3.062

Verloop liquiditeitspositie

Aanpassingen voor: Afschrijvingen Kasstroom uit bedrijfsoperaties: 545

490

-800

-1.063

Mutatie voorzieningen

-323

190 -578

37 -383

Mutaties werkkapitaal: Voorraden

201

67

Onderhanden projecten

6.810

-3.899

Debiteuren

3.917

7.070

Overige vorderingen

3.269

-297

Kortlopende schulden

-6.501

Kasstroom uit operationele activiteiten

-15.319 7.696

-12.378

7.914

-8.679

Verwervingen niet-geconsolideerde ondernemingen

0

-1.100

Investeringen in materiële vaste activa

-517

-2.106

Investeringen in financiële vaste activa

-285

-138

Desinvesteringen in financiele vaste activa

425

Kasstroom uit investeringsactiviteiten

Ontvangen dividend

0

Betaald dividend

0

0 -377

-3.344

7.537

-12.023

2.000 0

Kasstroom uit financieringsactiviteiten

0

2.000

Kasstroom

7.537

-10.023

Jaarrekening

Rente Belastingen

Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening Activiteiten

reële waarden. De betaalde goodwill wordt geactiveerd

Unica Groep B.V. ontzorgt haar opdrachtgevers met

en afgeschreven over de economische levensduur. De

duurzame technologische oplossingen voor veiligheid,

resultaten van afgestoten deelnemingen worden in de

communicatie en comfort.

consolidatie verwerkt tot het tijdstip waarop de groepsband wordt verbroken.

Groepshoofd De vennootschap maakt deel uit van een economische

De in de consolidatie begrepen groepsmaatschappijen zijn:

eenheid met als groepshoofd Eco Investment Group B.V.

• Unica Installatietechniek B.V. te Zwolle;

te Zwolle. De financiële gegevens van de vennootschap

• Unica Regeltechniek B.V. te Zwolle;

zijn tezamen met de andere tot de groep behorende

• Unica Bodegraven B.V. te Bodegraven;

vennootschappen opgenomen in de geconsolideerde

• Unica Ecopower B.V. te Hoevelaken;

jaarrekening van Eco Investment Group B.V. Deze

• Unica Fastcom B.V. te Hoevelaken;

jaarrekening wordt gedeponeerd bij het Handelsregister

• Unica Climatech B.V. te Nijkerk;

te Zwolle.

• Meweco B.V. te Capelle a/d IJssel;

38

• Unica Thissen B.V. te Sevenum;

Jaarrekening

Grondslagen voor consolidatie

• Regel Partners B.V. te Hoevelaken.

In de geconsolideerde jaarrekening van Unica Groep B.V. behorende maatschappijen en andere rechtspersonen

Algemene grondslagen voor de opstelling van de geconsolideerde jaarrekening

waarop een overheersende zeggenschap kan worden

De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld volgens de

uitgeoefend of waarover de centrale leiding wordt

bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW.

gevoerd. De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld

De waardering van activa en passiva en de bepaling van

met toepassing van de grondslagen voor de waardering

het resultaat vinden plaats op basis van historische kosten.

en de resultaatbepaling van Unica Groep B.V.

Tenzij bij de desbetreffende grondslag voor de specifieke

De financiële gegevens van de groepsmaatschappijen en

balanspost anders wordt vermeld, worden de activa en

de andere in de consolidatie betrokken rechtspersonen en

passiva gewaardeerd volgens het kostprijsmodel.

zijn de financiële gegevens verwerkt van de tot de groep

vennootschappen zijn volledig in de geconsolideerde jaarrekening opgenomen onder eliminatie van de

Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop

onderlinge verhoudingen en transacties. Belangen van

ze betrekking hebben. Winsten worden slechts opgeno-

derden in het vermogen en in het resultaat van groeps-

men voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd.

maatschappijen zijn afzonderlijk in de geconsolideerde

Verplichtingen en mogelijke verliezen die hun oorsprong

jaarrekening tot uitdrukking gebracht.

vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening

De resultaten van nieuw verworven groepsmaatschap-

bekend zijn geworden.

pijen en de andere in de consolidatie meegenomen rechtspersonen en vennootschappen worden geconsoli-

Financiële instrumenten

deerd vanaf de overnamedatum. Op die datum worden de

Onder financiële instrumenten worden zowel primaire

activa, voorzieningen en schulden gewaardeerd tegen de

financiële instrumenten, zoals vorderingen en schulden,

als financiële derivaten verstaan. In de toelichting op de

en berekend volgens de lineaire methode. Er wordt

onderscheiden posten van de balans wordt de reële

afgeschreven vanaf het moment van ingebruikneming.

waarde van het betreffende instrument toegelicht als die

Kosten voor periodiek groot onderhoud worden ten laste

afwijkt van de boekwaarde. Indien het financiële

gebracht van het resultaat op het moment dat dit zich

instrument niet in de balans is opgenomen wordt de

voordoet.

informatie over de reële waarde gegeven in de toelichting op de ‘Niet in de balans opgenomen rechten en

Financiële vaste activa

verplichtingen’. Voor de grondslagen van primaire

De niet-geconsolideerde deelnemingen waarin invloed

financiële instrumenten wordt verwezen naar de

van betekenis op het zakelijke en financiële beleid

behandeling van de balanspost.

wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd op de nettovermogenswaarde, doch niet lager dan nihil.

Toepassing van artikel 2:402 BW

Deze netto­vermogenswaarde wordt berekend op basis

De financiële gegevens van Unica Groep B.V. zijn

van de grondslagen van Unica Groep B.V. Deelnemingen

verwerkt in de geconsolideerde jaarrekening zodat,

met een negatieve nettovermogenswaarde worden op

gebruikmakend van artikel 2:402 BW, Unica Groep B.V.

nihil gewaardeerd. Wanneer de vennootschap geheel of

kan volstaan met een verkorte winst- en verliesrekening

ten dele instaat voor schulden van de desbetreffende

in de enkelvoudige jaarrekening.

deelneming, respectievelijk de feitelijke verplichting heeft de deelneming (voor haar aandeel) tot betaling van haar schulden in staat te stellen, wordt een voorziening gevormd. Bij het bepalen van de omvang van deze voorziening wordt rekening gehouden met reeds op

Immateriële vaste activa

vorderingen op de deelneming in mindering gebrachte

De immateriële vaste activa worden gewaardeerd op het

voorzieningen voor oninbaarheid.

bedrag van de bestede kosten, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing met

Deelnemingen waarin geen invloed van betekenis op het

bijzondere waardeverminderingen. De jaarlijkse

zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, worden

afschrijvingen bedragen een percentage van de bestede

gewaardeerd op verkrijgingsprijs en indien van toepas-

kosten, zoals nader in de toelichting op de balans is

sing onder aftrek van bijzondere waardeverminderingen.

gespecificeerd. Met ingang van 1 januari 2005 wordt een

Van een bijzondere waardevermindering is sprake

termijn van 7 of 10 jaar gehanteerd. De afschrijvingstermijn

wanneer de realiseerbare waarde lager is dan de

is in afwijking van artikel 2:386 lid 3 BW, omdat dit beter

boekwaarde. De vorderingen op en leningen aan

overeenkomt met de verwachte levensduur. Voor de

deelnemingen alsmede de overige vorderingen worden

betaalde goodwill gerelateerd aan de verwerving van

bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde

kennis­intensieve bedrijven hanteert Unica een afschrijvings­

en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde

termijn van 10 jaar. De economische levensduur en

kostprijs, onder aftrek van noodzakelijk geachte

afschrijvingsmethode worden aan het einde van elk jaar

voorzieningen.

opnieuw beoordeeld. Voorraden Materiële vaste activa

Voorraden grond- en hulpstoffen worden gewaardeerd

De materiële vaste activa worden gewaardeerd op

tegen verkrijgingsprijs of lagere netto-opbrengstwaarde.

verkrijgingsprijs, verminderd met de cumulatieve

Deze lagere netto-opbrengstwaarde wordt bepaald door

afschrijvingen en indien van toepassing met bijzondere

individuele beoordeling van de voorraden. De waardering

waardeverminderingen. De afschrijvingen worden

van de voorraad grond- en hulpstoffen komt tot stand op

gebaseerd op de geschatte economische levensduren

basis van gewogen gemiddelde prijzen.

39 Jaarrekening

Grondslagen voor de waardering van activa en passiva

Onderhanden projecten

Vorderingen

De onderhanden projecten in opdracht van derden

De vorderingen worden bij eerste verwerking opgeno-

worden gewaardeerd tegen de gerealiseerde project­­

men tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd

kosten vermeerderd met de toegerekende winst en

tegen de geamortiseerde kostprijs. Noodzakelijk geachte

verminderd met verwerkte verliezen en gedeclareerde

voorzieningen voor het risico van oninbaarheid worden in

termijnen. Indien het resultaat op een onderhanden

mindering gebracht. Deze voorzieningen worden

project niet op betrouwbare wijze kan worden ingeschat,

bepaald op basis van individuele beoordeling van de

wordt geen winst toe­gerekend. De projectkosten

vorderingen.

omvatten de direct op het project betrekking hebbende kosten, de kosten die toerekenbaar zijn aan project­

Liquide middelen

activiteiten in het algemeen en toewijsbaar zijn aan het

De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen de nominale

project en andere kosten die contractueel aan de

waarde. Indien middelen niet ter vrije beschikking staan,

opdrachtgever kunnen worden toegerekend.

dan wordt hiermee bij de waardering rekening gehouden.

Projectopbrengsten en projectkosten uit hoofde van

40

de onderhanden projecten worden als opbrengsten en

Voorzieningen

kosten verwerkt in de winst-en-verlies­rekening naar rato

De voorziening garantieverplichtingen wordt opgeno-

van de verrichte prestaties op balansdatum. De aan het

men voor de geschatte kosten die naar verwachting

uitgevoerde werk toe te rekenen winst wordt bepaald op

voort­vloeien uit per balansdatum lopende garantie­

basis van de op balansdatum aan het onderhanden project

verplichtingen uit hoofde van geleverde goederen en

bestede uren in verhouding tot de naar verwachting aan

diensten. Garantieclaims worden ten laste van deze

het project totaal te besteden uren. Indien het totaal van

voorziening gebracht.

Jaarrekening

alle onderhanden projecten een debetstand vertoont, wordt het totaalsaldo gepresenteerd onder de vlottende

Voor de in de toekomst te betalen jubileumuitkeringen

activa. Indien het totaal van alle onder­handen projecten

aan de medewerkers is een voorziening opgenomen.

een creditsaldo vertoont, wordt het totaalsaldo gepresen-

In de berekening is rekening gehouden met de

teerd onder de kortlopende schulden. In het boekjaar

achterliggende diensttijd, de leeftijden en het verwachte

gerealiseerde projectopbrengsten worden als opbrengsten

verloop van de medewerkers, rekening houdende met de

in de winst -en- verlies­rekening verwerkt in de post

specifieke inhoud van de jubileumregeling en de sociale

wijziging in onderhanden projecten zolang het project

lasten. De jubileumuitkering is evenredig aan de diensttijd

nog niet is voltooid. Projectkosten zijn verwerkt in de

toegerekend, en contant gemaakt tegen 5%.

kosten van grond- en hulpstoffen en in de kosten van uitbesteed werk en andere externe kosten.

Voor in de toekomst te betalen belastingbedragen uit hoofde van verschillen tussen commerciële en fiscale

Debiteuren

balanswaarderingen wordt een voorziening getroffen

Vorderingen op handelsdebiteuren worden opgenomen

ter grootte van de som van deze verschillen vermenig­

tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen

vuldigd met het geldende belastingtarief. Op deze

de geamortiseerde kostprijs. De geamortiseerde kostprijs

voorziening worden in mindering gebracht de in de

is gelijk aan de nominale waarde onder de aftrek van

toekomst te verrekenen belastingbedragen uit hoofde

noodzakelijk geachte voorzieningen voor oninbaarheid.

van beschikbare voorwaartse verliescompensatie, voor

Deze voor­zieningen worden bepaald op basis van

zover het waarschijnlijk is dat de toekomstige fiscale

individuele beoordeling van de vorderingen.

winsten beschikbaar zullen zijn voor verrekening.

Kortlopende schulden

additionele verplichtingen, waaronder eventuele

Opgenomen leningen en schulden worden bij de eerste

verplichtingen uit herstelplannen van de

verwerking opgenomen tegen de reële waarde en

pensioenuitvoerder, leiden tot lasten voor de

vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde

vennootschap en worden in de balans opgenomen

kostprijs

in een voorziening.

Netto-omzet

Unica kent een middelloonregeling.

Onder omzet wordt verstaan de aan derden in rekening gebrachte c.q. te brengen bedragen voor de in het

Ultimo 2013 (en 2012) waren er voor de groep geen

verslagjaar geleverde goederen en diensten onder aftrek

pensioenvorderingen en geen verplichtingen naast de

van kortingen en exclusief omzetbelasting.

betaling van de jaarlijkse aan de pensioenuitvoerder verschuldigde premie.

Aandeel in het resultaat van niet-geconsolideerde ondernemingen waarin wordt deelgenomen

Belastingen

Als resultaat van deelnemingen waarin invloed van

De vennootschapsbelasting wordt berekend tegen het

betekenis wordt uitgeoefend op het zakelijke en

geldende tarief over het resultaat van het boekjaar,

financiële beleid, wordt opgenomen het aan de

waarbij rekening wordt gehouden met permanente

vennootschap toekomende aandeel in het resultaat van

verschillen tussen de winstberekening volgens de

de deel­nemingen. Dit resultaat wordt bepaald op basis

jaarrekening en de fiscale winstberekening.

van de bij Unica Groep B.V. geldende grondslagen voor waardering en resultaatbepaling.

Grondslagen voor de opstelling van het

41

Bij deelnemingen waarin geen invloed van betekenis op

Het kasstroomoverzicht wordt opgesteld volgens

het zakelijk en financiële beleid wordt uitgeoefend, wordt

de indirecte methode. De geldmiddelen in het kas­

het dividend als resultaat aangemerkt. Verwerking hiervan

stroomoverzicht bestaan uit liquide middelen.

vindt plaats onder de financiële baten en lasten.

Kasstromen in vreemde valuta’s worden omgerekend tegen een geschatte gemiddelde koers.

Lonen en salarissen

Koersverschillen inzake geldmiddelen worden

De onderneming is aangesloten bij het bedrijfs­­­tak­-

afzonderlijk in het kasstroomoverzicht getoond.

pensioenfonds Metaal en Techniek. De pensioen­ verplichtingen uit hoofde van de regeling met het

Winstbelastingen, ontvangen en betaalde interest en

bedrijfstakpensioen worden gewaardeerd volgens de

ontvangen dividenden worden opgenomen onder de

‘verplichting aan de pensioenuitvoerder-benadering’.

kasstroom uit operationele activiteiten. Betaalde

In deze benadering wordt de aan de pensioenuitvoerder

dividenden worden opgenomen onder de kasstroom uit

te betalen premie als last in de winst- en verliesrekening

financieringsactiviteiten.

verantwoord. Aan de hand van de uitvoeringsovereenkomst wordt beoordeeld of en zo ja welke verplichtingen naast de betaling van de jaarlijkse aan de pensioenuitvoerder verschuldigde premie op balansdatum bestaan. Deze

Jaarrekening

geconsolideerd kasstroomoverzicht

Toelichting op de geconsolideerde balans Immateriële vaste activa (1) Goodwill Het verloop is als volgt: Bedragen in 1.000 euro’s

Jaarrekening

42

2013

2012

Boekwaarde per 1 januari

4.056

4.923

Investering

0

100

4.056

5.023

Afschrijving

1.015

967

Boekwaarde per 31 december

3.041

4.056

Cumulatieve afschrijvingen per 31 december

4.970

4.934

Historische kostprijs per 31 december

8.011

8.990

Cumulatieve afschrijvingen per 1 januari

4.934

3.967

Historische kostprijs per 1 januari

8.990

8.890

(2) Materiële vaste activa Het verloop is als volgt: Andere vaste bedrijfs­ middelen

Totaal materiële vaste activa 2013

Totaal materiële vaste activa 2012

Aanschaffingswaarde per 1 januari

1.880

12.533

14.413

14.507

Afname als gevolg van deconsolidatie

0

0

-298

Bedragen in 1.000 euro’s

Investeringen

174

343

517

2.384

2.054

12.876

14.930

16.593

Desinvesteringen

0

0

0

-2.180

Aanschaffingswaarde per 31 december

2.054

12.876

14.930

14.413

Cumulatieve afschrijvingen per 1 januari

824

7.729

8.553

8.658

Afname als gevolg van deconsolidatie

0

Afschrijvingen

171 955

0

-111

1.772

1.943

2.095

9.501

10.496

10.642

Terugboeking afschrijving op desinvesteringen

0

0

0

-2.089

Cumulatieve afschrijvingen per 31 december

955

9.501

10.496

8.553

Boekwaarde per 31 december

1.059

3.375

4.434

5.860

Boekwaarde per 1 januari

1.056

4.804

5.860

5.849

De afschrijvingspercentages voor bedrijfsgebouwen en -terreinen liggen tussen de 3% en 10% en voor de andere bedrijfsmiddelen tussen de 10% en 50%.

43 Jaarrekening

Bedrijfs­ gebouwen en -terreinen

(3) Financiële vaste activa Deelnemingen in overige verbonden maatschappijen Dit betreft: Bedragen in 1.000 euro’s

Belang %

2013

2012

UDV Energie Schuttersveld v.o.f. te Hoevelaken

50%

-

-

UDV Energie Zuideramstel v.o.f. te Hoevelaken

50%

10

-

UDV Energie Druten v.o.f. te Hoevelaken

50%

-

-

Installatie Combinatie Isala v.o.f. te Bunnik

25%

300

300 -

IC CUW v.o.f. te Zwolle

50%

300

Gaia Energy v.o.f. te Hoevelaken

33¹⁄₃%

-

-

Combinatie Duurzame Uitvoering Sniep v.o.f. te Utrecht

50%

-

-

610

300

2013

2012

Het verloop van de deelnemingen in overige verbonden maatschappijen is als volgt: Bedragen in 1.000 euro’s Stand per 1 januari

300

50

Resultaat boekjaar

310

2.250

Dividend

0

-2.000

Stand per 31 december

610

300

Belang %

2013

2012

Unica Schutte ICT B.V. te Hoevelaken

50%

1.273

1.109

UR Cool B.V. te Den Ham

50%

9

9

Voorst Energie B.V. te Zwolle

50%

9

9

GreenStep B.V. te Houten

50%

0

9

BeGreen Holding B.V. te Hoevelaken

25%

0

0

1.291

1.136

Jaarrekening

44

Andere deelnemingen Dit betreft: Bedragen in 1.000 euro’s

Gezien de korte doorlooptijd tussen balansdatum en het moment van opmaken van de jaarrekening is het niet mogelijk gebleken de definitieve jaarrekeningen van alle minderheidsdeelnemingen te verkrijgen. Derhalve zijn ten behoeve van de post deelnemingen de resultaten over het boekjaar 2013 geschat op basis van tussentijdse berichtgeving en managementinformatie. Het verloop is als volgt: Bedragen in 1.000 euro’s

2013

2012

112

Stand per 1 januari

1.136

Verkoop deelnemingen

0

-45

Verwerving nieuwe deelnemingen

0

1.018

Resultaat

155

51

Stand per 31 december

1.291

1.136

Vorderingen op deelnemingen Dit betreft een vijftal leningen waarover een rentepercentage van 2,5%-5% in rekening wordt gebracht. Aflossingen vinden plaats in onderling overleg. Nadere zekerheden zijn niet gesteld. Een tweetal leningen is achtergesteld ten opzichte van andere schuldeisers van de betreffende deelnemingen. Het totaal van deze twee schulden bedraagt € 162.000. Het verloop van de vorderingen is als volgt weer te geven: Bedragen in 1.000 euro’s

2013

2012

Saldo per 1 januari

3.472

3.309

Uitgegeven leningen

285

Waardeverandering van vorderingen die tot de vaste activa behoren Mutatie voorziening

972 -500

-142

-309

3.615

3.472

2013

2012

Debiteuren

42.874

46.978

Af: voorziening dubieuze debiteuren

-2.487

-1.184

40.387

45.794

(4) Vorderingen Debiteuren:

De vorderingen hebben een looptijd korter dan 1 jaar. Vorderingen op overige verbonden maatschappijen Er wordt 6% rente in rekening gebracht over het geïnvesteerd vermogen. Liquide middelen Voor een bedrag van € 56.000 (2012: € 208.000) staan de liquide middelen niet ter vrije beschikking van de groep.

(5) Groepsvermogen Voor een nadere toelichting ter zake wordt verwezen naar de toelichting op de enkelvoudige balans van Unica Groep B.V.

45 Jaarrekening

Bedragen in 1.000 euro’s

(6) Voorzieningen Deze betreffen: Bedragen in 1.000 euro’s

2013

2012

Garantieverplichtingen

2.116

2.049

Jubileumvoorziening

920

967

Latente belasting

385

728

3.421

3.744

2013

2012

Stand per 1 januari

2.049

1.966

Dotatie

2.354

3.237

Onttrekking

-2.287

-2.077

Vrijval

0

-1.077

2.116

2.049

2013

2012

Stand per 1 januari

967

918

Dotatie

0

49

De voorzieningen zijn langlopend van aard.

Het verloop van de voorziening voor garantieverplichtingen is als volgt: Bedragen in 1.000 euro’s

Jaarrekening

46

Het verloop van de jubileumvoorziening is als volgt: Bedragen in 1.000 euro’s

Vrijval

-47

0

920

967

2013

2012

Het verloop van de voorziening latente belastingen is als volgt Bedragen in 1.000 euro’s

Stand per 1 januari

728

0

Dotatie

0

223

Dotatie mbt voorgaande jaren

0

505

Vrijval

-343

0

385

728

Kortlopende schulden (7) Onderhanden projecten in opdracht van derden Bedragen in 1.000 euro’s

2013

2012

Onderhanden projecten in opdracht van derden

168.983

192.787

Af: gedeclareerde termijnen

179.119

196.112

-10.136

-3.325

Uitsplitsing onderhanden projecten: Bedragen in 1.000 euro’s Bedrag waarmee de gedeclareerde termijnen de waarde van de verrichte projecten overschrijdt Bedrag waarmee de waarde van de verrichte projecten de gedeclareerde termijnen overschrijdt

2013

2012

-34.184

-31.202

24.048

27.877

-10.136

-3.325

In het boekjaar werd ter zake van onderhanden projecten een bedrag van € 240.000 aan rente geactiveerd.

(8) Belastingen en premies sociale verzekeringen Bedragen in 1.000 euro’s

2013

2012

Vennootschapsbelasting

0

8

Omzetbelasting

4.078

3.371

2.313

2.690

6.391

6.069

Loonbelasting

Niet uit de balans blijkende verplichtingen ING Bank N.V., ABN-AMRO Bank N.V., Rabobank en N.V. Nationale Borgmaatschappij hebben aan Unica Groep B.V. en haar dochtervennootschappen kredieten in rekening-courant verstrekt en/of garantiefaciliteiten geboden. In verband hiermee hebben de groepsmaatschappijen zich jegens deze bankiers hoofdelijk aansprakelijk gesteld. Het totaal van de afgegeven bankgaranties beloopt € 7.180.000. De vennootschap heeft overeenkomsten afgesloten inzake leasing van bedrijfsauto’s. De totale jaarlast bedraagt € 3.885.000. De leaseverplichtingen van 1 tot 5 jaar bedragen € 5.472.000. De lease­verplichtingen langer dan 5 jaar bedragen € 510.000. Door de groep zijn huurverplichtingen aangegaan die leiden tot een jaarlijkse last van € 3.784.000. De huurverplichting na 5 jaar bedraagt € 2.416.000. De vennootschap maakt deel uit van een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting en omzetbelasting en is uit dien hoofde hoofdelijk aansprakelijk voor de schuld inzake vennootschapsbelasting van de fiscale eenheid als geheel. De rechtspersoon is firmant in meerdere vennootschappen onder firma en is uit dien hoofde hoofdelijk aansprakelijk voor de schulden van deze vennootschappen onder firma. Unica heeft de verplichting de resterende aandelen in Unica Schutte ICT B.V. in respectievelijk 2016 en 2018 over te nemen.

Jaarrekening

47

Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening (9) Omzetverdeling Bedragen in 1.000 euro’s

2013

2012

Installatietechniek

102.044

117.074

Brandbeveiliging

8.879

9.559

ICT

10.196

12.148

Regeltechniek en gebouwenautomatisering

16.198

17.726

Datacenters

6.798

32.434

Technisch beheer

91.318

86.666

235.433

275.607

(10) Lonen en salarissen 48

In de salariskosten van 2013 is een bedrag groot € 888.000 (2012: € 464.000) begrepen als bezoldiging van de leden van de

Jaarrekening

directie. Dit is inclusief een pensioenlast van € 41.000 en € 12.000 kosten crisisheffing. De commissarissenbeloning bedroeg over het boekjaar € 92.500 (2012: € 87.000). Pensioenen De pensioenregeling is gefinancierd door afdrachten aan het bedrijfstakpensioenfonds Metaal en Techniek. Daarbij worden de opgebouwde aanspraken steeds in het betreffende kalenderjaar afgefinancierd door middel van kostendekkende premiebetalingen. De dekkingsgraad van het betrokken bedrijfstakpensioenfonds respectievelijk ondernemingspensioenfonds bedraagt ultimo 2013 103,8%. Op basis van de uitvoeringsovereenkomst heeft de vennootschap geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen anders dan door hogere toekomstige premies. Gemiddeld aantal werknemers Het gemiddeld aantal medewerkers van de in de consolidatie betrokken vennootschappen bedroeg eind 2013 1.545 werknemers. De verdeling over de diverse omzetgroepen is als volgt:

Aantallen in fte’s

2013

2012

Installatietechniek

552

706

Brandbeveiliging

49

58

ICT

63

71

Regeltechniek en gebouwenautomatisering

111

111

Datacenters

13

15

Ondersteunend personeel

146

151

Technisch beheer

611

559

1.545

1.671

(11) Overige bedrijfskosten Bedragen in 1.000 euro’s

2013

2012

Huisvestingskosten

5.265

5.630

Verkoopkosten

1.628

1.233

Vervoerskosten

8.922

9.298

Overige personeelskosten

5.309

2.833

Algemene kosten

6.053

7.634

27.177

26.628

Honoraria accountantsorganisatie Het totaal van de ten laste van het resultaat van het boekjaar gebrachte honoraria voor werkzaamheden van de externe accountant en de accountantsorganisatie bedragen € 82.400. Dit bedrag is als volgt onder te verdelen: 2013

2012

Controle van de jaarrekening

80.000

80.000

Andere controleopdrachten

2.400

850

82.400

80.850

(12) Waardeverandering van vorderingen dit tot de vaste activa behoren De post waardeveranderingen van vaste activa bestaat in het boekjaar 2013 uit een bijzondere waardevermindering van de financiële vaste activa. Deze waardevermindering betreft de afwikkeling van vorderingen en andere financiële belangen in BeGreen Energy B.V. en BeGreen Holding B.V.

(13) Belastingen De effectieve belastingdruk (33,4%) wijkt af van het nominale tarief (25%). Dit wordt veroorzaakt door afschrijving goodwill en resultaat deelneming. Bedragen in 1.000 euro’s

2013

2012

Belastingen over fiscaal resultaat

982

-840

Mutatie voorziening voor latente belastingen

-343

-223

Belasting volgens de winst- en verliesrekening

639

-1.063

Transacties met verbonden partijen Unica Groep B.V. heeft voor een bedrag van € 1.276.000 gefactureerd aan Unica Financial Services B.V. inzake beheer van WKO-installaties.

49 Jaarrekening

Bedragen in 1.000 euro’s

Enkelvoudige balans per 31 december 2013 (voor winstbestemming) Bedragen in 1.000 euro’s

2013

2012

3.041

4.056

Actief Vaste activa Immateriële vaste activa(1) Goodwill Financiële vaste activa(2) Deelnemingen in groepsmaatschappijen

4.037

Deelnemingen in overige verbonden maatschappijen

60

6.656 50

Andere deelnemingen

1.291

1.136

Overige participaties

47

47

Vorderingen op deelnemingen

3.615

3.472 9.050

11.361

Vlottende activa

Jaarrekening

50

Vorderingen Vorderingen op maatschappijen waarin wordt deelgenomen

533

516

Vorderingen op overige verbonden maatschappijen

1.907

738

Vordering op aandeelhouder

579

0

Overige vorderingen en overlopende activa

1.500

1.500

Liquide middelen

4.519

2.754

25.544

20.195

42.154

38.366

Enkelvoudige balans per 31 december 2013 (voor winstbestemming) Bedragen in 1.000 euro’s

2013

2012

Passief Eigen vermogen(3) Geplaatst kapitaal

10.000

10.000

Wettelijke reserve deelnemingen

300

100

Agio

383

383

Overige reserves

16.671

15.130

Resultaat boekjaar

-1.276

Voorzieningen(4)

1.741 26.078

27.354

12.878

10.418

Kortlopende schulden 3.198

Schulden aan aandeelhouder

0

509 85 3.198

594

42.154

38.366

51 Jaarrekening

Schulden aan groepsmaatschappijen

Enkelvoudige winst- en verliesrekening over 2013 Bedragen in 1.000 euro’s

2013

2012

Resultaat uit deelnemingen na belastingen

Jaarrekening

52

Uit groepsmaatschappijen

-722

312

Uit overige verbonden partijen

207

1.794

-515

2.106

Overige baten en lasten na belastingen

-761

-365

Resultaat na belastingen

-1.276

1.741

Toelichting op de enkelvoudige balans en winst- en verliesrekening Algemeen Unica Groep B.V. fungeert per 31 december 2013 als houdstermaatschappij van de aandelen van haar dochtervennootschappen: • Unica Installatietechniek B.V. • Unica Regeltechniek B.V. • Unica Bodegraven B.V. • Unica ClimaTech B.V. • Unica Ecopower B.V. • Unica Thissen B.V. • Unica Fastcom B.V. • Unica Meweco B.V. • Regel Partners B.V. • Unica Automatic Sprinkler B.V. io 53 Jaarrekening

• Unica Networks & Services B.V. io

Grondslagen voor de jaarrekening De grondslagen van de enkelvoudige jaarrekening zijn gelijk aan die welke gehanteerd worden bij de geconsolideerde jaarrekening.

Toelichting op de onderscheiden posten van de jaarrekening (1) Immateriële vaste activa

Bedragen in 1.000 euro’s

2013

2012

4.056

4.923

Goodwill Boekwaarde per 1 januari Investering

0

100

4.056

5.023

Afschrijving

1.015

967

Boekwaarde per 31 december

3.041

4.056

Cumulatieve afschrijvingen per 31 december

4.970

4.934

Historische kostprijs per 31 december

8.011

8.990

(2) Financiële vaste activa Deelnemingen in groepsmaatschappijen Bedragen in 1.000 euro’s

Belang %

2013

2012

Unica Installatietechniek B.V.

100

pm

pm

Unica Bodegraven B.V.

100

1.264

1.302

Unica Ecopower B.V.

100

pm

pm

Unica Fastcom B.V.

100

774

3.285

Unica Climatech B.V.

100

pm

pm

Unica Meweco B.V.

100

pm

pm

Unica Thissen B.V.

100

pm

199 1.546

Regel Partners B.V.

100

1.867

Unica Automatic Sprinkler B.V. io

100

50

0

Unica Networks & Services B.V. io

100

50

0

4.037

6.656

De deelnemingen met een negatieve nettovermogenswaarde zijn p.m. opgenomen. De negatieve nettovermogenswaarde bedraagt € 12.878.000. Voor deze deelnemingen is een voorziening getroffen onder de vorderingen en onder de 54

voorziening deelnemingen. Voor alle bovengenoemde per ultimo 2013 genoemde groepsmaatschappijen heeft Unica

Jaarrekening

Groep B.V. een aansprakelijkheidsstelling overeenkomstig art. 2:403 BW afgegeven. Het verloop is als volgt: Bedragen in 1.000 euro’s Stand per 1 januari

2013

2012

6.656

6.180

Verwerving nieuwe deelnemingen

100

Bij: resultaat

-1.221

2.812

Overboeking naar voorziening

3.191

1.946

Af: dividend

-4.689

-4.282

4.037

6.656

Deelnemingen in overige verbonden partijen Voor het verloop van en de toelichting op de onderscheiden posten wordt verwezen naar de toelichting op de gecon­solideerde balans.

(3) Eigen vermogen Geplaatst kapitaal: Het maatschappelijk kapitaal van de vennootschap bedraagt € 50.000.000, onderverdeeld in 50.000.000 gewone aandelen van € 1 nominaal. De gewone aandelen zijn onderverdeeld in aandelen -A, -B, -C, -D en -E.

Bedragen in 1.000 euro’s

2013

2012

Geplaatst en volgestort zijn 5.000.000 gewone aandelen-A

5.000

5.000

5.000.000 gewone aandelen-B

5.000

5.000

10.000

10.000

Wettelijke reserve deelnemingen: Bedragen in 1.000 euro’s

2013

2012

Saldo per 1 januari

100

0

Bij: toevoeging

200

100

300

100

2013

2012

Saldo per 1 januari

15.130

13.206

Af: toevoeging reserve deelnemingen

-200

-100

Agio: Betreft het verschil tussen de waarde van de indertijd ingebrachte activa en de nominale waarde van de uitgegeven aandelen. Overige reserves:

Bij: uit resultaatbestemming 2013/2012

1.741

2.024

16.671

15.130

De overige reserves zijn voor 50% gekoppeld aan de aandelen-A en voor 50% aan aandelen-B.

55

Resultaat boekjaar: Bedragen in 1.000 euro’s

2013

2012

Saldo per 1 januari

1.741

2.024

Resultaat boekjaar

-1.276

1.741

Resultaatbestemming, naar overige reserves

-1.741

-2.024

-1.276

1.741

2013

2012

Stand per 1 januari

10.418

1.856

Vrijval/dotatie

2.460

8.562

12.878

10.418

De overige reserves zijn voor 50% gekoppeld aan de aandelen-A en voor 50% aan aandelen-B.

(4) Voorzieningen Bedragen in 1.000 euro’s

De voorzieningen zijn overwegend kortlopend van aard.

Jaarrekening

Bedragen in 1.000 euro’s

Niet uit de balans blijkende verplichtingen De vennootschap maakt deel uit van een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting en omzetbelasting en is uit dien hoofde hoofdelijk aansprakelijk voor de schuld inzake vennootschapsbelasting van de fiscale eenheid als geheel. De rechtspersoon is firmant in meerdere vennootschappen onder firma en is uit dien hoofde hoofdelijk aansprakelijk voor de schulden van deze vennootschappen onder firma. ING Bank N.V., ABN-AMRO Bank N.V., Rabobank en N.V. Nationale Borgmaatschappij hebben aan Unica Groep B.V. en haar dochtervennootschappen kredieten in rekening-courant verstrekt en/of garantiefaciliteiten geboden. In verband hiermee heeft Unica Groep B.V. zich jegens deze bankiers hoofdelijk aansprakelijk gesteld.

Transacties met verbonden partijen Unica Groep B.V. brengt rente in rekening aan de werkmaatschappijen. In 2013 ging het om een bedrag van € 930.000.

Aantal werknemers De vennootschap heeft in 2013 geen werknemers in dienst (2012:0)

Ondertekening van de jaarrekening Zwolle, 16 april 2014

Jaarrekening

56

De directie:

De Raad van Commissarissen:

K.A.G. Moser MBA

ir. A.C. van Rhee, voorzitter



drs. M.E. Groothuis MBA





drs. H ten Hove

ir. C. Pannevis

ir. D. van Vliet

Overige gegevens

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Hiervoor wordt verwezen naar de hierna opgenomen v­ erklaring.

Statutaire bepalingen omtrent de bestemming van het resultaat De winst staat, met inachtneming van de ter zake geldende wettelijke bepalingen, ter beschikking van de algemene vergadering. Indien dividend uitkering wordt overwogen, brengen uitsluitend de houders van aandelen-A, c.q. van die van aandelen-B, -C, -D, -E, een bindend advies uit aan de algemene vergadering over de hoogte van het dividend op ieder van voorgenoemde categorieën van aandelen; voor zover de winst niet als dividend op de betreffende categorie van aandelen wordt uitgekeerd, zal die resterende winst worden geboekt op onderscheiden rekeningen, te weten: reserve aandelen-A, reserve aandelen-B, reserve aandelen-C, reserve aandelen-D, reserve aandelen-E.

Winstbestemming 2012 Conform het besluit van de algemene vergadering is de winst toegevoegd aan de overige reserves.

Voorstel resultaatverwerking 2013 De directie stelt aan de Algemene Vergadering voor om het verlies van € 1.276.000 ten laste te brengen van de algemene reserves. Dit voorstel is nog niet in de jaarrekening verwerkt.

Overige gegevens

58

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan de Algemene Vergadering van Unica Groep B.V. Postbus 673 8000 AP Zwolle

Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit jaarverslag opgenomen jaarrekening 2013 van Unica Groep B.V. te Zwolle gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2013 en de geconsolideerde en enkelvoudige winst- en verliesrekening over 2013 met de toelichting, waarin opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van de directie De directie van vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het verslag van de directie, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). De directie is tevens verantwoordelijk voor een

59

afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijking van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de vennootschap. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door de directie van de vennootschap gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening.

Overige gegevens

zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder

Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van Unica Groep B.V. per 31 december 2013 en van het resultaat over 2013 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het verslag van de directie, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het verslag van de directie, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Zwolle, 16 april 2014 Deloitte Accountants B.V.

Was getekend,

Overige gegevens

60

drs. A.J.E. Jansman RA

Bijlagen niet behorende tot de jaarrekening

Over dit verslag Unica rapporteert jaarlijks over een geheel boekjaar dat loopt van januari tot en met december. Dit verslag beslaat het boekjaar 2013. De reikwijdte ervan beslaat Unica Groep B.V., haar werkmaatschappijen en diverse deelnemingen/samenwerkingsverbanden waarin Unica participeert. Dit is het tweede jaar met geïntegreerde financiële en maatschappelijke verslaglegging. Naast onze financiële prestaties willen wij transparant rapporteren over onze sociaal maatschappelijke en ecologische prestaties. In tegenstelling tot de financiële verslaglegging beslaat de reikwijdte van de maatschappelijke verslaglegging uitsluitend de eigen werkmaatschappijen en niet de deelnemingen en samenwerkingsverbanden. Het jaarverslag is opgesteld volgens de richtlijnen voor duurzaamheidsverslaggeving van het Global Reporting lnitiative (GRI), versie 3.1., niveau C. Volgend jaar zal er gerapporteerd gaan worden volgens de GRI-standaard G4. Bij het bepalen van de belangrijkste maatschappelijke thema’s en onderwerpen is een analyse gemaakt van de prestaties van andere partijen in de branche en is de relevantie van de prestatie-indicatoren zoals die zijn weergegeven in het GRI raamwerk beoordeeld. Daarnaast hebben we een analyse gemaakt van onze belanghebbenden. Op basis van deze analyses zijn diverse gesprekken gevoerd om te komen tot de belangrijkste thema’s en onderwerpen die richting geven aan onze maatschappelijke rol. 62

De thema’s spitsen zich toe op maatschappelijke waarde, onze medewerkers en duurzaamheid. In dit jaarverslag is gezien de

Bijlage niet behorende tot de jaarrekening

marktomstandigheden extra aandacht besteed aan de financiële en organisatorische aspecten. Voor vragen over dit verslag: [email protected]

GRI-indicatoren Profit

De werkgevers betalen in 2014 63,2% van de premie en de werknemers 36,8%.

1. Dekking van de verplichting in verband met het vastgestelde uitkeringenplan van de organisatie (EC 3)

Het gevolg hiervan is dat werknemers een hoger netto

In 2013 is de pensioen verhouding tussen werkgever en

Vervroegd ouderdomspensioen (VPL) versoberd

werknemer in de premie 53,2% versus 46,8%.

Door de gestegen levensduurverwachtingen zijn de

De totale premie is 32,3% van de pensioengrondslag.

VPL-regelingen ongeveer 15% duurder worden dan

Deelname aan het pensioenfonds is 100% (is een

oorspronkelijk gedacht en bedoeld.

salaris zullen ontvangen.

verplichting voor iedereen). De sociale partners willen dit nu corrigeren door de Huidige dekkingsgraad PMT

VPL-regeling te corrigeren met 15%.

PMT heeft vorig jaar een aantal besluiten genomen die leiden tot een betere financiële positie in 2014. Het

De versobering geldt niet voor mensen die voor 15 oktober

opbouwpercentage is verlaagd, mensen blijven langer

2013 een pensioenaanvraag hebben gedaan en een

doorwerken en de premie is gelijk gebleven.

pensioenvoorstel hebben ontvangen.

Eind 2013 was de dekkingsgraad 103,8%. Een fractie onder

In het algemeen kan worden gesteld dat als mensen 6

het in het herstelplan vereiste niveau van 104,2%. Medio

maanden langer doorwerken, het effect van de versobe-

januari 2014 is de dekkingsgraad gestegen naar 104,4%.

ring wordt gecompenseerd.

Op basis van de huidige dekkingsgraad heeft het bestuur

2. Significante financiële steun van de overheid

Bijlage niet behorende tot de jaarrekening

van PMT besloten om de pensioenen in 2014 met0,4% te

63

verlagen. Bedragen in euro’s

Subsidie 2013

Subsidie 2012

-

30.000,-

Premie PMT 2014 blijft gelijk Wat

PMT handhaaft zijn pensioenpremie.

Zonnepanelen Hoevelaken WBSO

-

6.790,-

ESF*

400.000,- *

237.000,-

Arbeidsongeschiktheidsfonds

400.000,- **

-

Het opbouwpercentage wordt van 2,236% verlaagd naar 1,9%. De pensioenregeling wordt daardoor versoberd, waarbij de pensioenleeftijd in 2014 65 jaar blijft. Hiermee wordt gekozen voor een zo hoog mogelijke

* ESF ontvangen in 2013 uit eerdere periode ** incidentale bate 2013

opbouw. De premie van 18,1% over de loonsomgeeft PMT

Unica heeft in 2013 € 734.000 aan opleidingskosten

ruimte om de reserves langzamerhand weer op te bouwen.

besteed.

Met het handhaven van de premie van 18,1% heeft het bestuur besloten dat de betaling van de premie anders wordt verdeeld.

Planet 3. Direct en indirect energieverbruik door primaire energiebron (EN 3 & 4) Eenheid

2013

2012

Gebouwgebonden energieverbruik

GJ

23.629

22.749

Gebouwgebonden energieverbruik

GJ / m2

0,763

0,714

Energieverbruik voertuigen

GJ

64.702

71.745

Aantal gedeclareerde km (privé auto) in GJ

GJ

11.053

13.352

Aantal getankte liters benzine in GJ

GJ

10.613

13.814

Aantal getankte liters diesel in GJ

GJ

42.351

43.533

Aantal getankte liters LPG in GJ

GJ

685

1.046

Zelfopgewekte warmte uit WKO (gas equivalent).

m3

78.065

19.726

Zelfopgewekte koude uit WKO (gas equivalent).

m3

43.592

KWh

15.793*

Energieverbruik

Het betreft: • Rotterdam • Hoevelaken • Venlo (miv 2013)

Bijlage niet behorende tot de jaarrekening

64

Wel WKO, geen meter: • Amsterdam • Oosterhout Zelfopgewekte elektriciteit door PV panelen Het betreft: • Rotterdam • Oosterhout • Venlo • Hoevelaken (buiten werking)

* PV installatie was in 2013 buiten gebruik ivm een veiligheidsrisico in de omvormers. Is inmiddels opgelost.

89.255

Tabel 1

4. Totale directe, indirecte en andere relevante emissie van broeikasgassen naar gewicht (EN 16 & 17) Unica

Eenheid

2013

2012

Gegevens CO2-equivalent

Gegevens CO2-equivalent

CO2 scope 1 Aardgas voor verwarming

Brandstoffen

m3

170.885

312

156.131

285

Waarvan groen gas

Brandstoffen

m3

170.885

-312

156.131

-285

Houtmot of pallets

Brandstoffen

m3

8,57

0,378

46,3

2

Koudemiddel - R407c

Emissies

kg

7

12,4

7,10

13

Personenwagen (in liters) benzine

Zakelijk verkeer

liter

329.005

915

428.241

1.191

Personenwagen (in liters) diesel

Zakelijk verkeer

liter

1.185.834

3.718

1.218.928

3.821

Personenwagen (in liters) LPG

Zakelijk verkeer

liter

27.419

51

41.861

78

(Sub)totaal

4.696

5.193

CO2 scope 2 Elektriciteit

kWh

2.010.095

915

2.042.609

Waarvan groene stroom uit biomassa

Elektriciteit

kWh

684.817

-93,8

628.078

929 -86

Waarvan groene stroom uit windkracht

Elektriciteit

kWh

524.420

-231

496.284

-218

Waarvan groene stroom uit waterkracht

Elektriciteit

kWh

782.663

-344

913.114

-402

Waarvan groene stroom uit zonne-energie

Elektriciteit

kWh

5.127

1,92

8.662

-3

Waarvan groene stroom uit stortgas

Elektriciteit

kWh

0

0

31,0

0

Personenwagen in km

Zakelijk verkeer

km

4.642.327

975

5.581.187

1.172

(Sub)totaal

1.219

1.392

CO2 scope 3 Drinkwater Water & afvalwater Papier met milieukeurmerk

Kantoorpapier

m3

4.146

1,24

4.049

1

kg

47.110

56,9

51.540

62

(Sub)totaal

58,1

63

6.649

Totaal Totaal

5.974

Compensatie

0

0

Netto CO2-uitstoot

5.974

6.649 Tabel 2

5. Totaalgewicht afval naar type en verwijderingsmethode (EN 22) Afval naar samenstelling in kilogram

2013

2012

Folie / Kunststoffen

2.751

1.699

Gevaarlijk afval

5.475

3.781

Papier / Karton*

113.392

85.759

Hout

15.544

14.100

Metalen

14.380

-

Restafval

196.348

264.033

Totaal bovenstaande

347.890

397.922

*incl. “documentvernietiging”, voor alle genoemde afvalstromen is ook de verwerkingsmethode bekend.

Tabel 3

Vanaf 2012 is de informatie van onze voorkeursleverancier “Van Gansewinkel” er zijn enkele vestigingen die hun afval niet via Van Gansewinkel laten afvoeren. Daarnaast is het afval dat van de bouwplaatsen komt vaak onvoldoende inzichtelijk, omdat dit niet door Unica wordt afgevoerd. Het beter inzichtelijk krijgen van de afvalstromen per vestiging blijft voor 2014 een aandachtspunt.

65 Bijlage niet behorende tot de jaarrekening

Ingekochte elektriciteit

6. Labeling kantoren Unica Vestiging

postcode nummer

Amsterdam

1042 AX 92

energielabel 2013 A

energielabel 2012 A

Arnhem

6831 AE 19

nb

nb

Bodegraven

2411 NG 2

nb

nb

Eindhoven (Son)

5692 EG 5204

nb

nb

Emmen

7812 HZ 34

A+

A+

Geleen

6163 HG 8-10

nb

nb

Groningen

9743 AJ 5

E

E

Hengelo

7555 EL 46a

nb

nb

Hoevelaken

3871 MT 15

A++

A++

Oosterhout

4901 BC 1

A

nb

Rotterdam

3045 AS 200

A+

A+

Venlo

5928 LD 2

A

nb

Zwolle

8024 HA 2

B

B

Tabel 4

Bijlage niet behorende tot de jaarrekening

66

7. Labeling geel kenteken leaseauto’s Unica 350 300 250 200 150 100 50 0

2013

2012 A

2013

2012 B

2013

2012 C

2013

2012 D

Tabel 5

People 8. Totale personeelsbestand, inclusief in- en uitstroom (LA1 & 2) Aantal medewerkers

2013

man

vrouw

2012

man

vrouw

1.609

1.464

145

1.702

1.566

136

Tijdelijk dienstverband

179

163

16

201

185

16

Vast dienstverband

1.430

1.301

129

1.501

1.381

120

Ondersteunend

14%

9%

76%

14%

8%

74%

Indirect

33%

30%

22%

31%

27%

24%

Direct

53%

61%

2%

55%

65%

2%

Aantal Fte

1.545

1.406

139

1.627

1.497

130

Tabel 6a

peildatum week 53 2013, peildatum week 53 2013

Instroom 2013 Medewerkers < 30 jaar

Uitstroom 2013

man

%

vrouw

%

totaal

%

man

%

vrouw

%

totaal

%

24

1,5%

2

0,1%

26

1,7%

58

3,7%

1

0,1%

59

3,8%

Medewerkers 30-39 jaar

27

1,7%

9

0,6%

36

2,3%

52

3,3%

9

0,6%

61

3,9%

Medewerkers 40-49 jaar

17

1,1%

4

0,3%

21

1,3%

57

3,6%

2

0,1%

59

3,8%

Medewerkers 50-59 jaar

6

0,4%

1

0,1%

7

0,4%

32

2,0%

4

0,3%

36

2,3%

Medewerkers > 60 jaar

5

0,3%

0

0,0%

5

0,3%

26

1,7%

0

0,0%

26

1,7%

Totaal generaal

79

5,1%

16

1,0%

95

6,1%

225

14,4%

16

1,0%

241

15,4%

67

9 . Letsel-, beroepsziekte-, uitvaldagen- en verzuimcijfers en het aantal werkgerelateerde sterfgevallen per regio (LA7). Ongevallen overzicht

2013

2012

Ongevallen frequentie-index*

6,7

4,6

Gemiddelde verzuimduur

29,8

20,3

Ongevallenverzuimpercentage

0,16

0,074

Ziekteverzuim

3,6

4,3

Aantal meldingen aan de Arbeidsinspectie als gevolg van een ongeval

0

1

Aantal ongevallen met dodelijke afloop

0

0

Tabel 7

* totaal aantal gewerkte uren ligt beduidend lager in 2013 tov 2012 met een nagenoeg gelijk aantal ongevallen.

10. Opleiding, prestatie en loopbaanontwikkeling (LA10, 11 en 12). Programma’s die vanuit de Unica Academy in 2013 hebben gelopen. Deelnemers

2013

2012

Persoonlijke effectiviteit

96

138

Management

26

47 48

Klant en Commercie

36

Projectmanagement

42

56

Vakopleidingen

1.059

1.009

Er wordt gemiddeld 21,4 uur per medewerker per jaar besteed aan opleidingen. Er is geen onderverdeling naar werknemerscategorie gehanteerd. (LA10) 98% van de medewerkers wordt regelmatig ingelicht over prestatie- en loopbaanontwikkeling. 15% van de medewerkers heeft een persoonlijk opleidingsplan. (LA12)

Tabel 8

Bijlage niet behorende tot de jaarrekening

Tabel 6b

* percentage in- of uitstroom o.b.v. de gemiddelde personeelsbezetting van 2013. peildatum week 53, 2013

GRI-tabel (G3.1, level C) GRI-indicator

Prestatie-indicator

niveau

paginanummer opmerkingen

1 Strategie en analyse 1.1 Een verklaring van de hoogste beslissingsbevoegde van de organisatie over de relevantie van duurzame ontwikkeling voor de organisatie en haar strategie

●

6

2.1 De naam van de organisatie

●

8

2.2 Voornaamste merken, producten en diensten

●

8

2.3 Operationele structuur van de organisatie

●

8, 70

2 Profiel

Bijlage niet behorende tot de jaarrekening

68

2.4 Locatie van het hoofdkantoor van de organisatie

●

8

2.5 Het aantal landen waar de organisatie actief is en namen met landen ofwel met grootschalige activiteiten ofwel met specifieke relevantie voor de duurzaamheidskwesties die in het verslag aan de orde komen

●

8

2.6 Eigendomstructuur en rechtsvorm

●

8

2.7 Afzetmarkten (geografische verdeling, sectoren die worden bediend en soorten klanten)

●

8

2.8 Omvang van de verslaggevende organisatie Aantal werknemers Netto-omzet Totaal van het vermogen (onderverdeeld in schulden en eigen vermogen)

●

9, 34 t/m 58

2.9 Significante veranderingen tijdens de verslagperiode wat betreft omvang, structuur en eigendom

●

16 t/m 18

●

25, 26

3.1 Verslagperiode waarop de verstrekte informatie betrekking heeft

●

62

2.10 Onderscheidingen die tijdens de verslagperiode werden toegekend 3 Verslagparameters

3.2 Datum van het meest recente verslag

●

3.3 Verslaggevingcyclus (jaarlijks, tweejaarlijks, etc.)

●

62

3.4 Contactpunt voor vragen over het verslag

●

62

3.5 Proces voor het bepalen van de inhoud van het verslag

●

62

3.6 Afbakening van het verslag (landen, divisies, dochterondernemingen, gehuurde faciliteiten, samenwerkingsverbanden, leveranciers)

●

62

3.7 Vermeld eventuele specifieke beperkingen voor de reikwijdte of afbakening van het verslag

●

62

3.8 Basis voor verslaggeving over samenwerkingsverbanden in gedeeltelijk eigendom, dochterondernemingen in gedeeltelijk eigendom, gehuurde faciliteiten, uitbestede activiteiten of andere entiteiten die de vergelijkbaarheid tussen verschillende verslagperioden of verslaggevende organisaties aanzienlijk beïnvloeden

●

62

3.10 Uitleg over gevolgen van eerder verstrekte informatie (bijvoorbeeld fusie/overname, verandering van het referentiejaar of verslaggevingperiode, etc.)

●

16 t/m 18

3.11 Significante veranderingen ten aanzien van reikwijdte, afbakening of meetmethoden die voor het verslag zijn toegepast

●

3.12 Tabel waarin staat waar in het verslag de standaardonderdelen van de informatievoorziening te vinden zijn

●

● Volledig

Partiëel

25 april 2013

ongewijzigd tov 2012

68, 69

GRI-indicator

Prestatie-indicator

niveau

paginanummer opmerkingen

4 Bestuur, verplichtingen en betrokkenheid 4.1 De bestuurstructuur van de organisatie, met inbegrip van commissies die vallen onder het hoogste bestuurslichaam en verantwoordelijk zijn voor specifieke taken, zoals het bepalen van de strategie of het overzicht van de organisatie

●

14

4.2 Geef aan of de voorzitter van het hoogste bestuursorgaan eveneens een leidinggevende functie heeft (en, zo ja, zijn/haar functie binnen het kader van de organisatie en de redenen voor deze situatie)

●

8

4.3 Voor organisatie met een enkelvoudige structuur: vermeld het aantal onafhankelijke en/of niet-leidinggevende leden

●

- n.v.t.

4.4 Mechanismen die aandeelhouders en medewerkers de gelegenheid geven om aanbevelingen te doen aan of medezeggenschap uit te oefenen op het hoogste bestuursorgaan

●

8, 12, 14, 30

4.14 Lijst van relevante groepen belanghebbenden van de organisatie

●

32

4.15 Basis voor inventarisatie en selectie van belanghebbenden

●

32, 62

EC 1 Directe economische waarden die zijn gegenereerd en gedistribueerd

●

9, 34 t/m 58

EC 3 Dekking van de verplichting in verband met het vastgestelde uitkeringenplan van de organisatie

●

63

Prestatie-indicatoren

●

63

●

64

EN 4 Indirect energieverbruik door primaire energiebron

●

64

EN 16 Totale directe en indirecte emissie van broeikasgassen naar gewicht

●

65

EN 17 Overige relevante indirecte emissie van broeikasgassen naar gewicht

●

65

EN 18 Initiatieven ter verlaging van de emissie van broeikasgassen en gerealiseerde verlagingen

25, 26

EN 22 Totaal gewicht afval naar type en verwijderingmethode

●

EN 28 Monetaire waarde van significante boetes en totaal aantal niet-monetaire sancties wegens het niet naleven van milieuwet- en - regelgeving

●

65 - Geen sancties

LA 1 Totale personeelsbestand naar type werk, arbeidsovereenkomst en regio

●

67

LA 2 Totaal aantal en snelheid van personeelsverloop per leeftijdsgroep, geslacht en regio

●

67

LA 7 Letsel-, beroepsziekte-, uitvaldagen- en verzuimcijfers en het aantal werkgerelateerde sterfgevallen per regio

●

67

LA 10 Gemiddeld aantal uren dat een werknemer per jaar besteed aan opleidingen, onderverdeeld naar werknemerscategorie

67

LA 11 Programma’s voor competentiemanagement en levenslang leren die de blijvende inzetbaarheid van medewerkers garan­ deren en hen helpen bij het afronden van hun loopbaan

27

LA 12 Percentage medewerkers dat regelmatig wordt ingelicht omtrent prestatie- en loopbaanontwikkeling

●

67

SO 3 Percentage van het personeel dat training in anti-corruptie­ beleid en -procedures van de organisatie heeft gevolgd

●

27

SO 4 Maatregelen die zijn getroffen naar aanleiding van gevallen van corruptie

●

27 Geen gevallen van corruptie

SO 8 Monetaire waarde van significante boetes en totaal aantal niet-monetaire sancties wegens het niet naleven van weten -regelgeving

●

● Volledig

Partiëel

- Geen sancties

Bijlage niet behorende tot de jaarrekening

EC 4 Significante financiële steun van de overheid EN 3 Direct energieverbruik door primaire energiebron

69

Organogram

Unica Groep B.V.

Secretariaat & Shared Services

Unica Installatietechniek B.V.

Deelnemingen

Bijlage niet behorende tot de jaarrekening

70

Unica Automatic Sprinkler B.V.

UR Cool B.V. 50%

Regel Partners B.V. 100%

Unica Fastcom B.V.

Voorst Energie B.V. 50%

Unica Schutte ICT B.V. 50%

Unica Ecopower B.V.

Greenstep B.V. 50%

UDV Energie v.o.f. 50%

Unica Regeltechniek B.V.

BeGreen Holding B.V. 25%

Gaia Energy v.o.f. 33,3%

Unica Networks & Services Regeltechniek B.V.B.V.

Personalia Directie en Raad van Commissarissen Naam en achtergrond

M/V

Geb. jaar (Neven-)functies

Directie ir. D. van Vliet algemeen directeur a.i.

M

1947

UniVastgoed BV, Directeur Unica Foundation, Voorzitter Dutch Green Building Council, Bestuurslid IJssel Technologie BV, Commissaris ITM Group BV, Commissaris Rabobank IJsseldelta, Commissaris

K.A.G. Moser MBA financieel directeur

M

1960

Unica Foundation, Penningmeester

M

1945

International Exhaust Holding NV, Directeur

Raad van Commissarissen ir. A.C. van Rhee Voorzitter (her-)benoemd 1988

TechnoStars BV, Vice-voorzitter RvC

aftredend 2016

Mignot & De Block BV, Voorzitter RvC Bruker-microCT NV (België), Adviseur V

1970

(her-)benoemd 2010

The Responsible Investment Company BV, Partner

aftredend 2014

Amsterdam Commodities NV, Commissaris CPI Governance, Senior Counsel

drs. H. ten Hove

M

1952

Kendrion, Voorzitter RvC

benoemd 2014

Rabobank Vaart en Vechtstreek, Commissaris

aftredend 2018

SPG Prints, Commissaris Economic Board Regio Zwolle, Voorzitter Hogeschool Windesheim, Zwolle, Gastdocent

ir. C. Pannevis MCM (her-)benoemd 2011 aftredend 2015

71

Social Impact Ventures NL, Partner en Founder

M

1946

Van Ede & Partners, Consulent en Latifa-coach/trainer

Bijlage niet behorende tot de jaarrekening

drs. M.E. Groothuis MBA

Grafieken kerncijfers Unica Groep B.V. Omzetontwikkeling (in miljoenen euro’s)

Orderportefeuille (in miljoenen euro’s) 200

350 300

150

250 200

100

150 100

50

50 0

2009

2010

2011

2012

2013

2014*

0

Ontwikkeling EBITDA (in miljoenen euro’s)

2009

2010

2011

2012

2013

2014*

2011

2012

2013

2014*

Solvabiliteit 40

15

35 12

30

72

25

Bijlage niet behorende tot de jaarrekening

9

20 6

15 10

3

5 0

2009

2010

2011

2012

2013

2014*

0

Brutomarge (in % omzet) 60

50

50

40

40

30

30

20

20

10

10

2009

2010

2011

2010

Personeelskosten per medewerker (in 1.000 euro’s)

60

0

2009

2012

2013

2014*

0

2009

2010

* Prognose 2014

Omzetverdeling

Installatietechniek Technisch beheer Datacenters Informatie- en communicatietechnologie Regeltechniek en gebouwautomatisering Brandbeveiliging

2011

2012

2013

2014*

Vijf jaar Unica Groep B.V. Bedragen in 1.000 euro’s

2013

2012

2011

2010

2009

235.433

275.607

291.671

300.557

294.727

Bedrijfsresultaat voor afschrijvingen (EBITDA)

796

4.082

4.001

12.905

12.846

Afschrijvingen materiële vaste activa

1.943

2.095

2.528

1.704

1.726

Bedrijfsresultaat voor afschrijvingen goodwill (EBITA)

-1.147

1.987

1.473

11.201

11.120

Afschrijvingen goodwill

915

967

967

1.368

1.239

Bedrijfsresultaat na afschrijvingen goodwill (EBIT)

-2.062

1.020

506

9.833

9.881

Omzet

Winst- en verliesrekening

Rentebaten

545

490

1.294

745

449

Resultaat gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen

-1.517

1.510

1.800

10.578

10.330 -2.495

Belastingen

639

-1.063

-1.126

-3.080

Resultaat deelnemingen (na belasting)

-398

1.294

1.350

-216

200

Winst na belastingen

-1.276

1.741

2.024

7.282

8.035

Immateriële vaste activa

3.041

4.056

4.923

5.891

3.497

Materiële vaste activa

4.434

5.860

5.849

5.479

4.793

Balans

5.563

4.955

3.523

3.838

1.146

Totaal vaste activa

13.038

14.871

14.295

15.208

9.436

Voorraden

1.964

2.165

2.232

2.121

1.969

Vorderingen

48.794

55.605

63.129

68.615

62.307

Liquide middelen

8.722

1.185

11.208

7.930

9.005

Totaal activa

72.518

73.826

90.864

93.874

82.717

Aandelenkapitaal

10.000

10.000

10.000

10.000

10.000

Reserves

16.078

17.354

15.613

19.389

14.107

Eigen vermogen

26.078

27.354

25.613

29.389

24.107

Voorzieningen

3.421

3.744

3.554

3.967

3.833

Kortlopende schulden

43.019

42.728

61.697

60.518

54.777

Totaal passiva

72.518

73.826

90.864

93.874

82.717

Verhoudingsgetallen Current ratio

1.38

1.38

1.24

1.30

1.34

Solvabiliteit

36,0%

37,1%

28,20%

31,30%

29,10%

Rendement eigen vermogen

-4,90%

6,40%

7,90%

24,80%

33,30%

2.217

Investeringen Investeringen

517

2.384

2.948

2.492

Desinvesteringen

0

0

0

-102

0

Netto investeringen materiële vaste activa

517

2.384

2.948

2.390

2.217

Netto investeringen immateriële vaste activa

0

100

0

3.763

0

Gemiddeld aantal werknemers

1.545

1.673

1.841

1.855

1.791

Bijlage niet behorende tot de jaarrekening

Financiële vaste activa

73

Begrippenlijst

Belastingdruk

Belastingen in % van het resulaat uit gewone bedrijfsvoering

Cashflow

Nettowinst + afschrijvingen

Current ratio Vlottende activa/ kortlopende schulden EBIT

Resultaat voor interest en belastingen

EBITA

Resultaat voor interest, belastingen en afschrijvingen goodwill

EBITA-marge EBITA/omzet EBITDA

Resultaat voor interest, belastingen, afschrijving materiële vaste activa en goodwill

GJ GigaJoule, eenheid van energie Gemiddelde verzuimduur Het totaal van het aantal arbeidsuren dat per ongeval in de klassen 2 en 3 verloren ging, gedeeld door het aantal ongevallen in de klassen 2 en 3. GRI Global Reporting Initiative KPI

Kritische Prestatie Indicator

Ongevallen frequentie index Het aantal ongevallen met verzuim dat in een bepaalde periode plaatsvindt, vermenigvuldigd met 1.000.000, gedeeld door het aantal arbeidsuren in diezelfde 74

periode

Bijlage niet behorende tot de jaarrekening

Ongevallenverzuimpercentage Het door ongevallen in de klasse 2 en 3 veroorzaakte aantal verloren arbeidsuren als percentage van het totale aantal arbeidsuren. Quick Ratio

Vlottende activa minus voorraden/kortlopende schulden

Rendement eigen vermogen

Netto winst in % eigen vermogen

Rendement voor belastingen Resultaat voor belasting/omzet Scope 1 emissies Scope 1 of directe emissies zijn emissies door de eigen organisatie, zoals eigen gas gebruik (bijv. gas boilers, warmtekrachtinstallaties en ovens) en emissies door het eigen wagenpark Scope 2 emissies Scope 2 of indirecte emissies zijn emissies die ontstaan door de opwekking van elektriciteit die de organisatie gebruikt, zoals emissies door centrales die deze elektriciteit leveren. De Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden en Ondernemen (SKAO; eigenaar van de CO2-Prestatieladder) rekent zakelijk vliegverkeer en zakelijke kilometers met privéauto’s tot scope 2 Scope 3 emissies Scope 3 emissies of overige indirecte emissies zijn een gevolg van de activiteiten van het bedrijf (de organisatie) maar komen voort uit bronnen die geen eigendom van het bedrijf zijn noch beheerd worden door het bedrijf Solvabiliteit

Eigen vermogen/totaal vermogen

Werkzaam vermogen

Eigen vermogen plus voorzieningen

Unica Postbus 202 3870 CE Hoevelaken T (033) 247 80 80 0800 - 223 33 33 [email protected]

www.unica.nl

Directie ir. D. van Vliet – algemeen directeur a.i. K.A.G. Moser MBA – financieel directeur ir. L.A. de Lange – commercieel directeur ing. F. van Veenen MBA – directeur ir. J. Vervoorn – directeur

Regio Directie ir. J. Vervoorn, regio West (voorzitter) ing. H.M.M. Rabelink, regio Zuid ing. F. van Veenen MBA, regio Noordoost Commissarissen ir. A.C. van Rhee – president-commissaris drs. M.E. Groothuis MBA – commissaris drs. H. ten Hove – commissaris ir. C. Pannevis – commissaris

installatiegroep